Quyền lực bất ngờ của
Amazon
Tầm ảnh hưởng trên phương diện kinh tế của Amazon đã trở nên lớn
hơn so với nhiều công ty công nghệ như Apple, Google hay Facebook.
Thật sai lầm nếu nghĩ rằng Amazon chỉ là công ty kinh doanh sách trực
tuyến. Ảnh:WSJ
GoVacuum là một công ty thương mại tăng trưởng nhanh tại Mỹ, doanh thu 7
năm trước là 2 triệu USD đến nay tăng lên đến 10 triệu USD, mức tăng
trưởng đến 5 lần, cao hơn cả mức tăng trưởng chung của hoạt động mua sắm
trực tuyến tại Mỹ.
Được sáng lập bởi Bill Anand, người đến từ New Delhi, Ấn Độ vào năm
1974, tăng trưởng của GoVacuum cho thấy tầm quan trọng của những doanh
nghiệp nhỏ đối với nền kinh tế lớn nhất thế giới
Thành công của GoVacuum và 27 nhân viên công ty đến nhờ Amazon.
Phần lớn người tiêu dùng vẫn chỉ nhớ đến Amazon như công ty kinh doanh
sách trực tuyến. Rất nhiều người ngạc nhiên khi biết Amazon bán nhiều loại
sản phẩm hơn so với công ty mà nhà sáng lập Jeff Bezos khai sinh ra công ty
vào năm 1994. Thế nhưng đó mới là phần nổi của tảng băng chìm.
Nhà sáng lập Bezos hiện đang biến Amazon thành một công ty kinh doanh
sản phẩm cực kỳ đa dạng, từ quyền tiếp cận với thị trường số đã có sẵn hàng
triệu khách hàng, không gian máy chủ, cho đến công cụ vận chuyển hàng hóa
hiện đại nhất phục vụ cho nhiều loại hình kinh doanh thương mại.
Anh Sachin Anand, quản lý hoạt động kinh doanh của GoVacuum, chỉ ra:
“Họ đang đầu tư vào nhiều lĩnh vực quan trọng với cuộc sống của con người.”
Bao lâu nay, Amazon đã giàu lên nhờ thay đổi cách mua sắm hàng hóa của
con người, thế nhưng việc công ty mở rộng sang mảng hỗ trợ hạ tầng đang
giúp công ty có thêm sức mạnh tác động đến cách cấu trúc hoạt động kinh
doanh. Amazon cách mạng hóa cách mà nhiều doanh nhân mở công ty hoặc
hồi sinh nhóm công ty yếu kém bằng cách sử dụng hệ thống thanh toán của
công ty thay cho việc phải tự xây dựng riêng cho mình. Sáng lập viên của
GoVacuum nhận xét: “Họ giúp chúng tôi mở rộng hoạt động kinh doanh ở
một quy mô mà chúng tôi không thể làm được.”
Tầm ảnh hưởng trên phương diện kinh tế của Amazon đã trở nên lớn hơn so
với nhiều công ty công nghệ như Apple, Google hay Facebook. Amazon bước
vào nhóm doanh nghiệp kinh doanh hệ thống giống như các sàn chứng khoán,
công ty cung cấp điện, công ty kinh doanh thẻ tin dụng và vận tải.
Thế nhưng sự nổi lên của Amazon gây ra không ít căng thẳng và nguy hiểm
cho nhiều khách hàng và kinh tế Mỹ.
Những công ty đơn lẻ cần phải cân nhắc giữa cái được và mất khi họ gia nhập
“hệ sinh thái” của Amazon, họ có thể mất đi quyền tự chủ của mình, hơn nữa,
Amazon, trong vai trò đối thủ trong lĩnh vực bán lẻ và cung cấp dịch vụ lại có
thể biết được doanh số và hàng tồn kho của họ. Hai thông tin trên luôn đóng
vai trò cực kỳ quan trọng đối với bất kỳ công ty nào.
