Ứ Ụ Ả Ấ S N XU T TH C ĂN CHO TRÂU BÒ TRONG V  ĐÔNG

Ụ Ả Ế BÀI 1 Ứ GI I QUY T TH C ĂN V  ĐÔNG

ắ ủ

ượ ỏ  xanh và làm c  khô. ể   c   trong   mùa

ệ ặ ầ ự ữ ỏ ổ ồ đông/khô, đ c bi ươ ng pháp  ể c. t là g n nh ng n i có ngu n n

• D  tr  c  thu c t trong mùa hè­thu b ng ph ạ ộ ố • Tr ng   b   sung   m t   s   lo i   cây   c   có   th   phát   tri n   đ ơ ữ ụ ẩ ạ ế ế ự ữ ư ơ ạ

ằ ỏ ồ ướ ơ ắ   • Ch  bi n d  tr  các lo i ph  ph m x  thô (nh  r m r , cây ngô sau thu b p, ế ỏ ể ọ ng n lá mía, vv) đ  cho bò ăn trong mùa thi u c  xanh.

ế ướ c) 88% ch t khô (12% n

ưỡ ỉ ệ ị

ể ặ ắ ấ ẩ ả ạ ố ư ấ ấ ng ả   28 – 42 ngày tái sinh  ố ớ ỏ i  u đ  thu c t   đ i v i c    hoà th o:

ướ (tr

ơ ừ ố tháng 7­9. ấ t nh t là t

ư

ữ – tránh  m và các kí sinh trùng

ườ ư ả ẩ ng « m» nh ng không có không khí.

ễ ả ờ ổ ị

ở ộ Ự Ữ Ỏ I. D  TR  C  KHÔ ắ ỏ •  C t c  xanh và s y khô cho đ n lúc còn t  l ố ả •  B o qu n tránh  m m c ho c m t giá tr  dinh d •   Giai đo n t ở c khi n  hoa) ắ ỏ ờ •  Th i gian c t c  ph i khô t ướ ế c ti n hành : * Các  b ạ ố ư ắ ở  giai đo n t i  u 1/ C t  ồ ả ỏ ỏ ơ 2/ Ph i khô trên đ ng c  – 3 ngày không m a (đ o c ) ấ ẩ 3/ C t gi Ứ Ủ II.   CHUA TH C ĂN XANH ả ỏ ­ Là cách b o qu n c  trong môi tr ẩ   ự ­ Nh  lên men t  nhiên, quá trình axít hoá di n ra nhanh làm  n đ nh s n ph m  đ  axít cao (pH 4­4,5).

ỏ ơ ệ ả ả ư  chua khó h n c  khô, nh ng vi c b o qu n giá tr ị

dinh d

ố : t

ế ng và không quá giàu đ m. ủ ấ ẩ ứ ố

ườ ắ i phóng đ

ế ả ủ ệ ự ­ Th c hi n thành công  ố ơ ủ ỏ ưỡ t h n ng c a c  thì t ề ­ Nh ng ữ đi u ki n đ  có k t qu   ể ệ ả ủ  chua t ạ ườ 1/ Cỏ giàu đ ị ẫ 2/ Không b  l n đ t b n – nguyên nhân c a lên men butyric làm th i th c ăn. ủ ể ả ắ 3/ C t ng n – đ  gi ng c a cây. ể ả ặ 4/ Nén ch t­ đ  đ m b o y m khí.

Ổ Ả Ấ BÀI 2 Ứ S N XU T TH C ĂN B  SUNG

ầ ơ ở

ẩ ng cho kh u ph n c  s ấ ủ

ắ ụ ưỡ ầ ả ế ỏ

ứ ọ ậ

ả ụ

nhiên

ưỡ ấ ng.

ả ả ồ ồ ồ ả ấ ạ ợ ỗ ỗ ợ ỉ M c đích: ằ ­ Cân b ng dinh d ả ứ ­ Đáp  ng nhu c u s n xu t c a gia súc cao s n ụ ­ Kh c ph c thi u c  xanh trong v  đông xuân ổ ộ ố ạ ứ M t s  lo i th c ăn b  sung ấ ả ­ S n xu t th c ăn tinh ồ ­ Tr ng cây h  đ u ỏ ồ ­ Tr ng c  hoà th o v  đông ắ ỏ ự ­ Thu c t c  t ­ S n xu t bánh đa dinh d ứ I. S n xu t th c ăn tinh ố ấ ­ Tr ng ngũ c c l y h t (ngô, lúa) ủ ấ ắ ­ Tr ng cây có c  l y tinh b t (s n, khoai) ạ ọ ậ ấ ­ Tr ng cây h  đ u l y h t ợ ỗ ứ ­ S n xu t th c ăn tinh h n h p (h n h p giau đ m hay h n h p hoàn ch nh)

