2. 9: Ngày mất của người ngây thơ Henri Rousseau

2. 9: Ngày mất của người ngây

thơ Henri Rousseau

M.Nha tổng hợp và dịch

Henri Julien Félix Rousseau (mà chúng ta hay gọi tắt là Henri

Rousseau) sinh ngày 21. 5. 1844, mất ngày 2. 9. 1910. Ông là họa sĩ

Hậu Ấn tượng Pháp, theo trường phái Ngây Thơ.

Vì là nhân viên thuế chuyên thu phí cầu đường, người ta còn gọi

Rousseau là Ông Thuế Quan (Le Douanier). Khi còn sống, ông bị

người đương thời cười nhạo. Nhưng giờ đây, người đời đều phải công

nhận ông là một thiên tài – một thiên tài tự học. (Ảnh: “Chân dung tự

họa với ngọn đèn,” 1903).

Nghề thuế quan giúp Henri Rousseau nuôi sống được gia đình, lại cho

ông nhiều thì giờ để theo đuổi ước mơ làm họa sĩ. Được đi lại nhiều

quanh những vùng phụ cận Paris, Rousseau quan sát xung quanh và có

rất nhiều sổ tay vẽ đầy những phác thảo – những thứ ông thấy được từ

thiên nhiên. Năm 49 tuổi, ông nghỉ hưu, về chơi violin trên phố và dành

toàn thời gian còn lại để vẽ. (Ảnh: bức “Cảnh đảo Saint-Louis nhìn từ

bến Henri IV,” 1909).

Mặc dầu hay vẽ những phong cảnh hương xa, lạ lùng, nhưng Rousseau

thực ra chưa bao giờ rời khỏi nước Pháp. Ông chỉ đi thăm thú các vườn

thực vật, sở thú ở Paris, rồi từ đó vẽ cây, vẽ thú. (Ảnh: bức“Exotic

Landscape”).

Rousseau cũng hay đi thăm các bảo tàng, xem sách, xem tạp chí về

thực vật. Ông thích nghe những người lính đánh thuê nghỉ phép về quê

kể chuyện; họ tả lại những phong cảnh đã đi qua cho ông nghe…

(Trong ảnh: “Hồng hạc”).

Đặc điểm tranh cây cỏ của Rousseau là ông thường cường điệu kích cỡ,

màu sắc của lá và hoa, tạo một khung cảnh ma mị, chèn thêm những

tạo vật lượn lờ như trong cảnh thần tiên. Những con vật núp trong bụi

cây, tàn lá, phải nhìn kỹ mới ra. (Ảnh: bức “The Equatorial Jungle –

Rừng rậm xích đạo”, 1909).

Thời đó, người ta chê tranh Rousseau phẳng lừ, vẽ gì như con nít, mặt

ngây ngô, thật thà quá đỗi. Rồi dần dần, người ta nhận ra sự tinh tế

trong tranh ông, ẩn dưới một kỹ thuật đặc sắc, không phô trương. (Ảnh:

bức“Những người chơi bóng,” 1908).

Và Picasso chính là người có con mắt xanh, một lần tình cờ thấy một

bức tranh của Rousseau bán trên đường để làm canvas cho ta vẽ chồng

lên, Picasso ngay lập tức nhận ra tài năng của Rousseau và tức tốc đến

gặp ông. (Ảnh: bức “Rừng nhiệt đới với khỉ,” 1910).

Các nghệ sĩ hiện đại, các họa sĩ siêu thực, dã thú ủng hộ ông, học tập

ông. Người ta đặt hàng ông, triển lãm cho ông… (Ảnh: bức “Sư tử đói

vồ mồi”).

Triển lãm cuối cùng của Rousseau là bức “Giấc mơ” (ảnh), vào năm

1910 tại Salon des Independants, vài tháng trước khi ông mất.

Tại đám tang ông, bảy người bạn đứng bên mộ ông ở nghĩa trang

Bagneux, đó là các họa sĩ Paul Signac và Manuel Ortiz de Zárate, cặp

vợ chồng nghệ sĩ Robert Delaunay và Sonia Terk, điêu khắc gia

Brâncuşi, ông chủ nhà Armand Queval của Rousseau, và nhà thơ

Guillaume Apollinaire (ảnh) – người đã viết đoạn thơ mà điêu khắc gia

Brâncuşi khắc trên mộ Rousseau:

Chúng tôi chào anh, Rousseau hiền lành ơi, anh nghe thấy chứ

Delaunay, vợ anh ấy, ông Queval và tôi đây

Hãy để hành lý chúng tôi được miễn thuế qua cửa thiên đàng

Chúng tôi sẽ mang cho anh cọ màu và canvas

Đặng anh dành thời gian rảnh thiêng liêng cho ánh sáng và chân lý

của vẽ vời

Như anh từng vẽ chân dung tôi, đối mặt với sao trời, sư tử, và du mục

“Người du mục ngủ”- tác phẩm thuộc hàng nổi tiếng nhất của Henri

Rousseau