Ở phương diện vĩ mô, theo phân tích của giáo sư Marco Iansiti tại đại học
Harvard công ty kiểu như Amazon giúp cải thiện hiệu quả công việc, điều này
tốt cho nhóm công ty nhỏ. Tuy nhiên ông nói thêm: “Tin xấu ở chỗ yếu tố
quyết định đến số phận của bạn bị chia sẻ với quá nhiều người. Nếu Amazon
gặp khó khăn và nếu trang web bị sập, rất nhiều người sẽ phải chịu hậu quả
xấu. Đó có thể là nguồn gốc của rất nhiều rủi ro hệ thống mà chúng ta chưa
từng có trước đây.”
Bao lâu nay, công chúng không biết nhiều về hoạt động kinh doanh cụ thể của
Amazon và đặc biệt là sự chuyển hướng sang lĩnh vực dịch vụ của công ty.
Financial Times mới đây đã đăng tải nhiều bài viết về khả năng của Amazon
trong việc tái sinh lại một số ngành nghề. Thông tin trong bài viết được dựa
trên các cuộc phỏng vấn với người từng làm nhân viên, khách hàng, nhà cung
cấp phần mềm, công ty bán lẻ, chuyên viên ngân hàng và tư vấn cho Amazon.
Người ta nhận ra một công ty dù chỉ với hệ thống công nghệ căn bản và lối
suy nghĩ thực dụng đã xây dựng được vị thế đi đầu trong lĩnh vực thương mại
điện tử.
Thế nhưng Amazon cũng còn nhiều điều chưa làm được: Amazon vẫn phụ
thuộc rất nhiều vào người sáng lập, không theo kịp tiến bộ trong lĩnh vực
nhạc và phim số và cho đến nay vẫn chưa khiến nhà đầu tư cảm thấy thuyết
phục về lợi nhuận của công ty. Và chắc chắn tầm ảnh hưởng ngày một lớn
của Amazon cũng sẽ phải chịu nhiều chỉ trích từ phía các chính trị gia.
Trong lá thư mới nhất gửi các cổ đông, ông Bezos nói: “Chúng ta đang tạo ra
hệ thống dịch vụ mạnh cho phép hàng ngàn người thử nghiệm và làm được
những việc mà nếu không có hệ thống ấy, sẽ không thể làm được.”
Hệ thống dịch vụ do Amazon tạo ra những doanh nghiệp lai trong đó Amazon
điều hành công việc marketing, quan hệ khách hàng, thanh toán, điện toán,
vận tải, phân phối; nhà điều hành các công ty khác chỉ phải tìm kiếm hoặc sản
xuất ra sản phẩm tốt.
Làm như vậy, Amazon thực chất đang thay đổi cách kinh doanh của các công
ty, công ty sẽ có thể không cần phải hoạt động một số chức năng cốt lõi và chỉ
tập trung vào phát triển sản phẩm. Nhược điểm ở chỗ khi làm như vậy, chi phí
của họ ràng buộc quá nhiều vào Amazon.
Năm 2011, Amazon kiếm được 631 triệu USD lợi nhuận, con số thật khiêm
tốn nếu so với tổng doanh thu 48 tỷ USD, đáng chú ý, số tiền Amazon thu
được từ việc cung cấp dịch vụ cho các công ty khác nhiều hơn so với tự kinh
doanh sản phẩm.
Rõ ràng nhiều công ty bán lẻ lớn tại Mỹ cảm thấy không vui vẻ khi sử dụng
dịch vụ của Amazon. Target, công ty bán lẻ có hoạt động khá rộng tại Mỹ,
năm 2011 đã ngưng chạy website trên hệ thống của Amazon và tự chủ lấy
việc này. Công ty bán lẻ Marks and Spencer của Anh cũng đưa ra quyết định
tương tự. Công ty Toys R Us ngừng thuê Amazon quản lý website từ năm
2006 sau khi tòa án phán quyết công ty đã vi phạm hợp đồng bởi đã bán đồ
chơi cho một số nhà cung cấp khác trên Amazon.com.