B GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BNG NGHIP VÀ PTNT
TRƯỜNG ĐI HC LÂM NGHIP
TRN KIM KHÁNH
NGHIÊN CỨU ĐẶC ĐIỂM ĐÁM CHÁY TRÊN MẶT ĐẤT
RNG THÔNG HUYỆN SÓC SƠN, THÀNH PHỐ HÀ NI
Ngành: Qun lý tài nguyên rng
Mã s: 9620211
TÓM TT LUN ÁN TIẾN SĨ LÂM NGHIỆP
HÀ NI - 2024
1
Công trình được hoàn thành ti:
Trường Đại hc Lâm nghip Vit Nam, Xuân Mai, Chương Mỹ, Hà Ni
Người hướng dn khoa hc: 1: GS.TS. Vương Văn Quỳnh
2: PGS.TS. Ngô Văn Xiêm
Lun án s đưc bo v trước Hội đồng đánh giá lun án cấp Trường hp ti
Trường Đại hc Lâm nghip.
Vào hi h , ngày tháng năm 2024.
Có th tìm hiu Lun án ti:
- Thư viện Quc gia Vit Nam.
- Thư viện Trường Đại hc Lâm nghip.
2
DANH MC CÁC BÀI BÁO, CÔNG TRÌNH KHOA HỌC ĐÃ CÔNG
B LIÊN QUAN ĐN LUN ÁN
1. Trn Kim Khánh, Vương Văn Quỳnh, Ngô Văn Xiêm "Đánh giá thực
trạng và đề xut gii pháp v chiến thut cha cháy trên mặt đất cho rng Thông
huyện Sóc Sơn, thành phố Ni đăng trên tạp cKhoa hc Công ngh lâm
nghip ISSN 1859 - 3828, S 4 - 2023, trang 70 - 80.
2. Trn Kim Khánh, Vương Văn Quỳnh, Ngô Văn Xiêm "Nghiên cứu đặc
điểm đám cháy trên mặt đất cho rng Thông huyện Sóc Sơn, thành phố Hà Ni
đăng trên tạp chí Khoa hc và Công ngh lâm nghip ISSN 1859 - 3828, S 3 -
2022, trang 83 - 93.
3
M ĐẦU
1. Đặt vấn đề
Nguy cơ cháy rừng Thông ba (Pinus kesiya Royle ex Gordon) huyn Sóc Sơn rất cao; công
tác PCCCR cho vùng rng đây ngày càng cp thiết và đã nhận được s quan tâm ca các ngành, các
cp. Bên cnh công tác phòng nga thì vic ch động v mi mt trong công tác chữa cháy được xem
hoạt động quan trng nhm gim thit hi do cháy rng gây ra, nhm bo v tài nguyên môi trường
sinh thái ca Th đô.
Công tác CCR rt phc tạp, đòi hỏi phải phương pháp, chiến thut k thut cha cháy
cùng LLPT phù hp. Trước khi đưa ra các quyết định, người ch huy cn có đủ thông tin để có th xác
định nhanh đặc điểm các đám cháy. Tuy nhiên, những đặc điểm y li ph thuc vào trng thái rng,
điều kiện địa hình, khí tượng...
Mi liên h gia đặc điểm ca đám cháy rừng Thông vi đặc điểm ca các yếu t ảnh hưởng
đến đám cháy rng vn chưa được nghiên cứu đầy đủ. Đây nguyên nhân gii thích ti sao trong đa
s trường hp cháy rng Thông, mc nhiu lc ng cùng được huy động nhưng không th
nhanh chóng dp tắt được đám cháy. Thc tế ch rng, khi khôngc đnh đưc cnhc các đặc điểm
ca đám cháy, s không áp dng đưc phương pháp, chiến thut k thut CCR mt cách hiu qu.
Để góp phn xây dựng cơ sở khoa hc gii quyết các vấn đề nêu trên, tôi la chọn đề tài lun án
Nghiên cứu đặc điểm đám cháy trên mặt đất rng Thông huyện Sóc Sơn, thành phố Hà Ni”.
2. Mc tiêu nghiên cu
2.1. Mc tiêu chung
Góp phn hoàn thiện s khoa học xác định đặc điểm đám cháy; phương pháp, chiến thut
k thut cha cy các đám cháy trên mặt đất rng Thông huyện Sóc Sơn.
2.2. Mc tiêu c th
- Xác định các yếu t ảnh hưởng ch yếu đến đặc điểm đám cháy trên mặt đất rng Thông
huyn Sóc Sơn.
- Xác định đặc điểm các đám cháy trên mặt đất rng Thông huyện Sóc Sơn.
- Đề xut phương pháp, chiến thut và k thut cha cháy phù hp nhất đối vi tng đám cháy
trên mặt đất rng Thông huyện Sóc Sơn.
- Xây dng công c xác định nhanh đặc điểm các đám cháy; phương pháp, chiến thut cùng k
thut cha cháy.
3. Ý nghĩa khoa học và thc tin
3.1. Ý nghĩa khoa học
- ng hóa mi tương quan giữa đặc điểm đám cháy với các yếu t ảnh hưởng; làm cơ sở xác
định nhanh đặc điểm đám cháy; phương pháp, chiến thut và k thut cha cháy.
