Luận văn: Ứng dụng phương pháp đầu tư cổ phiếu của Warren buffett tại Việt Nam

Chia sẻ: Bidao13 Bidao13 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:82

Thêm vào BST

Báo xấu

283
lượt xem 94
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Thị trường chứng khoán Việt Nam chính thức đi vào hoạt động từ năm 2000, trải qua 11 năm hình thành và phát triển, TTCK đang dần được hoàn thiện khung pháp lí hoạt động, và đóng vai trò quan trọng trong hoạt động của nền kinh tế. TTCK đã góp phần minh bạch hóa môi trường hoạt động kinh doanh, trở thành kênh huy động vốn dài hạn hiệu quả đối với những doanh nghiệp niêm yết, hiện nay niêm yết trên sàn giao dịch trở thành mục tiêu chính của nhiều doanh nghiệp, giúp nhà đầu tư có...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn: Ứng dụng phương pháp đầu tư cổ phiếu của Warren buffett tại Việt Nam

i B GIÁO D C VÀ ðÀO T O ð I H C KINH T TP. H CHÍ MINH Ph m Th Hưng NG D NG PHƯƠNG PHÁP ð U TƯ C PHI U C A WARREN BUFFETT T I VI T NAM Chuyên ngành: Kinh t tài chính – Ngân hàng Mã s : 60.31.12 LU N VĂN TH C S KINH T NGƯ I HƯ NG D N KHOA H C PGS.TS. NGUY N TH LIÊN HOA TP. H Chí Minh – Năm 2010
ii L I CAM ðOAN Tôi xin cam ñoan lu n văn “ ng d ng phương pháp ñ u tư c phi u c a Warren Buffett t i Vi t Nam” là công trình nghiên c u c a riêng tôi, ñư c th c hi n dư i s hư ng d n khoa h c c a PGS.TS. Nguy n Th Liên Hoa. Lu n văn là k t qu c a vi c nghiên c u ñ c l p, không sao chép trái phép toàn b hay m t ph n công trình c a b t kỳ ai khác. Các s li u trong lu n văn ñư c s d ng trung th c t các ngu n h p pháp và ñáng tin c y. TP. H Chí Minh, ngày 20 tháng 12 năm 2010 Tác gi lu n văn Ph m Th Hưng
iii M CL C Trang Trang ph bìa i L i cam ñoan ii M cl c iii Danh m c các ký hi u, ch vi t t t vi Danh m c các ñ th và b ng bi u vii L im ñ u viii Chương I: Lí lu n t ng quan v phương pháp ñ u tư c phi u c a WB 1 1.1 Các lí lu n n n t ng c a WB 1 1.1.1 Lí lu n và quan ñi m ñ u tư c a Benjamin Graham 1 1.1.2 Phương pháp ñ u tư c a Philip Fisher 2 1.1.3 Lí thuy t c a John Burr William 4 1.1.4 Quan ñi m ñ u tư c a Charlie Munger 5 1.1.5 S k t h p c a b n ngư i trên 6 T ng quan phương pháp ñ u tư c a WB 1.2 9 1.2.1 Công c ñ u tư chính c a WB là các doanh nghi p b o hi m 9 1.2.2 ð u tư ñ nh hư ng kinh doanh 10 1.2.3 Quan ñi m c a WB v kinh doanh 11 1.2.4 Quan ñi m c a WB v qu n lí 13 1.2.5 Quan ñi m c a WB v tài chính 20 1.2.6 Quan ñi m c a WB v giá tr 24 1.2.7 Phương pháp qu n lí danh m c t p trung 28 K t lu n chương I 29
iv ChươnII: Phân tích th c tr ng ñ u tư trên TTCK CN 32 Gi i thi u th trư ng ch ng khoán Vi t Nam 2.1 32 2.1.1 S giao d ch ch ng khoán TP.HCM 32 2.1.2 S giao d ch ch ng khoán Hà N i 35 2.1.3 Nh ng ñ c ñi m c a TTCK VN 37 Các phương pháp ñ u tư trên th trư ng hi n nay 2.2 38 2.2.1 ð i v i nhà ñ tư cá nhân 39 2.2.2 ð i v i nhà ñ u tư t ch c 45 2.2.3 Nh n ñ nh chung v ho t ñ ng ñ u tư trên TTCK VN 49 Phân tích ưu như c ñi m c a các phương pháp ñ u tư 2.3 50 2.3.1 Phương pháp ñ u tư theo c m tính 50 2.3.2 Phương pháp ñ u tư theo ch s 51 2.3.3 Phương pháp ñ u tư k thu t (hay ñ u tư theo xu hư ng th trư ng) 52 2.3.4 Phương pháp ña d ng hóa danh m c ñ u tư 52 2.3.5 Phương pháp ñ u tư giá tr 53 2.3.6 Phương pháp ñ u tư t trên xu ng 53 K t lu n chương II 54 Chương III : ng d ng phương pháp ñ u tư c phi u c a WB t i VN 56 Tính ưu vi t c a phương pháp ñ u tư c a WB 3.1 56 ng d ng phương pháp ñ u tư c phi u c a WB t i VN 3.2 57 3.2.1 Bư c 1: Không quan tâm ñ n s bi n ñ ng ng n h n trên TTCK và n n kinh t 58 3.2.2 Bư c 2: ð u tư ñ nh hư ng kinh doanh, tìm hi u k v doanh nghi p trư c khi ñ u tư 59 3.2.3 Bư c 3: Xác ñ nh th i ñi m thu n l i ñ th c hi n thương v ñ u tư 66
