Ngáp đôi khi là bệnh
Ngáp nhiều là dấu hiệu của một hoặc nhiều chứng
bệnh nào đó, chẳng hạn như thoái hóa các thần kinh
vận động của cột sống, nhiễm phóng xạ hoặc bệnh
Parkinson
Ngáp là hành động mà chúng ta không thể tự chủ được.
Các nhà khoa học đã đưa ra nhiều giả thuyết về nguyên
nhân gây ngáp, trong đó có 3 giả thuyết phổ biến nhất.
Giả thuyết thứ nhất là thuyết về sinh lý học. Theo đó, cơ
thể chúng ta ngáp để lấy thêm oxygen và thải bớt khí
carbonic. Giả thuyết này cũng giải thích hiện tượng tại
sao người ta hay ngáp trong nhóm đông người như hội
họp, hội nghị, rạp hát… Trong phòng càng đông người thì
tích lũy khí carbonic càng nhiều. Do vậy, người ta phải
ngáp để thải khỏi cơ thể khí carbonic đồng thời nạp thêm
oxygen cho cơ thể.
Khi đã ngáp thì tài xế đường dài nên tìm chỗ nghỉ ngơi
(Ảnh chỉ có tính minh họa). Ảnh: Internet
Giả thuyết thứ hai là thuyết tiến hóa. Theo đó, tổ tiên
chúng ta ngáp để khoe răng với mục đích dọa nạt kẻ thù.
Giả thuyết thứ ba là thuyết chán nản, nghĩa là xảy ra khi
người ta chán nản một điều gì đó. Dù đúng là chúng ta có
khuynh hướng ngáp khi chán nản, uể oải nhưng rất lạ là
không hiểu vì sao các lực sĩ Olympic lại ngáp ngay trước
khi họ bước vào trận đấu. Chẳng lẽ các lực sĩ này cảm
thấy chán nản khi cả thế giới đang chăm chú theo dõi họ?
Tỉnh táo hơn nhờ ngáp
Ngáp làm dãn phổi và các mô chung quanh phổi nhằm
ngăn chặn tình trạng “kẹt đường” của những ống khí nhỏ
trong phổi. Điều này giải thích vì sao ngáp thường xảy ra
vào thời điểm mà người ta hít thở nông, chẳng hạn như
khi mệt mỏi hoặc lúc mới thức dậy.
Ngáp cũng sẽ cung cấp cho phổi một hóa chất gọi là
surfactant. Đây là một chất lỏng bôi trơn, được bao phủ
trong những túi khí nhỏ bên trong phổi, giúp những túi
này rộng mở để lấy không khí. Surfactant rất quan trọng
để một đứa trẻ vừa lọt lòng mẹ có thể sống được ở bên
ngoài môi trường tử cung.
Với tác dụng làm dãn các cơ, khớp, làm tăng nhịp tim,
ngáp sẽ giúp chúng ta tăng sự tỉnh táo nhưng cũng lại là
dấu hiệu báo trước cơn buồn ngủ sẽ ập đến. Vì vậy,
những tài xế đường xa đã ngáp thì cần nhanh chóng tìm
một trạm dừng để nghỉ ngơi để tránh xảy ra tai nạn.
Một điều lạ và thú vị là ngáp có thể… lây! Một người
ngáp thì nhiều người khác sẽ ngáp theo. Nếu bạn xem một
bộ phim có đoạn ai đó ngáp thì bạn cũng sẽ rất dễ bị ngáp
theo. Nếu bạn đọc sách báo nói về ngáp cũng sẽ dễ hành
động tương tự.
Dấu hiệu của bệnh
Ngáp nhiều là dấu hiệu của một hoặc nhiều chứng bệnh
như đa xơ, bệnh thoái hóa các thần kinh vận động của cột
sống, bị nhiễm phóng xạ, bệnh Parkinson… Ngáp ít hơn
bình thường xảy ra trên những người bị chứng tâm thần
phân liệt. Nhiều thí nghiệm cho thấy nếu kích thích điện ở
một số vùng trong não thì sẽ kích thích sự ngáp. Một vài
hóa chất trong não cũng đóng vai trò quan trọng trong
việc ngáp.
Nhưng nói gì thì nói, bạn hãy nhanh chân gõ cửa phòng
mạch bác sĩ nếu bỗng dưng ngáp liên tục, ngáp nhiều hơn
bình thường hoặc ngáp nhiều kèm theo buồn ngủ giữa ban
ngày.
Những ghi nhận thú vị
• Một cái ngáp thường kéo dài 6 giây
• Nhịp tim tăng 30% trong quá trình ngáp
• 55% số người sẽ ngáp chỉ trong vòng 5 phút nếu thấy ai
đó ngáp
• Người mù sẽ ngáp nhiều hơn sau khi nghe một đoạn ghi
âm của một ai đó đang ngáp
• Đọc bài viết nói về ngáp sẽ khiến bạn ngáp
• Các lực sĩ Olympic thường ngáp khi bắt đầu cuộc tranh
tài
v