Luận văn Thạc sĩ: Các nhân tố tác động đến lợi suất trái phiếu Chính phủ Việt Nam

Trong bối cảnh nền kinh tế toàn cầu ngày càng hội nhập sâu rộng, thị trường tài chính, đặc biệt là trái phiếu chính phủ (TPCP) Việt Nam, đóng vai trò trọng yếu. TPCP không chỉ là kênh huy động vốn hiệu quả cho ngân sách nhà nước, tài trợ các dự án công, mà còn là công cụ quan trọng phản ánh các tín hiệu kinh tế vĩ mô và là cơ sở tham chiếu cho các sản phẩm tài chính khác. Tuy nhiên, các nghiên cứu trước đây về lợi suất TPCP Việt Nam thường chưa cập nhật đầy đủ dữ liệu sau năm 2019, đặc biệt là giai đoạn đại dịch COVID-19, và thường sử dụng các phương pháp chưa hoàn toàn tối ưu. Nghiên cứu này nhằm mục đích phân tích toàn diện các yếu tố tác động đến lợi suất TPCP Việt Nam, bao gồm cả các yếu tố nội tại và toàn cầu, trong giai đoạn 2012-2023, từ đó lấp đầy khoảng trống nghiên cứu hiện có và cung cấp cái nhìn sâu sắc hơn.

Nhà đầu tư, nhà hoạch định chính sách trong lĩnh vực tài chính, ngân hàng, và các nhà nghiên cứu, sinh viên quan tâm đến thị trường trái phiếu chính phủ Việt Nam.

Nghiên cứu này khảo sát các nhân tố tác động đến lợi suất trái phiếu chính phủ (TPCP) Việt Nam giai đoạn 2012-2023, bao gồm cả các yếu tố nội tại và toàn cầu. Các yếu tố được xem xét bao gồm lãi suất liên ngân hàng, tỷ giá USD/VND, chỉ số giá tiêu dùng (CPI), cán cân ngân sách nhà nước, vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI), chênh lệch cung tiền giữa huy động và tín dụng ngân hàng, lợi suất TPCP Hoa Kỳ, lãi suất quỹ liên bang Mỹ (FFR), chỉ số đô la Mỹ (DXY) và ảnh hưởng của đại dịch COVID-19. Để phân tích, nghiên cứu áp dụng phương pháp phân phối độ trễ tự hồi quy (ARDL), một mô hình phù hợp với dữ liệu có độ dừng khác nhau và cho phép phân tích cả mối quan hệ ngắn hạn lẫn dài hạn. Kết quả thực nghiệm cho thấy lãi suất liên ngân hàng là yếu tố duy nhất có tác động thuận chiều và đáng kể đến lợi suất TPCP Việt Nam kỳ hạn 10 năm trong cả ngắn hạn và dài hạn, phù hợp với lý thuyết của Keynes. Lợi suất TPCP Hoa Kỳ kỳ hạn 10 năm cũng có mối quan hệ tích cực với lợi suất TPCP Việt Nam, trong khi các biến số khác cho thấy tác động ngược chiều, ngoại trừ CPI không có ý nghĩa thống kê. Những phát hiện này mang lại giá trị thực tiễn quan trọng. Đối với nhà đầu tư, chúng cung cấp cơ sở để xây dựng chiến lược giao dịch trái phiếu hiệu quả, đa dạng hóa danh mục đầu tư và phát triển mô hình dự báo lãi suất dài hạn. Đối với các nhà hoạch định chính sách, nghiên cứu đưa ra hàm ý quan trọng trong việc thiết kế và thực thi chính sách tài khóa và tiền tệ thận trọng nhằm duy trì ổn định kinh tế vĩ mô, thu hút FDI, và giảm thiểu rủi ro lây lan từ các biến động chính sách tiền tệ quốc tế, đặc biệt là từ Hoa Kỳ. Luận văn cũng lấp đầy khoảng trống nghiên cứu bằng việc cập nhật dữ liệu và đưa vào các yếu tố mới chưa được kiểm định.