Tài liệu bồi dưỡng công chức văn hóa – xã hội xã (khu vực trung du, miền núi và vùng dân tộc) - Quyển II: Kỹ năng tác nghiệp

BO VAN HOA, THE THAO VAnU LleH TRUONGBOIDUONGcANBQQuANLY VAN HOA, THE THAG vA DU LICH ************

,

tAl LIEU BOI DUONG CONG CHVC . VAN HOA - xA HOI xA. (Khu V1!C Trung du, Mien nui, vung Dan tQc)

QUYEN II: KY NANG TAc NGHIBp

­ ~

Ha N<)i, nam 2012

MVCLVC

TENBAI

TT

TRANG

Quy trlnh xay d\ffig k€ ho~ch quan ly, t6 chilc cac ho~t dQng

Bai 1

1

van hoa, gia dlnh, th€

thao va du lich tren dja ban xa khu V\IC

Trung du, Mi€n nlii, vung Dan tQc.

21

Bai 2

Ky nang giao ti€p va ph6i hqp cua cong chilc van hoa - xa hQi

--

xa v61 cac co quan, t6 chilc va ca nhan tren dja ban xa.

Bai 3

45

Ky nang xay d\ffig n€p s6ng van hoa, gia dlnh van hoa, lang . (ban, buon, phum soc...) van hoa tren dia ban xa khu V\IC Trung

du, Mi€n nlii, vung Dan t9C.

Bai 4

84

Ky nang quan ly, huOng dftn vi~c cuai, vi~c tang va l€ hQi tren

dja ban xa khu V\fC Trung du, Mien nlii, vung Dan tQc.

Bai 5

122

Ky nang quan ly va huOng dftn t6 chilc cac ho~t dQng trong cac

thi€t ch€ van hoa tren dja ban xa khu V\IC Trung du, Mien nlii,

vung Dan tQc.

Bai 6

144

Ky nang quan ly va huOng dftn t6 chuc cac ho~t dQng thong tin,

tren dja ban xa khu

tuyen truy€n, c6 dQng, trang trf khanh ti€t

V\IC Trung du, Mi€n nlii, vung Dan tQc.

Bai 7

177

,..,­

Ky nang quan ly, huOng dftn t6 chilc phong trao van hoa, van ngh~ quftn chling tren dja ban xa khu VVC Trung du, Mi€n nlii,

vUng Dan tQc.

thao

Bai 8

206

Ky nang qu8n ly, huOng d§n t6 chilc phong trao th€ d\lc th€

quftn chling tren dja ban xa khu V\IC Trung du, Mi€n nlii, vUng

Dan tQc.

Bai 9

231

Ky nang quan ly, huOng dftn khai thac gia trj cac di san van

hoa ph\lc V\l ho~t dQng du ljch tren dja ban xa khu VlJC Trung

du, Mi€n nlii, vung Dan tQc.

247

Bai 10 Ky nang quan ly, huOng dftn va t6 chuc cong tac gia dlnh tren

dia ban xii khu V\IC Trung du, Mien nlii, vung pan tQc.

Bai 11

268

Ky nang xay dvng kich ban Chuang tlOO hQi nghi, kich ban Chuang trlOO cae ,S\I ki~n van hoa, gia dlOO, th~ thao va du Ijch

tren dia ban xii khu V\IC Trung du, Mi€n nlii, vung Dan tQc.

308

Bai 12 Ky nang quan ly va hu6ng dfin cac dich v\i van hoa, gia dlOO, th~ thao va du lich tren dia ban xii khu vl;tc Trung du, Mi€n nlii,

vung Dan t<)c.

Bai 13

337

Ky nang kiem tra phat hi~n cac haOO vi vi ph~m haOO chfOO v€

ho~t d<)ng van hoa, the thao, du lich va phong ch6ng bao ll;tc

.

gia dlOO tren dia ban xii.

361

Bai 14 Ky nang th6ng ke, phan tfch, t6ng hQP s6 li~u, vi€t bao cao v€

ho~t d<)ng van hoa, gia diOO, the thao va du Ijch tren dia ban xii.

381

Bai 15 Ky nang (mg d\lng cong ngh~ thong tin d6i v&i cong chuc van

hoa - xii hQi xii.

415

Bai 16 KYnang so~n thao van ban haOO chfOO cho cong chuc van hoa

- xii h<)i xii.

- •

QUY TRINH XAY DVNG KE HO~CH Q.UAN L Y, TO CHUC

cAc HO~T B<)NG VAN HOA, GIA BINH, THE THAO

VA DU LICH TREN BIA BAN XA

TS. NSUT. NGUYEN VAN KHANH

Ths. HOANG THl BINH

Thai Iuqng: 8 ti~t(*)

A. MVC BicD, YEu cAu

1. Ml}.c dicb:

Cung cfip cho hQc vien nhUng ki~n thuc co ban v€ quy trlnh xay d\ffig K~ ho~ch

quan Iy, K~ ho~ch t6 chuc cac ho~t d9ng van hoa, gia dlnh, th€

thao va du Iich tren dia

banxa

thao va

Nang cao ky nang quan Iy, t6 chuc cac ho~t dQng van hoa, gia dlnh, th€

du Iich tren dia ban xa cho cong chuc van hoa-xa hQi xa

2. Yeu cAu:

HQc vien n~m vUng Quy trlnh xay d\ffig K~ ho~ch quan Iy, K~ ho~ch t6 chuc cac

ho~t dQng van hoa, gia dlnh, th€ thao va du Iich tren dia ban xa

B. N<)IDUNG

I.Khai quat th\fc tr~ng quan Iy va ta cbfrc cac bo~t dQng van boa, tb@ tbao, gia

dinh va du Ijcb tren dja baD xii hi~n nay.

1.1. Uu di@m:

Trong nhUng nam qua c6ng tac quan Iy va t6 chuc cac ho~t dQng van hoa, th€ thao, gia dlnh va du Iich a cac vung nong thon r9ng 100 cua t6 qu6c ngay cang di van n€ n~p va co huOOg phat tri€n t6t d~p. N6i b~t Ia cong tac quan Iy, gIn gift, k~ thira va

phat tri€n cac gia tri truy~n th6ng, cac di san van hoa quy bau cua dan t9C. Nhi€u ho~t

d9ng van hoa, th€

thao, gia dlnh va du Iich mang tinh truy€n th6ng da duqc ph\lc h6i

va phat tri€n. Cac ho~t dQng m&i phat sinh cling co suc hut m~nh me d6i v&i c6ng

(*) - Ly thuy~t; 4 ti~t; Thao lu~n: 4 ti~t

chung, nha cac ho~t d<)ng hfiu fch nay rna nang l\Ic sang t~o van hoa, ngh~ thu~t, th€

d\lc, th~ thao, gia dlnh va du lich Clla quftn chung nhan dan.a cac dia phuong cling

duQ'c phat huy m<)t cach t6i da. Vftn d~ giu gIn ban sa.c van hoa dan t<)c duQ'c dong dao

quftn chung nhan dan coi trQng, ~ac ho~t d<)ng th€ d\lc, th€

thao, gia dlnh va du lich

luon ga.n k€t v6i nhau ph\lc V\l da.c l\Ic nhu cftu huOng th\l va sang t~o cac san phftm

van h6a-ngh~ thu~t, van hoa-th€

thao, van hoa-gia dlnh, van hoa-du lich Clla cac tftng

lap nhan dan, gop phftn thuc dfty kinh t€- xa h<)i Clla tUng dia phuong phat tri€n,

lam

phong phu them dai s6ng tinh thftn va v~t chftt cho nhan dan.

,..-­

Vi~c t6 chuc cac ho~t d<)ng van hoa, th€

tp.ao, gia dlnh va du lich Clla cac cftp

chinh quy~n dia phuong, nhftt la cftp xa van nhUng nam gftn day cling g~t hai duQ'c

nhi~u thanh qua rftt dang khfch l~. Cac ho~t d<)ng fty da va dang co suc m~nh thu hut

dong dao quftn chung nhan dan tich C\IC huOng ling tham gia. Nhi~u ho~t d<)ng van

hoa, th€

thao, gia dlnh va du lich mang tinh truy~n th6ng: L€ h<)i tin nguOng, ton giao,

dan ca, dan vli, tho ca, ho, ve, tro di€n dan gian, my thu~t, am nh~c, ftm th\IC, van hoa­

van ngh~, th€ d\lc-th€

thao quftn chung... Clla cac dan t<)c khong nhung duQ'c ph\lc h6i

rna con phat tri€n m~nh me, khoi d~y tinh thftn yeu nu6'c, yeu que huang, phat huy tirlh

ga.n k€t c<)ng d6ng, dan Chll lang xa, truy~n th6ng doan k€t cac dan t<)c, tuOng nh6' va

ton vinh nhUng nguai co cong v6'i nu6'c, co nghla v6'i dan, nang l\Ic sang t~o van hoa

Clla nhan dan duQ'c chu trQng, lam cho dai s6ng tinh thftn Clla nhan dan ngay cang 6n

dinh va di~n m~o van hoa Clla tUng dia phuong them khoi sa.c.

1.2. NhU'Q'c di~m:

Ben c~nh nhUng k€t qua d~t duQ'C, vi~c quan ly va t6 chuc cac ho~t d<)ng van hoa,

... ­

thao... cac ho~t d<)ng lien quan d€n

llnh

thao, gia dlnh va du lich t~i cac dia phuong trong thai gian qua cling da b<)c 1<) th€ nhi~u vftn d~ bftt c~p. Dang lUll Yla khuynh hu6ng thuong m~i hoa l€ h<)i, b~nh thanh tfch, ca d<) trong cac ho~t d<)ng th€ d\lc, th€

V\IC gia dlnh chua duQ'c quan tam dung muc, cac ho~t d<)ng van hoa-du lich khi t6 chuc

da coi nh~ cac y€u t6 van hoa tirm thftn, rna nghieng v~ cac ho~t d<)ng dich V\l, d~t trQng tam van m\lc tieu kinh t€. Do d6 vftn n~n an xin, cu&p gi~t, mftt an ninh tr~t tv, t~ n~n xa h<)i, me tin di doan, va v~ sinh moi truOng t~i nai di€n ra cac ho~t d<)ng van

hoa, th€

thao, gia dlnh va du lich 0 cac dia phuong chua duQ'c quan tam, giai quy€t

tri~t d€ gay phan cam d6i v6i nhan dan va buc xuc du lu~n xa h<)i.

2

.

Nguyen nhan co nhi~u nhung t\lU trung IC;li la do dQi ngu can hQ cong chuc van

hoa-xa hQi xa chua co kha nang tham mUll vai Cftp uy, UBND xa v€ vi~e xay dvng K~

hOC;lCh Quan ly va K~ hOC;lch T6 chuc cac hOC;lt dQng van hoa, th~ thao, gia dinh va du

lich, nen co luc, co nai khong tranh kh6i S\l lung tung hi dQng va kern hi~u qua. Nhin

hi~n nay rftt it nguai co trinh dQ, nang Ivc d~ co th~ chu dQng, tich cvc trong cong tac

chung trinh dQ va nang l\lc th\lc ti€n cua dQi ngu can hQ cong chuc van hoa - xa hQi xa

xay dvng K~ hOC;lCh Quan ly va K~ hOC;lCh T6 chuc cac hOC;lt dQng van hoa, th~ thao, gia

dinh va du lich, nen chua tim ra duQ'c nhUng phuang an, giai phap xu ly tinh hu6ng kip

th.ai, nh~m dam hao an ninh tr~t tv, an toan giao thong, phong ch6ng cae t~ nC;ln xa hQi

va v~ sinh moi truOng noi di€n ra cac hOC;lt dQng van hoa, th~ thao, gia dlnh va du lich

Nh~m khAc ph\lc tinh tr~ng neu tren, khong co con duOng nao khac la Nha nuac va

tren dia han xa.

cac cftp chinh quy€n dia phuong cfrn phai nhanh chong co k~ hOC;lCh h6i dUOng dQi ngii

can hQ cong chuc van hoa-xa h9i xa, giup h9 co ki~n thfrc va ky nang xay dvng K€

hOC;lCh Quan ly va K~ hOC;lch T6 chuc cac hOC;lt dQng dQng van hoa, the thao, gia dlnh va

du lich d€ tham mUll cho c~p uy va UBND xa quan ly va t6 chuc t6t cac hOC;lt dQng van

hoa, the thao, gia dlnh va du lich tren- dia han xa.

ca han trong vi~c xay dvng K~ hOC;lCh Quan ly, K~ hOC;lCh T6 chuc, phat huy th~ mC;lnh

-.

Chuyen d~ hai giang"Ky nang xay dlplg K€ hO{lch Qulin if, K€ hO{lch TJ chtl'c cae hO{lt il~ng van hoa, gia ilinh, thi thao va du ijch tTen ilja ban xa" duQ'c xay d\mg nh~m m\lc dich giup can hQ cong chuc van hoa-xa hQi xa co nhUng ki€n thuc va ky nang

~.

cua cac hOC;lt dQng van hoa, the thao, gia dlnh va du lich cua tUng dia phuang, gop phfrn

nang cao dai s6ng tinh thfrn va v~t ch~t cho nhan dan, giup cho nhan dan bi€t gC;ln d\lc

khoi trong, hi€t th6ng cao qui cua gia tran trQng gifr gln nhUng gia tri dC;lO duc truy€n

dlnh, dong tQc, noi rQng ra la cua xu sa que huang dung v6i c6t cach, tam h6n va tinh

thfrn yeu nuac n6ng nan cua ca dan tQc da duQ'c hun duc qua hang ngan nam lich sir

dvng nuac va gifr nuac, lam cho dOl s6ng van hoa, the thao, gia dlnh va du lich cua m6i

2. Nhfrng khai ni~m CO' ban.

dia phuang them phong phu, sinh dQng, h~p dfrn va ngay cang phat tri~n.

K~ hOC;lCh duQ'c hi€u la mQt t~p hQ'P nhUng hOC;lt dQng duQ'c sAp x€p thea lich trinh,

2.1. Khai ni~m v~ K~ ho~ch:

co nQi dung chuong trInh, thai h~n, ngu6n l\lc, frn dinh nhUng m\lc tieu C\l the, xac

dinh phuong an trien khai va dinh huOng phat trien cac ho~t 4Qng van hoa, the thao,

gia dlnh va du lich cua tUng dia phuong, nh~m d~t duQ'c cac m\lc tieu chu y€u da de ra.

K€ ho~ch hay, co chfrt lUQ'Ilg la k€ p.o~ch sat vai nhu c~u th\lc t€ khach quan, gop ph~n

th\lc hi~n th~ng lqi Nghi quy€t cua cfrp Uy, HQi d6ng nhan dan va VBND xa d6i vai

cac ho~t dQng nay.

2.1.1 NVi dung cua ki hopch bao gam cac yiu 16 sau:

- Xac dinh m\lc tieu, yeu c~u cong vi~c (Vi m\lC dich gl phai lam cong vi~c nay?

Cong v.i~c nay mang l~i lQ'i ich gl?)

- ~ac dinh nQi dung cong vi~c (NQi dung cong vi~c dola gl?)

- Xac dinh muc dQ cong vi~c ( Quan trQng, khong quan trQng, khAn cfrp )

- Xac dinh cach thuc th\lc hi~n cong vi~c (Lam b~ng cach nao?)

- Xac dinh phuong phap kiem soat, kiem tra ( Ai kiem tra, kiem tra t6ng the ha)'

kiem tra tUng bQ ph~n trQng y€u cua cong vi~c?)

- Xac dinh ngu6n l\lc th\lc hi~n ( Nhan l\lc, v~t l\lc va tai l\lc?)

- Xac dinh thai gian, thai h~n cong vi~c (Khi nao b~t d~u, khi nao k€t thuc?)

- Xac dinh dia diem (Lam adau ?)

2.1.2 Phan lopi Ki hopch:

a) Ki hogch ng6n hgn

K€ ho~ch ng~n h~n thuOng duQ'c gim h~n tir 3 thang d€n 6 thang ho~c 1 nam va

--­

chia nh6 k€ ho~ch ra thea ngay, tu~n, thang, quy, 6 thang, ca nam. K€ ho~ch ngiin h~

thuOng co m6i quan h~ hfru co vO'i k€ ho~ch trung h~n va dai h~n. Day la d~ng k€ ho~ch

mang tinh th\lc t€ va co nhUng nhi~m Vl) C\l the.

b) Ki hogch trung hgn va dai hgn

K€ ho~ch trung h~n va dai h~n la c4mg k€ ho~ch co m\lc tieu va thai gian th\lc hi~n

"tir 3 d€n 5 nam, mang tiOO t6ng hqp, cfuI phai hu~y dQng va sir d\lng cac ngu6n l\lC de

tham gia th\IC hi~n.

4

2.2. Khai ni~m v~ QUaD Iy

Quan 1y 1a thu~t ngfr chi "HolJ-t dQng co y thilc cua con ngum nh~m s~p x~p t6

chilc, chi huy, diSu hanh, huOOg dfrn, ki€m tra ... cac qua trlnh phat tri8n xa hQi va ho~t

dQng cua con nguai d€ huOOg chung phat tri€n phil hqp v&i quy lu~t xa hQi, d~t duQ'c

Co th€ noi quan ly vila la rnQt ngh~ thu~t, vila la rnQt khoa hQc. D6 la ngh~ thu~t

rn\lc tieu xac dinh thea y chi cua nha quan 1y v&i chi phi thftp nhftt".

rna nguai lanh d~o quan ly khi~n cho cftp du&i cua mlnh lam vi~c hang say han, hi~u

ngh~ thu~t quan ly fty. Co th€ noi xay d\Il1g k~ ho~ch, t6 chilc, chi d~o, giam sat la b6n

y~u t6 can ban cua cong tac quan lY.

2.3. Khai ni~m v~ Ta chfrc

qua cao hone Con khoa hQc chinh la cach rna nguai 1anh d~o quan ly th\Ic hi~n duQ'c

T6 chilc la rnQt h~ th6ng ho~t dQng co y thilc cua con nguai nh~m dua mQt t~p

hqp cac nhan t6 dang tir tr~ng thai t\I do, rai r~c ho~c chua hoan chinh tra thanh rnQt

chinh th€ mang mQt cftu truc va nhUng chilc nang ChtIng, nh~m th\Ic hi~n mvc dich va

m\lc tieu .cong vi~c d~t ra co hi~u qua cao.

Tir khai ni~m neu tren ta co th€ hi€u t6 chilc 1a mQt ho~t dQng co y thilc cua cac

cftp uy dang, chinh quySn dia phuong trong vi~c t~p hqp cac thanh t6 nho Ie, rm r~c

cua cac ho~t dQng van hoa, th€ thao, gia dlnh va du lich thanh mQt ho~t dQng 100 hoan

chinh v€ nQi dung, va duQ'c s~p x~p thea mQt trlnh t~r thai gian nhftt dinh nh~m m\lc

dich t6i cao 1a truy€n tai nhUng gia tri nhan van sau s~c va gia tri thfim my cao d~p cua

nhUng ho~t d9ng hfru ich fty d~n v&i nhan dan, lam thoa man dai s6ng tinh thfin cua

.­

nhan dan d6ng thm nang cao nh~n thilc, trach nhi~m va b6n ph~n cua ngum dan d6i

hi~n nay.

2.4. K~ ho,ch quan Iyva k~ ho,ch ta chfrc cac ho,t dQog van hoa, th~ thao, gia

dinh va du Ijch tren dja ban xa.

v&i vi~c xay d\Il1g va phat tri€n dai s6ng van hoa cO' So' cua dia phuong trong tlnh hlnh

Xay d\Itlg K~ ho~ch quan 1y va K~ hO(;lch t6 chilc cac hO(;lt dQng van hoa, th€ thao,

gia dlnh va du lich co cO' So' khoa hQc, d(;lt chftt 1uQl1g cao bao gia cling mang l(;li hi~u qua

thiet th\Ic cho dm s6ng van h6a tinh thfin cua nhan dan. Do la mQt trong nhUng nhi~m V\l

quan trQng d6i v&i can bQ cong chilc van h6a-xa hQi xa.

Thong thuOng cil m6i khi ngum can bQ cong chilc van hoa-xa hQi xa lam t6t cong

tac quan Iy thi bao gia cling kllm dAu b~ng vi~c xay d\ffig du~ k€ ho~ch hay, co chfit

IUQl1g, sat v6i thlJc t€. M6i quan h~ gifra k€ ho~ch va quan Iy la m6i quan h~ bi~n chUng,

hfru co, khAng khft v6i nhau khong,th€ tach rm. Do do, d€ cong tac quan Iy co hi~u qua,

doi hoi ngum can bQ cong chilc van hoa-xli hQi xa phai co ky nang xay d\ffig k€ ho~ch

quan Iy va k€ ho~ch t6 chilc cac ho~t dQng van hoa, th€ thao, gia dlnh va du lich tren dia

banxa.

kim chi nam huOng cac ho~t dQng van hoa, th€

K€ ho~ch Quan Iy va K€ ho~ch T6 chilc co vai tro va tfrm quan trQng nhu mQt thao, gia dinh va du lich a m6i dia phuang di dung quan di€m, duOng 16i, chu truang, chfnh sach cua Dang va Phap lu~t

cua Nha nuac; D6ng thai con la dQng IlJc thuc dAy cac ho~t dQng nay phat tri€n di len

trong hi~n t~i cling nhu tuang lai. Vai vai tro la nguai "giup Uy ban nhan dan xa trong

vi~c quan Iy va t6 chilc cac ho~t dQng th€ d\lc, th€ thao, van hoa van ngh~ quAn chung,

cac cau I~c bQ, I€ hQi truy€n th6ng, bao v~ cac di tfch lich sir van hoa, danh lam thAng canh adia phuong, di€m vui choi giai trf va xay d\ffig n€p s6ng van minh, gia dlnh van hoa, ngan ch~n vi~c truy€n ba tu tuOng phan dQng, d6i tI11Y duai hlnh thuc van hoa, ngh~ thu~t va cac t~ n~n xa hQi khac adia phuang" ngum can bQ cong chuc van hoa-van hQi xa cAn phai nAm vtlng va sir d\lng thanh th~o cac quy trlnh v€ vi~c xay d\ffig K€

3. Quy trinh xay dllog K~ ho~ch QUaD Iy cac ho~t dQDg van hoa, th~ thao,

gia dinh va du lich treo dla ban xa.

Quan Iy cac ho~t dQng van hoa, th€

thao, gia dlnh va du lich tren dia ban xa la

ho~t dQng co y thuc cua UBND xa, can bQ cong chilc van hoa-xa hQi xa va cac thanh

t6 chilc, chi huy, di€u hanh, huOng dftn thlJc hi~n,

vien co lien quan nh~m sAp x€p,

ki€m tra qua trinh di~n ra cac ho~t dQng van hoa, th€

thao, gia dinh va du lich tren dia

ban xa sao cho dung vai quan di€m duOng 16i, chu truang chinh sach cua Dang va

phap lu~t cua Nha nuac, dinh huOng phat tri€n kinh t€-xa hQi cua dia phuang, phil hqp

v6i dai s6ng van hoa va thufrn phong my t\lC cua dan tQc nh~m nang cao dm s6ng tinh

thfrn cho nhan dan.

6

ho~ch Quan Iy, K€ ho~ch T6 chilc cac ho~t dQng van hoa, th€ thao, gia dlnh va du lich.

3.1. Quy trinh xay dl}1lg K~ ho~ch Quan Iy ng~n h~n (hing nam).

•

Hang nam, can bQ cong chilc van hoa-xa hQi xa cfin l~p mQt bang Ke ho~ch Quan

ly cac ho~t dQng van hoa, the thao, gia dlnh va du ljch tren dja ban xa co nQi dung C\l the

de tham mUll cho UBND xa quan ly t6t cac ho~t dQng van hoa, the thao, gia dlnh va du

ljch tren dja ban xa. Trong bang Ke ho~ch Quan ly cfin n~m vilng cac ho~t dQng mang

tinh truy~n th6ng, thuOng nien ho~c mm phat sinh, tren cO' So' do len phuong an quan ly

nh~m t6 chilc th\Ic hi~n cac ho~t dQng fty d~t chftt luqng va hi~u qua cao.

BtrffC 1: L~p bang k~ hO{lch quan Ii

De l~p bang ke ho~ch quan ly cac ho~t dQng van hoa, the thao, gia dlnh va du IJch

t~i· dja phuong mQt cach bai ban va khoa hQc, nguai can bQ cong chilc-van hoa, xa hQi

xa cfin phai tien hanh khao sat, th6ng ke s6 luqng cac ho~t dQng van hoa, the thao, gia

dlnh va du Ijch mang tinh truy~n th6ng, thuOng nien ho~c mai phat sinh trong nhUng

nam gfin day thea trinh tv thai gian cv the trong nam, m6i ho~t dQng d~u phai co dfiy

dli cac thong tin thiet yeu sau day:

1. Ten ho~t dQng; Chli the t6 chilc ho~t dQng

2. Thai gian t6 chilc ho~t dQng: Ghi ro ngay, thang, nfun, den ngay, thang, nfun.

3. Chu the t6 chilc: (Ai la nguai t6 chilc, ca nhan, t~p the, Ban quan ly)

(Vi dV; L€ HQi Thap Ba PONAGA Nha Trang di€n ra til ngay, thang nam, den

ngay, thang, nam ... do Ban quan ly Thap Ba t6 chilc)

4. Dja diem ho~t dQng: Ghi dja diem C\l the (xa, than, dQi, ftp, lang ... )

5. Ynghla, m\lC dich, nQi dung, hinh thilc va quy rna ho~t dQng

6. Cac lo~i hlnh ho~t dQng:

- L€ hQi truy~n th6ng; L€ hQi dan gian; L€ hQi Ton giao

- HQi thi, hQi di€n van hoa, van ngh~, the dvc th~ thao qufin chung

- Cac giai th~ thao qu§n chung: Bong da, bong ban, cfiu long, v~t, keo co, da ga...

- Cac giai van hoa, van ngh~ qufin chung (ca hat, mua, VC, k~ chuy~n, ngam thO',

di€n kjch gia dlnh, nuoi con kh6e, d~y con ngoan, ong ba cha rn~ mfiu n1Vc, con chau

thao hi~n.

- Lich rnai doan van ngh~ chuyen nghi~p, dQi chi€u bong lUll dQng.

- Cac hQi nghi ton vinh nhfrng nguai t6t, vi~c t6t, nhfrng nguai co rno hinh lam

nong nghi~p gioi, nhfrng nguai co nhi~u dong gop xay d\ffig dai s6ng van hoa - xa hQi adia phuong...

- Cac di€n dan quang ba tuyen truy~n v~ suc khoe sinh san, suc khoe gi6'i tinh,

phong ch6ng HIV/AIDS, phong chong rna tuy, rn~i dam, b~o I\fc gia dinh va cac t~ n~n

xa hQi khac.

- Cac S\f ki~n quang ba tuyen truy~n v~ vi~c I~p Quy khuy€n hQc. Phat dQng phong trao thi dua khen thuOng, ton vinh cac em hQc sinh, sinh vien a xa co nhi~u thanh tich troJlg hQc t~p va trao hQc b6ng cho cac em.

- Ph6i hQ]) v6'i Ban Van hoa xa, Ban chi d~o toan dan doan k€t xay d\ffig dai s6ng

van hoa, t6 chuc HQi nghi quan tri~t va dQng vien quftn chung nhful dan thlJc hi~n n€p

s6ng van rninh trong vi~c cu6'i, vi~c tang va l€ hQi.

- Cac ho~t dQng dich Vl) van hoa, dich V\l du Iich ph\lc V\l dai s6ng van hoa - xa

hQi t~i dia phuong.

-Cac ho~t dQng thong tin tuyen t~y~n quan di€rn duOng 16i cua Dang va Chinh

sach Phap lu~t cua Nha nu6'c t~i dia phuong

- Phat dQng phong trao Toan dan doan k€t xay d\ffig dai s6ng van hoa, gia dlnh,

thon, xorn, ftp, ban, lang, xa van hoa.

- Cac ho~t dQng khac thuQc IInh V\fC van hoa, th€

thao gia dinh va du lich rn6'i

phat sinh t~i dia phuong van nhfrng narn gftn day ...

Buac 2: L~p btio ctio tang thi trinh UBND XQ xem xet phi duy?t

Sau khi hoan thi~n bang k€ ho~ch quan 19, can bQ cong chuc van hoa - xa hQi xa

co trach nhi~rn I~p ban bao cao t6ng th€ K€ ho~ch quan 19 cac ho~t dQng trong narn

trinh UBND xa xem xet phe duy~t, tren co sa do tri€n khai th\fc hi~n.

Buac 3: Xay dlplg phudng tin quan Ii'

Can cu van rn\lc dich, 9 nghla, nQi dung, hinh thuc, quy rno t6 chuc va tftrn quan

trQng cua rn6i ho~t d<)ng rna xay d\ffig phuong an quan 19 sao cha phil hqp, nhfirn dam

baa an toan cho cac ho~t dQng. Tren co sa Bang K€ ho~ch quan 19 cac ho~t d<)ng van

8

hoa, th€

thao, gia dlOO va du Iich trong nam da duqc UBND xa phe duy~t, nguai cong

•

chuc van hoa-xa hQi xa phai co trach OOi~m ph6i hqp v&i cac co quan doan th€ co chuc

nang xay d\ffig phuong an quan ly cho tUng hO(;lt dQng trlOO UBND xa phe duy~t d€

tri€n khai th\Ic hi~n. Lam duqc di€u do m&i co th€ chu dQng xu Iy va giai quy~t kip thai mQi tlOO hu6ng phuc t(;lP nay sinh aOOUng noi dong nguai rna chung ta thuOng g~p nhu: Mfit an ninh tr~t tv, say xin, danh lQn, cu&p gi~t, va cac t~ n(;ln xa hQi khac ...

D6ng thai tich cvc tham muu d€ xufit cac phuang an quan ly t6i uu nhfun h~ ch~ tieu cvc, phong ch6ng t~ n(;lIl xa hQi, bao v~ v~ sinh moi truOng, gift gin an ninh tr~t tv',

-

giup cho cac chu th€ t6 chuc thvc hi~n th~ng lQi. m\lc tieu cua k~ hO(;lch hO(;lt dQng d€ rae

2 Quy trlnh uy dl}11g K~ ho~ch qUaD ly tnmg ~D va d8i ~n (3 d~n 5 Dam).

D6i v&i cac dia phuong, day la d(;lng k€ hO(;lch trung h(;ln va dai h(;ln cAn phai co

phful ky, phail h(;ln, xac dinh ti~n dQ thvc hi~n C\l th€

thea tUng nam va t6ng th€ 3 ho~c

5 nam; Doi hoi nguai can bQ cong chuc van hoa-xa hQi xa phai co trlnh dQ xay dlJIlg

k~ hO(;lch 3 nam ho~c 5 nam C\l th~, ra rang OO~m d(;lt duqc cac m\lc tieu co ban da d€

rae NQi dung k~ hO(;lch t6ng th~ 3 nam ho~c 5 nam cAn quan tam d~n nhUng hO(;lt dQng

tieu bi~u cua tUng name Thong thuOng la nhUng sv ki~n t6 chuc trQng di€m ph\lc V\l

nhi~m V\l chinh tri thea nam ch~n, nh~m phat huy suc m(;lnh cua toan dang, toan quan

va toan dan cling nhau chung suc chung long, phat huy truy€n

th6ng cach m(;lng xay

d\ffig que huang ngay cang giau d~p. Ho~c t6 chuc cac L€ hQi dan gian, L€ hQi truy€n

th6ng co tac dQng to IOn va anh huOng sau s~c d~n tlnh cam va tu tuOng cua nhan dan

trong thai ky hQi nh~p va phat tri€n dfit nu&c. M~t khac cung co th~ xay dlJIlg k~ hO(;lch

3 nam ho~c 5 nam tren tinh thAn dinh huOng cho sv phat tri~n, v~n dQng mQi ngu6n

Ivc xa hQi cling tham gia ...

Til k~t qua cua vi~c khao sat, n~m vfing s6 lUQllg va chfit lUQllg cac hO(;lt dQng van

hoa, th~ thao, gia dlnh, du Iich duqc t6 chuc thuOng nien ho~c m&i phat sinh vao nhUng

nam gAn day tren dia ban xa, can cu trlnh tv thai gian cac hO(;lt dQng di€n ra hang nam, can cu vao chi~n luqc xay dlJIlg va phat tri€n kinh t~-xa hQi 5 nam cua dia phuang, khi

xay d\ffig k~ hO(;lch quan ly 3 nam ho~c 5 nam d6i vai cac hO(;lt dQng van hoa, th~ thao,

gia dlnh va du Iich, yeu cAu nguai can bQ cong chuc xa hQi xa phai co trlnh dQ nh~n

dinh, phan tich, danh gia hO(;lt dQng nao g~n li€n v&i cac S\I ki~n chinh tri, ky ni~m cac

IOn cua dfit nu&c, dan tQc, hO(;lt dQng nao huOng t&i m\lc dich quang ba tuyen

ngay I€

truy€n cac th~ m(Jllh cua dia phuong, d€ chu dQng xay d\lllg phuong an quan IY. D€ vi~c xay d\lllg k~ ho~ch quim Iy cac ho~t dQng van h6a, th€ thao, gia dlnh va du Iich tir 3 nam d~n 5

nfun d~t k~t qua t61, ngum can bQ cong chilc van h6a-xa hQi xa c§n phai nfun vfing quy trlnh

BU'rre 1: Xay dlplg bang ki hO{lch quan Ij trung h{ln va dizi h{ln

Nh~n dinh, phan tich, danh gia, chQn I\la va xac dinh nhUng ho~t dQng van h6a,

xay d\lllg-k~ ho~ch quan Iy t6ng th€ ~6 thm h~ tir 3 d~n 5 nfun thea cac buO'c sau:

th€ thao, gia dlnh va du Iich trQng tam cua tUng nam, tren cO' sa d6 xay d\lllg bang k~

ho~ch quan Iy t6ng th€ til 3 nam d~n 5 nam d€

nh~n xet, danh gia, chQn I\la va xac dinh cac ho~t dQng trQng tam:

tham mUll cho UBND xa. Cac y~u t6 d€

1.1. M\lS; dich, Ynghla, t~m quan tn;mg va sg e~n thi€t eua ho~t d<)ng,

1.2. Chu th€ quan Iy

1.3. Ho~t dQng thuQc IInh V\lC gl?

1.5. NQi dung, hlnh thilc, quy mo.

1.4. Ten cua ho~t dQng.

1.6. M\lc tieu d€ ra:

1.7. Kh6 khan, thu~n IQ'i, ngu6n nhan I\lc, ngu6n kinh phi.

1.8. K€ ho~ch va ti€n dQ tri€n khai th\lC hi~n thea tUng name

BU'rre 2: Phan IO{li cac IO{li hinh hO{lt ilVng tieu bi€u

tUng nam, va bfit cil Io~i

ho~c 5 name

a) Cae hO{lt ilVng van hoa

Vi dlj:

hlnh nao cung Ifin Iuqt thea cac trlnh t\l sau day rna xay d\lllg k€ ho~ch t6ng th€ 3 nam

- Nam 2011: D\l ki€n t~p tnlng t6 chilc nhUng' ho~t dQng van h6a tieu bi€u gl?

Nh!ffig ho~t d9ng van hoa tieu bi€u fry co gici trj gl v€ vi~e quang bci tuyen truy€n va

phat huy cac the m~nh cua dia phuong? D\l ki€n k€ ho~ch quan Iy, kern thea cac

phuong an quan IY.

- Nam 2012: D\l ki€n t~p trung t6 chilc nhfing ho~t dQng van h6a trQng tam gl?

10

Nhtln.g ho~t dQng fry c6 gia tri thuc dAy dai s6ng tinh thfin va v~t chfit cua nguai dan

trong thai ky xay d\ffig nang than rn6'i? D\l ki~n k~ ho~ch quan Iy, kern theo cae

.

phuong an quan lY.

- Nam 2013: Dl! ki~n t~p trung t6 chuc OOfrng ho~t dQng van h6a quan tr<.mg gi?

Nhfrng ho~t d9ng fry huOng t6'i vi~c huy dQng rnQi ngu6n IlJc xa hQi d€ xay d\ffig que

huang ngay cang giau d~p? D\l ki~n k~ ho~ch quan ly, kern thea cac phuong an quan lY.

- Narn 2014: D\I ki~n ~p trung t6 chirc OOUng ho~t d9ng van hoa tieu bi~u gl? NhUng ho~t dQng tieu bi~u fry co gia tri gl eho S\I phat tri~n kinh t~ van hoa- xa h9i adia phuong? DlJ ki~n k~ ho~ch quan ly, kern thea cac phuong an quan lY.

NhUng lio~t dQng trQng tam fry co tac d\lng gl d~n ni€rn

-- Narn -2015: D\I ki~n t~p trung t6 chuc nhUng ho~t dQng van hoa trQng tam gl? t\I hao eua xu sa que huong?

DlJ ki~n k~ ho~ch quan Iy, kern thea cae phuong an quan lY.

b) Cae hOl!t il~ng thi d{lc, thi thao:

- Na~ 2011 : V~ 1100 Vl!C Th€ d\lc, Th€ thao dl! ki~n t~p trung t6 chuc nhUng ho~t dQng tieu bi~u gl? Nhting ho~t dQng tieu bi~u fry co gia trj gl v€ vi~e quang ba tuyen

truy~n va phat huy cae th~ rn~nh eua dia phuong? D\I ki~n k~ ho~eh quan ly, kern thea

cac phuong an quan lY.

- Narn 2012: D\I ki~n t~p trung t6 ehue nhitng ho~t d(>ng Th~ d\lc, Th~ thao trQng

tam gl? NhUng ho~t d(>ng fry co gia tri thue dAy dai s6ng tinh thftn va v~t chfrt cua

nguai dan trong thai ky xay d\ffi.g nang than rnai? D\I ki~n k~ ho~eh quan ly,.kem thea

1

cac phuong an q~ari IY.

....

- Narn 2013: D\I ki~n t~p trung t6 chuc qhfrng ho~t d(>ng Th~ d\lc, Th~ thao quan

trQng gl? Nhfrng ho~t d(>ng fry huOng tai vi~e huy d(>ng rnQi ngu6n l\lc xa hQi d~ xay

d\ffig que huang ngay eang giau d~p? D\I ki~n k~ ho~ch quan ly, kern thea cae phuong

an quan lYe

- Narn 2014: D\I ki~n t~p trung t6 chilc nhUng ho~t dQng Th~ d\lc, Th~ thao tieu

bi~u gl? NhUng ho~t d(>ng tieu bi~u fry co gia tri gl eho s\I phat tri€n kinh t~ van hoa­ xa h(>i adia phuong? D\I ki€n k€ ho~eh quan ly, kern thea cae phuong an quan ry~ ______________

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

Vi dl}:

- Narn 2015: DlJ ki~n t~p trung t6 chuc nhUng ho~t dQng Th~ d\lc, Th~ thao trQng

tam gl? NhUng ho~t dQng trQng tam fiy co tac d\lng gl d~n ni~m tl! hao cua xu sa que

'

e) Cae hO{lt ilpng gia ilinh:

Vi d\l:

huong? DlJ ki~n k~ ho~ch quim 1y, kern thea cac phuong an quim 1Y.

bi~u gl? NhUng ho~t dQng gia dlnh tieu bi~u fiy co gia tri gl v~ vi~c phong ch6ng b~o

- Narn 2011: DlJ ki~n t~p tnlng t6 chuc nhUng ho~t dQng 1Inh VlJC gia dlnh tieu

llJc gia dlnh, xay dlJIlg gia dlnh van hoa? DlJ ki~n k~ ho~ch quan 1y, kern thea cac

phuong an quan 1Y.

- Narn 2012: D'l! ki~n t~p trllng t6 chuc nhUng ho~t dQng Gia dlnh trQng tam gl?

NhUng ho~t dQng fiy co gia tri thuc dfry dai s6ng tinh thfrn va v~t chfit cua nguai dan

trong thai ky xay dlJIlg nong thon m&i? DlJ ki~n k~ ho~ch quan 1y, kern thea cac

phuong an quan 1Y.

- Narn 2013: DlJ ki~n t~p trung t6 chuc nhUng ho~t dQng Gia dlnh quan trQng gl?

NhUng ho~t dQng fiy huOng t&i vi~c huy dQng rnQi ngu6n llJc xa hQi d~ xay dlJIlg que

huong ngay cang giau d~p? DlJ ki~n k~ ho~ch quan 1y, kern thea cac phuong an quan 1Y.

- Narn 2014: DlJ ki~n t~p trung t6 chuc nhUng ho~t dQng Gia dlnh tieu bi~u gl?

NhUng ho~t dQng tieu bi~u fiy co gia tri gl cho SlJ phat tri~n tlnh lang, nghla xorn va dai s6ng kirm t~ van hoa- xa hQi a dia phuong? DlJ ki~n k~ ho~ch quan 1y, kern thea

cac phuong an quan 1Y.

- Nanl 2015: DlJ ki~n ~p trung t6 chuc nhUng ho~t dQng Gia dlnh trQng tam gl?

NhUng ho~t dQng trQng tam fiy co tac d\lng gl d~n ni~rn tl! hao cua dong tQc, xu sa que

d) Cae hO{lt ilpng du lich:

Vi d\l:

huang? DlJ ki~n k~ ho~ch quim 1y, kern thea cac phuong an quan 1Y.

- Narn 2011: DlJ ki~n t~p trung t6 chuc nhfrng ho~t dQng Du 1ich tieu bi~u gl?

NhUng ho~t d(>ng Du 1ich tieu bi~u fiy co gia tri gl v€ vi~c quang ba tuyen truy~n va

phat huy cac th~ rn~nh cua dia phuong? DlJ ki~n k~ ho~ch quan 1y, kern thea cac

12

phuong an quan 1Y.