ỗ ợ ứ ứ Công th c th c ăn tinh h n h p

Nguyên li uệ

ặ ộ ơ

ạ Cám g o, t m ộ ắ B t s n ộ B t ngô ạ ầ Khô d u các lo i ộ ố B t cá (<15% mu i) ộ ỏ ạ B t thân, lá v  l c ỉ ậ R  m t ộ B t sò ho c b t x ng Urê Mu i anố Premix khoáng và vitamin

C ngộ

Công th c 1ứ 35 10 30 10 10 ­ ­ 4 0,5 ­ 0,5 100

Công th c 2ứ 35 30 ­ 20 ­ 10 2 1 1 1 ­ 100

ưỡ ổ ợ ng t ng h p

ả ấ ấ ưỡ t, cung c p các ch t dinh d ng cho bò.

ả ộ ứ ế ị ỡ ể ậ ợ ấ ả II. S n xu t bánh dinh d 1. Yêu c u:ầ ầ ầ + B o đ m các thành ph n c n thi + Có đ  c ng thích h p, không b  v  khi v n chuy n.

ủ ầ ỉ ậ ấ ồ ng g m: r  m t (cung c p năng

ấ ượ l

ấ ộ ậ ợ ệ + Bò thích ăn. 2. Thành ph nầ ưỡ ủ ế ­ Thành ph n ch  y u c a bánh dinh d ng), urê (cung c p protein) và các ch t khoáng.  ­ Các ch t đ n, các ch t k t dính t o thu n l i cho vi c ép thành bánh và làm

ề ố ơ ấ ế ỏ ạ ấ ạ ỏ ộ cho bánh x p: vôi, ximăng, v  l c xay nh , b t bã mía, r m nghi n ...

ụ ụ ả

ế ể ụ ầ ưỡ ồ

ớ   ng bao g m: máy ép khuôn v i t đ  làm bánh dinh d ờ ả ầ ạ   ng t ng bánh c n t o ra (t ng bánh th ng là 2­5 kg),

ả ụ ộ ộ ấ 3. D ng c  s n xu t ụ  Các d ng c  c n thi ố ượ ỳ khuôn ép tu  theo kh i l ụ ệ thùng tr n nguyên li u, d ng c  tr n ...

4. Mét sè c«ng thøc b¸nh dinh dưỡng

Công th c 1ứ

Công th c 2ứ

Công th c 3ứ

ỉ ậ

ỉ ậ

ỉ ậ

ộ ộ

ộ ỏ ạ

ộ ỏ ạ

­ R  m t        52 kg ­ Urê              3 kg ­ H.h khoáng  1 kg ­ Mu i ăn        2 kg ­ Vôi b t         2 kg ­ B t bã mía  20 kg ­ B t dây l c 20 kg

­ R  m t  40­50 kg ­ Urê            10 kg ạ ­ Cám g o      5 kg ộ ­ Vôi b t        5 kg ­ Mu i ăn       5 kg ­ Xi măng      5 kg ­ B t v  l c  25 kg

­ R  m t        40 kg ­ Urê               4 kg ạ ­ Cám g o    10 kg ộ ắ ­ B t s n       10 kg ­ H.h khoáng  1 kg ­ Mu i ăn        5 kg ­ B t v  l c   30 kg

Ứ Ả Ả

BÀI 3 Ế Ế   QUY TRÌNH B O QU N, CH  BI N TH C ĂN TRONG CHĂN NUÔI TRÂU, BÒ

ấ ế ứ ứ ấ ng ch t trong th c ăn

ử ụ ấ

ứ ẩ ấ ưỡ ứ ổ t góp ph n làm thay đ i ph m ch t th c ăn

ấ ự ổ ầ ọ ủ ứ

ứ ằ ứ M c tiêu: ả ồ ằ ­ Nh m b o t n đ n m c cao nh t các d ả ấ ứ ế ­ Gi m đ n m c th p nh t s  t n th t th c ăn trong quá trình s  d ng lâu dài. ự ữ ố ặ ­ M t khác d  tr  t ị ­ Nâng cao giá tr  sinh h c c a th c ăn gia súc. ứ 1. Ch  bi n th c ăn thô xanh là gì? ­ Ch  bi n th c ăn theo nghĩa h p là nh m thay đ i th c ăn v  hình th c, v ề