- Đây là mt trong những công trình đầu tiên nghiên cu căn cứ khoa hc để xây dng công c
xác định nhanh đặc điểm đám cháy trên mặt đất rng Thông và ng dụng để đề xut các phương pháp,
chiến thut và k thut cha cháy cho từng đám cháy c th.
- Góp phần định hướng kh năng ứng dng tin hc vào công tác PCCCR; thúc đẩy tăng cường
ng dng công ngh hiện đại vào hoạt động CCR Vit Nam.
3.2. Ý nghĩa thực tin
- Góp phn gii quyết mt trong những khó khăn hiện nay xác định nhanh phương pháp, chiến
thut và k thut cha cháy cho tng đám cháy c th theo thi gian thc.
- Đã xây dựng được trang web cung cp nhanh thông tin v đặc điểm đám cháy theo thi gian
thc kèm theo đề xut v phương pháp, chiến thut, k thut cha cháy cho tng đám cháy c th trên
4
mặt đất rng Thông huyện Sóc Sơn. Đây công cụ rất ý nghĩa để h tr các cơ quan chức ng
và các lực lượng CCR mt cách ch động và hiu qu cao.
4. Những đóng góp mới ca lun án
4.1. Về mặt lý luận
- Góp phn b sung kiến thc v mi liên h định lượng giữa đặc điểm đám cháy trên mặt đất
rng Thông vi các yếu t ảnh hưởng ch yếu.
- Lượng hóa bng những phương trình thực nghiệm cho phép xác định nhanh đặc điểm ca đám
cháy trên mặt đất rng Thông.
- Góp phn b sung các s liu khoa hc v PCCCR Thông khu vc nghiên cu.
4.2. Về mặt thực tiễn
- Xây dựng được b cơ sở d liệu xác định nhanh đặc điểm đám cháy rng Thông c th khu
vc nghiên cu:
(1) Đặc điểm trng thái rng ca từng điểm cách đều 30m trên toàn din tích rng.
(2) Độ dốc, độ cao ca từng điểm cách đều 30m trên toàn din tích rng.
(3) Nhiệt độ, độ ẩm, lượng mưa lưu trữ đến tng gi khu vc nghiên cu.
(4) Khoảng cách đến đường giao thông ca từng địa điểm khu vc nghiên cu.
- Đã y dựng được công c xác định nhanh đặc điểm đám cháy phương pháp, chiến thut,
k thut cha cháy cho tng đám cháy c th theo thi gian thc, đó là trang web phn mm qun
tr d liệu. Đây là công cụ hu ích cho cơ quan quản lý và LLCC rng.
Chương 1: TNG QUAN VẤN ĐỀ NGHIÊN CU
1.1. Tình hình nghiên cứu trên thế giới
1.1.1. Các nghiên cứu trên thế giới về cháy rừng và phòng cháy chữa cháy rừng
- Tng hp các khái nim, các nghiên cứu cơ bản v cháy rng, các dng cháy rng, đặc điểm
cháy rừng và cơ chế cháy rừng, nguy cơ cháy rừng, ch s khô hn và VLC, trong đó có rừng Thông.
- Tng hp các khái nim, quan điểm v qun la rng, PCR; các bin pháp phòng nga,
ngăn chặn cháy rng xy ra như: bin pháp kinh tế - xã hi, bin pháp k thut; bn cht, phương pháp,
chiến thut, k thut cha cháy và dng cụ, phương tiện PCCCR, trong đó có rừng Thông Sóc Sơn.
Tuy nhiên chưa có công trình o được công b trên thế gii nghiên cu v đặc điểm đám cháy
trên mt đất rng Thông và phương pháp, chiến thut, k thut CCR Tng.
2. Các nghiên cu trên thế gii v phòng cháy cha cháy rng Thông
Tng hp các công trình, kết qu nghiên cu v PCCCR Thông ca các nhà khoa hc Liên Xô
(sau này là Nga), Australia, New Zealand, M v phân b, khối lượng VLC để phân loi mc nguy cơ
cháy ca rng Thông; hình hóa mi quan h gia quá trình cháy vi lp VLC; nghiên cu các yếu
t khí tượng ảnh hưởng đến công tác PCCCR.
Tuy nhiên chưa nghiên cứu nào được ng b đề cập đến đặc điểm đám cháy trên mặt đất rng
Thông s liên h tương quan gia đặc điểm đám cháy với các yếu t ảnh ng ch yếu (đặc điểm địa
hình, khí tưng, hin trng rng khối lượng VLC) trong rng Thông.
1.2. Tình hình nghiên cu Vit Nam
1.2.1. Các nghiên cu Vit Nam v phòng cháy cha cháy rng
- Tng hp các khái nim quan điểm ca các nhà khoa hc trong nước v cháy rng
PCCCR: qtrình cơ bản ca cháy rng; các dng cháy rng; mt tiêu cc ch cc ca cháy rng
(la rng); các yếu t ảnh hưởng đến cháy rng; các đặc điểm cơ bản của đám cháy rừng.