BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ Y TẾ
ĐẠI HỌC Y DƯỢC THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
BÙI HUỲNH ANH
NGHIÊN CỨU HIỆU QUẢ
CHE TỦY RĂNG TRỰC TIẾP
CỦA XI MĂNG CALCI SILICAT
NGÀNH: RĂNG-HÀM-MẶT
MÃ SỐ: 9720501
LUẬN ÁN TIẾN SĨ Y HỌC
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS. PHẠM VĂN KHOA
TP. HỒ CHÍ MINH – Năm 2022
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi các kết quả
nghiên cứu được trình bày trong luận án là trung thực, khách quan và chưa
từng được công bố ở bất kỳ nơi nào.
Tác giả luận án
Bùi Huỳnh Anh
MỤC LỤC
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT ......................................................................... i
ĐỐI CHIẾU THUẬT NGỮ ANH - VIỆT ....................................................... iii
DANH MỤC BẢNG ........................................................................................ iv
DANH MỤC BIỂU ĐỒ ................................................................................... vi
DANH MỤC HÌNH ........................................................................................ vii
DANH MỤC SƠ ĐỒ ....................................................................................... ix
ĐẶT VẤN ĐỀ .................................................................................................. 1
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU........................................................ 4
1.1. ĐIỀU TRỊ CHE TỦY TRỰC TIẾP ............................................................ 4
1.1.1. Nguyên nhân và bệnh căn học ....................................................... 4
1.1.2. Chỉ định và chống chỉ định ............................................................ 4
1.1.3. Mục tiêu điều trị ............................................................................. 4
1.1.4. Nguyên tắc thực hiện thủ thuật CTTT ........................................... 5
1.1.5. Vật liệu che tủy .............................................................................. 5
1.2. THÀNH PHẦN VÀ PHẢN ỨNG HÓA HỌC CỦA CALCI SILICAT .... 6
1.2.1. Chất khoáng trioxid tổng hợp MTA (Mineral trioxid aggregat) .... 7
1.2.2. BiodentineTM .................................................................................. 8
1.2.3. Phản ứng hydrat hóa ..................................................................... 10
1.3. ĐẶC ĐIỂM CỦA VẬT LIỆU SINH HỌC MTA VÀ BIODENTINE .... 12
1.3.1. Độ pH ........................................................................................... 12
1.3.2. Thời gian đông cứng .................................................................... 13
1.3.3. Độ bền lưu và độ bền dán............................................................. 14
1.3.4. Vi kẽ ............................................................................................. 14
1.3.5. Độ cản quang ................................................................................ 15
1.4. SỰ ĐỔI MÀU ........................................................................................... 15
1.5. KHẢ NĂNG KHÁNG KHUẨN .............................................................. 16
1.6. KHẢ NĂNG KHÁNG VIÊM ................................................................... 16
1.7. TƯƠNG HỢP SINH HỌC ........................................................................ 18
1.7.1. Độc tính thần kinh và tác dụng thần kinh .................................... 18
1.7.2. Đột biến gen, độc tính tế bào và độc tính gen .............................. 19
1.8. HOẠT TÍNH SINH HỌC ......................................................................... 20
1.8.1. Khả năng tân tạo tế bào ................................................................ 20
1.8.2. Khả năng hình thành mô khoáng hóa ........................................... 21
1.9. TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU CTTT VỚI MTA VÀ BIODENTINE
TRONG TRONG NƯỚC VÀ THẾ GIỚI....................................................... 25
1.9.1. Nghiên cứu đánh giá cảm giác đau sau điều trị ........................... 25
1.9.2. Nghiên cứu đánh giá khả năng bảo tồn sự sống tủy và tỷ lệ thành
công lâm sàng ............................................................................... 28
1.9.3. Nghiên cứu đánh giá phản ứng tủy qua hình ảnh X quang .......... 28
1.9.4. Nghiên cứu đánh giá hình ảnh mô học......................................... 32
1.10.NHỮNG NHẬN ĐỊNH TÓM TẮT VỀ VẬT LIỆU VÀ TÌNH HÌNH
NGHIÊN CỨU CTTT TRONG NƯỚC VÀ THẾ GIỚI ................................ 34
CHƯƠNG 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU......... 39
2.1. THIẾT KẾ NGHIÊN CỨU ...................................................................... 39
2.2. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU ................................................................. 39
2.2.1. Dân số chọn mẫu ............................................................................. 39
2.2.2. Tiêu chí lựa chọn ............................................................................ 39
2.2.3. Tiêu chí loại trừ ............................................................................... 39
2.3. THỜI GIAN VÀ ĐỊA ĐIỂM NGHIÊN CỨU ......................................... 40
2.4. CỠ MẪU CỦA NGHIÊN CỨU .............................................................. 40
2.4.1. Tính cỡ mẫu .................................................................................... 40
2.4.2. Phương pháp chọn mẫu .................................................................. 41
2.5. BIẾN SỐ NGHIÊN CỨU ........................................................................ 42
2.6. PHƯƠNG PHÁP, CÔNG CỤ ĐO LƯỜNG, THU THẬP SỐ LIỆU ..... 43
2.6.1. Các phiếu thu thập số liệu ............................................................... 43
2.6.2. Vật liệu điều trị CTTT .................................................................... 45
2.7. QUY TRÌNH NGHIÊN CỨU .................................................................. 45
2.7.1. Quy trình nghiên cứu lâm sàng (I) .................................................. 47
2.7.2. Quy trình nghiên cứu X quang (II) ................................................. 52
2.7.3. Quy trình nghiên cứu mô học (III) ................................................. 56
2.8. PHƯƠNG PHÁP PHÂN TÍCH DỮ LIỆU .............................................. 58
2.8.1. Kiểm soát sai lệch thông tin ............................................................ 58
2.8.2. Thu thập số liệu ............................................................................... 59
2.8.3. Xử lý số liệu .................................................................................... 60
2.9. ĐẠO ĐỨC TRONG NGHIÊN CỨU....................................................... 61
CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ ............................................................................... 64
3.1. ĐẶC ĐIỂM MẪU NGHIÊN CỨU .......................................................... 64
3.1.1. Đặc điểm về tuổi bệnh nhân (S1.1) ................................................ 64
3.1.2. Đặc điểm về giới tính (S1.2) ........................................................... 64
3.1.3. Đặc điểm về răng ............................................................................ 64
3.1.4. Thời gian đặt vật liệu CTTT ........................................................... 65
3.2. ĐÁNH GIÁ LÂM SÀNG VÀ CẢM GIÁC ĐAU TRONG ĐIỀU TRỊ
CTTT ............................................................................................................... 65
3.2.1. Đánh giá các chỉ số lâm sàng (biến số S2.1 -S2.9) ......................... 65
3.2.2. Đánh giá các thử nghiệm tủy (S2.10 - S2.13) ................................ 67
3.2.3. Đánh giá cảm giác đau (biến số S2.14 - S2.21) .............................. 67
3.3. ĐÁNH GIÁ PHIM X QUANG ................................................................ 72
3.3.1. Đánh giá phim quanh chóp (S3.1-S3.8).......................................... 72
3.3.2. Đánh giá phim CBCT (S4.1-S4.12) ................................................ 76