ế ế ế ế ấ ớ ẩ ổ  v t lý, hóa h c và sinh v t h c,

ẹ ứ ế ố ậ ộ ph m ch t d i tác đ ng c a các y u t ế ế ệ ủ ớ ề ậ ọ ữ ứ ằ ạ ọ ả ­ Theo khái ni m m i thì ch  bi n là nh m s n xu t ra nh ng lo i th c ăn

ọ ơ ớ ằ

ế ế m i b ng ph ng pháp hóa h c và sinh h c trong công nghi p.  ứ ệ ấ ệ ụ ẩ

ơ ề ng pháp ki m hoá r m

:

ơ tiêu hoá th p. ỷ ệ  l

ấ ứ ấ ớ ồ ồ

ồ ệ ả ệ ự ữ ộ ằ ế ứ ầ ứ ế t.

ọ 2. Nguyên lý ch  bi n th c ăn thô xanh và ph  ph m nông nghi p  ươ 2.1. Ph ụ 2.1.1. M c đích ơ ­ R m lúa g m prôtêin 2 – 3%; Chât x  31 – 33%, cho nên t ứ Cùng v i vi c s n xu t th c ăn trên đ ng ru ng, nh m tăng ngu n th c ăn ế ế cho gia súc, thì vi c d  tr  và ch  bi n th c ăn là h t s c c n thi ứ ế ế ượ c:

ỷ ệ  l ượ ơ

ủ ơ  tiêu hoá c a r m khô lên 10 – 15%,  ấ ng Prôtein tăng g p 2 l n trong r m,  ượ ượ c l ơ ọ ầ ng CK tăng 50% ố ơ i t h n. iả

ế ủ ề ơ ệ ố ứ Qua quá trình ch  bi n thì th c ăn đ + Tăng t + Hàm l + Gia súc thích ăn và ăn đ + Tăng tr ng hàng ngày cao h n 30%, SX t ệ ể ủ: 2.1.2. Nguyên li u đ    Tính cho 100kg r m khô (N u nhi u thì tăng theo h  s  công th c trên).

ơ ­ R m khô = 100kg

ố ­ Đ m urê = 2,5 – 4 kg ­ Vôi đã tôi = 0,5 kg                   ­ Mu i ăn = 0,5 kg

ồ ả

ộ ả ứ ơ ủ ầ ệ ộ i d a lành và dây bu c mi ng túi (100kg r m , c n có

10 – 12 bao t

ự ừ ạ ả ộ

ơ ấ ặ ầ ủ ố ượ ng r m c n ỳ ề n n sân (tu  theo s  l

ụ ụ 2.1.3. D ng c : ồ ặ ­ Cân treo (ho c cân đ ng h ) ạ ậ ­ Ch u to (v i sành, ch o …)  ướ ự ­ Xô đ ng n c  ể ­ Ô doa, có th  dùng gáo d i qua r  tha. ặ ­ Túi nilon, ho c bao t ả ứ i d a). :ủ 2.1.4. Cách  ạ ­Trên sân g ch, ho c trên 1 t m b t xây d ng r ng ch ng 5 – 10m2, tr i trên  nhi u hay ít). ờ ụ ấ ắ ạ ề ử ụ s  d ng cho gia súc ăn trong mùa v , th i gian r t ng n ( 5­10 ngày), còn l i là

ặ ố ỏ ố b  th i, ho c ph i khô, ho c đ t làm phân, th t lãng phí. ạ ơ ả ơ ướ ặ ạ ả ặ c 1 +B : R i r m lên b t, ho c lên sân g ch, sân pêtông dày kho ng 15 –

20cm.

c đã hoà ure + vôi + mu i, đ o r m th t đ u cho r m đ

ậ ề ề ạ ơ ấ ỗ ơ ẽ

c th m nhi u n ơ ơ ượ   c ơ   ỗ c, ch  thì r m ủ  ấ ượ c th m đ

ướ : T i n ớ ướ c 2 ế ề ướ c đ u. N u không s  có ch  r m đ ặ ợ ỗ ẫ ờ ậ +B ướ ấ th m n ấ v n còn khô Dùng tay, ho c cào đ o r m th t đ u, sao cho r m đ ỗ ớ ướ n ố ượ ả ơ ậ ề i quá đ m, ch  v n còn khô

ề ẩ

ơ

ớ ậ ố ừ i đ m h n,  t d n xu ng đáy là v a,

ề c và đ u, tránh tr ng h p ch  t *Chú ý: ớ ướ ơ c vào r m cho  m đ u,  ­ Khi t i n ơ ề ề ­ Cho r m m m đ u,  ơ ợ ớ ớ i ít h n,  ­ L t d i t ề ố ­ Càng v  cu i càng t ể ướ ẽ ọ ầ ­ Đ  n c s  l ­ Tránh lãng phí.

