Ngân hàng hết thời khoe lãi khủng
Cái thời mà hầu hết các ngân hàng đều công bố lãi lớn, lãi khủng, lãi ngầm…
dường như đã chấm dứt. Báo cáo tài chính mới nhất cho thấy nhiều nỗi lo ám
ảnh các ngân hàng.
Lợi nhuận tụt giảm
Ngân hàng TMCP Nam Việt - Navibank (NVB) vừa công bố kết quả kinh doanh
quý III/2012. Các mảng kinh doanh chính của ngân hàng trong quý III/2012 đều
giảm so với cùng kỳ 2011, đặc biệt là mảng về thu nhập lãi thuần.
Hoạt động dịch vụ quý III/2012 chỉ đạt hơn 2 tỷ đồng, cũng giảm mạnh 63% so
với cùng kỳ năm trước.Các hoạt động ngoại hối, mua-bán chứng khoán của ngân
hàng này đều thua lỗ trong cả quý III và 9 tháng đầu năm 2012.
Mặc dù huy động vốn của NVB có dấu hiệu tăng lên nhưng tín dụng đầu ra lại
không nhiều đã trở thành yếu tố cản trở tới lợi nhuận chung ngân hàng này. Tình
trạng nợ xấu, theo báo cáo của đơn vị này, cũng tăng từ mức 2,92% đầu năm lên
3,97% vào cuối quý III.
Cũng giống như Navibank, đa số các tổ chức tín dụng công bố báo cáo tài chính
quý III/2012 đều có 1 điểm chung là lợi nhuận không còn "khủng" như trước đây.
Nợ xấu cao, lãi suất cho vay liên tục giảm, đầu ra tín dụng tăng thấp hơn rất nhiều
so với huy động vốn đã khiến cho bức tranh của ngành bị bao phủ 1 mầu xám
buồn tẻ.
Thống kê cho thấy, trong quý III/2012 vừa qua, các ngân hàng với nhiều tên tuổi
lừng lẫy như ACB, Eximbank... và sau đó là Đông Á, hay như Bảo Việt... đều có
lợi nhuận sụt giảm từ 50-90% so với cùng kỳ năm trước và thậm chí còn thua lỗ -
1 khái niệm rất hiếm gặp trong các quý, các năm trước đây.
Đa phần các tổ chức tín dụng nói trên đều phải đối mặt với 1 số vấn đề khá
nghiêm trọng là "cục máu đông" nợ xấu (qua đó khiến tín dụng không thể tăng
cao), quản trị không hiệu quả (gây thua lỗ ở 1 số lĩnh vực như BĐS, vàng, ngoại
tệ, chứng khoán...) và buộc phải trích lập dự phòng rủi ro. Bên cạnh đó, lãi suất bị
khống chế xuống thấp hơn 30-40% so với cuối năm ngoái cũng góp phần khiến
cho lợi nhuận ngân hàng sụt giảm.
Ngân hàng còn là siêu lợi nhuận?
Còn nhớ, 2011 được coi là năm "lận đận" của ngành ngân hàng cho dù khi đó có
không ít nhà băng công bố con số lợi nhuận hàng ngàn tỷ đồng, chứ không èo uột
như trong 9 tháng đầu năm vừa qua.
Với mức lãi nghìn tỷ đồng, nhiều đại diện cho biết nếu so sánh với vốn chủ sở
hữu từ 5.000-6.000 đến cả chục nghìn tỷ đồng thì tỷ lệ lợi nhuận là không cao, chỉ
khoảng 15%, cá biệt vài ngân hàng mới trên 20%.
Trong buổi trả lời chất vấn các đại biểu cách đây 1 năm, hôm 25/11/2011, Thống
đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Văn Bình cũng có quan điểm tương tự khi cho
rằng: Lợi nhuận ngân hàng không cao như nhiều người nghĩ.
