Ẫ Ớ

VĂN M U L P 12

2 BÀI VĂN M U V

Ủ   Ề PHONG CÁCH NGH  THU T C A

ƯỢ

NGUY N TUÂN QUA HÌNH T

NG CON SÔNG ĐÀ

Ẫ Ố BÀI M U S  1:

ậ ể ệ ữ

ế ớ ố ộ ẽ ữ ộ ả ễ ự ẩ

ớ ấ ệ ạ

ầ ủ ủ ữ ệ ọ ệ ệ ậ ậ ằ ệ ng con sông Đà ­ m t trong nh ng ki t tác c a ngh  thu t văn xuôi. Văn h c Vi

ườ ộ ộ

ượ hình t

ườ ậ ủ ẽ ể ệ ể ộ ấ ữ ệ ễ Khát khao c ng hi n cho ngh  thu t, khát khao đi tìm và th  hi n nh ng c m giác ạ    do đã thúc đ y Nguy n Tuân m nh m  d  d i, c ng v i ch t ngh  sĩ đã phóng túng, t ừ ế   đ n v i sông Đà và b ng “ngh  thu t b c th y c a ngôn t ”, ông đã sáng t o nên hình ộ ậ ệ   ượ t t ẩ   ượ ươ ng m t dòng sông, ng ng có thêm m t tác ph m Nam có thêm hình t ọ   i lái đò sông Đà” là đ  mà yêu d u, trân tr ng. Có l ượ m t trong nh ng hình t i yêu văn ch ng con sông Đà trong “Ng ng th  hi n rõ nét phong cách ngh  thu t c a Nguy n Tuân.

ữ Ti p xúc v i văn ch

ế ả ớ ạ ủ ữ

ủ ở ồ ố ữ ế ắ ặ ẩ ng c a Nguy n Tuân, ta b t g p  n tàng trong nh ng trang   ệ  ạ ộ   t, mu n bi n nh ng trang văn thành nh ng trang hoa l ng

ố ườ ọ ệ ừ ặ ươ ễ ơ văn là “c m xúc m nh, là h i th  n ng” (Nguy n Đăng M nh) c a cái tôi tr  tình ngh ồ ọ sĩ mang khát v ng cu ng nhi ề ừ ẫ l y, yêu ki u v a mê ho c, v a thách đ  ng ễ ữ i đ c.

ố ế ả Tr i su t t

ầ ề ố ừ ề ể

ẩ  trang đ u đ n trang cu i tác ph m là hình  nh dòng sông Đà đ  nhi u chi u, nhi u góc đ  khác nhau, Qua vi c tìm hi u dòng sông, ng ệ ể ậ ộ

ễ ấ ắ

ệ ố ờ ạ ủ ủ ầ ủ ạ ộ ở

ườ ư ự ộ ọ ẽ ạ ộ

ượ   c ườ   ộ i ẹ   ườ i, m t ngh  sĩ “su t đ i đi lìm cái th t và cái đ p” ượ   ng con sông vĩ đ i c a vùng đ t Tây B c xa xôi là    đó, b n đ c đã   i  a s  đ c đáo trong s  tài hoa ­ uyên bác; m t cá tính m nh m  luôn ữ ộ ự ầ ữ ủ ừ ệ ộ ả ề ụ ạ ở ch p l i  ề ộ ọ ượ c hi u thêm v  m t con ng đ c đ ở ­ nhà văn Nguy n Tuân, b i vì hình t ự ể ệ s  th  hi n khá đ y đ  phong cách hay cái nhìn cu c sông c a nhà văn,  ộ ấ th y m t con ng săn tìm nh ng gì d  d i. mãnh li t; m t th y phù th y ngôn t ả , hình  nh...

