Minh bạch hóa thông tin trên thị trường

chứng khoán

Minh bạch thông tin là một trong những nhân tố quan trọng nhất giúp thị

trường chứng khoán phát triển. Với tư cách là một người chủ sở hữu của

doanh nghiệp, cổ đông của công ty hoàn toàn có thể được quyền biết rõ tình

trạng doanh nghiệp của mình, thậm chí khi các doanh nghiệp này đã được

niêm yết trên sàn giao dịch chứng khoán thì câu chuyện không chỉ dừng lại ở

những người chủ sở hữu mà còn là những nhà đầu tư. Doanh nghiệp niêm

yết phải có trách nhiệm công bố thông tin một cách rõ ràng minh bạch theo

đúng pháp luật để cho các nhà đầu tư có những quyết định đúng đắn.

Không phải các nhà đầu tư nào cũng có đủ trình độ để đọc hiểu hết các báo

cáo tài chính một cách cẩn thận để phát hiện ra những điều bất thường trong

các báo cáo tài chính của công ty. Thậm chí các công ty hoàn toàn có thể

làm đẹp các báo cáo tài chính để qua mặt các nhà đầu tư chuyên nghiệp nhất

dưới sự giúp đỡ của các tổ chức trung gian như các công ty kiểm toán, các tổ

chức đánh giá tín nhiệm, ngân hàng...Có lẽ không ít các nhà đầu tư tài chính

đều biết đến vụ Scandal gian lận tài chính của Enron. Trước khi vụ gian lận

này được phanh phui giá cổ phiếu của Enron đạt đến 60 USD/ CP. Tuy

nhiên vào trung tuần tháng 12-2001, giá của nó chỉ còn có vỏn vẹn 60 xu.

Thật khủng khiếp, một sự sụt giá đến 99%, thật là một thảm họa cho những

ai nắm giữ cổ phiếu này, vậy những người nào nắm nó trước tháng 12 ? Đó

chính là những người đã bị các CEO của Enron lừa dối; Jeff Skilling, Ken

Lay đã lừa dối các cổ đông của họ, các nhà đầu tư, thậm chí cả các chuyên

gia tại phố Wall bằng những báo cáo tài chính đẹp như mơ và những lời phát

biểu hùng hồn (vào tháng 10/2001, tại phố wall, vẫn có ít nhất 6 nhà phân

tích nổi tiếng khuyến nghị nên mua cổ phiếu của Enroll). Câu hỏi đặt ra là

tại sao những khoản mập mờ, gian dối trong báo cáo tài chính của Enron lại

không bị phát hiện ? công ty kiểm toán đã ở đâu ? Arthur Andersen, một

trong 5 hãng kiểm toán lớn nhất thế giới đã gắn bó hơn 17 năm với Enron là

kẻ đã tiếp tay cho vụ Scandal tài chính đầy tai tiếng này. Họ đã giúp Enron

biến những khoản thua lỗ của hãng này thành những khoản lợi nhuận để

đánh lừa các chuyên gia và các nhà đầu tư.

Trở lại thị trường chứng khoán Việt Nam, một thị trường còn rất non trẻ

trình độ hiểu biết về các báo cáo tài chính, các quy định tài chính còn rất hạn

chế. Vì vậy điều kiện minh bạch hóa thông tin và các báo cáo tài chính càng

trở nên quan trọng đối với sự phát triển của thị trường. Thật đáng tiếc cho

các cổ đông của CTCP Bông Bạch Tuyết (BBT), các kiểm toán viên đã lờ đi

những khoản mục nhạy cảm nhưng lại ảnh hưởng rất lớn đến lợi nhuận công

ty đó là khoản mục “các khoản phải thu khác”. Khi BBT bị phanh phui lợi

nhuận trong các năm 2006 và 2007 bổng chốc trở thành những khoản thua

lỗ. Các cổ đông của công ty không hề hay biết việc này, và nếu không may

trong năm 2008 này công ty vẫn tiếp tục thua lỗ thì theo luật, SGD CK thành

phố HCM sẽ phải hủy tư cách niêm yết của công ty. Hậu quả vẫn chưa dừng

lại ở đó, với sự thua lỗ triền miên như vậy BBT hoàn toàn có thể bị tuyên bố

phá sản, thật không may cho những ai giữ cổ phiếu này.

Sự phát triển vượt bậc của thị trường chứng khoán đã thu hút rất nhiều nhà

đầu tư, không chỉ vậy các công ty niêm yết cũng tham gia vào đầu tư tài

chính để cải thiện thu nhập của mình: lợi nhuận từ hoạt động tài chính của

HAP gấp khoảng 5 lần lợi nhuận gộp của chính HAP, đầu tư chứng khoán

cũng mang về khoảng 1.000 tỷ đồng lợi nhuận trong tổng số lợi nhuận của

ACB năm 2007. Con số các công ty đầu tư tài chính thành công có đến hàng

chục đơn cử như REE, CMC, TDH, STB, NLC…Mọi chuyện sẽ chẳng có

vấn đề gì nếu TTCK vẫn tiếp tục phát triển