BÁO CÁO K T QUẾ Ả
NGHIÊN C U, NG D NG SÁNG KI NỨ Ứ Ụ Ế
1. L I GI I THI UỜ Ớ Ệ
Nhi m v tr ng tâm c a d y h c nói chung và d y môn Hóa h c nói riêngệ ụ ọ ủ ạ ọ ạ ọ là
th c hi n muc tiêu đi m i d y h c và ki m tra đánh giá theo đnh h ng phátự ệ ổ ớ ạ ọ ể ị ướ
tri n năng l c h c sinh: năng l c t duy, năng l c sang tao, năng l c giai quyêt ể ự ọ ư ư ư ư
vân đê… Đê hinh thanh cac năng l c đo cho hoc sinh, giao viên cân trang bi cho ư
hoc sinh cac ki năng cân thiêt: kĩ năng tìm tòi, ki năng giai bai tâp, ki năng hê thông
hoa kiên th c, ki năng liên hê cac kiên th c... ư ư
Do v y vai trò c a ng i giáo viên trong nhà tr ng là r t quan tr ng. Hậ ủ ườ ườ ấ ọ ọ
nh nh ng hu n luy n viên còn h c sinh nh các v n đng. Trong quá trình d yư ữ ấ ệ ọ ư ậ ộ ạ
h c tr ng ph thông, b i d ng và phát huy năng l c t duy sáng t o cho h cọ ở ườ ổ ồ ưỡ ự ư ạ ọ
sinh là m t nhi m v quan tr ngộ ệ ụ ọ
Hoá h c là b môn khoa h c th c nghi m và lí thuy t, cung c p cho h c sinhọ ộ ọ ự ệ ế ấ ọ
nh ng tri th c hóa h c ph thông t ng đi hoàn ch nh v các ch t, s bi n điữ ứ ọ ổ ươ ố ỉ ề ấ ự ế ổ
các ch t, m i liên h gi a công ngh hóa h c, môi tr ng và con ng i. Trongấ ố ệ ữ ệ ọ ườ ườ
b môn Hóa h c thì chuyên đ ộ ọ ề về axit NITRIC (H+, NO3
-) là m t m ng ki nộ ả ế
th c r t quan tr ng, đ thi trung h c ph thông qu c gia liên t c xu t hi n cácứ ấ ọ ề ọ ổ ố ụ ấ ệ
câu h i v axit nitric r t hay, đc bi t m y năm tr l i đây, bài t p ỏ ề ấ ặ ệ ấ ở ạ ậ axit nitric
(H+, NO3-) thu c m c đi m cao trong đ thi THPT Qu c gia, th m chí m cộ ứ ể ề ố ậ ở ứ
đi m 10. Các d ng bài t p v ể ạ ậ ề axit nitric (H+, NO3-) r t đa d ng và phong phú.ấ ạ
Ki n th c v ế ứ ề axit nitric (H+, NO3-) trong sách giáo khoa l p 11 còn ít, đc xong taớ ọ
r t khó t ng h p đc ki n th c và v n d ng đ gi i bài t p. Sách tham kh oấ ổ ợ ượ ế ứ ậ ụ ể ả ậ ả
đã t ng đi nhi u, tuy nhiên m t bài toán cũng đc khai thác d i r t nhi uươ ố ề ộ ượ ướ ấ ề
1
cách gi i khác nhau, n u không hi u b n ch t thì các em r t khó đ gi i quy tả ế ể ả ấ ấ ể ả ế
đc. ượ
Khi g p các bài toán v ặ ề axit nitric (H+, NO3-), tôi nh n th y h c sinh g p lúngậ ấ ọ ặ
túng trong vi c tìm ra ph ng pháp gi i phù h pệ ươ ả ợ . V i mong mu n kh c ph cớ ố ắ ụ
khó khăn c a h c sinh và b n thân tôi mu n gi ng d y bài t p v ủ ọ ả ố ả ạ ậ ề axit nitric (H+,
NO3-), tôi làm đ tài ề“Axit nitric và bài toán quy điổ”. Sáng ki n này s là tàiế ẽ
li u tham kh o d hi u, giúp các em có cái nhìn đn gi n h n đi v i nh ng bàiệ ả ễ ể ơ ả ơ ố ớ ữ
