Maria Sibylla Merian
Maria Sibylla Merian (1647-1717) là một nhà tự nhiên học
và họa sỹ khoa học, chuyên nghiên cứu cây cỏ và sâu bọ,
đồng thời vẽ nên các bản vẽ rất chi tiết về chúng. Hôm nay
(02/04/1647 – 02/04/2013) là kỷ niệm 366 năm ngày sinh của
bà. Giao diện chính của mạng tìm kiếm Google đã để một
bức tranh của bà để chúc mừng nhân sự kiện này.
Chân dung Maria Sibylla Merian in trên đồng 500 Demark
của Đức
Maria Sibylla Merian sinh ngày 2 tháng 4 năm 1647 tại
Frankfurt, Đức, trong một gia đình người Thụy Sĩ. Cha bà là
thợ khắc và là nhà xuất bản Matthaus Merianthe. Cha cô qua
đời ba năm sau đó và năm 1651, mẹ cô kết hôn với họa sĩ
Jacob Marrel. Chính người cha dượng Marrel đã hướng dẫn
và khuyến khích Maria rèn luyện khả năng vẽ. Ở tuổi 13,
Merian vẽ hình ảnh đầu tiên của côn trùng và thực vật từ mẫu
vật mình đã bắt được.
“ Tôi đã dành cả tuổi trẻ của mình để tìm hiểu về côn trùng.
Lúc đầu, tôi tìm hiểu con tằm ở quê mình, Frankfut. Tôi nhận
thấy đa phần các loài sâu bướm đều tạo ra bướm hoặc bướm
đêm, con tằm cũng vậy. Điều này đã thôi thúc tôi thu thập tất
cả thông tin về các loài sâu bướm để tìm hiểu xem chúng đã
thay đổi như thế nào"“. (Lời nói đầu từ cuốn Metamorphosis
- Côn trùng của Surinam)
Chân dung của Merian Marrel do họa sĩ Bale vẽ
Vào năm 1665, Merian Marrel đã lập gia đình với Johann
Andreas Graff đến từ Nuremberg. Cha Johann là một nhà thơ
và giám đốc của các trường trung học địa phương, một trong
những trường hàng đầu ở Đức thế kỷ 17. Hai năm sau, bà đã
có đứa con đầu lòng, Johanna Helena, và gia đình chuyển đến
Nuremberg. Trong khi sống ở đó, Maria Sibylla tiếp tục vẽ
tranh, chủ yếu là trên chất liệu giấy da và khăn, tạo ra thiết kế
cho các mẫu thêu. Để phụ giúp tài chính cho gia đình cũng
như tăng cường địa vị xã hội, bà đã nhận dạy vẽ cho các cô
con gái chưa chồng của các gia đình quí tộc giàu có. Cũng
chính nhờ công việc này mà Merian có điều kiện ra vào
những khu vườn tốt nhất trong tư gia của các gia đình giàu có
và ưu tú.
Cuốn sách đầu tiên (1675-1680)
Một bức tranh cho thấy các dạng biến đổi của bướm
Thysania Agrippina, xuất bản năm 1705
Cuốn sách đầu tiên của bà, Neues Blumenbuch (Cuốn sách
mới về hoa) bao gồm ba phần, xuất bản từ năm 1675 đến
1680. Trong đó bao gồm các bức vẽ hoa cá thể hoặc hoa
dạng vòng, dùng để làm mẫu cho các bức tranh chép hoặc
cho các bà nội trợ. Cuốn sách tiếp tục được xuất bản theo
truyền thống từ nhà xuất bản của cha bà (Merians).
Trong những khu vườn, Merian bắt đầu nghiên cứu côn
trùng, đặc biệt là vòng đời của sâu bướm và bướm. Nhiều
học giả trước đó cũng tin rằng việc tự biến đổi của côn trùng
là một công việc của ma quỷ, và rằng tất cả vạn vật trong
cuộc sống đều do Chúa trời tạo ra, theo như trong ghi chép
của Genesis.
Ví như Francesco Redi, một trong số các nhà khoa học, đã
chỉ ra rằng những con giun được sinh ra từ trứng. Chống lại
những quan điểm phổ biến, Merian nghiên cứu bản chất thực
sự của những hiện tượng tự nhiên trong việc biến đổi từ sâu
bướm thành bướm . Bà ghi lại các biến đổi, cùng với các chi
tiết của nhộng và những thứ chúng ăn để sinh tồn. Sau đó, bà
tổng hợp tất cả các bản vẽ, sơ đồ, tranh minh họa của các giai
đoạn phát triển của chúng vào trong cuốn sách nghiên cứu
của mình.
Vào năm 1678, con gái thứ hai của bà, Dorotha Maria (vợ
của họa sĩ Georg Gsell ), được sinh ra, và một năm sau đó, bà
xuất bản tập đầu tiên của cuốn sách thứ hai với tên gọi Der
Raupen wunderbare Verwandlung und sonderbare
Blumennahrung – Sự chuyển đổi kỳ diệu của Caterpillar và
thực phẩm Floral Strange. Trong cuốn sách này, bà trình bày
các giai đoạn phát triển của các loài bướm khác nhau cùng
với các thực phẩm mà chúng ăn. Tựa đề cuốn sách “Cuốn
sách con sâu bướm” cho thấy đây như một tác phẩm dành
cho việc thiền định chứ không phải là một tư liệu khoa học.
Vào năm 1681, người cha dượng của bà là Jacob Marrell chết
và gia đình Graff trở lại Frankfurt năm 1683 để xử lý các bất
động sản, bao gồm cả ngôi nhà, tác phẩm nghệ thuật, thư
viện và các vấn đề tài chính liên quan ở thời điểm Jacob chết.
Vụ kiện đã được khởi tố bởi một số thành viên khác trong gia
đình. Đến năm 1685, ở tuổi 38, Merian bỏ chồng. Cùng với
mẹ và cô con gái, bà chuyển đến các làng tôn giáo Labadists
trong Friesland, nơi mà người ta chỉ chấp nhận việc kết hôn
với người đồng đạo. Gia đình chuyển vào một ngôi nhà thuộc
sở hữu của Cornelis van Sommelsdijk, thống đốc của
Surinam . Ở đây, bà nghiên cứu về thế giới thực vật và động
vật nhiệt đới Nam Mỹ.
Năm năm sau mẹ cô qua đời và bà chuyển tới Amsterdam .
Hai năm sau, vào năm 1692, vợ chồng Merian cũng ly hôn. Ở
Amsterdam, Merian và công việc của bà đã thu hút sự chú ý
của các nhà khoa học đương đại khác nhau. Con gái bà,
Johanna Helena, kết hôn với thương gia Jacob Herolt, cũng là
một cựu thành viên của Labadists, và cùng chồng chuyển tới
Surinam, lúc đó đang là thuộc địa của Hà Lan.
Maria Sibylla Merian mất vào ngày 03/01/1717 – thọ 69 tuổi.
Cùng xem những bức tranh minh họa mà Maria Sibylla
Merian đã vẽ trong các cuốn sách của mình. Quả thật, chúng
không đơn thuần là những tranh minh họa mang tính khoa
học:
