Sản xuất tôm càng xanh
toàn đực
Tôm càng xanh đóng vai trò quan trọng thứ hai sau cá
tra đối với sự phát triển nghề nuôi thủy sản nước ngọt. Vì
thế, nhà sản xuất giống không chỉ chú ý vào số lượng mà
còn quan tâm đến chất lượng và tỷ lệ tôm đực - cái trong
quần đàn. Sản xuất TCX toàn đực là một trong những
giải pháp hữu hiệu cho nuôi trồng thủy sản hiện nay.
Đặc điểm sinh học
Tôm càng xanh (Macrobranchium rosenbergii) phân bố ở khu
vực Đông Nam Á, du nhập vào các vùng nhiệt đới trên thế
giới và trở thành đối tượng quan trọng của nghề nuôi thủy
sản. Châu Á là nơi sản xuất TCX hàng đầu, chiếm trên 95%
tổng sản lượng toàn thế giới. TCX có đặc điểm ăn tạp, háu ăn
và ăn liên tục; Lớn nhanh, ưa thích sống trong môi trường
nước trong, sạch, có lượng ôxy hoà tan cao trên 5mg/l, pH =
7 - 7,5, nhiệt độ 28 - 300C. Kích cỡ tôm lớn nhất có chiều dài
320mm, khối lượng 100g. Tôm cái trưởng thành đạt cỡ 20 -
25g, tôm đực là 30 - 40g.
Tuy nhiên, trong một quần đàn TCX được nuôi trong ao (kể
cả nuôi bằng giống tự nhiên lẫn giống nhân tạo) đều có cả 3
loại tôm cái, đực và tôm nhỏ, chúng cùng tham gia vào quá
trình sinh sản. Do đó, đàn tôm sẽ rất chậm lớn, thời gian nuôi
kéo dài (8 - 10 tháng) hiệu quả kinh tế thấp hơn với các đối
tượng thủy sản khác. Ngoài ra, sư có mặt của con cái trong
đàn khiến tôm bị tiêu hao năng lượng do hoạt động sinh sản,
làm cho sự khác biệt về tăng trưởng giữa con đực và con cái
càng lớn hơn. Từ đó, các nhà khoa học đã nghiên cứu thành
công một loại giống TCX toàn đực là một giải pháp hữu hiệu
nhằm tăng năng suất và chất lượng sản phẩm.
Thí nghiệm thành công
Dự án nghiên cứu sản xuất giống TCX toàn đực đã được Đại
học Ben Gurion - Israel kết hợp với quỹ hỗ trợ nghiên cứu và
phát triển quốc tế - Đức, cùng với Viện Nghiên cứu Nuôi
trồng Thủy sản I và II của Việt Nam xây dựng từ năm 2001
đến năm 2004. Nuôi TCX toàn đực mang lại hiệu quả cao
hơn rất nhiều so với nuôi tôm càng xanh bình thường, do
TCX toàn đực lớn nhanh, tôm thương phẩm đạt kích cỡ lớn
và đồng đều nên có giá bán cao, đặc biệt là có giá trị xuất
khẩu, chi phí đầu tư thấp do thời gian nuôi được rút ngắn
hơn.
TCX toàn đực là giải pháp hữu hiệu tăng năng suất và chất
lượng sản phẩm - Ảnh: Phan Thanh Cường
Những thí nghiệm đầu tiên được thực hiện ở Israel vào năm
1986. Con đực được nuôi tách riêng trong một hệ thống lồng
nuôi công nghiệp quy mô nhỏ trong 150 ngày. Họ nhận thấy
đàn tôm toàn đực đạt đến cỡ thương phẩm nhanh hơn so với
đàn tôm toàn cái và đàn tôm có lẫn hai giới tính. Các thí
nghiệm nuôi tôm đơn tính thâm canh trong ao đất cũng thu
được kết quả tương tự.
Nuôi tôm TCX toàn đực đã cải thiện tốc độ tăng trưởng, hệ
số thức ăn, tỷ lệ sống, cỡ tôm đồng đều, tăng năng suất và lợi
nhuận cao hơn. Trong sản lượng thu hoạch chỉ có khoảng 5%
là tôm còi, (hình thức cũ là 15%). Đồng thời, nuôi theo hình
thức này đã loại bỏ được hoạt động sinh sản giúp tiết kiệm
năng lượng sinh sản của tôm đực để tăng tốc độ lớn. Hệ số
thức ăn trong nuôi tôm toàn đực tương đối thấp (1:2:1) so với
nuôi lẫn (1,8:2:1).
Triển vọng tại Việt Nam