Quần thể sinh vật

BÀI 3 BÀI 3

QU N TH SINH V T Ể QU N TH SINH V T Ể

Ầ Ầ

Ậ Ậ

Qu n th sinh v t ậ ể Qu n th sinh v t ậ ể

ầ ầ

ộ ộ

ả ả

cùng loài, , QT là m t nhóm cá th ể cùng loài QT là m t nhóm cá th ể không s ng trong m t kho ng ố ả ộ s ng trong m t kho ng ố ộ ả , có nhi u đi m gian xác đ nhị ể ề , có nhi u đi m ể ề đ c tr ng cho c nhóm th ng ố ư ặ đ c tr ng cho c nhóm th ng ố ư ặ nh t.ấnh t.ấ

C u trúc c a qu n th ủ C u trúc c a qu n th ủ

ấ ấ

ầ ầ

ể ể

c và m t đ c và m t đ ầ ầ

Kích th ướ ậ ộ  Kích th ướ ậ ộ Phân b qu n th ể ố  Phân b qu n th ể ố Thành ph n tu i ổ ầ  Thành ph n tu i ầ ổ S c sinh s n ả  S c sinh s n ả ứ ứ

KÍCH TH KÍCH TH

CƯỚ CƯỚ

ố (s cá ng s l Kích th c c a qu n th là ố ố ượ (s cá ể ầ ướ ủ s l ng  Kích th c c a qu n th là ố ượ ể ướ ủ ầ năng ...) hay ểth ) hay (g, kg, t ng kh i l ạ ể ố ượ (g, kg, t năng ...) hay th ) hay ng kh i l ạ ố ượ (kcal hay calo) tuy t đ i c a qu n th , ngượ (kcal hay calo) tuy t đ i c a qu n th , ngượl ể ầ ệ ố ủ l ể ầ ệ ố ủ ngu n s ng và không gian mà phù h p v i ố ồ ớ ngu n s ng và không gian mà ợ phù h p v i ố ồ ớ ợ ứ qu n th chi m c . ế qu n th chi m c . ế ứ ể ể ầ ầ

KÍCH TH KÍCH TH

CƯỚ CƯỚ

Công th c t ng quát sau: ứ ổ  Công th c t ng quát sau: ứ ổ

+ B - D + I - E- E

NNtt = N = Noo + B -

ể ể

ể ủ ể ủ ể ủ ể ủ ầ ầ

ờ ờ

ể ủ ể ủ

ế ế

ầ ầ

gian t gian t

I : S cá th nh p c vào qu n th trong khoãng th i I : S cá th nh p c vào qu n th trong khoãng th i ờ ờ

ư ư

ể ể

ậ ậ

ầ ầ

gian t gian t

ư ỏ ư ỏ

ể ể

ờ ờ

Trong đó: Trong đó: : S l NNtt : S l th i đi m t ng cá th c a qu n th ố ượ ể ở ờ ầ th i đi m t ng cá th c a qu n th ố ượ ể ở ờ ầ ng cá th c a qu n th ban đ u, t = 0 : S l NNoo : S l ầ ể ầ ố ượ ng cá th c a qu n th ban đ u, t = 0 ầ ể ầ ố ượ B : S cá th do qu n th sinh ra trong khoãng th i gian B : S cá th do qu n th sinh ra trong khoãng th i gian ể ố ố ể từ 00 đ n tế đ n tế từt t S cá th c a qu n th b ch t trong khoãng th i D : S cá th c a qu n th b ch t trong khoãng th i ờ ể ị ố ờ ể ị ố t0 đ n t ế ừ t0 đ n t ừ ế ể ố ố ể t0 đ n t ế ừ t0 đ n t ừ ế : S cá th di c kh i qu n th trong khoãng th i gian E : S cá th di c kh i qu n th trong khoãng th i gian ầ ể ố ố ầ ể ế đ n t. từ 00 đ n t. từt ế t

