SKKN: Một số biện pháp giúp trẻ 5 - 6 tuổi học tốt môn làm quen văn học tại trường Mầm non Sao Mai

Một số biện pháp giúp trẻ 5 ­ 6 tuổi học tốt môn làm quen văn học tại trường mầm non Sao  <br /> Mai<br /> <br /> <br /> I. Phần mở đầu  <br /> 1. Lý do chọn đề tài <br /> Giáo dục mầm non là hệ thống mắt xích đầu tiên trong hệ thống giáo dục  <br /> quốc dân. Mục tiêu của giáo dục Mầm non là giúp trẻ  phát triển toàn diện, <br /> hình thành cho trẻ  những cơ  sở ban đầu của nhân cách con người mới xã hội <br /> chủ  nghĩa, tạo điều kiện cho trẻ  có nhiều cơ  hội lĩnh hội kiến thức để  áp <br /> dụng những kiến thức đã tiếp thu vào thực tiễn cuộc sống của trẻ. Ngày nay <br /> để bước kịp với xu thế  phát triển chung của thời đại và để đáp ứng được nhu <br /> cầu chuyển mình của đất nước thì ngành học Mầm non càng phải phấn đấu <br /> nâng cao chất lượng giáo dục trẻ cho phù hợp theo sự phát triển của nền kinh <br /> tế – xã hội. Đó chính là tạo ra những lớp người vừa có trí thức, có lòng yêu quê  <br /> hương đất nước, vừa biết yêu cái đẹp, giàu ước mơ và sáng tạo, những phẩm <br /> chất này cần hình thành cho trẻ từ những năm đầu đời, hình thành cho trẻ qua <br /> sự  cảm nhận những âm điệu, vần thơ, câu chuyện. Văn học nghệ  thuật mà  <br /> đặc biệt là thơ, truyện chính là phương tiện quan trọng góp phần hình thành <br /> nhân cách cho trẻ một cách toàn diện về cả (Đức – Trí – Thể –  Mĩ).<br /> Với quan điểm  ấy, bằng nhiều hình thức thông qua các môn học và các <br /> hoạt động, giáo dục mầm  non đã góp phần xây dựng và giáo dục con người  <br /> mới  ở  lứa tuổi còn thơ. Mà trong đó làm quen với văn học là một môn học  <br /> chiếm một vị trí vô cùng quan trọng. Nó không chỉ  giúp trẻ phát triển về mặt <br /> thẩm mĩ mà còn kích thích trí tưởng tượng sáng tạo của trẻ. Trẻ  được cảm <br /> nhận, đồng điệu với niềm vui, nỗi buồn của những nhân vật trong truyện,  <br /> cảm nhận được vẻ  đẹp thiên nhiên qua các tác phẩm thơ, ca dao, tục ngữ… <br /> Nó còn góp phần tích cực giúp trẻ  hình thành và phát triển kỹ  năng, lời nói  <br /> trong các hoạt động đời sống, mở  rộng hiểu biết của trẻ  về  thế  giới xung  <br /> quanh, giáo dục đạo đức thẩm mỹ thông qua các tác phẩm văn học. Mặt khác  <br /> thực hiện giảng dạy tốt bộ môn làm quen với văn học còn là điều kiện thuận <br /> lợi, tạo tiền đề cho trẻ học tốt môn văn học sau này khi học phổ thông. <br /> Thế  nhưng không phải lúc nào giáo viên cũng làm cho trẻ  hứng thú với hoạt  <br /> động này ở một số câu truyện dài không có kịch tính trẻ thường khó khăn trong  <br /> việc nhớ  nội dung câu truyện, hoặc nói chuyện riêng, không nghe hết câu  <br /> truyện. Tại đơn vị  Tôi đang công tác đa số  trẻ  quê  ở  Quảng Nam trẻ  còn nói <br /> ngọng. Bên cạnh đó cũng có một số truyện giáo viên khó chuyển thể sang kịch <br /> bản sân khấu, các học liệu cho trẻ sử dụng trong hoạt động này còn ít dẫn đến  <br /> kết quả giờ học chưa cao. Thực tế trong giảng dạy tác phẩm văn học cho trẻ <br /> 5­6 tuổi trong trường hiện nay, còn nhiều vấn đề  cần khắc phục như: Sự am  <br /> hiểu tác phẩm văn học của giáo viên, lối dẫn dắt lôi cuốn trẻ, diễn cảm tác  <br /> <br /> Giáo viên: Nguyễn Hoài Thanh                                                   Trường Mầm non Sao Mai   <br /> <br /> 1<br />  Một số biện pháp giúp trẻ 5 ­ 6 tuổi học tốt môn làm quen văn học tại trường mầm non Sao  <br /> Mai<br /> <br /> phẩm, minh họa nhân vật trong tác phẩm…Đòi hỏi giáo viên phải có trình độ <br /> chuyên môn cao, sáng tạo, năng động trong giảng dạy để trẻ đạt được kết quả <br /> tốt nhất khi làm quen với tác phẩm văn học.<br /> Từ đó trong suy nghĩ của tôi luôn đặt ra những câu hỏi: “Tại sao trẻ chưa  <br /> hứng thú với hoạt động làm quen văn học?”, “Làm thế nào để giúp trẻ học tốt <br /> môn làm quen văn học? ”…<br />  Để trả lời cho những câu hỏi này, tôi đã chọn đề tài “ Một số biện pháp  <br /> giúp trẻ  5 ­ 6 tuổi học tốt môn làm quen văn học tại trường Mầm non Sao  <br /> Mai” để  nghiên cứu và áp dụng cho trẻ  5 ­ 6 tuổi học tốt hơn môn làm quen  <br /> văn học. Đó cũng là lí do tôi chọn đề tài này nghiên cứu.<br /> 2.Mục tiêu nhiệm vụ của đề tài:<br /> Đề tài được thực hiện với mục tiêu đặt ra là: <br /> Giúp trẻ 5 – 6 tuổi biết thể hiện sự biểu cảm, nh ững hình tượng con vật <br /> con người, bức tranh được vẽ nên ngôn ngữ.<br /> Phát triển nhận thức, thẩm mỹ của trẻ thông qua lời nói và hành động, sự <br /> biểu cảm của cô. Mặt khác trẻ còn biết thể hiện, cử chỉ hành động của mình <br /> qua từng nhân vật của tác phẩm văn học. <br /> Rèn luyện và phát triển ngôn ngữ  mạch lạc, phát triển khả  năng nghe,  <br /> hiểu ngôn ngữ và hình ảnh nội dung thông qua tác phẩm văn học. <br /> Trẻ  bộc lộ  được tình cảm của mình trước các nhân vật, rèn khả  năng <br /> đọc, kể  diễn cảm, luyện tập để  phát âm đúng tất cả  các từ  trong tiếng Việt, <br /> kể  cả  các từ  khó. Phát triển khả  năng ghi nhớ, tăng khả  năng cảm thụ. Hoạt  <br /> động làm quen văn học sẽ rất hứng thú, gây sự quan sát chú ý của trẻ.<br /> Trẻ được củng cố lại tác phẩm, ghi nhớ tác phẩm tốt hơn, giáo dục lòng <br /> yêu con người, yêu quê hương đất nước.<br /> Tạo cơ  hội cho trẻ  có thể  thể  hiện vai chơi của mình thông qua các tác <br /> phẩm văn học, cũng tạo cơ hội cho trẻ học tốt hơn, tự tin hơn trong giao tiếp. <br /> Đề tài được thực hiện với nhiệm vụ đặt ra là: <br /> Tìm hiểu về  khả  nhận thức của trẻ  khi tiếp xúc và học các tác phẩm <br /> thông qua hoạt động làm quen văn học.