ạ ễ ủ

ấ ẩ ườ ơ

ẻ ữ ộ ổ ề ả ạ

ườ ồ ằ ề ạ

i ngay r ng đó là đo n văn miêu t ư ộ ộ

ư ộ ứ ữ ẹ ạ ạ ạ

ư ộ c xuân”. Đo n văn nh  m t khúc nh c nh  êm ái, l ườ ọ ủ ẹ ữ ữ ồ

ế ủ ữ ộ ờ

ươ ướ ữ ẹ ộ ạ      Dòng sông Đà trong tác ph m c a Nguy n Tuân bên c nh v  d  d i, hung b o ệ ố ộ ủ ư ẻ   i, cũng có lúc hi n lên r t bay b ng m  màng, có nét nh  “k  thù s  m t” c a con ng ắ   ế ỏ ộ ủ ữ i n ng nàn xúc c m. N u có ai h i tôi v  đo n văn tâm đ c  tình c a m t con ng tr ả ẻ ẹ ủ ẽ ả ờ ấ    v  đ p c a dòng sông hi n hòa “con nh t tôi s  tr  l ố   ồ  tình... cu n cu n mù khói núi Mèo đ t sông Đà luôn dài, tuôn dài nh  m t áng tóc tr ặ   ướ i nh  m t b c tranh th y m c n ả ộ ế   i đ c nh ng rung đ ng tinh vi, nh ng xúc c m nh  nhàng. mang đ n cho tâm h n ng ằ ỉ ấ ả   B ng t t c  tài năng và tâm huy t c a mình, dòng sông d  d i đã m  phai, ch  còn hình ủ ả   ng “dòng sông quãng nh c a dòng n c nh  nhàng, cũng có nh ng rung đ ng yêu th

ồ ữ i trên th ng nh ng hòn đá thác xa xôi đ  l

ệ ư

ị ệ ườ

ơ ườ ẽ ộ ệ

ư ộ ậ ớ

ỉ ồ ằ ằ ể ệ ễ ẩ m nh  g p l

ễ ư ặ ạ ố ớ ề ữ ệ ộ i tài hoa, nh ng thiên nhiên mĩ l

ườ ự ế ợ ườ ẩ

ủ ừ ư ế ậ ắ

ư ấ ấ ư ố ạ ư

ứ ư ộ ườ ơ ộ

ầ ễ ộ ố ặ ạ ườ ờ ư ớ ươ ữ ượ ắ   ể ạ  nh  nh  th này l ng l ng ngu n Tây B c. ướ ượ ộ ổ ễ Dù đ   i góc đ  thiên nhiên nh ng Nguy n Tuân đã th i vào dòng sông Đà c tái hi n d ữ ả ế ộ ế ủ   nh ng c m xúc tinh t t “d u dàng”, cũng i ngh  sĩ tài hoa. Nó cũng bi  c a m t con ng ễ ặ ươ   yêu th ... Nsuy n Tuân không ch  nhìn dòng ng, duyên dáng, cũng h n nhiên, l ng l ộ ườ ế ấ   i có m t tâm h n ngh  sĩ. i, mà còn h n th , m t con ng sông  y nh  m t con ng ố ư ộ   Chính vì v y Nguy n Tuân m i coi dòng sông Đà nh  m t “c  nhân” (“nó đ m đ m âm ấ ọ   i c  nhân”), trong nhi u tác ph m, nhà văn h  Nguy n đã th  hi n tình ữ   yêu v i nh ng con ng . Tùy bút “Sông Đà” là m t tác ư ế   i và tình yêu thiên nhiên t p trung ph m nh  th  là s  k t h p c a tình yêu con ng ề ả   trong hình  nh dòng sông Đà. T  x a đ n nay đã có ai có ni m vui “nh  th y n ng giòn   i chiêm bao đ t quãng” khi trông th y dòng sông. Đó tan sau kì m a d m, nh  n i l ế   i, và h n th , m t con chính là vì Nguy n Tuân đã nhìn đòng sông nh  m t con ng ng i tài hoa, m t c  nhân lâu ngày g p l i.

