Quan ngại về chất lượng kiểm
toán
Chất lượng không đảm bảo của nhiều công ty kiểm toán đang
đặt ra nhiều câu hỏi về chất lượng báo cáo tài chính của các
công ty niêm yết.
Theo kết quả kiểm soát chất lượng năm 2010 của Hội kiểm toán
viên hành nghề Việt Nam (VACPA) hầu hết các công ty kiểm
toán được kiểm tra ít nhiều đều có sai phạm về chuẩn mực kiểm
toán. 3 công ty và 9 kiểm toán viên đã bị xử lý kỷ luật.
Trong báo cáo gửi Bộ Tài chính, VACPA cho rằng việc một số
công ty kiểm toán đã thông qua các báo cáo tài chính có chứa
đựng các sai sót cho thấy thiếu sót của kiểm toán viên và Ban
Giám đốc công ty kiểm toán trong việc hiểu và áp dụng các
chuẩn mực kế toán hiện hành. VACPA cho rằng hầu hết các sai
sót đó có thể là do sự thỏa hiệp dễ dãi giữa KTV, công ty kiểm
toán và đơn vị được kiểm toán.
Trong cuộc họp đầu năm nay, UBCKNN cũng đã khiển trách
các kiểm toán viên vì việc cắt bỏ các thủ tục kiểm toán. Theo đại
diện của UBCKNN, “nhiều công ty kiểm toán đã không đánh
giá cẩn trọng rủi ro của một số giá trị lớn trong báo cáo tài chính
của các công ty”. Các kiểm toán viên chỉ loại trừ các giá trị đó ra
khỏi xét đoán của mình, và điều đó có thể tạo ra những sự chênh
lệch lớn giữa kết quả kinh doanh thực tế và kết quả báo cáo trên
giấy tờ. Một số kiểm toán viên khác bị phê bình vì dễ dàng chấp
nhận một số báo cáo đặc biệt mà đáng ra phải được kiểm tra cụ
thể, ví dụ như báo cáo kinh doanh hợp nhất của các tổng công ty
mẹ.
Năm ngoái có một loạt các vụ bê bối liên quan đến báo cáo tài
chính của các công ty niêm yết, trong đó có những cái tên lớn
như Tập đoàn Quốc Cường Gia Lai và Vietinbank. Các báo cáo
đó sau khi được kiểm tra lại đã phát hiện ra những chênh lệch
lớn giữa kết quả kinh doanh thực tế và kết quả đã được công bố .
Theo Ông Bùi Văn Mai, Phó Chủ tịch thường trực kiêm Tổng
thư ký VACPA, một số công ty kiểm toán chỉ quan tâm đến
doanh thu mà không đầu tư thỏa đáng vào hoạt động, . Năm nay
có thể nhận ra sự thiếu hụt về số lượng các công ty kiểm toán.
Trong khi thị trường chứng khoán có thêm 261 công ty niêm yết
trong năm nay, số lượng các công ty kiểm toán được chấp thuận
kiểm toán công ty niêm yết giảm xuống 35 so với 36 công ty
năm ngoái. Theo Ông Mai,số lượng KTV và công ty kiểm toán
hiện nay không đủ đáp ứng nhu cầu.
Trong khi đó theo Luật chứng khoán mới sửa đổi và có hiệu lực
từ 1/1/2011, các công ty đại chúng không niêm yết cũng sẽ
thuộc đối tượng kiểm toán bắt buộc như các công ty niêm yết.
Ông Nguyễn Thanh Tùng – Phó Giám đốc công ty TNHH Kiểm
toán và Tư vấn AASC, một trong những công ty kiểm toán hàng
đầu của Việt nam, cho rằng một số kiểm toán viên đã cắt bỏ các
thủ tục kiểm toán và việc đó dẫn đến chất lượng kiểm toán
không đảm bảo.