ệ c 3 +B t nh v y, c  tr i r m, l i, khi nào h t nguyên li u thì

ế ị ậ ệ ạ ớ i t ỗ ứ ả ơ ạ ấ : C  l n l ộ ộ i, c t vào ch  khô, không b  ma d t.

ướ cho vào các bao t ủ ấ ạ ả   i ph i

ộ ạ ạ i), l n sau l

ủ ơ 70 ­ 100 kg r m. Khi đ t r m

ứ ầ ợ ả i, bu c kín mi ng l ấ  10 – 15 ngày thì l y ra cho trâu, bò ăn. L y ra xong, còn l ế i th   ứ ứ ơ ủ ủ ế ậ ti p đ t sau và c  nh v y thì lúc nào ta cũng có r m ợ ơ ủ     cho bò ăn

ườ ầ ầ ấ ờ

ể ộ ẫ ừ ớ ng th ng trâu bò ăn l n đ u không quen, khó ăn. Nên khi l y ra xong,   ớ ỏ

ủ ­ Sau khi  ặ ậ ầ bu c (ho c đ y kín l ứ ­ C  nuôi 1 con trâu bò, thì c  10 ngày ta  ợ ượ ầ đ u đ c ăn thì  ụ ắ ữ ị liên t c không b  ng t b a  ­ Th ơ nên ph i hong trong mát ch ng 30 – 60 phút cho b t mùi urê. Có th  tr n l n v i c xanh cho d  ănễ ươ 2.2. Ph ng pháp chua.

ậ ọ ệ ộ ủ ủ xanh, ủ ơ  t i) là m t bi n pháp sinh v t h c đ ể

ả ­ Nguyên lý chung:  ứ ả b o qu n th c ăn nhi u n

ề ướ ệ ủ ế ệ ả chua ( c.   chua: T

ể ạ ấ ủ ­ B n ch t c a vi c  ứ ầ ng axit béo h u c  th p, c n thi

ệ ự ữ ơ ấ ủ ạ ộ ứ ế ờ

ế ộ ứ

ề rong đi u ki n y m khí, th c hi n quá trình   ế   ượ t lên men y m khí th c ăn thô xanh đ  t o ra l ụ ẩ   ạ ấ h  th p đ  pH, gây môi tr ng chua có tác d ng  c ch  ho t đ ng c a vi khu n, ỏ ị làm cho th c ăn đ ủ ợ

ươ ượ ả c b o qu n, không b  h h ng.  ệ ủ ­ L i ích c a vi c  ấ ưỡ ị ổ + Ít b  t n th t d

ỏ ủ  chua đúng ph ể ụ ệ ạ ặ ỉ ổ   ng pháp trung bình ch  t n ữ t là caroten còn gi

ấ ượ ơ ơ ề ả  chua : ấ ng ch t: C   th t 10%, hao h t Prôtein không đáng k , các lo i VTM, đ c bi đ

ờ ế t

ấ ứ ề ơ ủ

ớ c nhi u h n so v i ph i khô. ể ự ữ + Có th  d  tr  trong th i gian dài ộ ệ ụ + R t ít bi ph  thu c vào đi u ki n th i ti ố ỷ ệ  tiêu hoá t ng đ i cao: Sau khi   l + Th c ăn có t ấ ư ề ố ấ ễ    tuy có 1 s  ch t d  hoà tan ơ   ạ i m m h n

ấ ứ

ệ ạ ỏ ạ ệ ầ ượ ự ị ấ b  m t đi, nhng ch t khoá tiêu hoá nh cell ulose sau quá trình lên men l ễ ặ ho c chuy n sang tr ng thái khác mà gia súc d  tiêu hoá và h p thu. ượ ộ c r ng rãi các nguyên li u làm th c ăn: ệ ừ t tr  sâu b nh và h t c  d i, tránh đ ể   c s  phát tri n

