1
CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập – Tự do – Hạnh phúc
ĐƠN YÊU CẦU CÔNG NHẬN SÁNG KIẾN
Kính gửi: Hội đồng Sáng kiến tỉnh Ninh Bình
Chúng tôi gồm:
T
T
Họ và tên Năm
sinh Nơi công tác Chức
danh
Trình độ
chuyên
môn
Tỷ lệ ( %)
đóng góp tạo
ra sáng kiến
1 Vũ Thị Quyên 1965
Trường MN
Nam Bình-
TPNB
Hiệu
trưởng
Đại học sư
phạm MN 40%
2 Nguyễn Thu Thảo
1976
Phó
Hiệu
trưởng
Đại học sư
phạm MN 40%
3 Lã Thị Ngọc Tú 1981 CTCĐ Đại học sư
phạm MN 20%
Là nhóm tác giả đề nghị xét công nhận sáng kiến: “Đổi mới việc giáo
dục kĩ năng sống cho trẻ mẫu giáo thông qua hoạt động lễ hội và trải
nghiệm”
LĨNH VỰC ÁP DỤNG SÁNG KIẾN: Quản lý giáo dục.
THỜI GIAN ÁP DỤNG: Từ tháng 08/2017.
MÔ TẢ BẢN CHẤT CỦA SÁNG KIẾN
1. Nội dung của giải pháp
Giáo dục kỹ năng sống cho trẻ là nhiệm vụ vô cùng quan trọng, ảnh
hưởng đến quá trình hình thành và phát triển nhân cách sau này của trẻ. Chính
vì vậy, ngay từ giai đoạn học mẫu giáo, trẻ cần được trang bị kỹ năng sống để
định hướng phát triển cá nhân một cách tốt nhất.
Kỹ năng sống của trẻ được hình thành theo nhiều cách khác nhau, tùy
vào môi trường sống và giáo dục... Giáo dục kỹ năng sống là những hoạt
động tích cực, hướng vào những hoạt động cá nhân hoặc một nhóm trẻ với
mục đích giúp trẻ có thể ứng phó hiệu quả với các tình huống, thách thức
trong cuộc sống hàng ngày.
Định hướng của giáo dục kỹ năng sống cho trẻ mẫu giáo là giúp trẻ làm
chủ bản thân, ứng xử phù hợp với cộng đồng và xã hội, thích nghi, học tập
hiệu quả, nâng cao sức khỏe tinh thần và thể chất, ứng phó tích cực trong các
tình huống của cuộc sống sinh hoạt hàng ngày, nếu không được trang bị kỹ
2
năng sống, trẻ sẽ không có đủ kiến thức để xử lý các tình huống bất ngờ. Vì
thế, giáo dục kỹ năng sống giúp trẻ sớm có ý thức làm chủ bản thân, sống tích
cực và hướng đến những điều lành mạnh cho chính mình cũng như xã hội.
Giáo dục kỹ năng sống cho trẻ được thực hiện ở mọi lúc, mọi nơi: Giờ
đón trả trẻ “ tập cho trẻ ý thức tự cất đồ dùng gọn gàng, ngăn nắp lúc vào lớp
cũng như lúc ra về”. Lồng ghép tích hợp nhiều kỹ năng sống cần thiết qua
những hoạt động ngoài trời. Hình thành kỹ năng sống thông qua hoạt động
học“ qua những câu chuyện, bài thơ, tục ngữ, ca dao, đồng dao, bài hát…bồi
dưỡng cho trẻ về kinh nghiệm sống, nhân cách tốt đẹp”. Kỹ năng sống trong
hoạt động vui chơi, vui chơi là hoạt động chủ đạo của trẻ mẫu giáo, trẻ được
chơi với đồ vật, được trải nghiệm thực tế, là cơ sở vững chắc để hình thành và
phát triển, rèn luyện và giáo dục kỹ năng sống cho trẻ. Trong giờ ăn, ngủ, vệ
sinh, kỹ năng tự phục vụ được rèn luyện, giáo dục hàng ngày.
