7 bài văn mẫu phân tích hình tượng người lái đò trong tùy bút Người lái đò sông Đà của Nguyến Tuân

Ẫ Ớ

VĂN M U L P 12

ƯỢ

ƯỜ

7 BÀI VĂN M U Ẫ PHÂN TÍCH HÌNH T

ƯỜ

NG NG Ủ

QUA BÀI TÙY BÚT NG

I LÁI ĐÒ   Ễ   I LÁI ĐÒ SÔNG ĐÀ C A NGUY N TUÂN

Ẫ Ố BÀI M U S  1:

ộ ễ

ẩ ề ộ ố

ủ ắ ể ủ ủ ượ t chú ý v

ữ ẹ ủ ễ ng. Nguy n Tuân đ ấ ộ c ng ườ ủ ệ

ộ ớ ấ ướ ậ ấ ộ ể ệ ơ ằ ượ ư ể ỗ ệ ạ   Nguy n Tuân là m t trong nh ng cây bút tiêu bi u c a văn xuôi hi n đ i. M i tác ớ ư ưở ườ   ng, tình  t i, v i t ề  ườ ọ ệ ặ i đ c đ c bi ộ   i lái đò Sông Đà, đó là m t ề  c nh ng nét tiêu bi u v

ph m c a ông là m t bài ca v  cái đ p c a cu c s ng, c a con ng ươ ả c m g n bó v i đ t n c quê h phong cách ngh  thu t r t riêng và r t đ c đáo c a ông. Ng bài tùy bút, cũng là m t bài th  b ng văn xuôi đã th  hi n đ phong cách đó.

ườ ế ộ i lái đò sông Đà tr c h t là m t tác ph m vi

ườ ư ướ ậ

ế ề ộ t v  m t con ng ọ ả ữ ướ ầ ứ ậ ề ệ ở

ẩ   i và con Ng ề   ủ i ngòi bút đ y h ng thú và tài hoa c a ông m i c nh v t thiên nhiên đ u sông. Nh ng d ệ   ư ữ ở tr  thành nh ng công trình mĩ thu t, con ng õri đ u tr  thành nh ng ngh  sĩ điêu luy n ủ c a mình.

ằ ả ậ ớ

B ng s  ti p c n quan sát và kh  năng mô t ữ ộ ữ ế ứ ố ự ế ẩ ộ

ễ ứ ấ ứ ấ ộ ượ ẫ cùng v i m t kho ch  nghĩa vô cùng   ữ   giàu có, chu n xác Nguy n Tuân đã d ng lên nh ng b c tranh h t s c s ng đ ng, nh ng hình t ả ự ng kì vĩ giàu s c h p d n trong thiên tùy bút r t đ c đáo này.

ướ ế ộ Ng i lái đò trên sông Đà trong tác ph m, tr

ờ ườ ầ ớ ề

ộ ệ ượ ữ ơ ộ

c h n m t trăm l n r i ch nh tay gi ề ầ ụ ầ ể ờ ơ

ổ ẩ   c h t là m t ông già 70 tu i đã giành ộ ườ ọ   i lái đò lão  m t ph n l n đ i mình cho ngh  lái đò d c trên sông Đà. Đó là m t ng ỉ ầ ồ   luy n: “Trên dòng sông Đà, ông xuôi, ông ng  lái ộ ụ đ  sáu ch c l n...” trong th i gian h n ch c năm làm cái ngh  đ y nguy hi m và gian   ổ kh  này.

ế ấ ể ề ạ

t, r t thành th o trong ngh  lái đò, và đã ỉ ư ộ Đây là m t con ng ộ ằ ườ ừ ấ ả i t ng tr i, hi u bi ớ ỉ ắ ạ ế đ t đ n trình đ  “b ng cách l y m t và nh  t  m  nh  đóng đanh vào

ồ ữ ấ ấ ả ữ ể c c a t t c  nh ng lu ng n

ụ ủ ườ ớ

s  khâm ph c c a mình đ i v i con ng ộ ỏ ự ư ộ ườ ữ ả ấ

ạ ậ ấ ấ ả ộ

ố ề ươ ầ ấ ị ễ   ở ướ ủ ấ ả t c  nh ng con thác hi m tr ”. Nguy n lòng đ t t ố ớ ế ụ i này: “Sông Đà, v i ông   Tuân ti p t c bày t ấ   ế   c  nh ng d u ch m ấ ng thiên anh hùng ca mà ông đã thu c đ n lái đò  y, nh  m t tr than,   ch m  câu  và   c   nh ng  đo n  xu ng   dòng”.   Th t  là   m t  cách  so  sánh  “r t  văn   ch ữ ng” đ y thú v  và cũng “r t là Nguy n Tuân”.

ớ ầ ườ ượ ướ ấ

ấ Hình t ọ i lái đò v i “cái đ u b c qu c th ấ ừ

ủ ườ Ồ ặ ẫ ứ ễ ộ

ứ ủ

ng ng ư ẻ ữ ẫ ế ự ủ ấ ượ ủ ắ ọ

ụ ế ẫ ở ầ  đây t

ầ ầ ệ ở ừ ấ

ỗ ầ ề ạ ả ậ ể ồ ấ ộ ố ườ ặ ỡ ổ ắ ộ ạ   c  y đ t trên m t thân hình cao ộ   ữ to g n quánh nh  ch t s ng, ch t mun” và nh ng cánh tay v n là cánh tay c a m t ọ “chàng trai”, “tr  tráng quá”, Nguy n Tuân đã g i đó là m t th  “vàng m i”.  ng đã   ướ ớ   ữ ớ ứ c nh ng thách th c c a con sông Đà v i th  l c c a nh ng bãi đá ghê g m, đ ng tr ộ   ạ ữ n, th y sóng b t đã tr ng xóa c a m t nh ng c m b y đ y kinh hoàng: khúc sông l ư ỗ ầ   ờ chân tr i đá. Đá   ngàn năm v n mai ph c h t trong lòng sông, hình nh  m i l n ế ế có chi c thuy n nào xu t hi n     quãng  m  m mà qu nh hiu này, m i l n có chi c nào nh  vào đ ề ng ngo t sóng là m t s  hòn bèn nh m c  d y đ  v  l y thuy n”.

ộ ề ư ộ ữ Và m t mình m t thuy n ông đã giao chi n nh  m t dũng sĩ: "... hai tay gi

ị ỏ ậ ế ẳ ộ ỏ ị ấ ặ ướ

ẻ ẫ ề ộ ả ề

ố ụ ậ ấ ờ ậ ậ

t ng a mình ra gi a tr n n ị ướ ữ ướ i dòng sông... Các miêu t ng nh  ông lái đò b  nh n chìm d

ữ ố ớ ạ ạ mái ậ   c hò la vang d y ướ c “thúc   ư  ướ ề c vang tr i thanh la não   ự   ả  chân th c ỉ  ườ i, ch

ư ấ ứ ộ ả ả ắ ỡ ủ ằ ủ ạ chèo kh i b  h t lên kh i sóng tr n đ a phóng th ng vào mình. M t n quanh mình, ùa vào mà b  g y cán chèo, võ khí trên cánh tay mình”, và sóng n vào g i b ng và hông thuy n. Có lúc chúng đ i c  thuy n lên. N c bám l y thuy n nh ử ắ ư đô v t túm th t l ng ông đò đòi l ấ ưở ạ b t”. Có lúc t ớ và táo b o này cho th y s c m nh ghê g m c a dòng thác hung d  đ i v i con ng ầ c n lóa m t, l tay m t chút là ph i tr  giá b ng sinh m ng c a mình.

ọ ả ạ ư ủ Nh ng dũng c m và gan d  ch a đ , mà cái quan tr ng h n là tài ngh  cùa ng

ậ ệ ế ứ ườ ơ ả

ườ ư ể ớ ệ  đã so sánh ng ư i lái xe lao xu ng d c đèo tuy r t nguy hi m nh ng ng

ạ ế ể ề ườ ố i “còn nh  cái thuy n mà lao xu ng thác thì ch

ướ ồ

ề ứ ẫ ằ

ữ ạ ớ ỗ

ấ ể ả ỏ ư ư ả ộ

ỗ

ứ ả ộ ướ ư ắ ấ ề ộ ồ

ướ ướ ộ ổ ư ả ế ế ạ ườ   i   i lái đò i lái xe còn có   ả    c thì ng pháp so sánh,   ỗ  ạ ộ   i lái đò ph i có m t cách  ng phó ấ ố   c sông “reo lên nh  đun sôi m t trăm đ  mu n h t tung c  m t cái ồ   c đang sôi kh ng l ”. “Có lu ng n c đi   c" xoáy sâu nh  lòng gi ng “cái hút nó lút

ượ ồ ụ ữ ố ề ế ồ ố ầ ệ c m lái đ  lái con đò đ n m c điêu luy n và ngh  thu t. Tác gi ố ố ấ sông Đà v i ng ư phanh chân, phanh tay, có ti n lên, lùi l ạ ứ ỉ ả có cái phanh nào c , ch  có lao đi ch  không lùi l i, không lao trúng tim lu ng n ả ươ ụ thuy n quay ngang mà  p, ch  không có lùi gì c ...” v n b ng ph ế ả ả nh ng v i nh ng hình  nh r t táo b o, tác gi  sông Đà thiên bi n v n hóa, m i ch  đã t ườ ẫ nh  có m t cái b y nguy hi m riêng, đòi h i ng ộ ướ riêng. Có ch  thì n thuy n đang ph i đóng vào m t cái n p  m n ầ l m vào thì ch t ngay”. L i có nh ng “hút n xu ng, thuy n tr ng ngay cây chu i ng c r i v t bi n đi”...

ộ ậ ườ ư ế ầ ể Th t là m t dòng sông Đà đ y hi m tr , đ y gian nan cho con ng

ở ầ ẹ ặ ấ ươ ố

ặ ẫ ơ

ế ữ ọ ỉ ể ủ ệ ỉ ế ắ i. Th  nh ng,   ặ   ố ng, hai chân v n k p ch t l y cái cu ng lái.. ”. M c dù m t “ông lái đò c  nén v t th ề   “méo b ch đi” vì nh ng đòn hi m, “nh ng trên cái thuy n sáu b i chèo, v n nghe rõ ti ng ch  huy ng n g n t nh táo c a ng ẫ ư ườ ầ i c m lái”.

ễ Rõ ràng qua cách miêu t

ự ữ ộ ủ ủ ả ớ ộ

ườ ả ư ụ ạ ủ ề ả ế ộ  đ n t ợ ự ế đ n m t m c đích l n: ca ng i s  dũng c m, tài trí c a con ng ượ ắ th ng vĩ đ i c a ông lái đò, đã v ắ   t cùng s  d  d i c a con sông, Nguy n Tuân nh m ế   ợ ự i, ca ng i s  chi n ề ế   t bao thác gh nh, sóng to gió c  đ a con đò v  đ n

ả ầ ố

ượ ỉ ộ ầ ọ ứ ở ề ườ ế ắ ộ t sông Đà. Cu c đ  s c gi a con ng

ế ặ ộ

ấ ố ế ườ   i lái b n bình yên, không ph i ch  m t l n, mà hàng trăm l n, su t 15 năm làm ng ộ ố   ữ ề thuy n v i đã chi n th ng; tr  v  cu c s ng ạ thanh bình: “th  là h t thác. Dòng sông v n mình vào m t cái b n cát có hang l nh (...).   ố ử Sông n ế ế ướ i thanh bình. Đêm  y nhà đò đ t l a trong hang đá, n ơ ng  ng c m lam...” ướ ạ c l

ả ừ ạ ậ ỏ

C m h ng lãng m n đ m đà trong sáng, lan t a trong t ng câu văn t ể ưỡ ả ự ạ ề ộ ề ố ổ ộ th c, t o cho ng n i. Đó là m t bài ca v  lao đ ng, v  con

ạ ườ ứ ộ ứ ộ đo n văn m t s c lôi cu n không th  c ng i lao đ ng.

