Các nhân tố ảnh hưởng đến việc áp dụng kế toán bền vững trong các doanh nghiệp

Trong bối cảnh hoạt động kinh doanh ngày càng chịu tác động sâu sắc từ các vấn đề môi trường và xã hội, kế toán bền vững (KTBV) đang nổi lên như một công cụ thiết yếu để doanh nghiệp không chỉ đạt hiệu quả kinh tế mà còn đóng góp vào mục tiêu phát triển bền vững (PTBV). Mặc dù tầm quan trọng của việc tích hợp các yếu tố bền vững vào hệ thống kế toán ngày càng được nhận thức, nhiều khoảng trống trong lý thuyết và thực hành KTBV vẫn tồn tại, đặc biệt tại Việt Nam. Nghiên cứu này nhằm khám phá các nhân tố ảnh hưởng đến việc áp dụng KTBV trong các doanh nghiệp, từ đó cung cấp cơ sở để thúc đẩy thực hành kế toán bền vững, đáp ứng yêu cầu về báo cáo bền vững và xu thế toàn cầu.

Các nhà quản lý doanh nghiệp, kế toán viên, nhà hoạch định chính sách, và các nhà nghiên cứu quan tâm đến kế toán bền vững và phát triển doanh nghiệp.

Nghiên cứu này tập trung vào việc xác định các nhân tố chính ảnh hưởng đến sự thành công của việc áp dụng kế toán bền vững (KTBV) trong bối cảnh các doanh nghiệp tại Việt Nam. Bối cảnh toàn cầu hóa và áp lực từ các vấn đề môi trường, xã hội đã thúc đẩy nhu cầu về KTBV và báo cáo bền vững, tuy nhiên, việc triển khai vẫn đối mặt với nhiều thách thức. Phương pháp nghiên cứu định lượng được sử dụng, với dữ liệu thu thập thông qua khảo sát 186 doanh nghiệp vừa và lớn tại Hà Nội, bao gồm ý kiến từ kế toán tổng hợp, kế toán trưởng và ban giám đốc trong giai đoạn từ tháng 11/2024 đến tháng 3/2025. Các kết quả phân tích cho thấy bốn nhân tố chủ chốt có tác động tích cực đến việc áp dụng KTBV: quy định pháp lý, cam kết của các nhà lãnh đạo doanh nghiệp, năng lực chuyên môn của kế toán và công nghệ thông tin. Cụ thể, một khung pháp lý rõ ràng và bắt buộc sẽ tạo động lực tuân thủ và nâng cao uy tín doanh nghiệp. Cam kết mạnh mẽ từ ban lãnh đạo định hướng chiến lược và thúc đẩy văn hóa bền vững trong tổ chức. Năng lực chuyên môn vững vàng của đội ngũ kế toán, đặc biệt trong việc phân tích dữ liệu phi tài chính và sử dụng công nghệ thông tin tiên tiến, là yếu tố then chốt để tối ưu hóa quy trình, tăng cường minh bạch và độ chính xác của báo cáo bền vững. Dựa trên những phát hiện này, nghiên cứu đề xuất các khuyến nghị cụ thể. Đối với cơ quan quản lý, cần ban hành quy định bắt buộc về công bố báo cáo phát triển bền vững và lộ trình triển khai chi tiết. Đối với doanh nghiệp, cần tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin để nâng cao năng lực, đồng thời các nhà lãnh đạo cần có kế hoạch rõ ràng và coi trọng các vấn đề bền vững. Những hàm ý này không chỉ giúp doanh nghiệp thích ứng với xu thế toàn cầu mà còn đóng góp vào sự phát triển bền vững chung.