B GIÁO DC ĐÀO TẠO
B NÔNG NGHIP VÀ PTNT
TRƢỜNG ĐẠI HC THY LI
NGUYN PHAN VIT
NGHIÊN CU ẢNH HƢỞNG CỦA NƢỚC TƢỚI Ô NHIM
ĐẾN HÀM LƢỢNG NITƠ (N) VÀ PHỐTPHO (P) TRONG
C NGM TNG NÔNG KHU VC TRNG LÚA
HUYN GIA LÂM, THÀNH PH HÀ NI
LUN ÁN TIẾN SĨ K THUT
HÀ NỘI, NĂM 2025
B GIÁO DC ĐÀO TẠO
B NÔNG NGHIP VÀ PTNT
TRƢỜNG ĐẠI HC THY LI
NGUYN PHAN VIT
NGHIÊN CU ẢNH HƢỞNG CỦA NƢỚC TƢỚI Ô NHIM
ĐẾN HÀM LƢỢNG NITƠ (N) VÀ PHỐTPHO (P) TRONG
C NGM TNG NÔNG KHU VC TRNG LÚA
HUYN GIA LÂM, THÀNH PH HÀ NI
Ngành:
K thut cấp thoát nước
s:
9580213
NGƯI NG DN KHOA HC
1. TS. Đinh Thị Lan Phương
2. TS. Nguyn Th Ngc Dinh
HÀ NỘI, NĂM 2025
1
LỜI CAM ĐOAN
Tác gi xin cam đoan đây công trình nghiên cứu ca bn thân tác gi. Các kết qu
nghiên cu các kết lun trong lun án trung thc, không sao chép t bt k mt
nguồn nào và dưi bt k hình thc nào. Vic tham kho các ngun tài liu (nếu có) đã
được thc hin trích dn và ghi ngun tài liu tham khảo đúng quy định.
Tác giả luận án
Nguyễn Phan Việt
2
LỜI CẢM ƠN
Sau thời gian nghiên cứu nghiêm túc đạt được kết quả như ngày hôm nay, tác giả
xin trân trọng cảm ơn TS. Đinh Thị Lan Phương TS. Nguyễn Thị Ngọc Dinh đã tận
tình hướng dẫn tác giả hoàn thành công trình nghiên cứu này.
Tác giả xin chân thành cảm ơn Ban Giám hiệu; Phòng Đào tạo; Bộ môn cấp thoát nước;
Bộ môn Hoá Môi Trường Trường Đại học Thủy lợi đã tạo điều kiện hỗ trợ tác giả.
Tác giả xin chân thành cảm ơn Ban Giám hiệu; Khoa Tự động và Phương tiện kỹ thuật
phòng cháy, chữa cháy, cứu nạn, cứu hộ Trường Đại học Phòng cháy chữa cháy
Bộ Công an đã tạo mọi điều kiện để tác giả hoàn thành Luận án.
Lời cảm ơn cuối cùng, tác giả xin dành cho gia đình đã luôn tin tưởng, động viên tinh
thần lẫn vật chất để tác giả hoàn thành công trình nghiên cứu.
3
MỤC LỤC
M ĐẦU ....................................................................................................................... 11
1. Tính cp thiết ........................................................................................................... 11
2. Mc tiêu nghiên cu ................................................................................................ 12
3. Ni dung nghiên cu................................................................................................ 13
4. Đối tƣng và phm vi nghiên cu .......................................................................... 13
4.1. Đối tưng nghiên cu ............................................................................................. 13
4.2. Phm vi nghiên cu ................................................................................................ 13
5. Phƣơng pháp nghiên cứu ........................................................................................ 13
6. Ý nghĩa khoa học và thc tin ................................................................................ 14
6.1. Ý nghĩa khoa hc .................................................................................................... 14
6.2. Ý nghĩa thực tin .................................................................................................... 14
7. Đóng góp mới ca lun án ...................................................................................... 14
8. Cu trúc lun án ...................................................................................................... 14
CHƢƠNG 1. TNG QUAN CÁC VN Đ NGHIÊN CU .................................. 15
1.1. Khái quát v c ngm ...................................................................................... 15
1.2. Nguyên nhân gây ô nhiễm nƣớc ngm ............................................................... 15
1.3. Quy chun v cht lƣng nƣc ngm ca Thế gii và Việt Nam đối vi N và P18
1.3.1. Trên thế gii ........................................................................................................ 18
1.3.2. Ti Vit Nam ....................................................................................................... 19
1.4. Quá trình chuyn hóa nitơ (N) và phốt pho (P) trong đất ngp nƣc ............. 20
1.4.1. Quá trình chuyển hóa nitơ (N) ............................................................................. 20
1.4.2. S chuyn hóa pht pho (P) ................................................................................ 23
1.5. Các nghiên cu v ảnh hƣởng của nƣớc tƣới ô nhiễm phân bón đến N, P
trong nƣớc ngm tng nông ........................................................................................ 26
1.5.1. Trên thế gii ........................................................................................................ 26
1.5.2. Ti Vit Nam ....................................................................................................... 30
1.5.3. Thc trng ô nhim N và P trong các h thống tưới Vit Nam ....................... 33
1.6. Gii pháp k thut gim thiu ô nhim N, P trong nƣc ngm ....................... 36
1.6.1. S dng than sinh hc (Biochar) ......................................................................... 36