ể ộ ố

ỗ ạ ộ

ộ ậ ừ ạ ể ệ Tình yêu cu c s ng, lòng ham hi u bi ư c cũng nh  ý thích đi l ế ề c nói t

ế ượ t đ ư ộ ự ể ể ượ

ố ạ ắ

ị ượ

ổ ệ ề ớ ả ở ả ng ngu n sông Đà  ố ấ

ể ữ ướ

ệ ả ở ộ

ữ ừ ạ ệ ượ ướ c phim màu cũng xoay tít, cái máy lia ng

ả ậ ế ế

ặ ứ ủ ề ộ

ả ườ ế ướ

ượ ướ ở ộ ộ i phóng tr ắ  Tây B c”, tr c gi

c tiên  ỉ ế ớ ắ ế ề ậ ầ ữ

ẹ ắ

ễ ể ấ

ở ữ ạ ươ ở ề ễ ộ

ế ể ậ

ự ấ ệ ậ ể ự ồ ả ế ộ ế ả ấ

cu c chi n đ u “các lu ng s ng  ữ ch ng ba này l ệ ế ể ậ ờ ấ   ủ ầ ế ề t v  con sông, cây c u c a non sông đ t ạ ướ ế ủ t c a Nguy n Tuân n   i ho t đ ng…đã t o cho m i trang vi ớ   ế ườ ứ ồ ng n ng n ki n th c, th  hi n m t s  hi u bi i ng t n t ng chi ti t t ơ ộ ệ ấ ữ   c tái hi n r t tr  tình, th  m ng nh ng cũng có trong văn mình. Dòng sông Đà có th  đ ở  ễ ừ lúc khúc Đà giang vĩ đ i hi n lên chính xác trong t ng con s . Nguy n Tuân tho t tr ồ ỉ ư    C nh Đông t nh Vân Nam sau thành nhà đ a lí khi đ a ta v  v i th ề ệ ồ   t 500 cây s  trong t ng chi u dài 883 nghìn đó chan hòa vào sông H ng, ch y trên đ t Vi ướ ấ ữ ụ ể ề   th c mét, khi k  ra r t chính xác, c  th  v  “nh ng cái thác, nh ng cái ga n c trên ề ớ   sông Đà t  V n Yên v  xuôi”. Cũng có khi nhà văn tr  thành m t nhà đi n  nh, v i ngôn ứ ậ ữ ủ   ng  c a ngh  thu t th  7” nh ng th c contre    dòng sông Đà, ­ ploneéc lên cái m t gi ng mà thành gi ng...”. Qu  th t, khi miêu t ọ ễ   Nguy n Tuân đã đ ng trong vai trò c a nhi u nhà khoa h c: m t ng i chuyên nghiên ộ ờ ử ế ứ ị   i th i Pháp thu c có m t “cái tên Tây l u láo”; m t nhà c u l ch s  bi t dòng sông d ở ỳ ế ị ả   chính tr  khi bi t “châu Qu nh Nhai đ  thành ễ ạ ở ơ ở ị    Tây B c” xuyên vào lòng đ ch... Không ch  th  Nguy n Tuân còn huy “c  s  bàn đ p  ư ộ ọ   ươ ệ ể ữ ộ ng nh  h i h a t v  nh ng môn ngh  thu t g n gũi v i văn ch đ ng nh ng hi u bi ư ộ   ỗ (“cong sông Đà tuôn dài..."); điêu kh c có ch  vách đá thành ch t lòng sông Đà nh  m t ế ế ầ   cái y t h u”...),  t và  nh ng lĩnh v c r t xa văn ch ng, Nguy n Tuân cũng r t hi u bi ấ ử ụ    nhi u góc đ  khác nhau. Nguy n Tuân s  d ng r t linh ho t qua đó tái hi n Đà giang  ạ ộ ứ ứ ử ụ đã s  d ng c  ki n th c võ thu t đ  d ng m t th ch tr n dòng sông: ki n th c th  thao   ậ   ữ ọ ạ ở ặ ở ố  ngay gi a b n đá h u i  khi miêu t ụ ể   ộ ệ ủ t này, sông Đà đã hi n lên th t sinh đ ng c  th , v  c a con thác”... Nh  nh ng hi u bi

