RODIN MỘT HỌA SĨ-MỘT
ĐIÊU KHẮC GIA
Rodin là một trong những nhà điêu
khắc châu Âu vĩ đại và có ảnh hưởng
sâu đậm trong thời đại của mình.
Không chỉ là nhà điêu khắc, tài năng
của ông còn được bộc lộ trong nhiều
sáng tác hội họa, đồ họa, trang trí... Có
thể nói, Rodin đã giải thoát cho điêu
khắc châu âu thế kỷ 19 khỏi sự buồn
tẻ, nhàm chán của chủ nghĩa hàn lâm
với những khối hình thể căng đầy biểu
cảm khát vọng. Tình yêu và triết lý
sống được ông diễn đạt với cảm xúc
mãnh liệt. Người ta coi ông là Michelangelo của nước Pháp. Những tác
phẩm như: Người suy tưởng, Cổng địa ngục, Ba cái bóng, Cái hôn,
Mùa xuân vĩnh viễn, Những người dân thành Calais, Banzac... Không
xa lạ với những người yêu mỹ thuật Việt Nam. Ông là người bắc cầu
cho nghệ thuật thế kỷ 20. Nhân thế giới kỷ niệm 90 năm ngày mất của
Rodin, Tạp chí Mỹ thuật dành một chuyên đề giới thiệu về nhà nghệ
thuật vĩ đại của nước Pháp và nhân loại.
Rodin đã từng vẽ trước khi ông làm điêu khắc, và suốt thời trẻ của ông
có vẻ lưỡng lự lựa chọn giữa hai môn nghệ thuật này. Mối quan tâm
đầu tiên của ông là dành cho tranh vẽ và chất liệu sơn dầu. Ông đã học
môn giải phẫu người tại Trường Petite nằm trên đường l’Ecole-de-
Médecine. Những mẫu khoả thân dùng trong phòng chính là những
mẫu đầu tiên ông làm khoảng năm 1855. Còn có những bức chân dung
bạn bè và gia đình ông: Cha Rodin, ông Jean-Baptiste, một người bạn
Abel Poulain và Mne Rodin. Ông cũng tự vẽ chân dung mình khi ông
khoảng 30-40 tuổi. Tranh ông ít lấy động vật làm chủ đề sáng tác, trừ
một con ngựa, con vật ông đã thấy tại chợ Saint-Marcel, nơi ông đang
nghiên cứu tại 96 đường Lebrun năm 1864.
Có cách nào khác để học vẽ ngoài cách sao chép! Tại Bỉ, nơi Rodin
sống sau chiến tranh Franco-Prussian năm 1870, ông rất thích thú khi
chép lại những bức hoạ của Rubens như Crucifixion after the Coup de
Lance tại Bảo tàng Antwerp. Rừng Soignes cạnh Brussels là nơi nghỉ
ngơi rất thú vị trong những năm 1871-1877. Làm việc với thiên nhiên,
Rodin đã sáng tác nên biết bao nhiêu bức hoạ phong cảnh nhỏ rồi gắn
lên tấm bìa cứng, cảm hứng trong tranh rất tự do, gợi lại phong cách
của hoạ sĩ vẽ phong cảnh Lyon Auguste Ravier, hoạ sĩ tiền thân cho
chủ nghĩa ấn tượng, sức lôi cuốn nhẹ nhàng nhưng không thiếu những
điểm nhấn.
Sau khi từ Bỉ quay trở về, Rodin tham gia công việc vẽ trang trí tại xí
nghiệp đồ gốm sứ Sèvres. Cùng thời gian đó, họa sĩ khắc tranh axit
Alphonse Legros, đang sống tại London, dạy Rodin cách vẽ khắc bút
kim loại (hay kim cương) nhọn lên đồng, một kỹ thuật rất gần gũi với
vẽ tranh. Rodin tham gia làm việc cho Legrod tại Anh năm 1881, và
một cái đĩa được hai họa sĩ khắc lên hai mặt cho thấy hai người đã cùng
làm việc thân thiết đến thế nào. Tác phẩm của Rodin Cupids leading
the world (Cupid dẫn dắt thế giới) rõ ràng là học tập từ kỹ thuật của
Woman’s head (Đầu người phụ nữ) của Legros. Một người phụ nữ,
những vị thần ái tình (Cupid) và nhân mã (Centaur) đều là những nhân
vật để ông làm nên công trình The gates of Hell (Cổng địa ngục). Và
mặc dù ông vẫn đang là một điêu khắc gia, hay một người vẽ trang trí
gốm sứ, một hoạ sĩ đồ họa hay một nhà chạm khắc, chủ đề ông đề cập
đến vẫn giống nhau.
Sự thành công trong tượng bán thân và tranh khắc kim loại luôn khiến
ông tiếp tục chạm khắc sau mỗi lần hoàn thành một tác phẩm điêu
khắc. Ông đã táo bạo khi “tập trung những góc nhìn nghiêng” trên một
mặt đĩa đồng: đặt một chân dung nghiêng góc 3/4 của nhà văn Henri
Becque cạnh hai chân dung nhìn nghiêng khác. Thay vì làm mờ những
góc nhìn phụ, ông đặt chúng ngay cạnh nhau, đúng như tưởng tượng
của ông. The three-quarter view of Victor Hugo (Góc nghiêng 3/4 chân
dung Victor Hugo) là tác phẩm điển hình cho lối thể hiện này.
