i
ĐẠ I HỌ C QUỐ C GIA HÀ NỘ I
TRƯ Ờ NG ĐẠ I HỌ C GIÁO DỤ C
LÊ HOÀNG HÀ
QUẢ N LÝ DẠ Y HỌ C
THEO QUAN ĐIỂ M DẠ Y HỌ C PHÂN HÓA
Ở TRƯỜ NG TRUNG HỌ C PHỔ THÔNG
VIỆ T NAM HIỆ N NAY
Chuyên ngành: QUẢ N LÝ GIÁO DỤ C
Mã số : 62.14.05.01
LUẬ N ÁN TIẾ N SĨ QUẢ N LÝ GIÁO DỤ C
Ngư ờ i hư ớ ng dẫ n khoa họ c:
1. PGS. TSKH. Nguyễ n Kế Hào
2. PGS. TS. Ngô Quang Sơ n
HÀ NỘ I - 2012
i
LỜ I CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứ u củ a riêng tôi. Các số
liệ u và kế t quả nêu trong luậ n án này chư a từ ng đư ợ c ai công bố trong bấ t kỳ
công trình nào khác.
Tác giả luậ n án
Lê Hoàng Hà
ii
LỜ I CẢ M Ơ N
Sau mộ t thờ i gian họ c tậ p tạ i trư ờ ng Đạ i họ c Giáo d ụ c- Đạ i họ c Quố c
Gia Hà Nộ i tôi đã hoàn thành xong Luậ n án này.
Tôi xin bày tỏ lòng kính trọ ng và biế t ơ n sâu sắ c tớ i sự tậ n tình hư ớ ng
dẫ n củ a PGS.TSKH. Nguyễ n Kế Hào cùng PGS.TS Ngô Quang Sơ n trong
suố t quá trình thự c hiệ n và hoàn thành luậ n án.
Tôi xin trân trọ ng cả m ơ n GS.TS Nguyễ n Thị Mỹ Lộ c và các giáo sư ,
các nhà giáo, cán bộ công chứ c củ a trư ờ ng Đạ i họ c Giáo dụ c đã giúp đỡ tôi
trong quá trình họ c tậ p và thự c hiệ n luậ n án.
Tôi xin trân trọ ng cả m ơ n các Sở GD&ĐT Thành phố Hà Nộ i, Thành
phố Hồ Chí Minh, Hả i Phòng, Tuyên Quang, Cao Bằ ng, Quả ng Ngãi, Tây
Ninh, Đồ ng Tháp, Hư ng Yên và tậ p thể cán bộ quả n lý, giáo viên, họ c sinh
các trư ờ ng khả o sát đã giúp đỡ tôi rấ t nhiề u trong quá trình nghiên cứ u về đề
tài này.
Tôi xin cả m ơ n trư ờ ng Cao đẳ ng Sư phạ m Hư ng Yên, gia đình, bạ n bè
đã độ ng viên, giúp đỡ và tạ o điề u kiệ n cho tôi đư ợ c họ c tậ p và nghiên cứ u.
Tuy nhiên, do trình độ nghiên cứ u, thờ i gian nghiên cứ u có hạ n nên chắ c
chắ n nộ i dung luậ n án sẽ còn nhiề u thiế u sót. Tôi rấ t mong tiế p tụ c nhậ n đư ợ c
nhữ ng đóng góp quý báu củ a các thầ y cô, củ a các bạ n đồ ng nghiệ p để đề tài
này đư ợ c hoàn thiệ n hơ n và hy vọ ng rằ ng đề tài đư ợ c ứ ng dụ ng vào thự c tế
quả n lý sau này.
Mộ t lầ n nữ a tôi xin trân trọ ng cả m ơ n!
Hà Nộ i, ngày 26 tháng 12 năm 2012
TÁC GIẢ
iii
MỤ C LỤ C
Trang
LỜ I CAM ĐOAN .......................................................................................
i
LỜ I CẢ M Ơ N .............................................................................................
ii
MỤ C LỤ C...................................................................................................
iii
DANH MỤ C CÁC CHỮ VIẾ T TẮ T .........................................................
vi
DANH MỤ C BẢ NG...................................................................................
vii
DANH MỤ C HÌNH ....................................................................................
viii
MỞ ĐẦ U .....................................................................................................
1
Chư ơ ng 1: CƠ SỞ LÝ LUẬ N VỀ QUẢ N LÝ DẠ Y HỌ C THEO
QUAN ĐIỂ M DẠ Y HỌ C PHÂN HÓA Ở TRƯ Ờ NG TRUNG HỌ C
PHỔ THÔNG..............................................................................................
7
1.1. Lịch sử nghiên cứ u vấ n đề ..................................................................
7
1.1.1. Tổ ng quan tình hình nghiên cứ u về dạ y họ c phân hóa và quả n
lý dạ y họ c theo quan điể m dạ y họ c phân hoá ở nư ớ c ngoài ...................
7
1.1.2. Tổ ng quan tình hình nghiên cứ u về dạ y họ c phân hóa và quả n
lý dạ y họ c theo quan điể m dạ y họ c phân hoá ở trong nư ớ c ....................