- Nam 2012: Dv ki€n t~p trung t6 chilc nhfrng ho~t dQng Du lich trQng tam gl?

.

Nhfrng ho~t dQng fty co gia tri thuc dAy dai sbng kinh t€ cua nguai dan trong thai ky

xay dlJIlg nang than m6i? Dv ki€n k€ ho~ch quan ly, kern theo cac phuong an quan lYe

- Nam 2013: D\I ki€n t~p trung t6 chuc nhUng ho~t dQng Du lich quan trQng gl?

NhUng ho~t dQng ~y hu6ng t6i vi~c huy dQng mQi ngu6n l\lc xii hQi phat tri€n cac dich

V\l van hoa, du lich d€ xay dlJIlg que huang ngay cang giau d~p? Dv ki€n k€ ho~ch

quan ly, kern theo cac phuong an quan lY.

- Nam 2014: Dv ki€n t~p trung t6 chuc nhUng ho~t dQng Du lich tieu bi€u gl? Nhfrng ho~t d(>ng tieu bi€u ~y co gia tri gl cho S\l phat tri€n kinh t€ van hoa- xii hQi adia phuong?·D\l ki€n k€ ho~ch quan ly, kern theo cac phuong an quan lY.

- Nam 2015: D\l' ki~n t~p trung t6 chuc nhUng ho~t d9ng Du lich tn;mg Him gl? Nhfrng ho~t dQng trQng tam fty co tac d\lng gl d€n niSm tv hao cua xu sa que huang?

Dv ki€n k€ ho~ch quan ly, kern theo cac phuong an quan lY.

Barre 3: Xliy dlplg phudng tin qulin If

Xay d\ll1g Phuong an qU8n ly cac ho~t dQng trQng tam trong bang k~ ho~ch quan ly

trung h~ va dai h~n dii duQ'C UBND xii phe duy~t nh~m m\lc dich:

- Dam bao sb luqng, chftt luqng nQi dung, chuang trinh, m\lC tieu cua cac 'ho~t

d<)ng dii co trong bang k€ ho~ch.

- Dua ra phuong an quiln ly tbi Uti nh~m h~n ch€

tieu C\lC, phong ch6ng cac t~

n~n xii hQi, bito v~ v~ sinh moi truOng, gift gIn an ninh tr~t tv, giup cho cac chu th€

t6

chuc th\lc hi~n th~ng lQ'i m\lc tieu cua k€ ho~ch ho~t d9ng dS rae

- T6 chuc l\lc luqng quiln ly: Cong an, ~an quan t\l v~. thanh nien tInh nguy~n,

cac t6 chuc chinh tri, doan th€

... dam bao an tom.

- Tang cuOng cang tic ki€m tra gifun sat cac ho~t dQng di€n ra theo k€ ho~ch.

- Xay d\ll1g cac phuong an quan ly dv phong, d€ kip thai giai quy~t cac S\l c6 bftt

nga co the xay ra nhu hoa ho~n, m~t di~n d<)t xuftt, hu hong trang thi€t bi, tlrili tr~ng

cfip clm, mfit an ninh tr~t tv, tai n~n nghS nghi~p .....

Quan ly cac ho~t d9ng van hoa, th€ thao, gia dlnh va du lich t~i dia phuong la trach

nhi~m cua Cftp uy, chinh quySn va toan the c<)ng d6ng dan cu sinh s6ng t~i dia phuong.

h~t cac ho~t dQng cftn phai quan IY. Nhung can bQ, cong chuc .a hQi xa co mQt vi trf va

Nguai can bQ cong chuc van hoa, xa hQi xa khang th€ mQt mlnh rna co th€ quan xuy~n

vai tra rftt quan trQng la tham mUll d€ xuftt cho cftp uy va chinh quy€n dia phuong cach

k~ thira nhUng gia tri truy€n th6ng t6t d~p, phat tri€n di len, gop phftn thuc dfty cac ho~t

thirc quan Iy cac ho~t nay sao cho ~gay cang di vao n€ n~p, van minh, ti~n bQ, tren cO' So'

dQng van hoa, th€ thao, gia dinh va du 1ich & dia phuong phat tri€n ngay cang phong

phu, sinh dQng va h~p d~n, ph\lC V\l d~c l\lc dai s6ng tinh thftn cua quftn chung nhan dan

trong thai ky xay d\ffig nong thon m&i, cong nghi~p hoa, hi~n d~i hoa dftt nu&c.

Mu6n lam duqc di€u do nguai can bQ cong chuc van hoa-xa hQi xa phai t\l trang

bi cho mlnh nhUng ki~n thuc hi€u bi~t c~n thi~t d€ co th~ ph~n lo~i cac lo~i hlnh ho~t

dQng neu tren rnQt cach chfnh xac, r6 rang. Tren cO' So' do can cu vao nQi dung, hinh

thuc va quy rna ho~t dQng tham mUll cho Cftp uy va chinh quy€n dia phuong lo~i hlnh

nao Chinh quy€n dia phuong tr\lc ti~p quan 1y, lo~i hinh ho~t dQng nao UBND xa giao

cho cac t6 chuc doan th€ chfnh tri xa hQi quan 1y, Lo~i hinh nao giao cho cac t6 chuc

xa hQi ngh€ nghi~p quan 1y; Lo~i hinh ho~t dQng nao giao cho cac doanh nghi~p quan

1y; Lo~i hinh ho~t dQng nao do chinh ban than nguai can bQ cong chuc van hoa-xa hQi

xa tf\lC ti~p thea d6i va quan 1Y. Kern thea k~ ho~ch quan 1y cac ho~t dQng nay nguai

nhi~m Vl) quan 1y cac ho~t dQng van hoa, th€

can bQ cong C11UC van hoa- xa hQi xa c6 trach nhi~rn cung c~p va huOng d~n cho cac

d~t hi~u qua cao.

3. Quy trinh xay d\fng K~ ho,ch T6 chtlc cac ho,t dQng van boa, gia dinh,

th~ tbao va du lich tren dia baD xa.

chu th€ quan 1y sir d\lng cac van ban quy ph~m phap 1u~t cua Nhil nuac th\lc hi~n thao va du 1ich a dia phuong ngay cang

T6 chuc cac ho~t dQng van hoa, th€ thao va ~u 1ich 1a rnQt trong nhUng ho~t dQng

nh~m bao v~, gin gift, khai thac va phat tri€n cac ho~t dQng van hoa, th€ thao, gia dlnh

va du 1ich tren dia ban xa, tren cO' So' do quang ba, gi&i thi~u, tuyen truy€n cac gia tri

thftm mT, nhan van cua cac ho~t dQng fty d~n vai nhan dan, lam th6a man dai s6ng tinh

th\lc hi~n duqc di€u do nguai can bQ cong chuc van hoa - xa thftn cua nhan dan. D€

hQi xa cftn phai co ky nang xay d\ffig K~ ho~ch T6 chuc cac ho~t dQng hfru fch nay rnQt

14

cach bai ban, khoa hQc.

.

buac sau:

BU'O'c 1: Tim hiiu npi dung hO{lt ilpng

TIm hi~u, nghien cUu va xac dinh nQi dung ho~t dQng sfip t6 chuc? ThuQc linh

V\fC nao? Nhflrn rnvc dich y nghia gl? B6i tUQl1g ho~t dQng la ai? Ho~t dQng duqc t6 chirc thuOng nien hay ho~t dQng mai? Ai la chu th~ dUng ra t6 chuc: Chinh quy~n dia

phuong, ·doanh nghi~p, doan· th~ hay ca nhan t6 chuc? NQi dung, quy rna, hlnh thuc t6

chuc? M\lc tieu t6 chuc?

- n6i viii hO(lt d(Jng dUflc t6 chilc thuang nien

Cdn nghien cUu Uti khuy~t di~m va nhUng bai hQc kinh nghi~rn cua vi~c t6 chuc

D~ xay d\ll1g K~ ho~ch T6 chuc d~t hi~u qua cao cfrn phai xac dinh duqc m\lc tieu, m\lc dich, y nghia va tdrn quan trQng cua vi~c t6 chuc, tren co sa do d€ ra nhUng quy~t dinh dung dfin v€ vi~c chQn Iva cac phuong an va cac giai phap t6 chuc tri~n khai th\l'c hi~n mang tinh khci'thi cao. Xay d\ffig K~ ho~ch T6 chuc cfuI n~m vitng cac

hlnh th\Ic ti~n cua dia phuong, xac dinh phuong an xay dlJIlg K~ ho~ch T6 chuc sat vai

nhu cfru thvc t~. Tham mUll, d€ xuAt., xin y ki€n chi d~o cua uy Ban Nhan Dan xa, tren co sa do huOng dfin chu the t6 chue ho~c trlJc ti~p dUng ra t6 chuc ho~t dQng sao cho chAt lUQl1g, hi~u qua cua ho~t d9ng eua narn nay ti~n bQ han nam truac.

- n6i viii hO(lt d(Jng mili

Cdn xem xet nghien cUu toan bQ k€ ho~ch, nQi dung chuong trInh, kich ban t6 chuc

cac ho~t d9ng rnai do Chu the t6 ehuc xay dlJIlg co anh huOng gl d€n phong tl)C t~p

quan, dOi s6ng van hoa tinh thfrn cua nhan dan dia phuang hay khang? N€u la ho~t dQng

co tai trq thl cfrn xac dinh xem d6i tuQl1g tai trq la ai? Quy€n lQi Nha tai trQ' nhu th€ nao?

Ho~t dQng duqc t6 chuc co lam anh huOng d€n thuful phong my t\lC cua dan tQc hay khong? Mang l~i lqi ich tinh thfin va v~t chAt nhu th~ nao cho qUfrn chung nhan dan &

diaphuong?

Nh~n xet, danh gia uu di~m, khuy€t di~m cua k~ ho~ch, Iqch ban, nQi dung chuang trinh t6 chuc do chu th~ t6 chuc xay dlJIlg. N€u thAy co di€u gl bAt c~p, tI1JC ti~p gop y va hUOng dftn chu th~ t6 chuc chinh sua b6 sung hom thi~n K€ ho~ch T6 chuc. Bao cao xin y ki~n chi d~o va quy~t dinh cua UBND xa.

ho~t dQng nay duqc rut ra til nam truac, can cu vao dai s6ng kinh t~ xa hQi va tlnh

•

BtrO'c 2: Xay dlplg k~ hO(lch tang thi

Til rn\lc dich,- y nghla, n<)i dllng ho~t d<)ng chuAn bi t6 chd-c xac dinh rn\lc tieu cua

ho~t d<)ng do, ti€n hanh xay d\lllg ke ho~ch t6ng th~, co S\I s~p x€p, b6 tri hqp ly va

khoa hQc cho tUng lo~i cong vi~c: Cftn phai xac dinh ra chu d~ cua tUng lo~i hInh ho~t

d<)ng rna trQng tam la n<)i dung, hinh thilc va quy rno cua k€ ho~ch t6 chilc: Phong trao

van h6a van ngh~ quftn chung, L~ h<)i dan gian hay giai dua thuy~n truy~n th6ng ... D6i

vai ho~t d<)ng duQ'c t6 chilc rnai cftn phai duQ'c quan tam den quy~n lQ'i, nghla Vl) va

trach nhi~rn cua Nha t6 chilc d6i vai chinh quy~n dia phuong.

BuO'c 3: Xay dlplg k~ hO(lch chi ti~t, phan chia ti~n d~ triin khai th'!c hi~n

hO(lt ilVng tir ilau cho il~n khi k~t thuc

Day Ifl cong C\l giup cho vi~c ki~rn tra, gianl sat tien d<) tri~n khai th\Ic hi~n cac

cong vi~c co hi~u qua nhAt. Dam bao cho nhUng nguai th\Ic hi~n cac cong vi~c trong

cung rn<)t k€ hq~ch t6ng th~ khong d~ bAt cil rnQt giai do~n nao cua cong vi~c bi tr~ h~n,

ho~c kern chAt lUQllg, til d6 gay anh huOng tr\Ic ti€p hay gian ti€p den chAt lUQllg cac

cong vi~c khac trong cung rn<)t K€ ho~ch t6ng th~.

Bang k€ ho~ch v~ ti€n d<) tri~n khai th\Ic hi~n S\I ki~n khong chi la rn<)t bang danh

sach th~t dai vOl nhUng cong vi~c cftn phai lam rna no con la rn<)t thai khoa bi~u li~t ke

rmUng cong vi~c chu y€u,

thai gian th\Ic hi~n duQ'c rnieu ta phan tich rn<)t cach C\l th~, de

cac thanh vien tham gia th\Ic hi~n d€ dang.

BuO'c 4: Ta chilc hO(lt ilVng

- Thanh l~p Ban T6 chilc (can nh~c cac thanh vien tham gia sao cho chinh xac va

dfty du).

- Len k€ ho~ch ti€n d<) thai gian cho ho~t d<)ng va th\Ic hi~n k€ ho~ch ti€n d<) thai

gian cua ho~t d<)ng Ay rn<)t cach chinh xac.

Hay can nh~c cach s~p x€p cac cong vi~c sao cho hqp ly, khoa hQc. Thong thuOng

co nhUng cong vi~c b~t bu<)c cAn phai co thai gian, cling co nhUng cong vi~c khAn cAp,

nhUng cong vi~c tinh ti€n

thea 1<) trInh, nhUng cong vi~c cftn phai lam ngay rna khong

cong vi~c nao cftn phai larn truac, cong vi~c nao giai quy€t sau. Vi~c giai quy€t cac cong

16

c~n co quy thai gian d~ thl!c hi~n. vAn d€ quan trQng la Ball t6 chilc phai xac dinh duQ'c

vi~c co khoa hQc se ti~t ki~m duqc thai gian va nang cao chAt IUQllg cac cong vi~c.

.

- Phful chia thOi hC;ln cho,m6i cong vi~c trong k~ hOC;lCh t6ng th€.

Nguqc l~i se lam h~n ch~ hi~u qua Clla cong vi~c.

vi~c khac. Trong khi thai gian va ngu6n l\lc co h~n Ban t6 chuc cftn phai s~p x~p cong

vi~c thea thu tl! Uti tien d€ giai quy~t tru6c. Vi d\l cftn phai len k€ ho~ch C\l th€, chi ti€t

C6 nhUng vi~c cftn phai lam tru6c, n~u khong se gay dlnh tr~ d~n nhUng cong

cho nQi dung chuong trInh, giri giAy ffiai t6i d~i bi~u tru6c mot tuftn, thong bao tren

phuong ti~n truy~n thong cua xa, ho~c lam ap-phich quang cao hay pa-na treo t~i

di~n ra ho~t d9ng ...

nhUng dia di€m d€ thu hut S\l chu y cua cang chung tru6c m<)t tuftn, hay nira thang

- Xay d\lllg kich ban chuong trInh, n9i dung C\l th€ cho ho~t d9ng.

s~c rieng bi~t khac nhau doi khi hoa nh~p v6i nhau t~o thanh m<)t ho~t dQng IOn mang

Cac ho~t d<)ng van hoa, thS thao va du lich duqc t6 chuc thuOng mang cac mau

mau s~c phong phu, da d~ng.

D€ phan bi~t trong vi~c t6 chilc cac ho~t d<)ng van hoa, th~ thao, gia dlnh va du

lich t~i m6i dia phuong, t~o ra S\l phong phil, sinh dong, hAp dfrn cu6n hut nguai dan

trong vi~c t6 chilc, can b<) cong chuc van hoa - xa h<)i xa can cu m\le tieu chuang trInh,

thai gian t6 chuc chuang trInh, quy rna chuang trlnh d€ xay d\lllg kich ban n<)i dung

chuang trlnh.

Xay d\lllg kich ban chuang trInh cho m6i ho~t dQng phai sue tich, di€n d~t ng~n

gQn, ham chua nhi€u y nghia van hoa, nhan van nhung phai mang s~c thai rieng, d~c

trung Clla ho~t dQng do ...

- Phan cong, phan nhi~m cho cac thanh vien trong Ban T6 chuc sao cho phil hqp

Vi quy thm gian co h~, Ban t6 chilc se khong cling mQt lilc lam duqc t~t ca mQi

v6i trlnh dQ, nang l\lc Clla tUng nguai.

la phai bi€t phan chia cong vi~c cho cac thanh cong vi~c cftn lam. Vi v~y di~u cftn thi€t

vien trong Ban t6 chuc ranh m~ch, ra rang, tranh S\l ch6ng cheo, anh huOng d€n cong vi~c

_ chung. Cling co nhUng thanh vien nang l\lc h~n ch~, th\lc hi~n cong vi~c khong d~t yeu cftu... Nhung se th~t lang phi va sai lftm n€u TruOng Ban t6 chuc om d6rn qua nhi~u vi~c, tirng goi qua hay ghi tirng ta gi~y mai trong khi vi~c~ua_~~~g th~m chi phai ng6i x€p

ban cfrn lam la thea d6i, quan ly, giam sat, don d6c ti~n d(> th\lc hi~n k~ hO(;lch cua cac thaOO vien d~ khong c6 h(;lng m\lc nao, ooan Sl! nao di ch~ch huOng ra khoi k~ hO(;lch da

xac diOO.

- L~p phuong an dl! phong va phuang an giai quy~t cac Sl! c6 bfrt nga c6 th~ xay rae

Cac vfrn d~ hoa hO(;ln, mfrt di~n d(>t xufrt, hu hong trang thi~t bi, tlOO tr(;lng cfrp

c(ru, mfrt an ninh tr~t tl!, tai n(;ln ngh~ nghi~p... D6 la nhUng vfrn d~ thuOng hay g~p

phai trong qua trlOO t6 chuc tri~n khai thl!c hi~n cac Sl! ki~n. Nguai can b(> cong chuc

van h6a-xa h(>i xa khi t6 chuc cac hO(;lt d(>ng van h6a, th~ thao va du lich tren dia ban

xa cfrn phai lUll y tinh d~n cac phuong an dl! phong, d~ kip thai giai quy~t cac Sl! c6

bfrt nga c6 th~ xay rae

- Dl! ki~n v~ tai chiOO cho hO(;lt d(>ng chufrn bi t6 chuc.

C~n phai dl! ki~n v~ tai chinh va len dl! toan cho cac hO(;lt d(>ng chufrn bi duQ'c t6

chirc t(;li dia phuong. D~t cau hoi v~ tai chiOO lfry til ngu6n nao? C6 ca OOan, don vi, t~p

th~ nao he> trQ', tai trQ' hay khong? Dl! ki~n v~ tai chinh la m(>t khau vo cling quan trQng

trong qua trlnh t6 chuc cac hO(;lt d(>ng van h6a, th~ thao, gia dlOO va du lich t(;li dia

phuong, n~u khong dl! ki~n duQ'c ngu6n tai chinh dli co k~ hO(;lch t6t, kich ban hay cac

hO(;lt d(>ng cling khong th~ t6 chuc duQ'c. ­

- Len danh sach khach mai.

C~n len danh sach khach mai ngay til khi dl! dinh t6 chirc hO(;lt d(>ng, hO(;lt dQng

chufrn bi duQ'c t6 chuc phli hQ]) v6'i d6i tUQ'llg khach mai nao, v6'i gi6'i nao? DQ tu6i

nao? Len danh sach khach mai duQ'c coi la khfiu kha quan trQng trong qua trlnh t6

chuc, n~u cac hO(;lt dQng duQ'c t6 chuc rna khang co khach mai tham dl! thl t6 chuc cho

ai? T6 chuc d~ lam gl?

- Dl! ki~n s6 nguai tham dl!.

Can cu vao m\lc tieu, m\lc dich, y nghla, ngu6n tai chinh, danh sach khach mai

cua hO(;lt dQng dl! dinh t6 chuc, nguai can bQ cong chuc van h6a-xa hQi xa c~n phai

hlnh dung va dl! ki~n duQ'c s6 nguai tham dl!, vi d\l: Dl! dinh t6 chuc hO(;lt dQng A se

t6 chuc khong th~ la nha van h6a xa,

thu hut tren 1.000 nguai tham dl!, thl dia di€lTI

than ho~c n~u chi c6 100 nguai quan tan1 thl vi~c t6 chuc hO(;lt dQng t(;li mQt san v~n

dQng -c6 suc chua 10.0000 nguai la mQt Sl! lang phi Cl!C dQ ... cang dl! doan chinh xac

18

s6 lUQTIg nguai tham dg bao nhieu thl vi~c t6 chuc cac ho~t dQng cang co cO' hQi d~

•

thanh cong bfiy nhieu.

- nbc thuc, ki~m tra l~i ,to~m bQ cac cong vi~c dii duqc phiin cong cho cac thilnh

vi~c da l~p.

vien trong Ban T6 chuc, ti€n hanh la.p rap cac chuang trinh thea Bang ti€n do cong

Trong cac thanh vien cua Ban T6 chuc cling co nguai co d~c tinh chftn chu, do dg thai gian mai thgc hi~n cong vi~c duQ'c phan c6ng, lam cho Ban t6 cha d€n gfin h€t

chuc phai 10 la.ng. Vi d\l thu 4 nay hQ duqc giao phai hoan thanh Maket trang tri hoi

~

truOng ph\lc V\l h<)i nghi H<)i Ph\l nfr truac ngay thu 2 tufin sau, thl hQ khong lam ngay

rna. dQ'i d€n sat ngay do mai lam. VI v~y k€t qua la hQ lam fiu, Ma ket trang tri kern

chfit lUQTIg, co nhi€u l6i, cfin phai chinh sua, mfit qua nhi€u thai gian, cong suc ... Vi~c

nay c6 nhi€u nguyen nhan, co th~ do hQ b~n rQn qua nhi€u cong vi~c gia dinh, ho~c do

B~t lu~n nhu the nao thi do la rnQt ca tinh va thoi quen xfiu. Hay ki~m tra giam sat va

hQ tg tin van nang 19c cua chinh hQ, hay don gian hon la hQ co ca tinh thich chftn chu.

co bi~n phap kha.c ph\lc nhUng ca tinh va th6i quen xfiu fiy cua cac thanh vien cling

tham gia trong Ban t6 chuc (n€u co) d~ cong vi~c duqc thu~n 19i.

- Ti€n hanh t6 chuc ho~t d<)ng.

- K€t thuc ho~t d(>ng.

Bacre 5. Kit thuc hO{lt avng

th~t b~i cua ho~t d<)ng do. Rut ra nhUng bai hQc kinh nghi~rn ill nhUng vi~c lam dugc d€n

Ban T6 chuc hQP d~ nh~n xet danh gia Uti khuy€t di~m va muc do thanh cong hay

nhUng vi~c chua lam dugc. L~p Bao cao gui UBND xa k€t qua cua ho~t d<)ng. Bao cao

cfin neu ra UTI diem n6i b~t va nhUng h~n ch€ cfu phai khfic ph\lc, kern theo la nhUng ki€n

***************

Can hoi thao IUaD 1. K.€ ho~ch la gi? NOi dung cua Ke ho~ch, phan lo~i k€ ho~ch (Lien h~ trong vi~c xay dlJIlg k€ ho~ch cac ho~t dong van hoa, the thao, gia dinh va du Iich thgc t€ t~i

nghi, d~ xufit (n€u co).

dia phuong)?

2. Quan 1y 1a gl? T6 chile 1a gl? Vi~c xfiy d\ffig K€ ho~ch quan 1y, K€ ho~ch t6

chilc cac ho~t dQng van hoa, th~ thao va du lich tren dia ban xij co tfrm quan trQng nhu

th€ nao?

3. TrInh bay Quy trlnh xay d\ffig k€ ho~ch quan 1y cac ho~t dQng van h6a, th~

thao va du lich tren dia ban xa (Lien h~ th\lc t€ t~i dia phuong).

4. TrInh bay Quy trlnh xay d\lIlg k~ ho~ch T6 chilc cac ho~t dQng van hoa, th~

thao va du lich tren dia ban xa (Lien h~ th\lc t€ t~i dia phuong).

Titi lieu tham khao

1. TS. Nguy€n Hfru Thilc: Khiic ph¥c nhfmg I¢ch chudn trong t6 chilc va quan If; Ii hi)i T~p chi Tuyen giao, s6 3, Trang di~n til Tuyen giao ngay 26 thang 05 nam 2011

2. Nh~t Anh: Qulin Iy Ii hi)i: "Nuac chGy aa ... chua man", Theo www.ktdt.com.vn

3. Th~ Phuong: Vdn nr;zn nup bong Ii hi)i. Trang di~n til Ha nQi mai online, ngay

27 thang 7 nalTI 2010.

4. Song Chi: Thdy gi qua cac U hi)i a Vi¢t Nam. Caulacbonhabaotu do. Word

press. com

5. TS. Nguy€n Hfru Thilc: Mi)t s6 vdn a~ aq;t ra trong quan If; va t6 chilc Ii hi)i

hi¢n nay. Ban tin Quan 1y Van hoa. Th~ thao va Du Ijch, s6 20 (2011)

.:

20

I

•

I

I

I

I

I

I

1

I

KY NANG GlAD TIEP VA PHOI H<}P C;UA CONG CHUC

I

VAN HOA - xX HOI xX vOl cAc CO QUAN, TO CHUC

vA cA NHAN TREN BJA BAN xX

Ths. LAI THl LAN PHVdNG

Ths. HOANG THl BINH

Thai luqng: 8 ti€t(*)

A. MVC BicH, YEU cAu

1. M1}.C dicb:

- Cung cdp cho hQc vien nhfrng ki€n

thuc cO' ban v~ Ky nang giao ti€p va ph6i

hqp cong taco

- V~n d\lng ki€n

thuc cO' ban v€ Ky nang giao ti€p va ph6i hqp cong tac van ho~t

d9ng quan ly va t6 chuc adia phuong mlnh .

2. Yeo du:

HQc vien n~m duQ'C ki€n

thuc cO' ban v€ Ky nang giao ti€p va ph6i hqp cong tac,

d6ng thOi (mg dVng co hi~u qua trong ho~t d9ng th\Ic ti€n adia phuong.

B.NQIDUNG

I. Giao ti~p banh chinh

1. Nhfrng vAn d~ chung v~ giao ti~p banh chinh

1.1. Khai ni?m giao tiip

Giao ti€p

la rn9t qua trlnh d\fa tren S\f trao d6i gifra hai hay nhi~u nguai su d\lng rn9t rna Clr chi, til ngfr d€ co th€ hi€u duQ'c thong tin duQ'c chuy~n til nguai phat tin d€n

nguai nh~n tin.

1.2. Dije ili2m ella giao tiip hanh chinh

Qua trinh xac l~p rn6i quan h~ va S\I ti~p xuc gifra hai hay nhi€u nguai vai nhau nh~m th6a man nhu cfiu nhdt dinh cua quan ly hanh chinh. Tren cO' sa thu nh~n thong

(*) - Ly thuy~t; 4 ti~t; Thao lu~n: 4 ti~t

tin, hai ben se xay dlJIlg, di€u chinh m\lc tieu, hanh vi qua S\l tac dQng lfin nhau nhAm dem l~i lqi ich nhi€u nhftt.

Cac lo~i giao ti€p: Nghe, n6i, dQc, vi€t

Ho~t dQng giao ti€p trong hanh chfnh di€n ra qua hai m6i quan h~ hanh chinh co bim:

Thu nhdt, giao ti€p trong nQi bQ co quan hanh chinh nha nu&c: g6m giao ti€p gifra

cftp tren v&i cftp du&i va giao ti€p gifra can bQ, cong chuc v&i nhau.

Thu hai, giao ti€p gifra can bQ, cong chuc d~i di~n cho co quan hanh chinh nha

nu&c v&i t6 chuc va cong dan.

Giao ti€p hanh chinh c~n dam bao v€ hlnh thuc va cach thuc giao ti€p: Khong ba

hoa, lu<)nl thuQnl, an n6i tu)' ti~n, xue xoa, gia dlnh chu nghla, cling nhu th6i hach

dich, cua quy€n, n~t nQ nhan dan... rna phai luon tuan thea nhUng chuAn m\lc xac dinh,

huOng t&i nhUng hanh vi giao ti€p chuAn m\lc, van hoa, van minh, lich S\l, luon phai c6

thai dQ vui ve~ hoa nha, "kfnh tr()ng nhan dan, hoa nhii va than di viii tl6ng s'!", giai

quy€t cong vi~c cho dan mQt cach khach quan, minh b~ch vftn la nhUng chuAn nl\lC

giao ti€p cua mQt n€n hanh chinh hi~n d~i.

Giao ti€p

trong quan ly hanh chinh_ nha nu&c luon cftn duqc can nh~c, tinh toan,

chQn lQc thong di~p ng~n gQn, suc tich, d€ hi€u, d6ng thai luon phai chQn nhUng lo~i

hlnh giao ti€p thich hqp nh~m dem l~i hi~u qua t6i Uti trong quan lY.

1.3. Vai tro eua giao tiip hanh ehinh

Giao ti€p gifr vai tro la cong C\l, phuang ti~n d€ d~t m\lc dich cua ho~t dQng. Chftt

luqng va hi~u qua ho~t dQng tliy thuQc van muc dQ chftt luqng cua qua trlnh giao ti€p

duqc ti€n hanh. Khi giao ti€p chia se lqi ich cho ca hai ben tham gia thl ca hai d€u cam

thfty t6t han, d€u mu6n cling nhau lam vi~c, xay dlJIlg duqc giai phap t6t nhftt dS giai

quy€t vftn d€ cling quan tam.

1.4. Cae hinh thue giao tiip hanh ehinh

D€

th\lc hi~n t6t ho~t dQng giao ti€p

trong quan ly hanh chinh nha nu&c, cfrn hi€u ro tinh chftt cua tUng lo~i hinh giao ti€p khac nhau. Chinh VI v~y cftn phftn lo~i giao

ti€p thea nhUng tieu chi khac nhau.

Theo tinh chinh thuc cua cUQc giao ti~p: Co giao ti~p chinh thuc va giao ti~p

•

khong chinh thuc.

Theo s6 IUQ1lg cae ehu !he tham gia giao ti~p: Co giao ti~p gifra cae ea nhfrn va

giao ti~p t~p th~.

Theo tinh ch~t cua ti~p xuc: Co giao ti~p tr\Ic ti~p va giao ti~p gian ti~p (nhu qua

van ban, thu til, sach bao, di~n thoC;li, mC;lng internet...

Theo phuong ti~n giao ti~p: Co giao ti~p bfing ngon til (bfing hlnh thuc am thanh

noi ho~c vi~t vai k~t qua cu6i cung la tC;lo ra nhfrng ngon ban) ho~c giao ti~p phi ngon

til (bi~u tUQ1lg, cu chi, di~u bQ, net m~t, trang ph\lc v.v) ho~c k~t hqp phi ngon til vai

ngon til (vila noi vila th~ hi~n qua thai dQ, cu chi, di~u bQ, net m~t ...)

Cac cong C\l giao ti~p phi ngon ill duqc su d\lng thuOng xuyen trong hOC;lt dQng giao

ti~p hanh chinh, co vai tro d~c bi~t trong hOC;lt dQng do. Tuy nhien, no chi mang tinh b6 trq

va trong mQi truOng hqp cftn duqc "dich" sang ngon ban mQt cach nh~t quan nhfun t(;lo d\ffig nhUng m6i quan h~ quan ly d6ng nh~t v€ nQi dung gifra cac chu th~ giao ti~p. MQi tuy ti~n trong vi~c su d\lng nhUng cong C\l nay co th~ dem lC;li nhiing h~u qua khong luOng, lam

suy gi3m hi~u qua cua hOC;lt dQng hanh ~hfnh cong Vl).

1.5. Cae nguyen ttic giao tiip tTong hanh ehinh

a) Dam bao Sl! hoi hoa v~ m(lt If/i ich giua cac ben tham gia giao tiip

Nhfrng nguai d~n giao ti~p v6'i cO' quan hanh chinh Nha nu6'c thuOng it chufin bi

tam ly cho nhUng yeu cftu, d€ nghi cua hQ. Khi khong dC;lt duqc nhUng di€u nhu dff d\I

dinh, nguai dan thuOng co nhUng phan (mg &nhfrng muc dQ khac nhau (co th~ b\Ic tuc,

bu6n bff, chan nan, m~t long tin, to thai dQ b~t hqp tac th~m chi lang nh\lc, chui b6'i can

bQ, cong chuc). Chinh VI v~y, mQt nguyen t~c cO' ban trong giao ti~p la phai c6 g~ng

lqi ich cua hai ben tham gia giao ti~p. Nguyen t~c nay doi hoi

dam bao S\I hai hoa v€ phai chu Yflhfrng di~m cO' ban nhu sau:

- Nguai can bQ, cong chuc phai hi~u tam ly cua nguai dan khi d~n giao ti~p, danh

thai gian d~ tIm hi~u m\lc dich cua d6i tUQ1lg giao ti~p, d6ng thai trong hOC;lt dQng giao

ti~p nay, cO' quan don vi mlnh cftn dC;lt duqc m\lc dich gl.

- N~u la giao ti~p gian ti~p, cong chuc c·ftn danh thm gian giup cO' quan va thu truOng

thu th~p nhUng thong tin v€ phia d6i tac va nhfrng lQ'i ich rna hQ huOng tm.

- Trong qua trlnh giao ti€p, cong chuc phai huOng t6'i vi~c sao cho m\lC dich cua

cO' quan mlnh d~t va lQ'i ich cua d6i tUQllg tham gia giao ti€p.(nguO'i dan) cling duQ'c

thoa man mQt phfrn hay toan bQ. NguQ'c l~i, n€u trong giao ti€p chi chu trQng t6'i lQ'i ich clla cO' quan mlnh rna khong chu y. t6'i ho~c g~t bo hoan toan lQ'i ich cua nguO'i dan thl ho~t dQng giao ti€p nay chua h~n dil la thanh cong (ngay ca khi k€t qua duQ'c phia ben

kia chfip thu~n).

- Trong wOng hQP lqi ich cua d6i tuQllg giao ti€p khong duQ'c thoa man thl cong chuc

cfrn phai to thai dQ cam thong, chia se, khong co thai dQ hi€u thfulg ho~c thO' 0'.

b) Dam baD nguyen tac binh diing trong giao tiip

C~n dfuv bao rfulg rnQi d6i tuQllg giao ti~p d~u phai duQ'c ton trQng va d6i xU t6t. tlnh hU6ng kho xu: mQt ben la cong

Trong ho~t dQng giao ti€p, cong chuc co khi g~p

vi~c, mQt ben la nhfmg quan h~ co anh huOng d€n cO' quan ho~c ban than mInh. Nguyen

t~c nay giup cho cong chuc tranh duQ'c nhfmg sai lfrm trong giao ti€p khi hQ co quan

ni~m '~nguai nay khong quan trQng", kh6ng co anh huOng gl den ban than minh, cO' quan

mlrili thl thO' 0', th~m chi coi thuOng.

Tranh twOng hQP co hai nguO'i dan lien h~ lam vi~c, nguO'i cong chuc don da giai

quy€t cho nguO'i dan quen bi€t, con nguai kia thl nh~n duQ'c cau tra lai mQt cach ng~n

gQn d€n muc vo cam "hit gia, h?n din chiJu". Cach xu sv nhu v~y se lam mfit uy tin

cua cO' quan va ca uy tin cua ban than.

c) Nguyen tac huang tai giai phap tbi uu

V~n d\lng nguyen t~c nay cfrn chu y mQt s6 di€rn sau:

- Cong chuc phai l~ng nghe yeu cfru cua d6i tUQllg giao ti€p va yeu cfru do khong

th€ dap (mg duQ'c toan bQ thl can bQ, cong chuc. cfrn dua ra mQt s6 giai phap (trong

ph~m vi quy€n h~n cua nllnh) d€ hQ co th~ Iva chQn.

- Dua ra mQt phuong an d€ giai quy€t vfin d€, sau do d€ nghj mQi nguai thao

lu~n, can nh~c va quy€t djnh Iva chQn mQt trong cac phuong an do.

- N€u phia d6i tuQl1g giao ti€p v~n khong chAp thu~ thl co th€ d€ nghj hQ dua ra d€

nghj cua hQ d€ xem xet. N€u vftn d€ vuQt qua thAm quy€n quy€t djnh, cong chuc co th€

ghi nh~ cac giai phap cua d6i tuQl1g giao ti€p va hua trao d6i l~i vo·i thu truOng cO' quan.

d) Ton trQng cae gia trt van hoa

•

Gia tri van hoa la mQt ph~m tm rQng 100 v6'i OOUng bi€u hi~n da d~ng cua no. Co

gia trj van hoa trong nu6'c, co gia trj van hoa cua nu6'c ngoai. Trong mQt nu6'c da dan

tQc va trong di€u ki~n hQi nh~p qu6c t€ hi~n nay cfrn dam bao ton trQng truy€n

th6ng,

van hoa giao ti€p (mg xu cua cac dan tQc thuQc cac n€n van hoa khac nhau.

2. Cae ky nang giao ti~p

2.1. Ky nang nghe

Lftng nghe co th€ dem I~i OOUng IQ'i ich cO' ban sau:

- Th\lc hi~n t6t nhUng gl duQ'c huOOg dftn va dua ra lai khuyen mQt cach nhanh

chong va chinh xac.

- Lfty duQ'c y ki€n tir nguai khac

- Hi€u duQ'c nhu cfru, tlOO tr~ng cua d6i tUQllg giao ti€p

- Hi€u duQ'c kho khan cua d6i tUQllg cfrn giup do.

2.1.1. Cae kiiu nghe

Can cu vao m\lc tieu cua ho~i dQng nghe, nguai ta co th€ chia "nghe" thaOO 5

ki€u OOu sau:

Ki~u oghe

Moi trtrirng

Tinh chit

sir d\log

Nguai ta giao ti€p v6'i nhau dan gian la

1. Giao ti€p xii

Gifra b~n be, gla

hQi: nghe d€ giao giao k€t xii hQi, khong OO~m m\lC tieu trao

lai

dlOO... Thi d\l:

k€t

d6i thong tin chuyen bi~t nao do

chao xii giao...

2. Giai tri: nghe Chu y€u nh~m giai tri, thuOng thuc, khong

Nghe caOO~c

d€thuOngthuc

OO~m daOO gia hay phan tich

thong Trao d6i thong tin OO~nl m\lC tieu de hi€u

Trong nhi€u

3. Nh~n

hom

tin: nghe d€ hQc

nguai khac nu6n noi gl, chu khong d€ phe

canh

phan hay phan quy€t gl

Quan

Iy;

thuang

4. Thuy€t

ph\lc: Nh~m thuy€t ph\lc nguai khac lam gl do,

nghe d€ quy€t djnh

do do cfrn nghe co phan tich, danh gia

m~l,...

cam: Cam nh~n de> bi€u cam cua thong di~p d€

Trong nhi€u

hoan

5. D6ng

nghe d€

thdu hi€u

hi€u va thong cam nhau hon; co th€

la d~ cimh

ti€p nh~n

thong tin ho~c glao k€t don

thuAn; va til d6 lam cho nguai noi th€ hi~n

h€t nhUng cam xuc eua mlnh

Tuy nhien, Sl! phan chia nay chi mang tinh tuong d6i, bai trong nhUng truOng

hqp nhdt dinh no khong t6n t~i me>t cach bi~t l~p rna chung hoa quy~n v6'i nhau, m6i

ki€u nghe co nhUng mvc dich khac nhau. D€ d~t duQ'c m\lc dich hi~u qua cua ho~t

dQng nghe cAn co ky nang nghe (cach thuc nghe) tuong (mg phli hqp, trong do nghe d6ng cam la lo~i nghe amirc de> cao nlldt.

2.1.2. Kj nang nghe co hifU qua

D€ nghe co hi~u qua cAn chu y mQt s6 rao can sau:

Thu nh6t: Thai at) thiiu than thi?n cua 2 ben ho~c thi€u tin c~y l~n nhau thl kh6

rna c6 cUQc giao ti€p lli~u qua, no t~o ra khoang cach tam 1y gifra hai ben v6'i bi€u hi~n

cua no la SlJ V\lng v€,

thi€u

t€ nhi trong giao ti€p. NguQ'c l~i, n€u

trong qua trlnh giao

ti€p co thai de> ton trQng l~n nhau thl se t~o ra duQ'c mQt bfiu khong khi than m~t, cai

rna, than thi~n, thoai mai thl d€ cam thong, chia se v6'i nhau, cling nhau giai quy€t vdn

d€ va cung nhau d~t duQ'c m\lc dich t6i da trong giao ti€p.

Thir hai: Yiu t6 moi truimg cling tac dQng rdt m~nh d€n muc dQ cua nguai nghe d6i

v6'i thong di~p cua ngum noi. Vi nhu mQt can phong qua 6n, qua t6i, qua l~nh, khoang

cach qua xa ho~c qua gAn, mQt chi€c ban qua lOn, me>t d6ng tai 1i~u chdt cao ngan cach

gifra hai ben giao ti€p ... se 410 ra mQt cam giac thi€u thoai mai cho ngum nghe khi€n cho

ngum nghe kho khan trong ti€p nh~ thong tin. Vi v~y, cAn b6 tri noi linn vi~c ho~c noi

giao ti€p yen tInh, t6t nhdt khong sir d\lng di~n tho~i va khong d€ ngum khac 13m phi€n ...

Thu ba: Thiiu tq,p trung trong lang nghe v6'i nhUng bi€u lli~n nhu:

- Nguai nghe chi cham chu d€n vi~c phat hi~n ra nhUng di€m gay mdt t~p trung a nguai n6i hon la t~p trung vao nQi dung cua thong di~p. Vi nhu nguai nghe sao nhang

bai mQt d~c di€m v€ hlnh dang, khuon m~t, ho~c mQt phong cach rieng.

