Bảo vệ người tiêu dùng trong hoạt động mua sắm giải trí trên các nền tảng thương mại điện tử tại Việt Nam

Sự phát triển mạnh mẽ của thương mại điện tử tại Việt Nam đã thúc đẩy sự ra đời của các mô hình kinh doanh mới, nổi bật là Shoppertainment. Mô hình này, kết hợp mua sắm và giải trí, đã định hình lại trải nghiệm tiêu dùng hiện đại, thu hút lượng lớn người dùng. Tuy nhiên, sự bùng nổ của Shoppertainment cũng kéo theo hàng loạt thách thức nghiêm trọng đối với công tác bảo vệ người tiêu dùng, bao gồm nguy cơ mua sắm bốc đồng, thông tin sai lệch, và xâm phạm quyền riêng tư dữ liệu. Nghiên cứu này đặt mục tiêu phân tích sâu thực trạng và những bất cập trong khung pháp lý hiện hành, từ đó đề xuất các giải pháp chiến lược nhằm đảm bảo một môi trường thương mại điện tử an toàn và minh bạch.

Các nhà hoạch định chính sách, chuyên gia pháp lý, các doanh nghiệp thương mại điện tử, tổ chức bảo vệ người tiêu dùng, và các nhà nghiên cứu quan tâm đến lĩnh vực kinh tế số và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng tại Việt Nam.

Nghiên cứu này đi sâu phân tích bối cảnh bùng nổ của Shoppertainment (mua sắm giải trí) tại Việt Nam, một xu hướng thương mại điện tử kết hợp mua sắm và giải trí qua livestream, video ngắn trên các nền tảng số. Dù mang lại trải nghiệm mới mẻ, sự phát triển nhanh chóng này đã tạo ra nhiều thách thức chưa từng có đối với công tác bảo vệ người tiêu dùng. Các vấn đề chính được xác định bao gồm hành vi mua sắm bốc đồng do các yếu tố cảm xúc và tương tác cao, sự xói mòn quyền được thông tin, khó khăn trong thu thập chứng cứ cho các giao dịch thời gian thực, và nguy cơ xâm phạm quyền riêng tư dữ liệu cùng sự thao túng từ thuật toán cá nhân hóa. Để làm rõ những bất cập này, bài viết sử dụng phương pháp phân tích tài liệu thứ cấp và tổng quan pháp lý, kết hợp phương pháp tiếp cận đa chiều và đánh giá chuyên sâu. Kết quả cho thấy khung pháp lý hiện hành về bảo vệ người tiêu dùng, dù đã được cập nhật, vẫn chưa phản ánh đầy đủ đặc thù năng động của Shoppertainment, để lại nhiều khoảng trống về trách nhiệm pháp lý và cơ chế giám sát. Từ đó, nghiên cứu đề xuất một hệ thống giải pháp đồng bộ, mang tính chiến lược và định hướng dài hạn nhằm dung hòa lợi ích của nhà nước, doanh nghiệp và người tiêu dùng. Các giải pháp này không chỉ góp phần xây dựng một môi trường thương mại điện tử minh bạch, an toàn và bền vững tại Việt Nam mà còn cung cấp cơ sở khoa học quan trọng cho việc hoạch định chính sách và nâng cao trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp trong kỷ nguyên số.