82
PHÁTTRIỂNÝTƯỞNGSÁNGTẠOVÀTHẨMMỸ
CÔNGNGHIPTRONGĐÀOTẠOCỬNHÂNMỸTHUẬT
ỨNGDNGCỦAKỶNGUYÊNSỐ
LêVănThân
Email:thanlv@eaut.edu.vn
Ngàytòasoạnnhậnđượcbàibáo:29/09/2025
Ngàyphảnbiệnđánhgiá:15/10/2025
Ngàybàibáođượcduyệtđăng:24/10/2025
DOI:10.59266/houjs.2025.860
Tómtắt:Mộtsảnphẩmmỹthuậtngdụngcókiểudánghấpdẫn,vừađẹp,tiệndụng,
tiệníchvàmanglạitrảinghiệmtốthơnchongườidùng,đápứngnhucầuthẩmmỹcông
nghiệp,giúpcuộcsốngtrởnênhàihòavàthănghoa.đólàsảnphẩmcóýtưởngsángtạovà
thẩmmứngdụngsâusắc.Trongkỷnguyênsố,trítuệnhântạo(AI)đóngvaitròrấtquan
trọngtrongcáclĩnhvựchoạtđộngcủaxãhội.Tuynhiên,trongnghệthuậtthiếtkế,công
nghệthôngminhchỉlàcôngcụ,phươngtiệnthểhiệncácsảnphẩmtrênnềntảngýtưởng
sángtạovàthẩmmỹcôngnghiệp(TMCN)củacácnhàthiếtkế.Chínhvìvậy,việcxâydựng
vàpháttriểnýtưởngsángtạovàthẩmmỹcôngnghiệptrongđàotạocửnhânmỹthuậtứng
dụng(MTUD)đóngvaitròcốtlõi.BởiýtưởngsángtạovàTMCNgiúpgiúpsinhviênphát
triểntưduyphảnbiện,sángtạoracácthiếtkếphùhợpvớixuhướng,thúcđẩykinhtếvàxây
dựngvănhóathẩmmỹtronghànhtrìnhhọctập,nghiêncứuvàthiếtkếsảnphẩmứngdụng
trongkỷnguyênsố.
Từkhóaýtưởngsángtạo,thẩmmỹcôngnghiệp,trítuệnhântạo(AI),đàotạocửnhânMTUD
1
TrườngĐạihọcCôngnghệĐôngÁ
I.Đặtvấnđ
Kỷnguyênsố,kỷnguyêncủacông
nghệvàtrítuệnhântạo(AI)đãvàđang
côngcụđắclực,đồngthờilàkhotàng
trítuệ vôtậnđa lĩnhvựccủa nhânloại.
Trítuệnhântạovôtậnđóđãlàmthayđổi
tấtcảcáclĩnhvựchoạtđộngvàkhoahọc
của đời sống xã hội. Tuy nhiên, để kho
ng trí tuệ đó ngày càng được bồi đắp
ythêm,tinhvàsâuhơnthìnguồncung
cấpấychínhlạidotừconngười.Bởicon
người chính là chủ thể của xã hội, mọi
phátminh,mọitrítuệcủaconngườitạo
ralạiquylạiphụcvụchínhconngười,nên
nóđượcgọilàtrítuệnhântạo.Côngnghệ
haytrítuệnhântạocũngđềudoconngười
phát minhchếtạo ranên bản chấtnó là
những cỗmáy, là khotàng trítuệ, đồng
83
thờilàcôngcụ,phươngtiệnđểgiúpcon
ngườithựchiệnnhững ýởngsángto
củacácnhàthiếtkế.Bởiýtưởngchínhlà
sảnphẩmcủatrítuệvàsángtạo,đồngthời
nólàchấtxúctácchosựđổimớinângcao
thẩmmỹcôngnghiệpứngdụngtrongmọi
lĩnhvựchoạtđộngcủa cuộcsốngvàxã
hộiđươngđại.
Trongđàotạocửnhânthiếtkếcác
ngành và chuyên ngành thuộc lĩnh vực
MTUD việc ứng dụng công nghệ trong
thiếtkế và thể hiệnsản phẩm là rất cần
thiết. Song công nghệ không thể đưa ra
được những tư duy và những ý tưởng
ngtạovàcócảmnhậnvềthẩmmỹcông
nghiệpứng
dụngnhưconngười.vậy
khichátGPTvàứngdụngAInếuchúng
tađưaranhữngcâuhỏinộidungkhông
cóýtưởngtốt,tínhthẩmmỹhạnchế
thì
kếtquảnhận
đượcsẽsailệchhoặckhông
đúngnhưmong muốn.Dođó,việcphát
triển và xây dựng ý ởng sáng tạo và
thẩmmỹtrongđàotạocửnhânMỹthuật
ứngdụng-nguồnnhânlựcthiếtkếcóchất
lượngchoxãhộitrongkỷnguyênsốlàrất
quantrọngvàcầnthiết.