- Nguai nghe d€ cho cac y€u

•

t6 tac dQng til ben ngoai khi€n cho hQ thi€u t~p trung nhu: nhln thea ai do di ngang qua, hu6ng v€ phia ti€ng chuong di~n tho9i reo ho~c cach (mg xu cua nhfing nguai khac trong phong.

- NguOi nghe khong quan sat nguOi noi nen khong thfry h€t duqc cach di~n d9t bfu1g di~u

bQ, cu chi hay cac tin hi~u khac oofun giup nguOi nghe hi€u them v€ thong tin.

- Nguai nghe co th€

lam OOi€u vi~c cung mQt luc, ch~ng h9n nhu vila S09n thao

mQt van ban vila lfing nghe nguai khac trlOO bay, vila suy nghT ti€p v€ mQt di€u gl do.

thinh giac,

Thu tu: Nguyen nhan sinh If. Do tu6i tac, nguai nghe co vfrn d€ v€

nguai nghe co thoi quen nghe OOanh han noi ...

la bi€t nh~n ra S\l thi€u t~p trung thl

Vfrn d€ quan trQng trong ho9t dQng giao ti€p

cling co ngma la dii dinh hu6ng duqc cach khfic ph\lc tlOO tr9ng nay. Do cling chinh la

mQt bi€u hi~n d~n d€n thaOO cong trong giao ti€p.

Khi nguai khac noi, chung ta thuOng nghe abf>n cfip dQ:

- Lam nga: Khong nghe

- Gia va: Khong th\lc S\l nghe

- Nghe mQt phftn: Chi nghe mQt sf> nQi dung nhfrt dinh

- Chu y: Nghe tUng til

- Nghe thfru cam: la nghe vai m\lc dich d€ hi€u sau tri thuc va tlOO Canl, d€ nhln

OO~n th€ giai thea cach cua nguai n6i. Cac chuyen gia giao ti€p cho r~ng nguai ta chi

..­

giao ti€p 10% b~ng lai. 30% thong qua cac ti€ng dQng, va 60% do ngon· ngu ca th€. NguiJi ta kh6ng chi nghe bang tai ma con nghe bang milt va ea trai tim. Cftn cam thfry, co liOO cam v€ vfrn d€; nghe d€ cam, d€ hi€u y nghTa, d€ co haOO vi, ngoai nQi dung

duqc truy€n tai tit nguOi noi thl nguai nghe phai quan sat ca thai dQ nguai noi cQng vai

phan doan, S\l trai nghi~m trong cUQc s6ng, ho~c cftn co S\l d6ng cam giao thoa giua

nguai noi vO'i nguOi nghe thl mai co th€ thfru hi€u duqc "y t9i ngon ngo9i" cua thong tin

nguai noi phat rae

2.1.3 Ren luy~n ky nang nghe hi~u qua

Khi ren luy~n ky nang nghe d€ dam bao giao ti€p co hi~u qua, chung ta nen chu y

OOung ky nang ca ban sau:

Thir nhdt: Th~ hi~n cho nguai n6i bi€t d€n S\l chu y cua mlnh b~ng cach:

a) T~p trung chu y vilo nguiJi noi

- BAt d~u ti€p xuc bftng ml)t thai dl) tich C\lC va OOi~t tlnh (chao hoi, mai ng6i...)

sfin sang v€ m~t tiOO thfu1, tlnh cam ~a th~ chAt d~ lang nghe.

- Duy trl vi~c giao ti€p b~ng anh m~t v&i nguai n6i ml)t cach than thi~n (tuy~t d6i

l~ng nghe va quan tam d€n nhfrng gl hQ dang n6i. Tranh nhln chfim chtlm lien t\lC vao

m~t nguai n6i c6 th~ lam cho hQ khong thAy thoai mai.

kh6ng li€c xeo, li€c trl)m) lam tang them S\l t\l tin cho nguai n6i, va th~ hi~n S\l chu y

- ChQn cach di~n d~t b~ng di~u bl) cli chi "rna": Nguai nghe chi c~n ml)t cli chi rAt

006 va nh~ nhang la hay nghieng nguai v€ phia nguai n6i ho~c ng6i g~n l~i v6'i nguai

noi ho~c ng6i d6i di~n v6'i >nguai n6i va t~p trung hoan toan vao nguai n6i v6'i tu th€

vi~c them ph~n cang th~ng, doi khi con gay ra S\l hi~u nh~m.

Thtt hai: T~o moi truOng giao ti€p phil hqp

T~o moi truOng giao ti€p khong bi cac tac dl)ng lam phan tan ho~c ng~t quang

thoai mai, khong sli d\lng qua OOi€u cach di~n d~t b~ng di~u bl) c.6 th~ lam cho mQi S\l

nguai nghe, d~c bi~t la phai lo~i bo y€u ~6 tam ly bAt lQ'i dan xen nhu vui bu6n bAt chqt

dang chuy 6ng (bil) noi day". Day la thanh cong ban d~u cua giao ti€p.

b) Khuyin khich nguiJi noi

D~ khuy€n khich nguai n6i, ngum nghe c6 th€ sli d\lng cac thu thu~t nhu sau :

va nguai nghe luon luon phai tIm mQi cach d€ chUng to cho nguai n6i bi€t r~ng : "Toi

- T~o cO' hl)i cho nguai n6i duQ'c trlnh bay: Khong ng~t lai nguai n6i khi chua c~n; Khong vl)i vang traOO cai hay phan quy€t; Hay d~ cho ngum n6i tt.r bQc ll) h€t cam xUc va

suy nghI hay ml)t quy€t dinh nao d6.

khong?" HOng, bil duiJng nhu dang co Slf 10 lang/ hirc xuc?" ...

Co th~ b~ng nhfrng cau hoi rlh~ OOang nhu: "Ong, ba co mu6n noi v~ di~u nay

- Khuy€n khich khong b~ng lai: Sli d\lng cac cli chi tich c\lc va co tiOO h6 trQ': g~t

th~ hi~n v6'i nguai n6i rtlng: "T6i dang chu y m9t cach nghiem tlic viii nhfmg gi ma

anh dang noi".

dftu d~ c.hUng to S\l d6ng tlOO cua nguai nghe v&i nguai n6i, ghi chep cua nguai nghe

- Khuy€n khich bfug 1m: Khi mu6n h9 ti€p 1\lc noi: Vang; xin ong (ba) cit tiip t¥c noi;

•

Thi al Toi biit; Toi hi€u; Ong (ba) hiiy n6i cho toi biit them v~ di~u nay.. .Khi ngum noi to

ra kh6 bftt dftu cu<)c giao ti€p ho~c dang ng~p ngimg, luOng 1\1, nguOi nghe co th~ hoi: "Bay

gia ong (ba) mu6n noi di~u gi?," "T(li sao ong (ba) l(li luOng Iv khi noi diJu nay?".

Khi mu6n hi~u ph~m vi r<)ng 11on: "Ong (ba) co th€ noi ro han v~ vein d~ ... "

"Thi con vein d~ nay... "

Khi mu6n bi€t v€ cac v§n d€, y tuOng hay cam tuOng Clla ngum noi: "Ong (ba) co tM coo

biit cam tuang coo minh vJ... "; "Ong (ba) giJ;p vdn d~ gi khi giai quyit vi¢c... "

Khi mu6n nguOi noi tl)' kham pha m<)t di€u gl do a chiOO hQ: "Ong (ba) ngh'i thi

.,

nao v~ v~ vi¢c?"; "Ong (ba) theiy tinh hinh nay thi nao? .. "

Khi mu6n Him r6 mQt di~u gl do: "Ong (ba) noi... co y ngh'ia gi"; "Ong (ba) co

th€ cho biit them v~? ... "

Khi mu6n ki~m soat cu<)c noi chuy~n ho~c chuy~n sang m<)t chu d€ C\l th~ nao do.

"Xin ong (ba) quay tril l(li vein dJ ... "; "Xin ong (ba) cho biit them thong tin chi tiit v~ ... ";

Khi thm gian Clla ngum nghe h~ ch€: "Ong (ba) co cau JuJi nGo nUa v~ vein d~ nay ?"

Khi mu6n bi€t

tlOO hlOO, s6 li~u, thong tin rna nguai nghe dang cftn: "Ong (ba) co

chdp nhqn d~ nghi cua chung toi khong? "

Khi Nguai noi to ra Ian man ho~c l~c chu d€ "Xin ong (ba) nen noi thang vao vein

,

de nay... "

Khi nguai nghe cftn tIm ra vftn d€ hay m6i 10 ng~i chinh: "T(li sao ong (ba) l(li noi

vIIi chung toi nhu vqy?"

•

Khi nguai nghe mu6n tIm hi€u ky hon v€ nhUng cam nghI sau xa dftng sau OOUng

gl duQ'c noi ra: "Toi co cam giac rang: ong (ba) thqt Slf khong hai long vi¢c nay nhung

ong (ba) l(li to ra binh thuimg. T(li sao vqy?" day la 10~i cau hoi nay mang tiOO phong

thu va doi khi con coi la "de dQa", cho nen t6t nhftt la it dung no rna di€u cO' ban phai

t~o ra duQ'c m6i twOng than thi€t, gftn gfii t~o nen SlJ tlJ tin cho nguai noi.

c) Ghi l(li Y chinh trong khi nghe: vira nghe vira ghi l~i OOUng Ychinh d€ khi trao

d6i l~i khong bi quen va bo s6t y cua nguai trlnh bay.

d) Phan h6i ft;li sau khi nghe

Phan h6i la chUng to rftng dii OO~n duqe thong di~p va-hi€u no & muc dQ nao

do.MQt s6 phuong phap Slr dVng d€ dua ra phan h6i:

- Noi l~i y chinh dii nghe duqc mQt cach ngftn gQn bftng mQt vai tir ho~c mQt cau

lam ra yehiOO rna nguai noi mu6n trao d6i

- Tom tftt, thu gQn l~i thaOO yehiOO (thuOng dung & cu6i cUQc giao ti€p)

- Thong cam, nghla 1£1 nguai nghe nh~n di~n ra tiOO cam dftng sau lai nguai noi,

2.2. Ky nang n6i.

Ky nang noi hi¢u qua fa kha nang bidu at;lt bang fiJi noi, fa m(Jt fot;li nang fifC thd

hi?n qua khdu ngii ad truy~n at;lt thong tin, bidu at;lt tu tuimg, tinh cam m(Jt cach chinh

xac, sinh a(Jng, co suc thuyit ph1jc.

nguai nghe phai tim each ghi OO~n.

Co ky nang noi t6t khong nhfmg lam eho giai quy€t cong vi~c d~t 'hi~u qua hon, rna

t\1' nang cao uy tin cua mlnh. con giup t\1' khftng dinh ban than tru&c t~p th€,

Cae ki€u noi:

- Noi tl1Jc ti€p: Ti€p dan, triOO bay t~i hQi nghi, hQi thao, cUQc hQp...

2.2.1. Mpt s8 di~u can chu y khi noi.

a) Sir d1jng ngon ngii noi (fiJi noi)

- Noi gian ti€p: Qua di~n tho~i...

* Chfnh xdc, ro rang dl hidu, co sirc thuyit ph1jc

Khi Slr dVng ngon ngfr noi cftn dam bao cac yeu eftu sau:

- Tnr&c h€t cfuI lfuIg nghe nhfun ti€P nh~, phful tich tPong tin d€ tnllm (noi, phan h6i),

trao d6i co hi~u qua.

- Hoi l~i, ch6t l~i vftn d€ d€ chftc chftn 1£1 dii hi€u duqc yeu eftu hay nQi dung triOO

bay eua nguai dan.

- Di€n d~t tir t6n, co ngfr di~u d€ nguai nghe co th€ hi€u mQt cach ra rang va

dung nhu nQi dung nguai n6i mu6n truy€n d~t.

- Su d\lng cac cau hoi d€ nguai nghe nh~c l~i thong di~p mQt cach chinh xac, qua

•

d6 bi€t duQ'c hQ da hi€u dung hay chua.

- Su d\lng til' ngtl' ph6 t~ong, g~n gUi v&i cUQc s6ng cua nguOi dan, phu hqp v&i

tUng d6i tllqng. Tranh dung thu~t ngfr chuyen mon phuc t~p. N€u 8U d\lng nhfrng thu~t

ngfr m6'i c~n giai thich ra.

- N6i ng~n gQn, co dQng, k€t cfiu cau don gian di~n d~t thea tr~t tv logic.

- Su d\lng hlnh anh, vi d\l quen thuQc vOi nguOi dan, gftn sat v6i nQi dung tra~ d6i.

- Trong cac truOng hqp giai thich, huOng dftn, d€

lai n6i c6 suc thuy~t ph\lC va

nguai nghe luon s£n sang huCmg Ung mQt cach tich cvc c~n luon giai thich t~i sao

nguai dan c~n phai lam nhu v~y.

Khong nen:

- Dung nhUng tir ngfr va each n6i c6 th€ gay ra hi€u l~m.

- Phfm h6i sOm khi chua suy nghT va phan tich ky cang nQi dung thong >di~p va y

tuCmg, m\lC dich cua nguai chuy€n tai thong di~p.

- Quan tinh Iuon IUOl1 phan Ung~ ch6ng d6i l~i Yki€n cua nguai khac.

- Khong k~t lu~ ho~e k€t lu~ khong ra rang khi~n ngum nghe khong n~m b~t duQ'c

nQi dung chu eh6t nla ngum n6i mu6n truy€n d~t.

- TrInh bay dai dong.

- NQi dung n6i khong m~ch l~c (~m ir, ng~c ngu...)

*) Ctln khcich quan, Itch Sl!

Lai n6i eua can bQ, eong chuc trong giao ti~p v&i cong dan va t6 ehuc la ti~ng

n6i eua quy€n

lvc nha nu&c, nhan danh nha nu&c chu khong phai la eua rieng ea nhan

nao, VI v~y phai th€ hi~n tinh khach quan, trang trQng nhung g~n gfii.

Lai n6i trang trQng, Itch su th€ hi~n sv ton trQng nhan dan, tang uy tin cua ban

than can bQ, cong chuc va cO' quan ti~p dan, phan anh trlnh dQ giao ti€p, van hoa, van

minh trong hanh ehinh.

- Chu Ykhi 8U d\lng cach xung ho.

- Su d\lng ngon tir va each di~n d~t nha nh~n, Itch thi~p.

- Kh6ng dung lai Ie thi€u thi€u nghiem tuc, co tinh mia mai, cham trQc, xuc ph~m

nguai nghe.

- Kh6ng dung ti€ng l6ng, tir thong t\lc.

- Tranh thoi quen ngfit lai nguai khac d€

trlnh bay y ki€n cua mInh, doi khi don

thufrn chi nh~m m\lc dich "th€ hi~n".

b)Yiu f6 phi ngon fir

Cac y€u

t6 phi ngon til la cac y€u

t6 di kern thea ng6n til trong khi n6i nhu giQng

-..

~

noi, cach di dUng, Clr chi, di~u be>, anh mfit, ve m~t, til the, trang ph\lC, khoang cach, vi m... Tren thlJc t€, nhfrng di~u khong n6i ra doi khi l~i quan trQng hon nhfrng di~u n6i rae Chfnh y€u t6·nay gop phfrn t~o ra nghla cho ngon ngft. Hfru nhu mQi nguai tin "noi nhu

thi nao" nhi€u hon "n6i cdi gi".

Vi v~y, mu6n nang cao hi~u qua ho~t de>ng giao ti€p, cdn nfim duqc nhfrng th6i

quen, nhfrng quy tfic trong vi~c Slr d\lng cac phuong ti~n giao ti~p phi ngon til d€ khong chi hi€u duqc y d6 cua ngum khac, rna con co th€ di€n d~t duqc y d6 cua mlnh m<)t cach da d~ng, phong phil. Nguai giao ti€p gi6i chinh la nguai bi€t k~t hqp kheo leo, nhufrn

nhuy€n ngon ngft c6 am thanh vai ngon ngft khong c6 am thanh trong giao ti~p.

* Giong n6i: Trong giao ti€p b~ng ngon ngft n6i, cfrn Slr d\lng giQng n6i nh~

nhang, ftm ap d€ giai thich, thuy€t ph\lc, hoa giai lam cho nguai nghe cam thfty thoai

mai, d€ chiu. GiQng n6i ro rang, dm khoat, quy~t doan khi cfrn th€ hi~n uy llJc, m~nh

l~nh phai tuan thu. N6i v€ nhfrng tin vui thl nen noi vai giQng vui vee

Lu6n phai n6i ro rang, kh6ng lAm bAm hay li~n thofing. N6i nhanh qua se lam

nguai nghe kh6 theo doi, con noi ch~m qua d€ lam nguai nghe bu6n chan. Cling cfrn phai chu y d€n ca nhip di~u, ngft di~u n6i, nen noi luc trfrm, luc b6ng, luc len giQng, xu6ng giQng thllai n6i mai n6i b~t len, mai hftp dful nguai nghe. Tranh l~m d\lng VIla dang nhfrng tir lftp 16 tr6ng b~ng nhfrng tir khong c6 nghla gl ca nhu "a", "a" ...

* Anh mfit: Trong khi noi, anh mfit giup dem t~o m6i lien h~ gfrn glii, than thi~n vai nguai nghe, t~o SlJ sinh d<)ng khi n6i, nhftn m~nh nhfrng di€m quan trQng, giilp lai

noi d~ lli€u han, bao quat duqc nguai nghe. Vi v~y, trong giao ti~p nhftt thi€t phai bi~t

Slr d\lng mfit, bi~t giao ti€p b~ng mfit. C6 cai nhln lam nguai nghe cam thAy tlJ tin,

•

thoai mai, gftn glii, nhung cling co cai nhln gay 10 lfing, phan van. De su d\lng mfit co hi~u qua, cftn lUll yrnQt s6 diem sau day:

- Nhln th~ng vao nguai d6i tho~i:

- Khong nhin nguai khac v&i anh mfit coi thuOng, gi~u cQ't

- Khong dao mfit ho~c dua mfit li~c nhln rnQt cac V\lng trQm- Khong nheo rnfit

ho~c nhfim mfit ca hai mfit tru&c m~t nguai khac.

~'

Trong cac cach nhln, nheo rnfit (nhfim mQt mfit) ho~c nhfim ca hai mfit la rnQt cach nhln co nhi€u y nghla. Tru&c m~t nhfmg nguai khong th~t quen bi~t, b~n khong nen lam nhu th~. Trong mQt cUQc chuy~n tro, hay duy trl Sll ti€p xuc b~ng mfit tir 50

.

den 60% thai gian khi noi, va tir 75 den 85% thai gian khi nghe.

* Net mat: Net rn~t bi€u lli~n thai dQ, cam xuc cua con nguai. Trong giao tiep, net

rn~t la y€u t6 thuOng duQ'c nguai khac chu y quan sat, no gop phftn quan trQng vao vi~c t~o nen hlnh anh trong con rnfit nguai khac.

* Nu cuai: N\l cuai la mQt phuong ti~n giao tiep quan trQng chua d\ffig nhi€u nQi

dung phong phil. N\l cuai khong nhfmg dem l~i cho nguai khac cam giac thoai mai, tll

tin, rna con lam cho hQ cam thfry day la tin hi~u cua Sll t6t lanh, cua tlnh hfiu hao va

long chan thanh. Khi chung ta tuO'i cuai v&i nguai khac, do la chung ta "noi" v&i hQ

r~ng: T8i rtlt mUng vi tlu(Jc gijp anh, tbi san sang tiip chuy¢n anh, anh Ia nguiJi tlu(Jc

hoan nghenh ...

Nhu v~y, n\l cuai bieu hi~n thai dQ tich cllc, la "lai" chao hfiu hi~u nhfrt, no co the giai toa ca nhfmg y tuOng d6i dich anguai khac. Trong giao ti€p, co Ie khong co gl da b~ng mQt be> m~t cau co, lftm 11, l~nh lung, khong bi€t mim cuai. Tuy nhien, co

..

nhi€u n\l cuai khac nhau va khong phai n\l cuai nao cling t6t. N\l cuai phai tll nhien,

chan thanh, phu hQlJ hoan canh thl rn&i co hi~u qua.

*Dong tac: DQng tac cling la rnQt lo~i ngon ngfr khong co am thanh trong giao

ti~p. No bao g6m cac cu chi b~ng dftu, nhu g~t dftu, lfic dftu; cac cli chi b~ng tay, cli chi

nay lam cho cau chuy~n tra nen sinh dQng, hfrp d~n, loi cu6n hon. Sli d\lng dQng tac

nen tll nhien de minh ho~ cho ngon tir de lam tang hi~u qua truy€n d~t thong tin. Tranh

l~m d\lng de>ng tac: Vung tay, l~c lu cO' the th€ qua nhi€u ...

*Tu th€: Tu th€ c6 vai tro quan trQng trong giao ti€p, c6 ba tu th€ chu y€u: Di,

dUng va ng6i. Nguai xua dii cho r~ng, dii la nguai quan tu thl phai: "Di nhu gi6, dUng

nhu cay thong va ng6i nhu chuong". D6 chinh la SlJ khai quat ve d~p cua tu th€

trong

,

giao tiep.

Tu th€ di: Di nhanh va nh~ nhang, dfiu ng§ng cao, ngvc hoi uOn ra pilla wac.

Tu th€ dUng: DUng th~ng nguai, ngfrng cao dfiu, vai khong nho ra phia truac, hai

canh tay bu6ng xu6i tlJ nhien, long ban tay huOng vao trong.

Tu th€ ng6i: Ng6i phai c6 tu th€ dUng d~n, thoai mai, tlJ nhien, thanh than.

~

--

Trong nhUng quan h~ giao ti€p chinh thuc khong nen ng6i choan h€t ch6, khong

nghieng. v€

rrrQt ben, lung va dfiu phai th~ng. N€u ng6i lau, cam thfry m~t, c6 the tga

lung, nhung khong duqc du6i chan ra thea ki€u nira n~m, nua ng6i. Khi ng6i, tay d~t

len tay yin cua gh€ ho~c len diIi, ho~c len ban, hai chan nen khep l~i, nam giai c6 the

b~t cheo chan nhung khong ng€ch chan qua cao, khong rung chan, nfr giai c6 the gac

ban chan len nhau nhung khong duqc du6i th~ng ra phia truac.

*Khoang cach: Trong giao ti€p, khoang cach gifra nguai n6i va nguai d6i tho~i cling co nhUng y nghla nhfrt dinh. Theo nhi€u nha giao ti€p hQc (Erdward Hall, Allan Pease...) SlJ ti€p xuc gifra con nguai di~n ra trong b6n vung khoang cach sau day:

- Khoang cach c6ng c9ng (khoang tren 3,5m): Khoang cach nay thich hqp vai

cac cUQc ti€p xuc vai dam dong t\1 t~p l~i thanh tUng nh6m. Vi d\1: Khi b~n n6i chuy~n

t~i cUQc mit tinh, di~n thuy€t truac cong chung thl khoang cach vai nguai nghe nen la

tren 3,5m.

- Khoang cach xii h9i (khoang 1,2m - 3,5m). Day la viIng khoang cach thuOng

duqc chung ta duy trl khi ti€p xuc vai nhUng ngu(Yi xa l~. Vi d\1, khi chung ta hoi gia,

hoi duOng...

- Khoang cach ca nhan (khoang O,45m - 1,2m). Chung ta thuOng dUng cach ngum khac a khoang cach nay khi cung hQ tham dlJ cac bfra ti~c, khi giao ti€p a co quan hay

khi g~p m~t b~n be

- Khoang cach rieng tu (tir Om - 0, 45m). Day la viIng khoang cach khi ti€p xuc

vai nhUng nguai co quan h~ tham m~t, than thi€t nhu cha m~, vq ch6ng, con cai, anh

em, b~n be than, nguai yeu, ba con gfin.

1

I

•

-I

1

Tu)' thea m\lc dich giao ti~p c6 th€ thay d6i khoang cach cho phli hQ"P d~ t~o di€u

.

ki~n thu~n lQ'i cho vi~c d~t m\lc dich.

Vi~c sir d\lng khoang ca~h nhu mQt phuong ti~n giao ti~p kh6ng don gian. No doi

hoi S\l nh~y cam, tinh t~, linh ho~t va ngh~ thu~t trong giao ti~p.

* Vi tri: MQt s6 vi tri ph6 bi~n trong giao ti~p 2 nguO'i.

CJ

- Vi tri tu vdn: Cach ng6i nay phu hQ"P v&i nhUng cUQc g~p rieng

d~ tu vfin, khuyen bao hay thuy~t ph\lc.

- Vi tri hflP tac : Vi tri hQ"P tac co hai cach ng6i:

DO Cach ng6i thir nhfit: Hai nguO'i ng6i ben c~nh nhau va cling quay v€ 1c=J c=J

1

rn(>t hu6ng. Cach ng6i nay cho thAy, hQ da d~t ni~rn tin vao nhau, y ki~n hQ da tuong d6i th6ng nhAt. Bay la vi tri thuOng g~p khi d1;li di~n cua hai phai c:=J c:=J

doan hQP bao sau dam phcin thanh congo

0

Cach ng6i thir hai: Hai nguai ng6i d6i di~n nhau, ban chi co tac

d\lng nhu ch6 d~ gifiy to'. Cach ng6i nay cho thfiy y ki~n gifta hai nguO'i, v€ co ban la th6ng nhfit va h<) rftt th~ng th~n v6'i nhau.

- Vi tri cqnh tranh: Hai nguO'i ng6i d6i di~n nhau, gifta h<) co cai ban

co tac d\lng nhu rn(>t chu6ng ng1;li phong thu. Vi tri nay thuOng g~p khi hai c=J nguO'i co vfin d€ cAn tranh lu~n, khi noi chuy~n th~ng th~n v&i nhau.

- Vi tri arc lqp: Cach s~p x~p nay khong phai de d6i tho1;li, no nghla la c:::J

nguO'i d6 khong mu6n b~t chuy~n, khong nlu6n bi qufiy rAy. Cach b6 tri ch6 D

ng6i nhu thS nay thuOng rfit thfiy trong thu vi~n, hay trong cira hang an u6ng gifra nhUng ngum. khong quen bi~t. V~y khi rnu6n noi chuy~n cai rna v6'i c:::J

mQt ai do thl kh6ng nen ch<)n vi tri nay.

B€ giao ti~p hanh chinh d~t hi~u qua, ngoai ky nang nghe va n6i, can bQ c6ng chilc cling cAn phai ren luy~n ky nang thuy~t trinh, nghe di~n tho~i, dQc, vi~t va tIm

hi~u cac nghi thilc giao tiSp trong hanh chinh nhu: Chao hoi (Ai chao tru6c? Chao th€

nao? ..) b~t tay ra sao? Gi&i thi~u v~ minh, gi6i thi~u nguO'i cung giao ti~p nhu th~ nao

(ai gi&i thi~u, ai duQ'c gi6i thi~u tru&c, cAn phai xung h6 ra sao? ..) Trang ph\lc th~ nao

la.phu hQ"P? Khi co khach la cfip tren hay khach nu6c ngoai phai don ti~p nhu th€ nao?

- - -

- - - - - - - - - - - - - - - - - - -

B6 tri che> ng6i cho khach thea nhfrng nguyen t~c nao? Trao danh thi~p? (Trao lile

II. Ky nang ph6i hQ'P trong ho~t dQng quan Iy hanh ehinh eua cong chuc van

hoa - xii hQi xii

1. Ki~n thuc chung v~ ph6i hQ'P trong quan Iy h·anh ehinh

1.1. Khtii ni?m ph6i h!JP trong qulin If hanh chinh

nao? Trao, nh~n danh thi~p nhu th~ nao? ..) •

Ph6i hqp trong quan Iy hanh chfnh nha nu&c la qua trinh lien k~t cac ho~t dl)ng

he> trq, hqp tac lfin nhau cua cac can bl), cong chilc, cac cO' quan hanh chinh nh~m t6

Sg ph6i'hqp di~n ra trong su6t qua trlnh qmin ly, tu ho~ch djnh chinh sach, xay dlJIlg th~ ch~, d~n vi~c t6 chilc thlJc thi cO' ch~, chinh sach, phap lu~t. d dau c6 quan ly thl &d6 c6 nhu cfru ph6i hqp. M\lc tieu cu6i cung cua ph6i hqp la t~o ra SlJ th6ng nh~t,

chuc thlJc hi~n cac nhi~nl V\l C\l th€ trong quan Iy nha nu&c.

d6ng thu~n, bao dam ch~t IUQl1g va hi~u qua trong quan IY. N6i khac di, ph6i hqp la

1.2. Vai tTO cua ph6i h!JP trong cu guan hanh chinh nha nuuc

phuong thuc thlJc hi~n cac chilc nang, nhi~m V\l, quy~n h~n cua cac chu th~ trong quan 19 nha nu&c.

a) Ph6i hqp la hlnh thilc g~n chilc nang, nhi~m V\l cua cac cO' cfru cua ml)t cO'

quan thanh mQt chinh th~ th6ng nhfrt.

Thong qua ph6i hqp, cac cO' cfru t6 chilc ben trong cua ml)t cO' quan trao d6i ho~t

dQng va thong tin v&i nhau, he> trq cho nhau trong vi~c thlJc hi~n t6t cac chuc nang,

ch~t IUQl1g, hi~u qua gifra cac lanh d~o, gifra cac chuyen vien v&i nhau thong qua

::

thfrm quy~n cua tUng y~u t6 cua cO' quan. Ben trong ml)t cO' cfru, n~u SlJ ph6i hqp c6

thu~n, he> trq nhau gifra cac chuyen vien cung hoan thanh nhi~m V\l chuyen man, rna

nhfrng hlnh thilc va cach thilc thich hqp thl kh6ng chi t~o dlJIlg SlJ doan k~t, d6ng

con co th€ phat huy dan chu, khai thac nang l\lc, sa truOng cua tUng chuyen vien trong

cong tac d€ cung huOng van th\lc hi~n t6t cac nhi~m V\l cong tac cua dan vi mlnh.

Thong qua vi~c ph6i hqp v&i ben ngoai, tuc la v&i cac cO' c~u khac, c6 th€ cho

phep mQt cO' cfru t6 chuc kh~c ph\lc duqc nhfrng phi~n di~n trong ho~t dQng chuyen

man do S\l chia tach cac chilc nang, nhi~m V\l chung cua cO' quan thanh nhfrng nh6m

chuc nang, nhi~m V\l nho d~ giao cho tUng cO' cfru dam nhi~m.

•

b) Ph6i hQlJ cach thuc huy dong, phat huy cac ngu6n IlJc d~ t~p trllng va xu ly co hi~u qua nhfrng vftn d~ kho khan, phuc t~p rna d6i v&i mot nguai, mQt cO' cAu khong

th~ giai quy~t duQ'c.

c) Ph6i hQlJ la mQt cong C\l quan trQng trong cong tac quan ly, di€u hanh cua thu

twOng cO' quan.

Di€u hoa, ph6i hQlJ la mQt nQi dung thuoc chuc nang lanh d~o, di€u hanh cua thu

truOng cO' quan hanh chinh. Do v~y, cho dli phan cAp thfrm quy~n d€n muc dQ nao cho cAp

du&i, cho dil co quy dinh C\l th~ d~n muc nao di nfra v€ noi dung ph6i hQP gifra cac cO' cAu

ttvc thuQc, thi khong VI th~ rna thli truOng cO' quan mAt di vai tro di€u ph6i ho~t dQng gifra

cae cO' cftu tIVc thuQc trong vi~c thlJc hi~n cac chuc nang, nhi~m V\l cua cO' quan.

d) Ph6i hQlJ la hinh thuc bi~u hi~n va la cong C\l th\lc hi~n dan chu trong ho~t

dQng nQi bQ cua cO' quan hanh chinh nha nu&c.

C6 rthi€u hlnh thllc~ nhi€u cfip dQ ph6i hQlJ cong tac va cac chu th~ th\lc s\l co

duQ'c s\l ph6i hQlJ co trach nhi~m, tren tinh thftn h6 trQ' nhau trong vi~c th\lc hi~n nhi~m

V\l duQ'c phan cong la bi~u hi~n C\l th~ cua dan chu trong n9i bQ cO' quan. vAn d€ d~t ra

la muc dQ, ph~ vi ph6i hQlJ d~n dau la hQP ly? TAt nhien la khong phaj bAt Cll vAn d~ nao, bAt Cll khi nao va adau cling ph6i hQP, th~ chi ph6i hQP tran Ian. Ph6i hQP cfuI duQ'c d~t trong m6i quan h~ gifra ~p trung va dan chu cua nguyen lAc ~p trung dan chu. D€ ra yeu cftu

ph6i hQP trong cong mc phai d6ng thm VOl khuy~n khich tu duy dQc l~p va d€ cao tnich nhi~m cua tUng ca nhan, t6 chuc ttvc thuQc trong xu ly cong vi~c thuQc ph~ vi chuc nang, thfun quy~n duQ'c phan cong.

1.3. L(fi fch cua vifC ph8i h(1p

- Di€u chinh chuc nang, nhi~m V\l cua cac cO' quan hanh chinh phil hQlJ v&i moi

truOng tren cO' sa do thi~t k~ hoan thi~n cac t6 chuc hanh chinh nha nuac.

- Tang cuOng hi~u qua, hi~u l\lc trong quiln ly hanh chinh nha nuO'c

1.4. Cae nguyen Idc ph6i h(1p

- Nguyen tfic lanh d~o th6ng nhfrt

- Nguyen tfic chia se thong tin

- Nguyen t~c chuyen m~~~6~,-~qp ~~c _h§,!

- - - - - - - - - -

- Nguyen t~c dam bao tinh khach quan

2. Ky nang ph6i hQ'P trong ho~t dQng quan ly hanh ehfnh eua cong chuc van

hoa xii hQi xii.

Trong ph~m vi chuyen d~ nay, xin giai thi~u 4 ky nang ph6i hQ]J cO' ban d6i vai

cac t6 chuc va d6i v6i cac can bo cong chuc.

2.1. Kj nang xay dlplg ki hO{lch phai hpp

a)Khdi ni?m vJ ki hO(lch pht5i h9'p: K~ ho~ch ph6i hQ]J trong la h~ th6ng nhfrng cong vi~c dlJ dinh cfrn phai lam, trong do th~ hi~n SlJ phan cong ra rang v~ ngllai chu

trl, ngllai ph6i hQ]J cling nhll m\lc tieu, cach thuc, ngu6n IlJc, thai h~n ti~n hanh nh~m

thlJC hi~n hi~l1 qua nhi~m V\l C\l th~ trong quan Iy hanh chinh.

b) Ban chdt cua vi?c lQP ki hO(lch pht5i h9]J:

- Giup cho vi~c thlJc hi~n m\lc tieu cua t6 chuc hanh chinh dllQ'C thu~n IQ'i

- La cO' sa cO' ban d€ ki€m tra cac ho~t dong trong quan Iy hanh chinh.

- Tinh ph6 bi~n cua k~ ho~ch ph6i hQ]J trong quan Iy hanh chinh

- Tfnh hi~u qua cua vi~c I~p k~ ho~ch

c)Mut5n lQP m(Jt ki hO(lch pht5i h9]J tt5t, cdn tra liJi nhfmg CGU hoi sau:

- Chung ta dang adau? Nhi~m V\l, moi tmOng va ngu6n IlJc hi~n co.

- Chung ta mu6n di d~n dau? K~t qua dfru ra va cac m\lc tieu thlJc hi~n.

- Lam th~ nao d~ chung ta d~n dllQ'C do? Cach thuc thlJc hi~n d~ d~t dllQ'C m\lc

tieu, k~t qua dfru rae

=

- Chung ta da lam di~u do nhu th€ nao? Danh gia, do luOng nhfrng cong vi~c da

tUng lam.

d)Ky nang lQP ki hO(lch:

- Xac dinh cong vi~c cfrn ph6i hQ]J

- Phfin tich cong vi~c

- Thi~t I~p cac m\lc tieu

-. Phat tri~n cac ti~n d~ I~p k~ ho~ch

1')0

- Phfin cong cong vi~c cho cac dan vi, cac nhfin thain gia ph6i hQP vit xac dinh

•

cac phuong an l\la chQn.

-Thoo thl$l, di~u chinh SlJlJhan oong cho cae don vi, ca nhan va phfuJ. b6 ngu6n IlJC.

- Quy€t dinh phuong an l\la chQn

- Giao cho cac don vi chu trl gift vai tro dfiu m6i thea d6i, ki€m tra ti€n trlnh k€ ho~ch

2.2. Ky nang gitii quyit van d€

Trong ho~t dong quan ly hitnh chfnh nhit nuac, co nhfmg c6ng vi~c thuoc chuc

nang giai quy€t cua mot t6 chuc, song cling c6 rftt nhi€u c6ng vi~c cfin co S\l ph6i hQP

cu~ nhi€u t6 chuc. Giai quy€t cac vftn d€ ph6i hQP nay cling c6 th€

lam cho cac t6 chuc

trong cO' quan lien k€t ch~t che v6i nhau ho~c cling c6 th€ gay nen nhfmg r~n nUt trong

quan h~. Muc dO se t6i t~ hon n€u co S\l nghi nga vi~c dun dAy c6ng vi~c cho nhau va

gianh gi~t nhfmg c6ng vi~c mang l~i lQ'i fch cho t6 chuc cua mlnh.

S\l thanh cong trong ho~t dong ph6i hQP cua cac cO' quan hitnh chfnh nhit nuac

n6i chung, cua cac c6ng chuc noi rieng c6 phfin d6ng gop kh6ng nho cua vi~c giai quy€t hQP ly cac vftn d€. D6 chfnh la 19 do cfin phai cung cftp cho c6ng chuc ky nang

giai quy€t vftn d€.

a) Khdi ni¢m "van a~"

Van a~ duQ'c hi€u la nhUng di€u cfuI duQ'c xem xet danh gia, nghien clm giai quy€t.

Vi d\l: Vftn d€ cua ca nhan: Xay nha, hQc t~p, gia dlnh...

Vftn d€

trong dai s6ng xii hoi: Toan cfiu h6a, Hoi nh~p ...

b) Cae buae giai quyit vdn a~

Buac 1- D~t vftn d€: xac dinh vftn d€ cfin duQ'c giai quy€t. Day lit buac co y nghla

quan trQng

Buac 2- Phfin tich vftn d€: Day lit giai do~n quan trQng nhftt cua ca quy trlnh giai

quy€t vftn d€. D€ giai quy€t cfin phai tra lai duqc nhfmg cau hoi sau~

- Vftn d€

lien quan d€n ai?

- Vftn d€ n6i v€ cai gl?

- Vftn d€ xay ra khi nao? (Thai gian xay ra vftn d€ cfin giai quy€t).

- () dau?

•

- Xily ra a nhUng vi tri nao? T~i sao?..

Tril 1m cac cau hoi nay tirc 1a tim nguyen nhan eua vfin d~, cac nguyen nhan do lien

quan d€n con nguOi, phuong ti~n, phuong phap, co ch€ hay rnoi truOng nhu th€ nao? Nhu

v~y ngum ta co th€ nh~ d~g hay chufrn doan duqc tinh hinh.

Vi d\l: Phan tich vfrn d~ b~o 1vc gia dinh t~i dia phuong?

Bu6c 3- Tim ki€rn giili phap: Li~t ke eae giili phap giili quy€t vfin d~ rbi Iva ehQn, tuy

nhien khong nen ap d~t rn(>t giili phap. Nen eo eae giili phap rna, 1inh ho~t.

Bu6c 4- LVa chQn giili phap: Lva chQn giili phap, tuy nhien khong nen ap d~t rn(>t

giili phap. Nen eo eae giili phap rn'a, 1inh ho~t.

Bu6c 5- Thvc thi quy~t dinh: Khau dfru tien eua giai do~n thvc thi quy€t dinh 1a ph6 bi€n thong tin. Nguai ta quay tra l~i cau hoi cua giai do~n 2 (ai? cai gl? khi nao? a dau? t~i sao? nhu th€ nao?), nhung 1frn nay hu6ng t6i tuang 1ai.

Bu6c 6- Ki€rn tra, danh gia: Day 1a giai do~n co tinh chu ky, vira phat tri€n khong

nglrng vira l~p di l~p l~i.

2.3. Kj nang chia se thong tin

a) Khdi ni?m"Th6ng tin"

- Dfr 1i~u 1a nhfrng s6 1i~u va dfr ki~n tho chua qua xu 1y

- Thong tin 1a nhUng dfr 1i~u da qua xu 1y, s~p x€p va di€n giili thea rn(>t cfru truc

hqp 1Y.

- Gia tri cua thong tin duqc xac dinh thong qua: chfit 1uqng, sv phil hqp, kh6i

1uqng va tinh kip thai cua thong tin.

b) Nhfmg tra nggi trong chia se thong tin:

- Tra ng~i thu(>c v~ t6 chirc hanh chinh nha nu6c.

- Tra ng~i thu(>c v~ con nguai.

- Tra ng~i thu(>c v~ ky thu~t, e6ng ngh~

c) M6t s6 ley nang chia se thong tin:

- Thong tin duQ'c truy~n di mQt cach c6 hi~u qua

- La.ng nghe c6 hi~u qua

- Vi€t mQt cach hi~u qua.

- T6 chuc hi~u qua cac cUQc hQp

2.4. Kj nang lam vi?c nh6m

- Lva chQn cac kenh thong tin phu hQ'P

tri~n nhanh clia cong ngh~ lam thay d6i t6 chuc lao dQng. Tmac kia nguai ta thuOng

Cae t6 chuc luon lam vi~c trong moi truOng da d~ng, dfty bi~n dQng vai sv phat

xem xet tong vi~c mQt cach bi~t l~p. Ngay nay, khi dua ra mQt vftn d~, nguai ta nh~n

thfty chung lien quan d€n nhi~u vftn d~ khac. VI v~y, lam vi~c theo nh6m se giup

chung ta giai quy€t duQ'c cac vftn d~ mang tinh t6ng th~.

