NHÀ ĐIÊU KHẮC VÀ KIẾN

TRÚC SƯ SANTIAGO

CALATRAVA

Santiago Calatrara - chiếc cầu Orleans,

Pháp, 2000 được ví như chiếc đàn Haper

khổng lồ

Santiago Calatrava là nghệ sĩ có một chân dung danh dự đặc biệt. Ông

là người mở ra nhiều con đường lớn vào nghệ thuật điêu khắc - kiến

trúc thế kỷ XXI.

Santiago Calatrava sinh ở Tây Ban Nha năm 1951. Ông theo học nghệ

thuật và kiến trúc tại Valencia. Năm 1981 tại Zurich (Thuỵ Sĩ) ông

nhận bằng tiến sĩ kết cấu với đề tài “ Cấu trúc khung đỡ trong không

gian, phương trình các đường song phương uốn cong “ ( foldability of

Spaceframes ) đây là “ phương vị “ cho ra đời vô vàn những tác phẩm

điêu khắc- kiến trúc, dạng thức Santiago Calatrava vượt lên trên các tác

phẩm kinh điển.

Một ngôi nhà bên bờ hồ Zurich, là công ty thiết kế kiến trúc của giám

đốc Santiago Calatrava. Tại đây những ý tưởng mang phong cách và

phương pháp làm việc của ông đã hình thành, nó hiện diện minh chứng

ở các nước: Tây-Ban- Nha, Anh, Pháp, Đức... và hơn cả là ở Hoa Kỳ

(Bảo tàng nghệ thuật Milwaukee Wisconsin) đấy thật sự là “ Những

dòng chảy của thuật toán phương trình trong điêu khắc và kiến trúc

hiện đại“.

Tên tuổi Santiago Calatrava là “ cầu nối “ từ thế kỷ XX sang thế kỷ

XXI bằng chính những chiếc cầu do ông thiết kế ! Những chiếc cầu nổi

tiếng khắp Châu Âu như “ Những chiếc đàn Haper khổng lồ “.

Mọi người nhận xét nguồn năng lượng ở những hình tượng nghệ thuật

của ông: “đã chọc thủng cái khung nhìn ở một điểm cố định “điều này

dẫn dụ chúng ta sống trong nhiều thời khắc và không gian khác nhau,

đan xen nhau của nghệ thuật động - ảo.

Một trong những chỉ dẫn cơ bản của ông là: “ Sáng tác của tôi thiên về

tạo hình hơn là hữu cơ. Tôi muốn đạt được sự giao hoà giữa điêu khắc

và giải phẫu... Sáng tạo hình tượng nghệ thuật phải đồng hành cùng các

cấu trúc thiên nhiên...”

Tìm hiểu ý tưởng tạo hình được Santiago Calatrava sử dụng như: Hình

tượng bông hoa (toà nhà quốc hội, Beclin, Đức). Cấu trúc thân người

(sân vận động Lierge, Bỉ). Biểu tượng sừng bò tót (tháp, Bacelona, Tây

Ba Nha) và tiêu biểu là hình tượng nghệ thuật cho sân bay Lyon- Pháp,

biến tấu của hình ảnh khi con chim đang vỗ cánh! (như tập hợp các bức

ảnh quay chậm ) - Biểu hiện sức mạnh động- ảo trong hình thái điêu

khắc kiến trúc của ông.

Nếu dõi theo trình tự các bước thiết kế: 1- phác thảo ghi ý tưởng; 2-

phác thảo kiến trúc; 3- điêu khắc tượng đơn thuần; 4- mô hình kiến

trúc; 5- tác phẩm hoàn thiện. Chúng ta thấy chuỗi tư duy “ Diễn thể “

và làm “ giàu có ánh sáng “ của ông.

Santiago Calatrava dường như thông điệp về một thế giới đầy thách

thức và biến động với những cõi sinh tử thực hư, mà con người phải

nhìn bằng “ lăng kính Niết bàn “.

Ông nói: “ Đấy là phương thức đối thoại của kiến trúc sư, mà ý tưởng

được lấy từ thành Babylon” (Thành Babilon là thủ đô cổ Tây á, ở đây

mọi người cùng chung sống hạnh phúc, tuy sử dụng nhiều ngôn ngữ

khác nhau, nhưng họ rất hiểu nhau).

Santiago Calatrava nối tiếp đoàn người vĩ đại Pablo Picaso, Antoni

Gaudi... của Tây- Ban - Nha, và thêm một lần nữa là người tổ chức

“tinh luyện lại ánh sáng” trong không gian hình khối điêu khắc- kiến

trúc.

Đỗ Quốc Vỵ