<br /> Xây dựng kế  hoạch giảng dạy và lựa chọn phương pháp tổ  chức hoạt <br /> động làm quen với văn học có hiệu quả, sát với thực tế  để  phù hợp với tình <br /> hình của trẻ  trong lớp, lựa chọn đề  tài phù hợp giúp trẻ  hứng thú khi tham <br /> gia.Trẻ được làm quen tác phẩm văn học vừa sức kích thích sự  suy nghĩ, sáng <br /> <br /> Giáo viên: Nguyễn Hoài Thanh                                                   Trường Mầm non Sao Mai   <br /> <br /> 2<br />  Một số biện pháp giúp trẻ 5 ­ 6 tuổi học tốt môn làm quen văn học tại trường mầm non Sao  <br /> Mai<br /> <br /> tạo và trẻ sẽ hứng thú tham gia hoạt động. Nắm vững hoạt động chủ đạo của  <br /> trẻ là vui chơi để xây dựng và tổ chức cho trẻ làm quen với văn học thông qua <br /> một trò chơi.<br /> Nghiên cứu kĩ tác phẩm, đọc diễn cảm và sử dụng các phương tiện trong <br /> hoạt động làm quen văn học. <br /> Tạo môi trường văn học để  tác phẩm văn học tiếp xúc với trẻ, vừa làm <br /> quen được tác phẩm mới, mà trẻ lại củng cố được tác phẩm đã được học.<br /> Phối hợp với phụ huynh chặt chẽ để rèn thêm kiến thức cho trẻ và quyên <br /> góp được đồ  dùng nguyên liệu để  giúp tiết học phong phú, sinh động và có  <br /> hiệu quả.<br /> Tự   học   tập   và   tìm   tài   liệu   cũng   như   học   hỏi   kinh   nghiệm   của   đồng <br /> nghiệp để nâng cao trình độ chuyên môn. <br /> Lồng ghép môn Làm quen văn học  ở  các môn học khác, trong các hoạt  <br /> động và làm quen các tác phẩm văn học ở mọi lúc mọi nơi. <br />   3. Đối tượng nghiên cứu: <br /> Đối tượng nghiên cứu của đề  tài là: Một số biện pháp giúp trẻ 5 ­ 6 tuổi <br /> học tốt môn làm quen văn học tại trường mầm non Sao Mai.<br /> 4.  Giới hạn phạm vi nghiên cứu: <br />         Nghiên cứu trong khuôn khổ: Một số biện pháp giúp trẻ học tốt môn <br /> làm quen văn học. Đối tượng khảo sát: Trẻ  5 ­ 6 tuổi trường Mầm non Sao  <br /> Mai.<br /> Thời gian nghiên cứu: Từ tháng 9 năm 2016 đến tháng 2 năm 2017 (năm  <br /> học 2016 ­ 2017)<br />   5. Phương pháp nghiên cứu:<br /> Để thực hiện tốt các biện pháp giúp trẻ học tốt môn làm quen văn học tôi  <br /> đã sử dụng một số phương pháp sau:<br /> a. Nhóm phương pháp lý luận:<br /> Dựa trên quan điểm  “ Mẫu giáo tốt mở đầu cho nền giáo dục tốt”. Dựa <br /> vào đường lối giáo dục của Đảng, Nhà nước. Việc đổi mới giáo dục Mầm <br /> non, luôn luôn làm theo lời dạy của Bác Hồ   “ Làm Mẫu giáo tức là thay mẹ <br /> dạy trẻ. Muốn làm được thế  thì phải yêu trẻ. Các cháu nhỏ  hay quấy, phải  <br /> bền bỉ, chịu khó mới nuôi dạy được các cháu. Dạy trẻ cũng như trồng cây non,  <br /> trồng cây non được tốt thì sau này cây lên tốt, dạy trẻ tốt thì sau này các cháu <br /> làm người tốt. Đối với trẻ  phải dạy như thế  nào cho các cháu biết đoàn kết, <br /> <br /> Giáo viên: Nguyễn Hoài Thanh                                                   Trường Mầm non Sao Mai   <br /> <br /> 3<br />  Một số biện pháp giúp trẻ 5 ­ 6 tuổi học tốt môn làm quen văn học tại trường mầm non Sao  <br /> Mai<br /> <br /> ham học, ham làm, sao cho các cháu vẫn giữ được tính chất trẻ con. Phải làm <br /> sao cho các cháu có tính kỹ thuật nhưng vẫn vui vẻ, hoạt bát chứ không khúm  <br /> lúm, đặt đâu ngồi đấy”.<br /> b.   Nhóm   phương   pháp   nghiên   cứu   thực   tiễn:   Phương   pháp   điều   tra,  <br /> Phương pháp tổng hợp, phương pháp khảo nghiệm, thực nghiệm.<br /> Phương pháp điều tra:  Đối với phương pháp này đã giúp tôi khảo sát mứ <br /> độ nhận thức của trẻ đối với môn văn học, từ  đó xác định được các mục tiêu <br /> biện pháp cụ thể phù hợp với khả năng của trẻ.<br /> Phương pháp tổng hợp:  Sau khi có đầy đủ các luận chứng của đề tài đã  <br /> thu thập được, tôi tiến hành tổng hợp nội dung và đề  xuất một số  biện pháp <br /> có tính khả thi về việc giúp trẻ học tốt môn văn học,…<br /> Một số phương pháp khác như: Phương pháp nghiên cứu tài liệu, phương  <br /> pháp trải nghiệm thực tế.<br /> II. Phần nội dung:<br /> 1. Cơ sở lý luận:<br /> Nhà văn M.Goócki định nghĩa “Văn học là nghệ thuật ngôn từ” chính là đã <br /> chỉ rõ ngôn từ là chất liệu xây dựng lên hình tượng văn học. Chất liệu ngôn từ <br /> là “kho vô tận về âm thanh, bức tranh khái niệm” (nhà nghiên cứu phê bình văn  <br /> học Nga Biêlinxki). <br /> Văn học là môn rất quan trọng đối với trẻ mầm non, là phương tiện phát <br /> triển ngôn ngữ  cho trẻ  có đủ  vốn từ  để  nói năng lưu loát, diễn đạt gãy gọn <br /> biết sữ  dụng từ  đúng lúc, đúng chỗ, không những thế  mà việc dạy trẻ  làm <br /> quen với những từ ngữ nghệ thuật  như từ tượng hình, từ tượng thanh giúp trẻ <br /> phát triển trí tưởng tượng, óc quan sát, khả năng tư duy độc lập trong suy nghĩ. <br /> Xuất phát từ những vai trò cụ thể đó cho nên hoạt động dạy trẻ làm quen với <br /> văn học là môn học không thể thiếu trong trương trình chăm sóc giáo dục trẻ.  <br /> Ví vậy việc nâng cao chất lượng dạy trẻ  làm quen với tác phẩm văn học là  <br /> vấn đề quan trọng trong đỗi mới hình thức tổ chức giáo dục mầm non.  <br /> Mỗi đứa trẻ có một đặc điểm tâm sinh lý khác nhau, không có những đứa  <br /> trẻ giống nhau hoàn toàn. Mỗi trẻ có một năng lực nhận thức khác nhau. Chính  <br /> vì thế cho trẻ làm quen với văn học là rất quan trọng, thông qua các bài thơ câu <br /> chuyện trẻ  phân biệt được các lời hay lẻ phải, biết được người tốt, việc tốt, <br /> qua đó trẻ  học được những tấm gương tốt hay rút ra những bài học bổ  ích <br /> trong các câu chuyện.