ụ ả

ề ụ ề ễ ủ

ườ ẫ ủ ộ ươ ầ ứ ớ ạ ộ ộ ng ả ự   Sau m i năm làm ngh  lái đò, c  sau khi đã thôi ngh  vài ch c năm, trên ng c   i lái đò v n còn “b m t ” m t “c  khoai nâu”, v i Nguy n Tuân, đó cũng là cái hình ng lao đ ng siêu h ng”. ườ nh quý giá c a m t th  huân ch

ả ơ C m  n nhà văn Nguy n Tuân đã cho chúng ta th ng th c m t công trình ngh

ạ ưở ữ ứ ế ấ

ậ ầ ề ễ ệ ử ị ẩ

ề ả ẩ ộ

ệ ặ ộ ứ ề ứ ề ộ ẹ ườ i c  th , con ng

ườ ệ  ộ   thu t đ y sáng t o. Ngoài vi c cung c p cho chúng ta nh ng ki n th c v  th c v  cu c ố   ố ự ấ ữ ị s ng, v  văn hóa và l ch s  đ a lí, v  ngôn ng ... tác ph m đích th c  y còn là m t kh i ắ ụ ượ ộ ế ẹ   c cái đ p m t cách sâu s c. Cái đ p hùng ki n trúc th m mĩ đ c đáo, giúp ta c m th  đ ườ ụ ể ẹ ủ ủ ạ ủ vĩ c a thiên nhiên c a t o hóa và đ c bi   t là cái đ p c a con ng i lao ộ i lái đò sông Đà. đ ng: Ng

ự ệ ệ ậ ầ ợ ữ   Nguy n Tuân đích th c là m t ngh  sĩ tài hoa b c th y trong vi c ng i ca nh ng

ườ ư ầ ộ ộ ễ ể i lao đ ng gian lao nguy hi m, nh ng đ y vinh quang. con ng

Ẫ Ố BÀI M U S  2:

ộ ễ ủ ữ ườ Nguy n Tuân là m t ng

ấ ộ

ấ ệ ứ ự ữ ẩ ư ộ ế

ộ ậ ẩ ễ ặ ờ ẽ i l ữ ệ

ệ ữ ườ

ậ ễ

ề i tài hoa, và đa tài. Nh ng tác ph m c a ông đ u mang   ề ấ ự ữ ể ọ ể    nhiên nh ng đ c đi m r t đ c đáo không ai có th  h c theo. Và nh  m t đi u r t t ậ ế ể ứ ữ   nh ng l  trong văn ông r t ngh  thu t ch a đ ng nh ng ki n th c hi u bi t sâu ủ ộ r ng. Nh ng nhân v t trong các tác ph m c a ông nghi m nhiên là m t ngh  sĩ, và còn là   ủ   ậ nh ng ngh  sĩ tài hoa. Nhân v t ông lái đò trong tùy bút “Ng i lái đò sông Đà” c a ư ế ộ Nguy n Tuân là m t nhân v t nh  th . ế ươ ễ ớ ộ Nguy n Tuân đã khoác m t chi c áo m i vào văn ch

ng c a n n văn h c Vi ả ế ủ ộ ư ệ ớ ớ

ữ ẩ ướ ủ

ườ i lái đò sông đà” d ệ ề

ầ ấ ợ ở

ị ườ ượ ng ng ệ ộ ấ ớ ẩ ổ

ắ ạ ươ ế ấ ầ ả

ệ   ọ ề t ậ    đón nh n. Và Nam, v i nh ng câu chuy n cũ nh ng cách khai thác m i đã khi n đ c gi ứ ễ   i ngòi bút tài hoa c a Nguy n Tuân, b c tranh trong tác ph m “Ng ữ ạ ọ thiên nhiên sông Đà hi n lên vô cùng hung b o, tr  tình có v  trí quan tr ng. Đi u này góp   ừ   ộ ể  trên núi r ng i lao đ ng  ph n làm nên m t t m phông r t phù h p đ  hình t ấ   ể ấ  ngh  sĩ. Và tiêu bi u là ông lái đò r t Tây B c n i lên v i hai ph m ch t, anh hùng và  ể ồ   ướ ớ c sông Đà đ  t n gan d , dũng c m g n hai m i năm chi n đ u v i thác đá sóng n i.ạ t

ữ ể ấ

ề ữ ườ ớ

ượ ắ ỏ  và đ

ầ ấ ượ ầ ả ư ấ ừ Có th  th y ông là ng ạ ệ ng v i nh ng nét v  ngo i hình đúng là m t con ng ổ c: g n b y m i tu i nh ng r t ch c kh e   ấ ư

ư ặ

ỉ ớ ượ ữ

ấ ế ỳ ẽ ộ ướ ộ ọ

ậ ả ộ ờ ắ ng t ư ề ư ộ ự ề ả   i có“tay lái ra hoa”. Qua nh ng trang văn, hình  nh ông lái ộ ườ ủ   i c a sông đò hi n lên đ y  n t ọ   ả ớ ư ươ ướ c miêu t  v i “thân hình g n n ướ   c”. “hai tay dài lêu nghêu quánh nh  ch t s ng, ch t mun”, “ti ng nói ào ào nh  sông n ố ẹ ỳ ư   nh  cái sào lái đò”, “hai chân khu nh khu nh nh  đang k p ch t cái cu ng lái trong ợ ậ ượ ạ ưở ng ông lái ng”…ch  v i nh ng nét v  m c m c mang tính g i v y mà hình t t   ạ ể ự  ọ ạ ễ i vào trái tim b n đ c đ  d c, vĩnh vi n đ ng l đò nh  là m t anh hùng trên sông n ụ ệ ố ớ báo v  nhân v t c  cu c đ i g n v i ngh  lái đò và ông gi ng nh  m t ngh  sĩ th c th .

ễ

ế ể ậ ủ Bao nhiêu đam mê, yêu quý sông Đà c a Nguy n Tuân đ ắ ượ ử ắ ớ ế

ị ể ể ứ ừ ế

ề

ộ ễ  c a Nguy n Tuân,  ấ ấ ơ ư ộ ấ ườ ấ ẩ ả

ộ ố ừ ủ ầ

ủ ế ắ ắ ơ ả ướ i n

ế ự ượ ự ạ ủ ụ ấ ậ   ủ c g i g m vào nhân v t ứ   ông lái đò,  chính vì th  nhà văn đã đ  nhân v t c a mình g n bó v i sông Đà đ n m c   máu th t, ông lái đò có th  hi u và yêu dòng sông đ n m c thu c lòng t ng tên thác tên ả ủ ộ    Ông  lái đò thu c dòng gh nh h n m t nghìn tên. Trong cách miêu t ấ ộ ế ừ ộ   sông nh  thu c m t “b n tr ng ca, thu c đ n t ng d u ch m d u ph y, d u ch m than ạ ầ   và t ng đo n xu ng dòng”. “Ông lái đò đã n m ch c binh pháp c a th n sông th n đá, ậ ộ ông đã thu c quy lu t ph c kích c a lũ đá n i    c”. Chính vì th  mà ông lái đò đã khu t ph c, ch  ng  đ ụ c s  hung b o c a dòng sông Đà.

ườ ườ ộ ư ằ Ng ớ   ị ng b ng th t nh ng v i

ộ i lao đ ng bình th ắ ế ệ ằ ườ ng b ng x i lái đò là m t ng ẫ trí dũng song toàn nên ông v n chi n th ng thiên nhiên nghi ươ t ngã

ố ễ ủ ứ ắ ọ

ữ ạ ế c miêu t i v i thiên nhiên đ

ườ ớ ứ ấ

ớ ệ ạ

ử ạ

ử ụ ổ ộ ả ậ ứ ừ ụ ệ ể

ử ử ậ ở ử ấ ộ

ừ ữ ỗ

ủ ế ổ ậ ự ủ

làm n i b t tính hung b o: “ng  ng ế ớ là nh ng tính t ổ ậ ứ ồ ằ ừ ộ ấ ả ế ạ ừ ộ ừ ơ ỉ ả M ng th  hai mà Nguy n Tuân mu n kh c h a đó chính là tính cách c a ông lái đò.   ậ   ữ ộ ớ ướ ụ ể ữ ộ c, sóng, gió và đã qua ba th ch tr n. Nó c  th  qua nh ng cu c giao tranh d  d i v i n ướ   ả ộ ỉ ậ ỉ ế ủ ượ t.Tr c  m t cách t  m  chi ti Nh ng tr n chi n c a ng ả ữ ệ ấ ượ ậ ườ ọ ặ ạ ế   ng v i nh ng câu văn t t  n t  đá i đ c đ c bi h t là trùng vi th ch tr n th  nh t, ng ả ậ   ề ư ộ ộ ượ c nhân hóa nh  m t đ i quân: “đá t ng, đá hòn”..;, “đá ti n v ” đã bày ra th ch tr n đ ạ   ộ ử ố ớ  và m t c a sinh. Bên c nh đó, nhà văn s  d ng m t lo t v i năm c a, có b n c a t ộ ạ ộ    trùng đi p đ  tô đ m s c m nh c a đ i quân đá: “mai ph c”, “nh m c  d y”, đ ng t ớ   ứ ưở ng v i “đ ng ng i n m tùy theo s  thích”. “ăn ch t”, ‘cánh c a”, “h t hàm’…C ng h ượ ữ   c”, “nhăn nhúm”, nh ng đ ng t ạ   “méo mó…T t c  làm n i b t th  và l c c a đá sông v a đông v a m nh hung t n, ghê ể  ươ ợ ạ s  t o thành th  không cân s c v i ông lái đò ch  có m t mình đ n ph ợ ộ ng đ c mã đ

ườ ọ ướ ạ ấ ỏ i đ c bao ph p ph ng, h i h p. Bên c nh đá là n

ữ ộ ể ướ ư ệ ế ấ ớ   ố ợ ồ ộ c, “ph i h p v i ạ ướ   c thác reo hò làm thanh vi n cho đá”, t o nên âm thanh d  d i tăng thêm không ế   t tung ra các đòn đánh nguy hi m nh  đánh giáp lá ệ c bi

t. Sóng n ồ ố gieo vào lòng ng đá, n khí chi n đ u ác li ậ cà, đánh khuýp qu t vô h i, đá trái, thúc g i…

ễ ớ ủ ế ầ ở

ọ ộ ớ ự ể V i s  hi u bi i đ c. Tác gi

ừ ự ể ự ộ

ặ

c huy đ ng v i t n s ẩ ị ả ể ự ả ợ ướ  đá n ủ ự ứ ợ

ứ ủ   ế ộ t r ng l n c a mình. Nguy n Tuân đã m  mang t m ki n th c c a ự   ầ ắ ả ử ụ ườ ọ  phong phú sinh đ ng đ y  p trong m i lĩnh v c  s  d ng kho ngôn t ng ớ ầ ố  ượ ữ ủ ự ố c a s  s ng, c  các ngôn ng  quân s  th  thao, quân s  cũng đ ậ ậ ẽ ệ   đ m đ c đ  c c t c sông Đà. Và đây chính là ngh  thu t v  mây đ y trăng gián ế   ti p ca ng i chí dũng c a ông lái đò. Nhà văn ca ng i ông lái đò có s c ch u đ ng phi ườ th ng.

ứ Ở ướ

ề ử ử ớ ủ ố

ồ ừ ạ ạ ộ ế ạ ẫ ưở ộ ớ m nh v n ti p t c đ

ữ c s  d ng trên nh ng trang văn c ng h ệ ế ụ ượ ử ụ ữ ấ ộ ậ

ể ế ụ ướ ứ ạ c tăng thêm s c m nh đ  ti p t c tôn lên t c thành hùm thiêng, sông n

ủ ậ    trùng vi th ch tr n th  hai, đá n  “dòng thác hùm c sóng tăng thêm nhi u c a t ữ   beo đang h ng h c t  m nh”, “b n năm th y quân không ng t khiêu khích”…Nh ng ộ   ng v i phép tu đ ng t ế ừ    so sánh nhân hóa r t đ c đáo. Nh ng phép ngh  thu t này giúp nhà văn bi n sóng t ư ế ướ n    th  hào hùng c a ông lái đò.

ỉ ả Khi miêu t

ổ ầ ắ ứ

ự ủ ế ậ ủ ộ ậ ụ

ủ ư ưỡ ổ ắ

i lên thác sông Đà nh  c ế ặ ờ i h , n m ch t b m sóng, ghì c ộ ừ ạ

ộ ườ ọ m nh liên ti p l ữ ng ti n. L i v i nh ng đ ng t c đ  t

ể ở ườ ế ủ ả ả ạ ớ ướ ng. Nguy n Tuân miêu t

ệ ủ ụ ề ế ế ề ồ

i đ c đi vào cu c chi n c a sóng n ườ ả ậ ệ ề c nh  ngh  sĩ lái mô tô bay trong không trung đ

ư ừ ạ ữ ề

ớ ừ ả ậ ượ ộ ộ c đ  nhanh m nh v a c m nh n đ

c”…nh ng đ ng t ườ ọ ừ ả i đ c v a c m nh n đ ồ ướ ề ộ

ủ ế ề

ệ ậ ạ ế ữ ẩ ậ ụ ế ề ứ ệ

ỉ ắ  ông lái đò. Ông lái đò “không chút ngh  tay, ngh  m t phá luôn vòng vây   ầ ủ ắ th  hai và đ i luôn chi n thu t”, “ông đò n m ch c binh pháp c a th n sông, th n đá,   ẹ ộ ế  tin nhanh nh n làm ông đã thu c h t quy lu t ph c kích c a lũ đá” nên ông ch  đ ng t   ươ ế ưỡ   ng lái, ch  tình th  “c ữ ế ạ   ặ i phóng nhanh, ch t đôi thác đ  m  đ ẹ   ể ừ ế khi n ng  đó tôn vinh lên nh ng nét đ p ả ễ ư ủ   c a ông lái đò đó là m u trí, dũng c m, kiên c  “bên ph i, bên trái đ u là lu ng ch t” khi n ông lái đò ph i v n d ng tài năng ngh  nghi p c a mình,   ể  ặ ướ ủ nâng thuy n c a mình lên m t n ộ ặ ướ  m nh “vút” hay “xuyên” c ng v i nhi u phép so “xuyên qua m t n   ậ ượ   ạ ế ế sánh liên ti p khi n ng c ộ   ng đi lu n lách tránh đ i quân đá đông đúc. Cách đ  khéo léo c a con thuy n trong h ườ ọ   ự ế ồ i đ c ông lái đò ch  ng  nh ng tr n đ  và ngh  thu t lái thuy n đ n đây khi n ng ủ   ệ ụ hoàn toàn tâm ph c, kh u ph c. Ông    đã đ t đ n m c ngh  sĩ trong ngh  nghi p c a mình.