M T Đ C A QU N TH

Ậ Ộ Ủ

Ầ

Ể

ộ ủ ộ ủ

ố ố c chia làm 2 ể ượ c chia làm 2 ể ượ

ng, s l M t đ c a qu n th là ố ượ ầ ậ ể s l ng,  M t đ c a qu n th là ố ượ ầ ậ ể c a qu n th ng, năng l kh i l ng ượ c a qu n th ể ầ ủ ố ượ ng kh i l ng, năng l ượ ầ ủ ể ố ượ hay th ểth ể ệdi n tích tính trên m t đ n v ệ ị di n tích ộ ơ hay tính trên m t đ n v ị ộ ơ mà qu n th đó sinh s ng. tíchtích mà qu n th đó sinh s ng. ể ầ ể ầ M t đ c a qu n th đ ầ ậ ộ ủ  M t đ c a qu n th đ ầ ậ ộ ủ lo i: ạlo i: ạ - M t đ thô - M t đ thô ậ ộ ậ ộ - M t đ sinh thái h c - M t đ sinh thái h c ọ ậ ộ ậ ộ ọ

M T Đ C A QU N TH

Ậ Ộ Ủ

Ầ

Ể

Ph  Ph

ng pháp tính m t đ c a qu n th ng pháp tính m t đ c a qu n th

ươ ươ

ậ ộ ủ ậ ộ ủ

ầ ầ

ể ể

Đ m tr c ti p _ gián ti p ế  Đ m tr c ti p _ gián ti p ế ự ế ự ế ế ế

Đánh d u, th ra, b t l  Đánh d u, th ra, b t l i: N = n*(T/t) i: N = n*(T/t) ắ ạ ắ ạ ấ ấ ả ả

L y m u chu n ẩ ẫ  L y m u chu n ẩ ẫ ấ ấ

Phân b c a qu n th Phân b c a qu n th

ố ủ ố ủ

ầ ầ

ể ể

Phân bố theo nhóm

Phân bố đều

Phân bố ngẫu nhiên

Có 3 d ng phân b : ố  Có 3 d ng phân b : ố ạ ạ

Phân b theo nhóm Phân b theo nhóm

ố ố

ố ề Phân b đ u Phân b đ u ố ề

Phân b ng u nhiên ố ẫ Phân b ng u nhiên ố ẫ

Phân b c a qu n th Phân b c a qu n th

ố ủ ố ủ

ầ ầ

ể ể

ộ ố ầ ộ ố ầ

ừ ề ừ ề

ố ừ ố ừ

ớ ỉ ệ ớ ỉ ệ

ư ư

ể ể

M t s qu n th phân b v a theo nhóm v a đ u nh ng v i t l M t s qu n th phân b v a theo nhóm v a đ u nh ng v i t l khác nhau khác nhau

Pb theo nhóm

Pb đ u ề

Thành ph n tu i ổ Thành ph n tu i ổ

ầ ầ

ổ ổ

ỉ ờ ỉ ờ ổ ổ

ượ ượ

ể ể

ố ố

Tu i là khái ni m đ ch th i gian s ng ố ể ệ  Tu i là khái ni m đ ch th i gian s ng ố ệ ể c tính và đã s ng c a cá th , tu i đ ủ c tính và đã s ng c a cá th , tu i đ ủ theo các đ n v th i gian khác nhau, tuỳ ị ờ theo các đ n v th i gian khác nhau, tuỳ ị ờ thu c vào đ i s ng cá th dài hay ng n. thu c vào đ i s ng cá th dài hay ng n.

ơ ơ ờ ố ờ ố

ể ể

ắ ắ

ộ ộ

ọ ọ

i ta chia i ta chia ổ ổ

ướ ướ

Trong nghiên c u sinh thái h c ng ứ ườ  Trong nghiên c u sinh thái h c ng ứ ườ đ i s ng c a cá th thành 3 giai đo n tu i: ờ ố ủ ạ đ i s ng c a cá th thành 3 giai đo n tu i: ờ ố ủ ạ c sinh s n + giai đo n tu i I: tr + giai đo n tu i I: tr ả ạ c sinh s n ả ạ + giai đo n tu i II: đang sinh s n + giai đo n tu i II: đang sinh s n ả ạ ả ạ + giai đo n tu i III: sau sinh s n. + giai đo n tu i III: sau sinh s n. ả ạ ả ạ ể ể ổ ổ ổ ổ ổ ổ

