28

Trong thêi k× tr­íc ®æi míi chÝnh s¸ch th­¬ng m¹i vµ thuÕ quan bÞ chi phèi

bëi nguyªn t¾c Nhµ n­íc ®éc quyÒn vÒ ngo¹i th­¬ng, mäi ho¹t ®éng xuÊt nhËp

khÈu ®Òu do c¸c tæng c«ng ty cña Bé ngo¹i th­¬ng thùc hiÖn trªn c¬ së kÕ ho¹ch

®· ®­îc cÊp trªn duyÖt, c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt cã nghÜa vô thùc hiÖn c¸c chØ tiªu kÕ

ho¹ch ®· ®­îc giao.

Trong kho¶ng thêi gian tõ n¨m 1986 ®Õn nay víi chÝnh s¸ch ®æi míi ho¹t

®éng ngo¹i th­¬ng ®· cã nh÷ng chuyÓn biÕn râ rÖt. Trong giai ®o¹n 86-90 kinh

tÕ ®èi ngo¹i ®­îc coi lµ lµ mét ‘mòi nhän’. §Æc ®iÓm cña thêi k× nµy lµ níi láng

c¬ chÕ qu¶n lÝ ngo¹i th­¬ng vµ b¾t ®Çu mét chÝnh s¸ch më c­¶. LuËt ®Çu t­ n­íc

ngoµi ®­îc quèc héi th«ng qua 12-1987 lµ v¨n b¶n ph¸p lÝ ®Çu tiªn ®¸nh dÊu sù

chuyÓn h­íng thùc sù sang chÝnh s¸ch ‘më cöa’. NghÞ ®Þnh 64/H§BT ngµy 16

th¸ng 6-1989 cña Héi ®ång bé tr­ëng vÒ chÕ ®é tæ chøc qu¶n lÝ kinh doanh ho¹t

®éng xuÊt nhËp khÈu lµ c¬ së cña chÝnh s¸ch th­¬ng m¹i thêi k× nµy. Tuy nhiªn

nh×n chung c¸c chÝnh s¸ch vÒ c¬ b¶n vÉn ch­a tho¸t khái quan ®iÓm Nhµ n­íc

®éc quyÒn ngo¹i th­¬ng. §¹i héi ®¶ng lÇn VII ®· kh¼ng ®Þnh quan ®iÓm :VIÖT

NAM muån lµm b¹n víi tÊt c¶ c¸c n­íc. VIÖT NAM thùc hiÖn chÝnh s¸ch ®a

ph­¬ng ho¸, ®a d¹ng c¸c quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i. Trªn tinh thÇn ®ã nghÞ ®Þnh

114/H§BT 7-4-92 vÒ qu¶n lÝ cña nhµ n­íc vÒ ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu ®· ®¸nh

dÊu mét b­íc tiÕn míi trong chÝnh s¸ch ngo¹i th­¬ng cña VIÖT NAM LuËt

thuÕ xuÊt nhËp khÈu ®­îc ban hµnh 1-3-92 sau ®ã ®­îc söa ®æi cã hiÖu lùc 1-9-

93 ®· t¹o c¬ së v÷ng ch¾c cho viÖc xö lÝ thuÕ trong giao dÞch th­¬ng m¹i quèc tÕ.

Theo quy ®Þnh cña c¸c v¨n b¶n nµy, trõ c¸c lo¹i hµng cÊm mäi hµng ho¸ ®­îc

xuÊt nhËp khÈu mµ kh«ng ph¶i chÞu sù h¹n chÕ nµo.

