37
https://doi.org/10.52111/qnjs.2022.16404
Quy Nhon University Journal of Science, 2022, 16(4), 37-49
Factors affecting sustainable tourism development:
A case study in Quy Nhon city
Cao Tan Binh*, Vo Thuy Linh, Pham Lan Anh, Dinh Nguyen Minh Nguyen
Faculty of Economics and Accounting, Quy Nhon University, Vietnam
Received: 05/04/2022; Accepted: 14/05/2022; Published: 28/08/2022
ABSTRACT
Inthispaper,weconductanexperimentalstudytoexploreandmeasurefactorsaffectingsustainabletourism
development in Quy Nhon city. The study carried out a survey of 230 tourists and locals. By using the techniques
of quantitative research methods such as Cronbach's Alpha reliability analysis, EFA exploratory factor analysis
and SEM structural equation model analysis, the results show that there are 6 out of 8 factors affecting sustainable
tourism development are tourism management organization, human resources, tourism resources, quality of
tourism services, tour guides, community participation. From the research results, we propose some policy
implicationstoenhancesustainabletourismdevelopmentbasedonimprovingtheidentifiedinfluencingfactors.
Keywords: Quy Nhon, sustainable tourism development, structural equation model (SEM).
*Corresponding author.
Email: caotanbinh@qnu.edu.vn
QUY NHON UNIVERSITY
SCIENCE
JOURNAL OF
38
TRƯỜNG ĐẠI HỌC QUY NHƠN
KHOA HỌC
TẠP CHÍ
Tạp chí Khoa học Trường Đại học Quy Nhơn, 2022, 16(4), 37-49
https://doi.org/10.52111/qnjs.2022.16404
Các nhân tố ảnh hưởng đến phát triển du lịch bền vững:
Trường hợp nghiên cứu tại thành phố Quy Nhơn
Cao Tấn Bình*, Võ Thy Linh, Phm Lan Anh, Đinh Nguyễn Minh Nguyên
Khoa Kinh tế & Kế ton, Trường Đại học Quy Nhơn, Việt Nam
Ngy nhận bi: 05/04/2022; Ngy nhận đăng: 14/05/2022; Ngy xuất bản: 28/08/2022
TÓM TẮT
Trongbàibáonày,chúngtôitiếnhànhmộtnghiêncứuthựcnghiệmnhằmkhámphávàđolườngcácnhân
tốảnhhưởngđếnpháttriểndulịchbnvữngtạithànhphốQuyNhơn.Nghiêncứuđãthựchiệnkhảosát230du
kháchvàngườidânđịaphương.Bằngcáchsửdụngcáckỹthuậtcủaphươngphápnghiêncứuđịnhlượngnhư
phântchđộtincậyCronbach’sAlpha,phântchnhântốkhámpháEFAvàphântchmôhìnhphươngtrìnhcấu
trúcSEM,kếtquảchothấycó6trong8nhântốảnhhưởngđếnpháttriểndulịchbnvữnglàTổchứcquảnlýdu
lịch,Nguồnnhânlực,Tàinguyêndulịch,Chấtlượngdịchvụdulịch,Hướngdẫnviêndulịch,Sựthamgiacủa
cộngđồng.Từkếtquảnghiêncứu,chúngtôiđxuấtmộtsốhàmýchnhsáchnhằmnângcaopháttriểndulịch
bnvữngdựavàoviệccảithiệncácnhântốảnhhưởngđãđượcxácđịnh.
Từ khóa: Quy Nhơn, pht triển du lịch bền vững, mô hnh phương trnh cấu trúc SEM.
*Tc giả liên hệ chính.