Sau sinh s nả

Nhóm đang sinh s nả

Trư c sinh s n

ả

ớ

Trư c sinh s n

ả

ớ

Trư c sinh s n

ả

ớ

C u trúc gi C u trúc gi

ấ ấ

ớ ớ

i tính và c u trúc sinh s n ả i tính và c u trúc sinh s n ả

ấ ấ

i tính c a qu n th đ i tính c a qu n th đ c c ớ ớ ể ượ ể ượ ủ ủ ầ ầ

gi a gi a đ c / cái. đ c / cái. ậ ậ ớ ớ

ậ ậ ứ ứ

ậ ậ ớ ớ ậ ậ

ạ ạ ở ở i tính b c I (gi ng b c I): là t l ỉ ệ ữ ố i tính b c I (gi ng b c I): là t l ỉ ệ ữ ố ng cá th đ c và cái c a tr ng đã th tinh. ụ ủ ể ự ng cá th đ c và cái c a tr ng đã th tinh. ụ ể ự ủ i tính b c II (gi ng b c II): là t l ỉ ệ ố i tính b c II (gi ng b c II): là t l ỉ ệ ố giai đo n tr ng n ho c con non m i ớ ở giai đo n tr ng n ho c con non m i ớ ở ứ ứ ặ ặ

ậ ậ ớ ớ ỉ ệ ỉ ệ

giai đo n cá th tr giai đo n cá th tr Đ c tr ng c u trúc gi ặ ấ ư  Đ c tr ng c u trúc gi ặ ấ ư bi u th b i t l ể ị ở ỉ ệ ự bi u th b i t l ể ị ở ỉ ệ ự C u trúc gi ấ - C u trúc gi ấ s l ố ượ s l ố ượ C u trúc gi ấ - C u trúc gi ấ đ c/cái ự đ c/cái ự sinh. sinh. C u trúc gi ấ - C u trúc gi ấ đ c/cái ự đ c/cái ự ở ở i tính b c III (gi ng b c III): là t l ậ ố i tính b c III (gi ng b c III): là t l ố ậ ng thành. ể ưở ng thành. ể ưở ạ ạ

ự ự

ị ủ ị ủ

ể ể

ầ ầ

S phân d c a các cá th trong qu n S phân d c a các cá th trong qu n thểthể

ể ể ể ể

ầ ầ ọ ọ ị ủ ị ủ ữ ữ

ệ ệ ồ ố ồ ố

ườ ườ ề ề ỉ ượ ỉ ượ

ng. Đa d ng không ch đ ng. Đa d ng không ch đ ố ượ ố ượ

ượ ượ ằ ằ

ữ ữ ự ế ự ế ồ ồ ộ ộ ủ ộ ộ ủ ữ ữ

S phân d c a các cá th trong qu n th là ự  S phân d c a các cá th trong qu n th là ự m t trong nh ng thích nghi quan tr ng trong ộ m t trong nh ng thích nghi quan tr ng trong ộ vi c s d ng hi u qu ngu n s ng ti m tàng ả ệ ử ụ vi c s d ng hi u qu ngu n s ng ti m tàng ệ ử ụ ả c th c a môi tr ể ạ ủ c th c a môi tr ể ạ ủ ng loài, n i s ng, các h hi n b ng s l ệ ơ ố ằ ệ ng loài, n i s ng, các h hi n b ng s l ệ ệ ơ ố ằ sinh thái, trong đó các loài là nh ng thành sinh thái, trong đó các loài là nh ng thành c th hi n b ng s bi n đ i viên, mà còn đ ổ ể ệ viên, mà còn đ c th hi n b ng s bi n đ i ổ ể ệ ngay trong n i b v a loài, bao g m nh ng ngay trong n i b v a loài, bao g m nh ng bi n đ i v gen (Mc Neely & al., 1991). bi n đ i v gen (Mc Neely & al., 1991). ổ ề ổ ề ế ế

Ố Ố

M I QUAN H C A CÁC CÁ TH Ể Ệ Ủ M I QUAN H C A CÁC CÁ TH Ệ Ủ Ể TRONG QU N TH TRONG QU N TH

Ầ Ầ

Ể Ể

ng tác âm ng tác âm ữ ữ ố ươ ố ươ

ạ ạ

Nh ng m i t  Nh ng m i t + C nh tranh tr c ti p ự ế + C nh tranh tr c ti p ự ế + Quan h ký sinh v t ch ủ ậ + Quan h ký sinh v t ch ủ ậ + Quan h con m i – v t d ậ ữ + Quan h con m i – v t d ậ ữ ệ ệ ệ ệ ồ ồ

C nh tranh tr c ti p C nh tranh tr c ti p

ự ế ự ế

ạ ạ

Quan h ký sinh v t ch

ệ

ậ

ủ

Edriolychnus schmidtii

Họ Ceratoidei

Ceratias

Quan h con m i – v t d

ậ ữ

ệ

ồ

Nh ng m i t Nh ng m i t

ng tác d ng tác d

ng ng

ố ươ ố ươ

ữ ữ

ươ ươ

Đ NG H C C A QU N TH Đ NG H C C A QU N TH

Ọ Ủ Ọ Ủ

Ộ Ộ

Ầ Ầ

Ể Ể

ộ ộ ầ ầ

ỗ ỗ ề ề ố ế ố ế

ộ ệ ố ộ ệ ố ạ ạ ệ ố ệ ố

ợ ợ

ng. ng.