ế

ứ ầ : không c n kho ch a  chua

ủ ơ ấ ỏ ỏ

ạ ể ậ ụ + Có th  t n d ng đ ể + Có th  góp ph n di ố ủ ấ c a n m m c. ợ ề ặ i v  m t kinh t + Có l ứ ủ ể ượ Nh c đi m c a th c ăn  ượ + Hàm l ộ ị ự ặ ờ ể ế ơ ng VTM D ít h n trong c  ph i khô: do ch t ergosterol trong c không b  tác đ ng c a tia c c tím trong ánh năng m t tr i đ  bi n thành VTM D2

ủ ẩ

ủ ể ử ụ + Không th  s  d ng th c ăn  ứ ứ ề ấ ứ ề ệ ề ặ

ưở ả ỏ ủ ủ ọ ơ ầ    chua quá nhi u trong các kh u ph n ăn, do ữ ơ  có nhi u nha bào   t trong c   ạ   ấ ng x u gây lên men s i b t b  trong công đo n

ế ế

chua

ạ ế ấ ấ th c ăn r t chua, vì ch a nhi u axit h u c . Đ c bi bacterium. Nha bào này có  nh h ơ ữ ch  bi n b  s a ­ Nguyên lý  ủ Quá trình ủ ế    chua thông qua 3 giai đo n chính: Hô h p hi u khí, hô h p hi m

ề ủ ứ ố ạ ­ Đây là giai đo n t thì

ế ự ậ khí, lên men vi sinh v t:ậ ấ ạ ự ố ắ ả ấ ờ t ệ ượ t l

* Giai đo n hô h p hi m khí: ệ  bào th c v t còn s ng ti p t c hô h p bình th ng, s n sinh ra nhi ụ ế

ủ   ­ Thêm vào đó có s  hô h p c a các VSV hi u khí và tác d ng lên men c a    tăng cao. Quá trình này

ế  phát tri n sinh kh i. Khi c t th c ăn xanh đem v   ế ụ ng.  ủ ấ ệ ộ ủ t, làm nhi ả t đ  c a sinh kh i  ờ ầ ạ .

ố ủ ủ  đ u sau khi  ề ạ ặ c nén ch t thì không khí còn sót l

ứ ủ

i nhi u, làm quá trình  chua càng nóng lên làm cho ề ấ ữ ơ ủ ế ự ệ ứ th c ăn cuãng sinh ra nhi ố ơ ẽ ẩ s y ra t ng đ i m nh m , và kéo dài kho ng 5 – 6 gi ượ ố ủ ế  không đ ­ N u h   ạ ế ấ hô h p hi u khí càng m nh và càng kéo dài, th c ăn  ấ ự ổ s  t n th t ch t h u c  ch  y u là Carbohydrat tăng nhi u.

ố ủ

ả ứ ơ ữ ở ớ ườ ệ ộ t đ  sinh kh i  ạ ơ   cao h n 40  ứ ợ ể ề

0C thì protein và các axitamin sẽ   nhi ữ   ng, t o thành các ph c h p b n v ng mà gia súc không th  tiêu

ạ ừ ố ủ ế ạ ầ ầ ­ H n n a,  ph n  ng v i đ c.ượ hoá đ ả ­ Đ  h n ch  giai đo n này c n ph i lo i tr  không khí trong h m, h càng

ề ể ạ ố nhi u càng t

ự t. ạ phân gi

ệ ượ

ế ng ôxi trong sinh kh i  ủ ế ự ậ ầ  bào th c v t và s  lên men y m khí, ti p t c phân gi ả i): ấ   ề  gi m d n hình thành đi u ki n cho s  hô h p ể  ế ụ ự ả ườ i đ ng đ

OH + 2 CO + 105 Kj H 12

2  COOH + H 6  OH + O O ấ ế * Giai đo n hô h p y m khí (Quá trình t ố ủ ả ­ L ự ế hi m khí c a t ấ ữ ơ ạ t o ra các ch t h u c  nh axitlactic. H 2 C O 5 2 CH 3 C 6 C 2 2 2

H 5 ữ ư ỹ ầ ả ẩ ế ố ế ­ Nh ng s n ph m này tích l u  d n trong t bào và cu i cùng làm cho t bào

ị ế b  ch t

ế ụ ạ ộ ể ế ớ

ả ỷ ­ 4­% Pr th c v t b  phân gi

ự ậ ị ờ ạ ộ ủ ể ẩ ỷ ạ ­ Các emzym phân hu  Prôtein ti p t c ho t đ ng m nh,  c tính có th  đ n 3­ i thành các axit amin và amid. ố ế   ­ Đ ng th i có th  có ho t đ ng phân hu  Pr c a các vi khu n gây th i n u

ề ợ ồ ệ đi u ki n thích h p.