ườ ễ ả ẳ ị

Qua “ Ng ộ ườ ữ ợ ộ

ệ ể ậ ầ ệ ể ự   i lái đò sông Đà” chúng ta càng ph i kh ng đ nh Nguy n Tuân đích th c   i lao đ ng trong gian ườ   i dân lao

ư ớ ẻ ượ ụ ớ ư ộ ề ủ ự ệ ệ ầ là m t ngh  sĩ tài hoa b c th y trong vi c ng i ca nh ng con ng lao nguy hi m nh ng đ y vinh quang, đi n hình là hình t ng ông lái đò. Ng ộ đ ng hi n lên v i v  tài hoa và nh  m t ngh  sĩ th c th  v i ngh  c a mình.

Ẫ Ố BÀI M U S  3:

ộ ễ ạ

ệ Nguy n Tuân là m t cây bút xu t s c c a n n văn xuôi Vi ế ả

ớ ắ

ệ t Nam hi n đ i. "Ng ế ấ ớ ể ế ọ ẩ

ắ ặ ượ ổ ậ ườ ấ ả

ườ   ấ ắ ủ ề i ự ế  lái đò Sông Đà" trích trong "Tùy bút Sông Đà" (1960). Đây là k t qu  chuy n đi th c t ườ   ủ ấ ế đ n v i Tây B c năm 1958 đ  ki m tìm "ch t vàng" c a thiên nhiên và ch t vàng m i ả ườ   i. Đ c tác ph m, ta b t g p hình  nh Sông Đà v i hai nét tính trong tâm h n con ng ữ cách hung b o và tr  tình. Và n i b t bên hình t   i lái đò dũng c m tài hoa ng  y là ng trên sông n

ồ ạ c.ướ ặ ậ ể ủ

ị Đi m đ c bi ắ

ạ ề ẻ ẹ ọ ụ ể ề ườ ầ ẫ c, c n m n. Ng

ệ ổ ướ ờ ủ ể ộ

ầ ớ ườ ề ờ

ệ ườ ộ ả ầ ữ ệ ả ớ tau lái chính kho ng 60 l n". Ch  b ng vài câu ng n g n gi

i thi u v  ng ế ọ ắ ấ ủ ỉ ằ ạ ả ố ph n nào đã hình dung ra ngo i hình và t

ệ ầ t đ u tiên c a nhân v t này chính là không có tên g i c  th  mà tên   ể ệ   ớ ề ủ c a ông g n li n v i ngh  nghi p, đ a danh: "ông lái đò Lai Châu". Đi u này th  hi n, ộ   i lái đò là m t i lái đò trên sông n ông là đ i di n cho v  đ p ng ọ   ông lão 70 tu i. Ông đã dành m t ph n l n cu c đ i c a mình đ  lái đò d c trên Sông ượ   c trên 100 Đà. Bây gi  ông đã thôi ngh  kho ng m i năm." Trên sông ông xuôi ông ng ườ ề ầ   i lái l n, gi ẩ   ọ ầ ộ đò, đ c gi  ch t c a ông. Đ c ti p tác ph m, ta có th  th y đ

ề ể ấ ượ c đi u đó. ệ ố ỏ ả ừ ch t đ

ặ ủ ạ ộ ườ ườ

ộ ưở ượ

ọ ư ẹ ấ ọ

ử ắ

ủ

ỡ ứ ườ i tài hoa trí dũng, có phong thái ung dung c a ng ệ ế ở c h t  ệ ỉ ộ ấ ư ắ

ạ ướ ố ườ c th  thách và chi n th ng Sông Đà. Tr ườ ớ ỉ ở ấ ả ễ ể ồ

ữ t c  nh ng lu ng n ụ ủ ề ạ ế ướ ủ ố ớ ữ ườ ưở ằ c c a nh ng con thác hi m tr ". Nguy n Tuân đã bày t i lái đò b ng cách so sánh, liên t

ư ộ ườ ố ớ

ủ ậ ộ ố ạ

ấ ượ ạ   c t o Ông lái đò hi n lên là ng i kh e m nh, t ng tr i, ngo i hình và t ư  ở c. "Tay ông lêu nghêu nh ng lao đ ng là trên sông n nên b i nét đ c thù c a môi tr ọ   ỳ ng. Gi ng ng t cái sào, chân ông lúc nào cũng khu nh ra nh  k p l y m t cu ng lái t ườ   ứ ễ ớ i này là "th  vàng m i" i cao vòi v i". Nguy n Tuân g i con ng ông ào ào, nh n gi ướ ế ướ ở  ông lái đò Lai   b i ông đã đ ng tr ừ   i ngh  sĩ. Ông tài trí, t ng Châu là ng ả tr i, lão luy n trong ngh , đ t đ n trình đ  "l y m t mà nh  t  m  nh  đóng đanh vào   ỏ  lòng t ộ   ng đ c đáo lòng khâm ph c c a mình đ i v i ng ộ ả ấ   ng thiên anh hùng ca mà ông đã thu c c  d u "sông Đà đ i v i ông lái đò nh  m t tr ế ụ ả câu ch m than và c  đo n xu ng dòng". Ông thu c rõ quy lu t ph c kích c a đá, bi   t rõ ử ử ử c a t

ạ ộ ủ

ượ ả ướ ỉ ấ  c a sinh. ả Lòng dũng c m c a ông đ ư ộ ẻ

ầ ể ố ậ ắ ọ ờ

ố ậ ữ ử Ở .

ử ố ợ ậ ớ ệ ề

ậ

ướ ư ư ề ẫ ạ ể ệ ệ lên nh  m t k  thù nham hi m x i quy t, không ch  sóng gió mênh mang, hút n ướ n ngàn năm bày binh b  tr n nh ng binh pháp tôn t ử ử c a t thác n còn sóng n ệ   ậ c th  hi n qua ba th ch tr n. Vòng m t sông Đà hi n   c, thác ụ   ả ộ c mà còn b y binh b  tr n "b t tung tr ng xóa c  m t chân tr i đá". Đá mai ph c ố   ồ  vòng này g m năm c a tr n, b n ậ ệ ệ ế ộ ử   , m t c a sinh chia thành ba tuy n ti n v , trung v  và h u v . Ph i h p v i đá và ứ   ệ ế ẫ ướ ệ t ti n lùi thách th c c hò la vang d y làm thanh đi p cho đá. Đá oai phong l m li ỏ ị  ể ữ ặ  ch t mái chèo đ  kh i b c nh  quân li u m ng. Nh ng ông lái đò v n gi

ậ ặ ẹ ế ươ

ỉ ượ ng v ộ ử

ọ ả ộ  ng n. Dòng thác hùm beo h ng h c th  m nh. B n th y quân c a

. Ông lái đò cùng chi c thuy n c

ố ờ ế ử ư ạ ử ử ắ

ề ủ ổ ứ ư

ư ươ ắ ử ử ướ c xô ra níu thuy n vào c a t ề ứ ằ

ầ ắ ế ắ ổ ề ậ ỉ

ứ ở

ướ  hai vòng tr ả ử ề ồ ố

ị ữ ộ ơ ọ ề ẫ

ề ắ ổ

ệ ả ỉ

ườ ị ố ố ấ   t qua h t tung ra tr n đ a sóng. Ông c  nén v t th ng k p ch t cu ng lái kiên c ở ế ế ề ử ử ơ ơ  h n, ch  có m t c a sinh   c n võ chi n. Đ n vòng hai, sông Đà lúc này m  ra nhi u c a t ủ ử ả   ế ạ ồ ậ ờ ằ i  phía t n m l p l ư ưỡ   ế ề ưỡ ề i i trên con sông nh  c xô ra níu thuy n vào c a t ọ   ng lái mi t vào c a sinh. B n năm b n trên l ng h . Ông n m ch c b m sóng, ghì c ồ   . Dòng sông nh  con thú hoang l ng lên th y quân c  ào n ậ ủ ầ   ặ ừ ế đòi ăn ch t con thuy n. Nh ng ông già d n m t t ng đ a n m ch c quy lu t c a th n ắ   ế ạ    thay đ i chi n thu t chi n th ng sông th n đá không h  nao núng, t nh táo, sáng t o ở   c, trùng vi th  ba, dòng thác càng tr  nên điên Sông Đà. B  thua ông lái đò  ở ữ ồ ử ử  gi a ngay , lu ng s ng  cu ng d  d i h n. Ít c a ra vào, bên ph i bên trái đ u là c a t   ề   ẳ ả ạ c nh voi  đá  v ng  v   xong  ông  lái đò  v n bình  tĩnh  dũng c m phóng  th ng thuy n. ồ ể  r i chi n th ng đi qua. ế Thuy n vút vút qua cánh c ng đá đ ể ườ Không ch  dũng c m tài ba, ng ư ướ ể ế ớ t thác m i nguy hi m nh  tan bi n "sóng n

ọ ố ồ

c xèo xèo tan trong trí nh ". H ư ậ ả ậ ộ ệ ố ặ ớ ể

ệ ồ i lái đò y n sông còn mang phong thái ngh  sĩ. Sau   ộ ượ ọ  cu c v ơ ả   ạ ố ử ướ ng  ng c m lam bàn chuy n cá anh vũ, cá r ng xanh nh  không có gì x y i đ t l a n l ặ ẻ ẹ   ọ ra". M c dù ngày ngày h  ph i v t l n đ i m t v i hi m nguy rình r p. Đó là v  đ p ộ ủ c a m t tâm h n ngh  sĩ.

ắ ễ ọ

ả ườ ề

ể ệ ố ậ ộ ộ ả ạ ạ

ử ườ ể ấ

ấ ủ i lái đò càng tài hoa dũng c m b y nhiêu. Nhà văn am hi u nhi u ngành ngh ự ưở ể ệ ậ

ớ ổ ậ ữ ể

ứ ủ

ự ọ ướ ề ự ậ ủ   Trong xây d ng nhân v t ông lái đò, Nguy n Tuân chú ý kh c h a nét tài hoa c a ậ ệ ệ ngh  sĩ "nhân v t ph i là ng   i ngh  sĩ trong ngh  nghi p". Nhà văn chú ý t o tình hu ng th  thách đ  nhân v t b c l    b n ch t c a mình. Sông Đà càng hung b o bao ệ  ề ả nhiêu, ng ộ ả ế ợ ậ ng đ c đáo qua thu t quân s , th  thao k t h p v i ngh  thu t miêu t  so sánh liên t   ạ ườ   i, thành i lái đò Sông Đà. Tóm l ngôn ng  phong phú đ  làm n i b t sông Đà và ng ẩ   ở công trong xây d ng nhân v t ông lái đò Lai Châu đã tr  thành s c hút riêng c a tác ph m trong n n văn h c n ậ c nhà.

Ẫ Ố BÀI M U S  4:

I. M  BÀIỞ

ế Có 2 cách vi ở t m  bài:

ớ ệ ả ẩ Gi i thi u tác gi tác ph m

ớ ề ườ ệ Gi i thi u v  ng i lái đò Sông Đà

ườ ặ ắ ủ Tu  bút "Ng

ỳ ượ ẩ ễ ự ỳ t tu  bút này Nguy n Tuân t

ứ ộ ế c in trong t p sông Đà (1960). Vi ắ ắ

ườ ủ ấ ả ữ

ữ ấ ộ

ườ ủ ượ ướ ủ ễ ễ   ữ i lái đò sông Đà" là m t trong nh ng tác ph m đ c s c c a Nguy n ậ    coi mình là ấ ứ i đi tìm cái th  vàng m i c a màu s c núi sông Tây B c và nh t là cái th  vàng   ớ   ắ ệ i ngày nay đang nhi t tình g n bó v i ườ   ề c vui và v ng b n. Ch t vàng m i   i lái đò sông Đà. D i ngòi bút tài hoa c a Nguy n Tuân

ề ủ ệ ỹ ườ ườ ườ ừ Tuân đ ườ ng ẵ ườ t c  nh ng con ng m i mang s n trong tâm trí t ắ công cu c xây d ng cho Tây B c thêm sáng s a đ ườ ủ c a con ng ng ự ườ ấ i  y chính là ng ừ i lái đò v a là ng i ngh  s  tài hoa trong ngh  c a mình. i anh hùng v a là ng

II. THÂN BÀI

ạ ị ườ 1. Lai l ch và ngo i hình ng i lái đò sông Đà

ổ ề ượ ườ Khi đ

ư ệ ụ c tác gi ỉ ườ ấ ấ ườ

ượ ố ọ ng, gi ng ông ào ào nh  ti ng n

ư ẹ ấ ỡ ưở ọ

ươ ượ ữ ế ạ i nh  k p l y m t cu ng lái t ề ng mù.Nh ng dòng này đ t ra không ch  đ  gi c nhà văn vi