14
1.2. Mộ t số khái niệ m công cụ ...................................................................
21
1.2.1. Dạ y họ c và dạ y họ c phân hóa ......................................................
21
1.2.2. Quả n lý, quả n lý nhà trườ ng, quả n lý dạ y họ c và quả n lý dạ y
họ c theo quan điể m dạ y họ c phân hóa ....................................................
26
1.2.3. Đặ c điể m ngư ờ i quả n lý ................................................................
32
1.3. Yêu cầ u củ a giáo dụ c THPT Việ t Nam hiệ n nay.................................
33
1.4.Các cơ sở , tư tư ở ng chủ đạ o, nộ i dung dạ y họ c, nguyên tắ c dạ y họ c,
chứ c năng cơ bả n và tính ư u việ t củ a DH theoquan điể m DHPH
35
1.4.1. Cơ sở triế t họ c củ a DH theo quan điể m DHPH ............................
35
1.4.2. Cơ sở tâm lý họ c củ a DH theo quan điể m DHPH ........................
36
1.4.3. Cơ sở giáo dụ c họ c củ a DH theo quan điể m DHPH .....................
38
1.4.4. Tư tư ở ng chủ đạ o củ a dạ y họ c theo quan điể m DHPH ................
40
1.4.5. Mộ t số nộ i dung củ a dạ y họ c theo quan điể m DHPH ở
trư ờ ng phổ thông..................................................................................
40
1.4.6. Nhữ ng nguyên tắ c và các bư ớ c tổ chứ c DH theo quan điể m
DHPH ở trư ờ ng THPT ................................................................................
43
1.4.7. Chứ c năng cơ bả n củ a dạ y họ c theo quan điể m DHPH ................
44
iv
1.4.8. Tính ư u việ t củ a dạ y họ c theo quan điể m DHPH .........................
44
1.5.Nhữ ng nộ i dung cơ bả n củ a QLDH theo quan điể m DHPH ở trư ờ ng
THPT........................................................................................................................
46
1.5.1. Quả n lý đổ i mớ i nhậ n thứ c củ a CBQL, GV về DH theo quan
điể m DHPH ................................................................................................
46
1.5.2. Quả n lý việ c thự c hiệ n nộ i dung chư ơ ng trình theo tinh thầ n
phân hóa ......................................................................................................
49
1.5.3. Quả n lý hoạ t độ ng dạ y củ a giáo viên ............................................
51
1.5.4. Quả n lý hoạ t độ ng họ c tậ p củ a HS ................................................
58
1.5.5. QL các điề u kiệ n hỗ trợ DH theo quan điể m DHPH ....................
60
1.6. Nhữ ng yế u tố ả nh hư ở ng đế n QL DH theo quan điể m dạ y họ c phâ n
hóa ở trư ờ ng THPT .....................................................................................
62
1.6.1. Các yế u tố chủ quan ....................................................................
62
1.6.2. Các yế u tố khách quan ..................................................................
63
Kế t luậ n chư ơ ng 1 .......................................................................................
66
Chư ơ ng 2: THỰ C TRẠ NG QUẢ N LÝ DẠ Y HỌ C THEO QUAN
ĐIỂ M DẠ Y HỌ C PHÂN HÓA Ở TRƯ Ờ NG TRUNG HỌ C PHỔ
THÔNG HIỆ N NAY ..................................................................................
68
2.1. Nhà trư ờ ng Trung học phổ thông Việ t Nam hiệ n nay.........................
68
2.2. Thự c trạ ng QLDH theo quan điể m DHPH ở trư ờ ng THPT hiệ n
nay .............................................................................................................
69
2.2.1. Vài nét về thự c trạ ng DH theo quan điể m DHPH ở các trư ờ ng
THPT hiệ n nay ............................................................................................
70
2.2.2. Thự c trạ ng QLDH theo quan điể m DHPH ở trư ờ ng THPT
hiệ n nay.......................................................................................................
86
2.3. Đánh giá kế t quả nghiên cứ u thự c trạ ng và nguyên nhân nhữ ng hạ n
chế trong công tác QLDH theo quan điể m DHPH ....................................
123
2.3.1. Ư u điể m.........................................................................................
123
2.3.2. Nhữ ng bấ t cậ p ...............................................................................
125
2.3.3. Nguyên nhân nhữ ng hạ n chế trong công tác QLDH theo quan
điể m phân hoá ở trư ờ ng THPT hiệ n nay ....................................................
128
Kế t luậ n chư ơ ng 2 .......................................................................................
130
Chư ơ ng 3: BIỆ N PHÁP QUẢ N LÝ DẠ Y HỌ C THEO QUAN ĐIỂ M
DẠ Y HỌ C PHÂN HÓA Ở TRƯ Ờ NG TRUNG HỌ C PHỔ THÔNG ......
132
3.1. Định hư ớ ng cơ bả n để phát triể n giáo dụ c - đào tạ o trong sự nghiệ p đổ i
mớ i ở nư ớ c ta (theo tinh thầ n củ aĐạ i hộ i Đả ng lầ n thứ XI) ................................
132