Email: caotanbinh@qnu.edu.vn
1. ĐẶT VẤN ĐỀ
QuyNhơnđượcbiếtđếnkhôngchỉlàtrungtâm
kinhtế,vănhóa,chnhtrị,khoahọckỹthuậtvà
dulịchcủatỉnhBìnhĐịnhmàcònlàmộttrong
nhữngthànhphốbiểnđẹpnhấtminTrungcủa
ViệtNam.Vớinhữngthànhtchvàkếtquảđạt
đượcthôngquasựpháttriểnkhôngngừng,Quy
NhơnđượcChnhphủcôngnhậnlàđôthịloạiI
trựcthuộctỉnhBìnhĐịnhvàonăm2010.Thiên
nhiên ban tặng cho Quy Nhơn một vẻ đẹp tự
nhiên, hoang sơ, kỳ vĩ với đường bờ biển dài
40km.Đâylàmộttrongnhữnglợithếquantrọng
đểpháttriểnngànhdulịch.ThànhphốQuyNhơn
đượcbìnhchọnlàđiểmđếnhàngđuĐôngNam
ÁbởitạpchdulịchRoughGuidescủaAnhvào
năm2015,đồngthời,cũngvinhdựđượccông
nhậnlàmộttrongbađịaphươngcủaViệtNam
trởthành“ThànhphốDulịchsạchAsean2020”.
QuyNhơnđượcbiếtđếnquanhiudisản
vănhóavậtthểvàphivậtthể.Mộtsốdisảnvăn
hóavậtthểkhôngthểkhôngkểđếnnhưTháp
Đôi,ChùaLong Khánh,GhnhRángTiên Sa,
trạiphongQuyHòa,CuThịNại,Nhàthờchnh
tòaQuyNhơn,LàngchàiHảiMinh,EoGió…
Vvănhóaphivậtthể,nghệthuậtBàiChòilàdi
sảnvănhóađãđượcUNESCOcôngnhận.Ẩm
thựcởQuyNhơncũngđượcdukháchđánhgiá
caovsựphongphú,đadạng,tươingonvàgiá
cảhợplý.Ngoàira,yếutốconngườigópphn
đángkểtrongviệctạonênmôitrườngdulịch
vănminhvàthânthiệnchodukhách.
Theobáocáothốngkênăm2018,thành
phốQuyNhơnthuhútđượcgn4,1triệulượt
khách, trong đó khách quốc tế ước tnh gn
327,5nghìnlượtngười,chiếmkhoảng8%.Năm
2019,sốlượtdukháchđãtăngcaovớikhoảng
39
TRƯỜNG ĐẠI HỌC QUY NHƠN
KHOA HỌC
TẠP CHÍ
https://doi.org/10.52111/qnjs.2022.16404
Tạp chí Khoa học Trường Đại học Quy Nhơn, 2022, 16(4), 37-49
4,8triệulượtkhách,trongđókháchdulịchquốc
tếchiếmkhoảng10%.Tổngnguồnthutừlĩnh
vựcdulịchcủaThànhphốphnlớnlàdokhách
nộiđịađemlại.Mặcdùtổngthutừkháchdulịch
quốctếchưacao,songthựctếchothấy,mứcchi
tiêubìnhquânmộtkháchdulịchquốctếcaohơn
kháchdulịchnộiđịa.Vìvậy,vấnđđặtrađối
vớidulịchQuyNhơnhiệnnaylàlàmthếnào
đểpháthuyđượctimnăng,lợithếcủathành
phốđểpháttriểnnhanhvàbnvững.Việckhai
tháctàinguyêndulịchvàbảnsắcvănhóađịa
phươngđểđápứngnhucucủadukhách,giúp
pháttriểnkinhtếcnphảigắnlinvớilợich
kinhtếdàihạn,đồngthờiduytrìcáckhoảnđu
tưchobảovệmôitrường,bảotồncácdisản,bảo
vệtàinguyêndulịchvàgópphnnângcaomức
sốngvàlợichcủacộngđồngđịaphương.Do
đó,chúngtathấyđượctmquantrọngvàcn
thiếtcủaviệcnghiêncứucácnhântốảnhhưởng
đếnpháttriểndulịchtheohướngbnvữngcủa
thànhphốQuyNhơntronggiaiđoạnhiệnnay.
2. CƠ SỞ LÝ THUYẾT VÀ MÔ HÌNH
NGHIÊN CỨU
2.1. Phát triển bền vững
XuấthiệnlnđutiêntrongấnphẩmChiếnlược
bảo tồn Thế giới năm 1980,1 thuật ngữ “phát
triển bn vững” được định nghĩa là: “Sự phát
triểncủanhânloạikhôngthểchỉchútrọngtới
pháttriểnkinhtếmàcònphảitôntrọngnhững
nhucutấtyếucủaxãhộivàsựtácđộngđến
môitrườngsinhthái”.