ườ ể ư ế ế ệ  chính ng

ề ề

ờ ỉ ở ộ ầ ể ở ọ ả ỏ   i lái đò đã 70 tu i, làm ngh  đò d c m i năm  h i chuy n, ng ườ ề ề i lái đò đã in d u  n khá   li n và đã ngh  làm ngh  đôi ch c năm. Nh ng m i năm ng ỳ   ư ạ ậ ở  ngo i hình ông lão : Tay ông lêu nghêu nh  cái sào. Chân ông lúc nào cũng khu nh đ m  ướ   ộ ỳ ng t c khu nh, gò l ư ớ ặ ướ i ông vòi v i nh  lúc nào cũng mong m t cái b n xa nào   tr c m t gh nh sông, nh n gi ạ   i thi u ngo i đó trong s ườ ộ i đó. hình m t con ng   ượ   ễ Nguy n Tuân là nhà văn luôn nén câu văn c a mình nhi u đi u mu n nói, “hàm l ng thông tin” ộ ỉ ể ớ ề ở ợ ự ắ i mà còn đ  ca ng i s  g n bó, yêu quý ngh   ố ủ  m t t ng hi n ngôn đó không bao gi ch

ườ 2. Tính cách ng i lái đò sông Đà

ả ự ừ >>> S  t ng tr i:

ạ ả ấ ủ ữ ự ự Nh ng nét t

ễ ườ

ề ề

ữ ơ ộ ộ

ể ệ ườ ườ

ướ ủ ấ ả ữ ồ ư c c a t

ầ ồ c h n m t trăm l n r i, chính tay ông gi ớ ả t c  nh ng lu ng n ấ ư ế ữ ư ộ ườ ỉ ơ ể ngo i hình c a nhà văn cho th y ng ạ ư ủ ề ả tr i, thành th o ngh . Ch a đ , Nguy n Tuân còn cho bi ướ ở ủ ồ h n muôn thu  c a sông n ượ xuôi, ông ng ả ủ tr i c a ng ắ ấ l y m t mà nh  t  m  nh  đóng đinh vào lòng t ố ớ con thác hi m tr . H n th  n a, sông Đà đ i v i ông lái đò  y, nh  m t tr ườ ừ   ườ i t ng i lái đò th c s  là ng ộ ế   i lái đò còn là m t linh t : ng ườ   c này; ông làm ngh  đò đã m i năm li n, trên sông Đà, ông ự ừ   ụ ầ  lái đ  sáu ch c l n… S  t ng   i lái đò còn th  hi n, dòng sông Đà v i b y m i ba con thác nh ng ông đã ấ ả ớ ỉ   t c  các ở   ng thiên anh

ộ ấ ả ế ữ ữ ả

ố ả ỗ ổ ế l

ọ

ỉ ỉ ế ự ừ ủ ớ ề ế ấ ắ

ườ i nh  đ

ạ   ấ hùng ca mà ông thu c lòng đ n c  nh ng cái ch m than ch m câu và c  nh ng đo n ế   ử ạ ư ư i đ a vào trang vi xu ng dòng. Không ph i b ng d ng mà nhà văn n i ti ng tài t t ư ậ   ủ ụ ể ả ề ờ c a mình t  m  các ng n thác, th i gian ông lái đò làm ngh . Ph i chi li, c  th  nh  v y ấ ộ ỳ ạ ở ớ    ông lão lái đò. Đ y cũng m i th y h t s  t ng tr i, g n bó c a v i ngh  đ n đ  k  l ư ượ ề ộ là cách nhà văn bày t   c sinh ra ừ ữ t ả ỏ ỗ  n i thán ph c c a chính mình v  m t con ng ọ  sông Đà ụ ủ ữ ở  nh ng con sóng, ng n thác hung d

ộ ả ế ố ớ ấ ấ   "Sông Đà đ i v i ông lái đò  y nh  m t thiên anh hùng mà ông đã thu c c  đ n d u

ả ữ ạ ấ ấ ư ộ ố ch m than, ch m câu và c  nh ng đo n xu ng dòng".

>>> Lòng dũng c mả  :

ả ỉ ừ ả Ch  t ng tr i thôi ch a đ , đ i v i con sông Đà, ai ch  ng  đ

ạ ẹ ư ủ ố ớ ư

ữ ả ở

ấ ả ủ ả ả ằ ọ

ườ i lái đò trên chi n tr

ể

ư ộ ậ ệ

ề ố ộ ế ự ượ ỏ c nó đòi h i ph i có   ữ ế ả ư   ễ ả ự lòng dũng c m, gan d , m u trí, nhanh nh n và c  s  quy t đoán n a. Nguy n Tuân đ a ấ ấ   ẩ ệ ố ậ ủ  đó, t t mà  nhân v t c a mình vào ngay hoàn c nh kh c li t c  nh ng ph m ch t  y ố ượ ộ ộ ế ạ , n u không ph i tr  giá b ng chính m ng s ng c a mình. Nhà văn g i đây là c b c l đ   ườ ỷ  ế ủ ấ ế ộ ộ ng sông Đà, trên m t quãng thu cu c chi n đ u gian lao c a ng ễ   ế ầ ườ ộ ựơ ế ở ặ ậ t thác đ y nguy hi m ch t ng chi n  i, di n  m t tr n sông Đà. Đó chính là cu c v ạ ệ ươ ố ợ ồ ề ra nhi u h i, nhi u đ t nh  m t tr n đánh mà đ i ph   ng đã hi n ra di n m o và tâm ị ủ ẻ đ a c a k  thù s  m t :

ặ ấ ượ ả ộ ở

ẫ … Ngo t khúc sông l ụ ế ắ n, th y sóng b t đã tr ng xoá c  m t chân tr i. Đá  ư ỗ ầ ờ ề

ệ ở ầ ầ ườ ế

ế  quãng  m  m mà qu nh hiu này, m i l n có chi c nào nhô vào đ ể ồ ấ ạ ả ậ ề ổ

ặ ặ ướ ượ ả ỗ

ộ ố c, hòn nào cũng nhăn nhúm méo mó h n c  cái m t n ấ ằ ệ ạ ỗ ớ

ậ ề ả ơ ế ặ ộ

ị ẵ ế ể ậ ộ ộ ọ  đây   ấ   ngàn năm v n mai ph c h t trong dòng sông, hình nh  m i l n có chi c thuy n nào xu t ặ ỗ ầ ng ngo t sông hi n    ỗ  là m t s  hòn bèn nh m c  d y đ  v  l y thuy n. M t hòn đat nào trông cũng ng ơ   c ch  này… Sông Đà đã ng giao vi c cho m i hòn. M i th y r ng đây là nó bày th ch tr n trên sông. Đám t ng hòn   ộ   chia làm ba hàng ch n ngang trên sông đòi ăn ch t cái thuy n, m t cái thuy n đ n đ c không còn bi ề t lùi đi đâu đ  tránh m t cu c giáp lá cà có đá dàn tr n đ a s n…

ỏ ạ ữ ườ ậ ấ

ậ ể

ậ ặ ề ế ử ắ ư Trong th ch tr n  y, ng ị ẳ ấ ữ ậ ậ

ư ạ ẫ

ờ ỉ ị ươ ề ề ả

ư ườ ư ặ ấ ẹ ặ ố

ỉ

ườ ắ ắ

ế ề

ồ ủ ủ ộ ứ ấ ả ẳ ườ ề ọ ỏ ị ấ i lái đò hai tay gi  mái chèo kh i b  h t lên kh i sóng   ướ   ộ ấ tr n đ a phóng th ng vào mình. Khi sông Đà tung ra mi ng đòn hi m đ c nh t là n c ướ   c vang bám l y thuy n nh  đô v t túm th t l ng đ ng l t ng a mình ra gi a tr n n ư ộ ị  ầ ề tr i thanh la não b t, ông lão v n không h  nao núng, bình tĩnh, đ y m u trí nh  m t v ố  ẫ ượ i lái đò v n c ng, ng t qua gh nh thác. Ngay c  khi b  th ch  huy, lái con thuy n v ồ ế ệ ẫ ươ ng, hai chân v n k p ch t l y cu ng lái, m t méo b ch nh  cái lu ng sóng nén v t th   ậ   ỗ ể ồ ạ đánh h i lùng, đánh đòn t a, đánh đòn âm vào ch  hi m. “Phá xong cái trùng vi th ch tr n ứ ấ ứ   i lái đò “phá luôn vòng vây th  hai”. Ông lái đò đã n m ch c binh pháp th  nh t”, ng ử ơ ầ ế   ầ ủ c a th n sông th n đá. Đ n vòng th  bà, ít c a h n, bên ph i bên trái đ u là lu ng ch t ử   ứ ư ả i lái đã ch  đ ng “t n công”: C  phóng th ng thuy n, ch c th ng c a c , nh ng ng

ề ữ ở

ử ơ ướ ổ ư ộ ử ừ c, v a xuyên v a t ạ ử   i c a ừ ự

ề ượ ượ ượ ế ế gi a đó. Thuy n vút qua c ng đá cánh m  khép. Vút, vút, c a ngoài, c a trong, l trong cùng, thuy n nh  m t mũi tên tre xuyên nhanh qua h i n ộ c. Th  là k t thúc. đ ng lái đ n đ c l

ộ ấ ủ ệ ộ ấ ở ườ  ng N i b t nh t, đ c đáo nh t

ủ ễ ộ

ổ ậ ệ ườ ề ẳ ườ ơ i làm th , vi

ệ ả ế t văn mà c  nh ng ng ế ệ

ễ

ườ ắ ọ ọ i lái đò sông Đà là phong thái c a m t ngh  sĩ tài   ứ  ấ ớ   i ộ ượ   c coi là ngh  sĩ, n u vi c làm c a h  đ t đ n trình đ  tinh vi và siêu ượ   ng ng i lái đò sông Đà, Nguy n Tuân đã xây d ng m t hình t i lái ắ    đây là n m ch c các

ủ ượ ự hoa. Khái ni m tài hoa, ngh  sĩ trong sáng tác c a Nguy n Tuân có nghĩa r ng, không c ữ ữ là nh ng ng i làm ngh  ch ng m y liên quan t ủ ọ ạ ế ệ ậ ệ ngh  thu t cũng đ ộ ự ườ phàm. Trong ng ậ ở ệ ệ đò ngh  sĩ mà nhà văn trân tr ng g i là tay lái ra hoa. Ngh  thu t  ậ ấ ế ủ  do. c nó nên có t quy lu t t t y u c a sông Đà và vì làm ch  đ

ắ ế ệ ứ ậ ở

ỡ ả ế trên con sông Đà là th  quy lu t kh c nghi ề ậ ả  tay, quá đà đ u ph i tr

ằ ồ

ố ồ ằ ẫ ữ ỏ ộ ố  giá b ng m ng s ng. Mà ngay  ư ơ

ộ ừ

ạ ậ ừ ắ ậ ủ ế ạ ế ộ ầ

ỉ ủ ầ ủ ề

ọ ậ ắ ư ị ị

ư ượ ớ t thác: Sóng thác xèo xèo tan ra trong trí nh . Sông n

ướ ạ c l ề ố ử ướ ố ơ

ữ ề ế ầ ổ ộ

ả ấ ế

ữ ợ i n

ơ ả ướ ủ ướ ệ ứ ề ệ  tán d

ễ ậ

ự ộ ố ấ ự ố ươ ủ ọ ừ ế ấ ớ

ế ớ ọ

ồ ộ ẽ ế ấ ả ư  d  th y, nh ng nhìn ng i lái đò tài hoa, ng

i lái đò anh hùng có l ễ ườ ể ủ ẫ ờ ỉ t. M t chút thi u bình   Song, quy lu t  ở  ạ tĩnh, thi u chính xác, hay l ủ ườ ễ ạ i Mèo kêu   nh ng khúc sông không có thác nó d  d i tay d i chân mà bu n ng  nh  ng ể   ạ ế i, n i nào cũng hi m m i chân khi d m lên đ ng b ng thi u d c thi u đèo. Chung quy l ở  ể ơ ả ướ c hi m tr nguy. Ông lão lái đò v a thu c dòng sông, thu c quy lu t c a lũ đá n i  i n ậ ầ này, v a n m ch c binh pháp c a th n sông th n đá. Vì th , vào tr n m c, ông th t khôn   ạ ộ   khéo, bình tĩnh nh  v  ch  huy c m quân tài ba. M i giác quan c a ông lão đ u ho t đ ng ả   ự ố ợ trong s  ph i h p nh p nhàng, chính xác. Xong tr n, lúc nào cũng ung dung, thanh th n ư ừ   nh  ch a t ng v i thanh ấ   ng  ng c m lam và toàn bàn v  cá anh vũ, bình. Đêm  y nhà đò đ t l a trong hang đá, n ư ữ ầ cá d m xanh, v  nh ng cái h m cá hang ca mùa khô n  nh ng ti ng to nh  mìn b c phá   ộ ắ   ộ ờ ộ ầ ồ i nào v  cu c chi n th ng r i túa ra đ y tràn ru ng. Cũng ch  th y ai bàn thêm m t l ừ ồ ữ ư ừ c đ  t   ng d  quân t n v a r i. Nh  nh ng ngh  sĩ chân chính, sau v a qua n i  ẩ ề ấ ể ắ ng v  công t s c mình đ  thai nghén nên tác ph m không m y ai t khi v t ki   ộ ờ ư ứ ủ   i nh n xét : Cu c s ng c a h  là ngày s c c a mình. Nhà văn Nguy n Tuân đ a ra m t l ữ   ữ ộ  tay nh ng nào cũng chi n đ u v i sông Đà d  d i, ngày nào cũng giành l y s  s ng t ừ cái thác, nên nó cũng không có gì là h i h p, đáng nh … H  nghĩ th , lúc ng ng chèo.   ườ   ườ i Ph i chăng ng lái đò ch  có Nguy n Tuân. Và, l ậ i ghi chú c a nhà văn th t đáng đ  suy ng m !