Lam vi~c theo nh6m t~o ra mQt moi truOng thu~n IQ'i d€ tftt ca mQi nguai tharn gia

vao qua trlnh ra quy@t dinh, chia se thong tin, ph6i hQ'P trong ho~t dQng, thi@t l~p long

tin va cling c6 cac m6i quan h~ ca nhan. Chinh suc m~nh t6ng hQ'P nay rna lam vi~c

nhom tra nen hftp dftn va cling la ly do t~i sao nguai ta ngay cang phai lam vi~c theo

a) Khdi ni?m nh6m

nhom nhi~u hone

ho~e eac nhu eftu chung va eUng me dQng Ifill nhau, anh huOng d~n hanh vi cua nhau.

Nhorn la mQt dOll vi xa h<)i g6m nhi~u ca nhan cung chia se cac gia tri, m\lc tieu

Co th€ chia thanh cac lo~i nh6m: Cac nh6m chuc nang; Cac nh6m IQ'i ich; Cae

b) Lt;i ich cua lam vi?c theo nh6m:

- Ma rQng k~t qua

nh6m dv an; Nh6m phi ehinh thue.

- Thuc d~y sv sang t~o, d6i mai

- T~o bftu khong khi than thi~n

- Chia se trach nhi~rn

- Quan h~ xa hQi rna rQng va thich ung nhanh hon vai SlJ thay d6i

- Co th€ t~o nen S\l tri~t tieu d(>ng l\lc

- Tang S\l ph\l thu(>c

- U6i khi kh6ng th6ng nhfit duQ'c m\lc tieu

- Thi€u S\l tin tuang

- T6n nhi€u thai gian, ch~m tr~ khi ra quy€t dinh

c) M6t s6 ky nang lam vi¢c theo nh6m:

- Khong th~t S\l c6 S\l chia se~ giup dO- lfin nhau

- Ti€n trinh phat tri€n cua nh6m bao g6m nhfrng giai do~n: Giai do~n hinh thanh;

hi~n c6ng vi~c (ap d\lng); Giai do~n chfim dill ho~t d(>ng.

Giai do~n s6ng gi6 (phuc t~p); Giai do~n hlrJh thanh quy t~c (g~n b6); Giai do~n th\lc

- Cac bu&c xay d\ffig nh6m hi~u qua:

Bu&c 1. Tim hi€u nh6m

Bu&c 2. Phan tich hi~Ii tr~ng cua nh6m

Bu&c 3. Xac dinh m\lc tieu

Bu&c 4. Xac dinh phuong phap, cach thuc d~t duqc m\lC tieu

Bu&c 5. Uanh gia

3. Cong tac ph6i bQ1l troog err quaD baob ebinb oba oU'O'e hi~n oay

Bu&c 6. K€t qua

Tren th\lc t€, da co nhUng van ban quy ph~m phap lu~t d€ c~p d€n cong tac ph6i

hQ'P cua cac cO' quan hanh chinh nha nu6c tren cac IInh Vl!C: Kinh t€, Chinh tri, Van

hi~n nhi~m V\l chinh tri duQ'c giao. Tuy nhien, v~n thi€u v~ng nhUng quy dinh C\l th€,

hoa, Xa h(>i ... Nhi~u dia phuong da ban hanh cac'quy ch€ ph6i hQ'P trong t6 chuc th\lc

d6ng b(> v~ vi~c ph6i hQ'P cua cac cO' quan hanh chinh nha nu&c. Cac ho~t d(>ng van

hi~n nay, nhi~u dia P~1Uong con lung tung trong vi~c xay dlJIlg cae quy ch~, quy dinh

h6a, gia dlnh, th€ thao va du Iich - Ia nhUng ho~t d(>ng yeu cftu cftn c6 S\l ph6i hQ'P cao,

ph6i hQ'P hi~u qua. Trong khi d6 nguyen t~c t~p trung dan chu cling chua duQ'c C\l th€

nhUng th€, ngay trong cac quy ch€ hoa vao ho~t d(>ng lanh d~o, di€u hanh cua thu truOng cO' quan hanh chinh. Kh6ng lam vi~c cua cac cO' quan hanh chinh nha nu&c a

.

cac c~p, cac nganh (tn'r Chinh phu - cO' quan hanh chinh nha nu&c cao nhfrt) cling chi co nhUng quy dinh mang tirlh nguyen tftc, mQt s6 vfrn de ky thu~t nhu thai gian cho y ki~n ph6i hqp... Noi cach khac, khuon kh6 th€ ch~ ca tftm VI mo va vi mo con thi~u

nhi€u quy dinh. Nhi€u nQi dung, hlnh thuc, cach thuc ph6i hqp chua duQ'c quy dinh va

duQ'c th\lc hi~n thea thong l~, thea kinh nghi~m. Chinh vi v~y, vi~c ph6i hqp con chu

quan, tuy ti~n va khong d6ng bQ dftn d~n vi~c tri€n khai nhi~m V\l con chua hi~u qua.

MQt s6 cach thuc ph6i hqp hi~n d~i chua duQ'c th\lc hi~n ho~c chua duO'c phat huy

tac d\lng tich C\lC. Do la vi~c thanh l~p va ho~t dQng cua t6 cong tac d~c nhi~m va ph6i

hqp lam vi~c thea nhom chuyen vien trong cac cO' quan hanh chinh con r~t hi~m va it

~

phat hu~ tac d\lng tich C\lC. Vi~c thanh l~p cac t6 cong tac d~c nhi~m con r~t hlnh thuc

va hi~u qua r~t thfrp, nguyen nhan chu y~u la cac thanh vien tham gia chi ho~t dQng

kiem nhi~m, m~t khac khong duQ'c bao dam kinh phi va nhUng yeu cftu v€ thong tin.

Ph6i hqp gifra cac cO' cftu tn;rc thuQc con mang n~g tinh hlnh thuc, d6i ph6, kY lu~t, kY cuong trong quan h~ ph6i hqp con long leo, trach nhi~m trong ph6i hqp chua cao, ph~ vi cong vi~c ph6i h9P con tuy ti~n, ch~t IUQ'Ilg ph6i h9P khong cao.

Cac cong C\l, phuang ti~n thlJc hi~n va phuang phap ph6i hqp con tho So', ch~m

lrng d\lng cong ngh~ hi~n d~i.

Ph6i h9P cOn co bieu hi~ qua nhi~u, cOn bi l~ d\lIlg de chia se Wch nhi~, lam h<;m ch~

vi~c phan cong ranh ~ch, d€ cao Wch nhi~m ca nhan trong cong mc.

Thli truCmg Co' quan co trinh dQ chuyen mon y€u kern, sO' trach nhi~m thi thuOng

chu trQng qua muc ph6i hqp trong chi d~o, di€u hanh, vi~c gi cling hQp v&i cac cftp

•

du&i d€ ph6i hqp trao d6i, ban b~c gifra hQ v&i nhau tru&c khi quy~t dinh lam cho cong

vi~c ch~m duO'c giai quy~t ho~c giai quy€t khong tri~t dS.

*****************

Call hoi thao luan

PhOn giao tiip:

1. Th~ nao la giao ti€p hanh chinh? Phan bi~t giao ti~p thong thuOng va giao ti€p

hanh chinh?

2. Neu cac nguyen t~c trong giao ti€p?

3. D€ ren luy~n ky nang nghe hi~u qua c§n chu y ren luy~n di&n nao?

4. D€ ren luy~n ky nang noi cftn ren luy~n di~m nao?

5. Trong giao ti€p hanh chinli, thea anh (chi), cong chilc Van h6a - Xa hQi xa hi~n

nay dang y€u v~ ki€n thilc, ky nang gl? Hay d~ xuftt cach kh~c ph\lc nhfrng di€m y€u

da neu.

6. Gia dlnh ba A cu tm hon mQt nam tl;li dia ban xa. Ba g~p cong chilc Van h6a­

Xa hQi va th~c m~c v~ vi~c gia dlnh ba khong rn~c sai phl;lm gl rna khong duQ'c cftp

Gifty cong nh~n Danh hi~u "Gia dlnh Van hoa". Hay thi€t k€ nQi dung va h~ th6ng cac

cau hoi, tra lqi va th\lc hitnh dong vai cUQc giao ti€p nay

Phan ph8i h(1p:

1. Th€ nao la ph6i hqp trong co quan quan ly hitnh chinh nhit nuac?

h~ th\lc ti€n hOl;lt dQng t(;li dia phuong)?

2. Ph6i h9P mang l(;li lqi ich gl? T(;li sao trong giai quy€t c6ng vi~c l(;li c§n S\l ph6i h9P (lien

3. Phan tich cac ky nang ph6i hqp co ban?

Tai lieu tham khao chinh

1. Cam nang giang vien cua HQc vi~n hanh chinh qu6c gia do D\l an DANIDA­

2. Ngh? thu(lt giao tiip ad thanh cong - NXB Lao dQng-Xa hQi, narn 2011.

3. Ngh? thu(lt noi hay - NXB Mfii Cit Mau, nam 2004.

NAPA (Dan Ml;lCh) h6 trQ'.

4. Tai li~u Ky nang giao tiip hi?u qua trong hanh chfnh - D\l an DANIDA-NAPA

5. ABC phep Itch Sf! - NXB Tre, 2004

2004 - 2006 cua Chinh phil Dan ml;lch h6 trQ' HQc vi~n Hanh chinh Qu6c gia .

6. Allan-Pease. Thu(lt xet ngu&i qua ai?u bi) - NXB Tre, 1998.

7. Tl;lP chi Nghien cUu l(lp poop s6 149-thang-6~2009 ngay 20/06/2009 (Bai cua ThS

44

Nguy€n Phuac ThQ, Pho V\l truOng, V\l Phap lu~t, Van phong Chinh phu).

KY NANG xAY DVNG NEP SONG VAN HO~, GIA DINH VAN HOA,

LANG (THON, Ap, BAN) VAN RoA TREN BfA BAN XA

KHU vVC TRUNG DU, MIEN NUl, viJNG DAN TQC

Ths. TRAN THI TUYET MAl

Ths. NGUYEN THANH TRUY

Thai luqng: 8 ti~t(*)

,;...

A. MVC BicR, YEu cAu

1. M1}c dicb:

- Thong qua bai giang, cung cfrP cho hQc vien nfim duQ'c nhUng ki~n thuc ca ban v€

N~p s6ng van h6a, nQi dung, m\lc tieu va phuang phap Xfiy d\lIlg N€p s6ng van h6a;

- Qua trinh hinh thanh va phat tri~n cua Phong trao Xay d\ffig Gia dinh van hoa, Lang van h6a (thon, frp, ban) va Ky nang -phuang phap xfiy d\ffig Gia dlnh van h6a,

lang (than, frp, ban) van h6a;

2.Yeu ciu:

HQc vien v~n d\lng ki~n thuc dii hQc, tham -mUll cfrp uy Dang va Chinh quy€n xii

t6 chuc thlJc hi~n vi~c xfiy dlJng N~p s6ng van h6a, Gia dlnh van h6a, Lang (thon, frp,

ban) van h6a, g6p ph~n tich clJc van Xay d\lIlg nong thon m6i va xay d\lIlg moi truang

van h6a lanh m~nh til dia ban dan vi mInh; Xay d\lIlg d~o duc, l6i s6ng cho nhan dan

nh~m bao lUll nhUng phong t\lC t~p quan t6t d~p cua dan tQc, hlnh thanh nhfing gia tri

van h6a m6i phil hQ'P v6i SlJ phat tri~n.

B.NQIDUNG

1. Cong tac xay dllng n~p sAng van boa

1.1. Nhfrng khai ni~m crr ban

1.1.1. Lai sang

La toan bQ ho~t dQng sinh s6ng cua con nguai tren mQi phuong di~n, bao g6m

ho~t, cac ho~t dQng chinh tri-xa hQi, ho~t dQng van hoa, giao d\lc, th~ thao, giai tinh...

vJ ban ehdt, Z6i s6ng gan ZiJn vai gia trt van hoa tinh thdn eua con nguiJi, ehtu Slf tae drng eua phuang thue san xudt, y thue xii hri, tra thanh nhUng quy tac mang uae tinh

xii hri.

mQi quan h~ v~ giao ti~p, hanh vi, n~p nghT trong tftt ca cac lijlh V\fC: Lao dQng, sinh

Nhu v~y: L6i s6ng la mQt khai ni~m co tinh t6ng llqp va d6ng bQ, bao g6m cac

m6i quan h~ kinh t~, xa hQi, tu tuOng, tam ly, d~o duc, van hoa va cac m6i quan h~

khac cua con nguai duqc hinh thanh til mQt hinh thai kinh t~-xa hQi nhftt dinh. N oi mQt

ki~n cua mQt hinh thai kinh t~-xfi hQi nhftt dinh.

Vi d\l: L6i s6ng d~p: "Ban anh em xa, mua lang giJng gdn", "La Zanh dum Za

rach", "Bdu ai thuang Zdy bi e-ung... ", "Minh vi mQi nguiJi, mQi nguiJi vi minh"...

cach khac, l6i s6ng la t6ng hoa nhUng d~c trung ho~t dQng cua con nguai trong di~u

vang b6 ngiii", "TiJn htJu bdt nhdt"...

1.1.2. Nip sang

C6 y nghla hyp hon 16i s6ng, n€p ~6ng bao g6rn nhUng cach thfrc, hanh dQng va suy nghT, nhUng quy uac duqc l~p di l~p l~i h~ng ngay thanh thoi quen nhu: T~p quan

L6i s6ng chua d~p: "Den nha ai, r(lng nha dy ", "Ng6i mat an bat vang", "Tham

san xuftt, sinh ho~t, trong phong t\lC, l~ nghi, trong hanh vi d~o duc, phap lu~t. N oi mQt

cach khac, n~p s6ng la cach thuc s6ng, sinh ho~t, (mg xu... cua con nguai, cua cQng

d6ng, duqc l~p di l~p l~i nhi~u lAn, duqc chQn lQc va l~ng dQng va t6n t~i trong ti~m

Vi d\l: N~p s6ng t6t: Ngan n~p, tr~t n.r v~ sinh, di lam di hQp dung gia, an tr6ng

thuc nhan dan.

1.1.3. Phong tile, t~p qulin

Tgp quan: T~p qucin la mQt hanh vi, mQt c6ng vi~c duqc l~p di l~p l~i nhi~u IAn

n6i, ng6i tr6ng hu6ng... N~p s6ng chua t6t: Chen ldn XD ddy, noi t1;le, ehiri thJ...

thanh thoi quen da thanh n~p trong dai s6ng xa hQi, trong san xuftt va sinh ho~t thuOng

Tgp quan xii hri: Bao g6m lu~t t\lC, huong uac, chufin m\fc d~o duc, nghi l~ va cac

ngay, duqc mQi nguai c6ng nh~n va lam theo.

46

phong t\lC khac.

.

cQng d6ng th6a thu~n va ffiQi nguai trong cQng d6ng phai co trach nhi~ffi tuan thu.

Phong t1j,C tqp quan: Phong la phong nha, la ve d~p; T1j,c la nhung quy u&c do

cua rnQt dia phuong, cua rnQt dan tQc, hay rnQt qu6c gia nhu rnQt lu~t bfrt thanh van,

nhung co suc rn<;1nh va suc s6ng lau b~n. Vi d\l: Phong t1j,C thO- cLing t6 tien, phong t1j,C

Phong t1j,C la nhUng net t6t d~p cua dai s6ng xa hQi, la l~ l6i va th6i quen lau dai

M6i qu6c gia, dan tQc co phong t\lC t~p quan rieng. Trong rnQt qu6c gia ngoai

nhUng phong t\lC chung cua toan qu6c cling co nhUng phong t\lC rieng va trong rnQt dia

phuong, rn6i nh6rn nguai l<;1i co nhUng phong t\lC rieng. Bfrt cu rnQt phong t\lC nao ra

dai cling d~u xufrt phat til lQ'i ich chung cua cQng d6ng, c6 k€t cQng d6ng ngay cang

ch~t che nh~rn darn bao suc rn<;1nh va S\l truOng t6n cua toan the cQng d6ng.

Phong t\lC t~p quan la rnQt ph<;1nl tril rQng lan, n6 bao ham rnQi khia c<;1nh trong

dai s6ng cua con nguai. La san phdm cua xii h6i, phong t1j,C tqp quan co m{jt if hdu

lam (gOI) banh chung ngay Tit cua nhan dan tao

khap cac tinh V1!C cua tJo-i s6ng con nguo-i. Tit cac tqp t1j,C, Ii tiit vong do-i cua m6i ca nhan. Tit sinh nhqt, vi¢c cuai, vi¢c tang, tit Ii h6i c6 truyJn din ngay h(Ji van hoa, tir

h(Ji lang, h(Ji vung din Ii h(Ji co phgm vi ca nuac; tit nhfmg nghi Ii thO- cLing thanh

quan chinh la d~c trung van hoa cua cQng d6ng, la tinh cach va trlnh dQ van rninh cua

cQng d6ng d6.

hoang lang, cdc nhan vqt Itch sir, thO- MJu cho din thO- cLing t6 tien... Phong t\lC t~p

1)<;10 duc la rnQt bQ ph~n khong the tach rai cua van hoa-16i s6ng. Khi n6i d€n 16i s6ng, khong the nao khong n6i t&i d<;1o duc. 1)<;10 duc la hlnh thai y thuc x·a hQi, d<;1o duc g6rn nhUng nguyen t~c, quy t~c, chufrn rnlJc xa hQi, nha d6 con nguai t\l giac di~u

chinh hanh vi cho phil hQ'P v6'i lqi ich cua rnlnh va S\l ti€n bQ xa hQi trong rn6i quan h~

gifta con nguai vai con nguai, gifta ca rlhan v&i xa hQi. Ti€n bQ d<;1o duc tra thanh tieu

chi quan trQng nhfrt cua ti€n bQ van hoa, VI ti€n bQ d<;1o duc la tieu chufrn can ban cua

S\l phat tri€n toan di~n cua nhan cach, cua ti€n bQ xa hQi.

1.1.5. Phong hoa

1.1.4. D{lo Que

Trong do phong la phong t\lC va hod la giao hoa.

Phong hod: La Phong Wc, t~p quan va n€p s6ng cua rnQt xa hQi (n6i t6ng quat).

Phong t~c: Thoi quen da an sau vao dOl s6ng xa h<)i, duQ'c mQi nguOl cong nh~ va

hUll theo. Trong do phong la c6t 16i, la n€p hlnh thanh co th~ keo &ri thea thOl gian, taa rQng trong kh6ng gian. No la t6ng th~ mang nhfing d~c trung tieu bi~u cua mQt cQng d6ng nhfrt

dinh (nha co gia phong, lang co huorzgph0 ng, nuac co qu6c phong...).

T~c la thoi quen duQ'c ton trQng, duQ'c tuan thea va duQ'c gift gIn chung trong

cUQc s6ng cua n16i cQng d6ng nhfrt dinh (tl)C 1~, t~p tl)c); Hod trong phong hoa, cling nhu trong giao hoa, trong van hoa, vila co y nghla giao dl)c, vila co nghla d6ng hoa.

Th\lc chfrt phong hoa la giao hoa phong tl)c.

Khi nghien c(m dOl s6ng sinh ho~t, S\l phat tri~n xa hQi cua m6i qu6c gia, dan tQc,

nguOl ta thuOng can cu vao n€p s6ng, phong tl)c va t~p quan cua nhan dan cua qu6c gia do bOi vi phong wc ~p quart cling pharr arm trung th\lc tinh thfrn dan t<)c cua m<)t nuO'c.

1.2. Quan di~m eua Dang va Nba narre ta v~ xiy d\fllg n~p sAng van boa

Dang va Nha nu&c ta d~t vfrn d€ xay d\ffig n€p s6ng van hoa, xay d\ffig con nguai

m&i Vi~t Nam trong ca qua trlnh ti€n hanh cach m~ng: Til cach m~ng dan tQc, dan chu

nhan dan d€n cach m~ng xa hQi chu nghla.

Sau khi Cach m~ng thang Tam thanh cong, khai sinh ra nu&c Vi~t Nam dan chu

CQng hoa (nay la CQng hoa Xa hQi Chu nghla Vi~t Nam), Bac H6 keu gQi nhan dan

di~t gi~c doi, di~t gi~c d6t, d6ng thai Bac quan tam d€ c~p ngay d€n vfrn d€ Xay d\mg

"Dai s6ng m&i" cho nhan dan. Trong tac phftm "Dai s6ng m&i" cua H6 Chi Miilh,

du&i but darlh Tan Sinh duQ'c vi€t vao thang 3/1947, Nguai vi€t: "NguiJi la g6c cua lang, nuac. Niu mQi nguiJi tl~u c6 gang lam tliJi s6ng mai, thi nhdt tlinh dan t(Jc se phil cuiJng". Nguai kh~ng dinh: "Cdi mai kh6ng tl! nhien xudt hi¢n ma no tlu9'c ki thira tir

edi n~n truy~n th6ng". "DiJi s6ng mai kh6ng phai cai gO' cil cilng bo hit. Kh6ng phai

edi gi eilng lam mai. Cai gi eil ma xdu thi phai bo. Thi d~ ta phai bo hit tinh luiJi

biing va tham lam. Cdi gi eil ma khong xdu, nhung nhi~u phi~n phuc thi phai sua tl6i eho h9'P IY. Cai gi eil ma t6t thi ta phai phat triin them. Thf d~: Ta phai tuang than

tuang ai, tQn trung vai nuac, tQn hiiu vai dan khi truac. Cai gi mai ma hay, thi phai lam. Thf d~: An a cho h9'P v¢ sinh, lam vi¢c cho co ngan nap. Lam sao cho tliJi s6ng eua dan ta, vQt chdt tlu9'c tldy tlu han, tinh thdn tlu9'c vui m(lnh han. Do la m~c tlich

tliJi s6ng mai".

4R

Quan diem cua Dang ta chi ro phai g~n ch~t xay d\lIlg n€p s6ng mai vai xay d\lIlg

con nguO'i maio Van ki~n d~i h9i Dang toan qu6c lfin thu V, Dang ta da chi ra: "Hoan

canh nuac ta doi hoi va cho phep xay d\lIlg s6m, xay d\lllg tUng buac con nguO'i mai,

khong phai chO' d€n sau khi 'phat trien cao cua n€n san xuftt IOn xa h9i' chu nghla".

"Xay d\lIlg n€n van hoa mai va con nguO'i mai la di€u cfin va c6 the th\1C hi~n duQ'c

tUng buac, tUng phfin ngay tiI hom nay. Trong ch~ng duOng truac m~t nay, c6 nhUng

di€u ki~n khach quan va chu quan cho phep chung ta buac dfiu t~o ra m9t xa h9i d~p ve 16i s6ng, ve quan h~ gifra nguai va nguai, m<)t xa h<)i tr~ng do nhan dan lao d<)ng cam thfty s6ng h~nh phuc, tuy muc s6ng v~t chftt con chua cao".

~

Ng1}.i quy€t H9i nghi lfin thu 5, Ban chftp hanh Trung uong Dang (khoa VIII) da

xac dinh nhi~m V\l C\l the xay d\lIlg con nguO'i Vi~t Nam trong giai do~n cach m~ng

mai vai nhUng duc tinh sau:

- C6 tinh thfin yeu nuac, t\1 cuOng dan t9c, phftn dftu VI d9C l~p dan t9c va chu nghla xa h9i, co y chi vuan len dua dftt nuac thoat khoi ngheo nan l~c h~u, doan k€t vai flhan dan th€ giai trong S\1 nghi~p dftu tranh VI hoa blnh, d9c l~p dan t9c, dan chu

va ti€n b9 xa h9i.

- C6 Ythuc t~p thS, doan k€t phftn dftu vllQ'i ich chung.

- C6 l6i s6ng lanh m~nh, n€p s6ng van minh, cfin ki~m, trung th\1c, nhan nghla,

ton trQng ky cuong phep nuac, quy uac cua c9ng d6ng; co y thuc bao v~ va cai thi~n

moi truOng sinh thai.

- Lao d9ng cham chi vai luang tam ngh€ nghi~p, co ky thu~t sang t~o, nang xuftt

•

cao vi lqi ich cua ban than, gia dlnh, t~p the va xa hQi.

- ThuOng xuyen hQc t~p, nang cao hieu bi€t,

trlnh d9 chuyen mon, trlnh d9 thAm

my va the l\1C.

- "... d~t trQng tam vao nhi~m V\l xay d\lIlg tu tuOng, d~o duc, l6i s6ng va dO'i

s6ng van hoa lanh m~nh trong xa h9i, truac h€t

trong cac t6 chuc Dang va Nha nuac,

trong cac doan th~ qufin chung va trong tUng gia dlnh... xay d\lIlg n€p s6ng van minh

trong vi~c cuai, vi~c tang, l€ h9i, dAy lui hu t\lC, cac t~ n~n cO' b~c, rna tuy, m~i dam,

b~o l\1c, gay r6i tr~t t\1 cong c9ng".

Van ki~n D~i hQi dang toan qu6c l~n th(r XI, Dang dinh hu6ng cham 10 phat

tri€n van hoa: "Cung c6 va ti~p t\lC xay d\ffig m6i truOng val1 hoa lanh m~nh phong

chi~u sau, thi~t th\lc, hi~u qua, x~y d\lng n~p s6ng van hoa trong cac gia dlnh, khu

phu, da d~ng. Dua phong trao "Toan dan doan k~t xay d\ffig dai s6ng van hoa" di vao

dan cu, cO' quan., dan vi, doanh nghi~p lam cho cac gia tri van hoa th~m sau vao mQi

m~t dai s6ng, duqc th€ hi~n C\l th€ trong sinh ho~t, c6ng tac, quan h~ hang ngay cua

d~y m~nh vi~c giao d\lc, b6i dUOng d~o duc, l6i s6ng co van hoa; xay d\lng n~p s6ng

cQng d6ng va tung con nguai, t~o suc d~ khang d6i v6i san ph~m dQc h~i. Ti~p t\lC

van minh trong vi~c cu6i, tang, l~ hQi; ngan ch~n va d~y lui cac hu t\lC, b~o l\lc, gay

r6i tr~t t\l c6ng cQng, m~i dam rna tuy co b~c... gop ph~n gift gIn va phat tri€n nhfrng

gia tri truy~n th6ng cua van hoa, con nguai Vi~t Nam ... ". Trong Chi~n lugc phat

tri€n kinh t~-xii hQi 2011-2020 v6i dinh hu6ng "Phat tri€n toan di~n cac lInh V\lC van

hoa, xii hQi hai hoa v6i phat tri€n kinh t~,... phat huy nhfrng gia tri t6t d~p cua cac

dan tQc, vita ti~p thu nhftng tinh hoa van hoa nhan lo~i; T~p trllng xay d\ffig dai s6ng,

l6i s6ng va m6i truOng van hoa lanh m~nh, coi trQng van hoa trong liinh d~o quan ly,

van hoa trong kinh doanh va van hoa trong (rng xu. Chu trQng xay d\lng nhan cach

con nguai Vi~t Nam v~ ly tuOng, tri tu~, d~o duc, l6i s6ng ... Nang cao ch~t luqng

Phong trao Toan dan doan k~t xay d\lng dai s6ng van hoa, xay d\ll1g xii, phuOng, khu

1.3.NQi dung cbu y@u cua cong tic xiy d1!ng n@p sAng van boa cO' sO'

ph6, th6n, ban doan k~t dan chu ky cuang, van minh, lanh m~nh."

1.3.1. Phflm vi

NQi dung cua c6ng tac xay d\ll1g n~p s6ng van hoa a cO' sa t~p trung vao 3 v~n d~

sau day:

- N~p s6ng ca nhan

- N~p s6ng gia dlnh

- N~p s6ng xii hQi: Phong t\lC t~p quan ... ; N~p s6ng van minh nO'i c6ng cQng

Ba v~n d~ tren lien quan ch~t che v6i nhau, anh huOng qua l~i trong mQt th€

th6ng nh~t. L6i s6ng cua tung thanh vien tac dQng d~n 16i s6ng cua gia dlnh va anh

huOng tr\lc ti~p d~n l6i s6ng cua xii hQi. M~t khac gia dlnh bi~n chuy€n l~i co tac dQng

50

tr\lc ti~p d~n S\l phat tri€n cua xii hQi.

Bac H6 noi: "Mu6n xay d\ll1g chu nghla xa hQi, twac h€t cAn co nhUng con nguai

•

xa hQi chu nghIa"l (H6 Chi Minh Toan tgp, Nxb Chfnh tri qu6e gia, Ha NQi, 2009,

tr.lO, tr.3l0). vii Nguai cho r~ng "Quan tam tlin gia tlinh la tlung vi nhiJu gia tlinh

cQng I{}i mai thanh xii hQi, xii hQi t6t thi gia tlinh cang t6t, gia tlinh t6t thi xii hQi mai t6t.

H{}t nhan eua xii hrJi la gia tlinh... "

Gia dlOO la don vi xa hQi nho nhfit cua xa hQi, m~c du co OOUng bi€n dQng IOn

000, m~c du tan ra co khi ca mQt t~p th€ cQng d6ng rQng lOn, gia dlOO v~n t6n t~i.

Xay d\ll1g n€p s6ng gia dlOO, n€p s6ng xa hQi cling chinh la xay d\ll1g con nguai mai. Con nguai mai la san phAm cua xa hQi, vila la chu th€ co y thuc cua xa hQi.

Nhung con nguai mai khong th€ hlOO thanh mQt cach tv phat, ma phai trai qua qua

trlnh xay d\ll1g mQt cach tich cvc va chu dQng. Con nguai mai cling phai duQ'c tu

dUOng trong moi truOng gia dlnh va moi truOng xa hQi.

- N€p s6ng van hoa cua m6i con nguai, ngoai bi€u hi~n trong lao dQng sang t~o,

trong him an sinh s6ng, trong hQc t~p va ren luy~n, trong d~o duc va nhan each, trong

giao ti€p va (mg xu; con duQ'c bi€u hi~n trong phong t\lc.

- N€p s6ng gia dlOO, thvc chfit la xay dVng gia dlnh co n€p s6ng Vall hoa- gQi

t~t Iii gia dlOO van hoa.

- N€p s6ng xa hQi bao g6m n€p s6ng cQng d6ng-do Iii n€p s6ng a lang, ban, fip,

n€p s6ng atruOng hQc, cO' quan, b~nh vi~n, xi nghi~p, khu ph6, t6 dan ph6...

Trong n€p s6ng xa hQi, phai d~c bi~t chu y d€n n€p s6ng nO'i cong cQng. N€p s6ng van minh nO'i cong cQng chinh la bQ m~t cua xa hQi. Xay d\ll1g cho m6i nguai co

hi€u bi€t va ton trQng lu~t phap, cac quy t~c tr~t tl!, v~ sinh, an toan giao thong...

1.3.2. Npi dung ell thi

Cong tac xay d\ll1g N€p s6ng van hoa bao g6m 3 nQi dung chu y€u la:

- Xay d\ll1g N€p s6ng ca nhan

- Xay d\ll1g Gia dlOO co n€p s6ng van hoa-gQi t~t Iii Gia dlnh van hoa.

- Xay d\ll1g N€p s6ng xa hQi: Xay d\ll1g Phong t\lC t~p quan t6t d~p phu hQ'P v6i

truy€n th6ng dan tQc; Xay d\ll1g n€p s6ng van minh nO'i cong cQng.

1. H6 Chi Minh: Toan tq,p, Nxb. Chfnh tri qu6c gia, Ha N(>i, 2009, t.1 0, tr.31 0.

Trong tUng n9i dung cling cfrn xac dinh m~t chu y€u cfrn phai di sau va coi do la

c6ng tac trQng tam. Cfrn phai dfru tu, duc rut kinh nghi~m tir.th\lc ti€n, t~p trung chi

d~o d€ t~o ra hi~u qua thi€t th\lC.

a. NrJi dung thu nhdt: Xay dt;mg Nip s6ng ca nhan

N~p s6ng ca nhan la thai d9, hanh vi, cach an m~c, noi nang., phep ung xu v&i mQi nguai, ky lu~t lao d9ng, y thuc ch~p haOO phap lu~t, y thuc d6i v&i c9ng d6ng va d6i v&i cac thanh vien gia dlnh (cham soc giao d\lc con cai, nu6i dUOng cha m~, cham

soc nguai cao tu6i), b~n be hang xom...

b. NrJi dung thu hai: Xdy dt;mg Gia ilinh co nip s6ng van hoa-gQi tat la Gia ilinh

van hoa

Phai khai thac OOUng y€u t6 t6t d~p cua gia dlnh truy€n th6ng Vi~t Nam, d€ cao trach

nhi~m cua timg thaOO vien trong gia dlnh, cling OOau xay d\lllg m9t CU9C s6ng t6t d~p.

U€

th\lc S\l la Gia dlnh co n€p s6ng van hoa., n9i dung cua cU9C v~n dQng cfrn t~p

trung vao ba tieu chufrn sau day:

1. Guang mdu chdp hanh chu truang, chinh sach cua Dang, phap lutJt cua Nha

nuac, tich ClfC tham gia vao cac phong t~ao thi aua cua aia phuang;

2. Gia ainh hod thutJn, ht;lnh phuc, tiin brJ, tuang tr{1 giup aO' mQi nguai trong

crJnga6ng;

3. T6 chuc lao arJng, san xudt kinh doanh, cong tac hQC ttJp at;lt nang sudt, chdt

IU{1ng va hi?u qua.

Tuy di€u ki~n, OOu cfru, hoan canh cua timg nai, timg lilc rna v~n d\lng tieu chuAn (cho

lam. Nhful dan phai duqc

sat hqp, OOung cftn luu y: Tieu chuAn phai ngiln gQn, d€ 00&, d€ ban b~c, trao d6i, cUng nhau th\lc hi~n (tranh ap ~t, ~~oo l~OO harm chinh h6a...).

c. NrJi dung thu ba: Xay dt;mg phong t¥c ttJp quan t6t a?p phil ht;1p vai truyJn

th6ng dan trJc

Xay dlJIlg phong t\lC quan t6t d~p phli hqp v&i truy€n

th6ng dan t9c va ban s~c

dan t9C. Phai SITU tfrm, khai thac cae phong t\lC, t~p quan t6t d~p cua tUng dia phuong,

tUng dan t9c, dua cac phong t\lC t~p quan truy€n

th6ng hoa OO~p v&i CU9C s6ng hi~n

d~i. Cai t~o nhi'mg t~p quan l~c h~u, xay dlJIlg t~p quan mai, dap (mg yeu cfru cua CU9C

s6ng hi~n d~i, van minh, ti~n bQ. NQi dung nay duqc t~p trung vao: vi~c cu&i, vi~c

.

tang, ngay gi6, ngay hQi, mUng thQ, bai tm me tin di doan va cac t~ n~n xa hQi ...

d. N6i dung thit tu: Xdy dvng nip s6ng van minh nai cong c6ng

NhUng noi cong cQng la bQ m~t xa hQi nhu: duOng lang, nga xom, nha van hoa, chq,

di tich, danh thAng... cftn xfiy d\ffig cho m6i nguOi co hi€u bi~t va ton trQng lu~t phap, cac

quy cic tr~t t¥, v~ sinh, an toan giao thong... T6 chilc t6t cac dich V\l v~ sinh &nhUng noi cong cQng. Sir d\lng nhUng quy t~c, quy dinh, tin hi~u ... d€ huOOg dftn n~p s6ng nai cong cQng. Cftn phai chu y d~n canh quan chung, ngoai s~ch se con phai chu y d~n d~p-phu hqp v&i thAm my-tir ki~n truc nha cua, khuon vien gia dinh, duOng lang, nga xom thea quy

ho~ch, d~n an, m~c, 0, di I~i va giao ti~p gifra nguOi vai nguai.

1.4. Phuong cham, phuong phap chi d~o

Cong mc xay d\lllg n~p s6ng van hoa phai duqc ti~n hanh kien tIl, lau dill nhung rftt

khfin truong, d6ng bQ., phai luon luon duqc cung c6., hoan thi~n va phat tri€n khong ngirng.

Xay d\ffig n~p s6ng van hoa th\Ic chftt la OOi~m V\l lfiu dai, thuOng xuyen Ii} cong

vi~c xfiy d\ffig con nguai, xay d\ffig xa hQi, la cUQc cach m~ng rQng 100, toan di~n, lfiu

dai doi hoi vi~c xfiy va ch6ng phai -co thai dQ chu dQng va d~t du&i S\I laOO d~o cua

Dang, lAy bi~n phap v~n dQng, thuy~t ph\lc giao d\lC la chu y~u, Ifty xfiy la chinh, xay

la lau dai, ch6ng la tru&c m~t; xfiy k~t hqp v&i ch6ng.

1.4.1. Tham muu Ban Chi d{lo Toan dan doan kit xay dlplg diri sang van hoa cap xa th~c hi?n xay dlplg nip sang van hoa thong qua cong tac xay d\ffig gia dinh van hoa, lang (ban, buon, plfiy, phum soc ... ) van hoa, t6 chilc vi~c cu&i, vi~c tang va

I~ hQi.

1.4.2. Nhljn thuc aliy au v~ Uji sang, nip sang

Noi d~n 16i s6ng, n~p s6ng la noi d~n thuftn phong my t\lc. Chung ta cling cftn

OO~n thilc ra thuftn phong, my t\lC con lien quan d~n tinh ban dia va tinh giao lUll; tinh

truy~n th6ng va tiOO ti~p bi~n d6i m&i.

Vi~c hlnh thaOO mQt 16i s6ng hay nlQt n~p s6ng tAt y~u phai co nhUng quy lu~t

cua no do la khoa hQc. Vi~c xfiy d\ffig 16i s6ng luon nftm trong qua trlnh k~ thira lien

t\lC, m6i nguai co trach nhi~m phai nh~n thilc cho ra nQi dung cua Sl! k~ thira nay, nQi

dung ban s~c cua gia dlnh mInh, cQng d6ng mlnh va dan tQc mlOO. Nhung qua trlnh k~

thira, kh6ng phai la qua trlnh l~p l~i, qua trlnh k€ thira l~i chinh la qua trlnh phat tri€n.

Phai nim vfing ban sic dan tQc d€ dinh huOng cho S\I phat tri€n. S\I lanh d~o va huOng d~n v€ n€p s6ng van hoa co the th\Ic hi~n acac cftp dQ hlnh thuc can thi~p sau day:

- Can thi~p (cuOng ch€): B~nlg lu~t phap; phap l~nh; quy ch€, quy dinh... bit bUQc

kh6c muOn, Ian duifng, d(Ji mil ram trong dam tang.

mQi nguai phai tuan theo. Vi d\l: D(Ji mil bao Iliim khi di xe may, chtip hanh cac quy dinh vJ an toan giao thong, khong [tin chiim via· he danh cho nguifi di b(J... Kh6ng

- Can thi~p b~ng S\I giao d\lc ren luy~n: Nha truOng, tac phAm, cac ho~t dQng van

~

hQc ngh~ thu~t ...

xa hQi, quy u&c ...

- Can thi~p b~ng suc ep du lu~n xa hQi: Thong tin d~i chung, sinh ho~t chinh tri

- Can thi~p b~ng t6 chuc dai s6ng cho nhan dan chu dao trong di€u ki~n s6ng

sinh ho~t: T6 chuc an, a, v~ sinh, di l~i ... day la bi~n phap C\IC ky quan trQng.

Chu y: Trong dai s6ng co nhUng hanh vi s6ng thuQc v€ IInh V\IC thi hi€u, ca tinh

ho~c tUng dan tQc nhc> rna no khong co h~i thl ta khong nen can thi~p va th~m chi c~n

chung ta khong can thi~p sau, co nhUng phong t\lC rieng bi~t cua tUng dia phuong,

khuy€n khich d~ t~o cho S\I phong phu, da d~ng trong van hoa, t~o nen SlJ k€t hqp hai hoa. Vi d\l: Ton trQng sa thich- ca nhan, thi hiiu, thdm my nhung kh6ng trai vai thudn phong my t¥c dan t(Jc ...

L6i s6ng duQ'c hlnh thanh trong cUQc s6ng. Co nhUng cai chung ta khong mu6n

co, no v~n hlnh thanh. SlJ hlnh thanh cua no co nhUng quy lu~t nhftt dinh. Mu6n xay dlJIlg no, can bQ van hoa cO' sa phai hi€u cu9c s6ng, hi€u cac lo~i quy lu~t cua cU9C s6ng va quy lu~t hlnh thanh 16i s6ng. Phai co tu ~uy khoa hQc, khong th~ dung y chi

1.4.3. Kay dlplg cae quy ubc nip s6ng tTong nganh, giOi, dia phuung

chu quan va duy tam.

Quy u&c la cong C\l chi d~o tUng m~t cua CU9C v~n dQng xay dlJIlg n€p s6ng. Vi

d\l: Quy u&c v€ vi~c cu6i, quy u&c v€ tang, quy u6c v€ nla h9i truy€n th6ng, quy u6c

v€ gia dlnh van hoa, quy u6c v8 xay dlJIlg lang van hoa, quy u6c v€ mUng thQ, khuy~n

CA

hQc, khuy€n tai ...

1.4.4. Thlfc hi?n phuung cham: tich c'!c, th~n tr(lng, khfin truung, kien tri, lien tljc

•

Nhfmg thoi quen dii hinh thanh til xii hQi cli, dii tra thanh "n€p" trong m6i nguai.