ậ ậ ủ ươ

ộ ọ ắ ự ậ ữ ộ ứ ươ ớ n t

ỉ ể ệ ớ ự ữ ế ế ẻ ỏ ủ i văn ch ố ấ t, mà còn r t ham hi u bi

ườ i bi ộ ố ể ọ ử ư ẽ ấ

ấ ầ ư ế

ỗ ộ ễ   ổ ng... Nguy n th t d  d i c ng c i c a võ thu t th t bay b ng c a h i h a, văn ch ọ   ữ ẩ ươ ng chu n m c: tr Tuân đã v  tình, sâu l ng mà chính xác, khoa h c... ậ   Trong quá trình làm s ng d y dòng sông Đà, Nguy n Tuân không ch  th  hi n mình là ư   t, say s a khám phá nh ng lĩnh v c m i m  trong ng ẳ ủ ị    ch ng có ai đ  kì công nh  nhà văn đ t Thăng cu c s ng. Trong L ch s  văn h c, có l ỉ ể ạ   t mây câu: đã nhìn say s a làn Long khi m y l n bay qua dòng sông Đà ch  đ  h  bút vi ề mây mùa xuân hay trên sông Đà... vì m i đ  thu v ”.

ớ ế t sâu s c v  s  bi

ở ễ

ữ ỗ ắ ừ ớ ộ

ằ ả ụ ế ẹ ẻ ự ể ủ ặ ứ ế ườ i vi ầ ạ t văn b ng ti ng Vi

ế ề ự ế ổ ừ t đ i t ng c a t ế ỉ ừ ấ ứ ộ  bút “Sông Đà” ­ ông đã dùng h t tài năng, v n t

ệ ự ấ

ố ừ ư ẻ ẹ ễ

ế ấ ả ộ ữ ữ ề ộ ạ ủ ế ộ c h t t

ể ệ ả

ữ ừ ng  v  ô tô (“sang s  nh n ga" Nh ng t

ấ ố ể ệ

ủ ỗ ư ế ử ụ ầ ậ ứ ữ ươ ở ớ ng xa v i văn ch

ể ệ ọ ủ ừ  ế    V i lòng yêu say ti ng m  đ , s  hi u bi    v i hàng trăm phép bi n hòa mà ng . Nguy n Tuân đã tr  thành th y phù th y ngôn t ậ   ờ  lùng m c dù trong cu c đ i, nhà văn ch  th a nh n m i phép bi n hóa có công d ng l ệ ế t” ch  không ph i “nhà văn” hay b t c  m t danh   ông là “ng ữ  ệ  ng hi u cao quý nào khác. Trong tùy  ữ  ể ủ c a mình tung ra trang gi y đ  tái hi n s  hung b o c a dòng sông cũng nh  v  đ p tr ớ ự ể ặ ạ ủ   t r ng rãi cùa mình, Nguy n Tuân đi i”. V i s  hi u bi tình c a m t nhân lâu ngày l p l ượ ệ ự ừ   t c  nh ng góc đ  khác nhau  ng  trong nhi u lĩnh v c đ  tái hi n đ dùng t ậ ữ ủ ủ c a dòng sông. Có ngôn ng  c a đi n  nh (“Contre ­ plongée”); có võ thu t (“đánh khuýp   ặ   ữ ữ ề ả ừ ồ qu t vu h i”); có c  t  ng  này mang đ c ừ  ớ ự tr ng c a m i lĩnh v c nh ng đ u t p trung th  hi n dòng sông Đà. V i cách s  d ng t ự ưở ng  nh  th , nhà văn đã đ a nhi u lĩnh v c t   ng tr  nên g n gũi đã ậ t p trung th  hi n hình t ề ậ ư ư ề ượ ng văn h c.