Khi đó, theo lý giải của Thống đốc, nếu lợi nhuận ngân hàng mà quá cao thì giá
cổ phiếu ngành ngân hàng phải tỷ lệ thuận với lợi nhuận đó nhưng thực tế, giá cổ
phiếu ngân hàng ở mức rất thấp. Tổ chức tín dụng, nhiều khi, muốn quảng bá
thương hiệu sau mỗi tháng, mỗi quý đã công bố lợi nhuận đã khiến dư luận hiểu
nhầm ngân hàng lãi lớn nhưng thực tế lợi nhuận sau khi đã trừ đi các khoản chi
phí, trích lập dự phòng rủi ro... của các ngân hàng không lớn, không cao hơn các
lĩnh vực khác.
, NHNN còn cho rằng, nhiều ngân hàng thương mại cổ phần báo cáo có lãi nhưng
qua thanh tra làm rõ thực tế bị lỗ, giảm vốn điều lệ, thậm chí không còn vốn điều
lệ...
Hiện tượng giá cổ phiếu ngân hàng cho dù đã giảm trong nhiều năm, tháng qua
nhưng vẫn tiếp tục giảm mạnh trong vài tuần gần đây cho thấy giới đầu tư không
còn mặn mà với các cổ phiếu này. Cổ phiếu ngân hàng không còn thống trị thị
trường, không còn là cổ phiếu vua như các năm trước đây.
Nó cũng cho thấy 1 điều là ngân hàng không còn là các doanh nghiệp làm ăn tốt
nữa, mà ẩn chứa trong đó có khi là rất nhiều rủi ro lớn.
Các con số về nợ xấu liên tục tăng cao tại chính các ngân hàng, tỷ lệ nợ xấu chung
cho toàn ngành ở mức báo động đỏ, nhân sự ngân hàng khủng hoảng... cho thấy
cục diện ngành ngân hàng không đã thay đổi hoàn toàn, nhiều ngân hàng ở tình
trạng bê bết... Đó có lẽ cũng là lý do mà nhiều cổ đông lớn từng hoạt động trong
lĩnh vực này thoái vốn, thậm chí rất sợ bị coi còn là cổ đông lớn của các ngân
hàng.
Cho tới thời điểm này, có thể nói, rất nhiều ngân hàng đang ở trong tình trạng yếu
kém, sức khỏe rất xấu và không còn siêu hấp dẫn với nhiều nhà đầu tư. Nắm ngân
hàng trong tay giờ có lẽ lại là 1 cục lo, chứ không còn là con gà đẻ trứng vàng hay
là cái két lúc nào cũng dồi dào tiền mặt có thể phục vụ cho nhiều mục đích.
Trong thời gian vừa qua, các cơ quan chức năng đã có rất nhiều nỗ lực để gỡ rối,
cứu vãn hệ thống ngân hàng. Tuy nhiên, có lẽ những thành công vẫn còn khiêm
tốn. Quá trình tái cấu trúc hệ thống ngân hàng mới ở giai đoạn đầu.
Dự kiến, trong phiên trả lời chất vấn tại kỳ họp thứ 4 của Quốc hội trong tuần tới,
gần như chắc chắn Thống đốc NHNN Nguyễn Văn Bình sẽ được chọn là người
đăng đàn với nội dung liên quan đến xử lý nợ xấu, quản lý thị trường vàng, tháo
gỡ khó khăn về vốn cho doanh nghiệp...
Có lẽ, trong phiên trả lời chất vấn, sẽ có nhiều người muốn biết thực tế tình hình
sức khỏe của các ngân hàng hiện nay như thế nào? Những ngân hàng nào không
còn vốn điều lệ mà vẫn hoạt động? Ngân hàng nào nhiều "sân sau", chết vì "sân
sau", mang tiền gửi của người dân cho các công ty "sân sau" đầu tư? Những ông
chủ của ngân hàng thua lỗ, không còn vốn là ai? Nợ xấu thực tế ở mức độ nào, đâu
là con số thực sự? Trách nhiệm của cuộc khủng hoảng tại từng ngân hàng nói
riêng và hệ thống nói chung thuộc về ai? Quá trình tái cấu trúc hệ thống ngân hàng
đã tiến triển tới đâu và hiệu quả như thế nào?