Luận văn Thạc sỹ khoa học Khí tượng và khí hậu học: Đánh giá kỹ năng dự báo mưa lớn cho miền trung và Tây Nguyên của một số mô hình khu vực

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI<br /> TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC TỰ NHIÊN<br /> ---------------------<br /> <br /> Nguyễn Thanh Tú<br /> <br /> ĐÁNH GIÁ KỸ NĂNG DỰ BÁO MƢA LỚN CHO MIỀN TRUNG VÀ<br /> TÂY NGUYÊN CỦA MỘT SỐ MÔ HÌNH KHU VỰC<br /> <br /> LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC<br /> <br /> Hà Nội – Năm 2013<br /> <br /> ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI<br /> TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC TỰ NHIÊN<br /> ---------------------<br /> <br /> Nguyễn Thanh Tú<br /> <br /> ĐÁNH GIÁ KỸ NĂNG DỰ BÁO MƢA LỚN CHO MIỀN TRUNG VÀ<br /> TÂY NGUYÊN CỦA MỘT SỐ MÔ HÌNH KHU VỰC<br /> <br /> Chuyên ngành: Khí tƣợng và Khí hậu học<br /> Mã số: 62 44 87<br /> <br /> LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC<br /> <br /> NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC:<br /> TS. BÙI MINH TĂNG<br /> <br /> Hà Nội – Năm 2013<br /> <br /> 2<br /> <br /> LỜI CẢM ƠN<br /> Trƣớc hết, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới TS. Bùi Minh Tăng - ngƣời<br /> đã tận tình chỉ bảo và hƣớng dẫn tôi hoàn thành luận văn này.<br /> Tôi xin cảm ơn các Thầy cô và các cán bộ trong khoa Khí tƣợng - Thủy văn Hải dƣơng học đã cung cấp cho tôi những kiến thức chuyên môn quý giá, giúp đỡ<br /> và tạo điều kiện thuận lợi về cơ sở vật chất trong suốt thời gian tôi học tập và thực<br /> hành ở Khoa.<br /> Tôi xin cảm ơn các cán bộ phòng Nghiên cứu ứng dụng (Trung tâm dự báo<br /> Khí tƣợng Thủy văn Trung Ƣơng), đặc biệt là Thạc sĩ Võ Văn Hòa và Thạc sĩ Dƣ<br /> Đức Tiến đã tạo điều kiện, trao đổi chuyên môn cũng nhƣ có những ý kiến quý báu<br /> giúp tôi hoàn thiện luận văn này.<br /> Tôi cũng xin cảm ơn Phòng sau đại học, Trƣờng Đại học Khoa học Tự nhiên<br /> đã tạo điều kiện cho tôi có thời gian hoàn thành luận văn.<br /> Cuối cùng, tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành tới gia đình, ngƣời thân và bạn<br /> bè, những ngƣời đã luôn ở bên cạnh cổ vũ, động viên và tạo mọi điều kiện tốt nhất<br /> cho tôi trong suốt thời gian học tập tại trƣờng.<br /> Nguyễn Thanh Tú<br /> <br /> 3<br /> <br /> MỤC LỤC<br /> <br /> MỞ ĐẦU.............................................................................................. 10<br /> Chƣơng 1. TỔNG QUAN VỀ BÀI TOÁN ĐÁNH GIÁ DỰ BÁO TRONG<br /> KHÍ TƢỢNG VÀ CÁC CHỈ SỐ ĐÁNH GIÁ................................................ 12<br /> 1.1 Sự cần thiết của bài toán đánh giá. .................................................... 12<br /> 1.1.1 Mục đích và ý nghĩ của đánh giá dự báo .................................. 12<br /> 1.1.2 Mô hình đánh giá chung cho các yếu tố đánh giá thời tiết ....... 13<br /> 1.1.3 Các loại yếu tố dự báo ............................................................... 14<br /> 1.1.4 Các điểm số dùng trong đánh giá .............................................. 15<br /> 1.2 Tổng quan các nghiên cứu về đánh giá dự báo mƣa trong và ngoài<br /> nƣớc. ................................................................................................................ 16<br /> 1.2.1 Tổng quan ngoài nƣớc............................................................... 16<br /> 1.2.2 Tổng quan trong nƣớc ............................................................... 17<br /> 1.3 Một số phƣơng pháp đánh giá dự báo ............................................... 19<br /> 1.3.1 Sơ đồ chung đánh giá dự báo từ mô hình dự báo số trị ............ 19<br /> 1.3.2 Các phƣơng pháp đánh giá ........................................................ 23<br /> Chƣơng 2. PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU VÀ TẬP SỐ LIỆU SỬ DỤNG ..<br /> ......................................................................................................................... 29<br /> 2.1. Đặt bài toán....................................................................................... 29<br /> 2.2. Mô tả tập số liệu nghiên cứu ............................................................ 32<br /> 2.2.1 Miề n tính toán , đô ̣ phân giải , bƣớc tích phân thời gian và tùy<br /> chọn tham số hóa vật lý cho mô hình HRM, WRFARW, WRFNMM. ......... 32<br /> 2.2.2 Số liệu mô hình ......................................................................... 37<br /> 2.2.3 Số liệu quan trắc ........................................................................ 38<br /> 2.3 Phƣơng pháp đánh giá dự báo mƣa lớn ............................................. 38<br /> 2.3.1 Phƣơng pháp đánh giá định lƣợng ............................................ 39<br /> 2.3.2 Phƣơng pháp đánh giá theo ngƣỡng mƣa ................................. 39<br /> <br /> 4<br /> <br /> Chƣơng 3. KẾT QUẢ ĐÁNH GIÁ KỸ NĂNG DỰ BÁO MƢA LỚN CỦA<br /> MÔ HÌNH HRM-gfs, WRFARW-gfs VÀ WRFNMM-gfs CHO KHU VỰC<br /> MIỀN TRUNG VÀ TÂY NGUYÊN .............................................................. 40<br /> 3.1. Kết quả đánh giá các đợt mƣa lớn từ năm 2008 đến 2010 cho khu<br /> vực miền Trung và Tây Nguyên ..................................................................... 40<br /> 3.2. Kết quả đánh giá dự báo mƣa lớn của một số trƣờng hợp điển hình<br /> cho khu vực miền Trung và Tây Nguyên ....................................................... 52<br /> 3.2.1. Dự báo 24h đợt mƣa từ ngày 25-27/7/2010 khu vực Trung<br /> Trung Bộ của 3 mô hình.................................................................................. 53<br /> 3.2.2 Dự báo 24h đợt mƣa từ ngày 30/9-5/10/2010 khu vực Bắc<br /> Trung Bộ của 3 mô hình ................................................................................. 55<br /> KẾT LUẬN ............................................................................................. 60<br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO ....................................................................... 62<br /> PHỤ LỤC ................................................................................................ 65<br /> <br /> 5<br /> <br />