<br /> <br /> <br /> <br /> Giáo viên: Nguyễn Hoài Thanh                                                   Trường Mầm non Sao Mai   <br /> <br /> 4<br />  Một số biện pháp giúp trẻ 5 ­ 6 tuổi học tốt môn làm quen văn học tại trường mầm non Sao  <br /> Mai<br /> <br /> Cho trẻ  làm quen với tác phẩm văn học là làm quen với tác phẩm nghệ <br /> thuật. Cho trẻ  làm quen với tác phẩm văn học là thực hiện nhiệm vụ  trọng <br /> tâm của ngành học mầm non đó là lĩnh vực phát triển ngôn ngữ  ­   giáo dục <br /> nghệ  thuật. Vậy thế  nào là cho trẻ  làm quen với tác phẩm văn học?     Từ <br /> những vẻ đẹp nhỏ nhặt hàng ngày qua cư xử mang tình người mà nảy sinh ra <br /> những hành động cao thượng, tính cách nhân ái. Những tác phẩm văn học cho <br /> trẻ mầm non có ảnh hưởng lớn đến việc giáo dục và phát triển ngôn ngữ cho  <br /> trẻ. Những hình tượng tươi sáng, những bức tranh giàu chất thơ  của thiên <br /> nhiên được vẽ  lên trong tác phẩm, nhạc điệu của những vần thơ, tính chuẩn <br /> xác biểu cảm của ngôn ngữ được các cháu yêu thích. Cảm nhận được vẻ đẹp <br /> của ngôn ngữ từ đó trẻ ghi nhớ và hứng thú đọc và kể lại câu truyện, câu thơ <br /> từ đó vốn từ ngữ tăng lên, ngôn ngữ của trẻ trở lên phong phú, tích cực. Tình  <br /> yêu ngôn ngữ của trẻ cần được giáo dục ngay từ thời ấu thơ, trẻ sẽ mang tới  <br /> trường phổ thông và mai sau các cháu sẽ thêm yêu văn học nước nhà. Như ca <br /> dao có câu  “ Uốn cây từ thuở còn non, dạy con từ thuở con còn bé thơ”<br /> Trẻ  cảm nhận được những vẻ  đẹp của ngôn ngữ: Sự  trầm bổng của <br /> nhịp điệu, sắc thái tình cảm của giọng nói, những khả  năng gợi thanh, gợi  <br /> hình ảnh, màu sắc, cảm xúc… trong các tác phẩm văn chương. Để  từ đó, trẻ <br /> cũng có khả năng sử dụng được những khả năng này của ngôn ngữ trong khi  <br /> diễn đạt, giao tiếp. Làm quen với tác phẩm văn học giúp khơi gợi  ở  trẻ  sự <br /> rung động, hứng thú và có  ấn tượng với hình tượng nghệ  thuật, cái hay, cái  <br /> đẹp của tác phẩm. Trẻ  được thể  hiện sự  sáng tạo khi đọc kể  theo trí tưởng <br /> tượng của mình. Cho trẻ  làm quen với tác phẩm văn học góp phần mở  rộng, <br /> phát triển nhận thức, giáo dục đạo đức, giáo dục thẩm mĩ, phát triển ngôn <br /> ngữ  và phát triển  ở  trẻ  sự  húng thú với các hoạt động đọc thơ, kể  truyện, <br /> đóng kịch…<br /> Là giáo viên mầm non tiếp cận với chương trình giáo dục mầm non mới, <br /> bản thân tôi thấy cần phát huy khả  năng sáng tạo trong cách truyền thụ  kiến  <br /> thức cho trẻ, nhất là môn Làm quen tác phẩm văn học, từ  đó giúp trẻ  cảm <br /> nhận tác phẩm đó một cách tích cực hơn, lồng ghép giáo dục trẻ thông qua nội  <br /> dung tác phẩm văn học đó hiệu quả hơn.<br /> 2.Thực trạng vấn đề nghiên cứu: <br /> Trước tiên phải nói đến thực trạng tại lớp lá 1 Trường Mầm non Sao <br /> Mai. Độ tuổi trẻ đồng đều, đa số trẻ ngoan, chăm học, đi học đều, nhà trường  <br /> và cha mẹ học sinh cũng quan tâm mua sắm đồ dùng phục vụ học tập cho trẻ.  <br /> Tận dụng được nhiều nguyên vật liệu phế  thải để  làm đồ  dùng ngộ  nghĩnh.  <br /> Số  lượng đồ  dùng đồ  chơi do các công ty sản xuất để  phục vụ  cho môn làm <br /> quen văn học phong phú, đa dạng, đẹp mắt. Bản thân tôi là người rất thích  <br /> Giáo viên: Nguyễn Hoài Thanh                                                   Trường Mầm non Sao Mai   <br /> <br /> 5<br />  Một số biện pháp giúp trẻ 5 ­ 6 tuổi học tốt môn làm quen văn học tại trường mầm non Sao  <br /> Mai<br /> <br /> môn văn học, luôn nhiệt tình, chịu khó tìm tòi, lắng nghe góp ý của Ban Giám  <br /> Hiệu học hỏi chuyên môn và các đồng nghiệp trên thực tế cũng như lý thuyết <br /> đó là một thuận lợi rất lớn.<br /> Qua thực hiện chuyên đề, cùng nhiều năm trong nghề, tôi đã tích góp <br /> được nhiều kinh nghiệm, nắm chắc phương pháp bộ  môn, yêu cầu đối với  <br /> từng thể loại, từng độ tuổi. Qua các biện pháp sư phạm nhằm giúp trẻ học tốt  <br /> môn làm quen với văn học này giáo viên linh hoạt, sáng tạo sẽ  phát huy tích  <br /> tích cực, chủ động của trẻ đi đúng với các tiêu chí mà nền giáo dục mầm non <br /> đặt ra là: Lấy trẻ làm trọng tâm, trẻ được tiếp thu theo hướng tích cực ở mọi <br /> lúc mọi nơi, chú ý đến sự  phát triển cá nhân, giáo dục gắn liền với thực tế <br /> cuộc sống.<br /> Bản thân tôi là người rất thích môn văn học, luôn nhiệt tình, chịu khó tìm <br /> tòi, lắng nghe góp ý của Ban Giám Hiệu học hỏi chuyên môn và các đồng <br /> nghiệp trên thực tế cũng như lý thuyết.<br /> Có sự  quan tâm của Ban Giám Hiệu, sự  nhiệt tình giúp đỡ  của chuyên <br /> môn, đồng nghiệp và phụ huynh  học sinh.<br /> Phụ  huynh quan tâm tới con em, phối kết hợp với nhà trường trong quá <br /> trình chăm sóc, nuôi dạy trẻ.<br /> Chất lượng trẻ  5 ­ 6 tuổi làm quen văn học được thể  hiện qua số  liệu  <br /> khảo sát đầu năm như sau:<br /> <br /> <br /> Đối tượng  Nội dung  Số trẻ đạt<br /> khảo sát khảo sát<br /> Tốt Khá Trung bình<br /> <br /> Học sinh Ngôn ngữ <br /> 11/38 17/38 10/38<br />  5­ 6 tuổi mạch lạc<br /> <br /> (Tổng   số:   38  Thuộc và kể <br /> trẻ) được nội dung  13/38 15/38 10/38<br /> câu chuyện<br /> <br /> Phát triển <br /> 15/38 15/38 8/38<br /> nhận thức<br /> <br /> Phát triển <br /> 15/38 13/38 10/38<br /> thẩm mỹ<br /> <br /> <br /> Giáo viên: Nguyễn Hoài Thanh                                                   Trường Mầm non Sao Mai   <br /> <br /> 6<br />  Một số biện pháp giúp trẻ 5 ­ 6 tuổi học tốt môn làm quen văn học tại trường mầm non Sao  <br /> Mai<br /> <br /> Bên cạnh đó thì tôi vẫn gặp khó khăn như  94,6% trẻ đều là con em nông <br /> dân nên ít được sự  quan tâm, chăm sóc, bồi dưỡng của bố  mẹ, trẻ  còn nhút <br /> nhát, khả năng nhận thức còn kém công tác phối kết hợp của giáo viên với phụ <br /> huynh trong việc cho trẻ  làm quen với văn học còn có nhiều hạn chế. Cơ  sở <br /> vật chất không đảm bảo, chưa đáp ứng được 50% yêu cầu của ngành, lớp học <br /> không đúng quy cách của lớp mẫu giáo, không có nhà vệ sinh, chỗ cất đồ dùng <br /> đồ  chơi không đảm bảo vệ  sinh, đồ  dùng phục vụ  môn văn học còn hạn chế <br /> nên việc học tập của các cháu chưa đảm bảo. Khi làm đồ  dùng đồ  chơi, giáo  <br /> viên hạn chế về năng khiếu thẩm mỹ. Trong lớp còn một số trẻ  học yếu nên <br /> việc nhận thức còn hạn chế.