CÁØM NANG CÁÚP NÆÅÏC NÄNG THÄN ThS. Lã Anh Tuáún
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
6. PHÆÅNG TIÃÛN VAÌ CÄNG TRÇNH TRÆÎ NÆÅÏC
112
PHÆÅNG TIÃÛN
VAÌ CÄNG TRÇNH TRÆÎ NÆÅÏC
6.1. TRÆÎ NÆÅÏC BÀÒNG VÁÛT CHÆÏA ÂÅN GIAÍN
ÅÍ caïc vuìng näng thän Viãût Nam, viãûc täön træî næåïc ráút âæåüc chuï troüng. Tuìy
theo nhu cáöu sæí duûng næåïc, diãûn têch nhaì åí, säú ngæåìi trong gia âçnh vaì khaí nàng
kinh tãú, ta dãù daìng tênh âæåüc thãø têch bãø dæû træî cáön thiãút cho caïc thaïng muìa khä. Vê
duû mäüt gia âçnh 5 ngæåìi, nhu cáöu næåïc àn uäúng trung bçnh laì 6 - 8 lêt/ngæåìi.ngaìy
thç cáön mäüt bãø chæïa coï dung têch täúi thiãøu cho 6 thaïng muìa khä:
8 lêt/ngæåìi.ngaìy x 5 ngæåìi x 180 ngaìy = 7.200 lêt = 7,2 m
3
våïi mæïc tháút thoaït khoaíng 20 - 30%, thç dung têch chæïa cáön coï laì:
7,2 m
3
x 1,3 = 9,6 m
3
, laìm troìn 10 m
3
(tæång âæång bãø hçnh khäúi chæî nháût 2 m x 3 m x 1,8 m)
Váût chæïa næåïc ráút âa daûng, coï thãø laì bãø bã-täng cäút theïp, bãø xáy gaûch theí, lu khaûp,
xä can, thuìng phuy (220 l), bäön næåïc bàòng nhæûa hoàûc inox (loaûi 300 l, 500 l, 1000 l,
1500 l, 2000 l, ...).
Hçnh 6.1: Caïc hçnh thæïc thu træî næåïc phäø biãún åí cäüng âäöng näng thän
Caïc kiãøu xáy dæûng bãø chæïa ráút nhiãöu, sau âáy laì mäüt säú âån giaín, coï thãø aïp duûng
cho caïc vuìng näng thän Viãût Nam.
BÃØ XÁY
THUÌNG
LU
BÄÖN NÆÅÏC
XÄ
CAN
CÁØM NANG CÁÚP NÆÅÏC NÄNG THÄN ThS. Lã Anh Tuáún
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
6. PHÆÅNG TIÃÛN VAÌ CÄNG TRÇNH TRÆÎ NÆÅÏC
113
Chè dáùn caïc bæåïc xáy 1 caïi lu coï dung têch chæïa khoaíng 250 lêt næåïc:
(Theo Pickford, 1991 vaì Watt, 1978)
1. Càõt 2 miãúng vaíi thä coï kêch
thæåïc 125 x 110 cm, veî caïc âæåìng
may theo kêch thæåïc nhæ hçnh veî.
May 2 miãúng vaíi cho dêch vaìo
nhau âãø hçnh thaình mäüt caïi bao
vaíi. Läün traïi bao khi may xong.
2. Âàût bao vaíi lãn mäüt táúm âaïy
bàòng xi-màng xáy sàôn hçnh troìn
coï âæåìng kênh 60 cm, daìy 1,5 cm.
Âäø caït vaìo bao vaíi. Giæî âaïy bao
caït truìm troün âãöu trãn táúm âaïy.
3. Khi bao âáöy caït, cäüt miãûng bao
laûi vaì taûo daïng cho caïi lu bàòng
mäüt caïi bay gäù väù âãöu chung
quanh bao. Phun næåïc cho æåït caït
trong bao træåïc khi traït væîa.