Trong xuÊt khÈu nh÷ng mÆt hµng cÊm xuÊt khÈu bao gåm :vò khÝ, ®å cæ

c¸c lo¹i ma tuý, gç trßn, ®éng vËt hoang d· vµ ®éng thùc vËt quý hiÕm. Cho ®Õn

1994 ChÝnh phñ cßn ¸p dông h¹n ngh¹ch ®èi víi 3 mÆt hµng nh­ng ®Õn 1995 chØ

cßn l¹i mét mÆt hµng lµ g¹o. Bªn c¹nh h¹n ngh¹ch xuÊt khÈu, VIÖT NAM cßn ¸p

dông chÕ ®é cÊp giÊy phÐp xuÊt nhËp khÈu, thËm chÝ cho tõng chuyÕn hµng. ChÕ

®é nµy ®· g©y khã kh¨n cho ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu. Tõ ngµy 1-7-1994 ChÝnh

28

29

phñ chÝnh thøc b·i bá giÊy phÐp cÊp cho tõng chuyÕn hµng, cho phÐp c¸c c«ng ty

s¶n xuÊt c¸c mÆt hµng xuÊt khÈu ®­îc xuÊt khÈu vµ nhËp khÈu nguyªn liÖu cÇn

thiÕt theo chÕ ®é thuÕ xuÊt nhËp khÈu hiÖn hµnh mµ kh«ng cÇn cã giÊy phÐp. Cã

thÓ nãi ®©y lµ mét b­íc tiÕn bé c¨n b¶n võa cã t¸c dông khuyÕn khÝch xuÊt khÈu

®ång thêi còng phï hîp víi th«ng lÖ quèc tÕ.

Trong nhËp khÈu, ViÖt Nam còng quy ®Þnh nh­ trong xuÊt khÈu nh­ng

víi diÖn réng h¬n nh»m b¶o ®¶m trËt tù an toµn x· héi b¶o vÖ thuÇn phong mÜ

tôc vµ b¶o vÖ mét sè ngµnh c«ng nghiÖp trong n­íc. §Õn 1995 theo quyÕt ®Þnh

96TM/XNK chØ cßn 8 mÆt hµng cÊm nhËp : vò khÝ, ma tuý, v¨n ho¸ phÈm ®å

trôy, ho¸ chÊt ®éc, ph¸o næ, thuèc l¸ ®iÕu, hµng tiªu dïng ®· qua sö dông, «t« cã

tay l¸i nghÞch. Trong nhËp khÈu, Nhµ n­íc còng ¸p dông chÕ ®é cÊp giÊy phÐp

nhËp khÈu theo chuyÕn. Trong n¨m 93 ®· c¶i c¸ch ¸p dông giÊy phÐp nhËp khÈu

theo chuyÕn cã gi¸ trÞ trong vßng 6 th¸ng. Tõ n¨m 95 c¸c doanh nghiÖp nhËp

khÈu hµng tiªu dïng chØ cÇn nép kÕ ho¹ch nhËp khÈu cho bé th­¬ng m¹i 2 lÇn

trong n¨m ®ã lµ th¸ng 5 vµ 10. Sau khi kÕ ho¹ch ®­îc duyÖt th× cã thÓ tiÕn hµnh

nhËp khÈu. DiÖn mÆt hµng nhËp khÈu qu¶n lÝ b»ng h¹n ngh¹ch còng gi¶m dÇn.

N¨m 94 cã tíi 15 mÆt hµng th× sang n¨m 95 chØ cßn 7 mÆt hµng :x¨ng dÇu thÐp

xi m¨ng ph©n bãn. §ã ®­îc coi lµ c¸c mÆt hµng nh¹y c¶m ®èi víi thÞ tr­êng ViÖt

Nam do ®ã chÝnh phñ kh«ng nh÷ng quy ®Þnh h¹n ngh¹ch mµ cßn ph¶i ®¹t ®­îc

nh÷ng tiªu chuÈn nhÊt ®Þnh ®Ó giao h¹n ngh¹ch.

*ChÝnh s¸ch thuÕ quan.

