Bí quyết thương lượng
Cuộc sống của trẻ cũng đầy ắp những tình huống
dẫn đến mâu thuẫn: làm thế nào để hòa hợp với
anh chị em, làm sao để làm quen với những điều
luật của gia đình… Thế chỉ với những kỹ năng căn
bản, bé có thể trở thành nhà đàm phán khéo léo.
“Cách đây không lâu, tôi vô tình nghe Quỳnh – con gái
đầu 10 tuổi của tôi lớn tiếng nói với đứa em gái 6 tuổi của
nó ‘Em xem phim hoạt hình nhiều quá rồi. Bây giờ đến
lượt chị coi băng ca nhạc của chị". Thường thì lời tuyên bố
như vậy sẽ làm bé Lan nước mắt ngắn nước mắt dài ngay
nhưng lần này con bé nhìn thẳng vào mắt chị và hỏi lại ‘Bộ
chị muốn xem là được sao? Em mới coi thôi mà. Phim của
chị dài thòng. Em sẽ ngồi coi phim của em lâu bằng chừng
ấy mới được’.
Thật ngạc nhiên, tôi như đang được chứng kiến sự thay đổi
lớn trong mối quan hệ giữa hai đứa trẻ. Bé Vy đứng thẳng,
đầy vẻ tự tin và mặc cả với chị nó. Kết quả của cuộc
thương lượng chớp nhoáng ấy được cả hai thống nhất: Bé
Vy xem phim hoạt hình thêm 20 phút nữa và trả ti vi cho
chị xem ca nhạc. Điều đáng nói là cả hai đều hồ hởi với kết
quả đàm phán. Thật là hạnh phúc khi thấy hai chị em biết
cách giải quyết như vậy”.
Học cách cho và nhận:
Trong cuộc sống hàng ngày, bé phải đối mặt với những tình
huống có khả năng dẫn đến “sứt đầu bể trán” như chia sẻ
đồ chơi, hòa hợp với anh chị em, dàn xếp bất hòa với bạn
bè, gia hạn thêm về thời gian làm bài tập với thầy cô.
Những việc như thế cũng đòi hỏi có kỹ năng đấy.
Cart Pickhardt, nhà tâm lý học và là tác giả quyển sách
“Chìa khóa cho bố hoặc mẹ nuôi con một mình”, cho biết:
Cuộc đàm phán thành công được định nghĩa là nghệ thuật
tìm và thực hiện giải pháp giải quyết mâu thuẫn hoặc bất
đồng sao cho mọi bên liên quan đều cảm thấy thỏa mãn dù
ở mức độ thấp nhất.
“Việc bạn dạy cho trẻ biết cách để thương lượng khi chúng
còn nhỏ rất có lợi. Chúng dàn xếp những bất hòa rất tốt mà
không cần đến bạo lực và dĩ nhiên là sẽ cảm thấy an toàn vì
trẻ tin tưởng vào khả năng của bản thân đối với những tình
huống thử thách như trên.
Và rồi càng lớn, đặc biệt là khi bước vào tuổi thanh thiếu
niên, khả năng trên càng tỏ rõ ưu điểm, lợi ích của mình khi
trẻ bị đặt trong tình huống phải đàm phán.
Trên thực tế, những đứa trẻ được cha mẹ dạy khả năng đàm
phán bước vào đời dễ dàng hơn vì chúng có thể bàn bạc,
làm chủ tình huống tại các cuộc đàm phán trong kinh doanh
hoặc chính sách ở nơi làm việc. Sau đây là 4 bài học hướng
dẫn trẻ cách giải quyết tình huống bằng phương pháp “cả
hai cùng thắng”
Bài học 1: Bình tĩnh là quan trọng
Muốn đàm phán tốt thì điều quan trọng là phải biết cách
giữ bình tĩnh. Điều này giúp cho chúng ta có cơ hội cũng
như thời gian để đánh giá lại tình huống, chọn lựa kỹ giải
pháp tốt nhất. Nếu không tự chủ, chúng ta sẽ bị cơn xoáy
tình cảm cuốn trôi và khó đưa ra bất kỳ quyết định chính
xác nào. Cha mẹ có thể giúp con trẻ giữ bình tĩnh thì nên
làm gương hoặc thường xuyên nói chuyện với trẻ về những
khái niệm cơ sở.
Tiến sĩ Meg Eastman, nhà tâm lý học và là tác giả của
quyển sách “Thuần hóa con rồng trong con trẻ: Giải pháp
cho những cơn giận theo chu kỳ trong gia đình”, nhận xét
“Mỗi khi bạn tức giận, cứ bộc lộ cho trẻ thấy tâm trạng của
mình và đừng quên n1o năng cẩn thận. Giải thích cho
chúng hiểu rằng bạn cần một ít thời gian để suy nghĩ xem
mình muốn nói gì. Một khi cơn giận qua đi, hãy nói cho trẻ
biết là bạn đã chuẩn bị để tiếp tục cuộc nói chuyện.
Bài học 2: Sự đồng cảm sẽ có ích cho kết quả của cuộc
thỏa hiệp:
Nếu không thử đặt bản thân mình vào tình huống của người
khác thì bạn không thể nào hiểu nổi yêu cầu cũng như
mong muốn của đối phương. Và điều này không thể dẫn
đến kết quả như mong đợi. Nhưng một khi chúng ta thông
cảm trước sự bất hạnh của người đó thì chúng ta có khuynh
hướng giúp đó họ. Và vì thế cuộc đàm phán sẽ mang đến
kết quả tốt đẹp cho tất cả các bên tham gia, ít nhất là cũng ở
một mức độ tối thiểu.
Cha mẹ có thể dạy bảo hoặc khuyến khích lòng thương cảm
ở các con bằng cách luôn tạo bầu không khí ấm áp trong
cuộc sống gia đình mà ở đó mọi thành viên đều quan tâm,
chia sẻ niềm hạnh phúc cũng như những phiền muộn, khó
khăn trong cuộc sống. Chúng ta chẳng thể nào đồng cảm
với người khác một khi chúng ta chẳng hề lắng nghe tâm sự
cũng như quan tâm đến quan điểm của họ.
Một khi sự bất đồng xuất hiện giữa cha mẹ và con cái thì
cha mẹ nên lắng nghe và quan sát sự việc từ nhiều góc độ
khác nhau bằng cách tự đặt câu hỏi:
- Điều gì đã xảy ra và mọi người đã làm gì để giải quyết
vấn đề?. Hãy để con bạn trả lời trước. Nếu cả hai đứa con
đều liên quan đến vấn đề này thì đặt câu hỏi cho cả hai. Tập
trung vào những gì chúng làm để giải quyết mâu thuẫn và
theo ý kiến của chúng thì việc nào có kết quả và việc nào
không.
- Con và mẹ nhìn vấn đề theo hai hướng khác nhau đúng
không? Câu hỏi này rõ ràng đưa ra quan điểm rằng hướng
giải quyết mâu thuẫn hoặc bất hòa phải được đưa ra xem