NhờBáocáoBrundtland2củaỦybanMôi
trườngvàPháttriểnThếgiớimàthuậtngữ“Phát
triểnbnvững”đượcbiếtđếnmộtcáchrộngrãi
hơnvàonăm1987.Theobáocáonày,pháttriển
bnvữnglà“sựpháttriểncóthểđápứngđược
nhữngnhucuhiệntạimàkhôngảnhhưởng,tổn
hạiđếnnhữngkhảnăngđápứngnhucucủacác
thếhệtươnglai...”.Cụthểhơn,pháttriểnbn
vữngphảibảođảmcósựpháttriểnkinhtếhiệu
quả,xãhộicôngbằngvàmôitrườngđượcbảo
vệ,gìngiữ.
MộtđịnhnghĩakháctheoTổchứcngân
hàng phát triển châu Á,3 thuật ngữ trên được
hiểutheonghĩarộnghơn:“Pháttriểnbnvững
làmộtloạihìnhpháttriểnmới,lồngghépquá
trìnhsảnxuấtvớibảotồntàinguyênvànângcao
chấtlượngmôitrường.Pháttriểnbnvữngcn
phảiđápứngcácnhucucủathếhệhiệntạimà
không phương hại đến khả năng của chúng ta
đápứngcácnhucucủathếhệtrongtươnglai”.
2.2. Phát triển du lch bền vững
Năm1992,tạiHộinghịvmôitrườngvàphát
triển của Liên hợp quốc tại Rio de Janeiro,
Tổ chức Du lịch thế giới của Liên hợp quốc
(UNWTO)đãđưarakháiniệmvdulịchbn
vữngnhưsau: “Du lịchbnvững làviệcphát
triểncáchoạt độngdu lịchnhằm đáp ứngcác
nhucuhiệntạicủakháchdulịchvàngườidân
bảnđịatrongkhivẫnquantâmđếnviệcbảotồn
vàtôntạocácnguồntàinguyênchoviệcphát
triểnhoạtđộngdulịchtrongtươnglai.Dulịch
bnvữngsẽcókếhoạchquảnlýcácnguồntài
nguyênnhằmthỏamãncácnhucuvkinhtế,
xãhội,thẩmmỹcủaconngườitrongkhiđóvẫn
duytrì được sự toàn vẹn v vănhóa, đa dạng
sinhhọc,sựpháttriểncủacáchệsinhtháivàcác
hệthốnghỗtrợchocuộcsốngcủaconngười”.
Khái niệm phát triển du lịch bn vững
đượcdiễngiảidựatrênkháiniệmpháttriểnbn
vững.TheoluậtDulịchViệtNamnăm2017,4
thuậtngữpháttriểndulịchbnvữngđượcđịnh
nghĩa:“Phát triển dulịch bnvững là sựphát
triểndulịchđápứngđồngthờicácyêucuv
kinhtế-xãhộivàmôitrường,bảođảmhàihòa
lợichcủacácchủthểthamgiahoạtđộngdu
lịch,khônglàmtổnhạiđếnkhảnăngđápứng
nhucuvdulịchtrongtươnglai”.
Theo tác giả Đặng Thị Thúy Duyên:5
“Pháttriểndulịchtheohướngbn vững làsự
pháttriểndulịchdựatrênsựkhaitháchợplý,
hiệuquảtàinguyênvàcácnguồnlực,bảođảm
đạtđượcđồngthờicảbamụctiêubnvữngv
kinh tế, bn vững v văn hóa - xã hội và bn
vữngvmôitrườngcủađịaphương,củavùng
vàcủaquốcgiatheođúngyêucuvànguyêntắc
củapháttriểnbnvững”.
40
TRƯỜNG ĐẠI HỌC QUY NHƠN
KHOA HỌC
TẠP CHÍ
Tạp chí Khoa học Trường Đại học Quy Nhơn, 2022, 16(4), 37-49
https://doi.org/10.52111/qnjs.2022.16404
2.3. Một số nghiên cứu về các nhân tố ảnh
hưởng đn du lch bền vững
Cáckếtquảnghiêncứutrongbàibáonàyphn
lớndựatrênsựkếthợpvàpháttriểntừcông
trìnhnghiêncứucủacáctácgiảMaiAnhVũ,
LêThanhTùng,NguyễnCôngĐệ,Vinerea,và
thu được từ nghiên cứu thực nghiệm cho dữ
liệusơcấpđượckhảosáttạiđịabànthànhphố
QuyNhơn.