II.Cơsởlýthuyết
Chúngtahãycoiýtưởngsángtạonó
mộttínhnăngcầnthiếtvàxácđịnhđặc
tínhtưduycủaconngười.Nhậnthứcvề
ýtưởngsángtạovàthẩmmỹcôngnghiệp
trongthiếtkếlàkhảnăngcủangườithiết
kế trong việc tạo ra những ýtưởng mới
mẻ,độcđáovàbiếnchúngthànhcáctác
phẩmcógiátrịthẩmmỹcao,gâyấntượng
thịgiácvàcảmxúcchongườixem.Điều
yđòihỏisựkếthợpkiếnthứcchuyên
ngànhvàkiếnthứcrộngtừnhiềulĩnhvực
khác như văn học, lịch sử, tâm lý, triết
học,logicvàxãhộihọc.Ýtưởngsángtạo
nềntảng,cònthẩmmỹlàcáchtruyềntải
giátrịvàýnghĩađómộtcáchcóhiệuquả.
Còn Immanuel Kant (CHLBĐức)
triếtgialớnnhấtcủathờikỳcậnđạicoiý
tưởnglàsảnphẩmcủatrítuệ”.Đểhiểu
đượcýnghĩacủaýtưởngtahãycoinólà
mộttính năng cầnthiết và xác địnhđặc
tínhtưduycủaconngười.
Ýtưởngsángtạolàyếutốđịnhhình
banđầucảvềnộidungvàhìnhthứccho
mộttácphẩmnghệthuậtthiếtkế.Đểcó
ýtưởngsángtạo,nhàthiếtkếcầncókiến
thứcsâurộngvềkhoahọcxãhộivàkhoa
họctựnhiênngoàichuyênngành.Ýtưởng
ng tạolà sản phẩmcủa tưduy nhưng
cũngdựatrênsựcảmnhậnvàlinhcảmvề
nhữnggìmàhiệnthựctoátra.
Thẩmmỹcôngnghiệpcáchngười
thiếtkếchuyểnđổiýtưởngthànhphương
tiệnđểkháiquátgiátrịvàýnghĩacủasản
phẩm.Làmộtlĩnhvựckếthợpnghệthuật,
kỹ thuật và khoa học để tạo ra các sản
phẩmsảnxuấthàngloạtvừađẹpmắt,vừa
tiệndụng,hướngđếnsựhàihòa,côđọng
sửdụnghiệuquảcácyếutốtạohìnhđể
yấnợngthịgiác,đápngnhucầuvật
chấtvàtinhthầncủangườidùng.
Ýởnglàgốcrễ,thẩmmỹphương
tiện:Ýtưởng ngtạolà điểm khởiđầu,
cònthẩmmỹcôngnghiệpcáchthứcđể
diễnđạt,mchoýtưởngđótrởnhấp
dẫn,dễhiểuvàcógiátrịhơnvàsảnxut
hàngloạtmangtínhcôngnghiệp.
III.Phươngphápnghiêncứu
Đểlàmsángtỏvấnđềnghiêncứu,
ibáosửdụngphươngphápphântíchvà
tổnghợp,nhằm,phântích,tổnghợplàm
ngtỏnhữngdữliệucótínhthựctếphục
vụchoquátrìnhnghiêncứu.
Phân tích và tổng hợp từng khái
niệm,những giátrị ứng dụng, sự tương
c, mối quanhệ giữa ý tưởng sángtạo
với thẩm mỹ ng dụng trong nội dung
84
chươngtrìnhđàotạocửnhânMTUDvà
trong thiết kế sáng tạo dựa trên các kết
quảđàotạovànhữngsảnphẩmứngdụng
thựctế.Từ đó đưa ra những nhận định,
đánhgiárồitổnghợp,phântíchthànhmột
hệthốngkiếnthứclýthuyếtvàthựchành
nhằmnângcao,pháttriểnnộidungnghiên
cứuvềýtưởngsángtạovàthẩmmỹcông
nghiệptrongquátrìnhđàotạonguồnnhân
lựccửnhânMTUDchấtlượngcaotrong
kỷnguyênsố.
IV.Kếtquảnghiêncứuvàthảoluận
4.1. Vai trò của ý ng sáng tạo
trongđàotạocủanhânMTUD
Ýng(Ideas):Ýtưởnglàmộtkhái
niệmtrừutượngthườngxuấthiệntrongtư
duyconngười,đặcbiệtlàtrongquátrình
ngtạo.Nóthểhiệnkhảnăngtưduycon
người,đặcbiệtlàtrongquátrìnhsángtạo.