4. Gàõn mäüt vaình kim loaûi (sàõt, tole
keîm) coï âæåìng kênh 40 cm lãn
âáöu bao caït âãø laìm miãûng lu. Träün
væîa xi-màng theo tè lãû 1:2 (xi-
màng: caït), trän khä (1 caïi lu 250
lêt cáön 50 kg caït vaì 25 kg xi-màng
P.300). Tä låïp væîa âáöu tiãn quanh
bao caït våïi bãö daìy 0,5 cm.
CÁØM NANG CÁÚP NÆÅÏC NÄNG THÄN ThS. Lã Anh Tuáún
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
6. PHÆÅNG TIÃÛN VAÌ CÄNG TRÇNH TRÆÎ NÆÅÏC
114
Laìm thãm 1 caïi nàõp âáûy (bàòng tole traïng keîm, coï boüc læåïi muäùi) cho caïi lu.
Khi bàõt âáöu sæí duûng:
Ngaìy thæï nháút: âäø næåïc khäng quaï 1/2 lu.
Ngaìy thæï hai: âäø næåïc khäng quaï 3/4 lu.
Ngaìy thæï ba: coï thãø âäø næåïc âáöy lu.
Phæång caïch naìy cuîng coï thãø aïp duûng âãø xáy caïc loaûi lu coï dung têch låïn hån,
chæìng 500 lêt hoàûc 1.000 lêt. Loaûi lu naìy nãn haûn chãú di chuyãøn, täút nháút laì xáy cäú
âënh nåi cáön âàût. Lu sæí duûng 1 thåìi gian coï thãø bë næït, coï thãø duìng væîa xi-màng,
dáöu chai hoàûc nhæûa âæåìng treït chäù næït. Træåïc khi haìn treït, nãn duìng âuûc nhoí âuûc
theo vãút næït khoaíng 0,5 cm træåïc khi treït.
Hçnh 6.2:
Âuûc traïm vãút næït trãn lu
5. Âåüi låïp væîa thæï nháút håi raïo,
tiãúp tuûc tä låïp thæï hai thãm 0,5 cm
lãn låïp thæï nháút. Kiãøm tra âäü daìy
âäöng âãöu cuía låïp häö væîa bàòng 1
cáy âinh hoàûc 1 coüng theïp. Gàõn
thãm mäüt vaình kim loaûi thæï hai coï
âæåìng kênh 47 cm bãn ngoaìi vaình
thæï nháút lãn miãûng lu. Âäø væîa xi-
màng giæîa 2 vaình kim loaûi âãø
hçnh thaình miãûng lu.
6. Hai ngaìy sau, moïc caït trong bao
caït ra, láúy khoíi lu bao caït vaì 2
vaình kim loaûi. Chènh sæía caïc
khiãúm khuyãút cuía hçnh daïng caïi
lu. Treït kyî nåi tiãúp xuïc giæîa thán
lu vaì âaïy lu bàòng 1 låïp xi-màng
giaì. Queït laïng bãn trong miãûng lu
1 låïp häö xi-màng âàût cho trån tru.
Giæî lu khoaíng 2 tuáön lãù.