ờ ạ ặ ấ i lái đò sông Đà” ta còn g p r t nhi u phép so sánh liên t ồ

ở ấ ễ ộ ọ

ộ ử ổ ụ

ế ễ

ệ ế ồ ồ ộ

ộ ớ ướ ẩ ừ ứ ổ ử ữ ừ ử ừ

ử ắ ả ồ ị

ạ ồ ộ ờ

ư ậ ồ ổ

ư ộ ỗ ố ề

ề ử ờ ọ ể ệ ươ ẹ ủ ộ ố ị ộ ươ ư ầ ả ậ i sáng, trong ng n nh  pha lê c a ng

ờ ế ưở   ườ ng    Trong tùy bút “Ng ẽ ể ễ ả ả ị    c m giác l nh l o khi ng i trong khoang đò qua m t quãng thú v  và b t ng . Đ  di n t ộ ư ứ ấ ả    hè m t cái ngõ mà ngóng v ng lên sông, Nguy n Tuân đã “c m th y mình nh  đ ng  ệ ừ ắ ứ ầ t ph t đèn đi n”. Có phép so   m t khung c a s  nào trên cái l ng nhà th  mây nào v a t ấ ử ể  ữ ả ế sánh nào đ c đáo và hi u qu  đ n th  không ? Có nh ng khi Nguy n Tuân đã l y l a đ ộ   ộ ư ế ố c “th  r i nó r ng lên nh  ti ng m t ngàn con trâu m ng đang l ng l n so sánh v i n ớ   ầ ừ gi a r ng v u r ng tre n a n  l a, đang phá tuông r ng l a, r ng l a cùng g m thét v i ậ ạ ả   đàn trâu da cháy bùng bùng”. Hình  nh so sánh cùng nh p câu văn ng n, d n d p t o c m ư ộ ờ  giác sóng gió đang cu n cu c dâng trào... Phép so sánh “b  sông hoang d i nh  m t b ể ệ ề ti n s . B  sông h n nhiên nh  m t n i ni m c  tích ngày x a t p trung th  hi n lòng   ồ   ể ệ i đ p, đ ng trân tr ng giá tr  văn hóa truy n th ng, th  hi n lòng yêu say thiên nhiên t ườ   th i th  hi n m t cách c m nh n cu c s ng t i chi n sĩ văn hóa

ấ ả ượ ượ ệ ng dòng sông Đà đ

ằ c tái hi n trong trang văn b ng t ữ ộ Hình t ế ủ ề ạ ồ ộ t c  tài năng và   ị   tâm huy i c a nhà văn. Dòng sông Đà giang vĩ đ i đã cu n cu c, d  d i mà hi n hòa d u

ạ ấ ả ứ

ộ ạ ệ i phong cách Nguy n Tuân; con ng

ồ ả ườ

ư ườ i quê h ướ ồ ươ t tha h n nhiên, đ c, con ng i” duyên dáng, th

ậ ể ấ ượ ượ ễ ầ ượ ủ ẳ ắ ắ ộ ị

ồ ộ

ư ộ ươ ng con sông, m t Nguy n Tuân đã đ ủ ộ ờ ng bao gi ng. Văn ch

ườ ợ ạ ươ ả ề ế ớ ớ ươ   ng. Ph i chăng đó cũng là t mà ch t ch a nh  th ấ ẽ ễ   i ngang làng đ y, m nh m  đây ượ ớ ấ ướ   ng. Con sông Đà đ c nhìn ượ ặ ạ   c nhà văn ữ ầ   c tái hi n đ y đ  lung linh trong câu ch  th n kì. Qua ử ị   c kh ng đ nh ch c ch n trong l ch s  văn ậ   ệ t mà ng p ả  ể ệ ộ   i đ c làm quen v i m t ả , th  hi n cái nhìn tác gi i tác gi ườ ọ i, cho ng cũng là con ng ế ố ậ  t p h p l t, hình  nh. Nhi u y u t

ệ êm sau trang văn; hung b o, mãnh ki ườ ầ m t ph n con ng mà cũng n ng nàn tình c m v i đ t n ộ ố nh n nh  “m t c  nhân lâu ngày g p l ắ hi u r t sâu s c và chính xác; đ hình t ọ h c nh  m t phong cách đ c đáo c a m t tâm h n tài hoa uyên bác, mãnh li tràn yêu th ừ trong t ng chi ti ườ con ng i nhà văn hoàn thi n.

ườ ọ ệ

ọ i đ c mãi nh  v  m t dòng sông Đà trong văn h c Vi ủ ầ ớ ề ộ ư ộ ờ ọ

t Nam ­ dòng sông ữ  tình, cũng nh  mãi kính yêu m t vì sao sáng c a b u tr i văn h c ­ nhà ệ ễ Ng ạ hung b o và tr ườ văn ­ ng i ngh  sĩ Nguy n Tuân.