ố ư ậ ả ạ chua t

ằ ề ể

ệ ớ ề ằ ạ   ả ắ t ph i rút ng n c  giai dod n này b ng cách t o ậ ợ ể ả   i đ  s n sinh nhi u axit lactíc, ạ ộ ứ ừ ế đi u ki n cho vi khu n lactic phát tri n thu n l nh m s m đ t pH t

ự ậ ế ạ ố ủ ­ Nh  v y, mu n  ẩ ố ở ố  4,2 tr  xu ng,  c ch  ho t đ ng lên men th i. ớ ỷ ệ ồ ố ủ ằ  l ­ Có th  s  lý sinh kh i   b ng cách tr n thêm formol v i t  0,15 – 0,2% đ ệ ợ ấ ả ệ ọ ố ủ ế  và gi m th p hi n t ng t t đ   h    bào th c v t, h n ch  nhi ể  ự

ạ ể ử ế làm ch t nhanh t i.ả phân gi

ế ạ * Giai đo n lên men VSV: ớ ­ Song song v i các bi n đ i v a k  trên còn có quá trình ho t đ ng m nh m

ạ ộ ạ ẩ ầ

ẽ  ổ ừ ể ố ủ c a các vi khu n có trong sinh kh i xanh, ch  y u là các lo i vi khu n lactic,   ớ ố ượ acetic, butyric và các VK th i khác v i s  l ỗ ủ ế ể ng đáng k . ạ ợ ­ Nh  v y trong quá trình lên men h n h p các lo i acit lactic, acetic, butyric

… đã đ

ậ ợ ệ chua đ ượ ố c t

ề t ph i t o đi u ki n thu n l ạ ả ạ ạ ộ ẽ ể ậ ợ ư ậ ượ ả c s n sinh.  ố ủ ­ Mu n  i cho VK acit lactic ho t đ ng m nh m  đ  tích l u  đ ệ   ả ạ ề i ph i t o đi u ki n ề ư ỹ ượ   c nhi u acit

thu n l lactic.

ượ ạ ự ề ấ ỹ c l ­ Ng

ứ ủ ẽ ẩ ị

ả   i, s  tích lu  nhi u acit acetic và nh t là acid butyric cùng các s n ố ồ    chua b  kém đi, đ ng ấ ủ ố ủ ị ẩ ph m lên men th i khác s  làm cho ph m ch t c a th c ăn  ờ ưỡ th i d ấ ủ ề ụ  b  hao h t nhi u: ng ch t c a sinh kh i

ườ ng bi n đ i thành acid lactic, tiâu hao 160 kcal.

ổ ế ể ế ế ả ổ

ế ổ + 1 kg đ + Trong khi đó: đ  bi n đ i thành acid acetic ph i tiêu hao đ n 1520 Kcal + Bi n đ i thành acid butyric tiêu hao 930 kcal

ấ ừ ở ợ  xu ng) thích h p cho VK acid

ạ lactic, nhng tiêu di

ố  4,2 tr ố ệ t là Vk gây th i. ố ủ ạ ế ể ờ ả ố ư ậ ­ Nh  v y nhi ệ ế ố ­ Đây là 2 y u t đ t k t qu  t t.

ệ ộ t đ  cao, pH th p (t ặ t các lo i VK khác, đ c bi ầ ư  môi tr ng ta c n l u ý đ  kh i  o ố ượ ủ ­ Mu n sinh kh i ố ủ ạ ượ  đ t đ c t cao thì hàm l ng H O c a nó ph i đ ả ượ   c 2

ộ ặ ả ệ ự

ớ ơ ố ượ ế ừ ấ ể ạ   kh ng ch  v a ph i, ho c làm héo, ho c tr n thêm v i th c li u khác. Có th  t o đ

ưỡ ỗ ng c a th c ăn và đ  d

ợ ạ ỏ ể ấ ả ể ễ ủ ề

ờ ề

ể c amoniac đ  trung hoà đ  chua c a th c ăn ầ  mà không c n dùng   ử ụ    h n h p nhi u lo i c , và có s  d ng   ng, cám, … Ngoài ủ    khi cho

ồ ấ ứ ầ ướ ờ

ầ ỉ ậ ườ ủ ộ ẩ ơ ủ ạ c quá 25 – 30% nit

ồ ợ ế ề ướ ộ c quá n ng đ 65 – 75%. N u nhi u n

ể ườ đ ừ  s  th p, làm choVK lactic khó phát tri n.