v 3.2.4 Bư c 4: ng d ng phương pháp qu n lí danh m c t p trung 67 K t lu n chương III 68 K t lu n chung 70 Tài li u tham kh o 72 Ph l c 1: Gi i thi u v xu t thân và s nghi p c a WB Ph l c 2: Các báo cáo tài chính doanh nghi p dư i góc nhìn c a WB c a tác gi Mary Buffett và David Clark Ph l c 3: Mô hình xác ñ nh giá tr n i t i c a doanh nghi p theo phương pháp chi t kh u dòng ti n
vi Danh m c các ký hi u, ch vi t t t: - EPS : Thu nh p trên m i c ph n - HNX : S giao d ch ch ng khoán Hà N i - HOSE : S giao d ch ch ng khoán Thành ph H Chí Minh - ROE : T su t l i nhu n trên v n ch s h u - SGDCK : S giao d ch ch ng khoán Th trư ng ch ng khoán - TTCK : - TTGDCK: Trung tâm giao d ch ch ng khoán - VN : Vi t Nam - WB : Warren Buffett
vii Danh m c các ð th và B ng bi u Danh m c các ñ th ð th 2.1: Bi n ñ ng c a ch s ngày 28/07/2000 ñ n ngày VN-Index t 05/11/2010……………………………………………………………………… 43 ð th 2.2: Bi n ñ ng c a ch s ngày 24/05/2006 ñ n ngày HNX-Index t 05/11/2010……………………………………………………………………… 45 ð th 2.3: Bi n ñ ng c a giá c ngày 03/11/2008 ñ n ngày phi u SSI t 29/11/2009……………………………………………………………………… 49 ð th 2.4: Bi n ñ ng c a giá c ngày 11/06/2009 ñ n ngày phi u DZM t 29/11/2010……………………………………………………………………… 52 Danh m c b ng bi u B ng 2.1: Quy mô niêm y t hi n t i trên sàn HOSE (ñ n ngày 05/11/2010)……. 44 B ng 2.2: Quy mô giao d ch trên sàn HOSE trong 12 tháng g n nh t (ñ n ngày 05/11/2010)……………………………………………………………………… 44 B ng 2.3: Quy mô niêm y t hi n t i trên sàn HNX (ñ n ngày 05/11/2010)……. 46 B ng 2.4: Quy mô giao d ch trên sàn HNX trong 12 tháng g n nh t (ñ n ngày 05/11/2010)……………………………………………………………………… 46
viii L i m ñ u, Th trư ng ch ng khoán Vi t Nam chính th c ñi vào ho t ñ ng t năm 2000, tr i qua 11 năm hình thành và phát tri n, TTCK ñang d n ñư c hoàn thi n khung pháp lí ho t ñ ng, và ñóng vai trò quan tr ng trong ho t ñ ng c a n n kinh t . TTCK ñã góp ph n minh b ch hóa môi trư ng ho t ñ ng kinh doanh, tr thành kênh huy ñ ng v n dài h n hi u qu ñ i v i nh ng doanh nghi p niêm y t, hi n nay niêm y t trên sàn giao d ch tr thành m c tiêu chính c a nhi u doanh nghi p, giúp nhà ñ u tư có thêm m t kênh ñ u tư minh b ch và hi u qu , ñ ng th i thông qua ho t ñ ng ñ u tư trên TTCK, v i ñ ng l c t vi c thu l i nhu n và gi m thi u r i ro nhà ñ u tư s không ng ng n l c h c h i, trang b nh ng ki n th c m i và ti p c n v i nh ng phương pháp ñ u tư ñi n hình trên th gi i. Tuy ñã ñi vào ho t ñ ng trên 10 năm, nhưng TTCK VN ch ho t ñ ng sôi ñ ng và thu hút ñư c s quan tâm c a công chúng ñ u tư trong vòng 05 năm tr l i ñây (t năm 2006 ñ n nay). Ph n l n nhà ñ u tư cá nhân v n còn th c hi n mua bán c phi u theo tin ñ n, mang n ng tính c m tính và kinh nghi m. Trong hai năm tr l i ñây, sau ñ t s t gi m m nh c a th trư ng vào năm 2008, s lư ng nhà ñ u tư tìm hi u v phân tích k thu t tăng lên nhanh chóng và nh ng sinh viên ngành ch ng khoán ñã ñư c trang b ñ y ñ ki n th c v phân tích cơ b n, phân tích k thu t cũng như ti p c n ñư c v i các phương pháp ñ u tư ñi n hình trên TTCK th gi i. M t trong nh ng nhà ñ u tư n i ti ng nh t, v i thành công vư t tr i trong lĩnh v c ñ u tư ch ng khoán ñó là Warren Buffett. Ông hi n là ngư i giàu th ba th gi i và th hai t i nư c M và ñã t o d ng kh i tài s n kh ng l c a mình b ng nh ng hi u bi t trong lĩnh v c ñ u tư v n. Nh m tìm hi u tìm hi u sâu v phương pháp ñ u tư c a WB, cho b n thân m t cơ h i ñ ñi sâu vào lĩnh v c ñ u tư chuyên nghi p, ñ ng th i góp ph n gi i thi u phương pháp ñ u tư c a nhà ñ u tư vĩ ñ i này ñ n nhà ñ u tư trên TTCK VN, v i s tư