Ẫ Ố BÀI M U S  2:

ắ ế ầ ủ ườ ng. Ng Nh c đ n Nguy n Tuân ta nh  đ n b c th y c a ngôn ng  văn ch

ế ủ ễ ệ ữ ọ ươ ị

ườ ế ề ữ ớ ế ủ ứ ữ ề

ng vi ồ

ữ ộ ẹ ữ ả

ườ ề ạ

ấ ướ ẩ ề ữ ậ i ta   ị cũng nghĩ ngay đ n hi n thân c a ch  nghĩa “xê d ch”. Ham cái g i là “xê d ch” ông cũng   ườ ộ th i có máu t v  nh ng cái gì không đ ng yên: xe c , tàu thuy n, nh ng con ng   ệ ả ữ   t, d  d i: đèo cao, giang h , thích ngao du đây đó. Ông cũng thích t  nh ng cái gì mãnh li ủ   ệ ờ ể ộ ệ ỉ ẹ ự v c sâu, bi n r ng, gió bão, thác d  và c  cái đ p tuy t đ nh, tuy t v i, đ p làm lí trí c a ớ ườ ầ ư   i g n gũi v i thiên nhiên, yêu thiên i nh  tê d i. Đi nhi u, ông cũng là ng con ng ỏ  ẻ ẹ ế ồ ệ ủ ặ ề t đ ng th i cũng khám phá nhi u v  đ p, nét đ c bi t c a núi sông, cây c nhiên tha thi ộ   ườ ậ ề c. T p bút ký Sông Đà và bài ký Ng trên nhi u mi n đ t n i lái đò sông Đà là m t ư ế trong nh ng tác ph m nh  th .

ườ ậ    Bài kí có hai nhân v t: Con sông Đà và ng i lái đò sông Đà.

ộ ẹ ệ ờ ừ ự ữ ọ

ở ạ ạ ữ ữ ữ ẹ

ữ ướ ủ ế

ể ạ

ệ ộ ữ ạ

ấ ẹ ữ ắ ữ

ả ỗ ươ ớ ở ư ộ ơ ữ ườ ạ ng di n này, sông Đà tr  thành n i nh  và ng

ườ ạ ề ố ườ ứ ộ ừ ả    Sông Đà qu  là m t con sông v a đ p tuy t v i v a c c kì hung d . Tác g i là   ẹ   ữ ạ  nh ng đo n có thác d , có nh ng quãng h p k p “hung b o và tr  tình”’: hung b o là  ế ườ Ở ữ  đây, sông c kh ng khi p ch t ng   i...  gi a hai thành vách núi cao, hay nh ng hút n ả   ườ ủ ứ ẻ ộ ị i: hung hãn, nham hi m, x o Đà có “di n m o và tâm đ a m t th  k  thù sô c a con ng ệ ả ở   quy t, đ c ác... Tr  tình là  . Dòng sông nh  m t “áng tóc  nh ng đo n xuôi chèo êm  ướ    tình", n c sông thay màu s c theo mùa r t đ p, phong c nh nên th , nh ng con tr ề   i b n thân thuy n đuôi én đáo... v  ph ủ c a con ng ệ i, m t “c  nhân” (t c ng i b n cũ).

ộ ả ườ ậ ộ ượ ậ trong cu c v t l n v i n

ượ Ng ộ

ệ ủ ứ ượ ả ễ c kh i d y, nhà bèn tung ra c  m t kho ngôn t

ượ c t p trung mô t ả ữ ơ ậ ễ ả ọ ắ cho đ

ầ ọ ọ ộ ặ ọ ế ậ

ấ ệ ướ

ệ ờ ủ ư ủ ả ễ ừ ề

ư ư c thác lúc nh  “oán trách” lúc nh  “van xin” lúc nh  “khiêu khí “gi ng g n mà ch

