intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Qúa trình tiến triển tự nhiên của ung thư

Chia sẻ: Nguyen Uyen | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:4

145
lượt xem
17
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo tài liệu 'qúa trình tiến triển tự nhiên của ung thư', y tế - sức khoẻ, y dược phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Qúa trình tiến triển tự nhiên của ung thư

  1. Ung Th− Häc §¹i C−¬ng 2005 Bµi 4: Qóa tr×nh tiÕn triÓn tù nhiªn cña ung th− Môc tiªu häc tËp 1. M« t¶ ®−îc ung th− l lo¹i bÖnh lý tiÕn triÓn theo thêi gian. 2. Tr×nh b y ®−îc c¸c giai ®o¹n tiÕn triÓn cña ung th−. 3. Tr×nh b y ®−îc øng dông qu¸ tr×nh tiÕn triÓn tù nhiªn cña ung th− v o phßng chèng bÖnh ung th−. Néi dông 1. §¹i c−¬ng Ung th− l bÖnh m¹n tÝnh. Mçi lo¹i ung th− ®Òu tr¶i qua nhiÒu biÕn cè thø tù thêi gian. Tõ 1 tÕ b o, qua qu¸ tr×nh khëi ph¸t dÉn ®Õn nh÷ng biÕn ®æi m kh«ng thÓ håi phôc kÕt qu¶ l h×nh th nh ung th−. NÕu kh«ng cã sù söa ch÷a hoÆc cã nh−ng kh«ng kÕt qu¶ th× cuèi cïng ung th− sÏ cã biÓu hiÖn trªn l©m s ng v dÉn ®Õn tö vong. BÖnh sö tù nhiªn cña ung th− chÝnh l tæng nh÷ng qu¸ tr×nh diÔn biÕn theo thêi gian, trong ®ã tiÕn triÓn tù nhiªn cña ung th− cã thÓ chia th nh 2 giai ®o¹n chÝnh: Giai ®o¹n tiÒn ung th− v tiÒn l©m s ng: chiÕm 75% thêi gian bÖnh sö tù nhiªn víi 30 lÇn nh©n ®«i ®¹t sè l−îng 109 tÕ b o t−¬ng ®−¬ng víi thÓ tÝch 1 cm3 tr−íc khi xuÊt hiÖn c¸c triÖu chøng l©m s ng. Giai ®o¹n l©m s ng: chiÕm 25% thêi gian tiÕn triÓn tù nhiªn víi sù xuÊt hiÖn c¸c triÖu chøng l©m s ng H×nh 3: Qu¸ tr×nh tiÕn triÓn tù nhiªn cña bÖnh ung th− Theo thø tù thêi gian qu¸ tr×nh tiÕn triÓn tù nhiªn cña ung th− tr¶i qua 6 giai ®o¹n: khëi ph¸t, t¨ng tr−ëng, thóc ®Èy, chuyÓn biÕn, lan tr n v tiÕn triÓn. Giai ®o¹n tiÕn triÓn bao gåm qu¸ tr×nh x©m lÊn v di c¨n
  2. Ung Th− Häc §¹i C−¬ng 2005 2. C¸c giai ®äan tiÕn triÓn 2.1. Giai ®o¹n khëi ph¸t Giai ®o¹n n y b¾t ®Çu th−êng l tõ tÕ b o gèc, do tiÕp xóc víi chÊt sinh ung th− g©y ra nh÷ng ®ét biÕn. L m thay ®æi kh«ng håi phôc cña nh©n tÕ b o. C¸c tÕ b o ®ét biÕn biÓu hiÖn sù ®¸p øng kÐm víi m«i tr−êng v −u thÕ t¨ng tr−ëng chän läc ng−îc víi tÕ b o b×nh th−êng ë xung quanh. Qu¸ tr×nh n y diÔn ra rÊt nhanh v ho n tÊt trong kho¶ng v i phÇn gi©y. §Æc ®iÓm: Kh«ng thÓ ®¶o ng−îc ®−îc. HiÖn nay ch−a x¸c ®Þnh ®−îc ng−ìng g©y khëi ph¸t. Nh÷ng tÕ b o ®−îc khëi ph¸t th−êng ®¸p øng kÐm víi tÝn hiÖu gian b o v néi b o. C¸c tÝn hiÖu n y cã t¸c dông gi÷ v÷ng cÊu tróc néi m«. Trong cuéc ®êi cña con ng−êi th× nhiÒu tÕ b o trong c¬ thÓ cã thÓ tr¶i qua qu¸ tr×nh khëi ph¸t, nh−ng kh«ng ph¶i tÊt c¶ c¸c tÕ b o ®Òu sinh bÖnh. §a sè tÕ b o ®−îc khëi ph¸t th× hoÆc l kh«ng tiÕn triÓn thªm, hoÆc l chÕt ®i, hoÆc bÞ c¬ chÕ miÔn dÞch v« hiÖu hãa. 2.2. Giai ®o¹n t¨ng tr−ëng Giai ®o¹n t¨ng tr−ëng hay b nh tr−íng chän läc dßng tÕ b o khëi ph¸t cã thÓ tiÕp theo qu¸ tr×nh khëi ph¸t v ®−îc t¹o ®iÒu kiÖn víi thay ®æi vËt lý cña vi m«i tr−êng b×nh th−êng. 2.3. Giai ®o¹n thóc ®Èy Bao gåm sù thay ®æi biÓu hiÖn gen, sù b nh tr−íng ®¬n dßng cã chän läc, v sù t¨ng sinh tÕ b o khëi ph¸t. Giai ®o¹n n y biÓu hiÖn ®Æc tÝnh phôc håi, kÐo d i cã thÓ tr¶i qua nhiÒu b−íc v phô thuéc v o ng−ìng cña t¸c nh©n. Giai ®o¹n n y kh«ng cã t¸c dông liªn hîp v ®−a ®Õn quan s¸t ung th− ®¹i thÓ. Møc ®é tiÕp xóc cña con ng−êi víi nh÷ng t¸c nh©n thóc ®Èy l kh¸c nhau. Tõ 50 n¨m nay, ng−êi ta ® biÕt ®Æc tr−ng cña qu¸ tr×nh khëi ph¸t v thóc ®Èy l rÊt kh¸c nhau. Sinh ra ung th− gåm 2 giai ®o¹n: Khëi ph¸t v thóc ®Èy, trong ®ã khëi ph¸t xÈy ra tr−íc v cã thÓ ph©n biÖt sù kh¸c nhau cña hai giai ®o¹n n y qua b¶ng tãm t¾t sau: B¶ng 4: So s¸nh ®Æc ®iÓm cña giai ®o¹n khëi ph¸t v thóc ®Èy (Theo Pitot, 1985). §Æc ®iÓm Khëi ph¸t Thóc ®Èy Qu¸ tr×nh §ét biÕn Thay ®æi gen T¨ng sinh tÕ b o Kh¶ n¨ng håi phôc Kh«ng håi phôc Håi phôc Thêi gian Ng¾n KÐo d i Sè b−íc Mét NhiÒu
  3. Ung Th− Häc §¹i C−¬ng 2005 Ng−ìng Kh«ng Cã Møc ®é tiÕp xóc ë ng−êi RÊt khã tr¸nh Thay ®æi TÝnh tÝch tô TÝch tô Kh«ng tÝch tô TÝnh quan s¸t Kh«ng quan s¸t ®−îc Quan s¸t vÒ ®¹i thÓ 2.4. Giai ®o¹n chuyÓn biÕn Giai ®o¹n n y hiÖn nay vÉn cßn l gi¶ thuyÕt. ChuyÓn biÕn l giai ®o¹n kÕ tiÕp cña qu¸ tr×nh ph¸t triÓn ung th−, cho phÐp sù th©m nhËp hay xuÊt hiÖn nh÷ng æ tÕ b o ung th− nhá, cã tÝnh phôc håi b¾t ®Çu ®i v o tiÕn tr×nh kh«ng håi phôc vÒ h−íng ¸c tÝnh l©m s ng. 2.5. Giai ®o¹n lan tr n Sau giai ®o¹n chuyÓn biÕn, ung th− vi thÓ tr¶i qua giai ®o¹n lan tr n. Giai ®o¹n n y ®−îc ®Æc tr−ng bëi sù t¨ng tr−ëng nhãm tÕ b o c− tró ë mét m« n o ®ã ®ang b nh tr−íng. Giai ®o¹n lan tr n cã thÓ ng¾n, chØ kÐo d i v i th¸ng, nh−ng còng cã thÓ trong nhiÒu n¨m. Trong giai ®o¹n n y, khèi l−îng ®ang b nh tr−íng gia t¨ng tõ 1000 tÕ b o ®Õn 1.000.000 tÕ b o, nh−ng vÉn cßn qu¸ nhá ®Ó cã thÓ ph¸t hiÖn b»ng nh÷ng ph−¬ng ph¸p ph©n tÝch ®−îc. 2.6. Giai ®o¹n tiÕn triÓn (x©m lÊn - di c¨n) Giai ®o¹n n y ®Æc tr−ng b»ng sù t¨ng lªn vÒ kÝch th−íc cña khèi u do t¨ng tr−ëng cña nhãm tÕ b o ung th− c− tró ë mét n¬i n o ®ã. Giai ®o¹n tiÕn triÓn bao gåm c¸c qu¸ tr×nh x©m lÊn v di c¨n. Qu¸ tr×nh x©m lÊn l nhê tÕ b o ung