LuËt thuÕ xuÊt nhËp khÈu cña ViÖt Nam ®­îc ban hµnh n¨m 1987 vµ ®·

qua nhiÒu lÇn söa ®æi. BiÓu thuÕ suÊt cña ViÖt Nam biÕn thiªn tõ 0-200% víi 28

møc thuÕ suÊt kh¸c nhau. ThuÕ suÊt ®­îc x¸c ®Þnh theo th«ng lÖ :thuÕ suÊt thÊp ®èi

víi thiÕt bÞ c¬ b¶n, t­ liÖu s¶n xuÊt, t¨ng dÇn víi hµng tiªu dïng vµ cao nhÊt ®èi víi

hµng xa xØ vµ th­êng cã møc chªnh lÖch rÊt lín gi÷a c¸c møc thuÕ suÊt. ThuÕ nhËp

khÈu cßn bao gåm c¶ thuÕ doanh thu vµ thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt nªn thuÕ suÊt rÊt cao.

29

30

BiÓu thuÕ suÊt trªn ®· ®­îc söa ®æi vµo th¸ng 5-92 vµ th¸ng 1-93 nh­ng vÉn cßn 28

møc thuÕ dao ®éng tõ 0-200% nh­ tr­íc. Vµo th¸ng 1-94 chÝnh phñ b·i bá thuÕ

®¸nh vµo x¨ng dÇu vµ ph©n bãn nh­ng l¹i thay vµo ®ã mét kho¶n phô thu ®èi víi

mét sè mÆt hµng cã tØ suÊt lîi nhuËn cao. C¸c kho¶n phô thu nµy tuy cã t¹o ®­îc

nguån cho quü b×nh æn gi¸ nh­ng l¹i g©y phøc t¹p vµ kh«ng phï hîp víi th«ng lÖ

quèc tÕ. ChÝnh phñ thùc hiÖn chÕ ®é miÔn thuÕ nhËp khÈu víi thiÕt bÞ m¸y mãc phô

tïng, ph­¬ng tiÖn s¶n xuÊt kinh doanh, vËt t­ ®Ó ®Çu t­ x©y dùng c¬ b¶n h×nh thµnh

xÝ nghiÖp hoÆc ®Ó t¹o thµnh tµi s¶n cè ®Þnh thùc hiÖn hîp ®ång hîp t¸c kinh

doanh(nghÞ ®Þnh 191/CP ngµy 28/12/1994).

Tãm l¹i chÝnh s¸ch th­ong m¹i vµ thuÕ quan cña ViÖt Nam trong nh÷ng

n¨m võa qua ph¶n ¸nh xu h­íng më cöa cña nÒn kinh tÕ theo h­êng tõng b­íc

tù do ho¸ th­¬ng m¹i phï hîp víi th«ng lÖ quèc tÕ. §iÒu nµy ®­îc thÓ hiÖn ë

nh÷ng khÝa c¹nh ®æi míi vµ ®¬n gi¶n ho¸ viÖc cÊp giÊy phÐp vµ h¹n ngh¹ch xuÊt

nhËp khÈu. ChÝnh phñ tõng b­íc thùc hiÖn tù do ho¸ th­¬ng m¹i b»ng c¸ch dì

bá dÇn hµng rµo phi thuÕ quan. HÇu hÕt c¸c h¹n ngh¹ch ®· ®­îc b·i bá vµ thay

vµo ®ã lµ hÖ thèng thuÕ xuÊt nhËp khÈu. Nhµ n­íc t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c nhµ s¶n

xuÊt trong n­íc tiÕp cËn víi thÞ tr­êng ngoµi n­íc ;hç trî x©y dùng c¸c c¬ së

chÕ biÕn hµng xuÊt khÈu.

* KÕt qu¶ vµ tån t¹i.

Trong qu¸ tr×nh ®æi míi chÝnh s¸ch th­¬ng m¹i vµ thuÕ quan ViÖt Nam ®·

thu ®­îc mét sè thµnh tùu quan träng trong nh÷ng n¨m qua trªn lÜnh vùc kinh tÕ

®èi ngo¹i

- Tæng gi¸ trÞkim ng¹ch xuÊt khÈu t¨ng lªn 3 lÇn trong ®ã xuÊt khÈu t¨ng h¬n

5 lÇn, tèc ®é t¨ng trung b×nh cña xuÊt khÈu 90-94 lµ trªn 20% vµ nhê ®ã tõ chç

xuÊt khÈu : nhËp khÈu =1:2, 8 thêi k× 81-85 ®· tiÕn tíi chç xuÊt khÈu trang tr¶i

80% nhu cÇu nhËp khÈu (94) so víi 24, 6% n¨m 86.

30

31

Gi¸ trÞ xuÊt nhËp khÈu 1986-1994(triÖu USD)

N¨m Tæng gi¸ trÞ xuÊt nhËp khÈu XuÊt khÈu NhËp khÈu

1986 2507, 1 677, 8 1839, 3

1987 2856, 4 723, 9 2132, 5

1988 3373, 0 833, 5 2539, 5

1989 3908, 3 1524, 6 2383, 7

1990 4289, 0 1845, 0 2474, 0

1991 4980, 4 2081, 7 2187, 7

1992 4980, 0 2475, 0 2505, 0

1993 6909, 0 2985, 0 3, 924, 0

1994 8100, 0 3600, 0 4500. 0

Nguån Bé th­¬ng m¹i, T¹p chÝ Th­¬ng m¹i 6-1995.

- Ta thÊy gi¸ trÞ xuÊt khÈu t¨ng lªn mét c¸ch ®¸ng mõng nh­ng xÐt vÒ gi¸

trÞ xuÊt khÈu theo ®Çu ng­êi vµ c¬ cÊu xuÊt khÈu th× VIÖT NAM ph¶i cã nç lùc

to lín míi cã thÓ ®¸p øng ®­îc nhu cÇu c«ng nghiÖp ho¸ trong nh÷ng n¨m tiÕp

theo.

31

32

VÒ kim ngh¹ch xuÊt khÈu theo ®Çu ng­êi n¨m94 míi ®¹t ®­îc møc

50USD ch­a b»ng 1/3 møc cña mét n­íc cã nÒn ngo¹i th­¬ng t­¬ng ®èi ph¸t

triÓn nghÜa lµ ViÖt Nam ph¶i cã nh÷ng nç lùc rÊt lín míi cã thÓ ®¹t ®­îc møc

cña c¸c n­íc cã nÒn ngo¹i th­¬ng t­¬ng ®èi ph¸t triÓn trong khu vùc.

Ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu 91-95 t­¬ng ®èi s«i ®éng vµ cã chiÒu h­êng

®i vµo nÒ nÕp tèt. Cã ®­îc kÕt qu¶ nµy mét phÇn quan träng nhê sù chØ ®¹o chÆt

chÏ cña chÝnh phñ mét mÆt b·i bá nh÷ng thñ tôc hµnh chÝnh c¶n trë ho¹t ®éng

th­¬ng m¹i, khuyÕn khÝch xuÊt khÈu kiÓm so¸t chÆt chÏ nhËp khÈu. Ngµy 28-2-

1994 Thñ t­íng ChÝnh phñ ban hµnh quyÕt ®Þnh 78/TTg ®Þnh h­íng xuÊt nhËp

khÈu ®©y lµ c¬ së ph¸p lÝ ®iÒu hµnh xuÊt nhËp khÈu theo h­íng khuyÕn khÝch tèi

®a xuÊt khÈu kiÓm so¸t chÆt chÏ nhËp khÈu. ViÖc ban hµnh nghÞ ®Þnh 33/CP ngµy

19-4-94 cña ChÝnh phñ thay thÕ nghÞ ®Þnh 114/H§BT ngµy 7-4-1992 cña Héi

®ång Bé tr­ëng h¹ thÊp møc vèn tèi thiÓu t¹i thêi ®iÓm ®¨ng kÝ kinh doanh tõ

200ngh×n USD xuèng 100ngh×n USD ®èi víi c¸c doanh nghiÖp thuéc c¸c tØnh

miÒn nói c¸c doanh nghiÖp kinh doanh nh÷ng mÆt hµng cÇn khuyÕn khÝch xuÊt

khÈu ®· t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c doanh nghiÖp nµy cã ®iÒu kiÖn tham gia kinh

doanh. ViÖc b·i bá hµng lo¹t nh÷ng v¨n b¶n cò, l¹c hËu thiÕu t×nh kh¶ thi thay

vµo ®ã lµ c¸c v¨n b¶n míi phï hîp chung víi xu h­íng chung cña th­¬ng m¹i

quèc tÕ, ®ång thêi cã tÝnh kh¶ thi cao h¬n ®· gi¶m ®­îc nh÷ng tranh chÊp kh«ng

®¸ng cã gi÷a c¸c doanh nghiÖp víi nhau vµ gi÷a doanh nghiÖp víi c¬ quan qu¶n

lÝ nhµ n­íc, gi÷a c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc víi c¸c b¹n hµng...

Hµng xuÊt khÈu cña ViÖt Nam chñ yÕu lµ l­¬ng thùc nguyªn nhiªn liÖu,

kho¸ng s¶n cßn s¶n phÈm chÕ biÕn cã tØ lÖ rÊt thÊp. MÆt kh¸c 80% thu nhËp tõ

xuÊt khÈu lµ 2 mÆt hµng lµ g¹o vµ dÇu th«. C¬ cÊu xuÊt khÈu nµy lµ kh«ng cã lîi

v× gi¸ c¶ thÕ giíi trong nh÷ng thËp kØ võa qua lµ kh«ng cã lîi cho nhãm hµng

l©m s¶n kh«ng qua chÕ biÕn vµ hµng nguyªn liÖu. VÝ dô nÕu lÊy gi¸ n¨m 1970 lµ

100% th× n¨m 1993 gi¸ cao su lµ 63%, gi¸ cµ phª lµ 30% gi¸ thiÕc l¸ 40%.

32

33

ChÕ ®é thuÕ xuÊt nhËp khÈu mÆc dï cßn nhiÒu thiÕu sãt nh­ng ®· gãp phÇn

b¶o hé s¶n suÊt trong n­íc h­íng dÉn tiªu dïng trong n­íc vµ lµ ngußn thu kh¸

cho ng©n s¸ch nhµ n­íc. Sè thu hót vÒ thuÕ xuÊt nhËp khÈu t¨ng nhanh qua c¸c

n¨m vµ gi÷ vÞ trÝ quan träng trong tæng sè thu vÒ thuÕ : 19% n¨m 93, 26, 4%

n¨m 1994...

2.2 Mét sè gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao vai trß cña Nhµ n­íc ®èi víi

qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ n­íc ta thêi gian tíi.

- §Ó thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña thÞ tr­êng tµi chÝnh vµ khai th¸c tèt h¬n

nguån vèn trong n­íc Nhµ n­íc ph¶i æn ®Þnh ®­îc m«i tr­êng kinh tÕ vÜ m«,

kiÓm so¸t ®­îc l¹m ph¸t vµ tØ gi¸.

- Hoµn chØnh hÖ thèng luËt ph¸p vÒ thÞ tr­êng tµi chÝnh vµ khuyÕn khÝch

®Çu t­.