ix v n c a PGS.TS Nguy n Th Liên Hoa tôi ñã ch n ñ tài “ ng d ng phương pháp ñ u tư c phi u c a Warren Buffett t i Vi t Nam”. Lĩnh v c ñ u tư r t ña d ng, bao g m: ñ u tư vào th trư ng ch ng khoán, ñ u tư vào th trư ng b t ñ ng s n, ñ u tư vào th trư ng ti n t , ñ u tư vào th trư ng hàng hóa,… Trong s nghi p ñ u tư c a mình WB n i ti ng thành công v i vi c ñ u tư vào th trư ng ch ng khoán bao g m c c phi u và trái phi u. V cơ b n thành công c a ông g n li n v i các thương v mua l i toàn b hay m t ph n doanh nghi p, sau ñó n m gi trong m t th i gian dài và n u có th thì n m gi mãi mãi. Do v y trong ñ tài phương pháp ñ u tư vào c phi u c a này tôi gi i h n ph m vi nghiên c u c a mình Warren Buffett. K t c u c a ñ tài bao g m ba chương: Chương I: Lí lu n t ng quan v phương pháp ñ u tư c a WB Chương II: Phân tích th c tr ng ñ u tư trên TTCK VN Chương III: ng d ng phương pháp ñ u tư c a WB t i VN Trong chương I, tôi trình bày nh ng lí lu n, quan ñi m và phương pháp ñ u tư c a b n nhân v t có nh hư ng l n ñ n vi c hình thành phương pháp ñ u tư c a WB, ti p theo tôi trình bày phương pháp ñ u tư c a WB. Nh ng n i dung này, do Robert G. Hagstrom nghiên c u và trình bày trong cu n sách “The Warren Buffett Way”, ñây là cu n sách n i ti ng, ñư c t p chí New York Times bình ch n là m t trong nh ng cu n sách bán ch y nh t v i lư ng phát hành trên m t tri u cu n. WB ñã ñ c cu n sách này, sau ñó g i ñi n ñ xin trích d n n i dung cu n sách và m i tác gi ghé thăm Berkshire Hathaway. Trong chương II, tôi gi i thi u sơ lư c v TTCK VN, nêu lên nh ng ñ c ñi m cơ b n c a th trư ng và các doanh nghi p niêm y t, ñưa ra nh n ñ nh v th c tr ng ñ u tư trên TTCK hi n nay và ñánh giá v ñi m m nh và ñi m y u c a t ng phương pháp ñ u tư. Trong chương III, tôi s h th ng l i phương pháp ñ u tư c a WB và ñưa ra nh ng gi i pháp c th ñ ng d ng t i VN M c tiêu nghiên c u
x Th nh t, tìm hi u và gi i thi u v phương pháp ñ u tư c a WB Th hai, là ñưa ra gi i pháp ñ ng d ng phương pháp ñ u tư c a WB t i VN V i m c tiêu trên, ñ tài này gi i quy t ñư c các v n ñ sau: Gi i thi u ng n g n nh ng lí lu n, quan ñi m và phương pháp ñ u tư c a b n nhân v t có nh hư ng l n ñ n vi c hình thành phương pháp ñ u tư c a WB Gi i thi u phương pháp ñ u tư c a WB ñ n v i nhà ñ u tư t i TTCK VN Phân tích th c tr ng ñ u tư trên TTCK VN hi n nay Nêu lên các gi i pháp c th ñ ng d ng phương pháp ñ u tư này t i VN Phương pháp nghiên c u ð ñ t ñư c nh ng m c tiêu chính ñã ñ ra, phương pháp nghiên c u chính mà tác gi ñã s d ng trong ñ tài là phương pháp t ng h p, phương pháp so sánh, phương pháp quan sát, phương pháp phân tích và ñánh giá. ð tìm hi u v phương pháp ñ u tư c a WB, tác gi ñã t ng h p nh ng nghiên c u, nh ng cu n sách có s n vi t v phương pháp ñ u tư c a WB, tìm hi u và so sánh các cách ti p c n c a các nhà nghiên c u khác nhau, sau ñó gi i thi u phương pháp mà b n thân tâm ñ c và ñư c nhi u ngư i th a nh n m t cách r ng rãi. Th hai, thông qua kinh nghi m th c t , cùng v i vi c ti p xúc tr c ti p và quan sát hành vi giao d ch c a nhà ñ u tư cá nhân t cu i năm 2006 ñ n nay. Tác gi s phân tích th c tr ng ñ u tư, ñ c bi t là c a nhà ñ u tư cá nhân trên TTCK VN hi n nay. Cu i cùng, tác gi v n d ng nh ng ki n th c mà b n thân ñã h c ñư c t i trư ng, cùng v i kinh nghi m c a b n thân trong lĩnh v c ch ng khoán ñ t ng h p, phân tích và ñánh giá nh m ñưa ra nh ng gi i pháp c th ñ ng d ng phương pháp ñ u tư này t i Vi t Nam. M c dù tác gi ñã h t s c n l c, ch nh s a nhi u l n nhưng cũng khó tránh kh i nh ng thi u sót. Kính mong nh n ñư c s góp ý c a quý Th y Cô ñ ñ tài ñư c hoàn ch nh hơn. Trân tr ng c m ơn!