th− cã c¸c ®Æc tÝnh sau: - TÝnh di ®éng cña c¸c tÕ b o ¸c tÝnh. - Kh¶ n¨ng tiªu ®¹m ë cÊu tróc n©ng ®ì cña m« v c¬ quan (chÊt Collagen). - MÊt sù øc chÕ tiÕp xóc cña c¸c tÕ b o. Sù lan réng t¹i chç cña u cã thÓ bÞ h¹n chÕ bëi x−¬ng, sôn v thanh m¹c. Qu¸ tr×nh di c¨n: Di c¨n l mét hay nhiÒu tÕ b o ung th− di chuyÓn tõ vÞ trÝ nguyªn ph¸t ®Õn vÞ trÝ míi v tiÕp tôc qu¸ tr×nh t¨ng tr−ëng t¹i ®ã v c¸ch vÞ trÝ nguyªn ph¸t mét kho¶ng c¸ch. Nã cã thÓ di c¨n theo c¸c ®−êng sau: - Theo ®−êng m¸u (Hay gÆp trong ung th− cña tÕ b o liªn kÕt). Khi lan b»ng ®−êng qua dßng m¸u, tÕ b o di c¨n kÕt thóc ë mao m¹ch v t¨ng tr−ëng. Sè l−îng tÕ b o di c¨n tØ lÖ víi kÝch th−íc cña khèi u. - Theo ®−êng b¹ch huyÕt (Hay gÆp trong c¸c ung th− lo¹i biÓu m«). Khi lan b»ng ®−êng b¹ch huyÕt, tÕ b o ung th− lan tr n v o hÖ thèng b¹ch m¹ch t¹i chç, ®«i khi l m t¾c chóng v sau n y lan v o c¸c h¹ch lymph« t¹i vïng. H¹ch b¹ch huyÕt th−êng bÞ di c¨n ®i tõ gÇn ®Õn xa, qua c¸c tr¹m h¹ch, cã khi nh¶y cãc, bá qua h¹ch gÇn. - Di c¨n theo ®−êng kÕ cËn v m¾c ph¶i: Di c¨n hay ®i däc theo m¹ch m¸u v thÇn kinh, theo lèi Ýt bÞ c¶n trë nh−: ung th− d¹ d y lan qua líp thanh m¹c v o æ bông g©y di c¨n ung th− ë buång trøng. - Dao mæ, dông cô phÉu thuËt cã thÓ g©y cÊy tÕ b o ung th− ra n¬i kh¸c trong phÉu thuËt. NÕu mæ trùc tiÕp v o khèi u.
  4. Ung Th− Häc §¹i C−¬ng 2005 VÞ trÝ cña di c¨n: VÞ trÝ di c¨n cña ung th− kh¸c nhau tïy theo c¸c ung th− nguyªn ph¸t. C¬ quan m tÕ b o ung th− th−êng di c¨n: Phæi, gan, n o, x−¬ng. C¬ quan m tÕ b o Ýt di c¨n: C¬, da, tuyÕn øc v l¸ch. C©u hái l−îng gi¸ 1. Tr×nh b y tãm t¾t tiÕn triÓn tù nhiªn cña ung th−. 2. Nh÷ng ®Æc ®iÓm chÝnh cña giai ®o¹n tiÒn l©m s ng v giai ®o¹n l©m s ng. 3. So s¸nh ®Æc ®iÓm cña giai ®o¹n khëi ph¸t v giai ®o¹n thóc ®Èy. 4. Tr×nh b y giai ®o¹n tiÕn triÓn: x©m lÊn v di c¨n. 5. H y ®¸nh dÊu v o cét § nÕu c©u tr¶ lêi l ®óng v ®¸nh dÊu v o cét S nÕu c©u tr¶ lêi l sai: § S Ung th− ph¸t triÓn tõ 1 tÕ b o Ung th− l bÖnh lý cÊp tÝnh Thêi gian cña giai ®o¹n khëi ph¸t ®−îc kÐo d i Thêi gian cña giai ®o¹n thóc ®Èy kÐo d i 6. §−êng di c¨n hay gÆp nhÊt cña ung th− biÓu m« l : a. §−êng m¸u b. §−êng b¹ch m¹ch c. §−êng kÕ cËn 7. §−êng di c¨n hay gÆp nhÊt cña ung th− liªn kÕt l : a. §−êng m¸u b. §−êng b¹ch m¹ch c. §−êng kÕ cËn 8. Anh (chÞ) h y lùa chän nh÷ng giai ®o¹n n o gi÷ vai trß quan träng trong 6 giai ®o¹n tiÕn triÓn tù nhiªn cña ung th−: a. Khëi ph¸t b. T¨ng tr−ëng c. Thóc ®Èy d. ChuyÓn biÕn e. Lan tr n f. TiÕn triÓn
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
3=>0