ứ ứ ọ ọ

M i m t qu n th đ u là m t h th ng v i ớ ể ề  M i m t qu n th đ u là m t h th ng v i ớ ể ề bi n ếbi n ế nhi u thông s bi n đ ng, t o nên các ộ nhi u thông s bi n đ ng, t o nên các ộ c a h th ng đ đ t m c đ i v tr ng thái ứ ể ạ ủ ổ ề ạ c a h th ng đ đ t m c đ i v tr ng thái ể ạ ổ ề ạ ứ ủ i u phù h p v i s bi n đ ng c a môi t ủ ộ ớ ự ế ố ư i u phù h p v i s bi n đ ng c a môi t ủ ộ ớ ự ế ố ư ườtr ườ tr Trong đi u ki n b t kỳ, hai thông s quan ố ấ ệ ề  Trong đi u ki n b t kỳ, hai thông s quan ố ấ ệ ề ho t đ ng ch c và ho t đ ng ch c ng s l tr ng đi u ch nh ạ ộ ố ượ và ề ỉ s l ng tr ng đi u ch nh ạ ộ ố ượ ề ỉ năngnăng c a qu n th là và m c ứm c ứ m c sinh s n c a qu n th là ả và ứ ể m c sinh s n ầ ủ ả ứ ể ầ ủ vong. ửt ử vong. t

M c sinh s n c a qu n th ả ủ M c sinh s n c a qu n th ả ủ

ứ ứ

ầ ầ

ể ể

ầ ầ

c ượ c ượ đ ng con đ ng con ờth i gian xác ờ th i gian xác ể ể ể ể ộ ộ

s l M c sinh s n c a qu n th là ứ ố ượ ả ủ s l  M c sinh s n c a qu n th là ứ ố ượ ả ủ qu n th sinh ra trong m t kho ng ả ầ qu n th sinh ra trong m t kho ng ả ầ đ nhịđ nhị S l - S l ố ượ ố ượ ầ ầ ầ ầ

D D Sau kh ang th i gian - Sau kh ang th i gian t s l t s l ỏ ỏ ờ ờ

D V y s l - V y s l ậ ố ượ ậ ố ượ ng con m i sinh là ớ ng con m i sinh là ớ

ng qu n th ban đ u: N ể ng qu n th ban đ u: N ể toto ng qu n th là N ể ầ ố ượ ng qu n th là N ố ượ ể ầ t1t1 D N = NN = Nt1t1 - N - Nt0t0 ể ể ả ủ ả ủ ẽ ẽ ờ ờ

2424

D D

D T c đ sinh s n c a qu n th theo th i gian s là ộ ầ ố - T c đ sinh s n c a qu n th theo th i gian s là ộ ố ầ D N/N/D tt N u t c đ đó tính trên m i cá th c a qu n th ta ầ ế ố ộ ỗ ể ể ủ - N u t c đ đó tính trên m i cá th c a qu n th ta ầ ế ố ộ ỗ ể ể ủ có “có “t c đ sinh s n riêng t c th i ” (ký hi u là b) t c đ sinh s n riêng t c th i ệ ờ ” (ký hi u là b) ứ ả ố ộ ứ ệ ố ộ ờ ả b= b= D tt D N/N. N/N. D

vong vong

ầ ầ ứ ử ứ ử

ế ố ượ ế ố ượ

D D ng cá th t ng cá th t ờ ờ ể ử ể ử

vong trung bình c a qu n th đ vong trung bình c a qu n th đ c tính c tính ể ượ ể ượ ủ ủ ầ ầ

ỗ ỗ

ượ ượ ộ ộ ầ ầ

vong đ c tính theo m i cá th ể vong đ c tính theo m i cá th ể t c đ c g i là “ ộ ố ố ọ t c đ c g i là “ ộ ố ố ọ ” ( ký hi u là d) v i công vong riêng t c th i ớ ờ ” ( ký hi u là d) v i công vong riêng t c th i ớ ờ ượ ượ ệ ệ