ồ ặ ướ ề

ố ặ ơ ủ ằ c pH th p ngay khi   b ng cách dùng thêm h n h p acid vô c . ủ ứ ị ­ Đ  nâng cao giá tr  dinh d ả ủ ỗ ờ các ch t b o qu n, ng i ta th ng dùng  ụ ệ ễ thêm các ph  li u nhi u carbohydrat d  hoà tan nh: R  m t đ ử ụ ra cũng còn s  d ng ure, n ạ ồ i ăn, đ ng th i cung c p thêm ngu n đ m cho kh u ph n. gia súc nhai l ẩ ượ ớ ơ ủ ầ  c a kh u ph n.  c a amoniac không đ ­ C n nh  Nit ỷ ệ ướ * T  l c:  n ướ ượ ­ L c thích h p trung bình t ng n ố ủ ẽ ấ ng trong kh i  ề ­ M t khác, Nhi u n ấ ạ ộ ưở ả ấ

ứ .

ạ ệ   ộ c quá cũng làm cho n ng đ  acid loãng, t o đi u ki n ỏ   ặ cho các VK khác, nh t là VK th i ho t đ ng làm  nh h ng x u ho c làm h ng ủ th c ăn  Ẩ ệ ộ ố ủ ể ạ ề ệ tăng cao đ  t o đi u ki n cho ­  m đ  cao cũng làm cho nhi t đ  kh i

ế ệ t. ướ c quá vi khu n lactic cũng khó phát tri n.

ủ ạ ộ ẩ nhóm vi khu n lactic á nhi ­ Tuy nhiên, n u ít n ­ Bên c nh đó cũng khó nén ch t th c ăn đem ể ề   ố ủ ể ạ  đ  t o nhành đi u trong h

ẩ ứ ả ệ

ệ ề ộ ỉ ậ ợ ạ   c c a nguyên li u có th  đi u ch nh b ng cách tr n nhi u lo i n

ư ỏ ơ ặ ặ ả i cho quá trình b o qu n. ằ ể ề ơ i + r m khô… ho c hong khô.

ườ

ư ậ ố ộ ệ

ằ ố ể

ế ki n hi m khi, thu n l ỷ ệ ướ ủ ­ T  l ộ ẩ ệ nguyên li u có  m đ  khác nhau, nh  c  t ỡ ố * Kích c  h   ­ Đ ng kính 1 – 1,1m,  ­ Sâu kho ng 0,8 – 1 m,  ấ ­ Xung quanh tôn đ t cao thêm 40cm. ộ ộ   ẽ ủ ượ  đ c 300 – 400kg nguyên li u. Nên đào h  r ng b ng đ  r ng Nh  v y, s   ư   ữ ả ừ ủ c a túi nilong cho v a khít, không có kho ng cách gi a túi và thành h , đ  khi đ a ẽ nguyên li u vào nén s  không b  rách túi. ướ ế ệ ủ ị ủ (Tính cho 100 kg nguyên li u )

ệ 2.3. Các b ẩ ị Chu n b  nguyên li u: ỏ

ặ ộ ắ

c ti n hành  ệ + C , lá mía, thân cây ngô …: 100 kg + Cám ho c b t s n:                6 – 7 kg + Mu i ăn:                                 0,5 kg ủ ằ ố ẩ ị ­ Chu n b  túi nilông ( Dùng cho ố  b ng h )

ắ ứ ậ ớ ủ ộ ấ   , có đ  dài 5 ­ 10 cm thì ch t

ng l

ướ : C t thái làm d p th c ăn tr c khi  c 1 + B ượ ủ ớ  m i cao.  ể ố ớ ộ ể ng ít.

ữ ­ Có th  dùng dao đ  băm thái đ i v i h  gia đình nh ,  Nh ng trang tr i l n, có qui mô đàn gia súc và nhu c u s  l ỏ ủ ớ ố ượ  v i s  l ầ ố ượ ủ ớ ng ả    l n thì ph i

ạ ớ ấ ớ có máy thái công xu t l n.

