zunia.vn

Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z

zunia.vn

» Y Tế - Sức Khoẻ

» Y học thường thức

NHỮNG BIẾN ĐỔI VỀ CẢM THỤ CỦA CƠ THỂ ĐỐI VỚI THUỐC

Chia sẻ: Va Ha Nguyen | Ngày: | Loại File: PPT | Số trang:23

Báo xấu

92
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

1.1. CÁC YẾU TỐ THUỘC VỀ THUỐC: Thay đổi về cấu trúc làm thay đổi dược lực học của thuốc. Thay đổi về cấu trúc làm thay đổi dược động học của thuốc. Liều lượng dùng: Một số loại liều dùng thuốc thông dụng: Liều tối thiểu. Liều điều trị. Liều tối đa. Liều độc. Liều chết. Căn cứ vào thời gian dùng thuốc, còn có liều: Một lần (Liều dùng vào một lần). Một ngày (Liều dùng trong một ngày). Một đợt (Liều dùng cho cả một quá trình điều trị). ...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: NHỮNG BIẾN ĐỔI VỀ CẢM THỤ CỦA CƠ THỂ ĐỐI VỚI THUỐC

BIẾN ĐỔI VỀ CẢM THỤ CỦA CƠ THỂ ĐỐI VỚI THUỐC Trường Đại Học Y Dược Cần Thơ Khoa Dược Môn: Dược Lý Học 1
Mục tiêu:  Kể được các yếu tố quyết định tác dụng của thuốc.  Phân biệt sự dung nạp và không dung nạp thuốc.  Phân biệt được hiện tượng quen thuốc và nghiện thuốc.  Vận dụng những kiến thức đã học vào trong thực tế hoạt động nghề nghiệp. 2
1. CÁC YẾU TỐ QUYẾT ĐỊNH TÁC DỤNG CỦA THUỐC 1.1. CÁC YẾU TỐ THUỘC VỀ THUỐC:  Thay đổi về cấu trúc làm thay đổi dược lực học của thuốc.  Thay đổi về cấu trúc làm thay đổi dược động học của thuốc.  Liều lượng dùng: Một số loại liều dùng thuốc thông dụng:  Liều tối thiểu.  Liều điều trị.  Liều tối đa.  Liều độc.  Liều chết. Căn cứ vào thời gian dùng thuốc, còn có liều:  Một lần (Liều dùng vào một lần).  Một ngày (Liều dùng trong một ngày).  Một đợt (Liều dùng cho cả một quá trình điều trị). 3
1. CÁC YẾU TỐ QUYẾT ĐỊNH TÁC DỤNG CỦA THUỐC 1.1. CÁC YẾU TỐ THUỘC VỀ THUỐC:  Dạng thuốc:  Trạng thái của dược chất.  Tá dược phối hợp trong dạng thuốc.  Kỹ thuật bào chế.  Dung môi hòa tan các dược chất trong các dạng thuốc lỏng. CHẤT LƯỢNG THUỐC 4
1. CÁC YẾU TỐ QUYẾT ĐỊNH TÁC DỤNG CỦA THUỐC 1.2. CÁC YẾU TỐ THUỘC VỀ NGƯỜI BỆNH:  1.2.1. Đặc điểm về tuổi: a. TRẺ EM Trẻ em, đặc biệt trẻ sơ sinh có những đặc điểm khác người lớn:  Chức năng gan, thận chưa hoàn chỉnh.  Khả năng liên kết thuốc với protein huyết tương kém.  Hàng rào máu não chưa hoàn ch ỉnh.  Thuốc lọc và thải trừ qua thận còn kém. Do vậy trẻ em dễ bị ngộ độc thuốc hơn người lớn. 5
1. CÁC YẾU TỐ QUYẾT ĐỊNH TÁC DỤNG CỦA THUỐC 1.2. CÁC YẾU TỐ THUỘC VỀ NGƯỜI BỆNH:  1.2.1. Đặc điểm về tuổi: b. NGƯỜI CAO TUỔI Người già:  Các chức năng cơ thể giảm.  Khả năng thích nghi của cơ thể dều kém.  Sức đề kháng giảm. Do vậy phải thận trọng khi dùng thuốc cho người già, phải điều chỉnh chế độ và liều lượng thuốc. 6
1. CÁC YẾU TỐ QUYẾT ĐỊNH TÁC DỤNG CỦA THUỐC 1.2. CÁC YẾU TỐ THUỘC VỀ NGƯỜI BỆNH:  1.2.2. Giới tính: Với phụ nữ, ngoài đặc điểm khác biệt về trọng lượng cơ thể so với nam giới, còn có những thời kỳ sinh lý cần được lưu ý. Chú ý thận trọng ở 3 thời kỳ sau: Thời kỳ kinh nguyệt Thời kỳ thai nghén Thời kỳ cho con bú 7