<br /> Trang thiết bị  dạy học của nhà trường còn thiếu thốn: ví dụ  như  nhà <br /> trường chưa có máy chiếu hoặc ti vi màn hình lớn để kết nối với máy tính để <br /> áp dụng công nghệ thông tin vào trong tiết dạy.<br /> Đa số  giáo viên nắm vững nội dung, phương pháp và chương trình dạy <br /> song việc vận dụng các phương pháp, thủ  pháp vào trong các tiết học để  các <br /> tiết học đạt hiệu quả  còn chưa cao, nhiều giáo viên đã chú ý làm thế  nào để <br /> nâng cao chất lượng của giờ học nhưng do một số yếu tố chủ quan và khách  <br /> quan nên kết quả  dạy tiết học còn  ở  nhiều mức độ  khác nhau, có cô giáo có <br /> khả năng về vẽ tranh nhưng khả năng về ngôn ngữ và năng khiếu sư phạm lại <br /> còn hạn chế<br /> Ví dụ: Cô Trần Thị  Phương là một giáo viên trẻ  năng nổ, sáng tạo. Biết  <br /> tự mình thiết kế một giáo án điện tử và vẽ tranh. Nhưng do cô là người Quảng <br /> Nam nên giọng đọc rất khó nghe, giọng đọc không truyền cảm nên trẻ  không <br /> hứng thú. Và do chưa sử  dụng tốt sắc thái tình cảm của giọng nói, sự  trầm  <br /> bổng của nhịp điệu nên các tác phẩm văn chương chưa khai thác hết được vẻ <br /> đẹp của nó. <br /> Trẻ phát triển không đều, một số trẻ nhút nhát, và một số trẻ thể hiện tác <br /> phẩm văn học qua hình thức học thuộc lòng chứ chưa biết ngắt nhịp, chưa biết <br /> thể hiện được ngôn ngữ biểu cảm, hình tượng trong khi thể hiện các tác phẩm <br /> văn học.<br /> Công tác phối kết hợp của giáo viên với phụ huynh trong việc cho trẻ làm <br /> quen với văn học còn có nhiều hạn chế.<br /> Vốn từ của trẻ còn nghèo, khả năng chú ý, ghi nhớ và khả năng diễn đạt <br /> của trẻ còn hạn chế.<br /> Trẻ  chưa biết cách đọc thơ  diễn cảm, kể  truyện diễn cảm, khả  năng  <br /> nhập vai các nhân vật còn chậm, lóng ngóng, chưa tích cực sáng tạo, hóa thân  <br /> thành các nhân vật theo nội dung truyện, hầu như trẻ chưa hứng thú với việc <br /> Giáo viên: Nguyễn Hoài Thanh                                                   Trường Mầm non Sao Mai   <br /> <br /> 7<br />  Một số biện pháp giúp trẻ 5 ­ 6 tuổi học tốt môn làm quen văn học tại trường mầm non Sao  <br /> Mai<br /> <br /> kể  truyện sáng tạo. Trẻ  mới vào đầu năm học nên một số  trẻ  còn nhút nhát <br /> chưa phát huy hết năng lực của trẻ. Trẻ  nói ngọng theo miền nhiều hầu như <br /> trẻ  không phát âm được âm “n” ví dụ: Quả  “na” thì trẻ  đọc thành quả  “la”.  <br /> “Trời nắng” thì đọc thành “trời lắng”…<br /> Các học liệu cho trẻ sử  dụng trong hoạt động làm quen với văn học còn  <br /> ít, chưa phong phú, đa dạng.<br /> Từ những gì tích lũy, học hỏi được, qua những kinh nghiệm thực tế vận <br /> dụng nội dung, phương pháp, hình thức tổ chức cho trẻ làm quen với tác phẩm <br /> văn học qua 3 năm giảng dạy, cộng với việc nhìn nhận rõ thực trạng khách  <br /> quan và chủ quan, chỉ rõ ra các nguyên nhân chính dẫn đến thực trạng đó. Nên <br /> một số biện pháp sư phạm giúp trẻ học tốt môn làm quen văn học mà tôi đưa <br /> ra sẽ  có những biện pháp cụ  thể  để  giải quyết từng nguyên nhân cụ  thể  để <br /> việc tổ  chức hoạt động làm quen với văn học  cho trẻ  5­6 tuổi thực hiện tốt  <br /> hơn. <br /> Chưa có sự  đầu tư  về  đồ  dùng, phương tiện, đồ  dùng trực quan để  trẻ <br /> cảm nhận tác phẩm văn học một cách dễ  hiểu nhất, chưa có sự  nghiên cứu, <br /> phân tích kĩ các tác phẩm văn học. Do đặc thù của trường là bán trú nên thời <br /> gian để làm đồ dùng, đồ chơi cho trẻ còn hạn chế.<br /> 3. Nội dung và hình thức các giải pháp, biện pháp:<br /> a. Mục tiêu của giải pháp, biện pháp:<br /> Lựa chọn đề  tài phù hợp với khả  năng nhận thức của trẻ  giúp trẻ  lĩnh  <br /> hội kiến thức tốt hơn, phát triển khả năng ngôn ngữ mạch lạc, phát triển được <br /> vốn từ và khắc sâu tác phẩm văn học vào trong trí nhớ. Trẻ sẽ không cảm thấy <br /> quá khó khăn trong việc lĩnh hội, từ đó tập trung chú ý hơn. Trẻ hứng thú giúp  <br /> các trẻ có sự phát triển đồng đều.<br /> Hình tượng trực quan rất quan trọng với trẻ, với trẻ th ơ l ời nói cụ thể và <br /> có hình ảnh trực quan minh họa của giáo viên giúp trẻ cảm nhận tác phẩm một <br /> cách dễ hiểu nhất. Khi lựa chọn giải pháp này trẻ sẽ hứng thú, chú ý quan sát, <br /> lắng nghe cô đọc và sử dụng đồ dùng. Nếu sử dụng biện pháp này thành công <br /> còn rèn cho trẻ có giọng đọc, kể lưu loát, biết luyến láy, đúng giọng điệu, ngữ <br /> điệu ngắt giọng, cường độ. Giúp trẻ cảm thụ được tác phẩm văn học .  <br /> Cô cần biết lồng ghép kiến thức văn học vào các bộ  môn và các hoạt <br /> động, nhằm củng cố  kiến thức đã học, đồng thời luyện khả  năng phát âm, <br /> cách diễn đạt cho trẻ. Hơn nữa, tích hợp với các môn học khác sẽ làm cho tiết <br /> học trở  nên sôi động, hấp dẫn và tránh đi sự  nhàm chán, tẻ  nhạt đối với trẻ <br /> .Biện pháp đó giúp trẻ  ghi nhớ  các tác phẩm văn học, trẻ  sẽ  nhớ  lâu vì được <br /> <br /> Giáo viên: Nguyễn Hoài Thanh                                                   Trường Mầm non Sao Mai   <br /> <br /> 8<br />  Một số biện pháp giúp trẻ 5 ­ 6 tuổi học tốt môn làm quen văn học tại trường mầm non Sao  <br /> Mai<br /> <br /> nhắc lại  ở các môn học khác, các hoạt động khác. Sử dụng tốt biện pháp này  <br /> giúp tiết học lôi cuốn, phát triển ngôn ngữ và ghi nhớ tác phẩm. <br /> Đây là biện pháp quan trọng giúp giáo viên sưu tầm tranh  ảnh, nội dung <br /> truyện, giúp trẻ có điều kiện tiếp cận với tác phẩm từ đó trẻ thích đọc truyện <br /> hơn. Khi sử  dụng giải pháp này trẻ  được tiếp xúc với với các tác phẩm  ở <br /> tường, góc truyện thơ và góc chủ  đề, trẻ  sẽ  có điều kiện tiếp cận nhiều hơn  <br /> làm khắc sâu hình tượng và ghi nhớ tác phẩm văn học.<br /> Qua biện pháp này giúp trẻ hiểu những bài thơ, câu truyện, cần cung cấp <br /> cho trẻ một cách dễ dàng hơn vì có sự phối hợp của phụ huynh. Biện pháp này <br /> giúp phụ huynh biết con mình đang được học chủ đề gì, có thể rèn thêm ở nhà, <br /> từ đó chất lượng được nâng cao. Ngoài  ra biện pháp này còn giúp trẻ học mọi <br /> lúc mọi nơi, góp nguyên vật liệu, quyên góp đồ  dùng cho tiết dạy sinh động, <br /> phong phú hơn. Nếu thực hiện tốt với những tác phẩm văn học khó có thể nhờ <br /> cha mẹ học sinh cho con em mình tìm hiểu thêm ở nhà và củng cố  được kiến <br /> thức trẻ được học trên lớp.<br /> b. Nội dung và cách thực hiện giải pháp, biện pháp:<br /> Xác định rõ mục tiêu chăm sóc giáo dục trẻ là quan trọng hàng đầu nên tôi  <br /> luôn chú trọng vào nội dung cách thức để  thực hiện nghiên cứu cũng như  tìm  <br /> hiểu để  nâng cao trình độ, cụ  thể  là môn làm quen văn học tại trường mầm  <br /> non Sao Mai.<br /> ­ Biện pháp 1:  Xây dựng kế  hoạch, lựa chọn phương pháp tổ  chức  <br /> hoạt động phù hợp cho trẻ làm quen với văn học:<br /> Như chúng ta đã biết: Sự phát triển tâm lý của trẻ phụ thuộc vào sự phát <br /> triển ngôn ngữ và trí tuệ của trẻ chỉ phát triển hoàn thiện khi trẻ lĩnh hội được  <br /> ngôn ngữ. Do dó, việc phát triển ngôn ngữ, giúp trẻ  phát âm đúng rất là quan <br /> trọng. Điều đó cho chúng ta thấy rằng cần phát triển ngôn ngữ  đúng lúc, phù  <br /> hợp với từng lứa tuổi. Môi trường ngôn ngữ  là điều kiện không thể  thiếu <br /> được  và không đâu khác, Trường Mầm Non chính là nơi tổ  chức môi trường <br /> giao tiếp tích cực giúp cho ngôn ngữ của  trẻ phát triển tốt hơn.  <br /> Ngay từ  đầu năm học tôi xác định khă năng nhận thức của trẻ  trong lớp  <br /> phân loại theo từng nhóm. Đối với trẻ, tuy cùng độ  tuổi nhưng sự  phát triển <br /> tâm sinh lý trẻ sẽ không đồng đều, có cháu thì nhanh nhẹn, hoạt bát, nói năng  <br /> lưu loát và tiếp thu nhanh. Trái lại, có trẻ  trong giao tiếp nói năng chưa biết <br /> diễn đạt ý nghĩ của mình rõ ràng bằng ngôn ngữ, thể hiện chưa trọn câu, trọn <br /> nghĩa. Do vậy, đòi hỏi cô giáo phải hiểu được đặc điểm tâm lý từng trẻ. Từ đó <br /> xây dựng kế hoạch và lựa chọn những biện pháp hướng dẫn, rèn luyện, đề tài  <br /> <br /> Giáo viên: Nguyễn Hoài Thanh                                                   Trường Mầm non Sao Mai   <br /> <br /> 9<br />  Một số biện pháp giúp trẻ 5 ­ 6 tuổi học tốt môn làm quen văn học tại trường mầm non Sao  <br /> Mai<br /> <br /> sao cho phù hợp với từng đối tượng. Tôi xây dựng kế hoạch theo ngày, tuần ,  <br /> tháng mục đích để  theo dõi sự  phát triển và khả  năng lĩnh hội kiến thức của  <br /> trẻ.<br /> Ví dụ  : Với những trẻ  thông minh nhanh nhẹn, chỉ  bằng lời nói, câu đố, <br /> câu hỏi gợi mở hoặc hình ảnh trên màn hình trẻ đã hiểu ra. Nhưng đối với trẻ <br /> chậm chạp, nhút nhát, cô cần chuẩn bị những câu hỏi ngắn gọn, đơn giản, dễ <br /> hiểu và dành nhiều thời gian quan tâm đến trẻ  hơn. Đặc biệt chú ý đến việc <br /> sửa sai đối với những trẻ nói ngọng, nói lắp. <br /> Ví dụ: Có trẻ  hay sai dấu ngã nói thành dấu hỏi  (“Mũ” nói thành “mủ”­ <br /> “cái mủ”).<br /> “Sữa” trẻ nói thành “sửa” – ( uống sửa). Lại có trẻ hay ngọng nguyên âm: <br /> L phát âm thành N, S phát âm thành X…. Cô có thể sửa tật của trẻ bằng cách: <br /> cô phát âm câu mẫu nhiều lần những câu có chứa thanh nguyên âm hay phụ âm  <br /> đầu mà trẻ hay sai, trẻ thực hành nói theo mẫu của cô. Cho trẻ phát âm những <br /> từ nói về đồ vật, cảnh vật, con vật v.v….có chứa những âm liên quan đến lỗi <br /> của trẻ như: cái mũ, bé ngã, lá xanh, con sâu.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Bé chơi “Dung dăng dung dẻ”<br /> Với những trẻ  nói năng không lưu loát, một phần do đặc điểm cá tính, <br /> nhưng một phần có lẽ cũng vì vốn từ của trẻ còn nghèo.  Với những trẻ này, cô <br /> nên rèn luyện và cung cấp vốn từ cho trẻ bằng cách tạo cơ  hội cho trẻ  được  <br /> giao tiếp nhiều với cô, với bạn như: Thường xuyên cho trẻ được trả lời những <br /> câu hỏi từ đơn giản đến phức tạp của cô trong giờ học, giờ chơi. Bên cạnh đó  <br /> cần tạo tình huống và điều kiện cho trẻ được giao tiếp với bạn thông qua hoạt <br /> động vui chơi, học tập, qua  trò chơi phân vai, vận động, dân gian … từ đây trẻ <br /> sẽ nghe bạn đọc, cô đọc và đọc theo. Như vậy sẽ giảm đi phần nào những lời  <br /> nói ngọng.<br /> <br /> Giáo viên: Nguyễn Hoài Thanh                                                   Trường Mầm non Sao Mai   <br /> <br /> 10<br />  Một số biện pháp giúp trẻ 5 ­ 6 tuổi học tốt môn làm quen văn học tại trường mầm non Sao  <br /> Mai<br /> <br /> Đối với những trẻ hiếu động, nghịch ngợm, ít chú ý, cô cần có biện pháp <br /> thu hút sự chú ý của trẻ bằng cách hướng trẻ vào những câu hỏi kích thích trẻ <br /> trả lời, sử dụng công nghệ thông tin, tranh ảnh, mô hình lôi cuốn sự hấp dẫn, <br /> chú ý của trẻ, Với cử  chỉ  âu yếm nhẹ  nhàng, lời nói ân cần động viên khen  <br /> ngợi khéo léo, kịp thời sẽ giúp trẻ cố gắng vươn lên trong học tập.