Xoa n€p cli, t~o n€p m6'i khong phai la vi~c lam don gian, chi noi va lam mQt hai lftn,

rna phai kien trt, khong th€ nong vQi, nhung phai rftt khfin twong. N€n van hoa m6'i,

phong t\lC t~p quan t6t d~p co th€ chua th€ hinh thanh ngay trong mQt thai gian ng~n.

Trong khi do "n€p s6ng cli", hu t\lC cli l~c h~u vftn con t6n t~i va mau thuftn v6'i n€n

van hoa tien ti€n nen mQi vi~c lam cua chung ta phai h€t suc tich ClJC, th~n trQng, kien

tri va lien t\lc.

1.4.5. T!'o du lu~n xa h~i

Du·lu~n xii hQi co tac dQng rftt m~ trong vi~c giao d\lc n€p s6ng. Phai dung du

lu~n xii hQi d~ di€u chinh hanh vi ca nhful-dung du lu~n d~ ca ngQi cai hay, cai d~p, cai cao thuqng trong n€p s6ng hang ngay va len an nhUng hanh vi sai trai, tieu ClJC. (Bao chi, mc phfim ngh~ thu~t nhu: Am nhgc, ai?n anh, kjch n6i, san khdu ... phan anh cai hay, phe phful nha.c nh& nhfrfig hanh vi tieu ClJC th~ hi~n trong 16i s6ng, n€p s6ng hang ngay... ).

1.5. Phuong phap cong tac

Xay dlJIlg 16i s6ng, n€p s6ng, phong t\lC t~p quan la cong vi~c lien quan d€n nhi€u

nguai, nhi€u gia dinh, nhi€u nganh, nhi€u cftp-La m6i quan tam cua toan xii hQi. Vi

v~y cftp uy Dang va cac cftp phai trlJc ti€p chi d~o, chinh quy~n cac cftp la nguai t6

~huc thlJc hi~n, nganh Van hoa, Th€ thao va Du lich tham mUll t6 chirc thlJc hi~n va co

SlJ ph6i hqp cua cac t6 chuc doan th€ va SlJ huCmg (mg thlJc hi~11 cua cac tftng lOp nhan

dan. Cong tac xay dlJIlg l6i s6ng van hoa, n€p s6ng, xay dlJIlg phong t\lC t~p quan t6t

d~p phil hqp v6'i truy€n

th6ng dan tQc la m6i quan tam cua mQi nguai, mQi nha, mQi

nganh, mQi cftp. Nh~n thuc dfty du, co k€ ho~ch sat hqp v6'i tUng cO' So', cUQc v~n dQng

nay nhftt dinh se thu duQ'c k€t qua.

1.5.1. Phuung cham

- Phai kien tri, lau dai (khong th~ mQt s6m mQt chi€u) nhung phai rftt khfin

truong, d6ng bQ.

- Dbi hoi vi~c xay va ch6ng, lfty bi~n phap v~n dQng giao d\lc la chu y€u,

lfty xay

la chfnh, xfiy la lau dai, xay la k€t hqp ch6ng.

•

1.5.2. Cong tac ilao tlJo can b~

C6ng tac xay dlJIlg n€p s6ng van hoa, phai duQ'c ti€n hanh kien trl, lau dai rmung

r~t tich cvc va kh~n truong, d6ng bQ, phai luon luon duQ'c cung c6, hoan thi~n va phat

tri€n khong ngUng. Cong tac xay ,dlJIlg n€p s6ng van hoa phai co nhUng can bQ van

hoa co trlnh dQ nghien clm va am hi€u cong tac chi d~o cO' sa. Can bQ tf\l'c ti€p

lam

c6ng tac nay phai duQ'c trang bi nhUng ki€n thuc cO' ban cac v~n d€ v€ ban s~c van hoa

dan tQc, v€

l6i s6ng, n€p s6ng, phong t\lC t~p quan, cac v~n d€

ton giao, v€

tin nguOng,

tra, khao sat va

v€ van hoa dan gian, v€ van hoa Ilgh~ thu~t, v€ phuong thuc di€u

phuong phap chi d~o, cong tac quftn chung... d€

thvc hi~n.

1.5.3. T6 chftc th{tc hirn

trong n€p s6ng va con

TUng buO'c tIm hi€u, nghien clm, phan lo~i cac v~n d€

nguai, d~c bi~t la ly lu~n va thvc ti€n cua Vi~t Nam d€ co phuong huOng, nQi dung,

bi~n phap t6 chuc va chi d~o cho sat hQP v6'i timg lilc, timg nai, timg vUng.

Sir d\lng cac lvc lUQllg tich cvc va co uy tin trong xa hQi lam nang c6t, lam h~t nhan cua cUQc v~n dQng (lvc lUQllg tri thuc a nong thon, lvc lUQllg can bQ co uy tin,

lvc lUQllg hUll tri, hQi ClJU chi€n binh... ).

C6 k~ ho~ch tuyen truy~n, d(mg vien gay du lu~ r<)ng dli h6 trg cho cu<)c v~

dQng. Dung du lu~n xa hQi d€ di€u chinh hanh vi ca nhan, ca ngQ'i, ton vinh nguai t6t

vi~c t6t, phe phan nhUng hanh vi tieu cvc cua xa hQi.

2. Gia dlob va coog tac xfty dl!ng gia dlob van boa

2.1. Khai oi~m, vai fro, vi tri, cbuc nang cna gia dlob

2.1.1. KhQi nirm

Gia dlnh la v~n d€

lich sir xa hQi, co y nghla r~t quan trQng trong dai s6ng con

nguai. Cac hQc gia xua nay, phuong Dong hay phuong Tay du co khac nhau nhung

d€u quan ni~m chung rfing: Gia ainh la m(Jt nh6m nguiJi rang bu(Jc vIIi nhau hili quan

h? huyit th6ng, ago dirc va phdp lYe

T~p th€ cac nha kh.oa hQc do GS, TS Trftn Van Binh chu bien dua ra dinh nghla:

Gia dinh la m(Jt hinh thuc c(Jng a6ng nguiJi chit yiu xdy dvng tren quan h? han nhdn

va huyit th6ng, gia dinh la m(Jt thiit chi xii h(Ji, van hOG.

56

Tuyen b6 v€

ti€n bQ xii hQi trong phat tri~n cua Lien hi~p qU6c: "Gia dinh La dan

•

vi ca ban cua xii hQi va la moi trui1ng tif nhien cho Sif phat tridn va h{lnh phuc cua m6i

thanh vien ".

Theo di€u 8-Lu~t Hon nhan va Gia diOO cua Vi~t Nam: Gia dinh La tt}p hf/p

nhUng ngui1i g6:n b6 vai nhau do hon nhan, quan h? huyit th6ng hoq,c do quan h? nuoi

duang lam phat sinh cae ngh'ia v~ va quyJn giua h9 vai nhau theo quy ainh Lut}t nay;

"Gia dinh La ti bao cua xii hQi, la cai noi nuoi d.uang con ngui1i, la moi truimg quan tr9ng hinh thanh va giao d~c nhan cach, gop phdn vao xay dvng va bao V? T6 Qu6c".

Chi thi 49 CT/TW ngay 21-2-2005 cua Ban Bi thu Tnlng uong Dang (khoa IX):

"Gia dinh La ti bao cua xti hQi, la nai duy tri noi gi6ng, la moi truimg quan tr9ng hinh

thanh, nuoi duffng va gido d~e nhan cach eon ngui1i, bao t6n va phat huy van hoa

truyJn th6ng t6t d?p, cht5ng l{li cae t? n{ln xii hQi, t{lO ngu6n nhan life ph1j-c v~ Sif nghi¢p xay dvng va bao v¢ T6 Qu6c. "

Nguai ta thuOng chia ra lO(;li gia diOO truy€n

th6ng 1£1 gia diOO co OOi€u th~ h~

cling chung s6ng va gia diOO h(;lt nhan 1£1 gia diOO chua co vc!, ch6ng ho~c mQt, hai th€

h~. Cac hQc gia can co quan ni~m gia diOO thea nghla h~p gi6i h(;ln trong cai "nha" va

cai "san" va ngrua rQng lien quan d~n tQc hQ, gia tien, ho~c OOi€u hon nfra....

2.1.2. Vai tro vi trf, ehite nang ella gia tlinh

a) Vai tro, vi tri cua gia dinh

- Lich sir da chUng minh: Ca nhan-gia dlOO-lang xa-t6 qu6c la m6i quan h~ hfru

cO' khong th~ tach rai, y~u t6 tich C\fC hay tieu C\fC cua m6i nhan t6 nay d€u anh huOng

•

kh6ng 006 d€n S\f hung thjnh cua m6i qU6c gia trong do gia dlnh la mQt thi€t ch~ xii hQi quan trQng, Hi n~n tang eua xii hQi va qu6c gia. Gia diOO Ia mQt xii hQi thu 000,-la

t6ng hqp cac quan h~ gia tri nhan cach, tlOO cam, d(;lo duc, daOO d\f, ngma V\l va trach

BQi Chau dii khAng dinh "Nu6c lit mQt cai nhit lOn, OOit la mQt cai nu6c 006". Trong

biti n6i chuy~n t(;li HQi nghi thao lu~n dl! thao lu~t hon OOan gia diOO thang 1-1959,

Chu tich H6 Chi Minh dii kh~ng djnh: "Quan tam d€n gia dlnh lit dung, VI OOi~u gia

diOO cQng l(;li m6i thitnh xa hQi, gia dlnh t6t thi xii hQi m6i t6t, xa hQi t6t thi gia dlnh

cang t6t han, h(;lt nhan cua xa h~iJ~~~_dlrW.~'_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _

OOi~m d6i v6i qu6c gia, dan tQc. Khi noi v€ vai tra cua gia dlnh, tit ngay xua C\l Phan

- Gia dlnh 1a t€ bao cua xff hOi do do van hoa gia dlnh dong vai tro quan trong trong

vfrn d~ gift gill va phat huy ban s~c van hoa truy~n th5ng dan toe. Qua nhi~u thOi ky phat

tri€n cua dftt nuac, cfru truc va quan h~ trong gia dlnh Vi~t Nam co nhUng thay d6i, nhung

nhUng gia tri truy~n th5ng quy bau ~ua gia dlnh Vi~t Nam, nhu: Long yeu nuac, yeu que

huang, yeu thuang dum boc 1fuI nhau, thuy chung, hi€u nghla, hi€u hoc, cfuI cll, sang 410

trong lao dQng, bfrt khuftt kien cuOng vuqt qua moi kho khan, thir thach... vfuI duqc gift

gill, vun d~p va phat huy trong su5t qua trinh 1ich sir dl)l1g nuac va gift nuac. " ... Gia dlnh. dff tra thanh mQt trong nhUng yeu t5 quan trong quy€t dinh S\l thanh c6ng cua S\l nghi~p c6ng nghi~p hoa, hi~n d(;li hoa dfrt nuac va xay dl)l1g chu nghla xff hoi ..." (Chi thi

49/CTfFW ngay 21/2/2005 cua Ban Bi thu Trung uang Dang).

Vai tro Gua gia dinh tJbi vai cac thanh vien:

1. Cham soc va giao d\lc tre em

2. Cham soc, ph\lng dUOng nguai cao tu6i

3. Th\lc hi~n an sinh xff hQi, cham soc nguai 5m, nguai tan t~t, khuy€t t~t

4. Phat tri€n kinh t€

5. Cham soc suc khoe, luy~n t~p th~ d\lc th~ thao

Vai tro cua gia dinh tJ6i vai c6ng d6ng va xii h6i:

1. Giao d\lc cac thanh vien th\lc hi~n chu truong, duOng 15i cua Dang, chinh sach,

phap 1u~t cua Nha nuac

2. Gift gin, k€

thira, phat huy cac gia tri van hoa truy~n th5ng, huang uac, quy

uac cua dia phuong

3. Gift gin tr~t t\l an toan xff hQi va phong ch5ng t~ n(;ln xff hQi

4. Th\lC hi~n binh d~ng giai va phong, ch5ng b(;lo l\lc gia dlnh

5. Ph5i hqp vai nha truOng, cac t6 chuc xff hQi trong giao d\lc con nguai

6. Giao' d\lc d(;lo duc va hu6ng nghi~p

Vai tro cua gia dlnh quan trong nhu v~y; nam 1983 t6 chuc UNESCO cua Lien hqp qu5c dff ra Nghi quy€t va "Th~p kY phat tri€n van hoa th€ gim" (1988- 1997), phat dQng

1frY nam 1994 1£1 "Nam qu5c t€ gia dlnh" vai bi€u

tuqng mai nha va trai tim ben trong.

Nuac ta ill nam 2001 dff chon ngay 28 thang 6 hang nam 1£1 "Ngay gia dlnh Vi~t Nam".

58

b) Chile nang cua gia dinh

•

- Chile nang sinh san, tai san xudt con nguiJi

- Chile nang kinh ti

- Chile nang giao d,?,e, xii h9i hoa ea nhan

- Chire nang thoa miin nhu cdu tinh thein, tam If; tinh cam

Til cac chilc nang cO' ban d6 rna gia dlnh co cac vai tro rfit quan trQng d6i v6l con nguOi

Gia dlOO g6m c6 cac chilc nang nhu sau:

va xii hQi. Gia dlnh 1a don vi kinh t€ 006 oofit, vira 1a don vi van h6a 006 oofit Clla xii hQi, 1a t€

2. Van boa gia dinh va xay d1!ng gia dinh van boa, nQi quan trQng trong

cong tac d1!ng dOi sang van boa « crr s«

2.1. Van boa gia dinh - rnQt bQ pb~n clla van boa dan tQc

bao clla xa hQi va 1a moi wOng dfiu tien cho vi~c giao d\lc va h1nh th3nh ooful cach con nguOi.

Gia dlOO 1a t€ bao cua xii hQi do d6 van h6a gia dlOO d6ng vai tro quan trQng

trong vfin d€ giu gIn va phat huy ban s~c van h6a truy€n th6ng dan tQc. Qua trlnh hlOO

th~ cua van hoa, con nguai chi thlJc SlJ c6 van hoa khi sinh ra trong gia dlOO co van

thaOO van hoa dan tQc cling 1a qua trlnh hlOO thanh Vall hoa gia dlnh. Con nguai 1a chu

hoa, duqc nuoi dUOng, cham soc d~y d6 va bao v~. Tfit ca nhfing gia tri v€ kinh t€, van

hoa, khoa hQc ky thu~t, chu nghia nhan van cao ca... d€u khai ngu6n tiI gia dlnh.

ChiOO gia dlOO 1a mQt thi€t ch€ van hoa g6p phfin t~o dlJIlg nen mQt xii hQi c6 van hoa,

van hoa gia dlnh duqc hlOO thanh tren cO' So' n€n tang cua van hoa dan tQc, 1a thu&c do • gia tri van hoa dan tQc. Xii hQi cang phat tri~n, cang phan anh S\l da d~ng phong phil

til gia dlOO. Gia dlOO cang hoan thi~n, cang 6n dinh va c6 van hoa se g6p phfin xay

trong cUQc s6ng gia dlnh, m6i quan h~ t6t dt;p trong xii hQi phfin nhi€u duqc hlnh thanh

d\ffig 16i s6ng, n€p s6ng t6t dt;p cho xii hQi. Khi gia dlnh va xii h(>i khong g~n k€t, d6ng

Hi~n nay, Van hoa gia dinh Vi~t Nam dang aimg truae Slf Ilfa eh(Jn cae gia tri

nhu sau:

1. Giu n€p van hoa gia dlnh truy€n

phat tri~n se t~o nen S\l trl tr~, xao trQn va mfit 6n dinh xii hQi ...

d~i d6ng duOng, trong d6 cac th€ h~ trong gia dlnh s6ng thea d~o 1y "kinh tren,

th6ng nguyen d~ng v&i ki~u gia dlOO tam til

nhuOng du&i", "chi ngff, em nang" ... Nguai gia quy€t dinh t6i cao va duQ'c cham soc

chu dao. Ca nhan khong duQ'c quy€n quy€t dinh, it duQ'c quy~n dan chu, co tinh bao

thu, co khi can tra S\1 phat tri€n.

tuy~t d6i, c~t rai it lien h~ v&i qua khu, cQi ngu6n. Do do xay ra tlnh tr~ng nhi€u nguai

2. Xay d\lIlg gia dlnh hi~n d~i chi co 2 th€ h~, d€ cao t\1 do ca nhan mQt cach

gia lam vao tlnh tr~ng co don it duQ'c cham soc chu dao.

3. Xay d\lIlg gia dlnh hi~n d~i, giau co, it con, h~ phuc tren cO' sa van hoa gia dlnh

truy€n th6ng, co S\1 giup dO', he> trQ' gifra cac th€ h~, bao lUll co chQn IQc gia tri van hoa gia

2.2. NQi dung cong tac xiy dl1ng gia dinh van hoa

2.2.1. Qua trinh hinh thanh va phat triin cua phong trao xay dlplg gia mnh

van hoa

dlnh truy€n th6ng. Day la xu th€ phil hqp nhftt t~o nen gia dlnh tien ti€n, vlra hi~n d~i, giau ban s~c dan tQc, day chinh la rna hlnh gia dlnh van hoa chung ta cftn xay d\lIlg.

CUQc v~n dQng co ti€n than ngay sau khi Cach m~ng thang Tam thanh c6ng, ngay

"M6i nguai lam dung thea dai s6~g mai thi dai trong m<5t nhil ding d.l thoi.

Cung nhu m6i vien ad tran tru vUng chac, thi chi c6n m6t it v6i la aap thanh m6t buc

, tuang tot.

v~ tinh th6n thi phai tren thuQn, duai hoa, kh6ng thien tu ai. Eo thoi hanh hr;z m?

ch6ng nang dau, gi ghe ghet bo con ch6ng.

v~ vQt chdt, tir an miJ,c din vi?c lam phai an a~u, tieu sai co ki hor;zch, co ngan nap.

Cuai hoi, giJ, tit, nen gian aan, tiit ki?m.

Trong nha, ngoai vuan phai lu6n sr;zch se, g9n gang..

n6i vai xom gi~ng phai than mQt va san long giup aa.

n6i vai vi?c lang, vi?c nuac phai hang hdi lam guang.

Nguai trong nha, ai ci1ng biit chft.

Luon luon c6 gang lam cho nha minh thanh m6t nha kidu mdu trong lang, m6t

nha nhu thi nhdt atnh se phdt a(lt"

60

20-3-1947 duOi but danh Tan Sinh, Bac H6 dff Vi€t tac phftm "Urn s6ng mm" NguOl vi€t:

.

Niim 1960, 6 gia dlnh a thon NgQc Tinh, xii NgQc Long, huy~n My Hao, tinh Hung Yen (g6m gia dlnh 6ng Luy~n Van D~, Dinh Van D~, Dinh Van Kh~c, Luy~n

Van An, NguySn Van T\lC, D6 Van Thuc) dff th6ng nhfit ban b~c, giup nhau trong san

xufit, d~y bao con cai cham ngoan hQc t~p, giup dO' lang gi€ng luc kho khan. Day duqc

coi la rn6 hlnh gia dlnh van hoa d§u tien, Be) Van hoa (Nay la Be) Van hoa, Th~ thao va

Du lich) co chu truang nhan re)ng mo hlnh nay.

Niim 1962, t~i He)i nghi ph6 bi~n nhfin rQng mo hlnh xay d\ffig Gia dlnh van hoa

t~i Hai Phong, BQ Van hoa dil c6ng nh~n 6 gia dlnh van hoa nay va t~ng cho thon

NgQc Tlnh (tinh Hung Yen) buc truOng, d€ t~ng chi~c noi cua phong trao xay d\ffig gia

dlnh van. hoa, d6ng thai phat dQng phong trao xay d\ffig gia dlnh van hoa tren ph~m vi

ca nu&c. M\lc dich cua phong trao nhftm doan k~t giup dO' d~ gia dlnh hoa thu~n, blnh

d~ng, dan chu, ti~n be), h~nh phuc, gop phfin dfiu tranh giai phong mi€n Nam, bao v~

mi€n B~c xii hQi chu nghla.

Ngay 15-3-1975, Be) Van hoa Thong tin va HQi Lien hi~p ph\l nfr Vi~t Nam dff

ban hanh Thong tu lien tich v€ vi~c dfiy m~nh cUQc v~n dQng xay d\ffig Gia dlnh van

hoa rn&i (Nay la Gia dlnh van hoa), tieu chufin gia dlnh van hoa m&i thai ky nay la:

- Xay d1Plg gia ainh hoil thugn, dan chu, binh a6ng, tiin b(J, hf;lnh phuc.

- Th'lfC hi¢n sinh ae co ki hOf;lCh: San xu6t, tieu dung tiit ki¢m; aoan kit xom

,

, gieng tot.

- Th1!c hi¢n a6y au auang Zt5i, chinh stich cua Dang va Nha nuGc.

Tu niim 1975-1985: Phong trao phat tri~n rQng kh~p trong toan qu6c, nam 1980,

Ban Chi d~o N~p s6ng m&i Trung uang duqc thanh l~p tn.rc ti~p chi d~o phong-trao.",

V€ kinh phi duqc nha nu&c bao cfip nen vi~c tuyen truy€n, v~n dQng co nhi€u thu~n

Iqi, phong trao phat tri~n d6ng d€u va rQng khftp.

Tu 1986 ain 1990: Thai ky d6i m&i, thay d6i cO' ch~ til bao cfip sang h~ch toan,

khi~n cho ngu6n chi cho phong trao giam sut, nganh Van hoa, Thong tin, cO' quan

thuOng tn.rc cua Ban Chi d~o N~p s6ng m&i Trung uang vfin c6 gftng duy trl phong

trao nhung k~t qua co h~n ch~.

Tit 1990-2000: Ban Chi d~o N~p sbng m&i Trung uong dil d€

ra nQi dung tieu

chufin gia dlnh van hoa nhu sau:

Xay dVng gia tlinh no tim, hoa thugn, tiin bt), ht;lnh phuc

•

Thvc hi?n t6t ki hot;lch hOG gia tlinh

Doan kit xom giJng

Thvc hi?n nghfa v~ c6ng dan

Ngay 16-7-1998, Ban Chftp hanh Trung uong Dang CQng san Vi~t NalTI da ban

hanh Nghi quy€t Trung uong 5 (Khoa VIII) v€ Xay d\lllg va phat tri~n n€n van hoa

Vi~t Nam tien ti€n d~m da ban s~c dan tQc. Vftn d€ gia dlnh va xay d\lllg gia dlnh van

hoa da duQ'c d€ c~p mQt cach cftp thi€t: "Gift gin va phat huy r.Lhfrng d~o ly t6t d~p cua

gia dlnh Vi~t Nam. Neu cao vai tro guong mftu cua cac b~c cha m~. Coi trQng xay

dVng gia dlnh van hoa. Xay d\lllg m6i quan h~ khang khit gifta Gia dlnh- Nha truOng­

Xa hQi"

Nghi quy€t Trung uong 5 (Khoa VIII) v&i 5 quan di~m chi d~o, 10 nhi~m V\l C\l

v&i thi dua yeu nu&c va Phong trao "Toan dan doan k€t xay d\lllg dai s6ng van hoa" la

rnQt trong 4 nhom giai phap thvc hi~n nghi quy€t Trung Uffi1g 5 (khoa VIII) v€ Xay

dvng va phat tri~n n€n van hoa Vi~t Nam tien ti€n d~rn da ban s~c van hoa dan tQc.

Phong trao nay bao g6m 7 phong trao C\l th~, trong do co Phong trao Xay d\lllg gia

dlnh van hoa do BQ Van hoa-Thong tin (Nay la BQ Van hoa, Th~ thao va Du lich) chu

trl. BQ Van hoa-Thong tin da ban hanh Quy€t dinh s6 Ol/2002/QD-BVHTT ngay 2-1­

2002 Quy ch€ cong nh~n danh hi~u "gia dlnh van hoa", "lang van hoa", "khu ph6 van

hoa", tieu chufin Gia dinh van hoa g6m:

Gia tlinh tim no, hOG thugn, tiin bt), khoe m(lnh va h(lnh phuc

Thvc hi?n t6t nghfa v~ c6ng dan

Thvc hi?n t6t ki hO(lch hOG gia tlinh

Doan kit tuang trfl ct)ng tl6ng dan cu

Nam 2006, BQ Van hoa, Thong tin (Nay la BQ Van hoa, Th~ thao va Du lich) sua

d6i, b6 sung Quy ch€ cong nh~n "gia dlnh van hoa~', "Lang van hoa", "T6 dan ph6 van

hoa" ban hanh kern thea Quy€t dinh s6 62/2006/QD-BVHTT ngay 23-6-2006, Cac

thira co chQn lQc v&i nhfrng

tieu chi xay d\lllg gia dinh van hoa hi~n nay vftn duQ'c k€

y€u t6 cua gia dlnh truy€n th6ng Vi~t Nam.

th~ va 4 nhom giai phap~ trong do: CUQc v~n dQng giao d\lc chu nghla yeu nu&c g~n

2.2.2. Tieu chufin danh hifu Gia mnh van hoa hifn nay

•

Th\fc hi~n theo quy dinh t~i Di€u 29 Lu~t Thi dua, khen thuOng v6'i nhfing nQi

dung C\l th~ (ap d\lng theo di~u 8- Quy ch~ cong nh~n danh hi~u "Gia dlnh van hoa,",

"Lang van hoa", "T6 dan ph6 van hoa" ban hanh kern thea Quy~t dinh s6

62/2006/QD-BVHTT ngay 23-6-2006 eua BQ twOng BQ Van hoa - Thong tin): G6m

cae tieu ehufrn nhu sau:

- Guang mdu chdp hanh chu truang, chinh sach cua Dang, phap lugt cua Nha

nuac; tich ClfC tham gia cac phong trao thi dua cua dja phuang.

- Gia dinh hoa thugn, hgnh phuc, ti~n bf}, tuang tr(1 giup da mQi nguai trong

cf}ngd6ng.

- T6 chuc .fao df}ng, san xudt, kinh doanh, cong tac, hQC tgp dt;lt nang sudt, chat

IU(1ng va hi¢u qua.

2.2.3. Di~u ki¢n, thu t¥c cong nllgn Danh hi¢u Gia dinh van hoa

Danh hi~u "Gia dlnh van hoa" do Chu tich Uy ban nhan dan xa, phuOng, thi trfrn

eong nh~n.

1. Di€u ki~n cong nh~n:

a) D~t cac tieu ehufrn quy dinh nhu tren

b) Thai gian dang leY xay d\ffig danh hi~u "Gia dlnh van hoa" la 01 name

2. H6 sa d€ nghi g6m co:

a) Ban dang leY xay d\ffig danh hi~u "Gia dlnh van hoa";

b) Bien ban hop blnh xet a khu dan cu !\ern thea danh sach nhfing gia dlnh duQ'c d€ nghi cong nh~n danh hi~u "Gia dlnh van hoa" (co tiI 50% tra len 86 nguai tham gia

dl! hop nhfrt tri d€ 11ghi).

3. Can Cll vaa bien ban hop blnh xet a khu dan cu, Ban v~n dQng "Toan dan doan k~t xay d\ffig dai s6ng van hoa a khu dan cu" d€ nghi Chli tich Uy ban nhan dan xa, phuOng, thi trfrn ra quy~t dinh cong nh~n danh hi~u "Gia dlnh van hoa" hang name

4. Khu dan cu t6 chilc cong b6 Quy~t dinh cua Chu tich Uy ban nhan dan xa,

phuOng, thi trfrn cong nh~n danh hi~u "Gia dlnh van hoa" van dip "Ngay hQi D~i doan

-

- - -

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

•

k~t toan dan tQc" akhu dan cu hang nam (ngay 18/11) va ghi "S6 vang Gia dinh van hoa" akhu dan cu.

5. D6i vai gia dinh duqc cong nh~n danh hi~u "Gia dlnh van hoa" 3 nam lien t\lC, duqc Uy ban nhan dan xa, phuOng, thi trftn trao Gifty chUng nh~n 03 nam d~t darlh

hi~u "Gia dinh van hoa"

2.2.4. M(Jt st5 n(Ji dung vJ c6ng tdc chi ago triin khai th1!C hi¢n xay dljYlg gia ainh

van hOG trong giai aogn hi¢n nay

- Xay d\ll1g Gia dinh van hoa la mQt trong nhfrng phong trao xay d\lng dai s6ng

van hoa d~u tien, co qua trinh phat tri€n

thuOng xuyen, lien t\lC, ngay cang sau rQng.

thila va phat tri€n

NQi dun.g, tieu chufrn cong nh~n danh hi~u Gia dinh van hoa duqc k€

ca v€

ly lu~n va th\lc ti€n. Til phong trao cua qu~n chlIng, danh hi~u Gia dinh van hoa

cung vai danh hi~u Lang van hoa da tra thanh danh hi~u thi dua Nha nuac, duqc Lu~t

Thi dua khen thuOng ghi nh~n. Tieu chufrn cong nh~n Gia dinh van hoa thea Di€u 29

Lu~t Thi dua khen thuOng duqc BQ Van hoa-Thong tin C\l th€ hoa trong Quy ch~ 62,

d€ cao vai tro cua Gia dinh van hoa trong vi~c chftp harm chu truong, chinh sach cua

Dang, phap lu~t cua Nha nuac; gfil1 vi~c xay d\ll1g gia dlnh hoa thu~n, ti~n bQ, h~nh

phuc vai doan k~t, tuong trq xom gi€ng;- d€ cao y~u t6 van hoa phat tri€n trong vi~c t6

chilc xay d\ll1g gia dinh tra thanh Gia dinh van hoa, dap Ung yeu c~u v€ S\l phat tri€n

cua gia dinh trong thai d~i hi~n nay. Cong tdc chi ago, triin khai th1!C hi¢n phong trao

xay dljYlg Gia ainh van hoa tfj,p {rung vao m(Jt s6 n(Ji dung nhu sau:

- Tang cuOng cong tac tuyen truy€n, giao d\lc, cung c6 va nang cao nh~n thilc cua

cftp uy Dang, chinh quy€n, cac nganh, doan th€ va cac t~ng l6'p nhan dan tren dia ban

cftp xa v€ y nghla, t~m quan trQng va nQi dung cua cong tac gia dlnh noi chung, xay

d\ll1g Gia dinh van hoa noi rieng.

- Ban Chi d~o Phong trao Toan dan doan k~t xay d\ll1g dai s6ng van hoa cftp xa va cac Ban V~n dQng cUQc v~n dQng xay d\ll1g dai s6ng van hoa acac khu dan cu, c~n t6 chilc di€u tra, khao sat, phan lo~i gia dinh tren dia ban, xay d\ll1g k~ ho~ch C\l th€ d€

tri€n khai th\lc hi~n phong trao phil hqp.

- T6 chilc vi~c hQc t~p, n~m vfrng n<)i dung, tieu chufrn cong nh~n danh hi~u Gia

dinh van hoa d~n tUng hQ, tUng thanh vien cua cac hQ gia dlnh, d6ng thai, tuyen

h4.

truyen, c6 vli phong trao xay dVng Gia dlnh van h6a tren h~ th6ng truyen thanh cong

•

cQng, cac hlnh thilc tuyen truyen c6 dQng trvc quan tren dia ban.

- T6 chilc dang ky xay dlJIlg Gia dlnh van h6a, tren cO' sa tv giac, tv nguy~n cua

f

,

cac gia dlnh, sv tuyen truyen, v~n dQng cua cac doan th€ qUftn chung.

- Phat huy vai tra cua M~t tr~n t6 qU6c, cac nganh, doan th€ qUftn chung, sv

guang mfru cua can bQ, dang vien, cac doan vien, hQi vien, t~o thanh Ivc luqng nang

c6t trong phong trao xay dVng Gia dlnh van h6a.

- Tang cuOng cac ho~t dQng tv quan cQng d6ng, cac ho~t dQng tuyen truyen, v~n

dQng, thuy€t ph\lc, don d6c, nh~c nh& cac gia dlnh dii dang ky xay dlJIlg Gia dlnh van

h6a, phfrn dfru thvc hi~n t6t cac tieu chufrn cong nh~n danh hi~u Gia dlnh van h6a.

- G~n phong trao xay dlJIlg Gia dlnh van h6a v&i cac phong trao thi dua yeu nu&c, v&i vi~c thvc hi~n cac nhi~m V\l kinh t€-xa hQi, d~c bi~t la thvc hi~n cac ·nhi~m V\l, m\lc tieu xay dlJIlg dai s6ng van h6a hi~n nay adia phuong cO' sa.

- Xay dlJIlg, bi€u duong, ton vinh va nhan rQng cac gia dlnh van h6a tieu bi€u,

t~o nen mlii nhQn cho phong trao xay dlJIlg Gia dlnh van h6a.

- T6 chilc cho cac gia dinh tv danh gia (ho~c chfrm di€m) ve k€t qua thvc hi~n cac tieu chufrn cong nh~n Gia dinh van h6a, tru&c khi dua ra cac cUQc hQP akhu dan cu, lfry y ki€n cua nhan dan d€ blnh bftu Gia dlnh van h6a hang name

- Ban V~n dQng a khu dan cu t6ng hqp bao cao Ban Chi d~o Phong trao Toan

dan doan k€t xay dlJIlg dai s6ng van h6a cfrp xa trinh Chu tich uy ban nhan dan cfrp xa

ra quy~t dinh cong nh~n danh hi~u Gia dlnh van h6a hang name Khu dan cu t6 chilc

cong b6 quy€t dinh cong nh~n Gia dlnh van h6a va ghi S6 yang Gia dlnh van h6a vao dip Ngay hQi d1;li doan k~t tom dan tQc, 18/11 hang nam.

- Cac tieu chi xay dlJIlg gia dinh van hoa phai phu hqp va c6 y ngrna thi~t th\Ic v&i dai s6ng cua nguai dan, dap (mg duqc nguy~n vQng tam tu tlnh cam m&i t~o duqc

S\I d6ng tlnh huOng (mg cua nhan dan. Bay chinh la y€u

t6 quy€t dinh S\I thanh cong

cua phong trao xay dlJIlg gia dinh van hoa.

2.2.5. vi y€u enu cua cong tac xay dlplg gia dinh van hoa

- Buqc tri€n khai thuOng xuyen, lien t\lC tra thanh nhi~m V\l quan trQng duqc cac

cfrp cac nganh quan tam chi d~o, hu611g dfrn, t~o dieu ki~n d€

thvc hi~n t6t.

- Phai co nQi dung, tieu chi phil hqp v&i d~c di€m ban s~c, phong t\lC, t~p quan

cua m6i dan tQc, cua tUng thai ky, giai do~n phat tri€n xa hQi clla m6i dia phuong.

- Vi~c xay d\ffig gia dlnh van h6a thuQc y thuc tv nguy~n cua m6i gia dlnh, tUng nguai dan do d6 phai c6 phuong phap tuyen truy€n v~n dQng d€ nhan dan tv nguy~n

tham gia, tranh go ep, clrng nh~c.

- Vi~c xay d\lllg gia dlnh van h6a c~n duqc phat tri€n rQng nhung phai chu y d€n

chi€u sau, chu trQng chfrt lUQ11g thvc chfrt cua phong trao, chfrt lUQ11g cua m6i gia dlnh

van h6a, khong ch~y thea hlnh thuc, b~nh thanh tich chu nghla, lam giam gia tri danh hi~u gia dlrth van h6a, giam y nghla giao d\lC va hi~u qua tich cvc cua phong trao.

2.~.6. vi npi dung, phltllng philp ta chuc, triin khai vi?c xay dlplg gia tlinh

van hoa

* Trong c6ng tac chi d~o hu6ng dftn:

- Day la nhi~m V\l cua cac cfrp lanh d~o dang, Nha nu&c., chinh quy€n, cac cfrp,

cac nganh, doan th€ va can bQ nhan dan.

- Cac cfrP lanh d~o Dang phai c6 N ghi quy€t v€ vi~c xay d\ffig gia dinh van h6a

(trong cac ky D~i hQi Dang), phai coi d~y la mQt trong nhUng nhi~m V\l chinh tri cua

Dang, phai coi day la mQt trong nhUng nhi~m V\l chinh tri cua Dang trong sv nghi~p

xay d\lllg va phat tri€n kinh t€-van h6a-xa hQi cua dia phuong.

t6 chuc

- Cac cfrP lanh d~o chinh quy€n phai xay dVng duqc k€ ho~ch C\l th€ d€

ti€n hanh, huy dQng duqc

tri€n khai. K€ ho~ch phai xac dinh ra bu&c di, cach lam, chi tieu, ti€n dQ thvc hi~n C\l th€. T~o di€u ki~n v€ kinh phi, lvc lUQl1g, co sa v~t chfrt d€ Ivc lUQ11g ph6i hqp cua toan h~ th6ng chinh tri, toan dan tham gia thvc hi~n vi~c xay

=

d\lllg gia dlnh van h6a

- ThuOng xuyen co bi~n phap ki€rn tra, don d6c, tilt kinh nghi~m, dQng vien khen

thu6ng, u6n n~n nhUng l~ch l~c d€ phong trao ngay cang phat tri€n vfrng ch~c.

- Xay d\ffig dv toan kinh phi ho~t d<)ng hang nfun, trlnh cfrp co thfun quy€n phe duy~t.

- Chi d~o, thi di€m, ti~n t&i ph6 bi~n nhan TQng mo hlnh, khai thac cac ngu6n lvc,

h6 trq phong trao.

- T6 chuc binh xet, cong nh~n ch~t che, dam bao nguyen t~c, dung tieu chuAn, thu

•

t\lC, ky h~n.

- T6 chuc ki~m tra vi~c ~6ng nh~n va kh6ng c6ng nh~ l~i danh hi~u gia dinh van

ho'a 6 dia phuong.

* Trong vi~c t6 chuc tri€n khai th\lc hi~n:

- Can cu van tieu chuAn t~i Tieu chudn .danh hi¢u Gia tlinh van hoa thl!c hi¢n

theo quy ainh t(li Di~u 29 Lu(it Thi aua, khen thuirng viii nhfmg n6i dung C1;l th~ (ap

d\lng thea di€u 8- Quy ch€ cong nh~n danh hi~u "Gia dinh van hoa,", "Lang van hoa",

"T6 dan ph6 van hoa" ban hanh kern thea Quy~t dinh s6 62/2006/QD-BVHTT ngay

23-6-2006 cua BQ truOng BQ Van hoa-Thong tin), v~n d\lng xay d\lng tieu chuAn cho

phil hqp v&i dia phuong.

Nguyen tac cua qua trinh vgn dl;lng:

- Bam th~t sat chi tieu chung, khong tily ti~n d~t ra nhfrng tieu chi, tieu chuAn

khong phil hqp v6i tinh thAn, nQi dung cua tieu chi thea ki€u "Phep vua thua l~ lang".

- Tranh hUu· khuynh ho~c ta khuynh trong xay d\ffig tieu chuAn. Dam bao chat

IUQllg th\fc S\I cua danh hi~u gia dlnh van hoa xong c~n t~o di€u ki~n thu~n 19i d€ cac

gia dinh phfrn dfru th\fc hi~n. TUng bu6c co di€u chinh thea huOng nang cao tieu chuAn

d€ dam bao chfrt IUQllg gia dinh van hoa ngay cang cao.

3. Cong tac xay dlfng lang (ban, buon, play, phum soc...) van hoa

3.1. Khai ni~m lang (ban, buon, play, phum soc...) van hoa va m8i quan h~

•

cua Lang (ban, buon, play, phum soc...) van hoa vOl van hoa lang (ban, buon,

play, phum soc...)

3.1.1. Khtii ni?m lang(biin, huon, play, phum soc...)

Noi dfrt nu6c ta co mfrY ngan nam van hi€n, khong th€ b6 qua vfrn d€

lang, xii ­

mQt ki€n truc xii hQi (] cfrp cO' So'.

Lang (ban, buon, play, phum soc...) xii la mQi vilng lanh th6 tuong d6i nh6, v6i

rnQt cQng d6ng dan cu b€n vlmg (nhu mQt qu6c gia thu nh6 co suc s6ng v~t chfrt va

tinh thfrn b€n vfrng truQ!1~JQtll~ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _

Lang (ban, buon, play, phum soc...) la d~c thli cua xa hQi Vi~t Nam, lang la don

vi t\1 cu truy€n th6ng, co hinh th€, cO' cffu t6 chuc l~ t\1C, tam ly, tinh cach... tra thanh

dan vi cO' sa cua nuac. Trong thlJc t€ lang (ban, buon, play, phum soc...) la nO'i cu6i cling tri€n khai thlJc hi~n mQi chu truong, chinh sach cua Dang, nha nuac anong thon. tach, nh~p song lang (ban, buon, Trong qua trinh t6n t~i va phat tri€n, CfrP xa co th€

play, phum soc...) rfrt it bi€n dQng va giai th€. M~t khac m6i lang (ban, buon, play,

phum soc...) la mQt cQng d6ng v€

lanh th6 tin nguOng, ton giao, canh quan... do do

m6i lang (ban, buon, play, phum soc...) d€u co tinh c6 k€t cQng d6ng rfrt cao, da va

dang phat huy tac d\1ng ca v€

lInh VlJC kinh t€ va van hoa trong yeu cfru xay dlJllg nong

thon mai hi~n nay.

Vi~c lang (ban, buon, play, phum soc...) la vi~c cua nuac, vi~c nuac cling la vi~c

cua lang(ban, buon, play, phum soc...). Cac gia tri van hoa lang (ban, buon, play, phum

soc...) la cO' sa va nhUng y€u t6 thu~n lQ'i cho vi~c t6 chilc xay dlJllg lang van hoa.

3.1.2. Khtii ni?m Lang (ban, huon, play, phum soc...) van hoa

Lang (ban, buon, play, phum soc...) duQ'c chQn lam cO' sa d€ xay dlJng dai s6ng van hoa vi trong lich sir truac day no v6n la don vi hanh chinh cfrP cO' sa cua Chinh t6 chilc ch~t che cua quy€n Nha nuac phong ki€n. Cac thi€t ch€ v~t chfrt va thi€t ch€

Lang truy€n th6ng d€n nay v~n con nhi€u gia trj co th€ khai thac, phat huy.