1. CÁC YẾU TỐ QUYẾT ĐỊNH TÁC DỤNG CỦA THUỐC 1.2. CÁC YẾU TỐ THUỘC VỀ NGƯỜI BỆNH:  1.2.3. Cân nặng.  1.2.4. Trạng thái sinh lý và bệnh lý.  Một số thuốc chỉ có tác dụng đối với trạng thái bệnh lý. Ví dụ: Paracetamol chỉ có tác dụng hạ nhiệt ở người đang sốt.  Một số bệnh gây ảnh hưởng đến tỷ lệ thuốc tự do trong máu. Ví dụ: bệnh xơ gan, chấn thương, phỏng,…  Một số thuốc dễ gây tai biến khi dùng trong trường hợp đang mắc một số bệnh..Ví dụ: Suy tim không dùng các thuốc làm tăng huyết áp; Suy thận không dùng các 8 kháng sinh họ
1. CÁC YẾU TỐ QUYẾT ĐỊNH TÁC DỤNG CỦA THUỐC 1.2. CÁC YẾU TỐ THUỘC VỀ NGƯỜI BỆNH: 1.2.5. Giống nòi. 1.2.6. Trạng thái cá thể. Quá nhạy cảm với thuốc do bẩm sinh hay do thâu nhận. 1.2.7. Cách dùng thuốc. Dùng thuốc liên tiếp trong thời gian dài, cơ thể trở nên quen thuốc. 1.2.8. Chế độ ăn uống. 9
1. CÁC YẾU TỐ QUYẾT ĐỊNH TÁC DỤNG CỦA THUỐC 1.3. ẢNH HƯỞNG CỦA THỨC ĂN, NƯỚC UỐNG TỚI TÁC DỤNG CỦA THUỐC :  Nhìn chung thuốc được hấp thu tốt nhất ở đường tiêu hóa khi đói.  Một số thuốc bị chậm hấp thu hay giảm tác dụng do thức ăn.  Chế độ ăn thiếu protein, lipid sẽ làm chậm chuyển hóa m ột s ố thuốc ở gan. 1.4. THỜI ĐIỂM DÙNG THUỐC. 1.5. NHỮNG YẾU TỐ THUỘC VỀ NGOẠI GIỚI :  Nhiệt độ môi trường.  Ánh sáng, tia cực tím.  Sự tập hợp của loài vật. 10
2. NHỮNG TRẠNG THÁI TÁC DỤNG ĐẶC BIỆT CỦA THUỐC 2.1. PHẢN ỨNG CÓ HẠI CỦA THUỐC (ADVERSE DRUG REACTION-ADR):  ADR của thuốc là một phản ứng độc hại , không định trước và xuất hiện ở liều lượng thông thường.  Tai biến do thuốc có thể nhẹ, có thể nặng; có thể biểu hiện ngay sau khi dùng thuốc hoặc xuất hiện sau một thời gian, có khi rất lâu.  Các biểu hiện có thể là: sốc quá mẫn, gây tổn thương da và niêm mạc, tổn thương nhẹ trên các hệ cơ qua như hô hấp, thần kinh, ti ết niệu, tim mạch, nội tiết, tiêu hóa,….  Thông thường các thuốc được dùng rộng rãi lại hay gây tai bi ến nh ư: kháng sinh, sulfamid, thuốc chống lao, thuốc chống sốt rét, thuốc tim mạch, thuốc ngủ và thần kinh, thuốc chống viên, giảm đau, hạ sốt….. 11
2. NHỮNG TRẠNG THÁI TÁC DỤNG ĐẶC BIỆT CỦA THUỐC 2.1. PHẢN ỨNG CÓ HẠI CỦA THUỐC (ADVERSE DRUG REACTION-ADR): 12
2. NHỮNG TRẠNG THÁI TÁC DỤNG ĐẶC BIỆT CỦA THUỐC 2.2. PHẢN ỨNG DỊ ỨNG:  Dị ứng thuốc cũng là một AR. Đây là phản ứng kiểu kháng nguyên-kháng thể.  Do thuốc là một protein lạ, có phân tử lượng cao. Cũng có trường hợp do sản phẩm chuyển hóa của thuốc gây dị ứng.  Các phản ứng dị ứng thuốc không liên quan đến liều lượng thuốc dùng, số lần dùng và thường có dị ứng chéo. 2.3. TAI BIẾN THUỐC DO RỐI LOẠN DI TRUYỀN:  Thường do thiếu enzym bẩm sinh, mang tính di truyền trong gia đình hay chủng tộc.  Ví dụ: Thiếu men G6PD hoặc Glutathion reductase sẽ d ễ b ị thiếu máu tan huyết khi dùng primaquin, quinin, sulfamid ,.. 13