ỉ ố ố ớ ộ ả ề ộ ầ

ớ ố

ố ấ ớ ả ướ ẽ ỉ i đó, không đ i đâu, ph i chèn đ t t ế c đ  rách túi, n ừ   ­ Dùng túi nilon đã bu c kín m t đ u d i, th  xu ng h , đi u ch nh cho v a ủ  ố ỏ   c s  r  vào làm th i h ng

ặ ậ ỏ ố ạ ợ ồ đ

ễ ủ khít túi v i thành h , tránh cách nhau d  th ng túi. N u có kho ng cách tr ng thì  ượ ể ả ớ t nguyên li u ệ ế ủ ở ố ủ ượ  h   ­ N u  ớ ố ể ả ả

ướ ủ

ế c 2: Ti n hành  ặ ỏ ể ộ ớ ệ ặ ố

ỹ ở ậ ầ ố

ớ c xây băng g ch ho c t n dung chu ng l n b  tr ng, thì ả ph i có l p nilon lót đáy và xung quanh thành h , đ  đ m b o kín không có không khí vào. +B ­ Cho c  ho c nguyên li u đã băm thái vào h  ho c vào b  m t l p 20 ­ 30   ế   ặ ẫ cm, d m nén th t ch t (chú ý d m nén k    xung quanh h  và các góc), sau đó ti p 1 l p khác.

ặ ế ợ ế ợ t khác t), h t l t này đ n l

ộ ơ t t c ậ ỹ  l

ố ả ầ ệ i r c nguyên li u b  sung m t l ậ

ệ ủ ư ế ặ ầ ả    (L u ý trong quá trình bu c ph i

đa h t không khí trong túi ra)

ặ ề ệ ậ ạ ộ t đ t d y 15 – 20 cm ho c dùng bao cát đ y t o đi u ki n cho đ

nén và b o v  h , b

ượ ấ ầ ợ ừ ầ ố ­ Đ m nén th t k  ( càng ch t càng t ỗ ợ ỏ ủ ạ ắ ổ ­ M i l ơ ứ ầ ợ t nh v y cho đ n khi nào đ y h n miêng h  kho ng 20­30 cm ­ C  l n l ộ ộ ­ Dùng dây cao xu bu c ch t đ u mi ng túi  ế ấ ­ L p 1 l ả ­ Sau ợ ấ ầ ệ ố ể ủ . ủ ừ  t 50 ­ 60 ngày là có th  cho gia súc ăn đ t t

ể ố ở ộ c, l y l n l ề ẽ

ứ  có ch t l ơ

ị ầ ắ ố ớ ầ

ẩ ơ

ư

ể ớ

ố    trên su ng ầ ủ   ớ ệ d i. Chú ý không m  r ng mi ng h  vì không khí vào nhi u s  làm thâm m u c a ạ ể ự ữ ậ ỏ ấ c . L y xong đ y ngay nilon l i, có th  d  tr  6 tháng. ủ ử ụ  chua cho gia súc 2.4. S  d ng th c ăn  ả ả ả ấ ượ ủ ứ ng ph i đ m b o tiêu chu n sau: ­ Th c ăn  ị ặ ­ Mùi v : Mùi th m có v  chua đ c trng. ơ ầ ­ M u s c: m u vàng r m. ể ­ Đ i v i trâu bò: Có th  cho ăn 60% kh u ph n ăn hàng ngày  ỏ ­ cho ăn 10­12kg/ngày/con + c  xanh và r m ủ 2.5. L u ý trong   chua ỏ ơ ể ủ i đ   ­ Khi dùng c  t ỏ ộ ặ ỏ

ắ ộ ố ố ỏ ề ề ủ ượ  đ

ứ  thì nên đ  quá l a m t chút m i thu c t, lúc đó hàm ơ ớ ố t (ho c ph i tái). M t s  gi ng c  có ỏ ư c nh c  Paspal um và c  Lôngpara. Hàm ố ướ ướ ướ ượ ượ ượ ỏ c trong c  không còn nhi u m i t c nhi u cũng không  c trong cây c , cây ngô còn 70% là t ng n ng n ng n ấ t nh t. l l l

ượ ơ ớ

ộ ắ ế ở  b p tr  lên, v i ngô ượ ả c c  thân cây,

­  ạ ỉ ỏ ố ọ ừ ắ ỉ ử ụ ầ Ủ ằ c m t ph n ng n t i ch  s  d ng đ  b ng cây ngô t ử ụ ớ ắ ăn h t ch c, còn v i ngô n p thì sau khi thu b p cha già s  d ng đ ầ ch  b  ph n g c già.