Số hóa bích họa Huế: Từ tư liệu nghiên cứu đến ứng dụng trong thiết kế sáng tạo

Trong bối cảnh chuyển đổi số và nhu cầu đổi mới sáng tạo, việc bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa đang trở thành ưu tiên toàn cầu. Đặc biệt, nghệ thuật bích họa tại Quần thể di tích Cố đô Huế, một biểu tượng của giá trị lịch sử, nghệ thuật và mỹ thuật độc đáo, đang đối mặt với tình trạng xuống cấp nghiêm trọng do yếu tố thời gian và môi trường. Điều này đặt ra yêu cầu cấp bách về việc bảo tồn di sản bằng công nghệ hiện đại. Nghiên cứu này nhằm mục tiêu chiến lược là nhận diện, số hóa và khai thác hiệu quả giá trị của các tác phẩm bích họa Huế, chuyển hóa chúng từ nguồn tư liệu nghiên cứu thành ứng dụng thực tiễn trong thiết kế sáng tạo, qua đó góp phần kết nối di sản với đời sống đương đại.

Các nhà nghiên cứu về di sản văn hóa, mỹ thuật, kiến trúc; các nhà thiết kế sáng tạo (đồ họa, thời trang, nội thất); chuyên gia bảo tồn di sản; sinh viên và giảng viên các ngành liên quan.

Nghiên cứu này trình bày một cách tiếp cận toàn diện để số hóa và khai thác nghệ thuật bích họa tại Quần thể di tích Cố đô Huế, một di sản văn hóa quý giá đang đối mặt với nguy cơ xuống cấp. Dựa trên các cơ sở lý thuyết về bảo tồn di sản số, thiết kế sáng tạo và phương pháp liên ngành, bài viết tập trung vào việc chuyển đổi các tác phẩm bích họa thành dữ liệu số có cấu trúc. Phương pháp luận bao gồm điền dã, chụp ảnh kỹ thuật số, phân tích và thực nghiệm chuyển đổi định dạng để tái hiện chính xác họa tiết và màu sắc. Kết quả là việc xây dựng một cơ sở dữ liệu số dạng vector và mã màu, đảm bảo tính xác thực, khả năng truy cập và tái sử dụng cao. Các giải pháp số hóa được đề xuất bao gồm ghi hình 2D độ phân giải cao, quét 3D, số hóa màu sắc và chất liệu chuyên sâu, cùng với việc xây dựng cơ sở dữ liệu nội dung toàn diện, tích hợp các công nghệ thực tế ảo và tăng cường. Từ dữ liệu này, bích họa Huế có thể được ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực thiết kế sáng tạo, bao gồm thiết kế đồ họa (nhận diện thương hiệu, ấn phẩm), thiết kế thời trang (họa tiết, in thêu), trang trí nội ngoại thất (vật liệu bề mặt, sản phẩm trang trí), và các sản phẩm văn hóa. Việc này không chỉ góp phần bảo tồn di sản thị giác một cách bền vững mà còn tạo ra nguồn cảm hứng và vật liệu sáng tạo mới, kết nối giá trị văn hóa truyền thống với đời sống đương đại, đồng thời mở ra tiềm năng thương mại hóa và giáo dục.