Giáo dục kỹ năng sống cho trẻ cần được thực hiện hiệu quả thông qua
hoạt động lễ hội và trải nghiệm, đây được coi là điều kiện phù hợp để giáo
dục kĩ năng sống cho trẻ mẫu giáo. Sự hấp dẫn của các hoạt động lễ hội và
trải nghiệm sẽ tạo ra ấn tượng sâu sắc nhất đối với trẻ, làm cho trẻ có cơ hội
nhận thức và ghi nhớ lâu. Qua đây cũng là hình thức ôn luyện, củng cố các
nội dung kiến thức trẻ đã được học, trẻ được giao tiếp với mọi người: cô giáo,
bạn bè trong lớp, khác lớp, với cô bác ở mọi lứa tuổi và ngành nghề khác
nhau, giúp trẻ mạnh dạn, tự tin hơn trong cuộc sống.
1.1. Giải pháp cũ
Trong những năm học trước việc giáo dục kỹ năng sống cho trẻ chưa
được chú trọng lồng ghép đưa vào các hoạt động lễ hội và trải nghiệm, giáo
dục kỹ năng sống chủ yếu được truyền lại qua các tình huống, kinh nghiệm
trong cuộc sống sinh hoạt hàng ngày, thông qua các hoạt động chơi, tập trên
nhóm lớp hoặc lồng ghép trong hoạt động học, bài giảng tình huống lý thuyết
qua hoạt động buổi chiều…
Hoạt động lễ hội trong một năm học được tổ chức với quy mô toàn
trường còn hạn chế, thường tổ chức các lễ hội như: “Ngày hội đến trường của
bé; Giao lưu các trò chơi vận động; Ngày tết thiếu nhi 1-6 và chia tay ra
trường cho trẻ 5 tuổi”. Các lễ hội còn lại trong chương trình như “ Tết trung
thu; Tết cổ truyền; Ngày nhà giáo Việt Nam 20/11; Ngày quốc tế phụ nữ
8/3;…” được giáo viên tổ chức cho trẻ múa hát chào mừng tại nhóm, lớp.
Hình thức tổ chức chỉ là một vài tiết mục biểu diễn văn nghệ của nhóm trẻ
năng khiếu nhà trường, số lượng trẻ được hoạt động ít, còn lại số đông trẻ
3
phải ngồi lâu làm khán giả, không được tham gia hoạt động, trẻ nhàm chán,
mệt mỏi, thiếu sự tập chung chú ý.
Các hoạt động trải nghiệm trong nhà trường chưa được quan tâm đầu tư,
một năm học chỉ tổ chức cho trẻ khối 3-4 tuổi, 4-5 tuổi thăm quan công viên
Thúy Sơn và trẻ khối 5-6 tuổi thăm quan đền Vua Đinh, Vua Lê. Tổ chức còn
nặng về nội dung tham quan, chưa quan tâm đến lồng ghép giáo dục kỹ năng
sống cho trẻ theo từng chủ đề trong chương trình giáo dục mầm non.
Cách làm trên còn bộc lộ một số hạn chế:
- Các phương pháp giáo dục kĩ năng sống cho trẻ còn nặng về lý thuyết,
giáo điều mà chưa quan tâm đến các bài tập thực hành, các kĩ năng thích nghi
với mọi tình huống sảy ra trong cuộc sống.
- Khi tổ chức lễ hội giáo viên còn áp đặt, bắt trẻ thực hiện theo kịch bản
có sẵn, nặng về hình thức, quan tâm tập luyện các tiết mục văn nghệ chọn lọc
cho trẻ có năng khiếu chưa chú ý đến phát triển đồng trà và tạo một sân chơi
thực sự có ý nghĩa với số đông trẻ. Chưa chú ý lồng ghép các hoạt động mang
tính tập thể vào lễ hội “trò chơi dân gian, trò chơi vận động”, chưa có sự gắn
kết với các chủ đề và các sự kiện nổi bật trong năm học.
- Hoạt động trải nghiệm thường tổ chức nặng về hình thức cho trẻ đi
tham quan du lịch, vui chơi nhưng chưa có sự gắn kết đến các chủ đề trong
chương trình giáo dục, trẻ không được thực hành kĩ năng làm việc, sử lý các
tình huống khi tham gia các hoạt động tập thể.