Ế III. K T BÀI

ổ ậ

ậ ủ ệ ế ph

ứ ỉ

ườ ả ấ ậ ễ ệ ệ ươ ng di n tài hoa, ngh  sĩ. N u nh  tr ở ớ ề i lái đò sông Đà và nhi u tác ph m khác, tác gi

ị ệ ạ ủ ẩ ủ ộ ố ườ ộ ệ N i b t trong phong cách ngh  thu t c a Nguy n Tuân là nhân v t chính di n luôn   ạ   ư ướ c cách m ng c nhà văn chú ý mô t    l p nhà nho trong quá kh  thì nay,  đã tìm th y và kh ng đ nh cái   ấ   i c a đ t ả ở ượ   đ ễ tháng Tám 1945, theo Nguy n Tuân, cái tài hoa ch  có  trong Ng ẹ ở đ p ẳ i dân lao đ ng, trong hi n t ngay trong cu c s ng hàng ngày c a ng

ờ ủ ữ ổ c. Cu c đ i c a ng

ườ ả ộ ộ ấ ẻ ơ ệ ế ộ

ọ ệ ờ ủ ậ ố ộ ủ ẻ ễ ẩ

ơ ị i lái đò vô danh, không tên tu i, n i có nh ng ng n thác hoang ư  ườ   i, ườ   i

ướ n vu, khu t n o kia là c  m t thiên anh hùng ca, m t pho ngh  thu t tuy t v i. N u nh thiên nhiên sông Đà trong tác ph m c a Nguy n Tuân là “k  thù s  m t” c a con ng ủ thì cũng chính thiên nhiên, qua ngòi bút c a nhà văn là n i đã tôn vinh giá tr  con ng vào lao đ ng.ộ

Ẫ Ố BÀI M U S  5:

ở  M  bài:

ễ ơ ộ ư ớ ẻ ẹ tr  tình th  m ng và r t g i c m”

ườ ấ ợ ả ữ ằ

ạ ế ư ữ ợ i ca ng i nhân v t ng ớ ố ả ỉ Nguy n Tuân không ch  say s a v i v  đ p “ ậ ế ờ ộ ư  nh  kh c, nh  ch m, v i l

ẩ i c m nghĩ đ c đáo, thích nhìn s  v t và con ng ớ ự ị ế ố

ể ọ ể i lái đò sông Đà

Ng ượ ậ ấ ộ

ễ ộ

ệ ệ ậ ấ c aủ   i lái đò. B ng ngôn ng  giàu có,   ườ   ự ậ i ề ề t uyên bác v  nhi u lĩnh   ườ ” (In trong t p “ậ Sông  ẫ ng   r t   h p  d n  mang  đ m   phong  cách   ườ   ệ ờ ỉ i ộ   c, trong ngh  thu t leo thác

ề con sông Đà, mà ông còn h t l ắ tinh t trên quan đi m th m mĩ, văn hoá, v i s  l ch lãm, v n hi u bi ỳ ễ ự v c khoa h c., Nguy n Tuân qua tu  bút “ ự ấ ượ Đà”­   1960),   đã   xây  d ng   đ c   m t   hình  t ườ ộ i lái đò không ch  trí dũng tuy t v i mà còn là m t ng Nguy n Tuân. Đó là m t ng ự ệ ướ ngh  sĩ r t m c tài hoa trong công vi c lao đ ng sông n ủ ượ t gh nh c a mình. v

Thân bài

ạ ị Ý1: Lai l ch và chân dung ngo i hình

ằ ữ ả ầ ệ ố

ễ ướ ợ ả ấ ạ  đ y cá tính, giàu ch t t o hình, b ng l ậ ằ ắ c m t ng c h t Nguy n Tuân đã làm s ng d y tr

ộ ặ

ệ ấ ượ t  n t ư ẹ ấ ượ ố

ưở ọ ướ ớ ế ạ ỳ ướ c tr

ư ế ế ề ộ

ễ ề ề ắ

ủ ườ ầ ả ồ ộ

ộ ầ ư ộ

ấ

đôi tay còn tr  tráng quá ộ ườ ầ ưở mình đang đ ng tr ố   i so sánh B ng h  th ng ngôn ng  miêu t ố ườ ọ ộ ướ   i đ c hình đ c đáo g i c m, tr ư ả   Tay ông lêu nghêu nh  cái sào. ng “ nh m t ông lái đò có ngo i hình đ c bi ộ ọ   ỳ ng t ng. Gi ng Chân ông lúc nào cũng khu nh khu nh nh  k p l y m t cu ng lái t ư ề ặ   c m t gh nh sông. Nhãn gi i ông vòi v i nh  lúc nào cũng ông ào ào nh  ti ng n ằ ườ mong m t cái b n xa nào đó trong mù”.   i ta nói r ng làm cái ngh  lái đò trên sông  Ng ư ọ ắ ể ổ hi m ác l m thác nhi u gh nh này t n th  l m. Nh ng ông lái đò c a Nguy n Tuân đã   ả ằ ả ươ   ề ấ c i chính m t cách hùng h n cái đi u  y b ng hình  nh m t con ng i đã g n b y m i ọ   ặ ướ  l m “ắ ắ ạ ổ đ t trên m t thân hình cao to, g n c” qu c th tu i, cái đ u b c nh ng còn “ ơ ” làm cho nhi uề   ẻ ấ ừ  “ông gi quánh nh  ch t s ng, ch t mun”, ướ ứ c m t chàng trai”… ng là “ ng ư i l m t

ặ ể ả ộ

ặ ắ ấ ự ừ nó đã nói lên m t cách đ y đ  v i đ c gi ồ ầ ủ ớ ộ ộ ư ượ ườ : con m t linh h n muôn Đ c đi m ngo i hình đ c s c  y t i này nh  đ ạ c sinh ra t ữ ủ  sóng, thác hung d  c a sông Đà và là “ ng

ề ề ườ ướ ở ủ

ộ ữ ầ ồ c h n m t trăm l n r i, chính tay ông đã gi

ả ề ướ

ẩ ệ

ể ộ ố ấ ặ ạ

ấ ế ộ ằ

ướ ủ ấ ả t thành th o cái ngh  sông n ớ ỉ ể c c a t

ồ ữ ắ t c  nh ng con thác hi m tr ”. ả ễ ố ớ ữ ầ ấ

ả ộ

ấ ậ ạ ố ộ

ữ . Th t là m t cách so sánh giàu tính ch t ngh  thu t r t m i l ễ ấ ậ ấ ư ệ ấ ễ c Nguy n Tuân gi

ế c m c lên t “

ườ ượ i đ ữ ộ ệ ế ự ấ ộ

ạ ố

ả ị ủ ng s ng thân thu c, êm d u c a mình. Ông lái đò tâm s  “ ủ ư ườ ạ ồ

ộ ễ ạ ố ế ế ằ ồ ”… “ông làm ngh  chèo đò đã m i lăm năm li n, trên dòng c này thu  c a sông n ụ   ượ ơ  lái đ  sáu ch c sông Đà, ông xuôi ông ng ể ệ ề l n…ầ c lên thác xu ng gh nh nhi u hi m nguy đã tôi luy n cho ông lái   ”. C nh sông n ệ   ườ ộ ở ề i lão luy n, t. Ông đã tr  thành m t con ng đò nhi u giác quan và ph m ch t đ c bi ộ ớ ủ ướ ề ả ừ ắ Trí nh  ông   c đ c đáo c a mình: “ l m t ng tr i, hi u bi ấ ả   ồ ư ỉ ệ ượ t c c rèn luy n cao đ  b ng cách l y m t mà nh  t  m  nh  đóng đanh vào lu ng t đ ở  Nguy n Tuân đã dành cho ông ữ nh ng lu ng n   ư ộ   ụ sông Đà, đ i v i ông lái đò  y, nh  m t lái đò nh ng câu văn, hình  nh đ y thán ph c “ ườ ấ ế   ng thiên anh hùng ca mà ông đã thu c đ n c  nh ng cái ch m than, ch m câu và tr ớ ạ  ệ ữ nh ng đo n xu ng dòng” ớ ấ ẫ ộ   h p d n mà cũng r t Nguy n Tuân. Con ng i thi u nh  là m t ươ ớ ả ừ con sông Đà hung d  đ c ác khét ti ng v i b y m i hai con ọ ườ ượ   i đ ng ộ   ữ ể thác hi m nghèo ”  y đã có m t kh  năng kì di u là ch  ng  con sông hung d  thành m t ự Ch y thuy n trên khúc ề ườ   môi tr ỏ   i Mèo kêu m i chân khi sông không có thác nó d  d i tay, d i chân và bu n ng  nh  ng ẫ d m lên đ ng b ng thi u d c, thi u đèo ”.

ế ượ ự ữ ấ ả ầ   t thác đ y Ý2: Ông lái đò r t m c tài trí, dũng c m trong nh ng chuy n v

ể hi m nguy.

ị ớ ậ ữ ườ

ả ẳ ề ướ ặ y, n u xu t hi n trên khung c nh sông n

ể Nhân v t ng ệ ấ ế ẳ c m t  n t

ẩ ử

ố ẳ ế ấ

ế ườ ả ỷ ộ ng sông Đà, trên m t quãng thu  chi n

ừ ậ

i lái đò trên chi n tr ễ ừ ả ụ ấ

ữ ể

ữ ữ ộ ượ ề ộ ồ ễ ễ

ữ ệ ạ

ế ở ặ ậ ừ ọ ộ ế ướ t thác, d ỗ ợ ạ ợ ể ậ ề ố

ữ ắ ụ ổ ồ ở

ư ừ  đây t ậ ộ ắ ấ ề ẫ ữ ạ

t t ứ ả ố ế ở ướ ỷ ủ ng, thu  th  ngay chân thác ạ ể ộ i lái đò v i nh ng đ c đi m ngo i hình và lai l ch có m t không hai   ấ ư ộ ặ   c êm đ m, ph ng l ng trong cu c m u sinh, ượ ộ ấ ượ ễ   ườ ọ Ở ắ thì h n là không th  gây đ  đây, Nguy n i đ c.  ng gì sâu s c cho ng ườ ệ ụ ậ ể ả   ộ ệ ấ Tuân đã có d ng ý ngh  thu t sâu xa là đ  cho ng i lái đò xu t hi n trên m t hoàn c nh ữ ệ ầ ậ   ủ ẹ ấ ộ ộ ằ đ y th  thách kh c  li  nh ng ph m ch t cao  đ p c a nhân v t. t nh m làm b c l ạ ị ễ ở ố    đo n này cái hình  nh chi n đ u gian lao Ông mu n ghi  Nguy n Tuân kh ng đ nh: “ ủ ườ c a ng    m t tr n sông ộ ả ộ Đà”. Nguy n Tuân đã mô t  m t cách chân th t, sinh đ ng, v a trân tr ng, v a yêu   ươ ấ   ậ th ng, v a c m ph c nhân v t ông lái đò r t hiên ngang, trí dũng trong cu c chi n đ u ầ ớ v i nh ng con sóng, con thác đ y hung d , nguy hi m. Cu c v   i ngòi bút ề ư ộ ậ i có Nguy n Tuân di n ra nh  m t tr n đánh d  d i có nhi u h i, nhi u đ t, m i đ t l   ử nh ng th  thách ác li   t khác nhau, dòng sông bày ra nh ng th ch tr n hi m hóc khác   nhau: “Lúc này, sông Đà reo lên nh  đun sôi 100º, mu n h t tung đi cái thuy n đóng vai ể ồ ấ    ngàn năm v n mai ph c trong lòng sông đ  v  l y m t n p  m kh ng l … Đá  ố   ổ ớ con thuy n. Đá bày ra th ch tr n trên sông v i nh ng bom ke chìm và pháo đài n i. Ph i ề   ệ ấ ả ệ ớ ợ h p v i  đá, n t c  thuy n c thác reo hò làm thanh vi n cho  đá… ph i tiêu di ừ ự ưở tr    v ng giàu có và v n ki n th c văn hoá khoa ”. Kho t

ậ ậ ự ư

ị ả ể ượ ể ụ ế ệ ả ườ ữ t gi a ng ể ỷ  cu c thu  chi n ác li

ố ệ ề ộ ụ

ấ ậ ư ắ ư ậ

ậ ướ ướ ướ

c vang tr i thanh la, não b t. Sóng n ỷ ưở

ạ ẽ ị ề ư ạ ẫ i, v n bình tĩnh ch

ệ ờ ẫ ầ ế ộ ỉ

ề ầ ượ ượ ể ề ậ t v

ướ

ưỡ ườ ồ i h

ỗ ể ỉ đánh đòn âm, đòn t a vào ch  hi m”, ”, m c cho lu ng sóng “

ẫ ẹ ồ ố ọ   h c phong phú, uyên bác nh  quân s , võ thu t, vũ thu t, th  d c, th  thao, đi n  nh… ộ ễ ủ   c d p huy đ ng đ  miêu t c a Nguy n Tuân đ i lái ướ c thúc g i vào b ng và hông thuy n. Có lúc chúng đò và sóng, thác sông Đà. “Sóng n   ử   ề ộ ả ề t ng a đ i c  thuy n lên. N c bám l y thuy n nh  đô v t túm th t l ng ông lái đò đòi l ờ ế ữ   mình ra gi a tr n n c đã đánh đ n món đòn ư ấ ”. Có lúc t ộ ể hi m đ c nh t   ng nh  ông lái đò s  b  con thu  quái sông Đà vô cùng hung ủ  ử ố ạ b o nu t ch ng. Nh ng ông lái đò v n không h  nao núng, trái l ề   ư ộ ị ư ả ấ ộ đ ng chi n đ u m t cách dũng c m đ y m u trí nh  m t v  ch  huy tài trí tuy t v i, đi u ủ   ồ ư phá cái tr n đ  bát quái c a t qua các thác gh nh nh  “ khi n con thuy n l n l ộ ế ạ dòng sông hung b oạ ”; “Dòng n ư    m nh trên sông Đà. Nh ng c hùm beo đang h ng h c t ị ươ m tặ   ữ ả ư ưỡ ổ”. C  nh ng lúc b  th ế ẫ i lái đò v n c ng i lên thác đ n cùng nh  c ng “ ặ ệ méo l ch đi ông lái đò hai  ặ ấ chân “v n k p ch t l y cu ng lái”.