Nóthểhiệnkhảnăngduysángtạovà
khảnăngtạoracácsuynghĩ,ýkiếnhoặc
giảiphápmới,chưatừngtồn
tạitrướcđó.
Ýtưngcóthểxuấtpháttừnhiềunguồn
khácnhau,...
Ýtưởnglànguồngốccủasựsáng
tạovàđổimới.Nógiúptatạoranhững
sảnphẩm,dịchvụvàgiảiphápmới,nâng
caocuộcsống,thúcđẩysựtiếnbộcủaxã
hội.Đôngthờicũnggiúpchúngtatìmra
cáccáchgiảiquyếtvấnđề,tháchthứcvà
khókhănmàchúngtađangđốimặt.Nólà
chìakhóađểtìmracácphươngphápvà
lờigiảimớichocáctìnhhuốngkhácnhau.
Ý tưởng đóng vai trò chính trong
nhiềukhíacạnhcủacuộcsốngvàquátrình
pháttriểncủaconngườitrongxãhội.Đặc
biệttronglĩnhvựcđàotạonguồnnhânlực
vềnghệthuậtthiếtkếsảnphẩmMTUD.
4.2.Nhữngđặcđiểmcơbảncủaý
tưởng:
Ý tưởng là sản phẩm của tư duy
khôngcóhìnhdạngvậtchấtcụthểnêný
tưởnglàmộtsảnphẩmvôhình.Nómang
tính“độtbiến”sovớinhữnggìđãtồntại,
sự kết hợp giữa sáng tạo vàđộc đáo
theohìnhthứcmớimẻ.Mụcđíchđểtìm
racáchgiảiquyếtmộttháchthứchoặcđáp
ứngmộtnhucầuchưađượcthỏamãn.
Ýtưởngđượcxemlàmộtkháiniệm
mangýnghĩatrừutượng.Đólàmộtsự
diễnxuấtbằngsuynghĩvềcácđốitượng
hiệntượngtrongtâmlýhọc.Nhiềutriết
giacoiýtưởngkháiniệmcủamộtphạm
trùbảnthểhọc
Nhữngkháiniệmvàđặcđiểmtrên
hệthốngkiếnthứcrấtcầnthiếtđểgiúp
sinhviêncókhảnăngphântích,giảiquyết
vấnđềvàtạoranhữnggiảiphápthiếtkế
độcđáo,phùhợpvớinhucầusảnphẩm
ứngdụngcủamộtxãhộihiệnđại….
H1
H2
85

H3
H4
H:1,2,3,4:Lôgôcácthươnghiệunổitiếngcóýtưởngvàthẩmmỹsâusắc
(NguồnInternet)
4.3. Thẩm mỹ công nghiệp và
những giátrị trong đào tạo và thiếtkế
sảnphẩmMTUD
-Giátrịtrongđàotạo:
Thẩmmỹcôngnghiệplàyếutốcốt
lõitronghoạtđộngvàđàotạonghệthuật
nóichungvàtrongnghệthuậtdesignnói
riêng.Đàotạoracácnhàthiếtkế,cácnghệ
sĩ chính là hìnhthành và phát triểnkhả
ng sángtạo chohọ (1).Nó là sự giao
thoagiữacáiđẹptronglĩnhvựcvănhóa
vậtthểvàcáiđẹpcủakỹthuậtứngdụng.
Mụcđíchnhằmtạoramộtmôitrườngvật
chấthàihòa,thỏamãnđầyđủnhấtcácnhu
cầuvềvậtchấtvàtinhthầncủaconngười
Trangbịvàxâydựngchosinhviên
khảnăngcảmthụvàsángtạoracácsản
phẩm có giátrị thẩm mỹngdụngcao,
đáp ứngthịhiếungàycàngđadạngcủa
công chúng trong kỷ nguyên số. Nhằm
pháttriểntưduysángtạo,nắmvữngkỹ
thuật và công nghệ, và có khả năng tạo
racácsảnphẩmđadạngtrongthiếtkếđồ
họasố,thờitrang,nộithất,đaphươngtiện,
đápứngnhucầuthựctếcủathịtrườngvà
hộinhậpquốctế.Đồngthờigiúpsinhviên
học cách kếthợp vẻ đẹpcủa nghệthuật
vớitínhnăngứngdụngcủasảnphẩm.