Công trình nghiên cứu của tác giả Mai
AnhVũ:6 “PháttriểnbnvữngdulịchtạiThanh
Hóa” đã tiến hành xây dựng và đánh giá phát
triểndulịchbnvữngchođịaphươngnàydựa
trên28tiêuchvkinhtế,xãhộivàmôitrường.
Bêncạnhviệcphântch,đánhgiávàchỉramột
số hạn chế trong phát triển bn vững du lịch
thôngquadữliệuthứcấp,kếtquảnghiêncứu
dựatrêndữliệusơcấpđãchỉracó7nhântố
tácđộngđếnsựpháttriểndulịchbnvữngtại
ThanhHóa,trongđósựthamgiacủacộngđồng
lànhântốtácđộngmạnhnhất,tiếptheolnlượt
làcácnhântố:tổchứcquảnlýdulịch,pháttriển
nguồnnhânlực,chấtlượngdịchvụdulịch,phát
triểnhạtng,pháttriểncơsởvậtchấtkỹthuật
ngànhdulịch,vàcuốicùnglàtàinguyêndulịch.
Công trình nghiên cứu: “Phát triển bn
vữngdulịchtỉnhBắcNinh”củatácgiảLêThanh
Tùng7đãhệthốngvànghiêncứucáccôngtrìnhở
ViệtNamvàtrênthếgiớivvấnđpháttriểndu
lịchbnvững.Từđópháthiệnrakhoảngtrống
nghiêncứuvàđặtratnhcấpthiếtchonghiên
cứupháttriểndulịchbnvữngởtỉnhBắcNinh.
Kếtquảnghiêncứuđãđxuấtvàđánhgiámức
độtácđộngcủa8nhântốđếnsựpháttriểnbn
vững du lịch, bao gồm các nhân tố: danh lam
thắngcảnh;cơsởlưutrú;cơsởhạtngphụcvụ
dulịch;dịchvụănuống,thamquan,muasắm
vàgiảitr;phươngtiệnvậnchuyểnkháchtham
quan;anninhtrậttựvàantoànxãhội;hướng
dẫnviêndulịchvàgiácảdịchvụ.
CôngtrìnhnghiêncứucủatácgiảNguyễn
CôngĐệvàcộngsự8 đã xácđịnhcácnhântố
ảnhhưởngđếnpháttriểndulịchbnvữngvùng
DuyênhảiNamTrungbộ. Nghiên cứuđãtiến
hànhkhảosátmẫuđạidiệnđốivới160nhàquản
lý du lịch và 240 khách du lịch đã hoặc đang
tham gia hoạtđộngdulịchcủa8tỉnhDuyênhải
NamTrungbộViệtNam,sauđósửdụngkỹthuật
phântchnhântốkhámphávàphântchhồiquy
đabiếnđểphântchdữliệu.Kếtquảnghiêncứu
chothấy11nhântốtácđộngđếnpháttriểndu
lịch bn vững vùng Duyên hải Nam Trung bộ
baogồmthểchếvàchnhsáchchopháttriểndu
lịch;cơ sở hạ tng; tài nguyêndu lịch; nguồn
nhânlựcdulịch;sựđadạngcủacácdịchvụdu
lịch;hỗtrợliênquandịchvụ;cáchoạtđộngliên
kếtvàhợptácđểpháttriểndulịch;xúctiếnvà
khuyếnkhchdulịch;sựhàilòngcủakháchdu
lịch;cộngđồngđịaphươngvàcácyếutốkhác.
Trongđó,cácnhântốthểchếvàchnhsáchphát
triểndulịch;cơsởhạtng;tàinguyêndulịch;và
cộngđồngđịaphươngtácđộngmạnhmẽđếnsự
pháttriểndulịchbnvữngcủavùng.