ườ ệ ờ i lái đò tài hoa tuy t v i Ý3: Ng

ệ

ộ ế ườ Ông lái đò còn là ng ệ ắ

ỡ ả ằ

ị ấ ụ

ở ộ ể ữ ế ệ ấ

ả ượ ắ ế ư ờ y đ

ườ ệ ắ ấ ả ườ ự i t

ườ ấ ở ệ c bi u hi n rõ nh t  ờ ế ườ ắ ượ do, ng ộ ầ

ủ ộ ủ ộ

ậ ắ ể ờ

ưỡ ấ ặ ng đè s n lên mà ch t đôi con thác

ơ ộ ườ

ế ố ợ c

ườ ủ ể ạ ườ i tài hoa có phong thái ung dung, pha chút ngh  sĩ. Sóng thác   ắ   ỉ ầ i lái đò m t chút thi u chính xác, m t tích t c t. Ch  c n ng ệ ủ ả ắ    giá b ng c  sinh m nh c a mình. ướ ườ i lái đò c ng   ậ   ậ ệ ệ i lái đò là m t ngh  sĩ có ngh  thu t ch  đò r t kì di u. Ngh  thu t ậ ấ ế ủ   t y u c a dòng t c  các quy lu t t ắ ế ườ i lái i chi n th ng. Ng   ồ   ồ c binh pháp c a th n sông, th n đá, thu c lòng các lu ng sinh, lu ng ơ   ụ Ông đã thu c quy lu t ph c kích c a lũ đá n i ấ   i lên con thác n m l y b m sóng mà phóng ố   ”; “xu ng thác, ắ i lái đò sông Đà linh ho t và luôn luôn c  đ ng mà ph i h p đôi m t, đôi tay, đôi   ề   ơ ướ ” xuyên qua bi t bao gh nh ủ ọ ễ   i lái đò c a mình

ư ậ ộ ấ sông Đà r t kh c nghi ả thi u bình tĩnh, nh  tay, hoa m t là có th  ph i tr Nh ng sóng, thác sông Đà dù có hung d  đ n đâu, cũng b  khu t ph c tr ở th i nay. B i ng ể ấ  kh  năng n m ch c t ở sông Đà và nh  th  mà ng i lái đò tr  thành ng ủ ắ ầ đò đã n m ch c đ ố ọ ử t  mà ch  đ ng trong m i tình hu ng. “ ở ủ ả ướ ”. Lúc thì “Ông c c a  c hi m tr  này i n ươ i “ạ ghì c nhanh qua c a tử ử”; lúc l ạ ng chân” lái con thuy n “ề nh  m t mũi tên tre xuyên qua h i n ư ộ thác hi m nghèo c a dòng sông hung b o này. Nguy n Tuân g i ng có “tay lái ra hoa” là nh  v y.

ế ế ả

ậ ẹ ­ Th t đ p bi ướ ấ ố ướ ữ ố ử t bao hình  nh ng ầ c sông Đà đ y hung ác l

ộ ờ ề ầ i nào v

ợ ừ ồ ừ ữ ế ắ ườ i lái đò sau nh ng phút giây chi n đ u s ng còn   ố   ạ ớ ng  ng Đ t l a trong hang đá, n v i thác n i ung dung “ ơ ề   ẳ c m lam và toàn bàn v  cá d m xanh, anh vũ…ch ng ai bàn tán thêm m t l ơ ử ả ướ ủ ướ ộ cu c chi n th ng v a qua n i c a ng d  quân t n v a r i”. c đ  t i n

ủ ễ ề Ý4: Đánh giá v  bút pháp c a Nguy n Tuân

ị ễ ể ướ

ệ ủ ườ ườ Tr ng ngòi bút c a mình đ n nh ng con ng

ậ ệ ủ ả ộ ạ ộ

ệ ườ ữ ườ ạ ộ ệ ủ ệ ở

ầ ộ ệ ư ễ

ư ể ườ ẵ

ể ả Cái th  vàng m i mang s n trong tâm trí con ng ng này, Nguy n Tuân mu n phát bi u m t quan ni m: ng ườ ả ủ i Tây B c i anh hùng không ph i ch

ố ấ ườ ế ng. “

ộ ệ ả ộ ố ồ ườ

ủ ộ ầ ứ ươ

ng lao đ ng siêu h ng t ng cho ng ầ ề

ậ ầ ộ ị

ỹ   c kia, Nguy n Tuân b  xem là nhà văn có quan đi m duy m . Ngày nay, ông đã ộ ữ ế ướ ng. Ông phát hi n ra i lao đ ng bình th   h ạ   ỉ ể ệ ệ i lao đ ng không ch  th  hi n trong ho t đ ng sáng t o nét tài hoa ngh  sĩ c a con ng ọ ạ ớ   ư ế i ngh  thu t mà còn c  trong nh ng ho t đ ng khác. N u nh  công vi c c a h  đ t t   trình đ  điêu luy n; ví nh  ng i ngh  sĩ tài hoa trong  thành ng i lái đò cũng đã tr ộ   công vi c lao đ ng đ y hi m nguy nh ng cũng vô cùng cao c  c a mình. Nguy n Tuân ườ ắ ”. Cũng qua hình  ứ ọ g i đó là “ ườ ễ ỉ  ượ t Trên bả  ộ ệ ấ có trong chi n đ u mà còn xu t hi n trong c  cu c s ng lao đ ng bình th ả   ề ụ ộ ấ  máu  y là cái hình  nh i lái đò b m lên m t khoanh c  nâu. Cái đ ng ti n t vai ng ạ ặ ộ ủ ườ quý giá c a m t th  huân ch i lái đò sông Đà ”.  ễ   ườ ử ạ ờ ờ ệ ủ ỉ ộ ế i đ i đ i cho ng i lái đò mà Nguy n Ch  m t v t ngh  nghi p c a đ u con sào g i l ấ   ấ ộ Tuân đã nâng lên t m vóc anh hùng ca. Th t là   m t ý nghĩ đ c đáo r t thú v  mà cũng r t sâu s c.ắ

ế ậ K t lu n:

ườ Ng ỳ Qua tu  bút “

ả ữ ằ chúng ta không ch  th ữ ỉ ưở ơ ộ ư

ưỡ ộ ”, đ c gi ạ ườ

ng ng ả ượ ộ

ượ ứ ộ ng th c m t kho t

ừ ự ờ ộ ủ ấ ộ ộ   ứ ng th c m t    tình th  m ng, mà còn ệ  i lái đò có phong thái ung dung, pha chút ngh ể ầ t thác đ y hi m nguy. Qua đó,   ắ ạ ẻ    v ng m i m , giàu màu s c t o hình, cùng ễ   ỳ , tài hoa, b t ng , đ c đáo c a m t ông vua tu  bút­ Nguy n

i lái đò sông Đà ả ắ khung c nh thiên nhiên Tây B c hung b o, d  d n nh ng tr ượ ộ ượ ng m t hình t c chiêm ng đ ư ự ạ ấ i r t m c m u trí dũng c m trong cu c v sĩ song l ớ ưở c th chúng ta còn đ ớ ạ ố l i ví von so sánh m i l Tuân./

Ẫ Ố BÀI M U S  6:

ạ Nguy n Tuân là nhà văn có hai giai đo n sáng tác tr

ẩ ư c và sau cách m ng. Tr ế ướ ờ ộ

ớ ớ ễ ổ ế ổ ế ộ ẩ ể ộ

ẩ

ể ạ ườ ự ế ắ ẩ i, tùy bút Sông Đà… Ng c   vi

ể ạ   Tây   B c   năm   1958.   Tác   ph m   đ   l ạ ấ ấ ữ ượ ỉ ng con Sông Đà “hung b o, tr  tình” i đ c không ch  là hình t

ườ ữ ộ ướ   ạ c 1945 ông n i ti ng v i các tác ph m nh  Vang bóng m t th i, M t chuy n đi… sau năm   ỹ  1945 ông n i ti ng v i th  lo i tùy bút mà tiêu bi u là các tác ph m: Hà N i ta đánh M ỏ   gi i lái đò Sông Đà là tác ph m trích trong tùy bút Sông Đà ế ượ i   d u   n   sâu đ   s cắ   trong lòng ng   mà  ượ ở còn là b i hình t ế t   nhân   chuy n   th c   t ườ ọ ng ng i lái đò hiên ngang trên thác d  – m t tay lái ra hoa.

ậ ế ớ Th  gi ễ i nhân v t trên trang văn c a Nguy n Tuân th t đáng yêu vô cùng. M t c

ạ ệ ủ ấ

ụ ươ ạ ể ạ ủ

ộ ề ậ ộ ờ

ấ ụ ồ t nhân ng i tính b ơ

ề ử ấ ộ ướ ộ ị ế ng xi ng, c  mang gông, vung bút vi

ữ ữ

ữ ườ

tù chân v ượ ườ ử i t ữ ệ

ầ ủ ướ ế ầ ướ ữ ườ ự ợ ng d  quân t n, nh ng hút n

ữ ỗ ạ

ườ ườ ắ

ầ ạ ấ ừ ẹ ằ

ư ộ ắ

ượ ưở ặ ố ỳ

ỳ ờ ợ ng t ộ ố ủ

ổ ưỡ ộ ọ ễ ng Sông Đà” mà Nguy n Tuân ng

ắ ươ ng m  g i là “th  Huân ch ừ ượ

ử ớ ậ ộ ụ  ữ ườ   n lan “nguy n đem cái quãng Kép, lông mày b c, tóc b c, râu b c, th p thoáng gi a v ộ ụ  ộ ơ ờ ế ỏ ự đ i x  chi u c a m t nhà nho đ  ph ng s  hoa th m c  quý” (H ng Cu i). M t c ờ   ủ ế Ấ ứ c đi c a th i m th c d y lúc m  sáng, mang phong thái “m t tri ậ ộ   t lí” (Chén gian”. Trong  m trà pha ngon, c  đã “nh n th y có m t mùi th  và m t v  tri ấ   ướ ế ấ ổ ươ t lên t m ng). M t Hu n Cao t trà s ể ệ ư ồ ữ ụ ạ   ng múa, th  hi n “nh ng cái hoài bão tung hoành l a b ch nh ng ch  nh  r ng bay ph ả ủ ườ ộ ờ    tù)… Và hình  nh ông lái đò ng i Thái (Tây c a m t đ i con ng i” (Ch  ng ố ắ i c c kì tài hoa mang c t cách ngh  sĩ.   B c) có “tay lái ra hoa”. Đó là nh ng con ng ậ   ữ ế i, nh ng y t h u ch t c ch t ng Trên thác đá đ y đ  t ộ ẽ ẹ   h p, l nh l o và “sóng xô đá, đá xô gió” b ng hiên ngang m t ng i lái đò hùng dũng, oai ạ ướ ổ ư ạ ư ắ phong nh  kh c nh  ch m. B c vào cái tu i 70, đ u tóc b c tr ng, thân hình ông lái đò   ấ   ướ ẩ ạ ượ ẫ ng t c b ng đá c m th ch. N c da ánh lên ch t s ng ch t v n đ p nh  m t pho t ư ẻ ắ mun. Cánh tay r n ch c tr  tráng “Tay ông lêu nghêu nh  cái sào, chân ông lúc nào cũng   ư ẹ ấ ự   ộ ng”. C p m t tinh anh, nhãn l c khu nh khu nh nh  k p l y m t cu ng lái t ế   ủ ự ng tích trên “chi n nhìn xa v i v i. Trên ng c c a ông n i lên m t s  “c  nâu” th ộ ươ ứ ườ ng lao đ ng siêu tr   ạ   ạ t qua bao trùng vây th ch h ng”. Ông lái đò sông Đà này có “tay lái ra hoa” đã t ng v ậ  v i “lũ đá n i  tr n, giao phong sinh t ơ ả ướ i n c”.