1 CHƯƠNG I LÍ LU N T NG QUAN V PHƯƠNG PHÁP ð U TƯ C PHI U C A WARREN BUFFETT 1.1 Các lí lu n n n t ng c a WB Ban ñ u, WB theo h c t i ð i h c Nebraska, trong th i gian này ông ñ c cu n The Intelligent Investor c a giáo sư Benjamin Graham, ông r t tâm ñ c v i nh ng ý tư ng trong cu n sách nên n p ñơn theo h c vào ð i h c Columbia ñ ñư c trao ñ i tr c ti p v i giáo sư Graham. Sau khi t t nghi p t i ð i h c Columbia ông tham gia doanh nghi p c a giáo sư Graham. Trong su t hai năm làm vi c t i ñây ông có cơ h i quan sát và th c hành cách ti p c n ñ u tư c a th y mình. Do ñó, nh ng lí lu n và quan ñi m ñ u tư c a giáo sư Benjamin Graham có nh hư ng r t l n ñ n vi c hình thành phương pháp ñ u tư c a WB. Tuy nhiên trong quá trình gia ñ u tư tr c ti p trên TTCK, t nh ng kinh nghi m th c ti n, c ng v i vi c tìm hi u nh ng lí thuy t và phương pháp ñ u tư m i, WB d n hình thành nên phương pháp ñ u tư c a riêng mình. Cách ti p c n c a WB trong ñ u tư là riêng bi t, d a trên n n t ng lí thuy t và phương pháp ñ u tư c a b n ngư i: Benjamin Graham, Philip Fisher, John Burr Williams, và Charles Munger. WB ñã t ng nói vào năm 1969 r ng,: “Phương pháp ñ u tư c a tôi 15% là Fisher và 85% là Benjamin Graham”. Dư i ñây, chúng ta s tìm hi u thêm nh ng lí thuy t và phương pháp ñ u tư c a b n ngư i trên. 1.1.1 Lí lu n và nh ng quan ñi m ñ u tư Benjamin Graham Graham ñư c xem là ngư i sáng l p nghành phân tích tài chính, vì trư c ông không có nghành phân tích tài chính chuyên nghi p và sau ông ngư i ta b t ñ u g i nó
2 như th . Grraham có hai tác ph m n i ti ng là Security Analysis ñ ng tác gi v i David Dodd xu t b n l n ñ u năm 1934, và The Intelligent Investor xu t b n l n ñ u năm 1949. Nh ng quan ñi m n i ti ng c a Benjamin Graham v ñ u tư, ñư c nhi u ngư i bi t ñ n hi n nay ñó là: Thu t ng “Biên ñ an toàn” (“Margin of safety”) v i thu t ng này ông ñã th ng nh t cách ti p c n ñ u tư chung cho t t c các ch ng khoán bao g m c c phi u và trái phi u. V căn b n “Biên ñ an toàn” t n t i khi m t ch ng khoán ñư c bán dư i giá tr th c c a nó dù v i b t kỳ lí do gì. ð th c hi n chi n lư c này, nhà ñ u tư c n n m rõ k thu t ñ xác ñ nh giá tr n i t i (intrinsic value) c a doanh nghi p, t ñó nh n di n nh ng c phi u ñang giao d ch dư i giá tr . Graham cũng ñưa ra hai nguyên t c trong ñ u tư. Nguyên t c th nh t là ñ ng ñ l (“don’t lose”), nguyên t c th hai là ñ ng quên nguyên t c th nh t. Tri t lý ñ ng ñ l ñã ñưa Graham ñ n hai cách ti p c n trong vi c ch n l a c phi u g n li n v i khái ni m biên ñ an toàn. ð u tiên ch mua c phi u có giá th p hơn hai ph n ba (2/3) giá tr tài s n thu n c a doanh nghi p, th hai t p trung vào nh ng c phi u có t s P/E th p. Sau này, các nhà ñ u tư ñã tìm ki m nh ng cách ñơn gi n ñ xác ñ nh giá tr n i t i c a doanh nghi p. Theo ñó k thu t s d ng t s P/E th p c a Graham là m t phương pháp ñư c ưa thích. Graham cũng ñưa ra hai gi ñ nh. Th nh t, ông tin r ng th trư ng thư ng xuyên ñ nh giá sai c phi u do b d n d t b i hai c m xúc là lòng tham và n i s hãi, do ñó th trư ng thư ng xuyên ñ nh giá cao ho c th p hơn so v i giá tr th c c a doanh nghi p. Th hai, ông cho r ng trong dài h n th trư ng có khuynh hư ng ñưa giá c phi u quay v giá tr th c. ông tin r ng m t nhà ñ u tư có th tìm ki m l i nhu n t s thi u hi u qu c a th trư ng 1.1.2 Phương pháp ñ u tư c a Philip Fisher