- Chưa có sự phối hợp chặt chẽ giữa nhà trường, gia đình và xã hội trong
việc tổ chức hoạt động lễ hội và trải nghiệm cho trẻ.
Trẻ mẫu giáo cần được rèn luyện các kỹ năng sống cơ bản để đối phó với
cuộc sống thực tế và môi trường xung quanh. Trẻ cần được trang bị các kỹ
năng cần thiết như rèn luyện và phát triển thể chất, tự nhận thức bản thân, xác
định điểm mạnh, điểm yếu của bản thân để hoàn thiện nhân cách,…hay các
kỹ năng xã hội khác như: giao tiếp, hợp tác, làm việc nhóm,… Do đó, nếu
không có sự trang bị tốt về kỹ năng sống cho trẻ hay có sự định hướng không
đúng đắn sẽ ảnh hưởng không nhỏ đến sự phát triển của các em.
1.2. Giải pháp mới
Nhận thức được vấn đề này là những người quản lý chúng tôi đã áp dụng
sáng kiến “Đổi mới việc giáo dục kĩ năng sống cho trẻ mẫu giáo thông qua
hoạt động lễ hội và trải nghiệm” và đã thu được những thành công nhất định.
Các giải pháp cụ thể như sau:
4
* Mô hình hóa:
Giải pháp 1:
Giáo dục kĩ
năng sống cho
trẻ thông qua
việc đổi mới
nội dung, hình
thức tổ chức
hoạt động lễ
hội.
Giải pháp 2:
Giáo dục kĩ
năng sống cho
trẻ thông qua
việc đổi mới
nội dung, hình
thức tổ chức
hoạt động trải
nghiệm.
Trẻ cảm thụ nghệ thuật, tự tin trước đám
đông, chủ động điều chỉnh bản thân, phối
hợp với bạn bè nêu cao tinh thần tập thể
Trẻ hiểu được ý nghĩa sâu sắc của từng lễ hội
giáo dục cho trẻ tình cảm đạo đức, tình yêu
Quê hương đất nước, lòng tự hào dân tộc
Xác định rõ mục tiêu, tổ chức các hoạt
động được bám sát chủ đề, chủ điểm
trong chương trình giáo dục mầm non.
Phát triển kinh nghiệm cá nhân, trẻ sử
dụng tổng hợp các giác quan, để tăng
khả năng lưu giữ những điều đã tiếp cận
được lâu hơn, tối đa hóa khả năng sáng
tạo, tính năng động và sự thích ứng của
trẻ với môi trường xung quanh.
Nhận được sự quan tâm hơn của chính
quyền địa phương, các lực lượng XH,
tham gia tổ chức các hoạt động lễ hội
cho trẻ trong nhà trường.
Gắn kết mối quan hệ giữa Cha mẹ trẻ với
cô giáo phối hợp cùng tổ chức các hoạt
động, cung cấp kiến thức, giáo dục kĩ năng
sống mọi lúc, mọi nơi, qua các hoạt động
trải nghiệm cho trẻ.
-
Nâng cao vai trò, trách
nhiệm và năng lực giáo
dục của nhà trường và
giáo viên.
- Trẻ được trang bị kiến
thức làm chủ bản thân,
ứng xử phù hợp với
cộng đồng và xã hội.
- Xây dựng mối quan hệ
chặt chẽ, gắn bó và hiệu
quả giữa Gia đình - Nhà
trường - Xã hội.
Đổi mới
việc giáo
dục kĩ
năng sống
cho trẻ
mẫu giáo
thông qua
hoạt động
lễ hội và
trải nghiệm
-
Tr
ẻ mạnh dạn, tự tin
và khéo léo hơn khi
sử lý các tình huống,
kỹ năng giao tiếp
trong sinh hoạt hàng
ngày.
- Cha mẹ, yên tâm tin
tưởng gửi con em đến
trường hơn.