Giáodụcvàpháttriểnýthứcýởng
ngtạovàthẩmmỹứngdụnglàmộtquá
trìnhhìnhthành vàphát triểnnhâncách
tưduythẩmmỹcôngnghiệpchosinh
viên.Tăngcườngvềnănglựcnhậnthức
phảnbiện,đồngthờithấyđượcvaitrò
quan trọng giá trị củathẩm mỹ công
nghiệptrongđờisốngnghệthuậtthiếtkế
của xã hội, đồng thời có khả năng tiếp
nhậnvàsángtạocuộcsốngcủamìnhtheo
cáiđẹp.(2)
-Giátrịtrongthiếtkếsảnphẩm:
Là yếu tố tạo nên vẻ đẹp về hình
thức,màusắc,bốcục,giúpsảnphẩmthu
hútngườidùng,nângcaogiátrịsửdụng
tạolợithếcạnhtranhchothươnghiệu.
Nókhôngchỉlàmchosảnphẩmthuhút
thị giác mạnh mẽ mà còn mang lại trải
nghiệmthẩmmỹtíchcựcvàsựhàilòng
cho người dùng, nâng cao giá trị cuộc
sống và xây dựng hình ảnh của thương
hiệungàymộttíchcựcđểpháttriển.
Thúcđẩytăngtrưởngnềnkinhtếvà
nhóa,đồngthờitạodựngnềnvănhóa
thẩmmỹ và bản sắccho dân tộc. Đồng
thờitruyềntảithôngđiệpcủanhàsảnxuất
mộtcách hiệu quả và ấn ợng hơn đến
ngườitiêudùng.
86

H5
H6
H5:Tácphẩm:Tàntích.H6:TácPhẩm:Chấtthảicủabạngâytửvong
(NguồnInternet)
4.4.Mốiliênhệgiữaýởngsáng
tạovàthẩmmỹcôngnghiệp
Ý tưởng là gốc rễ, thẩm mỹ là
phương tiện, ý tưởng là yếu tố cốt lõi,
mang tính đột phá, độc đáo, giải quyết
vấnđềhoặctạoragiátrịmới.Thẩmmỹ
cácnguyêntắcvềhìnhthức,màusắc,
chất liệu, kết cấu, bố cục, tạo cảm giác
dễchịu,đẹpmắtvàcóýnghĩa.Ýởng
ngtạolàđiểmkhởiđầu,cònthẩmmỹ
côngnghiệplàcáchthứcđểdiễnđạt,làm
choýởngđótrởnênhấpdẫn,dễhiểu,
thănghoavàcógiátrịhơn.Đồngthờilà
mộttrongnhữngchỉtiêuđểđánhgiáchất
ợngcủasảnphẩm
Ýởngsángtạovàthẩmmỹcông
nghiệp có mối quan hệ mật thiết, trong
đó ý ởng cung cấp nội dung và định
hướngchohoạtđộngsángtạo,cònthẩm
mỹlàyếutốquyếtđịnhhìnhthức,vẻđẹp
cảmxúcmàýtưởngđótruyềntảiđến
người thưởng thức.Ý tưởng lànềntảng
banđầu,cònthẩmmỹlàphươngtiệnđể
biếnýởngthànhsảnphẩmnghệthuật,
giúp biểu đạt tưởng, nh cảm và giá
trmộtcáchhiệuquả.Đólàmốiquanhệ
tươnghỗ,trongđóýtưởnglànguồngốc
kimchỉnamchothẩmmỹcôngnghiệp,
cònthẩmmỹcôngnghiệplàcôngcụđể
hiệnthựchóavàtruyềntảiýởngđó.Ý
tưởng cungcấp tầm nhìn, còn thẩmmỹ
côngnghiệplàngônngữhìnhảnhđểbiến
tầmnhìnthànhsảnphẩmcụthể,cókhả
ng thu hút và thuyết phục người tiêu
dùng.
Ý tưởng sáng tạo là nền tảng cho
cácsảnphẩmthẩmmỹ,cònthẩmmỹứng
dụnggiúphiệnthựchóavàtruyềntảigiá
trcủaýtưởngsángtạođếnngườidùng
mộtcáchhiệuquả.Thẩmmỹlàvẻđẹp,sự
ihòađượcápdụngvàothựctế,làmcho
ýtưởngtrởnênhấpdẫn, lôicuốnvàcó
tínhứngdụngcao.Nólàguồngốccủaquá
trìnhđổimớivàđịnhhìnhthẩmmỹcông
nghiệp.Vàngượclạithẩmmỹứngdụng
sẽhiệnthựchóavànângtầmgiátrịcủaý
tưởng.Mộtýtưởngtốtcầnđượcdiễnđạt
bằngmộtthẩmmỹcôngnghiệpphùhợp