<br /> ­ Biện pháp 2: Sử  dụng phương tiện trực quan   tăng hứng thú cho  <br /> trẻ.<br /> Trẻ  mẫu giáo rất thích được nghe cô kể  chuyện, đặc biệt là truyện cổ <br /> tích . Nhưng muốn giờ  kể  chuyện đạt kết quả  tốt giáo viên cần nắm vững  <br /> phương pháp, biết sử  dụng các thủ  thuật kể  chuyện diễn cảm và vận dụng <br /> phương pháp một cách linh hoạt trong giờ dạy . <br /> Trước hết giáo viên cần nghiên cứu soạn giảng cho kĩ, xác định tác phẩm  <br /> đó cung cấp kiến thức gì cho trẻ, chuẩn bị đồ  dùng ra sao, giới thiệu bài như <br /> thế nào, trẻ ứng dụng nhu thế nào trong cuộc sống…<br /> * Giới thiệu bài: Vào đầu tiết học, cô cần khéo léo thu hút trẻ  tham gia <br /> hoạt động bằng nhiều hình thức như  dùng câu đố, ca dao, tục ngữ, bài hát có <br /> nội dung gần gũi liên quan đến truyện kể. Hoặc bằng hình  ảnh, vật thật đại  <br /> diện cho nhân vật chính nào đó trong truyện, tạo sự  bất ngờ và gây sự  chú ý <br /> đặc biệt đối với trẻ.<br /> Ví dụ: Với câu truyện “Ai đáng khen nhiều hơn”, cô có thể  sử  dụng câu <br /> đố: “Mắt  hồng lông trắng, tai dài, bạn ăn cà rốt  đó là con chi?”. Hay với <br /> chuyện “Chàng rùa” cô có thể  dẫn dắt: “Chúng ta ai cũng có mẹ, có cha. Cha <br /> mẹ là người đã sinh ra, nuôi dạy chúng ta khôn lớn, trưởng thành. Biết ơn cha <br /> mẹ, nhiều người đã biết sống yêu thương, hiếu thảo với cha mẹ, chàng  Rùa <br /> là một người con sống như thế đó. Để  hiểu rõ về  chàng Rùa, hôm nay cô sẽ <br /> kể  cho các cháu nghe câu chuyện “Chàng Rùa” nhé. Hoặc với truyện “Tấm <br /> Cám”, cô có thể đọc: “Bống bống bang bang, lên ăn cơm vàng cơm bạc nhà ta, <br /> chớ ăn cơm hẩm cháo hoa nhà người”. Đó là lời của ai?  Trong truyện gì ?...Có <br /> rất nhiều hình thức giới thiệu. Song, giáo viên cũng phải khéo léo lựa chọn sao  <br /> cho phù hợp với từng tác phẩm, lôi cuốn được sự tập trung chú ý và hứng thú <br /> của trẻ ngay từ những phút giây đầu tiên của tiết học .<br /> Sử  dụng đồ  dùng đơn giản, ngộ  nghĩnh, gần gũi để  thu hút trẻ  nhất là <br /> những đồ  dùng đồ chơi tự tạo do trẻ làm ra ví dụ như dùng ống chỉ, lõi giấy, <br /> hộp giấy, chai lọ…để  tạo thành một số  nhân vật, vẽ  thêm mắt mũi, gắn râu <br /> tóc, quần áo làm thành một số  nhân vật cho trẻ  lồng vào ngón tay làm rối rồi <br /> đóng vai nhân vật đó. Sử dụng hình ảnh trên powerpoint và sưu tầm tranh ảnh,  <br /> chọn nhứng hình ảnh có  cùng chủ  đề  tạo thành những bức tranh có nội dung <br /> Giáo viên: Nguyễn Hoài Thanh                                                   Trường Mầm non Sao Mai   <br /> <br /> 11<br />  Một số biện pháp giúp trẻ 5 ­ 6 tuổi học tốt môn làm quen văn học tại trường mầm non Sao  <br /> Mai<br /> <br /> rồi cho trẻ kể theo trí tưởng tượng của trẻ. Khi sử dụng đồ dùng phải kết hợp  <br /> với lời nói một cách linh hoạt, không đưa ra trước hoặc đưa ra sau làm giảm  <br /> hứng thú của trẻ  và không sử  dụng quá nhiều đồ  dùng làm trẻ  bị  phân tán sự <br /> chú ý.<br /> * Kể truyện:<br /> Để  các cháu hiểu được nội dung câu chuyện, giáo viên cần cảm nhận  <br /> được câu chuyện, hiểu nội dung truyện, nhớ  được các lời thoại, không chỉ <br /> nắm vững phương pháp mà còn phải biết sử  dụng các thủ  thuật của giọng <br /> điệu. Đó là việc sử dụng đúng:<br /> Cường độ âm thanh phù hợp với ngưỡng thính giác của trẻ. <br /> Tốc độ (nhịp điệu trong giọng đọc lời kể): cường độ và tốc độ đi đôi với  <br /> nhau, nếu cường độ to thì nhịp điệu nhanh và ngược lại cường độ nhỏ thì nhịp <br /> điệu chậm.<br /> Ngắt giọng: Ở mỗi đoạn truyện thì có 1 cách ngắt giọng riêng nếu không <br /> sử dụng thì ý nghĩa của tác phẩm văn học sẽ bị phá vỡ.  <br /> Thông qua những ngôn ngữ, giọng điệu của cô sẽ  giúp trẻ  cảm nhận <br /> được tính cách, hành động, tâm trạng của các nhân vật trong truyện .           <br />  Sau khi giới thiệu bài, cô có thể  kể  cho trẻ  nghe 1 lần. Lời kể rõ ràng  <br /> mạch lạc và diễn cảm (Không nói ngọng, nói lắp, không dùng từ địa phương ). <br /> Chú ý sử dụng ngôn ngữ, giọng kể phù hợp với tính cách nhân vật .<br /> Ví dụ: Với truyện “Chú Dê Đen”: Dê Trắng là con vật nhút nhát, cô kể <br /> giọng nhỏ, chậm, yếu  ớt và ngắt quãng. Dê đen dũng cảm, thông minh, cô kể <br /> với giọng bình tĩnh, cường độ  âm thanh mạnh mẽ, thể  hiện sự  đanh thép. <br /> Giọng Sói thì hách dịch, quát nạt, sau chuyển dần sang lo lắng, ngần ngừ. <br /> Hoặc với truyện “Ba cô gái” cô kể, giọng bà mẹ  chậm rãi, yếu  ớt, run rẩy.  <br /> Giọng Sóc con thì hối hả, lo âu khi báo tin người mẹ cho các cô gái, tỏ thái độ <br /> giận dữ khi Sóc con không bằng lòng với chị Cả, chị Hai, nét mặt cau có nhíu  <br /> mày, tay vung mạnh, đồng thời chân dậm mạnh “phình phịch” xuống đất và <br /> giọng kể nhẹ nhàng, vui sướng, thể hiện sự  đồng tình của Sóc với chị  Út khi <br /> thấy chị Út sốt sắng về thăm mẹ (cùng với nét mặt tươi cười rạng rỡ của cô ).  <br /> Khi kể, không đòi hỏi cô phải thuộc lòng từng câu trong truyện ( ngoại trừ <br /> những câu đối thoại). Song dù thêm hay bớt, nhưng nhất thiết phải đảm bảo <br /> nội dung cốt truyện, biết kết hợp hài hoà ánh mắt, nét mặt, cử chỉ, điệu bộ và <br /> khéo léo sử  dụng giáo cụ  trực quan. Thống nhất giữa lời nói và hành động.  <br /> Nghĩa là đồ  dùng trực quan phải được đưa ra đúng lúc, khớp với lời kể, động <br /> tác thuần thục, chính xác và khéo léo .