ơ ộ

Sau h n m i năm chèo đò và ch  huy m t con thuy n có 6 mái chèo đã ng ổ ề ế ề ắ ở

ượ ữ ầ ắ ắ

n m   ch c   binh   pháp   th n   Sông, ộ ạ ắ ớ ỉ c xuôi   ừ   ươ ng h , chè, cánh ki n v  xuôi, ông n m v ng t ng ầ   th n   Đá. ẻ  ậ ông còn in đ m v ướ ở c,

ườ ế sông Đà trăm chuy n, ch  da trâu, x ề   cái   gh nh, con   thác, ỉ ẻ ẹ Không ch  mang v  đ p ngo i hình g n v i lao đ ng sông n ồ ẹ đ p tâm h n tính cách:

ấ ế ệ ự ể ể ệ ở ự ừ ắ t sâu s c v Th  nh t, th  hi n

ứ ạ ả ể ệ ự s  t ng tr i, giàu kinh nghi m, có s  hi u bi ủ

ộ ằ ư ắ ỉ

ố ớ ữ c c a t

ữ ả ộ

ấ ắ ượ ắ ố

ậ

ủ ướ ừ ậ ụ ề ả ớ ầ ộ nh c a m t con ng

ề  ồ   lu ng l ch trên sông Đà. Ông lái đò th  hi n s  hình thành “tính cách” c a mình qua “trí ớ ấ ượ ớ ỉ ệ   c rèn luy n cao đ  b ng cách l y m t mà nh  t  m  nh  đóng đanh vào lòng nh  ông đ ở ể ướ ủ ấ ả ồ ữ ấ ả   t c  nh ng con thác hi m tr  . Sông Đà, đ i v i ông lái t c  nh ng lu ng n t ấ ế ư ộ ườ   ng thiên anh hùng ca mà ông đã thu c đ n c  nh ng cái ch m than đò  y, nh  m t tr ọ ữ ấ   c binh ch m câu và nh ng đ an xu ng dòng ”.” Chính vì v y “ông lái đã n m ch c đ ộ ầ ủ   pháp c a th n sông, th n đá. Ông đã thu c qui lu t ph c kích c a lũ đá”. Đó chính là hình ả ộ ườ ắ ủ   c, t ng tr i và giàu kinh i g n bó v i lao đ ng, yêu ngh  sông n nghi m.ệ

ạ ướ ứ Th  hai, s  thông minh linh ho t, dũng c m

ệ ườ ậ ượ

ố ộ ế ở ự ệ ằ t thác sông Đà. Cu c s ng c a ng ữ

ượ ể ệ

ả ủ ộ ị

ế ở ả ủ

ầ ườ ượ

ể ệ ế ậ

ấ Ở ạ ế ả ậ

ễ ệ ẫ t” đ

ố ế ệ t di n ra. Nh ng hòn đá “b  v  oai phong l m li ệ ụ ề

ữ ạ ề ộ ả ư ể ẫ

ề ỏ ị ấ ủ

ặ ấ ẫ ấ

ưở ỉ ị ị ư ề ế ủ ệ ặ ố

ậ ả ư ớ ể ư ề ỏ ư ộ   ả   nh  m t viên t ư ộ ng tài ba, nh  m t ộ   ộ ố ủ i lái đò sông Đà là m t ngh  sĩ trong ngh  thu t v ư   ừ ả ấ  tay nh ng   nh ng cái s ng t cu c chi n đ u h ng ngày. Và ngày nào cũng ph i giành ẻ  ẻ ẹ ượ t thác: V c ngòi bút NT th  hi n qua hình  nh ông lái đò v con thác. V  đ p này đ ưở ề ự ủ ệ ẹ   đ p tài hoa ngh  sĩ c a ông lái đò là s  tài ba dũng mãnh c a m t v  thuy n tr ng dày ủ ệ ấ ấ   ế ệ ạ  b n lĩnh chi n đ u d n kinh nghi m th y chi n. Ch t tài hoa ngh  sĩ c a ông lái đò là  ả ẻ ẹ   ủ ả t thác c a ông lái đò đã th  hi n rõ v  đ p ng. C nh v và tinh th n dũng c m phi th ế   ớ ấ ứ  trùng vây th  nh t, ông lái đò xung tr n v i khí th  nghênh chi n và c t cách  y.  ỗ ụ ớ ề ừ ắ   quy t th ng: “Th ch tr n dàn bày v a xong thì cái thuy n v t t i”. C nh h n chi n ác ượ ướ ệ ệ   c n li c thác “reo hò làm thanh ố   vi n” chúng li u m ng xông vào mà “đá trái” mà “ thúc g i vào b ng và hông thuy n… Có lúc chúng đ i c  thuy n lên”. Nguy hi m là v y nh ng ông lái đò v n bình tĩnh “hai   ế   ỏ ữ  mái chèo kh i b  h t lên kh i sóng”. Ngay c  lúc b  con th y quái này đánh mi ng tay gi ế ạ ộ ể   đòn hi m nh t “bóp ch t l y h  b ” đau đi ng nh ng v  thuy n tr ng v n “ hai chân ẹ ấ ẫ   ẫ v n k p l y cu ng lái” dù m t méo b ch vì đau đ n nh ng ti ng ch  huy c a ông v n ỉ ắ ạ s c l nh, t nh táo, đ a con thuy n thoát kh i nguy hi m.

ậ ế ừ ư ư ượ ườ ộ Th t   là   m t   c nh   t ng   x a   nay   ch a   t ng   có!   Cao   c

ể ả ở ố i vô cùng hi m tr , b  trí nhi u c a t

ử ử ơ ộ ấ

ứ ạ ộ ế ạ ờ ử ồ

ề ấ t m t đ

ế ơ

ồ ử ộ ườ ng chéo v  phía c a đá  y”. B n t ấ ứ ấ ạ ọ ả ắ t   bao   ! ng   bi ề  h n: “Dòng thác hùm beo   ắ   ằ ắ ầ  m nh trên sông đá”. Ông lái đò b t đ u cu c t n công b ng cách “n m ề c cái b m sóng đúng lu ng r i” ông cho con thuy n “phóng nhanh vào c a sinh   ứ ọ ướ ế ng đá, đ a thì “ông tránh mà   ố   ể ở ườ ặ ng ti n”. Cu i ấ   ỉ ặ ạ ư ng th t b i th m h i đ a cái m t “tiu ngh u, xanh lè th t

ế ả ứ ề ậ ả ố ọ

ồ ề ử ư ệ ế ẳ ắ Trùng vây th  hai l ồ đang h ng h c t ặ ượ ch t đ mà lái mi ị ả r o b i chèo lên”, đ a thì b  “ông đè s n lên mà ch t đôi ra đ  m  đ ướ cùng ông th ng còn b n đá t ọ v ng”. Trùng vây th  ba, bên ph i bên trái đ u là “lu ng ch t c ”. Đã v y, còn b  trí “b n đá ậ h u v ” canh c a hòng “b t ch t” cái thuy n. Ông lái đò m u trí “phóng th ng con

ổ ồ ọ ủ

ế ở ế ơ ướ ề ư ộ ế c. Th  là h t thác. Sông n

ấ ướ ệ t nh  m t v  danh t

ế ế ư ộ ị ệ

ắ ợ ượ c tác gi

ợ ả ng. C nh v

ễ ậ ạ

ộ ứ ữ ữ ớ ệ ạ ả

ệ ế

ụ ư ầ ộ ng nh  không cân s c. Nh ng cu i cùng ph n th ng đã thu c v

ư ộ ượ ụ ạ ậ ả

ườ ệ ề   thuy n”, “ch c th ng” trùng vây r i “vút qua c ng đá cánh m  cánh khép”. Chi c thuy n ướ ạ   c l nh  m t mũi tên tre “vút, vút” xuyên nhanh qua h i n i thanh bình. ẫ   ng, trí dũng song toàn, Qua đó, ta th y ông lái đò oai phong l m li ễ   ượ ẻ ẹ ủ quy t đoán và quy t th ng. Đó là v  đ p tài hoa ngh  sĩ c a ông lái đò đ c Nguy n ả ử ụ ụ ẩ ữ   Tuân khám phá và ca ng i. Nh ng  n d , so sánh, nhân hóa đ  s  d ng sáng ượ ậ ế ệ ầ ấ ượ ả ạ t thác là bài ca chi n tr n hào t đ y  n t t o g i lên c m giác mãnh li   ế ả   ữ ậ ộ ộ hùng. Nguy n Tuân đã tung ra m t đ i quân ngôn ng  th t hùng h u, đa d ng, bi n  o ầ ộ ừ ụ ầ   th n kì v i liên t c nh ng phép tu t  vô cùng sinh đ ng : so sánh ng m , nhân hóa , ệ ạ ườ   t , đi p đi p trùng trùng t o ra c   m t b c tranh ng đi u … Câu ch  tuôn ch y ào  ữ ễ ả ộ ớ hòanh tráng . Nhà văn đã d ng tâm di n t    cu c chi n gi a ông lái đò v i dòng sông theo ầ ưở ọ ề  ắ ố ứ ướ ng th at đ u t h ờ ự ườ con ng   i nh  s  thông minh và dũng c m. Cu c v t thác th t ngo n m c, ông lái đò ộ ự ự th c s  là m t ng i ngh  sĩ tài hoa.

ị ố ườ s  khiêm nh

ầ ể

ướ ạ c l

ố ử ướ ố

ầ ẳ ộ

ừ ặ ố

ấ ơ ữ ườ ọ ẹ

ự

ớ ộ ẻ ẹ ủ ấ ừ

ồ ộ ườ ế ẩ ấ ớ ở ở ự ệ ng, bình d , phong thái ung dung mang c t cách ngh  sĩ. ộ ộ ố   i lái đò, hi m nguy trên dòng sông cũng chính là m t ph n trong cu c s ng ướ ạ   ớ ượ i tan xèo xèo trong trí nh  “sông n i c l t qua gian nguy , sóng n ơ ấ ng  ng c m lam , và tòan bàn tán   ế   ề ộ ờ i nào v  cu c chi n ậ ủ   ng dài cùng nhân v t c a ạ   i ị ườ   ng, bình d , ung dung    tay nh ng cái thác , nên nó cũng không có gì   ng. Ph m ch t chi n sĩ

ử ệ ứ Th  ba,  ườ ố ớ Đ i v i ng ủ c a ông . Khi v thanh bình . Đêm  y nhà đò đ t l a trong hang đá , n ề v  cá anh vũ , cá d m xanh … Cũng ch ng th y ai bàn thêm m t l ỉ ư ắ th ng v a qua ” . Nhà văn nh  mu n ngh  ng i sau ch ng đ mình đua tranh tài trí v i thiên nhiên hung d  . Song qua gi ng văn nh  nhàng , ta l ấ th m thía thêm m t v  đ p c a ng ở b i vì “ngày nào cũng giành l y cái s ng t là h i h p đáng nh  … ”. Cái phi th ớ đã hòa quy n v i phong thái tài t ườ i lái đò . Đó là s  khiêm nh ữ ố ườ ng đã tr  thành bình th ệ , ngh  sĩ .

ượ ườ ừ i lái đò sông Đà đ ẩ  trong tác ph m v a có t

ườ ả ủ ừ ộ

ộ ể ệ ệ ễ

ủ ộ ở ệ ạ

ứ ủ ử ụ ể ế ư ế ủ   ể  th  c a Có th  nói Ng c miêu t ượ   i lao đ ng trí dũng, v a có phong thái c a m t ngh  sĩ tài hoa. Hình t ng ạ ậ ộ    giai đo n sau ườ ấ   ớ ị ẫ i lao đ ng bình d  v n hi n lên v i ch t ề   ượ ng, nhà văn s  d ng ki n th c c a nhi u

ệ i lái đò th  hi n phong cách ngh  thu t đ c đáo c a Nguy n Tuân  ườ i lái đò dù là ng  v  đ p c a hình t ộ ữ ả ộ m t ng ườ ng Cách m ng Tháng Tám: ng ả ẻ ẹ ủ ệ tài hoa, ngh  sĩ; đ  miêu t ọ ngành khoa h c khác nhau; ngôn ng  sinh đ ng, giàu hình  nh…

ượ ụ ự ế ỏ ộ ng ng Qua hình t thái đ  yêu m n, t

i lái đò, nhà văn t ị ườ ộ ườ ữ ắ i lao đ ng bình d  vùng Tây B c, nh ng con ng

ườ ườ ữ ấ ườ ễ ậ ố

ộ ố ổ ả ủ ế ướ   ả  hào và c m ph c tr c ọ   i mà nhàvăn g i là nh ng con ng ủ i lái đò, Nguy n Tuân cho “ch t vàng m i” quí giá c a T  qu c. Qua nhân v t ng   ế   ằ r ng ch  nghĩa anh hùng đâu ph i tìm ki m đâu xa. Nó có trong cu c s ng tìm mi ng

ủ ữ ộ ườ ọ ị ể ạ   i bình d  có trí dũng tài ba h  có th  t o

ệ ạ ẫ ơ c m manh áo c a nhân dân lao đ ng. Nh ng ng ậ hình t c m u cho ngh  thu t

Ẫ Ố BÀI M U S  7:

ọ ớ ị ố

ả M t tác ph m văn h c l n, có giá tr  s ng mãi trong lòn ng ậ ự ể ả

ườ ệ ườ ọ ẩ   i đ c thì tác ph m đó ủ  ộ ụ ầ ể  đ y đ ườ   i lái đò

ủ ậ ẩ ộ ượ ữ ph i xây d ng đ c nh ng nhân v t đi n hình trong hoàn c nh đi n hình h i t ậ ế ủ i ngh  sĩ. Nhân v t ông lái đò trong tùy bút “Ng tài năng và tâm huy t c a ng ư ế ộ ễ sông Đà” c a Nguy n Tuân là m t nhân v t nh  th .