toán d ng trên đng th i gi i quy t chúng m t cách nhanh h n và hi u qu h n.ạ ồ ờ ả ế ộ ơ ệ ả ơ
2. TÊN SÁNG KI N:Ế “Axit nitric và bài toán quy điổ”
3. LĨNH V C ÁP D NG SÁNG KI NỰ Ụ Ế : Khi gi ng d y ch ng ả ạ ươ “Nit -ơ
Photpho” l p 11, h c sinh đc h c v axit nitric và khi h c sinh ôn thi h c sinhớ ọ ượ ọ ề ọ ọ
gi i l p 11, h c sinh gi i l p 12 và ôn thi THPT Qu c gia. Th i l ng h c lýỏ ớ ọ ỏ ớ ố ờ ượ ọ
thuy t v axit nitric (Hế ề +, NO3-) r t ít, nh ng bài t p quy đi có axit nitric (Hấ ư ậ ổ +,
NO3-) l i r t đa d ng và khó. Vi c xây d ng chuyên đ t cách tri n khai d yạ ấ ạ ệ ự ề ừ ể ạ
h c bài axit nitric đn d ng bài t p quy đi có Họ ế ạ ậ ổ +, NO3- là r t quan tr ng, đ cóấ ọ ể
th c ng c và b sung ki n th c c a h c sinh, là tài li u giúp h c sinh ôn t p vìể ủ ố ổ ế ứ ủ ọ ệ ọ ậ
bài t p quy đi có Hậ ổ +, NO3- đang đc khai thác ngày càng nhi u và là nh ng câuượ ề ữ
l y đi m cao trong các k thi.ấ ể ỳ
4. NGÀY SÁNG KI N ĐC ÁP D NG L N ĐUẾ ƯỢ Ụ Ầ Ầ : 5/9/2018
5. MÔ T B N CH T C A SÁNG KI N:Ả Ả Ấ Ủ Ế
2
PH N M T: T NG QUANẦ Ộ Ổ
I. M C ĐÍCH NGHIÊN C UỤ Ứ
Mu n thay đi cách d y h c truy n th ng sang h ng d y nghiên c u bàiố ổ ạ ọ ề ố ướ ạ ứ
h c, l y h c sinh làm trung tâm c a m i nhi m v , giáo viên ch là ng i h ngọ ấ ọ ủ ọ ệ ụ ỉ ườ ướ
d n và chuy n giao nhi m v . H th ng hóa các ph ng pháp quy đi có Hẫ ể ệ ụ ệ ố ươ ổ +,
NO3- t d đn khó giúp h c sinh bi t cách gi i va gi i nhanh đc cac bài t p. ừ ễ ế ọ ế ả ả ươ ậ
II. NHI M V NGHIÊN C UỆ Ụ Ứ
- Xây d ng bài d y axit nitric theo h ng nghiên c u bài h c.ự ạ ướ ứ ọ
- L a ch n và s d ng các bài t p quy đi t d đn khó khi d y v axitự ọ ử ụ ậ ổ ừ ễ ế ạ ề
nitric (H+, NO3-) thu c ch ng Nit – Photpho, Hóa h c 11.ộ ươ ơ ọ
- Phân d ng và gi i thiêu ph ng pháp t i u liên quan đ gi i các d ng bàiạ ơ ươ ố ư ể ả ạ
t p quy đi v axit nitric (Hậ ổ ề +, NO3-), t đó h c sinh v n d ng linh ho t trong cácừ ọ ậ ụ ạ
bài toán c th .ụ ể
- Th c nghiêm s pham v i các l p h c sinh khác nhau, đ đanh gia hi u qu ư ư ớ ớ ọ ể ệ ả
c a đ tài, t đó k t lu n v kh năng áp d ng đ tài. ủ ề ừ ế ậ ề ả ụ ề
III. ĐI T NG NGHIÊN C UỐ ƯỢ Ứ
“Axit nitric và bài toán quy điổ” trong ch ng trình ươ Hóa h c 11, ch ngọ ươ
“Nit - Photpho”ơ, trong day hoc ôn thi h c sinh gi i và THPT qu c gia cho hoc ọ ỏ ố
3
sinh l p 11, 12 tr ng THPT Nguyên Thai Hoc, đ phát tri n năng l c t duy ơ ươ ể ể ự ư
sáng t o c a h c sinh.ạ ủ ọ
IV. PH M VI NGHIÊN C UẠ Ứ