<br /> <br /> Giáo viên: Nguyễn Hoài Thanh                                                   Trường Mầm non Sao Mai   <br /> <br /> 12<br />  Một số biện pháp giúp trẻ 5 ­ 6 tuổi học tốt môn làm quen văn học tại trường mầm non Sao  <br /> Mai<br /> <br /> Ví dụ: Với câu chuyện “Chàng Rùa”, cô kể: Ngày xưa có hai vợ  chồng <br /> nhà kia (các nhân vật Bố và Mẹ rùa xuất hiện trên bức phông )…mãi mới sinh <br /> được một người con nhưng lại là một chàng Rùa bé tí ti (nhân vật rối rùa xuất  <br /> hiện). Như vậy tất cả đều vừa trùng khít với lời kể. Rồi các nhân vật Vua, cô <br /> bác nông dân lần lượt xuất hiện với màn trình diễn khéo léo mang tính nghệ <br /> thuật cao, các nhân vật cứ  lúc  ẩn lúc hiện (theo trình tự  nội dung truyện) đã  <br /> cuốn hút trẻ  say xưa theo dõi. Vừa được nghe kể, lại vừa nhìn thấy những  <br /> hình  ảnh cụ  thể, trẻ  sẽ  tiếp thu một cách dễ  dàng, và tác phẩm  ấy sẽ  khắc <br /> sâu, in đậm trong trí nhớ  của trẻ. Trẻ  sẽ  biết nhận xét, phân biệt, đánh giá <br /> đúng tính cách của từng nhân vật, tiết học trở nên sinh động, hấp dẫn và không <br /> tẻ nhạt.<br /> Sau khi kể  lần 1 cô có thể  tóm tắt nội dung truyện một cách ngắn gọn, <br /> chọn những nét chính làm toát lên nội dung, không diễn giải dài dòng, có thể <br /> kết hợp giảng giải từ khó có trong tác phẩm, nhưng cũng có thể kết hợp gỉảng  <br /> từ, giảng ý khi cô kể  lần 2.   Ở  lần 2, cô kể  truyện kết hợp minh hoạ  bằng  <br /> tranh  ảnh, mô hình. Tranh minh hoạ, mô hình hay vật thật, với màu sắc đẹp,  <br /> hài hoà sẽ làm cho câu chuyện trở nên sinh động, thu hút sự tập trung chú ý cao  <br /> độ của trẻ. Trẻ dễ thuộc, dễ nhớ nội dung tác phẩm. Điều đó sẽ thuận lợi rất  <br /> nhiều khi tiến hành đàm thoại cùng với trẻ. Các câu hỏi phải ngắn ngọn, dễ <br /> hiểu, giúp trẻ diễn đạt được ý tưởng của mình, không gò bó để trẻ trả lời rập <br /> khuôn, với trẻ nhút nhát cô thường xuyên gọi để trẻ phát biểu, câu hỏi phải sát <br /> với nội dung đề tài.<br /> Đàm thoại sẽ giúp trẻ đồng cảm với tác giả, và nếu muốn trẻ đồng cảm  <br /> với tác giả thì ở phía cô phải hiểu được nội dung của tác phẩm, phải hiểu và  <br /> nói lại được những điều mà tác giả muốn gởi đến trẻ.             <br /> Đàm thoại có thể tiến hành dưới nhiều hình thức: Đặt câu hỏi để trẻ suy <br /> nghĩ trả lời, hoặc dùng tranh ảnh, mô hình để cùng đàm thoại về nội dung cốt  <br /> truyện. Cô chú ý đặt câu hỏi ngắn gọn, rõ ràng đảm bảo tính hệ thống và logic <br /> từ đầu đến cuối, không dùng câu hỏi mà trẻ chỉ trả lời có hoặc không.<br /> Ví dụ: Với câu chuyện “Quả bầu tiên”, nội dung câu hỏi đàm thoại có thể <br /> là :<br /> + Trong truyện quả bầu tiên có những nhân vật nào?<br /> + Chú bé là người như thế nào?<br /> + Chú bé đã làm gì khi chim én bị thương? <br /> + Khi mùa xuân đến, én đã mang gì về cho chú bé?<br /> + Vì sao chú bé được hưởng quả bầu tiên đầy vàng bạc?......<br /> <br /> Giáo viên: Nguyễn Hoài Thanh                                                   Trường Mầm non Sao Mai   <br /> <br /> 13<br />  Một số biện pháp giúp trẻ 5 ­ 6 tuổi học tốt môn làm quen văn học tại trường mầm non Sao  <br /> Mai<br /> <br /> + Nếu con là chú bé, con sẽ làm thế nào?<br /> + Quá trình đàm thoại, cô có thể yêu cầu trẻ thể hiện tính cách nhân vật <br /> bằng ngữ điệu, cử chỉ giống như thể hiện một vai diễn. Như vậy đã góp phần <br /> giảm bớt sự gò bó, căng thẳng, tạo không khí sôi nổi, nhẹ nhàng, thoải mái cho <br /> phần đàm thoại.<br /> Khi trẻ  đã cảm nhận được truyện, sau phần kể  chuyện, để  tạo cơ  hội <br /> cho trẻ  được thể  hiện khả  năng của mình, cô tổ  chức cho trẻ  kể  lại truyện <br /> dưới nhiều hình thức: <br /> + Cô kể, cháu tham gia, thực hiện bằng cách trả lời những đoạn đối thoại<br /> + Cháu kể lại truyện hoặc từng đoạn truyện với sự giúp đỡ của cô <br /> + Kể chuyện kết hợp minh hoạ tranh .v.v…<br /> Và dù kể dưới hình thức nào, cô cũng cần lưu ý việc sửa sai kịp thời cách <br /> phát âm, cách diễn đạt của trẻ. Cũng có thể  tổ  chức cho trẻ  kể  truyện dưới  <br /> hình thức đóng kịch. Hoạt động này trẻ rất hứng thú. <br /> + Đối với thơ:<br /> Các cháu mẫu giáo thích đọc thơ, đặc biệt là những bài thơ  có vần điệu  <br /> dễ nhớ, biểu lộ tình cảm êm ái, vui tươi. Để giúp trẻ hứng thú hơn trong hoạt <br /> động đọc thơ  tôi luôn thay đổi hình thức tổ  chức, lồng ghép xen kẽ  các nội  <br /> dung tích hợp và các trò chơi nhẹ  nhàng. Trẻ  đọc thơ  dưới nhiều hình thức: <br /> Đọc luân phiên theo tổ, nhóm, thi đua xem tổ nào đọc hay, đọc đối đáp giữa cô <br /> và trẻ…<br /> Cũng như truyện để tạo hứng thú và sự tập trung cao độ của trẻ, khi vào <br /> bài, cô có thể sử dụng phương pháp trực quan để giúp trẻ đồng cảm, cảm thụ <br /> tác phẩm như: sử dụng công nghệ thông tin tranh ảnh, vật thật, đàm thoại với  <br /> trẻ  bằng những câu hỏi ngắn gọn, cho trẻ  hát những bài hát có nội dung gần <br /> gũi để dẫn dắt trẻ đến với bài thơ.<br /> Ví dụ: Cô bật màn hình với nhiều loại bát có hoa văn khác nhau để  giới  <br /> thiệu bài thơ “Cái bát xinh xinh” hay hát bài “Bông hoa mừng cô” để giới thiệu <br /> bài thơ “ Bó hoa tặng cô”.v.v..và như  vậy, các cháu sẽ  đến với tác phẩm một  <br /> cách dễ dàng, hứng thú.<br /> Quá trình dạy thơ; cũng như  truyện, cô phải đảm bảo đủ  các phần theo  <br /> trình tự tiết học. Xác định đúng yêu cầu, nội dung cần truyền đạt.