Ệ Ộ Ừ Ề CHUYÊN Đ  : PHÂN BI T Đ NG T ­ TÍNH T Ừ

ườ ự ị ươ ễ ệ Ng i th c hi n: Nguy n Th  H ng

ổ T : 4­5

ự ệ Ngày th c hi n: 20/12/2014

Ự Ạ I. TH C TR NG :

ọ

ị ướ ừ ỉ ạ ắ ng m c trong  ch  tr ng thái và tính

ạ ấ ừ ạ  lo i nh t là các t ố ư ệ ậ ặ           Trong quá trình d y h c, HS g p không ít nh ng khó khăn v ừ ễ ệ vi c xác đ nh t . ừ  Do v y, tôi đ a ra 1 s  cách phân bi t ữ ư ộ ẫ  d  nh m l n nh  đ ng t ừ ạ ễ ẫ  lo i d  l n đó. ầ t các t

Ả Ế Ệ II. BI N PHÁP GI I QUY T:

ộ ố ế ứ ệ ơ ả 1.M t s  ki n th c phân bi t c  b n:

ữ ừ ỉ ủ ự ậ ạ ộ ạ  ch  ho t đ ng, tr ng thái c a s  v t. a. Đ ng tộ ừ ( ĐT ): ĐT là nh ng t

ạ ộ ạ ả ỉ V.D : ­ Đi, ch y ,nh y,... (ĐT ch  ho t đ ng )

ỉ ạ ậ ồ ­ Vui, bu n, gi n, ... (ĐT ch  tr ng thái )

ộ ố ừ ể ượ ỉ ạ ồ ạ chuy n nghĩa thì đ c coi là ĐT ch  tr ng thái (tr ng thái t n

+ M t s  t i ).ạ t

ồ ơ ố ữ i ! (T  H u ) VD :    Bác đã đi r i sao Bác

ổ ồ Anh  yấ  đ ngứ  tu i r i .

ộ ố ừ ế ợ ượ ớ ữ ủ ể ặ mang đ c đi m ng  pháp c a TT( k t h p đ c v i các t ừ ỉ  ch

+ M t s  t ứ ộ m c đ  )

VD: Tôi r tấ  ghét anh.

ộ ố ộ ỉ ượ ử ụ ư ộ ỉ ạ + Có m t s  ĐT ch  hành đ ng đ c s  d ng nh  m t ĐT ch  tr ng thái.

ộ ứ VD :    Trên t ngườ  treo m t b c tranh.

ướ ố ự D i g c cây có ộ  bu cộ  m t con ng a.

ỉ ạ ố ể

ề ữ ị ừ ạ ễ ị ư ậ ộ ố ặ       + ĐT ch  tr ng thái mang m t s  đ c đi m v  ng  pháp và ng  nghĩa gi ng  ẫ ầ nh  TT. Chính vì v y mà d  b  nh m l n khi xác đ nh t ữ  lo i đúng.

ừ ả ặ ấ ủ ậ ể ạ ặ ữ miêu t đ c đi m ho c tính ch t c a v t, ho t

ộ b. Tính từ (TT): TT là nh ng t ạ đ ng, tr ng thái,...

ạ : *Có 2 lo i TT đáng chú ý là

ấ ỉ ­ TT ch  tính ch t chung không có m c đ ứ ộ ( xanh, tím, sâu, v ngắ ,... )

ị ấ ứ ộ ứ ộ ( m c đ  cao nh t ) ( xanh lè,tím ng t, ắ

ỉ ắ ấ ­ TT ch  tính ch t có xác đ nh m c đ ắ ,...) sâu ho m, v ng tanh

ệ ừ ỉ ặ ể ừ ỉ ấ ừ ỉ ạ 2.  Phân bi ch  đ c đi m, t t t ch  tính ch t, t ch  tr ng thái :

ể ừ ỉ ặ       ­ T  ch  đ c đi m :

ặ ệ ộ ự ậ ể

ườ ể ậ ộ ộ ậ ủ ủ ủ ế ẻ ặ ể ặ

Đ c đi m là nét riêng bi t, là v  riêng c a m t m t s  v t nào đó ( có th  là  ố ồ i, con v t, đ  vât, cây c i,...). Đ c đi m c a m t v t ch  y u là đ c đi m bên  ế ự ế ể ạ ắ ậ ờ

ể t tr c ti p qua m t nhìn, tai nghe, tay s ,  ố ề ử ẻ ắ

ủ ự ậ ng ngoài (ngo i hình ) mà ta có th  nh n bi mũi ng i,... Đó là các nét riêng , v  riêng v  màu s c , hình kh i, hình dáng, âm  thanh,...c a s  v t.

ừ ỉ ặ ể ộ ỏ ẹ ấ : Cao, th p, r ng , h p, xanh, đ ,... VD : + T  ch  đ c đi m bên ngoài

ừ ỉ ặ ể ố ỉ ề ỉ + T  ch  đ c đi m bên trong : t t ,ngoan, chăm ch , b n b ,...

ừ ỉ ấ ­ T  ch  tính ch t :

ấ ặ ệ ượ ả ữ ồ ng (bao g m c  nh ng

ộ ố ữ ộ ệ ượ ủ ự ậ ể Tính ch t cũng là đ c đi m riêng c a s  v t, hi n t ệ ượ ng trong cu c s ng,...), ng xã h i, nh ng hi n t hi n t

ố ấ ẻ ệ ư ặ ắ ạ

ế ự ả ẹ      VD : T t, x u, ngoan, h , n ng ,nh , sâu s c, nông c n, suôn s , hi u qu ,  thi t th c,...