3 Philip Fisher b t ñ u s nghi p như là m t nhà tư v n ñ u tư, Sau khi t t nghi p Stanford’s Graduate School of Business Administration, Fisher b t ñ u làm công vi c phân tích t i Anglo London & Paris National Bank t i San Francisco, và tr thành trư ng b ph n th ng kê c a ngân hàng này. Trong th i gian này, ông ñã ch ng ki n s s p ñ c a TTCK vào năm 1929. Sau m t th i gian ng n làm vi c t i m t doanh nghi p môi gi i ñ a phương, Fisher quy t ñ nh thành l p doanh nghi p tư v n ñ u tư riêng vào ngày 01/03/1931. Trong th i gian theo h c t i Stanford, m t trong nh ng yêu c u c a l p h c là ông ph i ñi cùng v i giáo sư c a mình ñ n thăm các doanh nghi p t i khu v c San Francisco. Nh ng ngư i qu n lý t i các doanh nghi p s nói v các ho t ñ ng c a h và v giáo sư s giúp h gi i quy t v n ñ . Khi quay tr v Stanford, v giáo sư và các h c viên s tóm t t nh ng gì h quan sát ñư c t các doanh nghi p và các nhà qu n lí mà h ghé thăm. T nh ng kinh nghi m này, Fisher tin r ng m i ngư i có th t o ra l i nhu n vư t tr i b ng cách: Th nh t, ñ u tư vào nh ng doanh nghi p có ti m năng trên trung bình. Th nhai, T p trung vào nh ng doanh nghi p có kh năng qu n lý cao nh t. Tách riêng nh ng doanh nghi p này, Fisher ñã phát tri n m t h th ng quan ñi m ñ nh n di n m t doanh nghi p ch t lư ng b i nh ng ñ c ñi m kinh doanh và qu n lý c a nó. Ngoài ra, khi tìm hi u v m t doanh nghi p mà ông quan tâm. Fisher c g ng tìm hi u nh ng thông tin m t c a doanh nghi p này. Ông tin r ng nh ng thông tin này là ñ u m i quan tr ng, ñ nh n di n nh ng kho n ñ u tư tri n v ng. ð tìm hi u nh ng thông tin m t này, ông s ti n hành ph ng v n càng nhi u ngu n càng t t, ông g p g nh ng nhân viên và nh ng ngư i tư v n t ng làm vi c t i doanh nghi p, ông ti p xúc nh ng nhà khoa h c nghiên c u t i các trư ng ñ i h c, thành viên chính quy n, và nh ng ngư i ñi u hành các hi p h i thương m i. Ông cũng ti n hành ph ng v n nh ng ñ i th c nh tranh c a doanh nghi p. Ông khám phá ra
4 r ng nh ng ngư i ñi u hành doanh nghi p thư ng e ng i khi ñ c p quá nhi u ñ n doanh nghi p c a mình, nhưng ch ng bao gi thi u ý ki n v các ñ i th c nh tranh. Nhi u nhà ñ u tư s th c m c v th i gian và công s c Fisher c n ñ hi u m t doanh nghi p. Phát tri n m ng lư i tin m t và s p x p các cu c ph ng v n m t r t nhi u th i gian, ñ ng th i b t ñ u m t quá trình tìm ki m thông tin m t ñ i v i nh ng doanh nghi p mình quan tâm cũng mât nhi u công s c. Fisher ñã tìm ra cách ñơn gi n ñ gi i quy t v n ñ ñó là gi m s lư ng doanh nghi p mà ông s h u xu ng. Ông luôn nói r ng vi c s h u m t ít doanh nghi p có tri n v ng t t hơn nhi u so vói vi c s h u nhi u doanh nghi p bình thư ng. Nhìn chung, ông ch s h u ít hơn mư i doanh nghi p trong danh m c và thư ng ba ñ n b n doanh nghi p chi m 75% t ng giá tr danh m c. 1.1.3 Lí thuy t c a John Burr William John Burr Williams t t nghi p Harvard University năm 1923, sau ñó theo h c t i Harvard Business School, t i ñây ông l n ñ u ñư c ti p xúc v i vi c d báo kinh t và phân tích ch ng khoán. Sau khi t t nghi p Havard ông làm chuyên viên phân tích t i hai doanh nghi p danh ti ng t i ph Wall. T i ñây ông ñã ch ng ki n s s p ñ kinh hoàng c a TTCK năm 1929. Kinh nghi m này ñã d n ông t i nh n th c r ng ñ làm nhà ñ u tư t t, thì c n ph i là m t nhà kinh t gi i. Vào năm 1932, lúc ñó ông 30 tu i và ñã là m t nhà ñ u tư gi i, ông ghi danh vào h c t i trư ng Harvard’s Graduate School of Arts and Sciences. Ông làm vi c v i ni m tin là nh ng gì x y ra ñ i v i n n kinh t s tác ñ ng t i giá tr c a c phi u. Khi chu n b làm lu n văn ti n s ông ñư c tư v n v ñ tài “giá tr n i t i c a c phi u ph thông” ñây là s g i ý ñ Williams hoàn thành lu n văn ti n s vào năm 1937 v i ñ tài “Lý thuy t v giá tr c a kho n ñ u tư” (The Theory of Investment Value)