<br /> Để  trẻ  hiểu, cảm thụ  tốt bài thơ  thì việc đọc mẫu của cô cũng giữ  một <br /> vai trò hết sức quan trọng. Vì vậy, khi đọc mẫu, tuỳ từng bài thơ, cô thể hiện  <br /> <br /> <br /> Giáo viên: Nguyễn Hoài Thanh                                                   Trường Mầm non Sao Mai   <br /> <br /> 14<br />  Một số biện pháp giúp trẻ 5 ­ 6 tuổi học tốt môn làm quen văn học tại trường mầm non Sao  <br /> Mai<br /> <br /> sao cho phù hợp. Cách đọc diễn cảm đó là: Biết ngắt giọng đúng chỗ, thể hiện  <br /> sắc thái, âm điệu của mỗi bài thơ. <br /> Ví dụ: Bài thơ “Làm anh”cô đọc với giọng vui hóm hỉnh .<br /> Bài thơ “Cô giáo” cô đọc hơi chậm, thể hiện tình cảm tha thiết, dịu dàng .<br /> Còn đối với bài thơ  “Ảnh Bác” cô phải đọc với nhịp điệu chậm rãi vừa <br /> phải, thể hiện sự trang trọng, tình cảm yêu quý. Biết ngắt giọng ở các câu :<br />                         Cháu ơi/đừng có chơi bời đâu xa <br />                          Trồng rau /quét bếp đuổi gà <br />                          Thấy tàu bay Mỹ/ nhớ ra hầm ngồi .v.v…<br /> Hoặc những bài thơ mang âm hưởng đồng dao như: “Con công hay múa” <br /> cô đọc theo nhịp 2/2<br /> “ Con công/hay múa<br /> Nó múa/làm sao<br />                                         Nó rụt /cổ vào<br />         Nó xòe/cánh ra”…<br /> Hay bài “rau xanh” cô phải đọc theo cách đối đáp, (đọc nhẹ   ở  cuối câu, <br /> chữ rau đọc nhẹ và đọc mạnh ở 2 chữ cuối)<br />  “Che mưa che nắng   Chỉ đường lên chùa<br />                  Là rau tần ô             Hành hương thơm ngát<br />    Bỏ vô nồi kho                                   Mực tím ngan ngát<br />                  Là rau diếp cá                                   Là rau mồng tơi<br />                  Cho vô cối giã                                  Mình yêu suốt đời<br />     Là rau càng cua                                Là cây rau má”.<br /> Đồng thời khi đọc mẫu cô cần chú ý thể hiện kết hợp ánh mắt, nét mặt,  <br /> cử  chỉ, điệu bộ  làm cho bài thơ trở  nên sống động. Từ  đó sẽ  thu hút được sự <br /> chú ý của trẻ, tạo cho trẻ sự hưng phấn, hứng thú đọc thơ, có thể cho trẻ đọc <br /> nhẩm, đọc thầm theo cô.             <br /> Cô dạy trẻ đọc thơ qua tranh để nâng cao chất lượng văn học và làm quen <br /> với   chữ   viết   bằng   một   số   hình   ảnh   và   đọc   luân   phiên,   đọc   đối,   đọc <br /> đuổi.v.v...Khi trẻ  đã đọc thuộc thơ, cô cho trẻ  biểu diễn thơ  phối hợp làm <br /> động tác minh hoạ. Động tác minh hoạ sẽ giúp trẻ dễ nhớ và làm cho tiết học  <br /> thêm sinh động. Để  tránh mệt mỏi, cô cần chú ý thay đổi hình thức, thay đổi <br /> <br /> Giáo viên: Nguyễn Hoài Thanh                                                   Trường Mầm non Sao Mai   <br /> <br /> 15<br />  Một số biện pháp giúp trẻ 5 ­ 6 tuổi học tốt môn làm quen văn học tại trường mầm non Sao  <br /> Mai<br /> <br /> đội hình, xen kẽ những trò chơi nhẹ giữa các phần chuyển tiếp trong tiết học  <br /> như trò chơi “Bốn mùa” “ Chim bay cò bay” “pha nước chanh”.v.v…Một điều <br /> quan trọng không thể thiếu đó là sửa sai kịp thời cho trẻ về cách phát âm, cách  <br /> luyện giọng và sự  thể  hiện cảm xúc của bài thơ. Để  củng cố  bài thơ, câu <br /> chuyện cô tổ chức các trò chơi để khắc sâu những kiến thức vừa cung cấp cho <br /> trẻ.<br /> + Sử dụng phương tiện trực quan:<br /> Có thể nói sự chuẩn bị chu đáo của cô là một yếu tố quan trọng mang lại  <br /> sự thành công cho tiết dạy.<br /> “Làm quen với Văn học”  là một môn mang nét đặc trưng riêng, muốn dạy <br /> tốt cần phải có sự  đầu tư  thích đáng: Đầu tư  cho việc nghiên cứu tác phẩm, <br /> chuẩn bị  đồ  dùng và trước hết phải thuộc tác phẩm. Từ  đó nghiên cứu bài <br /> soạn để  xác định mục đích yêu cầu của từng thể  loại mà sử  dụng phương <br /> pháp truyền thụ cho phù hợp. <br />  Bài soạn có đầy đủ, chi tiết và sáng tạo thì tiết dạy mới sinh động, hấp <br /> dẫn và lôi cuốn trẻ. Vì vậy giáo viên cần cố  gắng nghiên cứu tài liệu hướng <br /> dẫn về bộ môn, tham gia học tập chuyên đề, thường xuyên dự giờ của những  <br /> giáo viên giàu kinh nghiệm, tham gia thao giảng và dự thi tay nghề …<br /> Biết đúc rút kinh nghiệm về phương pháp, cách tổ chức tiết học cũng như <br /> những thủ thuật, nghệ thuật của giáo viên khi lên lớp .<br /> Ngoài ra, nên theo dõi các chương trình dành cho thiếu nhi như: Vườn cổ <br /> tích, khoa học và giáo dục v.v .....<br /> Đặc biệt, tư duy của trẻ là tư duy trực quan hình tượng. Vì vậy song song <br /> với việc nghiên cứu tác phẩm, chuẩn bị giáo án, cô cần phải chuẩn bị đầy đủ, <br /> chu đáo đồ  dùng  ứng dụng tốt công nghệ  thông tin vào bài dạy. Đó là những  <br /> giáo cụ trực quan cần thiết, là phương tiện tốt nhất để trẻ tri giác, giúp trẻ ghi  <br /> nhận sự vật, hiện tượng dễ dàng và bền vững. Yêu cầu hình ảnh, đồ  dùng ở <br /> đây phải đẹp, cái đẹp muốn nói ở đây là những hình ảnh, đồ  dùng có màu sắc <br /> hài hoà. Kích cỡ hợp lý, mang tính khoa học, sáng tạo, tính giáo dục, tính thực  <br /> tiễn, phù hợp với bài thơ, câu chuyện, có thể sử dụng trong tiết dạy một cách <br /> có hệ thống và logic .<br /> Có thể tận dụng những vật liệu như vải vụn, bông, len, xốp, lon bia, bìa <br /> bịch ….để  tạo nên những đồ  dùng đẹp như: Rối, tranh minh hoạ, mô hình, <br /> tranh động … những trang phục văn nghệ để trẻ thể hiện tái tạo lại tác phẩm  <br /> thông qua trò chơi đóng kịch. Vòng thể  dục, các chướng ngại vật hoa, lá, cỏ, <br /> <br /> <br /> Giáo viên: Nguyễn Hoài Thanh                                                   Trường Mầm non Sao Mai   <br /> <br /> 16<br />  Một số biện pháp giúp trẻ 5 ­ 6 tuổi học tốt môn làm quen văn học tại trường mầm non Sao  <br /> Mai<br /> <br /> cây bằng xốp .Giấy màu, hồ  dán, bút màu ...để  trẻ  sử  d