3. NHỮNG HIỆN TƯỢNG DƯỢC LÝ XUẤT HIỆN TRONG QUÁ TRÌNH TÁC ĐỘNG CỦA THUỐC LÊN CƠ THỂ 3.1. HÖNG PHAÁN ( EXCITATION) Laø hieän töôïng taêng cöôøng chöùc naêng vaø hoaït ñoäng cuûa caùc taïng, caùc moâ, caùc teá baøo, nhaát laø teá baøo thaàn kinh, cuûa toaøn cô theå. Chuù yù phaân bieät:  Kích thích (Stimulation)  Kích öùng (Irritation) 3.2. ÖÙC CHEÁ ( DEPRESSION) Laø hieän töôïng giaûm thieåu chöùc naêng vaø hoaït ñoäng cuûa caùc taïng, caùc moâ, caùc teá baøo, nhaát laø teá baøo thaàn kinh. 14
3. NHỮNG HIỆN TƯỢNG DƯỢC LÝ XUẤT HIỆN TRONG QUÁ TRÌNH TÁC ĐỘNG CỦA THUỐC LÊN CƠ THỂ 3.3. SỰ DUNG NẠP THUỐC (Dung nhận thuốc): Là xu hướng tăng thu nhận của cơ thể đối với một thuốc mới tạo ra được một đáp ứng, mà trước đó chỉ cần một liều thấp hơn cũng đủ có một đáp ứng đối với dược phẩm như vậy. Tính chất:  Chỉ xảy ra đối với một số tác động của thuốc.  Gây hội chứng cai thuốc. 15
3. NHỮNG HIỆN TƯỢNG DƯỢC LÝ XUẤT HIỆN TRONG QUÁ TRÌNH TÁC ĐỘNG CỦA THUỐC LÊN CƠ THỂ 3.3. SỰ DUNG NẠP THUỐC (Dung nhận thuốc): 3.3.1. Sự dung nạp bẩm sinh: Có nguyên nhân từ yếu tố di truyền. 3.3.2. Sự dung nạp thâu nhận: Là trạng thái giảm đáp ứng với thuốc khi sử dụng thuốc nhiều lần, vì vậy cần tăng liều để đạt hiệu lực như lúc ban đầu. Cần phân biệt một số khái niệm: i. Sự lạm dụng thuốc (abuse). ii. Sự dùng sai thuốc (misuse). iii. Sự miễn dịch nhanh (Tachyphylaxis). iv. Sự lệ thuộc thuốc (Dependence). 16
3. NHỮNG HIỆN TƯỢNG DƯỢC LÝ XUẤT HIỆN TRONG QUÁ TRÌNH TÁC ĐỘNG CỦA THUỐC LÊN CƠ THỂ  SỰ LẠM DỤNG THUỐC: Là tình trạng mới bắt đầu sử dụng các chất có tác d ụng tâm th ần, là hành vi có thể ngăn chặn được.  SỰ LỆ THUỘC THUỐC (DEPENDENCE): Là một tình trạng lạm dụng thuốc ở mức độ cao, với các tính ch ất sau:  Sử dụng thuốc nhiều lần hoặc liều cao hơn bình thường bất chấp các tác động có hại về tâm lý và thể xác.  Dung nạp thuốc rõ.  Có hội chứng cai thuốc khi ngừng thuốc đột ngột.  Không thể ngừng hoặc giảm liều để duy trì cảm giác khoan khoái và ngăn hội chứng cai thuốc. 17
3. NHỮNG HIỆN TƯỢNG DƯỢC LÝ XUẤT HIỆN TRONG QUÁ TRÌNH TÁC ĐỘNG CỦA THUỐC LÊN CƠ THỂ  SỰ LỆ THUỘC THUỐC (DEPENDENCE) Trong sự lệ thuộc thuốc, có thể chia ra: i. Sự lệ thuộc về tâm lý. ii. Sự lệ thuộc về thân thể. iii. Sự quen thuốc (Habituation). iv. Sự nghiện thuốc (Addiction). 18
3. NHỮNG HIỆN TƯỢNG DƯỢC LÝ XUẤT HIỆN TRONG QUÁ TRÌNH TÁC ĐỘNG CỦA THUỐC LÊN CƠ THỂ  SỰ LỆ THUỘC THUỐC (DEPENDENCE) a. Sự quen thuốc: Là mức độ nhẹ của lệ thuộc thuốc, với đặc trưng:  Có sự thèm muốn nhưng không bắt buộc dùng thuốc.  Có một sự lệ thuộc nào đó về mặt tinh thần.  Ít hoặc không có ý định gia tăng liều dùng.  Hậu quả tai hại có thể xảy ra, nhưng chỉ ảnh hưởng đến cá nhân. 19
3. NHỮNG HIỆN TƯỢNG DƯỢC LÝ XUẤT HIỆN TRONG QUÁ TRÌNH TÁC ĐỘNG CỦA THUỐC LÊN CƠ THỂ  SỰ LỆ THUỘC THUỐC (DEPENDENCE) b. Sự nghiện thuốc: Là mức độ nặng của lệ thuộc thuốc, với đặc trưng:  Có sự thèm muốn không thể nhịn được, bắt buộc phải dùng thuốc và tìm cách kiếm cho được thuốc bằng bất cứ phương tiện gì.  Có một sự lệ thuộc cả về tinh thần và thể xác.  Có ý định gia tăng liều dùng rõ rệt.  Có những thay đổi về tư cách, có hại cho xã hội. 20

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.