ừ ỉ ạ       ­ T  ch  tr ng thái :

ạ ạ ủ ặ ộ ờ i trong m t th i

ừ ỉ ạ ộ ự ậ  là tình tr ng c a m t s  v t ho c m t con ng  là t ch  tr ng thái t n t ườ ồ ạ i, t n t ồ ạ ủ ự ậ i c a s  v t, hi n t ộ ệ ượ ng

ự ế Tr ng thái gian nào đó. T  ch  tr ng thái trong th c t ừ ỉ ạ  khách quan.

ờ VD :      Tr i đang đ ngứ  gió .

ườ ệ Ng i b nh đang hôn mê.

ả C nh v t ậ  yên tĩnh quá.

ắ M t tr i ự ỡ ặ ờ  toả ánh n ng r c r .

ệ ễ ẫ ộ  : 3) Cách phân bi t các ĐT,TT d  l n l n

ể ệ ễ ẫ ộ ả ự ể ể ả ộ t các ĐT,TT d  l n l n, ta ph i d a vào văn c nh đ  hi u n i dung

ạ ủ ừ ầ ­ Đ  phân bi ể ầ c n bi u đ t c a t đó c n trong câu.

ừ ớ ộ VD:      + Danh t : Tôi m i mua m t cái cân.

ộ ừ ớ + Đ ng t : Bác ộ  cân h  tôi v i!

ừ ứ + Tính t : B c tranh đ t r t ặ ấ  cân.

ể ệ ộ ừ ừ ườ ế ế t đ ng t và tính t ta th ng dùng các phép liên k t ( k t

ớ ­ Ngoài ra, đ  phân bi ụ ừ ợ h p ) v i các ph  t .

ừ ớ ộ * V i Đ ng t :

ụ ừ ệ ế ợ ở ớ,... phía ừ  hãy , đ ng , ch

ướ ­ Có kh  năng k t h p v i các ph  t tr ệ  m nh l nh : ồ ộ ,...) c ( hãy ả ớ  nhớ, đ ngừ  băn khoăn, chớ h i h p

ể ạ ặ ừ bao giờ ho cặ  bao lâu(TT không

ả ỏ ằ       ­ Có th  t o câu h i b ng cách đ t sau chúng t có kh  năng này ) ( đ nế  bao gi ?ờ  chờ bao lâu?...)

ớ * V i Tính t ừ :

ả ơ ắ ự c v i các t ch  m c đ  nh  : ấ ừ ỉ ứ ộ ư  r t , h i, l m,quá, c c

­ Có kh  năng k t h p đ kì, vô cùng,... (r tấ  t ế ợ ượ ớ t,ố  đ pẹ  l mắ ,...)

c v i các t ư : yêu, ghét, xúc đ ngộ ,... cũng k t ế  nào đó là ạ ừ  r t, h i, l m

ử ế ợ ế ộ ừ ế ợ ượ ớ,...N u k t h p đ c thì đó là ậ ấ ơ ắ ,.... Vì v y,khi còn băn khoăn m t t ừ ớ  hãy, đ ng , ch

* L u ýư  : Các ĐT ch  c m xúc ( tr ng thái ) nh ỉ ả ợ ượ ớ  : h p đ ĐT hay TT thì nên cho th  k t h p v i ĐT.

ể

ạ ơ ơ ơ ừ ẹ ằ ơ ừ ị ừ ể  có th  thêm t ằ , khi xác đ nh có th  thêm " đi, nào " và đ ng sau ( ch y đi!Ch i nào!  so sánh " h n " vào đ ng sau ( đ p h n, cay h n, cao

ớ ộ +V i đ ng t ớ V i tính t h n..)ơ

III. Bài t p:ậ

ặ ừ ỏ ừ “nh ” là tính t ộ  và đ ng t ừ .

Bài 1: Đ t 2 câu có t

ừ ỏ ­ nhỏ là tính t : Đôi giày này nh  quá!

ộ ừ ớ ố ­  nhỏ là đ ng t ỏ : Con nh  nh  thu c nhé!

ướ ừ ạ ủ i đây : Bài 2: Xác đ nh t

ữ  lo i c a nh ng t  suy nghĩ.   ­­ đ ng t

c g ch chân d ừ . ắ  danh từ

ủ

ề

ủ ế c mướ c mướ ị ấ ­         Anh  y đang ủ ­         Nh ngữ  suy nghĩ c a anh  y r t sâu s c. ­ ­         Anh  y sấ ẽ k tế  lu nậ  sau.­ đ ng t ­          Nh ngữ  k t lu n ­         Anh  yấ   ­         Nh ngữ ừ ượ ạ  đ ộ ấ ấ ừ ộ ắ  danh từ ắ ấ ấ ậ  c a anh  y r t ch c ch n. ­ ề  đ ng t ừ ộ ơ nhi u đi u. ­ ậ ớ ấ ơ c a anh  y th t l n lao.­  danh t /ừ

ừ ươ ế ắ và tính t ế  : “ yêu m n, thân th ng, lo l ng, trìu m n, xúc

ớ ệ ộ ươ Bài 3: Phân bi ộ đ ng , nh , th ừ t đ ng t ồ ng, bu n, vui, suy nghĩ,

ừ ớ ấ ệ ấ ạ ờ ị ệ  trên d u hi u phân bi

ư ừ ươ ế ạ ậ  Nh n xét: v i các t ạ ừ lo i t Nh ng tính t đó. là “thân th t r t m  nh t, d  nh m l n xác đ nh 2  tr ng thái. ẫ ầ ễ ừ ạ ộ i là đ ng t ng và trìu m n” còn l