Lang lUll gilt cac gia tri van hoa truy€n

th6ng b€n vUng qua nhi€u giai do~n lich sir va la dia ban cO' sa phli hQ'P vai di€u ki~n t6 chilc xay dlJIlg dai s6ng van hoa trong m6i quan h~ rang bUQc gilt con nguai-nha-lang-nuac. Xay dlJllg lang van hoa khong

qua ph\1 thuQc vao t6 chilc hanh chinh (co th€

la don vi tuong (mg nhu thon, frp, ban,

buon, soc ... ).

Xay dlJllg lang van hoa la xay dlJllg mQt cQng d6ng dan cu co dai s6ng kinh t€ 6n

djnh va tUng buac phat tri€n, dai s6ng van hoa tinh thfrn lanh m~nh phong phu, co moi

truOng canh quan s~ch d~p, chfrp hanh chu tnrong duOng l6i cua Dang, chinh sach

phap lu~t cua nha' nuac, co tinh thfrn doan k€t tuong trQ' giup dO' nhau trong cQng d6ng.

Xay dlJllg Lang van hoa la mQt trong nhUng y€u t6 gop phfrn dua nong thon Vi~t Nam

phat tri€n dung huOng thea con duOng cong nghi~p hoa, hi~n d~i hoa vi no lien quan

d€n y€u

t6 con nguai qua xay dlJllg gia dinh van hoa, n€p s6ng van hoa chil khong

LO

phai chi dftu tu v6n, phat tri€n khoa hQc ky thu~t rna th\IC hi~n duQ'c cong nghi~p hoa,

•

hi~n d~i hoa nong thon.

3.1.3. Khai nirm Van hoa lang

Van hoa lang la ban sfic rieng eua lang, la toan bQ cUQc s6ng cua lang; Van hoa

lang bao g6m toan b9 cac y€·u

t6 van hoa truy€n th6ng cua m6i lang: each an, fJ, Ung

xu, giao ti€p, ky nang lao dQng san xufit, phong t\lC t~p quan, ton giao tin nguOng, van

hoa dan gian, l€· h9i ... cae thi€t ch€ v~t chfit va thi€t ch€

t6 chuc va tam ly thaOO vien

trong lang v&i nhfrng d~c trung rieng cua no khong co S\I trilng l~p, gi6ng h~t OOau

gilta cac lang.

. Van hoa lang la nhfrng gia tri van hoa mang tiOO truy€n th6ng, da duqc thu thach

qua thai gian, la ehuftn m\Ic cua toan th€ cQng d6ng da l\Ia chQn, bao lUll, gilt gIn va

phat tri€n. Van hoa lang la n€n tang de v~n d\lng xay d\IDg Lang van hoa.

3.1.4. M8i quan hr giii'a Van hoa lang va xay dlplg Lang van hoa

Xay d\Ing Lang van hoa la khai thac, phat huy cac gia tri van hoa lang truy€n

th6ng, d6i m&i chfit luqng van hoa lang qua vi~c chQn lQc, phat huy cac gia tri van hoa,

thuftn phong my t\lC vao dai s6ng hi~n d~i; g~t b6 cac hu t\lC trong cu&i, tang, l€ hQi;

g~t b6 tu tuOng C\lC b9, ngoi thu, b6 l6i sf>ng "phep Vua thua l~ lang", coi thuOng phap

lu~t chung...t~o di€u ki~n d€ ca nhan hoan thi~n va phat tri€n nhan cach.

3.2. Ml}.c dich, y nghia cua cong tac xay d1fDg Lang (ban, buon, phum soc...)

van hoa

M1Jc tlich:

- Xay d\IDg Umg (ban, buon, phum soc.:.) van hoa la tri~n khai cac nghi quy€t

D~i hQi va cae HQi nghi cua Dang ve xay d\IDg nong thon m&i giau d~p, xay d\IDg con

nguai Vi~t N am v€ tu tuOng, d~o duc va l6i sf>ng ngang tftm v&i yeu eftu phat tri€n cua

thai d~i.

- Dap lrng nhu cftu huOng th\l va phat huy tiOO ehu d9ng sang t~o cua n16i nguai

dan, m6i gia dlOO trong cae ho~t dQng van hoa, phil hqp v&i S\I d6i m&i v€ cO' ch€

t6

ehuc va quan ly kinh t€, chinh tri, xa h9i fJ nong thon.

- Bao v~, gift gIn va phat huy cac phong t\lC, t~p quan t6t d~p, lo~i b6 cac hi~n tUQTIg me tin di doan, phong ch6ng co hi~u qua cac t~ n~n xa hQi; rna tuy m~i dam, ca b~c ... phong ch6ng va dfty lui SlJ xam nh~p cua van hoa dQc h~i.

- Xay dlJllg lang (ban, buon, phum soc ... ) van hoa la xay dlJllg rno hlnh t6 chuc,

quan ly va ho~t dQng van hoa cO' sa tren dia ban nong thon, phu hqp v6i SlJ chuy€n

bi€n v~ chinh sach, phap lu~t, t6 chuc, quan ly trong san xuftt nong nghi~p thea chu

truong, duOng l6i cua Dang, chinh sach cua Nha nu6c.

- Xay dlJllg lang van hoa chinh la t6 chuc l~i dan vi xay dlJllg dai s6ng van hoa cO' sa

cftp xa v~ don vi xay dlJIlg dOl s6ng van hoa cO' sa cftp lang (ban, buon, phum soc... ).

Yn.gh'la:.

- Nh~m xay dlJIlg mQt cQng d6ng lang hoan thi~n va phat tri€n nhi~u m~t, cung c6

va phat huy cac gia tri d~o duc va l6i s6ng gia dlnh truy~n th6ng, t?O suc d~ khang

tru6c nhilng anh huOng cua l6i s6ng thlJc d\lng, coi nh~ cac gia tri tinh thftn va cac m~t

trai kinh t€

thi truOng.

- Nfu1g cao ythuc trach nhi~rn cua nhan dan d6i v6i vi~c thlJc hi~n nghla V\l cong dan, chfip hanh cac duOng l6i, chu truong cua Dang, chinh sach va phap lu~t cua Nha nu6c; Gop

ph§n thilc dfty phat tri€n kinh t€ va thlJc hi~n cac nhi~m V\l chinh tri cua dia phuong.

- Nang cao chfit lUQTIg cUQc s6ng v~t chfit va tinh thftn cua nhan dan, xay dlJllg

moi truOng xa hQi trong s~ch, lanh m~nh gop phftn xay dlJllg dai s6ng van hoa cO' sa.

- Xay dlJllg lang van hoa la g~n xay dlJllg va phat tri€n van hoa v6i thlJc hi~n cac

nhi~m V\l phat tri€n kinh t€-xa hQi cua dia phuang cO' sa; khai thac, gift gill va phat huy

nhfing gia tri van hoa truy~n th6ng cua m6i vUng que, m6i dan tQc.

3.3. Qua trlnh hinh thanh va phat tri~n eua pbong trao xay dlfDg lang van boa

- Nam 1987, tinh Ha B~c (cli) da chi d~o th€ nghi~m thon Trung Li~t (xa D6ng

Quang, huy~n Til San) chuy€n cac ho~t dQng van hoa thong tin cO' sa til cfip xa v~ cac

don vi lang, thon va thlJc hi~n xa hQi hoa mQt s6 ho?t dQng van hoa thong tin trong mo

hlnh "lang van hoa m6i". D€n nam 1989, Ha B~c t6ng k€t mo hlnh lang van hoa Trung

Li~t va nhan rQng tren dia ban tinh.

- Ti€p sau Ha B~c, phong trao xay dlJIlg lang van hoa b~t dftu dugc mot s6 tinh

tri€n khai, nhu: Thanh Hoa, Thai Blnh, Nam Dinh, Hung Yen, Hai Duang, Phil ThQ,

70

thao va Du Ha Tay... thang 12-1991, B9 Van hoa, Thong tin (nay la!39 Van hoa, Th€ Ijch) t6 chilc hoi nghj, h<)i thao v€ d6i rnai cong tac xay dlJIlg dai s6ng van h6a co sa a Bftc Giang. Sau h<)i nghj, cac So' Van h6a-Thong tin (nay la Sa Van h6a, Th€ thao va

Du Ijch) da tham mUll cho cftp uy, chinh quy€n dja phuong dua vi~c xay dlJIlg lang van h6a van k€ hO(;lch phat tri€n kinh t€- xa h<)i hang narn adja phuong.

- Thang 11-1993, B<) Van hoa, Thong tin t6 chilc hOi nghj, h<)i thao xay dlJIlg dai s6ng van h6a aco sa t(;li Quy Nhan (Binh Djnh). Sau hoi nghj, h<)i thao, cac tinh khu V\fC mi€n Trung va Tay Nguyen, cac tinh tir Quang Trj d€n Ninh Thu~n da nghien c(ru kinh nghi~m va tri€n khai phong trao adja phuang.

-.

. - Nam 2002, B<) Van hoa, Thong tin (Nay la Bo Van h6a, Th€

thao va Du Ijch)

ban hanh Quy€t djnh s6 01/2002/ QD-BVHTT ngay 02 thang 01 nam 2002 kern thea

Quy ch€ cong nh~n danh hi~u Gia dinh van h6a, Lang van hoa, Khu dan cu van hoa;

Thang 6 nam 2006, BQ Van h6a-Thong tin (Nay la B<) Van h6a, Th€

thao va Du lich)

ti~p t\lC ban hanh Quy~t djnh s6 62/2006/QD-BVHTT ngay 23 thang 6 nam 2006 kern

thea Quy ch€ cong nh~n danh hi~u "Gia dinh van h6a", "Lang van h6a", "T6 dan ph6

van hoa" thay thS Quy chS s6 01/2002/ QD-BVHTT. DSn nay, Lang van hoa da tra

thanh danh hi~u thi dua Nha nuac, duqc Lu~t Thi dua - Khen thuOng ghi nh~n (tgi

DiJu 30).

Tieu chudn c6ng nh9n lang van hoa (theo Quy ch~ s6 62/2006/QD-BVHTT)

- Lang van hoa truac h€t phai la lang co dai s6ng kinh t€ 6n dinh va tung buac

phat tri€n. Tieu chuftn nay the hi~n S\f gftn k€t gifra kinh t€ va van hoa, trong do kinh t€

(van h6a v~t chftt) vira la n€n tang, vita la di€u ki~n dam bao cho SlJ phat tri€n van hoa.

- Lang van hoa phai co dai s6ng van hoa tinh thfrn lanh m(;lnh, phong phu, th~

nghi~p van h6a, th€

thao, giao d\lc, y t~, dap (eng nhu cfru van hoa xli hoi cua nguai

dan; d6ng thai xay dlJIlg n€p s6ng van minh, phong ch6ng cac t~ n(;ln xa hOi va cac san

ph~m van hoa d<)c h(;li.

- M6i truOng canh quan s(;lch d~p, the hi~n qua cac tieu chi v€ gin gift v~ sinh (gia

dinh va c<)ng d6ng); bao v~ va phat huy cac di tfch lich sir-van h6a, canh quan thien nhien, t(;lO be> m~t van h6a a cac cong d6ng dan cu.

hi~n thong qua vi~c: Xay dlJIlg cac thi€t ch€ va th\fc hi~n cac chi tieu v€ phat tri€n S\f

- chfip hanh t5t chu truong, chinh sach cua Dang, phap lu~t cua Nha nu&c, quy

u&c cQng dang, khong d€ xay ra trQng an hinh SlJ, la th€ hi~n )'€u t5 van hoa phap lu~t

trong xay dlJng lang van hoa, dang thai g~n xay dlJIlg lang van hoa v&i vi~c thlJc hi~n dan chu va xay dlJIlg h~ th5ng chinh tri a co sa va cham 10 cac d5i tugng chinh sach a

cac cQng dang nong than.

- Xay dlJIlg tinh thfin doan k€t,

tuang trQ', giup dO' lfrn nhau trong cQng dang dan

cu, th€ hi~n thong qua vi~c hoa giai cQng dang, giup nhau xoa doi giam ngheo, d€n an

dap nghia, nhan d~o til thi~n; thlJc chfit la khai thac va phat huy cac gia tri van hoa, d~o

ly truy€n

th5ng cua dan tQc, lam cho cac y€u

t5 do tra thanh nguan llJc v~t chfit, tinh

thAn trong qua trinh xay dlJIlg lang van hoa.

oW.

3.4. Cong tac chi d,o, tri~n khai tbl!c hi~n pbong trao xay dl!ng lang van boa

- T6 chuc cho nhan dan trong lang hQc t~p, n~m vUng nQi dung, tieu chufrn cong

nh~n danh hi~u lang van hoa; thao lu~n chuang trinh, k€ ho~ch xay dlJIlg lang van hoa

(do truCmg than ho~c truCmg ban v~n dQng cUQc v~n dQng "Toan dan doan k€t xay d\ffig dai s5ng van hoa a khu dan cu" chufrn bi) thao lu~n quy u&c, (huong u&c) lang

(do ban s0<:tn thao quy u&c chufrn bi).

- Tuyen truy€n, v~n d<)ng nhan dan quy€t tam xay d\ffig lang van hoa; khoi d~y va

phat huy tinh thfin c5 k€t cQng dang, trach nhi~m xay d\ffig va y thuc tlJ quan cQng

dang, v5n la t~p quan t5t d~p, la truy€n

th5ng b€n vUng va net dQC dao cua van hoa

lang, tr& thanh dQng llJc thuc dfry qua trinh xay dlJng lang van hoa.

- Thanh l~p Ban v~n dQng xay dlJIlg lang van hoa, tren co sa Ban v~n dQng cUQc

v~n dQng "Toan dan doan k€t xay d\ffig dai s5ng van hoa &khu dan cu", do Ban cong

tac M~t tr~n chu tri; phan cong, phan nhi~m cac thanh vien ra rang, dinh ky ki€m

:

di€m, danh gia k€t qua th\lc hi~n.

- T6 chuc, t~p hQ'P tfit ca cac tfing lOp nhan dan trong lang tham gia xay dlJIlg lang

van hoa v&i nhUng nQi dung, hlnh thuc phil hQ'P; xay dlJIlg llJc lugng nong c5t, lam h<:tt

nhan tfch ClJC cua phong trao; d~c bi~t la thlJc hi~n va phat huy vai tro guong mfru cua

can bQ, dang vien, doan vien, hQi vietl.

7?

- Bam sat chuang trInh, k~ ho~ch xay d\ffig lang van hoa d€ ra, t~p trung chi d~o,

•

t6 chuc tri€n khai th\lc hi~n thAng lQ'i tUng nhi~m V\l, m\lc tieu, tUng vi~c, ti~n t6i th\lc

hi~n dfty dy tieu chuftn cong nh~n lang van hoa.

- GAn xay d\lng lang van hoa v6i vi~c th\lc hi~n cac nhi~m V\l kinh t~-xa hQi, v6i

cac phong trao thi dua yeu nu6c adia phuang, co sa.

- T~o S\l chuy€n bi~n m~nh me, vUng chAc trong vi~c th\lc hi~n n~p s6ng van

minh trong vi~c cu6i, vi~c tang, l€ hQi va dfty lui cac t~ n~n xa hQi.

- Xay dl)l1g Nha van hoa lang th\lc S\l tra thanh trung tam sinh ho~t van hoa- th€

thao cQng d6ng.

;..

- T\l danh gia, d6i chi~u k~t qua th\lC hi~n cac tieu chuftn cong rlh~n lang van hoa;

n~u thfty du tieu chuftn, bao cao, d€ nghi Ban Chi d~o phong trao Toan dan doan k€t

xay d\ffig dai s6ng van hoa cftp xa ki€m tra, d€ nghi cong nh~n.

- T6 chilc l~ don B~ng cong nh~n lang van hoa trang trQng, ti~t ki~m, hi~u qua;

ti~p t\lC xay d\ffig k€ ho~ch gift vUng va phat huy danh hi~u lang van hoa, dua ra nhan

dan thao lu~n, nhftt tri tri€n khai th\lc hi~n.

4. Xay dtplg quy U'(yc n~p sAng-van boa, lang (ban, buon, pbum soc...) van boa

Quy u6c n~p s6ng van hoa, quy u6c lang (ban, buon, phum soc ... ) van hoa bao g6m nhUng di€u khoan do nhan dan amQt s6 dia phuong, mQt s6 co sa - can cu van nhu cftu cua cUQc s6ng chung rna d~t ra d€ cung nhau th\lc hi~n.

NQi dUl1g ban quy u6c co th€ d€ ra mQt cach toan di~n mQi vftn d€ xa hQi, ho~c

chi nen di van mQt s6 vftn d€ cftp bach cftn ngan ch~n kip thai va dill di€m, sau do co

k€ ho~ch di dftn tUng bu6c thanh toan cac vftn ~d€ con t6n t~i cua tUng dia phuong.

Quy u6c n~p s6ng van hoa, quy u6c lang (ban, buon, phum soc ... ) van hoa th\lc

chftt la nhUng thoa thu~n cua cQng d6ng co ngu6n g6c til vi~c k~ thila truy€n th6ng l~p

huang u6c cua cha ong. Theo do nhan dan se t\l giac tuan thu nhUng thoa thu~n nh~m

xay d\ffig cho lang (ban, buon, phum soc... ) mQt cUQc s6ng 6n dinh va phat tri€n ca v€

v~t chftt va tinh thftn. Do v~y n~u Quy u6c n~p s6ng van hoa, quy u6c lang (ban, buon,

phum soc ... ) van hoa duQ'c bien so~n va co nQi dung ti~n bQ va duQ'c tri€n khai th\lc

hi~n t6t se co tac d\lng rftt IOn den vi~c giao d\lc tu tuOng, tlnh cam, nang cao nh~n

thuc cua m6i nguai dan, xay d\lllg n€p s6ng van hoa, hlnh thanh nhUng phong t\lC t~p

quan m&i t6t d~p tac dQng d€n phong trao xay d\l1lg lang van hoa; nguqc l~i quy u&c

se phan tac d\lng n€u vi~c bien so~n nQi dung kh6ng phu hqp voi dai s6ng th\lc ti€n va

t6 chilc th\lc hi~n thi€u khoa hQc, kh6ng ti€n bQ. Quy u&c n€p s6ng van hoa, 'quy u&c

lang (ban, bu6n, phum soc ... ) van p.oa phai d~t cac m\lc dich, yeu c~u sau day:

Quy u&c nh~m t~o m6i truOng van hoa lanh m~nh, xa hQi co tr~t t\l, ky cuong

gop ph~n tich C\lC vao cong cUQc d6i m&i, xay d\l1lg va bao v~ que huong, dfrt nu&c,

th\lc hi~n m\lc tieu dan giau, nu&c m~nh, xa hQi c6ng b~ng, dan chu van minh.

Quy u&c kh6ng duqc mau thufrn, d6i l~p v&i hi€n phap, phap lu~t va phai phu hqp

v&i chu truong, duOng l6i cua Dang, chinh sach cua Nha nu&c.

Q~Y u&<; phai phil hqp v&i hom eanh, di€u ki~n e\l th€ va thge ti~n eua m6i dia

phuong, duqc nhan dan ch·u dQng dong gop xay d\l1lg va t\l nguy~n th\lc hi~n.

thira, phat huy nhUng

NQi dung cua Quy u&c d\la tren cO' So' bao dam, gift gill va k€

thufut phong my 1\lc cua dan tQc, truy€n

th6ng lich sir van hoa, truy€n

th6ng cach m~ng

cua dia phuong d6ng thai b6 sung nhUng nQi dung mai, ti€n bQ phu hqp vai tlnh hlnh hi~n

nay cua dia phuong. Quy uac dam bao cae nguyen t6c chung nhu sau:

- Neu khai quat tlnh hlnh lich sir, qua trlnh hlnh thanh va phat tri~n, nhUng truy€n

th6ng t6t d~p cua lang, thon, frp, ban;

- Neu nhftng d~c di~m C\l th~ hi~n nay, nhUng thu~n lqi kho khan trong xay d\l1lg

nong thon m&i va xay d\l1lg lang (thon, frp, ban) van hoa;

- Neu khai quat mQt s6 nguyen t~c chung khi bien so~n va th\lc hi~n, gja tri phap

ly, ph~m vi hi~u l\lc cua van ban.

Nhfrng quy djnh C\I th~ cna Quy UO'C:

- Quy dinh v€ xay d\lng gia dlnh van hoa: D\la tren cac tieu chi cong nh~n gia

dlnh d~t chuAn van hoa, c~n chi ti€t hoa, C\l th~ hoa ho~c phat tri~n them nhUng nQi

dung phu hqp v&i th\lc ti€n cua dia phuong dam bao nguyen t~c lanh m~nh, ti€n bQ,

khong trai v&i nhUng quy dinh cua Nha nu&c.

- Quy dinh v€ N€p s6ng Vall hoa trong sinh ho~t hang ngay, sinh ho~t cQng d6ng,

gift gIn tr~t t\l an toan xa hQi.

74

•

- Quy dinh th\Ic hi~n n€p s6ng van minh trong ung xu, giao ti€p, an, a, di l~i, xoa b6 hu t\lC, phat tri~n cac ho~t dong van hoa lanh m~nh, xay d\Ing va phat huy tlnh lang,

nghla xom, doan k€t tuong than tuong ai, h6 trq giup dO' nhau trong cong d6ng dan cu,

th\lc hi~n t6t cac chinh sach x~ hoi cua Dang va Nha nu6'c.

- Quy dinh nhfrng n9i dung v~n d9ng giao d\lc mQi nguai bao v~ thufut phong my

t\lC, lo~i b6 nhfrng hu t\lC me tin di doan, t~ n~n xii hOi.

- Quy dinh v~ cu6'i, tang, l~ hOi, thO- ph\lng a dia phuong, khuy€n khich t6 chuc cu6'i, tang, l~ hOi van minh, ti€n bO, ti€t ki~m phu hqp v6'i hoan canh cua tUng dia

phuong va tUng gia dlnh.

:...

. - Quy dinh v~ d\l sinh nh~t, mUng thQ, mUng tan gia... theo nguyen t~c van minh

ti€t ki~m trQng v~ tinh thfrn, y nghla van hoa, khong n~ng v~ IQ'i ich v~t chdt.

- Quy dinh v~ bao v~ tai san cua cong d6ng va tai san cua cong dan, bao v~ moi

truOng s6ng~ bao v~ di tich~ danh lam th~ng canh~ d~n chua, mi€u m~o~ cO' sa thO' tl!~

cong trlnh phuc lqi an sinh nhu: De, ke c6ng, kenh muong, duOng lang, ng6 x6m, bao

v~ va tr6ng cay xanh ...

- Quy dinh v~ khuy€n nong, khuy€n hQc, dong vien lao dong sang t~o, tr~t t\l an

ninh va th\lc hi~n phap lu~t.

- Cac quy dinh khac: Tuy thuoc vao di~u ki~n, hoan canh cua m6i dia phuong co

th~ co nhfrng quy dinh chi ti€t va noi dung C\l th~ d~ th\lc hi~n.

Di~u khoan tbi hanh eua Quy uO'c:

Quy u6'c nen giao cho TruOng lang (ban, buon, phum soc ... ) chiu trach nhi~m theo d6i thi hanh, ph6i hqp v&i cac doan th€ khac nhu: M~t tr~ T6 qu6c, Ph\l nil', Thanh nien. HOi Nong dan, Hoi C\lU chi€n binh ... d~t du6'i S\l Liinh d~o cua cac Cdp

uy Dang dia phuong va S\l thea d6i, quan ly cua Uy ban nhan d·an, S\l giam sat cua Hoi

d6ng nhan dan cdp xii.

Vi~c thi hanh Quy u6'c ldy phuong cham v~n dong, giao d\lc nhan dan t\I giac

tham gia th\lc hi~n la chinh. T~o du lu~n qUfrn chung trong lang (than, dp, ban) ung hO

cai m6'i, ti€n bO, phe phan nhfrng tieu C\lC, l~c h~u ...

Do cdp lang (than, dp, ban) khong phai la cdp hanh chinh nen cac hanh vi vi

ph~m phap lu~t phai duQ'c l~p bien ban d~ nghi Uy ban nhan dan xii ho~c cdp tren tuy

thuQc van muc dQ vi ph~m ra quy€t dinh sir ph~t thea quy dinh cua Phap lu~t. NhUng

ca OOan co thaOO tfch cfrn duQ'c bi~u duong khen thuOng kip thtri.

Vi~c so~n thao, sira d6i, b6 sung quy u&c nen giao cho OOUng nguai am hi~u lich

sir, th\Ic t€

tiOO hiOO adia phuong 'va duQ'C nhan dan tin nhi~m.

Khi so~n thao Quy u&c cfrn duQ'c t6 chuc thao lu~, ban b~c gop yva bi~u quy€t dan

chu cua OOan dan trong ca lang (thon, dp, ban) ho~c d~i bi~u OOan dan cac dong hQ.

Quy u&c duQ'c thong qua nhdt tri cua Uy ban nhan dan, HQi d6ng nhan dan cdp xa. Khong

mQt t6 chuc ho~c mQt ca rman nao duQ'c phep 1\f my ti~n sira d6i huong u&c.

Cae bwe ti~n hanh xay d1}1lg Quy we:

Quy u&c ph~li duQ'c xay d\IDg mQt cach th~t S\I dan chu cong khai, phu hQP vOl cac quy

dinh cua phap l~t, duQ'c th\Ic hi~n thea cac bu&c C\l th~ rmu sau:

ThO' nhAt: M6i lang (ban, buon, phum soc ... ) l~p rnQt ban d\I thao quy u&c N€p

s6ng van hoa, lang van hoa do d~i di~n LaOO d~o lang (thon, dp, ban) lam truOng ban,

thaOO phfin tham gia cfin co d~i bi~u cua mQt sf> ngaOO, t6 chuc doan th~ nhu M~t tr~n

T6 qu6c, Ph\l ntI, Thanh nien. HQi Nong dan, HQi ClJU chi€n biOO... (co th~ co d~i di~n cac chuc s~c ton giao a dia phuong). N-hUng nguai tham gia Ban so~n thao phai bao dam cac yeu cfru sau:

BuQ'c nhan dan tin nhi~m, ton trQng.

Co triOO dQ van hoa, hi~u bi€t xa hQi, hi~u bi€t v~ phong t\lC t~p quan dia phuong,

co kha nang bien so~n van ban.

Thu hai: Ban bien so~n Quy u&c t6 chuc suu tfrm, nghien cUu huang u&c Cll cua

thira va phat tri~n nhUng nQi dung tich

lang (ban, buon, phum soc ... ) d~ chQn IQc k€

C\IC; dua them nhUng nQi dung m&i phu hW th\Ic t€ dia phuong, ddt nu&c (co th~

nghien cUu, suu tfrm nhUng huang u&c, quy u&c cua cac lang que khac co OOUng d~c

di~m, di~u ki~n tuong d6ng).

Thu ba: Trong qua trinh xay d\IDg quy u&c nhdt thi€t phai co S\I tham gia dong gop dan chu, ban b~c c6ng khai cua dong dao quftn chung nhan dan. T6 chuc phat thaOO tuyen truy~n thuOng xuyen, lien t\lC nhUng nQi dung cua quy u&c tren h~ th6ng

truy~n thanh dia phuong tru&c va sau khi quy u&c da duQ'c phe duy~t.

Thu ttr: Quy u&c lang (ban, buon, phum soc ... ) van hoa tw&c khi duQ'c Uy ban nhan dan huy~n cong nh~n chinh thirc c~n co S\f thong qu~, ki~m dinh cua cac nganh, doan th€ hfru quan cfrp huy~n nhu Tu phap, Van hoa, Thong tin, HQi Nong dan, M~t

tr~n T6 qu6c, HQi C\lU chi€n binh ...

Thu Dam: T6 chilc thvc hi~n

Quy u&c lang (ban, buon, phum soc ...) van hoa sau khi duQ'c phe duy~t cftn duQ'c

tuyen truy€n, ph6 bi€n tai tUng gia dinh, tUng nguai dan, nen nhan ban va trung bay cong khai anoi cong cQng cua lang. Cu6i nam vi~c th\lc hi~n quy u&c duQ'c dua VaG nQi dung binh xet cong nh~n gia dinh d~t chuAn van hoa.

. Ban chi d~o xay dlJIlg lang (ban, buon, phum soc ... ) van hoa thuOng xuyen ti€n

hanh ki€m tra, don d6c vi~c thvc hi~n vai phuang cham lfry dan lam g6c (dan bi€t, dan

ban, dan lam, dan ki€m tra). Trong twOng hQ'P cftn sua d6i b6 SlIng thi do HOi nghi d~i

bi€u hO gia dinh thao lu~n. Vi~c sua d6i, b6 sung quy u&c phai tuan thea trinh tv, thu

t\lC nhu khi so~n thao huang u&c mai.

Ban chi d~o cfrP xa, huy~n/thanh ph6 cling thuOng xuyen giam sat, ki€m

tra cac

co So' d~ kip thai u6n n~n di~u chinh nhfmg l~ch l~c.

5. K~t luiD

Khu V\Ic trung du, mi€n nlii, vUng dan t(>c la dia ban chi€n

luQ'c quan trQng trong

chi€n

tranh gift nuac va cong cUQc xay dlJIlg va bao v~ T6 qu6c Vi~t Nam xa hoi chu

nghla. Vi tri dia ly, di€u ki~n tg nhien va xa hQi khu V\IC nay da gop phftn hinh thanh ban

s~c van hoa, c6t cach cua tUng dan tQc. Vi~c gift gin bao t6n truy€n th6ng ban s~c tinh hoa

van hoa rieng cua m6i dan toc da g6p phftn t~o nen truy€n th6ng van hoa dan tQc.

Thvc hi~n duOng l6i d6i mai cua Dang, cong tac van hoa khu V\lC trung du, mi€n

nlii, vung dan tQc da co nhfmg chuy€n bi€n tich C\IC v€ nh~n thilc va cong tac quan ly,

chi d~o t6 chirc th\Ic hi~n. Van hoa truy€n th6ng cac dan tQc thi€u s6 duQ'c coi trQng va

khoi d~y, ban s~c van hoa cua cac dan toc duQ'c gift gin va phat huy. Milc huOng th\l

v€ van hoa cua d6ng bao tUng bu&c duQ'c nang len. Cac ho~t dong van hoa, ngh~ thu~t

khu V\IC trung du, mi€n nlii, vung dan tQc duQ'c tUng buac nang cao v€ chfrt lUQ'Ilg va

huOng v€ ph\lc V\l co sa nhi€u han. Cong tac suu tftm, 11ghien clm, giai thi~u duQ'c

thuOng xuyen t6 chilc thvc hi~n co hi~u qua. Cong tac b6i dUOng, dao t~o dQi ngli can

bQ lam cong tac van hoa xff hQi dff duqc quan tam chu y. CO' So' v~t chftt va trang bi phuang ti~n ho~t dQng van hoa duqc tang cuOng han. N€p sang van hoa dff va dang

duqc chu y chi d~o xay dlJ11g, nhi€u nhan t6 mai, mo hinh mai co tac dQng tich C\IC

trong dai s6ng van hoa, xff hQi cva d6ng bao cae dan tQc xuftt hi~n. MQt s6 truy€n

th6ng van hoa t6t d~p cua d6ng bao cae dan tQc duqc phat huy lam phong phu va lanh

m~nh dai s6ng tinh thftn cua nhan dan. Song khu V1JC trung du, mi€n nui, vung dan tQc

dang bQc IQ mQt s6 thach thuc:

Di san van hoa truy€n

th6ng cua cac dan tQc thi€u s6 chua duqc ki€m ke dAy du

'..

va danh gia dung muc. Ban sfic van hoa cac dan tQc, nhftt la nhUng dan tQc it nguai, nhUng dan tQc agAn vung do thi dff va dang co nguy cO' bi xoi mon, mai mQt dAn. N ~n chay mau c6 ·v~t, thftt thoat cac c6 v~t quy hi€m dff xay ra thuOng xuyen a nhi€u nO'i d~c bi~t la khu VlJC trung du, mi€n nui, vung dan tQc. Nhi€u cong trinh van hoa ngh~

thu~t truy€n

th6ng bi hu hong, bi€n d~ng, xu6ng cftp nghiem trQng, thi€u SlJ bao t6n

trung tu, quan ly va phat 'huy dung muc.

Trang ph\lc, n€p s6ng van hoa, van ngh~ dan gian, phong t\lC t~p quan ... trong

qua trinh hQi nh~p nhi€u nO'i dff bi pha t~p, lai cang, bi€n d~ng, mftt dftn ban sfic cac dan t<)c thi€u s6. M<)t b<) ph~n d6ng b~iO cac dan t<)c co bi€u hi~n coi nht; tieng noi, chfr

vi€t,

trang ph\lc truy€n th6ng cua dan tQc minh.

Cftu truc gia dinh, gia tri d~o duc gia dinh va d~o duc ca nhan trong gia dinh khu

V\IC nay cling dang co S\I thay d6i, d~n nUt: nl1i€u ph\l nit vung bien lfty ch6ng nuac ngoai a l~i nuac ngoai sau hon nhan, vftn con n~n tao hon, thach cuai thea t~p t\lC cli, tinh tr~ng buon ban ph\l nit qua bien giai con t6n t~i.

Muc huOng th\l v€ van hoa con qua thftp, vfrn con tinh tr~ng "doi van hoa, thi€u

thong tin". NhUng t~p t\lC l~c h~u trong cuai, tang; Ie hQi, 16i s6ng, n€p s6ng... vfrn con

t6n t~i dai dfing va anh huOng tf\Ic ti€p

tai dai s6ng van hoa cua nhan dan. Ben c~nh

do la S\I tac dQng m~nh cua van hoa ngoai IU6ng, S\I tham nh~p va phat tri€n cua cac

lo~i hinh ton giao nhu d~o tin lanh bi ke xftu lqi d\lng, tac dQng va anh huOng khong

t6t d€n cac m~t trong cUQc s6ng cQng d6ng cua cac dan tQc.

Th\Ic t€ con t6n t~i la mQt s6 vung d6ng bao dan tQc vftn & trong tinh tr~ng doi

van hoa, thong tin, thi€u dQi ngli can bQ co chuyen mon nghi~p V\l; van hoa dan tQc

dang dUng truac thach thuc bi mai mQt ban sfic truy€n th6ng; vi~c th\Ic hi~n xff hQi hoa

7R

•

hO(;1t dQng van hoa th~t S\l kho khan. V~n d€ d~t ra la xay d\ffig dai s6ng van hoa a co sa khu V\lC trung du, mi€n nui, vung dan tQc nh~m bao t6n, phat tri€n van hoa cac dan tQc thi€u s6 trong thai ky th\lc hi~n cong nghi~p hoa, hi~n d(;1i hoa la rfrt Cfrl1 thi~t.

Trong qua trlnh th\lC hi~n, chung ta phai xac dinh C\l th€ hi~n t(;1i khu V\lC nay dang

thi~u gl, cfrn gl? Noi nao th\lc S\l doi van hoa, ngheo thong tin, d~c bi~t la vung 16m,

. ~-.

vung sau, vung xa... Coi vi~c xay d\ffig N~p s6ng van hoa, gia dlnh van hoa. lang

thea tinh thfrn

tri€n (than, frp, ban) van hoa la nhi~m V\l quan trQng t6i cfrn thi~t trong cong tac xay d\ffig dai s6ng van hoa co sa. D6i v&i khu V\lC trung du, mi€n nui, vUng dan tQc nha nu&c cfrn xay d\ffig h~ th6ng co ch~ chinh sach Uti tien dfru tu phat tri€n S\l nghi~p xay d\ffig dai s6ng van hoa co sa. Vi~c ban hanh chinh sach phai dam bao S\l th6ng nhftt d(;1i doan k~t cac dan tQc; chinh sach phai gop phfrn thuc dAy S\l phat tri€n chung; ben C(;111h cai chung co chu y d~n nhftng d~c di€m rieng bi~t, d~c thu vung, mi€n, th6ng nhftt trong da d(;1ng. Vi~c ban hanh co ch~ chinh sach phai chli y d~n S\l phat toan di~n ca kinh t~, van hoa, 6n dinh tu tuOng chinh tri xa hQi. Trong cong tac

huOng dfin xay d\ll1g n~p s6ng van hoa, gia dlnh van hoa. lang (thon, ftp, ban) van hoa,

Thit nhdt: Coi trQng va lam t6t cong tac bao t6n di san van hoa cua cac dan tQc

Cong chuc van hoa xii hQi cfrn t~p trung mQt s6 nQi dung nhu sau:

(ca van hoa v~t th€ va van hoa phi v~t th€). Phat huy truy€n th6ng van hoa va ban s~c

dan tQc thong qua vi~c suu tfrn1 nghien clru, t6 chuc cac l€ hQi va bao t6n cac ban, lang

th6ng tieu bi€u g~n v&i du lich.. G~n cong tac xay d\ffig dai s6ng van hoa v&i truy€n vi~c phat huy van hoa tQC nguai, chu y bao t6n phong t\lC t~p quan, l6i s6ng n~p s6ng cua tUng dan tQc, tham gia gift gIn, gi&i thi~u sir d\lng ti~ng noi, chft vi~t, trang ph\lc

dan tQc trong giao luu van hoa cQng d6ng. Chli trQng di€u tra, suu tfrm, nghien clru ph6

bi~n cac gia tri van hoa ngh~ thu~t, cac ngh€ thu cong, trang ph\lc truy€n th6ng cua cac

dan tQc thiSu s6 mi€n nui. Khoi ph\lC va nang cao chftt lUQl1g cac l€ hQi truy€n th6ng,

Thit hai: Khoi d~y suc sang t(;10 chu dQng cua nhan dan trong cac hlnh thuc sinh

nhfrng phong t\lC t~p quan lanh m(;1nh cua cac dan tQc trong cu&i, tang, l€ hQi ...

hO(;1t cQng d6ng nh~m dap (mg nhu cfru hO(;1t dQng van hoa trong thai ky m&i. Gift gIn

truy€n th6ng van hoa trong gia dlnh, trong lang, than, ban, ftp, t(;1o di€u ki~n cho qUfrn

chung ti~p nh~n thong tin v€ mQi m~t dai s6ng kinh t~ xii hQi va th\lC hi~n quy€n lam

ch1i cua mlnh.

Thu ba: Chli trQng xay dvng moi truOng van hoa. Tuyen truy€n cho d6ng bao cac

dan tQc bi€t tlJ hao va tran trQng OOUng gia tri tinh thfrn, d~o dUe, phong t\lC t6t d~p cua

mlnh, phat huy cac gia tri van hoa tich ClJC truy€n th6ng trong cUQc s6ng mai. Xay dvng

va thlJC hi~n quy uac van hoa tren ,co sa k€t hqp OOUng y€u t6 truy€n th6ng t6t d~p. Gifr

gill, bao v~ moi truOng van hoa, nl0i truOng thien OOien, tranh OOUng tac dQng xfru nhu

cach clmg oofic d~n d€n hi~u qua thfrp. T6 chuc hlnh thuc ho~t dQng van hoa lanh m~nh

d€

thu hut OOan dan tham gia thong qua ho~t dQng nay OO~m ngan ch~n, dAy lui va vo

hi~u hoa cac ho~t dQng ton giao trai phep, U6ng thai ch6ng l~i cac hu t\lC, me tin, di

doan, l~c h~u trong vi~c cuai, vi~c tang, l~ hQi va cac t~ n~n xa hQi khac.

Thu tu: #uAy m~nh xay dvng dai s6ng van hoa a co sa t~o di€u ki~n d€ nhan dan chu dQng t6 chuc cac ho~t dQng van hoa, nang cao dai s6ng v~t chfrt tiOO thfrn cho OOan dan. ChQn mQt s6 lang ban tieu bi€u avUng co truy€n d~o trai phep d€ chi d~o xay dvng thaOO mQt dan vi van hoa. TUng dia phuong cfrn nghien cuu cac mo hlnh t6t.,

nit kiOO nghi~m kip thai, t6 chuc cac hlOO thuc lien hoan gia dlnh van hoa va lang, ban

van hoa, tham quan, giai thi~u kiOO nghi~m nhUng gia dlOO va lang ban t6t, bi€u duong khen thuOng kip thai d€ rna rQng phong trao.

th6ng, tu b6 ton t~o

Thu nam: Khoi ph\lC va tfch ClJC quang ba cac l~ hQi truy€n

cac di tich, dia daOO lich Slr van hoa. NhUng tiOO co di€u ki~n, cfrn m~nh d~n xay dvng lang (thon, frp, ban) van hoa gfin vai du lich anhUng dia di€m thich hqp nh~m thu hut khach tham quan du lich, gop phfrn phat tri€n kinh t€ dia phuong.

Thu SGu: V€ chiOO sach dao t~o can bQ cong chuc xa

Vfrn d€ co ban cua cong tac dan tQc la vfrn d€ van hoa va can bQ. ThlJc t€ ho~t

dQng cho thfry, dli di€u ki~n co sa v~t chfrt co t6t nhung tac d\lng va hi~u qua cua ho~t

dQng van hoa thong tin co sa l~i ph\l thuQc vao SlJ di€u hanh va t6 chuc nQi dung ho~t

dQng cua can bQ van hoa. Chinh phu da ban haOO Nghi diOO s6 114/2003/ND-CP ngay

10-10-2003 da xac dinh chuc daOO can bQ van hoa xa hQi. Nhung hi~n nay trong m~t

trlnh

b~ng chung cua ca nuac, can bQ cong chuc van hoa xa hQi vila thi€u, vila y€u v€

dQ chuyen mon l~i khong 6n dinh v€ nhan SlJ, d~c bi~t vung sau, vung xa can bQ l~i

cang thi€u. Do do vi~c dao t~o b6i dUOng can bQ cong chuc van hoa xa hQi khu VlJC

trung. du, mi€n nlii, vung dan tQc la h€t suc cfrn thi€t

trong ca hi~n t~i va tuong lai.