- Thùc hiÖn chÕ ®é l·i suÊt linh ho¹t theo nguyªn t¾c thÞ tr­êng, phÊn ®Êu

gi¶m dÇn l·i suÊt trªn c¬ së tØ lÖ l¹m ph¸t gi¶m dÇn nhê æn ®Þnh kinh tÕ vÜ m«

;gi¶m chi phÝ phôc vô cña ng©n hµng vµ nghien cøu söa ®æi chÝnh s¸ch thuÕ ®èi

víi ng©n hµng. Nªn quy ®Þnh møc chªnh lÖch tèi ®a gi÷a l·i suÊt tiÒn göi vµ l·i

suÊt tiÒn cho vay. ph­¬ng ph¸p nµy ã ­u ®iÓm khuyÕn khÝch c¹nh tranh gi÷a c¸c

ng©n hµng th­¬ng m¹i lo¹i trõ ®­îc sù lîi dông vÞ trÝ ®éc quyÒn cña mét sè ng©n

hµng huy ®éng víi møc l·i suÊt thÊp cho vay víi møc l·i suÊt cao lµm thiÖt h¹i

cho c¶ ng­êi göi lÉn ng­êi vay vèn. Ngoµi ra sù c¹nh tranh mµ biÖn ph¸p nµy t¹o

ra khiÕn cho c¸c ng©n hµng ph¶i n©ng cao hiÖu qu¶ vµ gi¶m chi phÝ kinh doanh.

- TiÕp tôc ph¸t triÓn thÞ tr­êng c¸c nguån vèn ng¾n h¹n b»ng c¸ch n©ng cao

n¨ng lùc ho¹t ®éng cña c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i më réng c¸c chi nh¸nh ng©n

hµng ®Õn c¸c vïng n«ng th«n võa khai th¸c nguån vèn tiÕt kiÖm võa cung cÊp

c¸c kho¶n tÝn dông cÇn thiÕt cho sù ph¸t triÓn kinh tÕ n«ng th«n.

33

34

- Nhµ n­íc hç trî ®Çu t­ trong n­íc th«ng qua c¸c dù ¸n ®Çu t­ quèc gia

cô thÓ, thµnh lËp quü hç trî ®Çu t­ quèc gia víi l·i suÊt ­u ®·i cho c¸c dù ¸n

trung vµ dµi h¹n trong c¸c nghµnh nghÒ thuéc diÖn ­u ®·i, c¸c vïng cã khã kh¨n.

- Ng©n s¸ch nhµ n­íc cã tr¸ch nhiÖm bæ sung thªm vèn tÝn dông cho ng©n

hµng th­¬ng m¹i quèc doanh trong quy ®Þnh ®Ó ­u tiªn møc vèn cho vay ®èi víi

c¸c c¬ së s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu thuéc diÖn ­u tiªn ph¸t triÓn.

- Nhµ n­íc khuyÕn khÝch c¸c tæ chøc, c¸ nh©n thµnh lËp doanh nghiÖp

dÞch vô t­ vÊn qu¶n lÝ ph¸p lÝ doanh nghiÖp d¹y nghÒ vµ ®µo t¹o c¸n bé kÜ thuËt,

cung cÊp th«ng tin kinh tÕ phæ biÕn vµ chuyÓn giao c«ng nghÖ ®Ó hç trî ®Çu t­

trong n­íc.

- KhÈn tr­¬ng tiÕn hµnh cæ phÇn ho¸ c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc ®Î nhµ n­íc

thu håi vèn ®Çu t­ tiÕp tôc t¸i ®Çu t­ ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ. Nh÷ng xÝ nghiÖp ho¹t

®éng kinh doanh kh«ng hiÖu qu¶ th× nªn gi¶i thÓ, nh÷ng doanh nghiÖp lµm ¨n cã

hiÖu qu¶ nh­ng xÐt thÊy kh«ng cÇn gi÷ th× nªn cæ phÇn ho¸ nguån thu vÉn kh«ng

gi¶m mµ cã thªm kho¶n tiÒn lín vÒ b¸n cæ phÇn.

- TiÕn tíi thèng nhÊt ho¸ chÝnh s¸ch ®èi víi ®Çu t­ trong n­íc vµ ®Çu t­ n­íc

ngoµi xo¸ bá sù ph©n biÖt vÒ thuÕ gi¸ vµ c­íc dÞch vô ®èi víi ®Çu t­ n­íc ngoµi.

T¨ng c­êng thu hót vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi b»ng c¸c chÝnh s¸ch th«ng tho¸ng ­u

®·i h¬n.

§æi míi vµ ®Èy nhanh qu¸ tr×nh chuyÓn giao c«ng nghÖ.