ằ ầ ừ ố ộ ộ

ọ ữ ừ ẹ ố

ươ ượ ươ ệ ắ ờ

ế ặ ấ ơ ế ả ặ t m t đ

ớ ướ c sông   i lái đò sông Đà thì đ ạ ậ ữ ộ   ng kích thích m nh giác quan Đà. M t quang c nh th t d  d i. Đây là nh ng c nh t ừ  ả ộ ả ngh  sĩ c a Nguy n Tuân, c m h ng đ ị ạ ủ phong phú và đ y giá tr  t o hình c a mình di n t   c m i s c thái, m i hình thù, ữ   ấ ủ ứ ạ ố m i b  m t, m i âm thanh, tình hu ng ph c t p, oái oăm nh t c a tr n chi n đ u gi a ỉ  ầ c sông Đà hung hãn, đ y m u mô x o quy t. Ch ông lái đò trí dũng tuy t v i và thác n ế   ấ  phong phú c a Nguy n Tuân ti ng nói riêng v  âm thanh c a con thác đã th y rõ ngôn t ế  ư ướ n ư ế ồ ồ ạ nh o”, r i “r ng lên nh  ti ng m t ngàn con trâu đang l ng l n gi a r ng v u r ng tre   ố   ặ ấ ả ứ ổ ử ng, hai chân k p ch t l y cu ng n a n  l a”... Còn hình  nh ông lái đò “c  nén v t th ặ   lái, m t méo s ch đi”, “ lên thác”, “n m ch t l y đ ng”, c cái b m sóng", “ghì c ộ ườ “phóng nhanh”, mi   ng chèo”, “r o b i chèo lên”, “đè sân lên mà ch t đôi” con thác…

ườ ng quan sát, khám phá s  v t ự ậ ở

ễ ườ ở ươ ộ ệ ệ ậ ệ ươ M t nét phong cách khác c a Nguy n Tuân là th ng di n mĩ thu t và con ng ủ i ph ng di n tài hoa ngh  sĩ. ph

ễ ướ ệ ả ộ

ậ ệ ữ ầ

ư ộ ạ ắ ờ

ườ ỏ chín đ ” có lúc l ở ừ ừ  l

ệ ờ      D i ngòi bút Nguy n Tuân, sông Đà qu  là m t công trình ngh  thu t tuy t v i ạ cùa t o hóa “tuôn dài tuôn dài nh  m t áng tóc tr  tình, đ u tóc chân tóc hi n trong mây   ọ   ắ tr i Tây B c bung n  hoa ban hoa g o”. Màu s c sông Đà mùa xuân là “dòng xanh ng c ạ   i lên cái “màu tháng ba Đ ng thi “Yên hoa bích”, mùa thu thì “l ệ ạ ươ tam nguy t h  D ng Châu”...

ở ệ ệ ộ Còn ông lái đò sông Đà thì tr

ắ ượ ộ

ề ồ ữ ọ

ể ọ ố ễ ề ể ế ổ

ậ ượ    thành m t ngh  sĩ tài hoa trong ngh  thu t v t ủ ồ   ầ ầ ắ c “binh pháp c a th n sông th n đá”, thu c lòng các lu ng thác gh nh, đã n m ch c đ ề   ủ ộ ử ủ sinh lu ng t  c a các con thác d  nên ch  đ ng trong m i hu ng, có th  lái con thuy n   vun vút qua hàng trăm gh nh đá ng n ngang, hi m hóc... Nguy n Tuân g i th  là “tay lái ra hoa”.

ộ ễ ấ ị

ữ Nguy n Tuân còn là m t cây bút r t m c tài hoa, l ch lãm. Mô t ậ  văn ch

ể ậ ợ

ườ ấ ả ộ ượ ự ng nào  m i t   ế   ươ ệ ế ề ụ ng mà còn k t t v  ngh  thu t   ắ ạ ư ộ ọ i th  c a kĩ thu t khác nh : h i h a, điêu kh c, âm nh c, sân   ể   ứ ộ ằ i lái đò sông Đà ng là m t b ng ch ng r t tiêu bi u

ỉ ậ ấ đ y, ông không ch  v n d ng nh ng hi u bi ữ ợ ế ủ h p thích đáng nh ng l ệ ả ạ ấ kh u, vũ đ o, đi n  nh. Bài kí Ng ủ c a nét phong cách trên.

