LUẬN VĂN:
Thu hút đầu tư trực tiếp nhằm phát
triển kinh tế ở tỉnh Nghệ An
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Trong các nguồn lực cho tăng trưởng và phát triển kinh tế thì vốn là rất quan trọng,
nhiều khi mang tính quyết định. Thu hút đầu tư và sử dụng vốn đầu tư có hiệu quả là chìa
khóa thành công cho sự phát triển của mọi quốc gia, đặc biệt đối với nền kinh tế còn đang
phát triển.
Cùng với nhiều địa phương trong cả nước, những năm qua, tỉnh Nghệ An có nhiều cố
gắng trong hoạt động xúc tiến đầu tư, ban hành nhiều cơ chế, chính sách ưu đãi, tạo lập
môi trường thuận lợi … để thu hút vốn đầu tư. Nhờ đó, số lượng vốn đầu tư cả trong và
ngoài nước, đặc biệt là vốn đầu tư trực tiếp của các nhà đầu tư không ngừng tăng lên. Kết
quả hoạt động từ các dự án của các nhà đầu tư đã góp phần quan trọng vào việc tăng
trưởng và chuyển dịch cơ cấu kinh tế môt cách tích cực, đúng hướng. Kinh tế có vốn đầu
tư nước ngoài, từ các tỉnh, thành phố ngoài tỉnh thật sự đã trở thành một bộ phận cấu thành
của nền kinh tế địa phương. Như Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ X đã khẳng định: “...
Phát huy nội lực, xem đó là nhân tố quyết định đối với sự phát triển, đồng thời coi trọng
huy động các nguồn ngoại lực; thông qua hội nhập và hợp tác quốc tế, tranh thủ các nguồn
lực bên ngoài để phát huy nội lực mạnh hơn...” [8, tr.71]. Đại hội Đảng bộ tỉnh Nghệ An
lần thứ XVI, Nhiệm kỳ 2005 – 2010 cũng đã tiếp tục nhấn mạnh: “… Có chính sách huy
động mọi nguồn vốn từ trong dân, từ ngoại tỉnh, từ nước ngoài, từ ngân sách… cho đầu tư
phát triển .. Vận dụng các quy định của pháp luật , ban hành các cơ chế, chính sách
ưu đãi, thông thoáng, thuận lợi cho nhà đầu tư” [30, tr.80]. Tuy vậy, so với nhiều địa
phương khác và đặc biệt là so với nhu cầu vốn đầu tư để góp phần đẩy nhanh hơn tốc độ
tăng trưởng và phát triển kinh tế của tỉnh, thì hoạt động thu hút đầu tư ở Nghệ An còn
nhiều yếu kém, bất cập.
Việc phân tích khoa học, tìm nguyên nhân và đề ra các giải pháp cơ bản để thu hút được
nhiều vốn đầu tư trực tiếp của các nhà đầu tư trong nước và ngoài nước vào Nghệ An trong
thời gian tới là một nhiệm vụ cần thiết, cấp bách.
Xuất phát từ yêu cầu đó, tác giả chọn vấn đề: “Thu hút đầu tư trực tiếp nhằm phát
triển kinh tế ở tỉnh Nghệ An” làm đề tài luận văn thạc sĩ kinh tế
của mình.
2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài
Hoạt động đầu tư nói chung đã có nhiều công trình nghiên cứu, đề cập ở nhiều khía
cạnh hay giác độ khác nhau. Những năm gần đây có một số công trình nghiên cứu, một số
bài viết xung quanh vấn đề: Huy động và sử dụng vốn đầu tư phát triển; thu hút và quản lý
vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI), hay nghiên cứu hoạt động thu hút đầu tư vào KCN,
KCX… Đáng chú ý một số công trình sau:
+ Tống Quốc Đạt (2004): “Những giải pháp chủ yếu nhằm điều chỉnh cơ cấu đầu tư
trực tiếp nước ngoài theo ngành kinh tế ở Việt Nam giai đoạn 2001-2010” Luận án Tiến
sỹ, chuyên ngành Quản lý và KHH nền KTQD
+ Nguyễn Đẩu (2005): “Huy động và sử dụng vốn đầu tư phát triển thành phố Đà
Nẵng” Luận án Tiến sỹ, chuyên ngành Quản lý Kinh tế
+ Nguyễn Văn Thành (2006): “Thu hút đầu tư vào các khu công nghiệp ở Nghệ An
hiện nay” Luận văn thạc sỹ, chuyên ngành Kinh tế chính trị
+ Nguyễn Văn Oánh: “Cải thiện môi trường đầu tư, bắt đầu từ đâu?” Bài đăng trên
Tạp chí Kinh tế và Dự báo, Số 1/2006
+ Vũ Thành Tự Anh: “Cạnh tranh xé rào hay cuộc chạy đua xuống đáy” Thời báo
Kinh tế Sài Gòn tháng 3/2006
+ Lê Khoa: “Vài suy nghĩ về chính sách thu hút đầu tư trong giai đoạn hiện nay”,
Tạp chí Kinh tế và Dự báo, Số 5/2007.
+ Nguyễn Hoài Long: “Các nhân tố ảnh hưởng tới khả năng cạnh tranh của địa phương
trong việc thu hút đầu tư”, Tạp chí Kinh tế và Dự báo, Tháng 9/2008.