5 Lý thuy t này ñã t o cơ s lý lu n cho các nhà kinh t n i ti ng sau này như Harry Markowitz, Eugene Fama, hay Franco Modigliani. Warren Buffett g i ñó là m t trong nh ng quy n sách v ñ u tư quan tr ng nh t t ng ñư c vi t. Lý thuy t c a Williams ñư c bi t ñ n ngày nay là mô hình chi t kh u c t c hay chi t kh u dòng ti n. Ý nghĩa c a phương pháp này là xác ñ nh giá tr c a ch ng khoán t i th i ñi m hi n t i b ng cách ư c lư ng t t c dòng ti n mà ch ng khoán ñó t o ra trong tương lai, trong su t th i gian t n t i c a ch ng khoán ñó, r i chi t kh u v giá tr hi n t i. ðây là phương pháp ñ nh giá cơ b n mà WB s d ng ñ ñ nh giá c phi u và các doanh nghi p. WB tóm t t lý thuy t c a Williams như sau: “Giá tr c a doanh nghi p ñư c quy t ñ nh b i dòng ti n thu n ñư c d ñoán s x y ra trong su t vòng ñ i c a doanh nghi p và ñư c chi t kh u v hi n t i b ng m t lãi su t chi t kh u thích h p” Williams ñã mô t như sau: “M t con bò cho s a; m t con gà mái cho tr ng; và c phi u cho c t c”. 1.1.4 Quan ñi m ñ u tư c a Charlie Munger Cho dù Charles Munger và WB cùng l n lên t i Omaha, nhưng c hai chưa t ng g p nhau cho ñ n năm 1959. Vào th i ñi m ñó, Munger ñã chuy n ñ n nam California, và ông tr v thăm Omaha khi cha ông qua ñ i. M t ngư i b n chung c a hai ngư i tin r ng ñã ñ n lúc hai ngư i c n g p nhau và m i h cùng ñ n d bu i t i t i m t nhà hàng ñ a phương. Vi c này ñã b t ñ u m t m i quan h ñ c bi t sau này. Munger là con m t lu t sư, ông n i ông t ng là th m phán liên bang, b n thân ông ñã hành ngh lu t khá thành công t i khu v c Los Angeles, tuy nhiên ni m ñam mê ông giành cho TTCK là r t l n. Sau bu i t i ñó, hai ngư i thư ng xuyên trao ñ i v i nhau, và WB luôn h i thúc Munger r i nghành lu t ñ t p trung vào ñ u tư. Năm 1962 Munger thành l p qu ñ u tư gi ng WB, sau ba năm thành công liên t c, ông ñã r i nghành lu t ñ t p trung vào ñ u tư.
6 Munger b t ñ u mua c ph n c a Blue Chip Stamps vào năm nh ng năm 1960, và sau này tr thành ch t ch H i ñ ng qu n tr . Khi Berkshire và Blue Chip Stamps sáp nh p vào năm 1978, ông tr thành Phó ch t ch t i Berkshire và gi v trí này cho ñ n nay. Trong m i quan h công vi c, Munger mang ñ n s nh y bén trong lĩnh v c tài chính, và n n t ng pháp lý v kinh doanh. Munger có ni m ñam mê trên nhi u lĩnh v c khác nhau như khoa h c, l ch s , tri t h c, tâm lý h c, và toán h c. Ông tin r ng m i lĩnh v c có nh ng khái ni m quan tr ng có th áp d ng vào các quy t ñ nh ñ u tư. T p h p t t c các y u t trên – bao g m ki n th c tài chính, n n t ng ki n th c v lu t, và ki n th c t các lĩnh v c khoa h c khác – ñã hình thành nên nh ng quan ñi m riêng v phương pháp ñ u tư c a Munger so v i WB. Theo ñó, trong khi WB v n ñang tìm ki m cơ h i ñ u tư t s chênh l ch gi a giá c và giá tr doanh nghi p, thì Munger tin r ng nên tr m t m c giá h p lí cho nh ng doanh nghi p ch t lư ng. M t bình lu n ñư c trích d n r ng rãi c a WB: “Mua m t doanh nghi p tuy t m c giá h p lí t t hơn nhi u mua m t doanh nghi p bình thư ng vi m c giá tuy t v i”. Munger ñã thuy t ph c WB tr g p ba l n giá tr s sách ñ mua See’s Candy và ñây là m t v ñ u tư t t. Chính v ñ u tư này ñã thay ñ i suy nghĩ c a WB và ông vui v th a nh n là Munger ñã thúc ñ y ông ñ n v i m t khuynh hư ng ñ u tư m i. T i cu c h p thư ng niên năm 1997, Charles ñã nói r ng ñó là l n ñ u tiên Berkshire tr giá cho giá tr và WB ñã nh n m nh thêm r ng n u không mua See’s, thì Berkshire có l ñã không mua Coca Cola. 1.1.5 S k t h p c a b n ngư i trên WB là ngư i h c trò ưu tú nh t c a Graham, và ông cũng không b l m t cơ h i nào ñ th a nh n món n tri th c v i Graham. Cho ñ n t n ngày nay, WB v n cho