ứ ửM c t ứ ử M c t ể b ịb ị ng cá th c a qu n th vong là s l M c t ể ủ ố ượ ng cá th c a qu n th vong là s l  M c t ể ể ủ ố ượ nào đó ờth i gian trong m t kho ng ch tếch tế trong m t kho ng ờ ả ộ nào đó th i gian ả ộ ng ban đ u c a qu n th là No, N u s l ể ầ ầ ủ ng ban đ u c a qu n th là No, - N u s l ể ầ ầ ủ Sau kho ng th i gian t thì s l ố ượ ả - Sau kho ng th i gian t thì s l ố ượ ả D N. N. vong là D vong là T c đ t ố ộ ử - T c đ t ố ộ ử D N/ N/ D là là D t. t. N u t c đ t ộ ử ố ế - N u t c đ t ộ ử ế ố trong qu n th thì t c đ đó đ ể trong qu n th thì t c đ đó đ ể t ứ ử t ứ ử th c: ứth c: ứ

D d= d= D D N/ N.N/ N.D tt

ứ ố

ứ ốM c s ng sót M c s ng sót

ứ ứ

vong, c l i v i m c t ớ ượ ạ ứ ử vong, c l i v i m c t ớ ượ ạ ứ ử i cho đ n nh ng ng cá th t n t ữ ế ể ồ ạ i cho đ n nh ng ng cá th t n t ữ ể ồ ạ ế ủ ờ ố ủ ờ ố vong chung là M vong chung là M

M c s ng sót ng ố  M c s ng sót ng ố t c là s l ố ượ ứ t c là s l ố ượ ứ th i đi m xác đ nh c a đ i s ng. ị ể ờ th i đi m xác đ nh c a đ i s ng. ể ờ ị - G i ọG i ọ m c t m c t ứ ử ứ ử M c s ng sót s là 1-M. ứ ố - M c s ng sót s là 1-M. ứ ố ẽ ẽ

M c t M c t

ứ ử ứ ử

vong c a qu n th ể vong c a qu n th ể

ủ ủ

ầ ầ

Có 3 ki u ể  Có 3 ki u ể

I : Sức tử vong ở tuổi thấp thấp

II: Sức tử vong đồng đều

III: Sức tử vong ở tuổi thấp cao

S tăng tr S tăng tr

ng s l ng s l

ng c a qu n th ng c a qu n th

ự ự

ưở ưở

ố ượ ố ượ

ủ ủ

ầ ầ

ể ể

c h t ph thu c vào t c h t ph thu c vào t

sinh sinh

ế ế

ụ ụ

ướ ướ vong (d) trong m i t vong (d) trong m i t

l ỷ ệ l ỷ ệ ng quan: ng quan:

S tăng tr ự  S tăng tr ự s n (b) và t ả s n (b) và t ả

ng, tr ưở ng, tr ưở t l ỷ ệ ử t l ỷ ệ ử

ộ ộ ố ươ ố ươ

ng riêng t c ng riêng t c

r = b - d r = b - d m c đ tăng tr ộ ứ m c đ tăng tr ứ ộ

ở ở

ưở ưở

ứ ứ

đây: r là h s hay “ ệ ố đây: r là h s hay “ ệ ố ” c a qu n th th iờth iờ ” c a qu n th ể ủ ầ ể ủ ầ (b > d) qu n th r > 0 (b > d) qu n th ể phát tri nể ể

ầ ầ

(tăng s ố phát tri nể (tăng s ố

ng ng

- N u ếN u ế r > 0 ượl ng) ượ l ng) ,, ịn đ nh (b = d) qu n th r = 0 (b = d) qu n th ị ể n đ nh ổ r = 0 ể ổ s l suy gi mả s l (b < d) qu n th r < 0 (b < d) qu n th ể suy gi mả r < 0 ể

ố ượ ố ượ

ầ ầ ầ ầ

S tăng tr S tăng tr

ng s l ng s l

ng c a qu n th ng c a qu n th

ự ự

ưở ưở

ố ượ ố ượ

ủ ủ

ầ ầ

ể ể

t: t:

ừ ừ

ể ế ể ế

ng trình (1) ta có: ng trình (1) ta có:

ươ ươ

ng c a qu n th ng c a qu n th

th i ể ở ờ th i ể ở ờ

ủ ủ

ầ ầ

ng ng t và t ng ng t và t

T các ch s này ta có th vi ỉ ố T các ch s này ta có th vi ỉ ố r =dN/N.dt hay Nr = dN/dt (1) r =dN/N.dt hay Nr = dN/dt (1) - L y tích phân đúng 2 v c a ph ế ủ ấ - L y tích phân đúng 2 v c a ph ế ủ ấ NNtt= N= Nooeertrt (2) (2) : s l Trong đó: Nt t và Nvà N00 : s l ố ượ Trong đó: N ố ượ 00, , đi m t ươ ứ ể đi m t ươ ứ ể

nhiên, nhiên,

ự ự

e : c s logarit t e : c s logarit t ơ ố ơ ố t : th i gian t : th i gian ờ ờ

S tăng tr S tăng tr

ng s l ng s l

ng c a qu n th ng c a qu n th

ự ự

ưở ưở

ố ượ ố ượ

ủ ủ

ầ ầ

ể ể

T ph  T ph

ng trình (2) l y logarit c a c 2 v ta có: ng trình (2) l y logarit c a c 2 v ta có:

ế ế

ủ ả ủ ả

ừ ươ ừ ươ

ả ả

ưở ưở

ầ ầ ế ế

ự ự ệ ệ ầ ầ

ể ể

ng theo d ng đ ng theo d ng đ

ấ ấ )/(t-to) r = (LnNtt-LnN-LnNoo)/(t-to) r = (LnN ng s l ng c a qu n ủ ố ượ ng s l ng c a qu n ố ượ ủ i h n c a các y u ị ớ ạ ủ i h n c a các y u ị ớ ạ ủ ng vô h n). ạ ưở ng vô h n). ạ ưở , không có b t kỳ qu n th sinh v t ậ ể ầ , không có b t kỳ qu n th sinh v t ậ ể ầ ng ạ ng ạ

ườ ườ

Chúng ph n ánh s tăng tr  Chúng ph n ánh s tăng tr th trong đi u ki n không b gi ề ể th trong đi u ki n không b gi ề ể ng (qu n th tăng tr môi tr t ườ ố t ng (qu n th tăng tr môi tr ườ ố Trong th c t ự ế  Trong th c t ự ế nào có s tăng tr ự nào có s tăng tr ự cong J (tăng tr ưở cong J (tăng tr ưở

ấ ấ ng s l ố ượ ưở ng s l ố ượ ưở ng vô h n) ạ ng vô h n) ạ

S tăng tr S tăng tr

ng s l ng s l

ng c a qu n th ng c a qu n th

ự ự

ưở ưở

ố ượ ố ượ

ủ ủ

ầ ầ

ể ể

c giá tr t c giá tr t

ng c a qu n th ch đ t đ ng c a qu n th ch đ t đ

ầ ầ

ể ỉ ạ ượ ể ỉ ạ ượ

ị ố ị ố

i đa i đa ng cho phép, hay nói cách khác, ch ỉ ng cho phép, hay nói cách khác, ch ỉ ng K (N

ườ ườ

ằ ằ

ệ ữ ệ ữ

ứ ứ

s l ủ ố ượ  s l ủ ố ượ mà môi tr ườ mà môi tr ườ có th ti m c n v i s l ớ ố ượ ể ệ có th ti m c n v i s l ớ ố ượ ể ệ ng này cân b ng v i dung tích môi tr l ớ ượ ng này cân b ng v i dung tích môi tr l ớ ượ (g m th c ăn và các m i quan h h u sinh và vô ố ồ (g m th c ăn và các m i quan h h u sinh và vô ố ồ sinh khác). sinh khác).

= N.er(1-N/K)t r(1-N/K)t dN/dt = r.N.((K-N)/K) = rN (1- N/K) dN/dt = r.N.((K-N)/K) = rN (1- N/K) Hay: Nt t = N.e Hay: N