ạ ẳ ậ ủ ế ủ ả

ợ ằ ố ả ộ ộ

ả ả ạ ồ ề ạ ộ

ả ừ ố ả ồ  đáy cái hút nhìn ng

ế ộ i m t cái c t n

ượ ữ ề ớ c phim màu  ng quay tít, cái máy lia ng

ướ ủ ế ế ằ ặ

ư ắ ụ ả ả ỡ m t cái hút kh ng khi p c a sông Đà b ne kĩ thu t phim  nh:   ạ  ả  ượ   c lên ế ồ ả   c cao đ n vài s i. Th  r i thu   c (...) lên ộ c sông xanh ve m t áng th y linh   ả  ườ i quay phim c

Ch ng h n ông t ế ợ “Tôi s  hãi mà nghĩ đ n m t anh b n quay phim táo t n nào mu n truy n c m giác l ề cho khán gi , đã dũng c m dám ng i vào m t cái thuy n thúng tròn v nh r i cho c ả ề thuy n c  mình c  máy quay xu ng đáy cái hút sông Đà. t ộ ướ ặ vách thành hút m t sông chênh nhau t ả ố ướ nh. Cái thuy n xoay tít, nh ng th ộ m t cái m t gi ng mà thành gi ng xây tràn b ng n ố kh i đúc dày, kh i pha lê xanh nh  s p v  tan  p vào c  máy c  ng ườ ng ố i đang xem”.

ữ ễ ệ ậ ậ

ả ậ ươ ụ ậ ậ c v n d ng trong văn ch

ụ ệ ụ ậ    bài ký sông Đà này, Nguy n Tuân còn v n d ng c  nh ng ngh  thu t, kĩ thu t ự ượ   ng: ngh  thu t quân s  và võ thu t. Nào là   , đánh khuýp vu h i, đánh du kích, ph c kích, đánh giáp lá cà, nào là đòn

ồ ắ ư ố Ở ấ ấ r t ít khi th y đ ử ử ử c a sinh c a t ỉ t a, đòn âm, đá trái, thúc g i, túm th t l ng...

ậ ữ ụ ề ọ

ẩ ủ ộ ố ế

ườ ị

ộ ấ ờ ế ề ị ượ ấ ề ổ

ử ủ ạ ề ề ị ề ị ị ế ủ ữ ề ứ ủ      Ngoài ra ông còn v n d ng nh ng tri th c c a nhi u b  môn khoa h c trong tác ị ữ ph m c a mình ­ m t v n văn hóa phong phú l ch lãm hi m th y ­ làm cho nh ng bài kí   ườ ọ   ủ i đ c c a ông có giá tr  văn hóa cao. Bài kí Ng i lái đò sông Đà nh  th  đã giúp ng ạ ử ị ể   hi u đ c r t nhi u đi u b  ích v  l ch s , đ a lý sông Đà, v  l ch s  cách m ng xung ề   quanh con sông này, v  đ a hình đ a th  c a nó, v  nh ng con thác đ  lo i, v  các tài

ấ ướ ủ ữ ễ ả   ơ ủ c vùng sông Đà, v  nh ng bài th  c a Nguy n Quang Bích, c a T n

ở ề ề ố nguyên đ t n ề Đà..., v  con sông ổ  mi n Tây T  qu c này.

ề ễ ế ằ

ữ ế

ộ ậ ị ạ ệ ệ

t r ng Nguy n Tuân là nhà văn có phong cách đ c đáo, tài s ả i lái đò sông Đà ta c m nh n rõ thêm s  v ng giàu giá tr  t o hình, l ế ườ i ngh  sĩ b c th y và kho t ế ủ ự ừ ị ử  ự  ố   i ườ ọ   i đ c

ữ ở ố Chúng ta đ u bi ọ ườ ứ ụ d ng ngôn ng  đ n m c điêu luy n. Đ c Ng ắ ả ầ ậ s c s o c a giác quan ng ấ ở văn r t m c tài hoa. B i th  bài ký v a có giá tr  văn h c v a đem đ n cho ng ị ề nh ng thông tin thú v  v  sông Đà, con sông ừ ự ọ ừ ổ ắ  vùng Tây b c T  qu c.