7 r ng Graham – sau cha ông - là ngư i có nh hư ng l n nh t ñ n s nghi p ñ u tư c a ông. Vào ñ u nh ng năm 1965, WB b t ñ u cho r ng chi n lư c mua c phi u giá r c a Graham chưa ch c ñã lí tư ng. T nh ng th t b i ñ u tư ban ñ u, ông d n n i l ng các nguyên t c nghiêm kh c c a Graham, và ông b t ñ u ñánh giá ch t lư ng c a nh ng doanh nghi p mà ông quan tâm bên c nh nh ng nguyên t c c a Graham. Khi ñ nh giá m t c phi u, Graham không suy nghĩ v nh ng ñ c trưng c a doanh nghi p, ông cũng không cân nh c v kh năng qu n lý. Graham gi i h n nh ng tài li u và báo cáo thư ng niên c a doanh nghi p. N u tìm tòi nghiên c u c a mình có cơ h i ki m ti n t vi c giá c phi u th p hơn giá tr tài s n doanh nghi p, Graham s mua mà ko quan tâm t i vi c kinh doanh hay qu n lý. Bên c nh lý thuy t v biên ñ an toàn, Graham cũng giúp WB nh n ra s ñiên r c a TTCK, ông cho r ng c phi u v a có ñ c tính ñ u tư v a có ñ c tính ñ u cơ. ð c tính ñ u cơ c a c phi u là h u qu c a lòng tham và n i s hãi c a con ngư i. Nh ng c m xúc này ñ u có trong m i nhà ñ u tư, là nguyên nhân làm cho giá ch ng khoán tăng quá cao ho c quá th p so v i giá tr n i t i c a doanh nghi p, do v y mà luôn xu t hi n biên ñ an toàn trong ñ u tư. Graham cũng d y WB r ng n u tránh xa ñư c nh ng tác ñ ng t cơn l c c m xúc trên TTCK, ông s có cơ h i khai thác ñư c nh ng hành vi b t h p lí t nh ng nhà ñ u tư khác, nh ng ngư i mua c phi u d a trên c m xúc, ch không ph i tính logic. T Graham, WB h c ñư c cách suy nghĩ ñ c l p. N u ông ñ t ñư c nh ng k t lu n h p lí d a trên nh ng ñánh giá ñúng ñ n, thì không nên d ng l i b i nh ng l i can ngăn t nh ng ngư i b t ñ ng ý ki n. “B n không sai cũng không ñúng b i vì ñám ñông không ñ ng ý v i b n,” “B n ñúng b i vì nh ng d li u và lí l c a b n là ñúng” trích trong cu n The Intelligent Investor c a Benjamin Graham, tái b n l n 4 năm 1973, trang 287.
8 Phil Fisher trái l i tin r ng ñ có nh ng quy t ñ nh ñúng ñ n nhà ñ u tư c n nh ng thông tin ñ y ñ v doanh nghi p. ði u ñó nghĩa là nhà ñ u tư c n tìm hi u nh ng khía c nh khác c a doanh nghi p, ngoài nh ng con s trên báo cáo tài chính, nhà ñ u tư c n tìm hi u v b n ch t kinh doanh c a doanh nghi p như kh năng qu n lý c a Ban lãnh ñ o, tìm hi u càng nhi u càng t t lĩnh v c mà doanh nghi p ñang ho t ñ ng, ñ i th c nh tranh, và t t c các ngu n tin có th khai thác. T Fisher, WB h c ñư c giá tr c a nh ng thông tin m t. Qua nhi u năm ông ñã phát tri n m t m ng lư i m r ng các cu c ti p xúc, nh ng ngư i có th h tr ông trong vi c ñ nh giá các doanh nghi p. Cu i cùng Fisher d y WB l i ích c a vi c ch t p trung vào m t ít các thương v ñ u tư. Ông cho r ng mua c ph n c a m t doanh nghi p mà không dành th i gian nghiên c u ñ y ñ v ho t ñ ng kinh doanh thì r i ro s l n hơn nhi u vi c có m t danh m c gi i h n. John Burr Williams cung c p cho WB phương pháp xác ñ nh giá tr n i t i c a doanh nghi p, ñây là n n t ng trong vi c ti p c n ñ u tư c a WB. S khác bi t gi a Graham và Fisher là khá rõ ràng. Graham là nhà phân tích s lư ng, ông nh n m nh nh ng y u t có th ư c lư ng ñư c như Tài s n c ñ nh, thu nh p hi n t i, c t c. Các nghiên c u c a ông ch gi i h n các tài li u v doanh nghi p và các báo cáo hàng năm. Ông không giành th i gian ñ ph ng v n khách hàng, ñ i th hay các nhà qu n lý c a doanh nghi p. Fisher l i là nhà phân tích ch t lư ng, ông nh n m nh ñ n các y u t mà ông cho r ng s làm gia tăng giá tr c a doanh nghi p như: Ngư i ñ ng ñ u, tri n v ng trong tương lai, năng l c qu n lý. Graham ch quan tâm ñ n vi c mua nh ng c phi u giá r , Fisher l i quan tâm ñ n vi c mua nh ng doanh nghi p có ti m năng tăng trư ng giá tr n i t i trong dài h n. Ông s n sàng b th i gian và công s c ñ th c hi n nh ng cu c ph ng v n m r ng nh m tìm ki m nh ng thông tin có th h tr cho quy trình l a ch n c a ông.