RO

ch~t pha rUng, di dan tlJ do. Trong qua trlnh xay dvng n€p s6ng mai, traOO ap d~t mQt

Tru6'c tien, c~n chu trQng dao t~o can b<) t?i ch6, d€ nghi Nha nu&c tang chi tieu bien

•

ch€ cu tuy€n con em d6ng bao dan t9c vi tren thlJc t€ ngu6n can b<) t~i ch6 co Uti th€

bi€t sir d\lng ti€ng dan t<)c d~ tuyen truy€n v~n dQng d6ng bao dan tQc. D6ng thai co

chinh sach dai ngQ nh~m thu hut can bQ vung xlloi v€ cong tac t~i vUng d6ng bao cac

dan tQc, t?O di€u ki~n v€ mQi m~t d~ can bQ g~n bo v6'i dia ban cong tac cua minh.

Xay d\ll1g N€p s6ng van hoa, gia dinh van hoa, lang (thon, ftp, ban) van hoa khu

VlJC trung du, mi€n nlii, vung dan tQc la thi€t thlJc bao t6n, phat tri~n van hoa cac dan

tQc thi~u s6 trong thai ky thlJc hi~n cong nghi~p hoa-hi~n d~i. Trong qua trinh thlJc

hi~n phai chu trQng phat tri~n kinh t~ xa h<)i g~n li€n v&i phat tri~n van hoa; tich ClJC

xo~ doi giam ngheo duQ'c ti€n hilnh d6ng thai v6'i vi~c xoa doi thong tin, xoa vUng

k€t xay d\ll1g dai s6ng van hoa". D6 chinh la y€u

t6 tich clJc dua van hoa tra thanh

dQng llJc, m\lc tieu cua slJ phat tri~n kinh t€ xa h<)i cua khu vlJc trung du, mi~n nui,

vung dan tQc thi~u s6 n6i rieng va eua ca nu6c noi chung.

*****************

tr~ng, xa tr~ng v€ van hoa, tang cuOng dAy m~nh thlJc hi~n phong trao "Toan dan doan

Call hoi thao IUaD

1. Anh (chi) cho bi€t nhilng khai ni~m co ban v~ l6i s6ng, n€p s6ng, phong t\lC,

t~p quan, d~o duc va phong hoa.

2. Anh (chi) cho bi€t xay d\ll1g gia dinh van h6a, lang van hoa g6m nhfrng tieu

chi nao, n<)i dung C\l th€ cua tUng tieu chi.

3. D€

tham mUll Chinh quy€n xa tri€n khai thlJc hi~n xay d\ll1g gia dinh van hoa,

lang van h6a, nhi~m V\l cua cong chilc van h6a xa hQi xa phai lam gi?

Bai tap tinh huang:

1. Dia phuang anh (chi) dang s6ng va cong tac, m<)t bQ ph~n nhan dan khong xay

d\ll1g nha v~ sinh, anh (chi) suy nghT va thuy€t ph\lc nhu th€ nao d€ nhan dan d6ng tinh

thlJc hi~n xay nha v~ sinh.

2. C6 m<)t nhom nguai d€n dia phuong anh (chi) dang s6ng va cong tac d~ truy€n

d~o trai phep, anh chi phai lam gl d€

thuy€t ph\lc bit con khong di thea hQ.

Tai lien tham khao:

- Bfit bU9C d6i v6'i hQc vien:

1. Ban Chi dl:lo Trung uong phong trao Toan dan doan k€t xay d\Illg dai s6ng van

hoa: Van ban chi dt;lo huang ddn phong trao Toan dan doan kit xay dl;mg dai s6ng van

hoa, Ha N9i, 2006.

2. Ban Chi d~o xuftt ban sach xa, phuOng, thi trftn: Hoi-Dap v~ Xay dl;mg Nip

s6ng van minh-Nxb Chinh tri Qu6c gia Ha N9i, 2010 (tai ban narn 2011).

3. B9 Van h6a, Th€ Thao va Du lich - C\lC Van h6a cO' sa: Van ban cua Dang va

Nha nuac v~ Nip s6ng van hoa, Ha N9i, 2008.

- Tham khao rna r9ng:

1. Ban Chi dl:lO Trung uong: Hoi va dap Phong trao Toan dan doan kit xay dl;mg

dai s6ng van hoa, Ha N9i, 2001.

2. BQ Van h6a - Thong tin - C\lC Van h6a Thong tin cO' sa: Trftn l-lfru Tong, Truang

Thill (Chli bien): Xay dl;mg gia dinh van hoa trong Slf nghi?p d6i mai, Ha N9i, 1997;

3. B9 Van h6a Thong tin - C\lC Van h6a-Thong tin cO' sa: Ha Van Tang (Chli

bien): Tai li?u Nghi?p v¥ Van hoa -Thong tin ca sa, Ha N9i, 2004;

4. B9 Van h6a Thong tin - C\lC Van h6a-Thong tin cO' sa: S6 tay Cong tac Van

hoa Thong tin-Bt} Van hoa-Thong tin, Ha N9i, 2005;

5. Dang C9ng san Vi~t Nam: Van ki?n Ht}i nght ldn thu 5 Ban Chdp hanh Trung

uarlg khoa VIII, Nxb Chinh tri Qu6c gia, Ha N9i, 1998;

6. Dang C9ng san Vi~t Nam: Van ki?n Dt;li ht}i Dt;li biiu toan qu6c ldn thu IX,

Nxb Chinh tri Qu6c gia, Ha NQi, 2001;

7. Dang C9ng san Vi~t Nam: Van ki?n Dt;li ht}i Dt;li biiu toan qu6c ldn thu X Nha

xuftt ban Chinh tri Qu6c gia, Ha N9i, 2006;

8. Dai s6ng mai-Nxb Chinh tri Qu6c gia, Ha NQi, 2007;

9. Lugt Bon rlhan va gia dinh-Nxb Chinh tri Qu6c gia, Ha NQi, 2004;

10. Lugt Thi dua Khen thuang-Nxb Chinh tri Qu6c gia, Ha N9i, 2005;

R2

11.Tai li¢u nghien ciru K~t lu(ln H6i nghi Ldn thu muai Ban Ch6p hanh Trung

•

uang Dang Khoa IX-Nxb Chinh tri Qu5c gia, Ha NQi, 2004;

12. Van him chi ago hua,ng ddn phong tyew Toem dan aoem kit xay dvng aiJi s6ng

van hoa-Ban Chi d~o Trung uang phong trao Toan dan doan k€t xay d\ffig dai s5ng van hoa, Ha NQi, 2006;

13. Van ban cua Dang va Nha nuac vJ N~p s8ng van hoa-BQ Van h6a, Th~ Thao

va Du Iich (evc Van h6a co sa), Ha NQi, 2008;

KY NANG QUAN LY, HUaNG DAN, TO CHUC VI~C cum, VI~C TANG VA LE H(>I TREN BfA BAN XA KHU VVC TRUNG DU, MIEN NUl, viJNG DAN T(>C

Th.s. TRAN THl TUYET MAl

Th.s. NGUYEN THANH THUY

Thai luqng: 8 ti€t(*)

A. MVC BicH, YEU cAu

1. M1}.c dich

- Cung c~p cho hQc vien cae van ban cua Dang va Chinh phu v€ v~n d€ cuai, tang

va l€ hQi va nQi dung C\l th€ cua mQt s6 van ban cfrn thi€t trong qua trlnh tri€n khai th\Ic hi~n a cO' sa; mQt s6 v~n d€ chung va djnh hu6ng th\Ic hi~n n€p s6ng van minh trong vi~c cuai, vi~c tang va l€ hQi tren dja ban khu V\IC trung du mi€n nlii, vUng dan

t6 chuc vi~c

tQc; cung c~p cho hQc vien nfin1 duQ'c quy trInh, cac buac cfrn th\Ic hi~n d€

cuai, vi~c tang va l€ hQi trong vi~c th\Ic hi~n nhi~n1 V\l cua Cong chuc Van hoa, Xa

hQi xa.

2. Yen cAn

HQc vien cfrn nfim duQ'c chu twang cua Dang, duOng l6i chinh sach cua Nha nuac

v€ vi~c cum, vi~c tang va l€ hQi; nfim duQ'c quy trInh, cac buac th\Ic hi~n d€ v?n d\lng

trong tham mUll cho chinh quy€n xa chi d~o va hu6ng dfrn cho nhan dan th\Ic hi~n t6 chuc

dam cum, dam tang va l€ hQi tren dja ban khu V\IC trung du mi~n nlii, vUng dan tQc;

B. N(>IDUNG

1. Van ban ctia Bang va Chlr.h phti v@ vi~c cum, vi~c tang va l~ hQi

Til nhi€u nam qua, cUQc v?n dQng xay d\ffig n€p s6ng van minh-gia dlrili van hoa

da duQ'c th\Ic hi~n trong ca nuac. Nhi€u

tinh, thanh ph6 da co nhfrng vi~c lam thi€t

thvc dAy m~nh phong trao xa'y d\ffig gia dlnh van hoa, thon frp van hoa; buac dfru hInh

thanh mQt s6 nghi thuc mai trong vi~c cuai, vi~c tang, l€ hQi, cai t~o phong t\lC t?P

(*) - Ly thuy~t; 4 ti~t; Thao lu~n: 4 ti~t

quan l~c h~u, phat huy truy€n

th6ng d~o ly u6ng nu&c nh& ngu6n, hi€u

thao, thuy

•

chung cua dan tQc.

Nhfrng nam gfrn day, tr~mg qua trlnh chuy~n d6i n~n kinh t€ sang co ch€

thi

truOng, chung ta da c6 phftn buang long chi d~o, quan ly tren mQt s6 lInh V\lC van hoa ­

xa hQi, xem nh~ vi~c·giao d\lc n€p s6ng va l6i s6ng, thi€u S\l huOng dfin kip thai v€

phong t\lC, thi€u nhfrng quy dinh C\l the cua Nha nu&c d6i v&i vi~c cu&i, vi~c tang, l€

hQi nen da d€ phat sinh nhi€u hi~n tUQllg khang lanh m~nh trong xa hQi. Da c6 hi~n

tUQllg do hi€u danh, V\l lqi, t6 chirc dam cu&i, dam tang linh dinh, pho truong, co

nhfrng truOng hqp cu&i th\lc chfrt la "Ban c6 thu ti€n". Me tin di doan cling nhi€u hu

t\lC, k€ cit mQt s6 hu t\lC m&i hinh thanh do th6i dua doi va do cach hQc thea nu&c

ngoai thi€u S\I phe phan, chQn lQc, dang co khuynh huOng ph\lc h6i va phat tri€n kha ph6 bi€n anhi€u nai ...

Nhfrng hi~n tUQllg tren tra thanh nhfrng vfrn d€ xa hQi nhirc nh6i, lam x6i mon cac

gia tri d~o dirc truy~n th6ng, l6i s6ng cftn ki~m, gian di cua dan tQc, pha ho~i thuftn

phong my t\lC, anh huOng xfru t&i dai s6ng tinh thftn v~t chfrt cua nhan dan, ngay cang

bi nhfrng bQ ph~n tien ti€n trong nhan dan len an, khang d6ng tinh.

Tru&c tinh hinh do doi hoi Dang co phuong huOng chi€n lugc cling cac nhi~m V\l

va giai phap d€

lanh d~o th\lc hi~n thftng 19i nhi~m V\l xay d\ffig va phat tri€n n€n van

hoa nu&c ta thea dung cuang IInh xay d\ffig dfrt nu&c trong thai ky qua dQ len chu

nghla xa hQi. Chinh vi v~y, Dang va nha nu&c ta da quan tam tang cuOng bQ may t6

chirc, ban hanh Chi thi, van ban quy ph~m phap lu~t nh~m di€u chinh ho~t dQng cua

nganh van hoa, huOng t&i xay d\ffig dai s6ng van hoa van hoa lanh m~nh tir m6i gia

dinh va cQng d6ng vi mQt n€n van hoa Vi~t Nam tien ti€n d~m da ban sftc dan tQc.

1.1. Chi tbj eiia Dang va Chinh phii

1.1.1. Chi thi s6 27-CT/TW ngay 12-01-1998 cua BV Chinh tTi (khoti VIII) vi

vi?c th'!'c hi?n nip s6ng van minh tTong vi?c cum, vi?c tang, Ii hvi

a) N6i dung Chi thi: BQ Chinh tri quy€t dinh rna cUQC v~n dQng sau rQng trong toan Dang, toan dan d§y m~nh xay d\ffig n€p s6ng van minh - gia dinh van hoa, trong

do co vi~c thi€t l~p n€p s6ng lanh m~nh trong vi~c cu&i, vi~c tang, l€ hOi thea nhfmg

dinh huOng:

- Bao tbn co chQn lQc, cai ti€n, d6i m&i nhung phong t\lC, t~p quan t6t d~p cua

dan tQc; lo~i bo dfrn trong cUQc s6ng nhfing hlnh thuc l6i thai, l~c h~u; nghien clm xay

dlJIlg va hlnh thanh dfrn nhfing hlrm thuc vila van minh, vila gift gIn va phat huy ban

sftc van hoa dan tQc trong vi~c cU&,i, vi~c tang, l€ hQi.

- Lanh m~nh, ti€t ki~m, trarlh xa hoa lang phi, phi~n nhi€u.

- Ch6ng khuynh hu6ng kinh doanh, V\llQ'i.

- Xoa b6 hu t\lC, bai tm me tin di doan.

b) Chi at;lo thlj:c hi¢n:

- Cftp uy dang va chfnh quy~n cac cftp phai th\lc S\l quan tam, co k€ ho~ch C\l th~

chi d~o 'xay dlJIlg n€p s6ng van minh trong vi~c cu&i, vi~c tang, l€ hQi, coi do la mQt

trong nhftng nhi~m V\l quan trQng cua dia phuong d~ dam bao th\lc hi~n th~ng lQ'i cUQc

v~n dQng.

- Nganh Van hoa, Thong tin (nay la Van hoa, Th~ thao va Du lich) co trach

nhi~m xay dlJIlg va hu6ng d~n nhfing nghi thuc phil hqp trong vi~c cu&i, vi~c tang, l~

hQi; ki€n nghi Nha nu&c b6 sung lu~t l~ va quy dinh v~ lInh V\lC nay thea cac dinh

hu6ng da neu (] tren; cac dia phuang d\la vao cac quy dinh nay rna C\l th~ hoa va v~

d\lng thich hqp v&i di~u ki~n cua tUng vilng, gift gIn thufrn phong my t\lC; hlnh thanh

nhfing t~p quan m&i ti€n bQ, kh~c ph\lc cac t~p quan l~c h~u.

1.1.2. Chi thj sa 14/1998/CT-TTg ngay 28-3-1998 ciia Thii tutlng Chinh phii

vi vifC th'!c hifn nip sang van minh trong vi?c cum, vi?c tang, Ii hvi

f)~ th\lc hi~n nghiem chinh Chi thi s6 27-CT/TW cua BQ Chinh tri, Thu tu6ng

Chinh phu yeu cfru cac nganh, cac cftp co k€ ho~ch C\l th~ nh~m tri~n khai co hi~u qua

cUQc v~n dQng th\lc hi~n n€p s6ng van minh trong vi~c cu&i, vi~c tang, l€ hQi v&i cac

nQi dung chu y€u nhu sau:

- Cac BQ, cac cO' quan ngang BQ, cO' quan thuQc Chinh phu, Uy ban nhan dan

tinh, thanh ph6 tf\lc thuQc Trung uong chu dQng ph6i hqp v&i Uy ban M~t tr~n T6

qu6c, cac doan th~ va cac t6 chuc xa hQi cae cftp, thea chuc trach va thAm quy~n cua

mInh, xay dlJIlg chuong trInh, k€ ho~ch C\l th~, phil hqp v&i th\lc t€ cua dia phuong va

tri~n khai th\lC hi~n t6i t~n cO' sa; coi day la cong tac trQng tam trong nhi~u nam nh~m

xay dl)ng n€p s6ng van minh, ti€n bQ, giau ban s~c van hoa dan tQc.

86

•

- Ki~n toan Ban Chi dl;lO n~p s6ng van hoa a cac dia phuong, TruOng ban chi dl;lO do mQt Pho Chu tich Uy ban nhan dan dam nhi~m, Pho truOng ban la Thu truOng co quan Van hoa - Thong tin va mO'i dl;li di~n Uy ban M~t tr~n T6 qu6c tham gia, thanh t6 chirc xa hQi. Van phong Ban Chi dl;lO d~t tl;li vien la dl;li di~n mQt s6 nganh~ doan th€,

co quan Van hoa-Thong tin ~(nay la Van hoa, Th€ thao va Du lich).

1.1.3. Chi thi s6 24/1998/CT-TTg ngay 19-6-1998 ciia Thii tU'{rng Chinh phii V~ vifC xiiy dlplg va th~c hirn hU'dng U'uc, quy U'uc ciia lang, ban, thon, lip, c(lm

dan CU'

a)N6i dung: NQi dung cua huong uac, quy uac cftn t~p trung van mQt s6 v~n d€

co .ban sau day.

- Bao dam gifr gIn va phat huy thuftn phong, my t\lC, thvc hi~n cac hanh vi (mg xu

van minh trong giao ti~p, an, 0, di ll;li ... xoa bo hu t\lc. Phat tri€n cac hlnh thirc hOl;lt

dQng van hoa lanh ml;lnh, phat huy tlnh lang nghla xom, doan k~t tuong than, tuang ai,

h6 trQ', giup dO' lft!l nhau trong cQng d6ng dan cu.

- D€ ra cac bi~n phap gop phftn bao v~ tai san cong cQng va tai san cua cong dan,

bao v~ moi truOng s6ng, bao v~ ~g, bi€n, song, h6, danh lam th~ng canh, d€u chua,

mi~u ml;lO, cac ngu6n nuac, de di€u, d~p nuac, kenh muong, ke c6ng. Xay dlJIlg va phat tri€n duOng lang, ng6 xom, tr6ng cay xanh, ch6ng 0 nhi€m cac ngu6n nuac ... a

dia phuong;

- D€ ra cac bi~n phap bao v~ thuftn phong my t\lC, bai trir cac hu t\lC trong rna

chay, cuai hoi, thO' ph\lng, l€ hQi ... adja phuong;

- Gop phftn xay dlJIlg n~p s6ng van minh, gia dinh van hoa, d€

ra nhfrng tieu

chufrn gia dlnh van hoa, cae quy t~c dl;lO dirc mai, giup dO' nhau tIm ra cac bi~n phap

xu ly t6t cac m6i quan h~ gifra cac thanh vien trong gia dlnh;

- Xay dlJIlg tlnh doan k~t, tuang than, tuong ai trong cQng d6ng, v~n dQng cac

thanh vien trong gia dlnh, hQ tQc, xom lang doan k~t nhau d€ xoa doi giam ngheo, phat

tri€n san xu~t, nang cao mirc s6ng, khuy~n hQc, khuy~n ngh€

... adja phuang;

- D€ ra cac bi~n phap thich hqp gop phftn bao v~ tr~t tv, tri an tren dja ban.

b)Nguyen tac: Dv thao huang uac, quy uac phai duQ'c nhan dan tren dia ban thao lu~n, duQ'c hQi nghj cu tri ho~c hQi nghj dl;li bi€u hQ gia dlnh a lang, ban, thon, ~p, C\lm

dan cu thong qua va duQ'c Uy ban nhan dan cdp huy~n phe duy~t truac khi thi hanh nh~m bao dam nQi dung cua huang uac, quy uac khong trai vai cac quy dinh cua phap lu~t hi~n

hanh, khong chila d\ll1g cac quy dinh xu ph~t n~g n€, cac khoan phi va l~ phi co th€ gay

thi~t h~i ho~c lam anh huOng d€n qu,y€n va IQ'i ich hQ'P phap cua cong dan.

e) T6 chilc th1!c hi?n: Uy ban nhan dan cdp xa co trach nhi~m chi d~o, he> trQ' cac

lang, ban, thon, dp, c\lm dan cu xay d\ll1g huang uac, quy uac co nQi dung phong phil,

th\lc phil hQ'P vai quy dinh cua phap lu~t hi~n hanh va chu twang chinh sach cua thi€t Dang va Nha nuac, va trinh Uy ban nhan dan cdp huy~n phe duy~t. Uy ban nhan dan cdp xa thuOng xuyen ki€m tra vi~c t6 chilc th\lc hi~n huang uac, quy uac tren dia ban.

1.2. Van ban eua Chinh phu 1.2.1. Nghj tljnh sa 10312009/NIJ-CP ngay 06 thang 11 nam 2009 eila Chinh phil (Ban hanh kern thea Quy chi hO{lt tlvng van hoa va kinh doanh djeh VII van

hoa cong cVng)

Nghi dinh g6m 10 chuang va 38 di€u vai quy dinh chung: Cac ho~t dQng van hoa

va kinh doanh dich V\l van hoa cong cQng phai nh~m xay d\ll1g n€n van hoa tien ti€n,

d~m da ban s~c dan tQc; giao d\lc n€p s6ng lanh m~nh va phong each lrng xu co van

hoa cho mQi nguai; k€

thira va phat huy truy€n th6ng nhan ai, nghla tinh, thuftn phong

my t\lC; nang cao hi€u bi€t va trinh dQ thftm my, lam phong phil dai s6ng tinh thftn cua

nhan dan; ngan ch~n S\l xam nh~p va bai tm nhtlng san phftm van hoa co nQi dung dQc

h~i; gop phftn thilc dfty phat tri€n kinh t€ - xa hQi cua ddt nuac.

Nghi dinh quy dinh cac ho~t dQng van hoa va kinh doanh dich V\l van hoa cong

cQng g6nl: LUll hanh kinh doanh phim nh\la, bang rna phim, bang rna ca nh~c, san

khdu, bi€u di€n ngh~ thu~t, t6 chilc l€ hQi, vi€t d~t bi€n hi~u, ho~t dQng vii truOng, ka

raoke, tro chai di~n tu, cac dich V\l van hoa va cae hinh thilc vui chai giai tri khac.

-:

Trong Chuang V (fir aiJu 17 ain aiJu 21) quy ainh vJ t6 chuc zi hQi, trong do co cac di€u khoan quy dinh l€ hQi khi t6 chilc phai duQ'c phep cua Uy ban nhan dan tinh,

thanh ph6 tr\lc thuQc Trung uang g6m:

a) L€ hQi duqc t6 chilc lftn dftu;

b) L€ hQi duQ'c khoi ph\lc l~i sau nhi€u nam gian do~n;

c) L~ hQi da duqc t6 chuc dinh ky nhung co thay d6i nQi dllng, thai gian, dia

•

di€m so v&i truy€n th6ng;

d) L~ hQi co ngu6n g6c tir nu&c ngoai do t6 chuc nu&c ngoai ho~c t6 chirc Vi~t

Nam t6 chuc.

1.2.2. Nghj djnh s6 75/2010IND-CP ngay 12 thang 7 nam 2010 quy tljnh xu

ph{lt vi ph{lm hanh chinh trong hO{lt tlvng van hod

Nghi dinh g6m 4 chuang v6i 52 di€u quy dinh mirc xu ph~t C\l th€ d6i v&i cac

hanh vi vi ph<;lm hanh chinh trong ho~t dQng van hoa.

1.2.3. Quyit djnh sa 308/2005/QD-TTg ngay 25-11-2005 cUll Thu tutYng Chlnh phu Ban hanh Quy chi thl/c hi?n nip sang van minh trong vi?c cum, vi?c tang, Ii hVi.

Quy ch€ quy dinh vi~c thvc hi~n n€p sf>ng van minh trong vi~c cu6i, vi~c tang va

l~ hQi:

- Can bQ, cong chuc, vien chuc trong cac cO' quan nha nu&c, don vi sv nghi~p,

cong ty cua nha nu&c; t6 chuc chinh tri, t6 chfrc chinh tri-xa hQi, t6 chfrc xa hQi-ngh€

Ivc IUQl1g vii trang (quan dQi nhan dan va cong an nhan dan) phai guong mftu thvc

hi~n va co trach nhi~m v~n dQng gia dInh, cQng d6ng dan cu thvc hi~n Quy ch€ nay.

- MQi gia dlnh cong dan co trach nhi~m thvc hi~n n€p s6ng van minh trong vi~c

cu&i, vi~c tang, l~ hQi.

T6 chuc vi~c cu&i, vi~c tang va l~ hQi phai dam bao:

- Khong trai v&i thu~n phong my t\lC cua dan tQc; khong duqc thvc hi~n cac ho~t

dQng me tin di doan nhu xem sf>, xem boi, xoc the, y€m bila, tm ta va cac hinh thuc

me tin di doan khac.

- Khong gay m~t tr~t tv, an ninh xa hQi; khong lqi d\lng d€

truy€n d~o trai phep

va co cac ho~t dQng chia re doan k€t dan tQc.

- Khong lam can tra giao thong va cac ho~t dQng cong cQng.

- Khong t6 chfrc ho~c tham gia danh b~c du6i mQi hinh thuc.

- Gift gIn sv yen tlnh, h~n ch€ gay ti€ng 6n van ban dem.

nghi~p; SI quan, quan nhan chuyen nghi~p, h~ SI quan, chi€n SI trong cac dan vi thuQc

- Cac d6i tUQl1g guy dinh tren khong mai, khong dlJ ti~c cu&i trollg gia lam vi~c;

khong su d\lng thai gian lam vi~c, cong quy va phuong ti~n J;ua cO' quan, don vi, t6

chilc d€ di dlJ l€ hQi khi khong co nhi~m V\l.

- Khong lQ'i d\l.ng vi~c cu&i, vi~c tang d€ nh~n qua bi€u nh~m tf\lC lQ'i ca nhan; su

d\lng cong quy cua cO' quan, don vi, t6 chilc d€

lam qua mUng cu&i, vi€ng dam tang

ph\lc V\l cho m\lc dich ca nhan.

Quy€t dinh guy dinh C\l th€ v€ vi~c cu&i, vi~c tang, l€ hQi va xu ph~t vi ph~ln

hanh chinh d6i v&i d6i tUQllg vi ph~m:

- Vi~c cu&i cftn duqc t6 chilc trang trQng, vui tuO'i, lanh m~nh, phil hqp v&i phong

t\lC, t~p .quan t6t d~p cua dan tQc.

- T6 chilc vi~c tang phai thlJc hi~n thea dung quy dinh cua phap lu~t v€ hQ tich,

nloi truOng, v~ sinh an toan thlJc phAm; vi~c tang cftn duQ'c t6 chilc chu dao, trang

nghiem, gQn nh~, ti€t ki~m; thlJC hi~n nhiing quy dinh trong huong u&c, quy u&c cua

dia phuong v€ vi~c tang.

- Khi t6 chilc l€ hQi, chinh quy€n dia phuong, cO' quan, don vi, t6 chilc, ca nhan

phai thlJc hi~n dung quy dinh cua phap lu~t v€ di san van hoa va Quy ch€

t6 chilc l€

hQi do BQ truOng BQ Van hoa-Thong tin ban hanh. Chinh quy€n dia phuong, cO' quan,

don vi, t6 chilc phai co bi~n phap quan ly ch~t che, ngan ch~n va xu ly kip tho·i nhiing

hanh vi vi ph~m di tich, danh lam th~ng canh; lira dao, trQm c~p cua du khach; thuong

m~i hoa va cac ho~t dQng me tin di doan trong l€ hQi thea ph~m vi va thAm quy€n cua

mlnh khi t6 chilc l€ hQi.

- T6 chilc, ca nhan co thanh tich thlJc hi~n n€p s6ng van minh trong vi~c cu&i,

vi~c tang va l€ hQi se duQ'c khen thuOng thea quy dinh cua phap lu~t.

- Cac d6i tUQl1g quy dinh t~i Quy ch€ nay co hanh vi vi ph~m ho~c lQ'i d\lng chilc

V\l, quy€n h~n lam trai cac quy dinh trong Quy ch€ nay thl tily thea tinh chfit, milc dQ vi ph~m se bi xu ph~t vi ph~m hanh chinh, xu ly kY lu~t ho~c troy c(ru trach nhi~m

hlnh SlJ thea quy dinh cua phap lu~t.

- Uy ban nhan dan cac cfip co ke ho~ch phat huy cac ngu6n llJc d€ xay dlJIlg Nha trang bi xe tang cua dia phuong, gop phftn thlJc hi~n t6t vi~c

Van hoa, Nha Tang l€,

cu&i, vi~c tang cho nhan dan.

qO

1.2.4. Quyit iljnh sa 74/2007/QD-TTg ngay 25-5-2007 clia Thli tU'Ung

Chinh phli V~ vi?c ta chu-c btin phao hoa nhiin djp Tit Nguyen ilan, mpt sa ngay kj

ni?m clia ilat nU'uc, clia ilja phU'ung va cac ngay Ii van hoa, du Ijch, thi thao

Quy€t dinh g6m 6 di~u quy dinh C\l th~ cac ngay IS, t€t, ngay ky ni~m duqc bfin phao hoa va dia di~m, thai gian, thai luqng, thai di~m duqc bftn phao hoa d6i v6i tUng

ngay l~, t€t

...

1.2.5. Cong ili?n sa 162/CD-TTg ngay 09 thang 02 nam 2011 clia Thli tU'Ung

Chinh phu V~ Cong tac qulin Ij va t6 chuc Ii hpi.

1. 3. Van ban ella BQ Van hoa, Th~ thao va Du Ijeh

1.3.1. Thong tU'sa 04/2011/TT-BVHTTDL ngay 21 thang 01 niim 2011 Quy

iljnh v~ vi?c thlfc hi?n nip sang van minh trong vi?c cU'm, vi?c tang va Ii h9i

Thong tu g6m 3 chuong 14 di~u quy dinh C\l th~ v~ th\1'c hi~n n€p s6ng van minh

trong vi~c cu&i, vi~c tang va l€ hQi.

- vJ nguyen tac trong t8 chirc vi¢c cuai, vi¢c tang va zi hrJi, thong tu quy ajnh C1:t th~: T6 chirc, ca nhan khi t6 chirc vi~c cu&i, vi~c tang va l~ hQi phai tuan thli cac

,

nguyen tac:

1. Khong trai v6i thufin phong my t\lC cua dan tQc; khong d~ xay ra cac hO(;lt dQng

me tin di· doan.

2. Khong lqi d\lng vi~c cu6i, vi~c tang va l~ hQi d~ hO(;lt dQng nh~m chia re doan

k€t dan tQc, gay mfrt doan k€t trong cQng d6ng, dong hQ va gia dinh.

3. Khong lam anh huCmg d€n an toan giao thong va tr~t t\1', an toan cong cQng.

4. Khong t6 chirc ho~c tham gia danh b(;lc du6i mQi hlnh thirc.

5. Khong duqc sir d\lng thai gian lam vi~c va phuong ti~n cua co quan di dam cu&i, IS hQi (trir co quan lam nhi~m V\l); khong sir d\lng cong quy cua co quan lam qua mUng, qua t~ng trong dam cu6i va vi€ng dam tang.

- M6t sa Quy ilinh vJ Nip sang va"! minh trong vi¢c cu&i, tang va zl h6i

a) T8 chuc vi¢c cuai

- Vi~c cum phai duqc t6 chuc thea quy dinh cua phap l~t v~ hon nhan va gia dlnh,

phap l~t v~ dang kY va quan ly hQ tich va cac quy dinh phap lu~t khac c61ien quan.

- Doi nam nil d~ tra tharili vq ch6ng phai dang kY k€t hon t~i Uy ban nhan dan xa, phuOng, thj trAn nai cu tru cua mQt trong hai nguai thea quy J1jrlh cua phap lu~t. Uy ban nhan dan xa, phuOng, thj trAn co trach nhi~m t6 chilc trao giAy chUng nh~n k€t hon

cho doi nam nil da hoan thanh thu, t\lC dang ky k€t hon, th~ hi~n SlJ thila nh~n k€t hon

hqp phap cua Nha nu6'c va phap lu~t.

- Dam bao trang trQng, ti€t ki~m, vui tuai, lanh m~nh, phil hqp v6'i phong t\lC, t~p

quan, truy€n

th6ng van hoa cua tUng dja phuang, dan tQc, ton giao va phil hqp v6'i

hoan canh cua hai gia dlnh;

- Cae th!l t\lC ch~m ng6, an hoi, m6'c dau c~n duqc t6 chilc thea phong t\lC, t~p

quan; khong pho tmang hlnh thilc, mOm ra; kh6ng n~ng v€ doi hoi l~ v~t;

- T6 chilc ti~c cu6'i phil hqp v6'i hoan canh gia dlnh, tranh ph6 tmang, lang phi;

- Am nh~c trong dam cu6'i phai lanh m~nh, vui tuai; khong rna nh~c tru6'c 06 gia

sang va sau 22 gia dem.

b) T6 chirc vi?c tang

Vi~c tang phai duqc t6 chilc thea quy djnh cua phap lu~t v€ dang ky va quan ly

hQ tjch, phap lu~t v€ bao v~ moi truOng, phap lu~t v€ y t€ va cac quy djnh phap lu~t

khac co lien quan. L~ tang duqc t6 chilc t~i nha ho~c t~i dja di~m cong cQng phai thlJc

hi~n cac quy djnh sau:

- L~ tang phai duqc t6 chilc chu dao, trang nghiem, ti€t ki~m, phil hqp v6'i t~p

quan, truy€n th6ng van hoa dan tQc va hoan canh gia dlnh nguai qua dai;

- Uy ban nhan dan xa, phuOng, thj trAn co trach nhi~m t~o di€u ki~n thu~n lqi cho vi~c t6 chilc l~ tang chu dao; v~n dQng gia dlnh c6 nguai til tr~n xoa bo cac hu t\lC l~c

h~u, cac hanh vi me tin dj doan trong l~ tang;

- CAm rai ti€n Vi~t N am va cae lo~i ti€n cua nu6'c ngoai tren duOng dua tang;

- Nghiem cAm lqi d\lng vi~c tang d~ hanh ngh€ me tin dj doan du6'i mQi hlnh

thilc; nghiem cAm lqi d\ln.g vi~c tang d€ can tra vi~c thlJc hi~n cac qUy€11 va nghla V\l

cong dan tru6'c phap lu~t.

92

Vi~c t6 chilc l~ cum 4ti gia dinh ho~c 4ti dja di~m cum phai thlJC hi~n cac quy djr1h:

c) T6 chuc Ii h6i

•

T6 chuc, ca nhan, khi t6 chuc ho~c tham gia l€ hQi, phai th\lc hi~n cac quy djnh sau:

- Nghi thuc l€ hQi phai duqc ti~n hanh trang trQng, phil hqp v6i truy€n th6ng van

hoa dan tQc;

- Trong khu V\lC l€ hQi, co T6 qu6c phai duqc treo noi trang trQng, cao han co

hQi, ca ton giao; chi treo ca hQi, ca ton giao t~i dja di~m l€ hQi va trong thai gian t6

ehuc l€ hQi;

- Th\lc hi~n dung nQi quy, quy djnh cua Ban t6 chuc l€ hQi;

- Tr;lng ph\lc d~p, ljch S\l, phil hqp v6i thufin phong my t\lC;

- Khong noi t\lC, xuc ph~rn tam linh va anh huOng xfiu t6i khong khi trang

nghiem eua l€ hQi;

- Bao dam tr~t t\l, an ninh khi d\l l€ hQi; khong d6t phao, d6t va tha den trai;

- Ung xu co van hoa trong ho~t dQng l€ hQi;

- Khong ban ve vao d\l l€ hQi;

- Nghiern efirn lqi d\lng l€ hQi d~ hanh ngh€ me tin dj doan nhu xem s6, xem boi,

gQi h6n, cfiu co, sfim truy€n, y~rn bila, till ta, phil phep chua b~nh;

- Khong d6t d6 rna trong khu V\lC l€ hQi.

- Th~p huang thea quy djnh cua Ban t6 chuc l€ hQi.

d) Trach nhi?m t6 chuc th1!c hi?n

Cae Sa Van hoa, Th~ thao va Du ljch d~c bi~t chu trQng huOng dfin xay d\lng

cac quy u6c v€ vi~c cu6i, vi~c tang va l€ hQi phil hqp v6i phong t\lC, t~p quan tung

vilng, tung dan tQc; t~p trung chi d~o di~rn, rut kinh nghi~rn tu nhftng co sa t6t

nhan ra di~n rQng; g~n vi~c th\lc hi~n quy u6c v€ vi~c cu6i, vi~c tang va l€ hQi v6i

xfiy d\lng gia dlnh van hoa, lang van hoa, co quan, xi nghi~p, truOng hQc van hoa

trong phong trao "Toan dan doan k~t xay d\lng dai s6ng van hoa".

1.3.2. Quy~t i/inh sa 39120011QD-BVHTT ngay 23-8-2001 ella B{J truling B{J Van hoa - Thong tin (nay la B{J van hoa, Thi thao va Du lich) ban hanh Quy eh~ ta chuc Ii h{Ji

Quy ch€ g6m 3 chuong 19 di€u

trong do quy dinh C\l th€ v€ cong tac quan Iy va

t6 chilc I€ hQi cua 4 Io~i hlnh I€ hQi g6m:

•

1. L€ hQi dan gian

2. L€ hQi Iich sir Cach m~ng

3. L€ hQi ton giao

4. L€ hQi du nh~p til nu6'c ngoai vao Vi~t Nam

Quy dinh chung:

- T6 chuc I€ hQi nh~m tuOng nh6' cac anh hung dan tQc, danh nhan van hoa, cac

.~

b~c ti~n b6i d~ co cong xay d1J11g va bao v~ T6 qu6c

- Bao t6n va phat huy cae gia tri van hoa tinh thfuI cua cQng d6ng cac dan tQc Vi~t Nam

- Uap (mg nhu cfru van hoa, tin nguOng, tham quan cac di tich Iich sir - van hoa,

danh lam thAng canh, cong trlnh ki€n

truc ngh~ thu~t, canh quanh thien rihien va cae

nhu cfru chinh dang cua nhan dan.

th6ng co

- Nghi thuc cua cac I€ hQi phai duQ'c ti€n hanh trang trQng thea truy€n

SlJ huang d~n cua nganh Van hoa, Thong tin (Nay Ia Van hoa, Th€ thao va Du Iich).

- Vi~c t6 chilc nhfrng tro chai dan gian, ho~t dQng van ngh~, the thao trong khu

VlJC I€ hQi phai co nQi dung b6 ich, Ianh m~nh, phu hqp v6'i quy mo, tinh ch~t, d~c

diem cua I€ hQi.

- T~t ca cac I€ hQi khi t6 chuc d€u phai thanh I~p Ban t6 chilc I€ hQi.

- Nguai d€n d\I hQi phai th\Ic hi~n n€p s6ng van minh va nhfrng quy dinh cua Ban

t6 chuc I€ hQi.

- T6 chilc dich V\l trong khuon vien di tich phai thea quy dinh cua Ban t6 chilc.

- Ngu6n thu til cong duc, til thi~n phai duQ'c quan Iy va sir d\lng thea dung quy

dinh cua phap Iu~t.

1.3.3. Quyit djnh s6 1502IQD-BVHTTDL ngay 29 thang 4 nam 2010 clla Bp truihrg Bp Van hoa, Thi thao va Du Ijch v~ vi?c ban hanh Ki hO{lch clla Bp Van h6a, Thi thao va Du ljch th'!c hi?n Kit luQn s6 51-KVTW ngay 22 thang 7 nam 2009

ella Bp Chinh trj (khoa X)

QJ.

NOi dung quy~t dinh:

•

Cac tinh, thanh ph6 ti~n hanh ra soat, th6ng ke l~i toan bo cac ho~t dong cum, tang, l~

hOi. T~p trung chi d~o hu6ng d§n cac ho~t dong cum, tang, l~ hoi t~p trung van th\lc hi~n K~t lu~n s6 51-KL/TW ngay 22 thang 7 nfun 2009 cua BQ Chinh tIi v€ vi~c ti~p !\Ic th\lc hi~n Chi thi 27-CTnw ngay 12 1998 cua Thu tu6ng Chinh phu v€ vi~c th\lc hi~n n~p s6ng

van minh trong vi~c cum, vi~c tang va l~ hQi:

- V€ vi?c cui/i: Tuyen truy€n, v~n dQng can bQ, cong chuc va nhan dan t6 chuc vi~c cuai trang trQng, van minh, ti~t ki~m phu hqp vai truy€n th6ng dan tQc va ban s~c

van hoa tUng vung, mi€n. Khuy~n khich dung hinh thuc ti~c tra, bao hy thay cho ti~c

m~n, t6 'chuc dam cuai t~i nha van hoa, cau l~c bQ cua ca quan doanh nghi~p ho~c

cong d6ng dan cu. T6 chuc ti~c cuai chi mai hQ hang, b~n be than thi~t, h~n ch~ mai

khach. Khong sir d\lng ti€n cong quy d~ lam qua mUng cuai duai mQi hinh thuc.

- V€ vi?c tang: Th\lc hi~n nghiem tilc cac quy dinh cua nha nuac trong t6 chuc tang l~. MQi nghi thuc tang l~ phai duqc th\lc hi~n gQn gang, v~ sinh, van minh ti~t

ki~m. Kien quy~t xoa b6 cac t~ n~n me tin di doan trong tang l~. Khong t6 chuc c6

ban mai khach trong ngay tang l~. Sir d\lng nh~c tang phai phu hqp va gift gIn ban

s~c van hoa vung mi€n. Nghiem cftm lqi d\lng vi~c tang d~ hanh ngh€ me tin di

doan duai mQi hinh thuc.