Công trình nghiên cứu: “The Impact of
COVID-19 Pandemic on Residents’ Support for
Sustainable Tourism Development”của tácgiả
Vinereanvàcộngsự9 đãnghiêncứu sựhỗ trợ
củangườidânđốivớisựpháttriểndulịchbn
vữngtrongmộtmôhìnhtchhợpcóxemxétđến
yếutốtácđộngcủađạidịchCovid-19.Tácgiả
vàcộngsựđãsửdụngmôhìnhcấutrúcđểmôtả
tháiđộcủangườidânvsựpháttriểndulịchvà
chấtlượngcuộcsốngdựatrêndữliệuthuthập
đượctừSibiu.Từđóhiểurõhơnvhànhvicủa
cưdânvàảnhhưởngcủađợtbùngphátCovid-19
đốivớiviệchỗtrợpháttriểndulịchbnvững.
2.4. Phương pháp nghiên cứu
KiểmđịnhđộtincậythangđoCronbach’salpha
được sử dụng kiểm tra xem các biến quan sát
củacácnhântốcóđángtincậyhaykhông.Nếu
một biến đo lường có hệ số tương quan biến
tổngCorrectedItem-TotalCorrelationlớnhơn
hoặcbằng0.3thìbiếnđóđạtyêucu(Nunnally,
1978).10 Cụ thể, mức giá trị hệ số Cronbach’s
Alpha từ0.8đếngnbằng1thểhiệnthangđo
lườngrấttốt;từ0.7đếngnbằng0.8thểhiện
thangđo lường sửdụng tốt; từ0.6 trở lên thể
hiện thang đo lường đủ điu kiện chấp nhận
được(Hair,2019).11
41
TRƯỜNG ĐẠI HỌC QUY NHƠN
KHOA HỌC
TẠP CHÍ
https://doi.org/10.52111/qnjs.2022.16404
Tạp chí Khoa học Trường Đại học Quy Nhơn, 2022, 16(4), 37-49
Phântchnhântốkhámphá(Exploratory
FactorAnalysis - EFA) được sử dụng để xem
xétmốiquanhệgiữacácnhómtiêuchđánhgiá
cácnhântốảnhhưởngđếnpháttriểndulịchbn
vữngthànhphốQuyNhơn.Phntrămphương
saitrch(Percentageofvariance)phảilớnhơn
50%đểđảmbảophântchEFAlàphùhợp.Hệ
số KMO (Kaiser-Meyer-Olkin) là chỉ số được
dùngđểxemxétsựthchhợpcủaphântchnhân
tố.Giátrịnàyphảithỏamãn0.5≤KMO≤1.
NếuKMO<0.05thìphântchnhântốcókhả
năngkhôngthchhợpvớitậpdữliệunghiêncứu.
Kiểm định Bartlett dùng để xem xét các biến
quansáttrongnhântốcótươngquanvớinhau
haykhông.Nếukiểmđịnhnàycóýnghĩathống
kê,cónghĩalàSig.<0.05thìcácbiếnquansát
cótươngquanvớinhautrongcùngmộtnhântố.
Để kiểm tra độ phù hợp của mô hình
nghiên cứu đ xuất, kỹ thuật phân tch PLS-
SEM dựa trên phn mm SmartPLS được sử
dụng.Ngoàira,kỹthuậtphântchnàycũngcó
tácdụngướclượngcáchệsốchuẩnhóacủacác
nhântốđộclập,chothấymốiquanhệvàmức
độtácđộngcủacácnhântốđộclậplênnhântố
phụthuộc.
2.5. Mô hình nghiên cứu
Mô hình nghiên cứu các nhân tố ảnh hưởng
đếnpháttriểndulịchbnvữngthànhphốQuy
Nhơngồmcó09nhântốvàđượcthểhiệntrong
Hình1.
Hình 1. MôhìnhcácnhântốảnhhưởngđếnpháttriểndulịchbnvữngtạiThànhphốQuyNhơn
Bảng 1.ThiếtlậpbảngthangđopháttriểndulịchbnvữngthànhphốQuyNhơn
Kí
hiu Các nhân tố ảnh hưởng Nguồn
Cơ sở h tng (HT)
HT1 Hệthốnggiaothôngđượcđutưvàđápứngnhucuđilại
Tácgiảpháttriểntừnghiên
cứucủaMaiAnhVũ6
HT2 Hệthốngcấpđiệnđápứngcơbảnnhucusửdụngtronghoạtđộng
dulịch
HT3 Hệthốngcấpnướcchấtlượngnướcđảmbảo,đápứngcơbảnnhucu
HT4 Hệthốngthôngtinliênlạcđảmbảo24/24,đápứngtốtnhucusửdụng