Vãút næït
Bãö daìy lu
19
-
25 mm (khoaíng âuûc)
CÁØM NANG CÁÚP NÆÅÏC NÄNG THÄN ThS. Lã Anh Tuáún
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
6. PHÆÅNG TIÃÛN VAÌ CÄNG TRÇNH TRÆÎ NÆÅÏC
115
Chæïa næåïc bàòng thuìng kim loaûi:
Nhiãöu âëa phæång coï thãø táûn duûng caïc thuìng container, conex, hoàûc caïc
thuìng chæïa xe bäön, ... âãø træî næåïc. Næåïc coï thãø hæïng tæì maïi nhaì caïc häüi træåìng
trung tám laìng xaî, maïi chuìa, daîy nhaì træåìng hoüc, ... laìm caïc nåi træî vaì phán phäúi
næåïc cäng cäüng, nhæ hçnh dæåïi:
Hçnh 6.3: Caïc hçnh thæïc træî næåïc mæa bàòng thuìng kim loaûi cho cäüng âäöng
ÄÚng thu næåïc
mæa tæì maïi
nhaì
ÄÚng thu næåïc
mæa tæì maïi
nhaì
Thuìng træî
Voìi næåïc
Kãû âåî
Bäön chæïa næåïc
Kãû âåî
Âæa næåïc vaìo
Bäön næåïc
bàòng theïp
táúm âæåüc
haìn hoàûc
gheïp bàòng
âinh taïn
CÁØM NANG CÁÚP NÆÅÏC NÄNG THÄN ThS. Lã Anh Tuáún
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
6. PHÆÅNG TIÃÛN VAÌ CÄNG TRÇNH TRÆÎ NÆÅÏC
116
6.2. TRÆÎ NÆÅÏC DÆÅÏI ÂÁÚT
6.2.1. Træî næåïc bàòng ao häö
Taûi nhiãöu vuìng näng thän, ngæåìi ta låüi duûng caïc truîng dæåïi âáút laìm nåi træî
næåïc. Nåi træî laì caïc ao, häö, kãnh, mæång, ... Caïc nåi træî naìy tiãûn låüi, reí tiãön, chæïa
âæåüc nhiãöu næåïc nhæng coï caïc nhæåüc âiãøm:
Dãù nhiãùm báøn do bë næåïc traìn màût cuäún theo raïc rãún, caïc taûp cháút hæîu cå vaì
buûi âáút vaìo chäù chæïa. Gia suïc coï thãø vaìo nåi træî uäúng næåïc laìm næåïc bë
nhiãùm phán vaì vi khuáøn.
Dãù bäúc håi vaì tháúm ruït do màût thoaïng låïn vaì màût tiãúp xuïc våïi âáút låïn.
Caïc nhæåüc âiãøm naìy coï thãø khàõc phuûc mäüt pháön, bàòng caïch loït táúm traíi bàòng nylon
hoàûc loït dale bã-täng màût dáöu phaíi täún thãm chi phê xáy dæûng.
Hçnh 6.4 : Loït âaïy kãnh, ao bàòng táúm traíi nylon âãø ngàn máút næåïc do tháúm,
träöng cáy chung quanh âãø haûn chãúú bäúc håi vaì haìng raìo âãø ngàn gia suïc vaìo
6.2.2. Bäø sung næåïc ngáöm
Âäúi våïi nhæîng vuìng coï âiãöu kiãûn âëa cháút âàûc biãût: mäüt daíi âáút tháúm ruït täút
nhæng thiãúu nguäön bäø cáûp - coï thãø do nguäön säng bë tàõt do âáút seït têch tuû åí âaïy,
säng häö bë ä nhiãùm, cháút læåüng keïm, v.v... - ta coï thãø bäø sung nhán taûo cho nguäön
næåïc ngáöm, âàûc biãût cho caïc táöng näng.
Âàût äúng dáùn næåïc säng âãún bãø láúy næåïc. Bãø láúy næåïc coï bãö räüng âaïy låïn, dæåïi âaïy
traíi låïp caït thä daìy khoaíng 0,5 m. Næåïc seî tháúm xuäúng âáút vaì têch tuû åí táöng näng
(táöng naìy bë giåïi haûn båíi táöng khäng tháúm næåïc). Næåïc âæåüc thu häöi bàòng caïc
giãúng khoan (hçnh 6.5).
Phæång thæïc bäø sung vaì thu häöi næåïc nhæ hçnh trãn coï thuáûn låüi laì coï thãø giaím
hoàûc kiãøm soaït tçnh traûng ä nhiãùm næåïc säng - luïc âoï chè viãûc âoïng van khoïa laûi -
vaì coï thãø tiãút kiãûm chi phê dáùn næåïc âãún nåi phán phäúi. Tuy nhiãn, noï âoìi hoíi phaíi
coï låïp âëa cháút thêch håüp cho viãûc dáùn tháúm.
Kãnh træî næ
åïc
Táúm loït nylon Bao c
aït
chàûn
Haìng raìo
chàûn
Cáöu láúy næåïc
chàûn
C
áy boïng maït
chàûn