Antoni Miralda với BỮA
TIỆC MÀU SẮC cách
đây gần 40 năm
Daniel Thomas – Thảo Nghi dịch
Năm 1973, Antoni Miralda (1942), một nghệ sĩ trẻ người Tây
Ban Nha sinh sống tại New York, được John Kaldor – một
doanh nhân, đồng thời là người đỡ đầu cho nghệ thuật tiên
phong – đưa tới Sydney trong vài tuần.
Miralda là một điêu khắc gia chuyên lấy thực phẩm làm chất
liệu, nhưng do “các tác phẩm điêu khắc hoành tráng và ăn
được” là một truyền thống cổ, không thể thiếu trong các nghi
lễ quan trọng (như đám cưới chẳng hạn), nên Miralda “tiện
thể” kiêm luôn nghề xây dựng ý tưởng cho các liên hoan,
festival, hoặc các nghi lễ trịnh trọng.
Miralda đã từng được thuê làm tiệc tại Paris, nơi anh sống từ
năm 1966 đến 1972. Anh không chỉ tổ chức tiệc cho các bảo
tàng nghệ thuật chính quy, những ông trùm trong giới thời
trang và kinh doanh của thủ đô nước Pháp, mà còn cho các
Hội đồng Cộng sản tại các khu ngoại ô của thành phố này.
Ngoài ra, Miralda còn làm việc tại Đức và Mỹ, ở đó anh cảm
thấy hài lòng vì nghệ thuật của mình được đánh giá cao bởi
những người dày dặn kinh nghiệm trong lĩnh vực cung cấp
dịch vụ giải trí. Thành phố Munich đã nhờ anh tổ chức một
buổi tiệc cho lễ bế mạc Thế vận hội.
Trong một số đám tang hoặc lễ cưới của giới thượng lưu
cũng hay đặt anh làm những bức tượng bằng thực phẩm; và
Miralda hiểu rằng các tác phẩm của mình có sự gắn bó mạnh
mẽ với cái chết, khả năng sinh sản, với giới tính và sự sinh
nở.
Ở Sydney, trước khi Miralda đến, người ta không làm lễ tiệc
nào hoành tráng, mặc dù thành phố này cũng từng có những
nỗ lực đáng kể (dù thất bại) trong chuyện này. Sydney từng
tổ chức một cuộc diễu hành suốt con đường dài, dọc khu đại
học New South Wales. Không gian lễ hội này đặc biệt cuốn
hút Miralda.
Ý định ban đầu của ông Kaldor chỉ đơn giản là tổ chức một
Bữa tiệc sắc màu, nhằm khai trương phòng trưng bày vải do
ông sản xuất. Một chiếc bàn dài, màu trắng, chất đầy thức ăn
đủ màu được đặt giữa căn phòng rộng rãi và thoáng đãng,
phòng này nằm ngay phía trên cái showroom bóng loáng do
nhà điêu khắc Mike Kitching thiết kế.
Buổi tiệc cocktail diễn ra lúc 6 giờ tối dành cho giới doanh
nhân ngành dệt may, giới thời trang, quan hệ công chúng và
giới nghệ thuật. Thức ăn là những món ăn nhẹ căn bản đi với
cocktail. Miralda đã thêm màu thực phẩm vào thức ăn mà
không làm thay đổi mùi vị, và các vị khách có khuynh hướng
chọn những món có màu sắc phối lạ hơn là những món có
màu quen, hình thù quen. Miralda còn cho những chất phẩm
tương tự vào vang trắng để thực khách có thể lựa chọn các
loại thức uống nhiều màu sắc.
Món nào càng quen mắt và càng lắm chạm trổ, điêu khắc thì
càng ít được ăn, và do đó đến cuối bữa tiệc vẫn còn đó.
Trong khi khách ăn hàng đống cơm màu, hàng núi bánh mì,
và bao nhiêu tháp ngô.
Những lát bánh mì trở thành vật lưu niệm*, và Miralda sẵn
lòng ký tên, ghi ngày tháng lên miếng bánh để khách mang
về. Sau này người ta đồn rằng chuột nhắt vùng Sydney rất
khoái gặm bánh mì nhiều màu sắc của Miralda.
Dĩ nhiên, Bữa tiệc sắc màu ngày 18 tháng 9 năm 1973 chỉ
dành cho những vị khách mời. Chính vì vậy, ngài Kaldor đã
đặt làm thêm bánh mì cho tác phẩm Sắc màu bánh mì, như
một món quà gửi đến Phòng trưng bày nghệ thuật của New
South Wales – nơi mọi người có thể chiêm ngưỡng chúng
trong vòng 2 tuần.
Butler’s Family Bakery (Lò bánh mì nhà Butler) đã làm bánh
dưới sự giám sát của Miralda. Miralda đã thực hiện những
phác thảo chì chỉ dẫn các công đoạn nhuộm bánh. Những bản
vẽ này và các bức ảnh về quá trình sắp đặt tại Phòng trưng
bày nghệ thuật New South Wales, về sau chúng được
Miralda kết hợp lại trong tác phẩm in lụa được triển lãm tại
Trường Mỹ thuật Quốc gia Sydney.