Trong lÜnh vùc nµy vai trß nhµ n­íc cÇn thÓ hiÖn râ ë c¸c mÆt sau :

- X¸c ®Þnh nh÷ng tiªu chuÈn râ rµng nh÷ng giíi h¹n nhÊt ®Þnh ®èi víi c«ng

nghÖ ®­íc chuyÓn giao. Ngoµi nh÷ng tiªu chuÈn vÒ m«i tr­êng nhµ n­íc cã c¸c

34

35

tiªu chuÈn vÒ tr×nh ®é kÜ thuËt møc ®é tiÕn tiÕn cña c«ng nghÖ ®­îc chuyÓn giao.

- Nhµ n­íc cÇn cã nh÷ng c¬ chÕ kiÓm so¸t nhÊt ®Þnh vµ hÖ thèng tæ chøc

vµ lùc l­îng c¸n bé chuyªn m«n thÝch hîp. G¾n víi chóng lµ chÕ ®é xö lÝ

nghiªm kh¾c nh÷ng vi ph¹m dï lµ v« ý hay cè ý.

- Tæ chøc quan hÖ hîp t¸c quèc tÕ nh»m më réng vµ n©ng cao hiÖu qu¶

ph¸t triÓn c«ng nghÖ. §a d¹ng ho¸ c¸c h×nh thøc hîp t¸c t¹o ®iÒu kiÖn dÔ dµng

thuËn lîi cho hîp t¸c hai bªn cïng cã lîi. Sö dông sù gióp ®ì quèc tÕ ®Ó hiÖn ®¹i

ho¸ c¬ së vËt chÊt kÜ thuËt cho nghiªn cøu vµ triÓn khai ®µo t¹o c¸n bé theo

h­íng khoa häc vµ c«ng nghÖ míi.

- Tæ chøc m¹ng l­íi th«ng tin c«ng nghÖ vµ hç trî ho¹t ®éng t­ vÊn chuyÓn

giao c«ng nghÖ, x©y dùng hÖ thèng th«ng tin hiÖn ®¹i vÒ khoa häcvµ c«ng nghÖ.

- Tæ chøc c«ng t¸c ®µo t¹o nh»m t¨ng n¨ng lùc, tr×nh ®é kÜ thuËt cña lùc

l­îng lao ®éng.

- Ph¸t triÓn c¸c tæ hîp nghiªn cøu - ®µo t¹o – s¶n xuÊt. Nghiªn cøu x©y

dùng c¸c trung t©m khoa häc vµ c«ng nghÖ cao ë c¸c thµnh phè lín, vµ c¸c vïng

l·nh thæ quan träng.

- TiÕp tôc hoµn thiÖn c¬ chÕ vµ chÝnh s¸ch qu¶n lÝ kinh tÕ ®Ó thóc ®Èy øng

dông khoa häc c«ng nghÖ th«ng qua viÑc më réng s¶n xuÊt hµng ho¸ khuyÕn

khÝch c¹nh tranh, kÝch thÝch ®æi míi c«ng nghÖ ®æi míi s¶n phÈm t¹o nhu cÇu

®èi víi khoa häc c«ng nghÖ.

ViÖt Nam lµ n­íc ®i sau do ®ã cã lîi thÕ rÊt lín ®ã lµ cã thÓ ®i t¾t ®ãn

®Çu v× vËy cÇn cã sù tËp trung cho viÖc tiÕt thu vµ vËn dông sµng t¹o c¸c thµnh

tùu khoa häc kÜ thuËt cña thÕ giíi øng dông lµm chñ vµ më réng c¸c c«ng nghÖ

35

36

tiÕn bé ®i ®«i víi qu¶n lÝ chÆt chÏ c«ng nghÖ nhËp l­êng tr­íc vµ ng¨n chÆn c¸c

hËu qu¶ tiªu cùc l©u dµi. ViÖt Nam ph¶i t×m c¸ch ®Ó tiÕp cËn víi thÞ tr­êng c«ng

nghÖ thÕ giíi. HiÖn nay c¸c c«ng ty xuyªn quèc gia lµ ng­êi chñ thËt sù cña

c«ng nghÖ hiÖn ®¹i. C¸c c«ng ty nµy gi÷ mét vai trß rÊt lín trong chuyÓn giao

c«ng nghÖ sang c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn. Do vËy ViÖt Nam cÇn tiÕp cËn víi c¸c

