Quan nim v hôn nhân và gia đình ca người Tày
Khóa lun tt nghip –Nguyn Th Quế 1
Trêng ®¹i häc V¨n hãa Hμ Néi
Khoa V¨n hãa d©n téc thiÓu sè
QUAN NIM CA NGƯỜI TÀY
XÃ NGHĨA PHƯƠNG, LC NAM, BC GIANG V
HÔN NHÂN VÀ GIA ĐÌNH TRONG PHONG TRÀO
XÂY DNG GIA ĐÌNH VĂN HOÁ HIN NAY
Sinh viên thc hin: NGUYN TH QU
Giáo viên hướng dn: TRƯƠNG THÌN
HÀ NI 5 -2009
Quan nim v hôn nhân và gia đình ca người Tày
Khóa lun tt nghip –Nguyn Th Quế 2
LI CM ƠN
Sau mt thi gian nghiên cu và tìm hiu sâu v người Tày, vi s giúp
đỡ nhit tình ca các thy cô giáo chuyên ngành cũng như cán b văn hóa, tôi
đã hoàn thành khóa lun tt nghip vi đề tài: “Quan nim ca người Tày
xã Nghĩa Phương, Lc Nam, Bc Giang v hôn nhân và gia đình trong phong
trào xây dng Gia đình văn hóa hin nay”.
Tôi xin chân thành gi li cm ơn ti thy Trương Thìn – người đã trc
tiếp hướng dn, các thy cô giáo khoa Văn hóa dân tc ca trường Đại hc
Văn hóa Hà Ni, cám ơn các đơn v ca S Văn hóa Th thao Du lch Bc
Giang đã ch dn và cung cp nhiu tài liu phc v cho đề tài. Qua đây, tôi
xin gi li cm ơn ti cán b UBND và bà con nhân dân xã Nghĩa Phương,
Lc Nam, Bc Giang đã giúp tôi hoàn thanh khóa lun này.
Trong thi gian tìm hiu và nghiên cu đềi, tôi đã c gng thu thp
và x lý tư liu để phc v tt cho bài viết. Song do thi gian có hn, bài khóa
lun s không tránh khi nhng thiếu sót, tôi rt mong nhn được s đóng góp
ý kiến để bài khóa lun được hoàn chnh hơn.
Xin chân thành cm ơn!
Sinh viên:Nguyn Th Quế
Quan nim v hôn nhân và gia đình ca người Tày
Khóa lun tt nghip –Nguyn Th Quế 3
MC LC
LI CM ƠN .......................................................................... ....................... ..... 1
M ĐẦU ............................................................................................... 5
1. Lý do chn đề tài ......................................................... 7
2. Mc tiêu ca đề tài ....................................................... 8
3. Đối tượng nghiên cu và phm vi nghiên cu ............ 8
4. Phương pháp nghiên cu ............................................. 9
5. Lch s nghiên cu ca đề tài ...................................... 9
6. Đóng góp ca đề tài ..................................................... 10
7. B cc ca đề tài .......................................................... 11
CHƯƠNG 1. KHÁI QUÁT ĐẶC ĐIM T NHIÊN, KINH T VÀ XÃ HI CA
NGƯỜI TÀY XÃ NGHĨA PHƯƠNG, LC NAM, BC GIANG ........... 12
1.1. ĐẶC ĐIM T NHIÊN ................................................... 12
1.1.1 V trí địa lý ........................................................... 12
1.1.2. Địa hình ............................................................... 12
1.1.3. Khí hu ................................................................ 13
1.1.4. Đất đai ................................................................. 13
1.1.5. Thy văn ............................................................. 13
1.1.6. Thm thc vt ..................................................... 14
1.2. ĐẶC ĐIM KINH T .................................................... 14
1.2.1. Trng trt ........................................................... 14
1.2.2. Chăn nuôi ........................................................... 17
1.2.3. Ngh th công .................................................... 17
1.3. ĐẶC ĐIM XÃ HI ...................................................... 18
1.4. ĐẶC ĐIM VĂN HÓA ................................................... 18
1.4.1. Văn hóa vt th .................................................. 18
T chc thôn bn ................................................. 18
Quan nim v hôn nhân và gia đình ca người Tày
Khóa lun tt nghip –Nguyn Th Quế 4
Nhà ca ............................................................... 19
Trang phc ........................................................... 20
m thc ............................................................... 21
1.4.2. Văn hóa phi vt th ............................................ 24
Ngôn ng ............................................................. 24
Văn ngh dân gian ............................................... 25
L hi ................................................................... 27
Tri thc dân gian ................................................. 28
CHƯƠNG 2. QUAN NIM CA NGƯỜI TÀY V HÔN NHÂN VÀ GIA ĐÌNH
XÃ NGHĨA PHƯƠNG, LC NAM, BC GIANG ................................... 31
2.1. HÔN NHÂN .................................................................. 31
2.1.1. Quan nim v hôn nhân ..................................... 32
2.1.2. Nhng nguyên tc trong hôn nhân .................... 36
2.1.3. Các nghi l trong hôn nhân ................................ 38
2.1.4. Các hình thc hôn nhân đặc bit ........................ 43
2.2. GIA ĐÌNH .................................................................... 44
2.2.1. Quan nim v gia đình ...................................... 46
2.2.2. Chc năng ca gia đình .................................... 48
2.2.3. Nhng nghi l trong gia đình ............................ 52
Nghi l trong sinh đẻ ........................................... 52
Nghi l trong tang ma .......................................... 56
Nghi l th cúng trong gia đình .......................... 59
CHƯƠNG 3. NHNG VN ĐỀ ĐẶT RA T HÔN NHÂN VÀ GIA ĐÌNH CA
NGƯỜI TÀY TRONG PHONG TRÀO XÂY DNG GIA ĐÌNH VĂN HÓA
NGHĨA PHƯƠNG, LC NAM, BC GIANG ........................................ 64
3.1. NHNG CƠ S CA PHONG TRÀO ............................ 64
3.1.1. Ch trương ca Đảng ........................................ 64
Quan nim v hôn nhân và gia đình ca người Tày
Khóa lun tt nghip –Nguyn Th Quế 5
3.1.2. Nhng chun mc ............................................. 68
3.2. THC TRNG PHONG TRÀO ...................................... 68
3.2.1. Quá trình xây dng ........................................... 68
3.2.2. Nhng thành công ............................................ 72
3.2.3. Nhng tn ti..................................................... 73
3.3. ĐỀ XUT, GII PHÁP .................................................. 74
3.3.1. Gii pháp ........................................................... 74
3.3.2. Kiến ngh, đề xut ............................................. 78
KT LUN ............................................................................ 82
TÀI LIU THAM KHO ...................................................... 90