BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP. HỒ CHÍ MINH
LÊ VĂN SƠN
NGHIÊN CỨU BÌNH ĐẲNG GIỚI VỀ TIỀN
LƯƠNG CỦA NGƯỜI LAO ĐỘNG Ở VIỆT NAM
LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ
TP. Hồ Chí Minh – Năm 2015
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP. HỒ CHÍ MINH
LÊ VĂN SƠN
NGHIÊN CỨU BÌNH ĐẲNG GIỚI VỀ TIỀN
LƯƠNG CỦA NGƯỜI LAO ĐỘNG Ở VIỆT NAM
CHUYÊN NGÀNH: KINH TẾ PHÁT TRIỂN
MÃ SỐ: 60310105
LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC
PGS. TS. NGUYỄN QUỐC TẾ
TP. Hồ Chí Minh – Năm 2015
MỤC LỤC
TRANG PHỤ BÌA
LỜI CAM ĐOAN
MỤC LỤC
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT VÀ KÝ HIỆU
DANH MỤC CÁC BẢNG
DANH MỤC CÁC HÌNH
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ NGHIÊN CỨU ........................................................... 1
1.1 Đặt vấn đề: .......................................................................................................... 1
1.2 Mục tiêu nghiên cứu ........................................................................................... 4
1.2.1 Mục tiêu tổng quát: ...................................................................................... 4
1.2.2 Mục tiêu cụ thể: ........................................................................................... 4
1.3 Đối tượng, phạm vi và câu hỏi nghiên cứu ........................................................ 4
1.3.1 Đối tượng nghiên cứu: ................................................................................. 4
1.3.2 Phạm vi nghiên cứu ..................................................................................... 4
1.3.3 Câu hỏi nghiên cứu ...................................................................................... 4
1.4 Phương pháp nghiên cứu .................................................................................... 5
1.5 Ý nghĩa của đề tài ............................................................................................... 5
1.6 Bố cục nội dung .................................................................................................. 6
TÓM LƯỢC Ý CHÍNH CHƯƠNG 1 .............................................................................. 6
CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ BÌNH ĐẲNG GIỚI TRONG TIỀN LƯƠNG ...... 7
2.1 Các khái niệm cơ bản ......................................................................................... 7
2.1.1 Giới .............................................................................................................. 7
2.1.2 Bình đẳng giới .............................................................................................. 8
2.1.3 Bất bình đẳng giới ........................................................................................ 9
2.2 Các lý thuyết liên quan về tiền lương và bất bình đẳng giới về tiền lương ...... 10
2.2.1 Lý thuyết tiền lương ................................................................................... 10
2.2.2 Khái niệm tiền lương ................................................................................. 11
2.2.3 Bất bình đẳng giới trong tiền lương ........................................................... 11
2.3 Ảnh hưởng của bất bình đẳng giới trong tiền lương đến phát triển kinh tế ..... 12
2.4 Các công trình nghiên cứu trước có liên quan .................................................. 12
2.5 Các yếu tố ảnh hưởng tới bất bình đẳng giới trong tiền lương......................... 15
2.5.1 Các quan niệm và tư tưởng truyền thống ................................................... 15
2.5.2 Các yếu tố kinh tế ...................................................................................... 15
2.5.2.1 Nhóm yếu tố đặc điểm người lao động .................................................. 15
2.5.2.2 Nhóm yếu tố giáo dục - đào tạo ............................................................. 16
2.5.2.3 Nhóm yếu tố lao động, việc làm............................................................. 16
2.5.2.4 Nhóm yếu tố địa lý: vùng, thành thị/nông thôn ...................................... 17
2.5.2.5 Môi trường chính sách liên quan đến thu nhập và vấn đề giới .............. 18
2.5.2.6 Nhóm các yếu tố khác ............................................................................ 18
2.6 Mô hình nghiên cứu thực nghiệm ..................................................................... 19
TÓM TẮT Ý CHÍNH CHƯƠNG 2 ............................................................................... 20
CHƯƠNG 3: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ........................................................... 21
3.1 Mô tả dữ liệu nghiên cứu .................................................................................. 21
3.2 Quy trình trích lọc số liệu ................................................................................. 22
3.2.1 Giới thiệu bộ dữ liệu .................................................................................. 22
3.2.2 Phần mềm sử dụng ..................................................................................... 22
3.2.3 Mô tả các biến trong dữ liệu ...................................................................... 22
3.2.4 Trích lọc số liệu ......................................................................................... 23
3.2.4.1 Dữ liệu thiếu hoặc bị lỗi: ........................................................................ 23
3.2.4.2 Lọc số liệu: ............................................................................................. 24
3.2.5 Cách thức ước lượng: ................................................................................. 24
3.3 Cách tính và quy đổi một số biến trong mô hình ............................................. 24
3.3.1 Tiền lương bình quân giờ: ......................................................................... 24
3.3.2 Số năm đi học: ........................................................................................... 24
3.3.3 Biến kinh nghiệm: ...................................................................................... 25
3.3.4 Quy đổi một số biến định tính ................................................................... 26
3.3.4.1 Biến tình trạng hôn nhân: ....................................................................... 26
3.3.4.2 Biến bằng cấp cao nhất đạt được: ........................................................... 26
3.3.4.3 Biến bằng dạy nghề: ............................................................................... 26
3.3.4.4 Biến chuyên môn kỹ thuật: ..................................................................... 26
3.3.4.5 Biến ngành kinh tế: ................................................................................. 27
3.3.4.6 Biến khu vực kinh tế: ............................................................................. 27
3.3.4.7 Biến thành thị/nông thôn: ....................................................................... 27
3.3.4.8 Biến thành phố lớn ................................................................................. 27
3.4 Phương pháp phân tích và đánh giá về bất bình đẳng giới trong tiền lương .... 27
3.4.1 Hàm thu nhập Mincer ................................................................................ 27
3.4.2 Mô hình thực nghiệm và biến số quan sát ................................................. 29
3.4.2.1 Mô hình thực nghiệm ............................................................................. 29
3.4.2.2 Mô hình tương tác .................................................................................. 29
3.4.2.3 Biến phụ thuộc: ...................................................................................... 30
3.4.2.4 Biến độc lập, ý nghĩa và dấu kỳ vọng .................................................... 30
TÓM TẮT Ý CHÍNH CHƯƠNG 3 ............................................................................... 32
CHƯƠNG 4: PHÂN TÍCH KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU................................................ 33
4.1 Mô tả thực trạng về bất bình đẳng giới trong thu nhập ở Việt Nam ................ 33
4.1.1 Giáo dục - đào tạo ...................................................................................... 33
4.1.2 Lao động và việc làm ................................................................................. 34
4.1.3 Vùng địa lý ................................................................................................. 36
4.2 Kết quả hàm hồi quy tiền lương Mincer ........................................................... 38
4.3 Kết quả hàm hồi quy mô hình tương tác .......................................................... 43
TÓM TẮT Ý CHÍNH CHƯƠNG 4 ............................................................................... 48