S tăng tr S tăng tr

ng c a qu n ng c a qu n

ự ự

ưở ưở

ố ượ ố ượ

ủ ủ

ầ ầ

ng s l ng s l thểthể

Có 2 ki u c b n  Có 2 ki u c b n

ể ơ ả ể ơ ả

Sinh trưởng theo hàm mũ

Sinh trưởng theo hàm Logarit

S tăng tr S tăng tr

ng s l ng s l

ng c a qu n th ng c a qu n th

ự ự

ưở ưở

ố ượ ố ượ

ủ ủ

ầ ầ

ể ể

ộ ộ

Ví d : Gi ụ Ví d : Gi ụ ầ ầ ể ớ ể ớ ả ả ả ử ả ử ỗ ỗ ổ ổ

ể ể ể ể ả ả

ộ ộ ưở ưở

ộ ộ

ề ề i môi tr i môi tr ứ ả ứ ả ờ ờ ệ ệ ườ ườ

s có m t qu n th v i 100 cá th ể ầ s có m t qu n th v i 100 cá th ầ ể ban đ u, m i cá th có kh năng b sung ban đ u, m i cá th có kh năng b sung trung bình 0,5 cá th trong m t kho ng th i ờ trung bình 0,5 cá th trong m t kho ng th i ờ ng qu n th gian t. Chúng ta xét s tăng tr ể ầ ự ng qu n th gian t. Chúng ta xét s tăng tr ể ầ ự sau m t kho ng th i gian trong đi u ki n lý ệ ả sau m t kho ng th i gian trong đi u ki n lý ệ ả ng là thuy t và đi u ki n s c t ề ế thuy t và đi u ki n s c t ng là ế ề 1000 cá th .ể 1000 cá th .ể

Th i gian

ờ

Nt= N0ert

100

Nt=N.er(1-N/K)t 100

100.(e0.5.1)=165

100.(e0.5(1-100/1000)1)=155

100.(e0.5.2)=272

100.(e0.5(1-155/1000)2)=232

100.(e0.5.3)=448

100.(e0.5(1-232/1000)3)=332

...

100.(e0.5.15)=180.564

100.(e0.5(1-N14/1000)15)=995

Thời gian

ng c a qu n th ng c a qu n th

S dao đ ng s l ộ ự S dao đ ng s l ự ộ

ố ượ ố ượ

ủ ủ

ầ ầ

ể ể

ở ở

ầ ầ

ứ ứ ằ ằ

ỉ ỉ ệ ệ

ể ể ấ ấ

ố ượ ố ượ ườ ườ

ề ự ề ề ự ề ề ề ứ ứ

ứ ộ ả ứ ộ ả

ế ế ả ả

ả ả ể ả ể ả

ế ế

c vào sinh s n l n c vào sinh s n l n

c mà tu i b c mà tu i b

c c a các cá th c c a các cá th ướ ướ

ể ể ổ ướ ổ ướ

ả ầ ả ầ

ụ ụ

ẩ ẩ

ả ả

G.V. Nikolski (1961, 1974), khi nghiên c u v s đi u  G.V. Nikolski (1961, 1974), khi nghiên c u v s đi u các qu n th cá đã cho r ng, n u đi u ng ch nh s l các qu n th cá đã cho r ng, n u đi u ng ch nh s l ng suy gi m, nh t là m c đ đ m b o th c ki n môi tr ki n môi tr ng suy gi m, nh t là m c đ đ m b o th c ăn, thì trong qu n th x y ra: ầ ăn, thì trong qu n th x y ra: ầ + Bi n d kích th ướ ủ ị + Bi n d kích th ướ ủ ị + Do phân ly v kích th ề + Do phân ly v kích th ề c m r ng ở ộ c m r ng ở ộ ng s n ph m sinh d c th p, kh năng th tinh ả ng s n ph m sinh d c th p, kh năng th tinh ả tr ng ung (th i) cao, s c s ng c a con non ỷ ệ ứ tr ng ung (th i) cao, s c s ng c a con non ỷ ệ ứ

ấ ấ ứ ứ

ủ ủ

ố ố

đ u đ ầ ượ đ u đ ầ ượ + Ch t l ấ ượ + Ch t l ấ ượ l kém, t kém, t l th p.ấth p.ấ

vong c a con non và nh ng cá th tr vong c a con non và nh ng cá th tr

ng ng

ể ưở ể ưở

ủ ủ

ữ ữ ầ ầ

+ Tăng m c t ứ ử + Tăng m c t ứ ử ế ầ ế ầ ả ổ ả ổ

ậ ậ

thành g y y u, già do b ăn v t d ăn d n d n.... ị thành g y y u, già do b ăn v t d ăn d n d n.... ị H u qu t ng h p là gi m s l ả ợ  H u qu t ng h p là gi m s l ả ợ