LỤC VỊ ĐỊA HOÀNG HOÀN
(Tiểu nhi dược chứng trực quyết)
Thành phần:
Thục địa 20 - 32g
Sơn thù 10 - 16g
Trạch tả 8 - 12g
Hoài sơn 10 - 16g
Phục linh 8 - 12g
Đơn bì 8 - 12g
Cách dùng: Tất cả tán bột mịn, luyện mật làm hoàn, mỗi lần uống 8 -
12g, ngày 2 - 3 lần với nước sôi nguội hoặc cho tý muối. Có thể làm
thang sắc uống.
Tác dụng: Tư bổ can thận.
Giải thích bài thuốc: Bài thuốc chủ yếu Tư bổ thận âm.
Trong bài:
Thục địa: tư thận, dưỡng tinh là chủ dược.
Sơn thù: dưỡng can sáp tinh.
Sơn dược: bổ tỳ cố tinh.
Trạch tả: thanh tả thận hỏa, giảm bớt tính nê trệ của Thục địa.
Đơn bì: thanh can hỏa, giảm bớt tính ôn của Sơn thù.
Bạch linh: kiện tỳ, trừ thấp giúp Hoài sơn kiện tỳ.
Sáu vị thuốc hợp lại vừa bổ vừa tả giúp cho tác dụng bổ tốt hơn là một
bài thuốc chủ yếu tư bổ Can thận.
Ứng dụng lâm sàng:
Bài thuốc được dùng nhiều trên lâm sàng để chữa bệnh mạn tính như suy
nhược thần kinh, suy nhược cơ thể, lao phổi, lao thận, bệnh tiểu đường,
viêm thận mạn tính, cường tuyến giáp, huyết áp cao, xơ mỡ mạch máu,
phòng tai biến mạch máu não ở người có tuổi (bài thuốc có tác dụng giảm
cholesterol trong máu) hoặc ở những bệnh xuất huyết tử cung cơ năng, có
hội chứng Can thận âm hư đều có thể gia giảm dùng kết quả tốt.
1. Những bệnh về mắt như viêm thần kinh thị, viêm võng mạc trung
tâm, teo thần kinh thị gia thêm Đương quy, Sài hồ, Cúc hoa, Ngũ vị tử để
chữa có kết quả nhất định.
2. Bài này gia Tri mẫu, Hoàng bá gọi là bài "TRI BÁ ĐỊA HOÀNG
HOÀN" (Y tông kim giám) có tác dụng tư âm giáng hỏa mạnh hơn, dùng
trong những trường hợp bệnh lao, sốt kéo dài, ra mồ hôi trộm có tác dụng
tốt.
3. Nếu gia thêm Kỷ tử, Cúc hoa gọi là "KỶ CÚC ĐỊA HOÀNG
HOÀN" (Y cấp). Tác dụng chủ yếu tư bổ Can thận, làm sáng mắt, tăng
thị lực, dùng trong trường hợp âm hư can hỏa vượng sinh ra hoa mắt, mờ
mắt, đau đầu chóng mặt, trong trường hợp suy nhược thần kinh, cao huyết
áp có kết quả tốt.
4. Nếu gia Ngũ vị tử, Mạch đông gọi là bài "MẠCH VỊ ĐỊA HOÀNG
HOÀN" cũng gọi là BÁT TIÊN TRƯỜNG THỌ HOÀN (Y cấp) dùng
chữa chứng Phế thận âm hư, ho ra máu, sốt đêm, ra mồ hôi như trường
hợp lao phổi.
5. Nếu gia thêm Đương quy, Bạch thược, Câu kỷ tử, Cúc hoa, Bạch tật
lê, Thạch quyết minh gọi là bài: "MINH MỤC ĐỊA HOÀNG HOÀN" có
tác dụng tư bổ can thận, tiêu tán phong nhiệt, làm sáng mắt. Chữa các
chứng mắt khô, mờ mắt, quáng gà, chứng huyết áp cao thể âm hư hỏa
vượng.
Chú ý: Không dùng bài Lục vị trong trường hợp rối loạn tiêu hóa, tiêu
chảy.