ầ ệ ễ ứ ướ

ủ ị ợ ọ ấ

ở ừ ng ng

ẩ ả ữ ạ ộ i lao đ ng  ệ

ấ ế ướ ườ ấ ớ ấ ầ ượ i. Tay lái c a ông đ

ủ ệ

ướ ề ầ ạ

ườ ủ i c a sông n ấ ừ ư ộ ọ ấ ỏ

ữ ư ư ỳ ỳ

ắ ướ c”. “hai tay dài lêu nghêu nh  cái sào lái đò”, “hai chân khu nh khu nh nh ặ ưở ọ ỉ ng t

ướ ắ

ư ượ ư ề ộ ờ ắ ậ ả ề

ộ ng ông lái đò nh  là m t anh hùng trên sông n ọ ể ự ớ ứ ệ ề D i ngòi bút th n kì c a Nguy n Tuân, b c tranh thiên nhiên sông Đà hi n lên vô ể ộ ấ   cùng hung b o, tr  tình có v  trí quan tr ng làm nên m t t m phông r t phù h p đ  hình ấ ổ ớ ắ ượ    trên núi r ng Tây B c n i lên v i hai ph m ch t, đó là ch t anh t ươ ấ ể ạ   hùng và ch t ngh  sĩ mà tiêu bi u là ông lái đò r t gan d , dũng c m g n hai m i năm ủ ả ể ồ ạ    là “tay c miêu t c sông Đà đ  t n t chi n đ u v i thác đá song n ầ ấ ượ ễ ớ   ữ ng v i lái ra hoa”. Ông lái đò hi n lên trong nh ng trang văn c a Nguy n Tuân đ y  n t ổ   ươ ả c: Ông g n b y m i tu i nh ng nét v  ngo i hình đúng là m t con ng ế ấ   nh ng r t ch c kh e “thân hình g n quánh nh  ch t s ng, ch t mun”, “ti ng nói ào ào ư  nh  sông n ố ẹ ng”…Ch  vài nét phác h a tài hoa mà nhà văn đang k p ch t cái cu ng lái trong t   ễ   ượ ạ ư c, vĩnh vi n nh  ch m kh c hình t ạ ọ ạ đ ng l   i vào trái tim b n đ c đ  d  báo v  nhân v t c  cu c đ i g n v i ngh  lái đò và ạ ế ứ ộ m c đ  tay ngh  đã đ t đ n m c ngh  sĩ.

ẽ ủ ả bao tình c m đam mê, yêu quý sông Đà c a Nguy n Tuân đ

Có l ậ ậ ủ ễ ắ ể ớ ượ ử ắ   c g i g m vào ứ   ế nhân v t ông lái đò, nên nhà văn đã đ  nhân v t c a mình g n bó v i sông Đà đ n m c

ị ộ ể ề ứ ừ

ọ ả ễ

ộ ủ ộ ộ ơ ủ ộ

ộ ấ ấ ấ ạ ườ ư ừ ộ ụ ắ ễ ấ

ầ ấ ắ

ế ầ c”. Chính vì th  mà ông lái đò đã khu t ph c, ch  ng

ầ ả ấ ỉ ế ườ ộ ụ ộ

ớ ằ ườ ươ

ộ ạ ệ

ữ t ngã đ  t n t ủ

ậ ứ c, sóng, gió và đá qua ba th ch tr n. Tr

ạ ữ ệ ấ ượ t  n t

ng v i nh ng câu văn t ề ượ ớ ử ạ

ạ ử ụ ứ ừ ệ

ộ ổ ở

ộ ả ậ ưở ừ ữ ấ ộ ớ là nh ng tính t

ổ ậ

ỗ ừ ợ ạ ợ

ể ỉ

ộ ố ợ ớ

ướ ế ướ ế ệ ấ ệ c bi

ư

t. Sóng n ồ ể ở ự ừ ủ ể ộ

ự ủ ự ố ừ ọ ộ

ễ ầ ắ ự ể ự ặ

ả ớ ầ ố ậ c huy đ ng v i t n s  đ m đ c đ  c c t ể ộ ẩ ướ ế

ủ ứ ợ ị

ườ ẫ ỉ ố ng “ông đò c  nén v t th

ố ứ ấ ẹ ạ ế ắ ộ   ế máu th t, hi u và yêu dòng sông đ n m c thu c lòng t ng tên thác tên gh nh h n m t ề  l ng đ ng thành m t dòng ch y trong trái tim c a ông nghìn tên dù d  hay khó đ u h i t   ả   lái đò hay chính là trái tim c a Nguy n Tuân. Ông   thu c dòng sông nh  thu c m t “b n ế ừ ố   ẩ ng ca, thu c đ n t ng d u ch m d u ph y, d u ch m than và t ng đo n xu ng tr ắ ậ   ủ dòng”. “Ông lái đò đã n m ch c binh pháp c a th n sông th n đá, ông đã thu c quy lu t ự  ơ ả ướ ủ ụ ph c kích c a lũ đá n i  i n ạ ủ ượ ự c s  hung b o c a dòng sông Đà. Ông không ph i th n thánh mà ch  là m t ng i lao đ   ẫ ư ộ ế   ị ằ ng b ng th t nh ng v i chí dũng song toàn nên ông v n chi n đ ng bình th ng b ng x ả   ự ộ ể ồ ạ ắ i lao đ ng sáng t o trong công cu c xây d ng b o th ng thiên nhiên nghi ữ ộ ớ   ộ ượ ụ ể ố ệ ổ c c  th  qua nh ng cu c giao tranh d  d i v i v  T  qu c. Tính cách c a ông lái đò đ ườ   ấ ậ ạ ướ ế ướ c h t là trùng vi th ch tr n th  nh t, ng n i ớ ư ộ ộ ả ặ ọ   đ c đ c bi c nhân hóa nh  m t đ i quân: “đá  đá đ ố ử ử ậ ộ ử   ệ ả  và m t c a t ng, đá hòn”..;, “đá ti n v ” đã bày ra th ch tr n v i năm c a, có b n c a t ạ   ậ ể ạ ộ sinh. Bên c nh đó, nhà văn s  d ng m t lo t đ ng t  trùng đi p đ  tô đ m s c m nh ồ ằ ứ ụ ủ   c a đ i quân đá: “mai ph c”, “nh m c  d y”, “đ ng ng i n m tùy theo s  thích”. “ăn ừ ộ ữ ử ổ   ế ng v i nh ng đ ng t  làm n i ch t”, ‘canh c a”, “h t hàm’…C ng h ấ ả ượ ự   ế ạ ậ c”, “nhăn nhúm”, “méo mó…T t c  làm n i b t th  và l c b t tính hung b o: “ng  ng ứ ớ ạ ế ừ ủ c a đá sông v a đông v a m nh hung t n, ghê s  t o thành th  không cân s c v i ông lái   ồ   ộ ươ ỏ ấ ườ ọ ơ đò ch  có m t mình đ n ph i đ c bao ph p ph ng, h i ng đ c mã đ  gieo vào lòng ng ướ ạ ộ   c thác reo hò làm thanh vi n cho đá”, c, “ph i h p v i đá, n h p. Bên c nh đá là n ữ ộ ạ t tung ra t o nên âm thanh d  d i tăng thêm không khí chi n đ u ác li   ố ậ ể các đòn đánh nguy hi m nh  đánh giáp lá cà, đánh khuýp qu t vô h i, đá trái, thúc g i…    phong Có th  nói Nguy n Tuân đã r ng m  s  uyên bác tài hoa c a mình đ  kho ngôn t ả phú sinh đ ng đ y  p trong m i lĩnh v c c a s  s ng, tuôn ch y không ng ng c  các   ể ự ả  ữ ượ ngôn ng  quân s  th  thao, quân s  cũng đ ệ ợ ậ ẽ   c sông Đà. Đây chính là ngh  thu t v  mây đ y trăng đ  gián ti p ca ng i chí đá n ự   Ở ặ  ch ng này, nhà văn ca ng i ông lái đò có s c ch u đ ng dũng song toàn c a ông lái đò.  ắ   ặ ươ ế ng, hai chân v n k p ch t cu ng lái”…ch  huy ng n phi th ậ ọ g n kín đáo và ông đã chi n th ng “phá song trùng vi th ch tr n th  nh t”.

ứ Ở ướ

ề ử ử ớ ủ

ạ ộ ế ạ ế ụ ẫ ố ả ưở ữ ộ ớ

ế

ướ ể ế ụ ấ ộ ế ủ ể ạ ậ  “dòng thác hùm    trùng vi th ch tr n th  hai, đá n c sóng tăng thêm nhi u c a t ữ    m nh”, “b n năm th y quân không ng t khiêu khích”…Nh ng ớ   ng v i c thành hùm thiêng,   ư ế   th

ồ beo đang h ng h c t ừ ạ ộ  m nh v n ti p t c tuôn ch y không ng t trên nh ng trang văn c ng h đ ng t ừ  so sánh nhân hóa r t đ c đáo giúp nhà văn bi n sóng n phép tu t ỉ ứ ướ c tăng thêm s c m nh đ n đ nh đi m c a Đà giang đ  ti p t c tôn lên t sông n ủ hào hùng c a ông lái đò.

ỉ ứ

ắ ắ ậ ầ ầ

ẹ ủ ụ ủ ộ ế ậ tin nhanh nh n làm ch  tình th  “c

ổ ộ ế ế ưỡ ặ ặ ờ i h , n m ch t b m sóng, ghì c

ữ ừ ạ ườ ọ ư ư i nh  đ a ng ng ti n”. Nh ng đ ng t

ộ ạ ươ ế ạ  m nh liên ti p l ư

ườ ộ

ễ

ư ự ả ẻ ẹ ễ ứ ở ố ch ng th  ba này Nguy n Tuân mu n cho ng

ấ ấ ế ề ễ ả ả

ụ ề

ế ặ ướ ộ ả ậ ệ ữ

ạ ặ ố

ề ế ộ

ượ ậ ộ

ụ ế ế ậ

ướ ườ ọ ề ủ ề ạ ế ệ ủ ụ ệ ỉ ắ Ông lái đò “không chút ngh  tay, ngh  m t phá luôn vòng vây th  hai và đ i luôn   ủ chi n thu t”, “ông đò n m ch c binh pháp c a th n sông, th n đá, ông đã thu c h t quy   ự ủ lu t ph c kích c a lũ đá” nên ông ch  đ ng t i lên   ư ưỡ ổ ắ   ng lái, phóng nhanh, ch t đôi thác thác sông Đà nh  c ộ   ế ể ở ườ i đ c vào cu c đ  m  đ ể ừ ữ ướ ạ ế ủ c t o ra tr ng thái say nh  say sóng, đ  t    đó tôn vinh lên nh ng nét chi n c a sóng n ấ   ứ ẹ ủ ế ở ả  cu c giao tranh th  nh t đ p c a ông lái đò đó là m u trí, dũng c m, kiên c ng. N u  ủ ẩ ứ  v  đ p trí dũng song toàn và ph m ch t anh hùng c a ông và th  hai Nguy n Tuân c c t   ủ   ườ ọ ặ i đ c th y tay lái ra hoa c a lái đò thì  ồ  “bên ph i, bên trái đ u là lu ng ch t” khi n ông lái đò ông lái đò. Nguy n Tuân miêu t   ư  ề ủ ệ ủ ph i v n d ng tài năng ngh  nghi p c a mình, nâng thuy n c a mình lên m t n c nh ừ ạ   ặ ướ ể  m nh c”…nh ng đ ng t ngh  sĩ lái mô tô bay trong không trung đ  “xuyên qua m t n ộ ớ   ề ấ ặ ạ ộ ạ i nh n m nh t c đ  lái thuy n nhanh m nh, c ng v i “vút” hay “xuyên” l p đi l p l ừ   ạ ượ ậ ườ ọ ừ ả ế i đ c v a c m nh n đ nhi u phép so sánh liên ti p khi n ng c đ  nhanh m nh v a ồ ề ộ   ng đi lu n lách tránh đ i quân đá c đ  khéo léo c a con thuy n trong h cam nh n đ ẩ   ệ đông đúc. Ngh  thu t lái thuy n đ n đây khi n ng i đ c hoàn toàn tâm ph c, kh u ứ ph c. Đúng là ông lái đò đã đ t đ n m c ngh  sĩ trong ngh  nghi p c a mình.

ự ệ ệ ầ ộ ợ

ườ ể ể ộ

ậ ầ ớ ả ấ ườ ẹ ữ   ễ Nguy n Tuân đích th c là m t ngh  sĩ tài hoa b c th y trong vi c ng i ca nh ng ư i lao đ ng trong gian lao nguy hi m nh ng đ y vinh quang, đi n hình là hình   ệ ề i lái đò sông Đà” v i nhi u nét đ p và c  ch t ngh ng ông lái đò trong tùy bút “Ng

con ng ượ t sĩ trong ngh .ề