c«ng ty nµy ®Ó t×m kiÕm thÞ tr­êng vèn c«ng nghÖ c¸c kinh nghiÖm qu¶n lÝ vµ bÝ

quyÕt kÜ thuËt. V× xuÊt ph¸t ®iÓm c«ng nghÖ ViÖt Nam qu¸ thÊp søc Ðp d©n sè vµ

lao ®éng cao do ®ã cÇn c©n nh¾c møc ®é thÝch hîp cña c«ng nghÖ ®­îc chuyÓn

giao t­¬ng quan víi c¸c yÕu tè kh¸c nh­ vèn thÞ tr­êng qu¶n lÝ vµ tæ chøc s¶n

xuÊt.

Nhµ n­íc dµnh mét phÇn mét tØ lÖ cao h¬n trong ng©n s¸ch nhµ n­íc ®Çu

t­ cho ho¹t ®éng khoa häc vµ c«ng nghÖ. Th«ng qua hÖ thèng ng©n hµng nhµ

n­íc t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho doanh nghiÖp vay vèn ®Ó ®æi m¬Ý c«ng nghÖ

nh­ cho vay víi l·i suÊt thÊp, chØ víi ®iÒu kiÖn lµ ph­¬ng ¸n kh¶ thi chø kh«ng

cÇn thÕ chÊp, cho vay ®Ó thanh to¸n nî tr­íc khi ®æi míi c«ng nghÖ, vay ngo¹i tÖ

tr¶ nhiÒu lÇn...

Ph¸t huy nh©n tè con ng­êi trong chuyÓn giao c«ng nghÖ ®Ó cã thÓ tiÕp

nhËn vµ lµm chñ c«ng nghÖ míi, c¶i tiÕn c«ng nghÖ nhËp cho phï hîp víi diÒu

kiÖn ViÖt Nam tiÕn tíi tõng b­íc s¸ng t¹o c«ng nghÖ míi. Trong ho¹t ®éng

chuyÓn giao c«ng nghÖ nhµ n­íc ph¶i cã quy ®Þnh vµ chÝnh s¸ch ngay tõ khi

nhËp khÈu c«ng nghÖ. Thùc tÕ ë ViÖt Nam hiÖn nay lùc l­îng c¸n bé qu¶n lÝ

c«ng nghÖ chñ yÕu ®­îc ®µo t¹o t¹i c¸c n­íc x· héi chñ nghÜa vµ viÖc ®µo t¹o l¹i

cßn h¹n chÕ. §Ó kh¾c phôc cÇn sö dông tèi ®a ®éi ngò hiÖn cã vµ th«ng qua hîp

t¸c ®Ó c¸c chuyªn gia cña ViÖt Nam cã nhiÒu c¬ héi tiÕp xóc, t×m hiÓu n©n cao

tr×nh ®é kiÕn thøc chuyªn m«n vµ kinh nghiÖm nghÒ nghiÖp. Nhµ n­íc t¹o nh÷ng

®iÒu kiÖn lµm viÖc cÇn thiÕt cho c¸c nhµ khoa häc nh­ cung cÊp th«ng tin, trang

bÞ ph­¬ng tiÖn thÝ nghiÖm. KhuyÕn khÝch vµ tr©n träng nh÷ng t×m tßi khoa häc,

kh¬i dËy nh÷ng nhiÖt t×nh s¸ng t¹o cña ng­êi nghiªn cøu. Ph¸t hiÖn båi d­ìng

36