Đổi mới
cách
giáo
dục này
T
ừ đó
5
* Mô tả giải pháp:
Giải pháp 1: Giáo dục kĩ năng sống cho trẻ thông qua việc đổi mới nội
dung, hình thức tổ chức hoạt động lễ hội
Việc tổ chức lễ hội cho trẻ ở trường Mầm Non là rất quan trọng nên trong năm
học nhà trường đã tổ chức được các ngày hội như: Ngày hội đến trường của bé; Lễ hội
trăng rằm (tết trung thu) với chủ đề “ Hội chợ quê”; Chào mừng ngày hội của cô giáo
“Ngày nhà giáo Việt Nam 20/11”; Lễ hội mùa xuân; Chào mừng ngày hội của bà, của
mẹ; Ngày hội thể dục thể thao với chủ đề “ Kỉ niệm 1050 năm Nhà nước Đại Cồ Việt”,
Vui tết thiếu nhi 01/06 và chia tay ra trường cho trẻ 5 tuổi.
Qua việc tổ chức lễ hội trẻ có khái niệm gần gũi, thể hiện tình cảm thái
độ của mình và hiểu được ý nghĩa sâu sắc của từng lễ hội, giáo dục trẻ tình cảm đạo
đức, tình yêu Quê hương đất nước, lòng tự hào dân tộc và yêu mến những người đã
quan tâm chăm sóc mình.. Việc thể hiện các tiết mục văn nghệ, các trò chơi dân
gian, trò chơi vận động mang tính giáo dục cao, trẻ biết cảm thụ nghệ thuật, tự
tin trước đám đông, chủ động điều chỉnh bản thân, phối hợp với bạn bè nêu
cao tinh thần tập thể.
1. Đổi mới về nội dung
Nội dung các hoạt động lễ hội được đổi mới lồng ghép giáo dục kĩ năng
sống cho trẻ. Chương trình văn nghệ được phân công theo nhóm, lớp, số
lượng trẻ được tham gia biểu diễn đông hơn, trẻ được giáo dục, rèn luyện kỹ
năng tự tin biểu diễn trên sân khấu, kỹ năng giao tiếp bằng ngôn ngữ mạch lạc
với bạn bè, cô giáo, ngôn ngữ biểu cảm qua phần giao lưu văn nghệ, kể
chuyện, đọc thơ. Lễ hội được lồng ghép đan xen các trò chơi dân gian, trò
chơi vận động tập thể, các bài nhảy dân vũ toàn trường qua đây giáo dục kỹ
năng làm việc nhóm, tinh thần đoàn kết tập thể …
Trong những năm học trước hoạt động lễ hội thường hay chú trọng đến
chương trình văn nghệ chào mừng, số lượng trẻ được tham gia hoạt động còn
hạn chế, chỉ là lựa chọn trẻ có năng khiếu đại diện cho toàn trường biểu diễn
văn nghệ, trẻ phải biểu diễn nhiều tiết mục văn nghệ trong một buổi lễ, dễ bị
mệt mỏi. Trẻ ngồi dưới xem không được hoạt động dễ bị nhàm chán, dẫn đến
không chú ý, nói chuyện mất chật tự ảnh hưởng đến chất lượng ngày hội. Vì
vậy cần phải đổi mới lồng ghép nội dung giáo dục kĩ năng sống giúp trẻ phát
triển toàn diện hơn.
2. Đổi mới hình thức tổ chức
Tổ chức hoạt động lễ hội trong trường mầm non là những hoạt động
trong chương trình chăm sóc giáo dục trẻ. Nó có vai trò quan trọng góp phần
phát triển trí tuệ, thể chất và chính là nội dung của việc giáo dục thẩm mỹ cho
trẻ. Hoạt động lễ hội là hình thức giúp trẻ thâm nhập vào cuộc sống xã hội
trong những thời điểm có ý nghĩa nhất để giáo dục truyền thống và mang lại
niềm vui, niềm tự hào cho trẻ. Bên cạnh đó, thông qua việc tham gia vào các
hoạt động lễ hội trẻ được ôn luyện củng cố kiến thức, kỹ năng đã học; rèn
luyện ý thức tổ chức kỉ luật, kỹ năng hợp tác, chia sẻ cùng bạn bè.