- Ph m vi v n i dung: ạ ề ộ n i dung ki n th c lý thuy t v ộ ế ứ ế ề axit nitric (H+,
NO3-) và các d ng bài t p quy đi liên quanạậổ
- Ph m vi ki n th cạ ế ứ
Trong khuôn kh các bài t p ổ ậ axit nitric (H+, NO3-) đã đc khai thác trong cácượ
đ thi đi h c, THPT qu c gia, h c sinh gi i 11, 12 t i t nh Vĩnh Phúc nên trongề ạ ọ ố ọ ỏ ạ ỉ
sáng ki n kinh nghi m c a mình:ế ệ ủ
+ Vi c ti p nh n ki n th c v axit nitric, tôi xây d ng theo h ng nghiên c uệ ế ậ ế ứ ề ự ướ ứ
bài h c.ọ
+ M i bài toán quy đi có ỗ ổ axit nitric (H+, NO3-) có th có nhi u cách gi i, tôiể ề ả
ch đa ra m t cách gi i mà th i đi m hi n t i tôi cho là t i u đ gi i quy tỉ ư ộ ả ở ờ ể ệ ạ ố ư ể ả ế
bài toán. M t s d ng quy đi c b n tôi đa ra nhi u cách gi i đ so sánh, điộ ố ạ ổ ơ ả ư ề ả ể ố
chi u.ế
+ Tôi s p x p c u trúc bài t p t d đn khó, t lý thuy t đn bài toán đắ ế ấ ậ ừ ễ ế ừ ế ế ể
h c sinh d ti p c n.ọ ễ ế ậ
- Ph m vi v th i gian: ạ ề ờ ti n hành nghiên c u đ tài t tháng 9/2018, th cế ứ ề ừ ự
nghi m s ph m t tháng 10/2018 và s còn ti p t c phát tri n.ệ ư ạ ừ ẽ ế ụ ể
V. PH NG PHÁP NGHIÊN C UƯƠ Ứ
- Ph ng pháp thu th p thông tin:ươ ậ ki n th c lý thuy t và bài t p c a liên ế ứ ế ậ ủ
quan đn đ tài; h th ng bài t p t lý thuy t đn bài t p, t c b n đn nâng ế ề ệ ố ậ ừ ế ế ậ ừ ơ ả ế
cao; l y ý ki n c a các giáo viên.ấ ế ủ
- Ph ng pháp nghiên c u tài li u:ươ ứ ệ H c sinh đc tài li u tr c khi h cọ ọ ệ ướ ọ
chuyên đ; làm h th ng câu h i, bài t p giáo viên giao; làm bài ki m tra ề ệ ố ỏ ậ ể
4
- Ph ng pháp th c nghiêm s pham:ươ ư ư ti n hành th c nghi m v i nhi uế ự ệ ớ ề
đi t ng h c sinh (nhi u l p, nhi u h c sinh), trao đi kinh nghi m v i cácố ượ ọ ề ớ ề ọ ổ ệ ớ
giáo viên trên đa bàn c m Vĩnh Yên.ị ụ
- Ph ng pháp thông kê toán h c:ươ ọ x li và phân tích sô liêu th c nghiêm s ư ư ư
pham.
VI. C S TH C HI N GI I PHÁPƠ Ở Ự Ệ Ả
1. Nhân l c ự
+ Tác gi sáng ki n ch u trách nhi m chính thi t k bài gi ng, làm h th ngả ế ị ệ ế ế ả ệ ố
các d ng bài t p quy đi v axit nitric (Hạ ậ ổ ề +, NO3-)
+ H c sinh l p 12A6 – THPT Nguy n Thái H c (đu vào th p c a tr ng)ọ ớ ễ ọ ầ ấ ủ ườ
+ H c sinh l p 11A3 – THPT Nguy n Thái H c (đu vào cao c a tr ng)ọ ớ ễ ọ ầ ủ ườ
2. C s v t ch t: ơ ở ậ ấ
Dùng ph n m m McMic tr n các câu h i tr c nghi mầ ề ộ ỏ ắ ệ
Dùng ph n m m powerpoint đ so n gi ng bài axit nitricầ ề ể ạ ả
Dùng phòng h c b môn hóa h c đ d y bài axit niticọ ộ ọ ể ạ
Giáo viên photo tài li u phát cho h c sinh làm bài, th ng kê, đánh giáệ ọ ố
5