Luận văn Thạc sĩ Văn học: Khảo sát truyện cổ dân gian Ê Đê dưới góc độ loại hình

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO<br /> TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP. HỒ CHÍ MINH<br /> <br /> Lê Thị Ngọc Trang<br /> <br /> KHẢO SÁT TRUYỆN CỔ DÂN GIAN Ê ĐÊ<br /> DƯỚI GÓC ĐỘ LOẠI HÌNH<br /> <br /> LUẬN VĂN THẠC SĨ VĂN HỌC<br /> <br /> Thành phố Hồ Chí Minh – 2012<br /> <br /> BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO<br /> TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP. HỒ CHÍ MINH<br /> <br /> Lê Thị Ngọc Trang<br /> <br /> KHẢO SÁT TRUYỆN CỔ DÂN GIAN Ê ĐÊ<br /> DƯỚI GÓC ĐỘ LOẠI HÌNH<br /> Chuyên ngành: Văn học Việt Nam<br /> Mã số: 60 22 34<br /> LUẬN VĂN THẠC SĨ VĂN HỌC<br /> NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:<br /> TS. HỒ QUỐC HÙNG<br /> <br /> Thành phố Hồ Chí Minh – 2012<br /> <br /> LỜI CẢM ƠN<br /> Tôi xin gửi lời cảm ơn đến Ban Giám Hiệu, phòng Khoa học Công<br /> nghệ - Sau đại học, thầy cô Khoa Ngữ văn trường Đại học Sư phạm Thành<br /> phố Hồ Chí Minh đã tạo điều kiện tốt nhất để tôi học tập nghiên cứu và hoàn<br /> thành luận văn này.<br /> Tôi xin dành phần trang trọng để cảm ơn TS. Hồ Quốc Hùng – thầy đã tận<br /> tình giảng dạy, hướng dẫn tôi sự cẩn trọng, nghiêm túc trong công việc khoa<br /> học, động viên tôi trong quá trình hoàn thành luận văn.<br /> Xin chân thành cảm ơn.<br /> Tp. Hồ Chí Minh ngày 30 tháng 3 năm<br /> 2012<br /> <br /> MỤC LỤC<br /> MỞ ĐẦU<br /> <br /> 1<br /> <br /> Chương 1.TỔNG QUAN VỀ DÂN TỘC Ê ĐÊ<br /> CỔ Ê ĐÊ<br /> <br /> VÀ VẤN ĐỀ PHÂN LOẠI TRUYỆN<br /> <br /> 7<br /> 1.1. Vài nét về dân tộc Ê đê ........................................................................................ 7<br /> 1.1.1. Địa bàn cư trú và tổ chức xã hội ................................................................... 7<br /> 1.1.2. Những biểu hiện về sắc thái văn hóa ............................................................ 9<br /> 1.2. Vấn đề phân loại truyện cổ dân gian Ê đê ......................................................... 13<br /> 1.2.1. Tình hình sưu tầm và phân loại .................................................................. 13<br /> 1.2.2. Đề xuất tiêu chí phân loại ........................................................................... 21<br /> <br /> Chương 2 :THẦN THOẠI VÀ TRUYỀN THUYẾT<br /> <br /> 45<br /> <br /> 2.1. Thần thoại .......................................................................................................... 45<br /> 2.1.1. Về đề tài ...................................................................................................... 45<br /> 2.1.1.1. Thần thoại giải thích sự tạo lập thế giới............................................... 45<br /> 2.1.1.2. Thần thoại giải thích các hiện tượng tự nhiên ..................................... 52<br /> 2.1.1.3 Thần thoại giải thích nguồn gốc tộc người ........................................... 53<br /> 2.1.2. Các mô típ trong thần thoại Ê đê ................................................................ 56<br /> 2.1.2.1. Mô típ người khổng lồ kiến tạo ........................................................... 56<br /> 2.1.2.2. Mô típ hồng thủy.................................................................................. 57<br /> 2.1.2.3. Mô típ quả bầu ..................................................................................... 59<br /> 2.1.2.4. Mô típ cây nối trời và đất ..................................................................... 62<br /> 2.2Truyền thuyết ....................................................................................................... 64<br /> 2.2.1. Về đề tài – cốt truyện .................................................................................. 64<br /> 2.2.1.1. Truyền thuyết lịch sử ........................................................................... 64<br /> 2.2.1.2 Truyền thuyết địa danh ......................................................................... 71<br /> 2.2.2 Các môtíp trong truyền thuyết ..................................................................... 74<br /> 2.2.2.1 Môtíp gươm thần .................................................................................. 74<br /> 2.2.2.2 Môtíp thực hiện sứ mệnh ...................................................................... 76<br /> Chương 3 :TRUYỆN CỔ TÍCH<br /> <br /> 78<br /> <br /> 3.1Truyện cổ tích thần kì .......................................................................................... 78<br /> <br /> 3.1.1. Về đề tài – Cốt truyện ................................................................................. 78<br /> 3.1.1.1. Cổ tích về nhân vật mồ côi .................................................................. 78<br /> 3.1.1.2. Cổ tích về nhân vật dũng sĩ .................................................................. 88<br /> 3.1.1.3 Cổ tích về nhân vật mang lốt ................................................................ 96<br /> 3.1.2. Các mô típ chính ......................................................................................... 98<br /> 3.1.2.1 Môtíp sự ra đời kì lạ.............................................................................. 98<br /> 3.1.2.2 Mô típ bà Đuôn Sun .............................................................................. 99<br /> 3.1.2.3 Mô típ thần Rồng ................................................................................ 100<br /> 3.1.2.4. Mô típ về sự xuất hiện con số 7 ........................................................ 100<br /> 3.2 Truyện cổ tích thế sự......................................................................................... 102<br /> 3.2.1. Về đề tài – cốt truyện ................................................................................ 102<br /> 3.2.1.1. Nhóm truyện kể địa danh ................................................................... 102<br /> 3.2.2.2. Nhóm truyện kể khác ......................................................................... 104<br /> 3.2.2. Các mô típ chính ....................................................................................... 107<br /> 3.2.2.1. Mô típ sụt đất ..................................................................................... 107<br /> 3.2.2.2 Mô tip hóa thân ...................................................................................... 109<br /> 3.2.2.3. Mô típ đá thiêng ................................................................................. 109<br /> 3.1.2.4. Mô típ hồn lúa ................................................................................... 111<br /> 3.3. Truyện cổ tích loài vật ..................................................................................... 113<br /> 3.3.1. Về đề tài .................................................................................................... 113<br /> 3.3.2. Những mô típ chính .................................................................................. 115<br /> 3.3.2.1. Mô típ xử kiện.................................................................................... 115<br /> 3.3.2.2 Mô tip mẹo lừa .................................................................................... 115<br /> KẾT LUẬN<br /> <br /> 117<br /> <br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO ...................................................................................................... 119<br /> PHỤ LỤC .............................................................................................................................. 130<br /> <br />