+ Nguyễn Thế Vinh: “Phát huy lợi thế so sánh tạo bước đột phá phát triển Kinh tế -
Xã hội tỉnh Vĩnh Phúc”, Tạp chí Kinh tế và Dự báo, Tháng 9/2008.
Hầu hết các công trình khoa học này tập trung nghiên cứu dưới giác độ thu hút, quản
lý, sử dụng vốn đầu tư trực tiếp trong nước hoặc nước ngoài vào một địa phương cụ thể,
vào các khu công nghiệp, tìm ra những khó khăn, thách thức hoặc các giải pháp để thu hút
và sử dụng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài là chủ yếu.
Tuy vậy, cho đến nay, vẫn chưa có khoa học nào nghiên cứu về thu hút vốn đầu tư
trực tiếp vào Nghệ An cho tăng trưởng và phát triển kinh tế một cách có hệ thống dưới
giác độ của một luận văn hay luận án chuyên ngành quản lý kinh tế. Do vậy, việc nghiên
cứu thực trạng và đưa ra giải pháp nhằm tăng cường thu hút vốn đầu tư trực tiếp cho phát
triển kinh tế ở Nghệ An hiện nay là vấn đề rất cần thiết.
3. Mục tiêu và nhiệm vụ của luận văn
Mục tiêu:
Trên cơ sở những lý luận và thực tiễn của hoạt động thu hút vốn đầu tư trực tiếp
vào các quốc gia, vùng lãnh thổ nói chung, địa bàn tỉnh Nghệ An nói riêng, đề xuất các
giải pháp, đặc biệt là các giải pháp về quản lý kinh tế nhằm tăng cường thu hút vốn đầu
tư trực tiếp nước ngoài (FDI), vốn đầu tư trực tiếp của các nhà đầu tư trong nước vào
địa bàn tỉnh Nghệ An trong những năm tới.
Nhiệm vụ:
- Hệ thống hóa một số vấn đề lý luận cơ bản về đầu tư, vốn đầu tư, thu hút vốn đầu
tư, cơ chế quản lý vốn đầu tư trực tiếp vào các quốc gia, vùng lãnh thổ.
- Làm rõ nội dung thu hút vốn đầu tư trực tiếp, tổng thuật kinh nghiệm thu hút vốn đầu tư
trực tiếp cho phát triển kinh tế ở một số tỉnh, thành trong nước.
- Phân tích, đánh giá thực trạng thu hút vốn đầu tư trực tiếp ở Nghệ An thời gian qua.
- Đề xuất phương hướng và một số giải pháp chủ yếu nhằm tăng cường thu hút và
quản lý vốn đầu tư trực tiếp vào Nghệ An trong thời gian tới.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu
Các vấn đề liên quan đến hoạt động đầu tư FDI, đầu tư trực tiếp của các nhà đầu tư
trong nước vào Nghệ An; môi trường đầu tư, các cơ chế, chính sách ưu đãi đầu tư trực tiếp
vào các địa phương và tỉnh Nghệ An.
Phạm vi nghiên cứu
Luận văn tập trung nghiên cứu vấn đề thu hút vốn đầu tư trực tiếp của các nhà đầu tư
trong và ngoài nước vào địa bàn tỉnh Nghệ An từ năm 2001 đến nay.(Bao gồm: Vốn FDI,
đầu tư của các nhà đầu tư trong và ngoài tỉnh) và phương hướng, giải pháp cơ bản để đẩy
mạnh thu hút vốn đầu tư trực tiếp giai đoạn 2008-2010, có tính đến năm 2015 và năm
2020.
5. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu
Cơ sở lý luận:
Luận văn được dựa trên lý luận của chủ nghĩa Mác – Lê Nin, tư tưởng Hồ Chí Minh
và những quan điểm của Đảng, Nhà nước ta, những lý luận kinh tế về thu hút đầu tư phát
triển KT-XH.
Phương pháp nghiên cứu
Ngoài những phương pháp chung: Duy vật biện chứng, duy vật lịch sử, hệ thống hóa,
trừu tượng hóa, luận văn còn sử dụng các phương pháp khác như: Phân tích theo mô hình
thống kê, đánh giá, so sánh và tổng hợp từ các số liệu. Đồng thời, luận văn cũng kế thừa và sử
dụng có chọn lọc những thông tin đã có trong các công trình nghiên cứu của một số nhà khoa
học, nhà quản lý.
6. Đóng góp của luận văn
- Hệ thống hóa một số vấn đề lý luận cơ bản về đầu tư và thu hút đầu tư vào quốc gia,
vùng lãnh thổ.
- Đề xuất những giải pháp cơ bản có tính khả thi nhằm tăng cường thu hút vốn đầu tư
trực tiếp vào địa bàn tỉnh Nghệ An trong thời gian tới.
- Kết quả nghiên cứu của luận văn có thể được dùng làm tài liệu tham khảo cho các cơ
quan quản lý nhà nước ở lĩnh vực thu hút đầu tư trong quá trình phát triển kinh tế ở Nghệ An
và những người quan tâm đến lĩnh vực đầu tư.
7. Kết cấu của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục các tài liệu tham khảo và phụ lục, luận văn
gồm 3 chương, 9 tiết.