9 Munger là ngư i ñã khuy n khích WB hư ng v các phương pháp ñ u tư c a Fisher Descartes t ng vi t r ng: “ði m chính y u ñó là áp d ng t t” (“the principal thing is to apply it well”). Và WB ñã vư t qua nh ng ngư i ñ ng nghi p thông minh, k lu t và t n t y hơn ông, b i ông có kh năng k t h p và áp d ng các chi n lư c c a b n ngư i ñư c nêu trên m t cách h p lí và hi u qu nh t. T ng quan phương pháp ñ u tư c a WB 1.2 1.2.1 C ng c ñ u tư chính c a WB là các doanh nghi p b o hi m Tháng ba năm 1967, Berkshire ñã mua 8.6 tri u USD c phi u c a hai doanh nghi p b o hi m có tr s t i Omaha: National Indemnity Company và National Fire & Marine Insurance Company. ðây là s kh i ñ u c a m t câu chuy n thành công kỳ di u. Doanh nghi p d t Berkshire có th không t n t i lâu, nhưng doanh nghi p ñ u tư tr c thu c Berkshire ñã b t ñ u câu chuy n c a riêng mình. ñây, chúng ta c n tìm hi u giá tr th c s c a vi c s h u m t doanh nghi p b o hi m. Các doanh nghi p b o hi m luôn là m t công c ñ u tư tuy t v i. Ngư i mua b o hi m, b ng vi c tr phí, s cung c p m t dòng ti n liên t c. Các doanh nghi p b o hi m trích riêng m t ph n kho n phí này g i là kho n d phòng ñ tr ti n b i thư ng b o hi m hàng năm, căn c trên nh ng ư c tính t t nh t c a h và ñ u tư ph n còn l i. Nh m duy trì tính thanh kho n cao, m t khác do không bi t chính xác khi nào các kho n ñòi b i thư ng b o hi m s ñư c chi tr , ph n l n các doanh nghi p b o hi m l a ch n ñ u tư vào ch ng khoán trên th trư ng bao g m c phi u và trái phi u. Do v y, khi sáp nh p hai doanh nghi p b o hi m có l i nhu n bình thư ng, WB l i có m t công c tuy t v i ñ qu n lý ñ u tư. ð i v i m t ngư i l a ch n ch ng khoán lão luy n như WB ñó là s k t h p hoàn h o. Nh ng thành công ban ñ u ñã khuy n khích WB ñ u tư m nh m vào lĩnh v c này, trong th p k ti p theo ông mua thêm ba doanh nghi p b o hi m và t ch c
10 thêm năm doanh nghi p. Và ông cũng không h có ý ñ nh d ng l i. Vào năm 2004, Berkshire s h u 38 doanh nghi p b o hi m bao g m hai gã kh ng l là Government Employees Insurance Company (GEICO) và General Re, m i doanh nghi p này l i có r t nhi u chi nhánh ph thu c. Trong báo cáo thư ng niên năm 1999, trang 6, WB vi t r ng: “Lĩnh v c kinh doanh chính c a chúng ta là b o hi m” 1.2.2 ð u tư ñ nh hư ng kinh doanh ði m khác bi t nh t v phương pháp ñ u tư c a WB so v i các nhà ñ u tư khác ñó là thông qua vi c s h u c phi u, ông s h u doanh nghi p, không ph i là m t m nh gi y. Ý tư ng v vi c mua c phi u mà không hi u bi t v ho t ñ ng c a doanh nghi p như s n ph m và d ch v c a doanh nghi p, m i quan h v i ngư i lao ñ ng, chi phí nguyên v t li u, nhà máy, thi t b , tái ñ u tư v n, hàng t n kho, các kho n ph i thu, và nhu c u v n cho ho t ñ ng c a doanh nghi p – là r t không h p lý. ði u này th hi n tinh th n làm ch doanh nghi p thông qua c phi u và là th tinh th n mà m t nhà ñ u tư c n có. M t ngư i n m gi c phi u có th tr thành ngư i ch s h u doanh nghi p ho c tr thành ngư i n m gi c phi u ñ giao d ch. Nh ng ngư i n m gi c phi u có nh n th c r ng h ñang s h u m t m nh gi y tách r i v i các báo cáo tài chính c a doanh nghi p. H cư x như th vi c thay ñ i giá trên TTCK là s ph n ánh rõ ràng giá tr c a c phi u hơn là B ng Cân ñ i k toán hay Báo cáo thu nh p c a doanh nghi p. H mua bán c phi u gi ng như ñánh bài. Không có s khác bi t căn b n gi a vi c mua doanh nghi p và mua c phi u ph thông, c hai cách trên ñ u giúp WB tr thành ch s h u c a doanh nghi p và nó ñòi h i k lu t hành ñ ng gi ng nhau. Tuy nhiên vi c s h u doanh nghi p v n ñư c WB ưa thích hơn, do nó cho phép ông tác ñ ng ñ n m t v n ñ quan tr ng trong kinh doanh, ñó là phân b ngu n v n.