- V€ zi h(Ji: Cftn t~o S\l chuy~n bi~n v€ nh~n thuc cua cac ban nganh doan th~ cae cftp, v€ nQi dung va y nghla ho~t dQng l~ hQi, chil trQng cong tae tuyen truy€n cac gia tri lich sir van hoa va ton vinh cong tr~ng cua danh nhan duqc thO' d~ nhan dan hi~u

bi~t gia tri cua di tich cling nhu nhilng quy dinh cua phap lu~t co lien quan, kip thai chi

d~o va u6n n~n cac bi~u hi~n l~ch l~c, dfiy m~nh tuyen truy€n va th\lc hi~n n~p s6ng

van hoa trong l~ hoi, cftn quan ly ch~t che vi~c d~t hom cong duc, khay ilia d~ ti€n giQt

dfru va vi~c sir d\lng ngu6n thu nay; quy ho~ch s~p x€p cac hang quan dich V\l, ho~t

dQng vui chai giai tri hqp ly, t~o di€u ki~n d~ nhan dan dia phuong co them thu nh~p

nhung vfrn dam bao tinh van hoa trong cac ho~t dQng dich V\l, khong t~o ke h& nay sinh cac hi~n tUQllg tieu C\lC, mftt di ban s~c van hoa va ynghla m\lc dich t6t d~p cua l~ hQi, g~n k~t khai thac ti€m nang kinh t~ van hoa du lich va ho~t dong l~ hQi cua dia

phuong nh~m khai d~y va t~o ra nhilng ti€m nang kinh t€ mai.

t6 l(;1c h~u, xay d\f11g them cac y€u

Bao t6n co chQn lQc cac gia tri van hoa truy€n th6ng d~c s~c trong Ie hQi, 10(;1i b6 t6 van hoa rn&i phu hqp d~c bi~t coi dfin cac y€u trQng tinh d~c thu, tinh dQc dao rieng cua m6i 10(;1i hinh Ie hQi, tranh cao b~ng d6ng 10(;1t dfin den S\l nham chan trong,ho(;1t dQng va sinh ho~t Ie hQi. Phai b~ng mQi cach khoi ph\lc, gift l(;1i net rieng cua m6i Ie hQi, g~n v6'i truy€n th6ng cua m6i vUng, mi€n khu V\fC. Cac dia phuong cfut ti€n hanh ra soat quy ho~ch Ie hQi, tang cuOng cong tac quan ly, nghien c(ru d~ vi~c t6 chilc Ie hQi ngay cang khoa hQc gop phftn bao v~ cong trinh di tich lich su van hoa va gift gin v~ sinh m6i truOng.

1.4. Cac van ban lien quan

1.4.1. Nghi ilinh sa 3512008/NIJ-CP ngay 25-3-2008 eua Chinh phu vi xay

dlplg quan Ij va sit' d,!ng nghia trang;

1.4.2. Thong tU'sa 02120091TT-BYT ngay 26-5-2009 eua Bp Y ti hU'Ung dan vf

sinh tTong hO{lt ilpng mai tang va hod tang.

2. TInb blnb t8 chfrc vi~c cum, vi~c tang va l~ hQi hi~n nay

- Tuy van d~c di~m va phong t\lC t~p quan cua tUng dia phuong, kip thai b6 sung huOng dfin th\lc hi~n n~p s6ng van minh trong vi~c cu6'i, vi~c tang, Ie hQi phu hqp v6'i phong t\lC t~p quan nhung dam bao van minh, ti€n be>.

Xay d\f11g n€p s6ng van hoa lanh m(;1nh trong dai s6ng xii hQi la gop phfin t(;10 nen

dQng l\lc quan trQng, dfry nhanh qua trinh d6i mm dfrt nu6'c, th\lc hi~n m\lc tieu "Dan giau,

nu6'c m(;1nh, xii hQi cong bfuIg, dan chu, van minh". Dang va nha nu6'c ta luon quan tam

t6i nhi~m V\l xay d\f11g va phat tri~n dOi s6ng van hoa, xii hQi ben c~nh cac nhi~m V\l xay

d\f11g va phat tri€n kinh t€, gift gin an ninh qu6c phong cua dfrt nu6'c. CUQc v~ dQng xay

d\f11g n€p s6ng van minh, gia dinh van hoa duqc th\lc hi~n trong ca nu6'c tir nhi€u th~p ky qua, dii thu duqc nhfrng k€t qua t6t. Nhi€u hu tl)c l~c h~u trong vi~c cum, vi~c tang, Ie hQi va cac sinh ho~t xii hQi khac duqc dfry lUi va lo~i bo. MQt s6 nghi thilc m6'i ti€n bQ dii

duqc hinh thanh, tren cO' sa ti€p thu co chQn lQc cac net d~p cua phong tl)c t~p quan truy€n

chuy€n d6i n€n kinh t€ sang cO' ch€ th6ng, phil hqp vm dai s6ng xii hQi ngay cang phat tri~n. Tuy nhien trong qua trlnh thi truOng, rna cua giao lUll hQi nh~p, do nhfrng mc

Of)

dQng til ben ngoai cling nhu co phftn buong long quan ly chi d(;1o tren mQt s6 l1nh VlJC van hoa xii hQi, v~ vi~c cu6'i, vi~c tang, Ie hQi nen dii ddn den phat sinh mQt s6 hi~n tuQllg tieu C\lC nhu vi~c t6 chuc dam cum, dam tang linh dinh pho truang, mang tinh trvc 1<)1. Hi~n

tlrqng t6 chuc l~ hQi tr3n Ian cung v&i t~ n~n me tin, di doan, hu WC cli va mai tr6i d~y, tra

•

thanh vdn d~ xa hQi nhuc nh6i, lam x6i mon gia tri d~o duc truy~n th6ng, thuftn phong my

U;Lc va l6i s6ng cfu ki~m, gian di cua dan tQc gay bdt blnh trong du lu~ nhan dan, la nguy

,

,

cO' kim ham S\I ti~n bQ va phat iri~n cua xa h9i.

2.1.V~ vi~c cum:

Vi~c cuai la vi~c IOn va quan trQng cUQc dai cua m6i con nguai duqc Nha nu&c

va xa hQi coi trQng, duqc phap lu~t bao hQ. T6 chuc vi~c cuai phu hqp v&i di~u ki~n

kinh t~ xa hQi se gop phftn hoan thi~n n~p s6ng, phong t\lC cua dan tQc trong thai ky

cong nghi~p hoa, hi~n d~i hoa ddt nu&c.

Quy trinh hon l~ ngay nay bao g6m 4l~ thuc cO' ban nhu sau:

a) li ch(lm ngo: L~ ch~m ng6 la l~ ti~p xuc dftu tien gifra hai gia dinh nha trai va nha gai sau khi doi nam, nfr da t1m hi~u va bao v&i gia dinh va quy~t dinh di t&i hon

nhan. Trong l~ ch~m ng6, ngoai vi~c tham hoi~ tim hi~u d~ co cach Ung xu phu hqp~

hai gia dinh con ban d~n cac buac ti~p thea cua hon nhan; l~ v~t trong l~ ch~m ng6

thuOng rdt don gian chi la trftu va cau.

b) Li an hoi: L~ an hoi t6 chue sau l~ ch~m ng6, v~t phAm cua l~ an hoi thuOng la: che, mlrt sen, banh phu the (xu xe), banh c6m, trftu, cau... (thu6c la rdt co h~i cho

suc khoe con nguai, ngay nay chung ta v~n dQng nhan dan khong nen dung). Thong

thuOng l~ an hoi phai co 3 l~: l~ ben nQi, l~ ben ngo~i va l~ t~i gia.

c) Li trao gidy chUng nh4n k~t hon: Tru&c khi t6 chuc l~ cu&i, doi nam nfr phai ti~n hanh lam thu t\lC dang kY k~t hon t~i Uy ban nhan dan cdp xa, phuOng, thj trdn nO'i cu tru (cua mQt trong hai nguai). Day cling la thli t\lC ba.t bUQc co tinh phap ly, th~ hi~n

y thuc "s6ng va lam vi~c thea phap lu~t cua cong dan", bi~u hi~n cua mQt xa h(>i phat

tri~n van minh. Ngay gia t6 chuc l~ trao gidy chUng nh~n k~t hon tuy thuQc vao S\I

th6ng nhdt gifra chinh quy~n cO' sa va doi nam, nu. Dia di~m t6 chuc trao gidy chUng

nh~n phai duqc t6 chuc t~i nO'i trang trQng va co S\I chUng ki~n cua chinh quy~n va d~i

di~n hai gia dinh (n~u co).

d) Li cuai: L~ cu&i thuOng co nhfrng phfin chinh la:

- L~ xin dau,

- L~ don va dua dau,

- T6 chuc lien hoan ti~c cu6i.

Ti~c cu6i la dip vui hQp m~t cua co dau, chu r€ cung g1a dlnh, be b~n doi ben

mUng h~nh phuc. Tu)' vaG di€u ki~n kinh t€, hoan canh gia dlnh, rna t6 chuc l€ cu6i

cho phil hqp, tranh xa hoa, lang phi kh6ng cftn thi€t.

Dam cu6i hi~n nay con co me>t s6 ph\l trg trong t6 chuc cu6i nhu: V~ biiu trung, trang ph~c co dau va chu ri, am nht;lc trong dam cuai, phuong ti?n di It;li, ch~p hinh va ghi hinh luu ni?m trong dam cuai ...

thuc bao hy dugc nhi€u gia dlnh can be> cong chuc va nhan dan huOng (rng. Dich V\l t6 C~lrC

huang ung.

Cue>c v~n de>ng t6 chuc vi~c cu6i theo n€p s6ng van minh dugc d6ng bao cac dan

te>c huOng Ung th\lc hi~n, t~ n~n ep hon, tao hon, n6i day, thach cu6i b~ng b~c tr~ng va

thu6c phi~n da giam, nhi€u nO'i lo~i bo ll~n. T~ n~n an u6ng theo 16i "tra ng mi~ng" va

nhi€u phong t\lC t~p quan ruOm ra, hu t\lC trong vi~c cu&i cling tUng bu6'c dugc kh~c ph\lc. Khu V\lC d6ng bao KhO' Me, Cham, me>t s6 dan te>c aTay Nguyen, Tay B~c vftn thuc trang bao t6n va phat huy t6t cac y€u

t6 van hoa trong dam cu6'i nhfit la v€

l€

ph\lc, fim th\lc truy€n th6ng am nh~c.

Da hlnh thanh nhUng phong t\lC m&i trong vi~c cu&i t~i nhi€u dia phuang, nhu

g~p m~t tu vAn cho doi vg ch6ng tre v€ kinh nghi~m t6 chuc gia dlnh tru&c ngay cu&i.

Doi vg ch6ng tre t~ng sach cho phong dQc cua thon, xa lam qua luu ni~m ho~c tr6ng cay a vuOn h~nh phuc, dang huang t~i dlnh lang, d~t hoa t~i dai tuOng ni~m danh nhan, dai tuOng ni~m li~t sl, g6p g~ch lat duOng l~ng ... nhan ngay cu&i. Co dau, chu r€

m~c trang ph\lc trang ph\lc truy€n th6ng trong l€ cu6'i. Hftu h€t cac dam cu&i tru&c day

la l€ hoi va l€

thuOng t6 chuc til 2-3 ngay nay nit l~i con trong 1 ngay ho~c 1/2 ngay. Cac l€ thuc ti€n hanh til 4 d€n 6 bu&c tru6'c day, nay cO' ban chi con th\lc hi~n a 2 l€ cu6i. Nhi€u ho~t de>ng van hoa, van ngh~ vui tuO'i dugc t6 chuc trong ngay cu6'i. Hi~n

dang xuAt hi~n mo hlnh cu6'i Vall minh, lanh m~nh, ti€t ki~m nhu t6 chuc dam cu6'i

theo n€p s6ng m&i; T6 chuc dam cu&i t~p th€ t~i nha van hoa, cau l~c be> cua cO' quan

doanh nghi~p c6 S\f he> trg v€ v~t chAt cua don vi, cac doan th€. Ti€t ki~m dugc ti€n

9R

N ghi thuc cu6i gQn nh~ ti€t ki~m nhu dung ti~c tra thay cho ti~c m~n, hlnh

b~c, thai gian, dam bao dung lu~t hon nhan va gia dlnh, h~n ch~ duqc nhi~u hu t\lC

•

ruOm ra, t6n kern.

T6n tt;li: T6 chilc cu&i dang co bi~u hi~n di nguqc l~i v&i phong t\lc, truy~n th6ng

t6t d~p cua dan tQc.Hi~n tUQllg t6 chilc l~ cu&i mang tinh pho truong, lang phi, V\l lqi

vftn con di~n ra kha ph6 bi~n. Nhi~u can bQ, cong chilc, Uang vien va gia dlnh kha gia

t6 chilc cu&i cho con linh dlnh, d~t ti~c cu&i t~i cac nha hang khach s~n lOn, sir d\lng

cae m6i quan h~ d~ mai lUQllg khach qua dong.

MQt s6 dam cu&i tuy da chuy~n til ti~c m~n sang ti~c ngQt nhung l~i dung WQU,

banh, k~o ngo~i di1t ti~n. Nhi~u dam cu&i cua cong chilc, vien chilc vftn t6 chilc trong

gia.lam vi~c, anh huOng d~n ho~t dQng chung cua cO' quan... Ui~u dang bao dQng la

nghi thilc cu&i truy~n th6ng da bi pha trQn bi~n d~ng. Qua cu&i, trang ph\lc cu&i, hoa

cu&i... da bi phong cach ngo~i hoa lfrn at lam mfrt di ve d~p truy~n th6ng cua van hoa

Vi~t Nam. Hi~m thfry co dau m~c ta ao dai truy~n th6ng trong l~ cu&i hi~n nay. L~

thilc nhi~u dam cuo'i, dam hoi cftu ky t6n kern lam phat sinh cae dich V\l an thea mang

tinh pho twang hlnh thilc.

Vai tro chu dQng cua Uoan thanh nien, Ph\l nfr...trong vi~c xay dlJng dam cu&i

lanh m~nh, ti~t ki~m, trang trQng con rna nh~t.

2.2. v~ vi~c tang:

Nhi~u tinh, Thanh ph6 da l6ng ghep cUQC v~n dQng thlJc hi~n n~p s6ng van minh

trong vi~c tang van phong trao Toan dan doan k~t xay d\l1lg n~p s6ng van hoa, lfry k~t

qua th\lC hi~n lam mQt trong nhfrng tieu chi quan trQng trong vi~c xet va c6ng nh~n

danh hi~u gia dlnh van hoa, lang van hoa.

V~ cO' ban, vi~c tang hi~n nay g6m nhfrng l~ thilc sau:

a) Nhfmg c6ng vi?c chudn bi cho nguifi sap tir trdn bao g6m cac c6ng vi?c:

- L(lp di chilc: Uay la lai d~n do, giao cho con chau thlJc hi~n nhfrng vi~c, nguy~n

vQng rna khi con s6ng hQ chua th\lc hi~n duqc. Cling co th~ la vi~c phan chia tai san

duqc vi~t thanh van ban va co S\l chUng ki~n cua mQt nguai khac, n~u nguai qua dai

chua lam di chuc thl gia dlnh, con chau phai thlJc hi~n ghi chep cAn th~n nhfrng lai

trang tr6i. Vi~c ghi l~i lai trang tr6i co nhi~u hlnh thilc nhu vi~t, ghi am.

- Dap img nhfmg nguy¢n v9ng cua lzguiJi sap tu trdn: NhUng nguai s~p qua dai

thuOng d~u c6 nhUng nguy~n vQng, chinh vi v~y vi~c dap (mg nguy~n vQng nay la m<)t

Vi~t Nam "nghla tu la nghla t~n". ,

- Khi nguiJi b¢nh sap tat tha: Sau khi d6 h~t long cUu chua nhung nguai b~nh

trong nhUng di~u c~n thi~t phai th\lc hi~n; day cling la S\l th€ hi~n d~o hi~u cua nguai

kh\lng qua kh6i: N~u 0 b~nh vi~n thi dff co b~nh vi~n 10 li~u; Con 0 gia dlnh c~n phai

lam cae thu t\lC c~n thi~t nhu sau: Chuy€n nguai b~nh len nha chinh; Chufrn bi lau rua

- Khi nguiJi b¢nh tat tha:

T~u ngbi~m d€ xac dinh nguai b~nh d6 th~t S\l t~t tho chua: D€

cho nguai b~nh b~ng nu&c thom (ngli vi); Thay qu~n ao m&i.

sQ'i bong nh~

(hay long ga) tru&c mlii. Khi xac dinh dung la nguai b~nh da t~t tho thil~n luqtlam

cac vi~c nhu sau: Vu6t mi m~t kin l~i; N~n vu6t mi~ng kin l~i, khong d€ mea rn6;

Dung bong nhet vao 16 mlii, 16 tai va h~u mon d€ ta khi khong xong ra ngoai; Gift chan

tay, thi th~ ngay ng~n (co th~ dung vai lam day to ban bu<)c ngang b~p tay 0 phia du&i

- Bao tir tgi Uy ban nhan dan xa, phuiJng ad vao s6 khai tir

- Chu6n bi aD quan (hay quan tai) va cac thie cdn thidt cho vi¢c kham li¢m, nhQP

quan: Tu)' thea di~u ki~n gia dinh rna co th€ su d\lng lo~i ao quan cho phu hqp.

b) Nhfmg vi¢c chudn hi cho nguiJi aa tu trdn

- Kham li¢m: Trong tang l~ vi~c t6 chuc kham li~m duQ'c cac gia dinh tang chu

ba vai d€ hai nach khep l~i, dung rn<)t day khac bu<)c ngang dili d€ thi th€ th~ng).

h~t suc coi trQng, nen thuOng b6 tri nhftng nguai than trong gia dinh tr\lc ti~p lam.

Nhan dan ta luon co quan ni~nl r~ng, kham thi d~t tren giuOng, li~m thi d~t du&i dftt.

- Nh(lp quan: Khi d~t thi hai vao quan mi, cfin d\l phong rn<)t s6 v~t li~u d€ ke, d~m, l6t

Kham thi d€ vai dQC rna li~m thi d~ vai ngang.

cho ngay ngfin, phong khi v~ chuy€n bi xe l~ch. D~c bi~t la ke l6t phia d~u quan mi. Sau

khi nh~p quan thi d~y n~p va chuy€n linh cfru vao gian gifta cua nha chfnh.

- Li phat tang (Bao tang): Sau khi kharn li~m, nlQi nguai than quy€n

trong gia

dinh t~p trung l~i chung quanh thi hai d€ lam l~ phat tang. Nguai c6 thfrrn quy~n trong

gia dinh th\lc hi~n nghi l~ phat tang, d6ng thai phan phat khan tang chb con chau chiu

100

tang, til' thai gian nay trong nha m&i duQ'c cftt ti~ng kh6c. Cling thea t~p quan dan t<)c,

.

chi sau l€ phat tang m6i chinh thuc bao tang, cac thong bao, tin bu6n...n16i duQ'c dua ra dan anai c6ng nhil, truOng, ng6 ... Va tir day mQi nguai m6i d~n phung vi~ng va co ti~ng ken tr6ng. Cling tir luc nay con chau m6i m~c tang ph\lc vil chit khan tang thea

thu b~c.

- I4p Ban tang Ii: Trong truOng hQ'P dll thi€t phai l~p Ban tang l~. Ban tang l~ g6m d~i di~n gia dinh, chinh quy€n, Uy ban M~t tr~n T6 qu6c, d~i di~n ca quan chu quan, H9i nguai Cao tu6i... B'an tang l~ co nhi~m V\l di~u hanh ill dftu d€n cu6i d~ t6 chuc tang cho chu dao.

c) Quan linh cfru va tlijt ban thO'

Vi~c quan linh cfru (quan tai) phai thlJc hi~n d~y du, day cling la quan ni~m va

net van hoa truy€n

th6ng cua dan tQc ta. Ngay tir sau khi kham li~nl, quan tili duQ'c

dinh vi nai quiln thi tren n~p quan tai lien t\lC duQ'c th~p huong, n~n d€

tranh SlJ l~rth

leo. D6ng thai, cung tren n~p quan tili, nhan dan ta thuOng cung bat cam qua trung.

Day lil l€

thuc co tir ngily xua. Bat cam dam d~y (co mil len) tUQ11g trung cho am, doi

dlia vot co lua tua (gQi lil dila bong) tUQ11g trung cho duong, qua trung tUQ11g trung

cho SlJ s6ng. Hinh tUQ11g bat cam, qua trung, doi dila bong co y nghla: Co am, co

duong m6i t~o ra SlJ s6ng,

Vi~c d~t ban thO' tuOng ni~m t~m thai dugc d~t angay ben linh cfru (quan tai) cao hon quan tili tir 10 d~n 25cm. Tren ban thO' d~t anh chan dung, Huan chuong, huy

chuang ho~c ky v~t tieu bi€u cua nguO'i qua c6, phia tru6c lil bat huang, hai ben la hoa

qua (khong d~t c6 m~n).

d) Sir dl:lng nhf;lc tang va tang phl:lC

- Nhgc tang: d nhi€u dan tQc khac nhau v6i nhfrng quan ni~m khac nhau, do do vi~c sir d\lng nh~c tang cling khac nhau. Sir d\lng nh~c tang la mQt nhu c~u

khong the thi~u, day con la net d~p phong t\lC t~p quan cua tirng dan tQc. Vi~c sir

d\lng am nh~c trong tang l€

lam cho khong gian bat tr6ng trai va u s~u, co the sir

d\lng phuang bat am ho~c bang ilia nh~c phat qua dili quay bang. Nh~c tang dung

trong l€ vi~ng chu y~u dung lam kh6c, xuan lfr, nam ai, an. thu... Nh~c lilc dua dam thi

dung hilnh van, lUll thuy, binh ban ...

Di€u c~n luu y: Khong phili dam tang nao cling co ken tr6ng, rna cai nao ch€t hqp quy lu~t (ch€t gia) thl co ken tr6ng. Nguqc l~i, cai ch€t nao khong hqp quy lu~t (ch€t

tre), ch€t do tai n~n, ch€t "b~t d~c ky tu" thl kh6ng dung ken tr6ng.

- V~ tang phl}-c: Tang ph\lc bi€u hi~n sv da d~ng van 110a cua m6i dan tQc, va

thuOng su d\lng hai mau den va tr~ng; &nu&c ta thuOng su d\lng tang ph\lc mau tr~ng

(day la mau truy€n

th6ng) d€ phan bi~t nguai trong gia dlnh v6'i khach d€n phung

vi€ng. - Con trai, con gai, con dau co the dung khan tr~ng th~t h& mui ra d~ng sau (d€

phfin bi~t v&i hang chau ch~t va nguai vi€ng tang). Con r€ va cac con chau khac cling

dung khan tr~ng nhung khong th~t ki€u bo mui, rna g~p vao. Dan ta co t~p quan dQi

khan vang, khan do, khan xanh ... tuy thea nguai d€

tang la ch~t, chut, chit... (dai.thu

..

lQ long tv hao cua con chau da nuoi dUOng ong ba, cha rn~

tu va thu 5),· nh~m bi€u

s6ng laue Day cling la t~p quan cAn phat huy. V&i cach thuc su d\lng tang ph\lc nhu

v~y, khi nhln dam tang qua duOng, chung ta co th€ bi€t duqc la nguai qua c6 co m~y

con trai, con gai, con dau, con r€~ chau, ch~t ... Day la rnQt the ch€ van hoa kha hoan

chinh v€ vi~c tang cua nhan dan ta. D6i v&i khach dua tang co the m~c d6 den ho~c cai

rni€ng vili bang den phia tren ngvc ao.

d) Phung viing va dua tang

th6ng nh~t v&i tang chu v€

thai gian phung

T6 chilc phung viing: Ban Tang l€

vi~ng va gia dua tang va thong bao nQi dung sau:

- HQ ten nguai m&i qua dai

- Ngay thang nam sinh va que quan.

- Ngay gia m~t

- ThQ bao nhieu tu6i.

- Ngay gia dua tang.

- Dia diem chon c~t.

Thong bao nay duqc treo &ch6 quan trQng (phong khach dqi, Phong vi€ng

tang,

san cha... ) d€ mQi nguai co the xem d€ dang rna kh6ng c~n phili hoi tang chu. Vila

dam bilo khoa hQc, vila the hi~n trang nghiern.

102

Ban t6 chilc cung gia dlnh co th€ gui thong bao qua cO' quan thong tin d~i chung

.

(phat thanh, truy~n hlnh). N€u nguO'i qua dO'i la can be> quan ly nganh, cO' quan, xi

Dung giO' vi€ng, Ban tang l~ mO'i nguO'i than cua gia dlnh van vi€ng

do la thfr tlJ cac doan d~i bi€u

tnrac va sau theo dang kY. Ban tang l~ cfin lUll Ydi~u ti€t nhip de> phung vi€ng cho hqp ly va khoa hQc (tranh tlnh tr~ng un t~c, ho~c khach vi€ng phai

chO' lau, l~i khong du ch6 ng6i, anh huCmg d€n S\l trang nghiem khi vi€ng tang).

Khach d€n vi€ng

trao vong hoa, huang, n€n,

tnr6ng... cho tang chu~ d€n

tnrac

ban thO' va linh cfru bo mil non, cui dfiu m~c ni~m nle>t phut. Luc nay khach vi€ng tang

co th€

thftp huang, n€n. Tu)' thea t~p quan cua tUng vung, tUng gia dlnh, tUng lila tu6i

rna co th€ ch~p tay vai tnr6c linh cfru d€ to long thanh kinh cua mlnh.

Gia dlnh tang chu vai dap cam on khach. Khi phung vi€ng xong, khach di vong

quanh linh cfru d€ nhln rn~t nguO'i qua c6 lfin cu6i va bay to chia bu6n vai tang chu,

la be b~n than thi€t, d~i di~n doan), r6i thea l6i cua ra, danh

ghi s6 tang n€u co (co th€

ch6 cho khach van vi€ng ti€p.

Hi~n nay, vi~c phung vi€ng chu _y€u b~ng ti~n m~t (vai y nghIa giup dO'tang chu luc

kho khan) hay phung vi€ng b~ng d6i, tnr6ng v6i dong chi! ng~n gQn xuc tich OOu: "NghIa

trQng tlnh thfun", "Thien thu vInh bi~t". Tuy~t d6i khong dung thfrc an chin OOu: Thit lQll, ga... d€ phung vi€ng va khong bay marn cung tnrac liOO cfru (quan tai) hay an u6ng c~oo linh cfru. (Cdn thuyit phl:lC, vgn iJ6ng iJi nhdn dan th1!c hi¢n, kh6ng nen dung m¢nh l¢nh

nghi~p ... cfin dua tin bu6n len bao dia phuong.

Co th€ vi€ng b~ng vong hoa v6i cO' quan, doan th€, dong hQ, OOung khong nen qua nhi~u, gay lang phi-b~ng phuong phap t6 chilc va v~n de>ng sang t~o a tUng nO'i rna co cach h~n ch€ cho phu hqp.

Dua tang: Dung gia quy dinh, Ban tang l€ mO'i than nhan va khach t~p trung

tnr6c linh cfru d€

lam thu t\lC truy di~u va dua tang. Doan dua tang la nhfrng nguai

than thi€t trong gia dlnh, be b~n than hfru, cO' quan, doan th€.

e) Diiu van

Ban t~ng l~ d~ nghj than nhan va khach vi€ng

tang ngUng kh6c (im l~ng) d~ dQc di€u van (ho~c lai di€u). Ne>i dung di€u van ho~c lai di€u phai noi len duQ'c tlOO cam

hanh chfnh cimg nhac, tgo nen S1! phan img kh6ng c61r;1i}.

thuang ti~c cua nhUng nguO'i dang s6ng d6i v&i nguO'i qua cf>. Tu)' thea cong tr~ng va

dong gop eua nguO'i qua c6 d6i v&i dfit nu&c, df>i v&i dan tQc, d6i v&i ba con... ma so~n

di~u van cho sat hqp. Di~u van ho~c lO'i di~u chi neu nhUng net chu y~u trong dO'i

nguO'i qua c6, d€ con chau tl! hao, va mQi nguO'i lfiy do lam tfim guong cho cUQc s6ng

hang ngay (kh6ng neu khuy~t di€m).

TrInh tl! di~u van nhu sau: HQ ten (Bf danh) nguO'i qua c6 - Ngay, thang, nam

sinh - Que quan - Qua khu truCmg thanh va e6ng hi~n cho Que huang, dfit nu&c - Tlnh

cam va uy tIn eua nguO'i qua c6 v&i gia dlnh, hQ hang, ba con lang xom, cO' quan, d6ng

dQi ... - Tlnh tr~ng lam b~nh va da h~t lang e(ru chua - Ngay, giO' tiI trfrn, thQ bao nhieu

tu6i - D6i v&i nhUng nguO'i dang s6ng - V 0 cung thuang ti~c - Sl! t6n thfit IOn lao - LO'i

hua cua" nhfhlg nguO'i dang s6ng tru&c anh linh cua nguO'i qua c6, tru&c giO' vlnh bi~t.

NguO'i thay m~t Ban tang l~ dQc di~u van, mQi nguO'i b6 mfi, non va nghiem trang

dUng nghe. Dill lO'i di~u, mQi nguO'i m~c ni~m mQt phut tru&c giO' vlnh bi~t va nh~c

tang va tiep t\le eli hanh.

ChQn nhUng nguO'i khoe m~nh trong sf> con chau trir truOng nam (la nguO'i chu

tang) kh6ng tIVc ti~p khieng, d6ng Sl!, d6ng nghi~p, d~i bi€u dia phuang... dung tay

khieng quan tai ra xe tang thea Sl! di€u khi€n cua mQt thanh vien trong Ban tang l~.

Khi khieng linh euu, phai giu th~t thang b~ng. NguO'i di€u khi~n nen dung hi~u

l~nh d~ chi huy mQi nguO'i (mo, ho~c thanh tre). (Tranh tlnh tr~ng khong co nguO'i chi

huy, gay 6n ao lQn xQn, lam giam Sl! trang nghiem). Khi ra t&i xe tang, ho~c don

khieng thl nh~ nhang d~t linh cfiu van mQt cach cAn trQng.

f) Dua linh cUu xe tang hoi;ic aon khieng

Di dfru la cO' tang chung - TruOng, d6i ...cua HQi ThQ, Ban tang l~, ba eon... - Ban

d~ anh, huang hoa (n~u don giim la co nguOi mang chan dung nguOi qua c6) - Cae vang

hoa - Linh efiu - Cae con, ehau, than nhan - Khach dua tang.

onong thon thuOng dung xe tang keo tay (vI nghla trang khong xa khu cu tm). h) Ht;l huy?t va aap m(J

Khi ehuy~n linh cftu ra t&i huy~t, Ban tang l~ chO' mQi nguai d~n dong du, 6n

dinh vi trf va cui dfru vlnh bi~t nguai qua cf>. Cac thu t\lC, thao tac phai duQ'c th\lc

10L!

g) Thu t1l aua tang

hi~n thea chi dfrn cua nguai di~u hanh. Khi d~t linh cfiu xU6ng huy~t, phai ke cho th~t

.

bfing phdng. Nguai d(;li di~n Ban tang l~ va nhUng nguai than thi~t nhftt cua nguai m&i qua dai tung nhUng vien dftt dfru tien xU6ng huy~t. Khi lftp dftt, dftp mQ, cfrn luu y lam cho dftt th~t ch~t, k~t dinh v6i nhau tranh tlnh tr(;lng x\lt 1&. U6i v&i dam tang thea

nghi l~ Ph~t giao thl cac Ph~t tu cha khi lftp dftt xong, me>i nguai cfrm mQt ne'n nhang

t\lng kinh, ni~m Ph~t, di vong xung quanh ngoi mQ. Vi~c d~t bia duqc th\lc hi~n sau

khi da hoan tftt dftp mQ va duqc d~t &phia chan filQ va sau cling la trang trf, x~p d~t

vong hoa vi~ng cho ngoi mQ sao cho th~t gQn gang va d~p. Cac buc truOng (n~u co)

mang v~ treo &. ban thO' nguai m&i qua dai. Khi da hoan tftt, Ban tang l~ (ho~c tang

i) V~ Ung xu cua nguai s6ng vai nguai chit

chu) noi lai cam an cu6i cling.

Khi gia dlnh co nguai than qua dai, con chau, hQ hang, xom gi~ng phai to long

thuang ti~c, hi~u thao va chu tftt d6i v&i nguai da khuftt. U6i v&i be b(;ln, d6ng nghi~p...

nen sftp x~p thai gian d€ chia se, phung vi~ng va dua tang. Khi d~n vi~ng dam tang

khi~m nha nhu cuai, dlia khong nghiem tuc.

phai co thai de> nghiem tuc, an m~c gQn gang, tranh tlnh tr(;lng an noi be> ba va thai de>

V~ cO' ban quy trlnh t6 chuc cac dam tang di~n ra gQn nh~, trang trQng, ti~t ki~m,

chu dao, th\lc hi~n t6t thea huOng dfrn cua Be> Y t~ v~ v~ sinh, da s6 cac dam tang d~u

th\lc hi~n chon cftt tru&c 48 gia k~ til khi ch~t.

V~ nghi thuc t6 chuc vi~c tang nganh Van hoa, Th~ thao va Du ljch &nhi~u dia

phuang da co nhUng huOng dfrn vila dap (mg nhu cfru van hoa tam linh cua nhan dan

g~y, dQi mll rom, d6t d6 rna lang phf dfrn dfrn duqc lO(;li bo. Vi~c t6 chuc an u6ng trong

vila dam bao tinh lanh m(;lnh, ti~n bQ. Nhi~u hu t\lC nhu khoc muOn, Ian duOng, ch6ng

cac l~ cung: 3 ngay, 49 ngay, 100 ngay, ngay gie> duqc nhan dan nhi~u nO'i th\lc hi~n

T6n tfJi: Do chua nftm vfing phap lu~t, nhi~u nO'i nguai dan chua th\lc hi~n bao tu

trong ph(;lm vi gia dlnh, h(;ln ch~ d~n muc t6i thi~u vi~c an u6ng, c6 ban. Trong tang l~ nhi~u nO'i khong mOl ruQU, mOl thu6c la, khong phung vi~ng bfulg thuc an chin, hl;lll ch~ phung vi~ng vong hoa, d6i truOng

thea dung quy dinh, chua th\lc hi~n dung nhfing quy dinh cua BQ Y t~ v~ gift gIn v~

ch~t qua 48 gia, con kieng ky ngay gia, chQn ngay t6t, gia t6t, cha don than nhan &xa

sinh trong vi~c quan gift thi hai va chon cftt nguai ch~t. Vfrn con tlnh tr(;lng d~ nguai

v€ d~ dua tang dfrn d€n tlnh tr{J.ng vi ph(;l.m huang u6'c a thon, lang, frp, ban, khu dan

Vi~c phung vi€ng b~ng vong hoa, d6i tru6ng d~t ti€n vfrn con t6n t(;l.i kha ph6 bi€n

cu, khu ph6, anh huOng d€n sinh hO(;l.t cQng d6ng, dai s6ng xa h4)i.

d6i v6'i nhfing gia dlnh tang chu la'can bQ, cong chuc c6 chuc, c6 quy€n va nguai dan

thuQc di~n kha gia, gay lang phi 1611. Vfrn con hi~n tUQl1g r~c vang rna, ti€n gifry tren

duOng dua tang. Hi~n tUQl1g thue kh6c muac, dung loa ph6ng thanh gay 6n ao khu dan cu vfrn t6n t~i am(>t s6 dia phuong.

t~p, chua c6 SlJ th6ng nhfrt dang la mQt vfrn d€ gay buc xuc trong nhan dan.

Hinh thuc sir d\lng nh~c tang chua c6 quy dinh va SlJ hu6ng dfrn C\l th~ con h6n

Vfrn con.tlnh tr~ng m~nh ai nguai fry lam trong vi~c xay cfrt m6 rna, xay d\ffig mQ

phftn v6'i di~n tich qua 1611 kha ph6 bi~n gay SlJ ganh dua thi€u lanh m~nh. Vfrn chua

v~ sinh, anh huOng d€n moi truOng s6ng va tam Iy, suc khoe cua nguai dan, d€ phat

chfrm dm tlnh tr(;l.ng chon nguai ch€t trong khuon vien vuOn, 10 bai gftn nha, gay mfrt

2. 3. V~ l~ hQi

sinh b~nh dich.

Cong tac quan Iy va t6 chuc I€ hQi cO' ban da dam bao cac quy dinh cua nha nu6'c

thea Quy ch€ t6 chuc I€ hQi va Nghi dinh s6 I03/ND-CP cua Chinh phu, thea dung

quan di~m chi d(;l.o cua Dang v€ m\lc tieu xay dlJIlg va phat tri~n n€n van hoa Vi~t Nam

tien ti€n, d~m da ban s~c dan tQc. HO(;l.t dQng I€ hQi da thlJc SlJ tra thanh hO(;l.t dQng van

hoa du lich, quang ba hlnh anh dfrt nu6'c va con nguai Vi~t N am va cac san phftm kinh

t€, van h6a, du lich, g6p phftn thuc dfty tang truOng kinh t€.

L€ hQi la rnQt IO(;l.i hlnh sinh hO(;l.t van hoa c(>ng d6ng ph6 bi€n va d~m da ban s~c

dan tQc, la tai san vo gia trong kho tang di san van hoa phi v~t th~ cua dan tQc, lam

giau va phat huy gia tri n€n van hoa dan tQc. L€ hQi la hO(;l.t dQng t~p trung bi~u thi cac

ni~m, ton vinh cae nhan v~t duQ'c sung bai.

gia tri van hoa v~t chfrt va van hoa tinh thftn cua cQng d6ng hu6ng vao vi~c tuOng

phuc, l€ bao quat mQi nghi thuc lmg xu cua mQt xa hQi.

la cac nghi l€ lien quan d€n ton giao, I€ la hanh vi cling t€ thftn t6 tong, cftu L€

L€ la mQt quan h~ xa hQi da duQ'c thieng hoa r6i quay tra I(;l.i xa hQi. L€ va h(>i la

lOt)

lTIQt th~ th6ng nhfrt khong th~ chia tach trong sinh hO(;l.t tin nguOng ton giao. L€ la lTIQt

.

Ung xu gifra con nguai v&i th~n linh, hQi la mQt ph~n khong th~ thi~u duqc cua l€. L€

linh thieng thanh kinh bao nhieu thl hQi vui tuai thoai mai bfry nhieu. L€ bao ham ni€m

tin thieng lieng va cac nghi thuc d~c thli cua tUng ton giao C\l th~. Con hQi la ph~n ti~p

thea cua l€, g6m cac tro chai, ,tro 'di€n cac cUQc dua tai mang tinh cQng d6ng, th~ t\lC va co y nghla giao d\lc flhi€u m~t.

HQi "la dam vui dong nguai" duqc t6 chuc nhan dip ky ni~m, mQt SlJ kien lien

nh~m lqi ich tinh th~n cua mQi thanh vien cQng d6ng, tuc la no mang tinh cQng d6ng

quan m~t thi~t d~n mQt cQng d6ng xii hQi, nho nhfrt cling la lang. HQi duqc t6 chuc

ca v€ tu cach t6 chuc cling nhu m\lc dich.

thai da qua, co anh . L€ hQi mang dfru frn van hoa xii hQi cua mQt thai va nhi€u

huCmg to 100 t&i nhi€u m~t cua dai s6ng xii hQi. L€ hQi phan anh nhUng sinh ho~t,

nhUng khat vQng cling tai nang cua nhan dan v€ nhi€u m~t cua dai s6ng, d6ng thai

thong qua l€ hQi, tri tu~, Ie s6ng, d~o ly, tlnh cam, khuynh huOOg thftm my cua nhan

a) Quy trinh t6 chile Ii h(Ji

dan duqc toa sang.

- Khi t6 chuc L€ hQi nhfrt thi~t_phai thanh l~p Ban T6 chuc l€ hQi d~ t~p hQ]J suc

m~nh a rlhi€u l€ hQi thong qua SlJ phan cong trach nhi~m ro rang, C\l th~ chu khong phai la cac doan

th~ hay t6 chuc khac (HQi Nguai cao tu6i, Ban cong tac m~t tr~n... ).

lInh VlJC khac nhau. Chi co Ban t6 chuc l€ hQi m&i co quy€n di€u hanh

- T~o ra SlJ ph6i hQ]J d6ng bQ gifra cac nganh, Can bQ Van hoa la thanh vien trung

tam tham mUll cho Chinh quy€n cong tac quan ly va t6 chuc l€ hQi.

- Chli trQng nQi dung ho~t dQng cua l€ hQi:

NQi dung l€ hQi co 2 ph~n ro r~t: Ph~n l€"va ph~n hQi

Ph~n L€: Ph~n l€ la ph~n tam linh v&i cac hlnh thuc dii duqc thanh hoa nen co

y~u t6 thieng, la cac y~u t6 toa sang t~i cUQc s6ng, trong do mQi thu c~n duqc thang hoa trong y thuc cua m6i nguai va cQng d6ng. Chinh y~u t6 nay tra len quan trQng bao

dam SlJ b€n vfing tmOng t6n cua hQi.

di~m (thai di~m m~nh), th~m chi trong ca mQt giai do~n lich su kha dai. Vi v~y m~c

L€ co sau nhung Ph~n l€ co suc m~nh vo hlnh d~ c6 k~t cQng d6ng trong mQt thai

dli ra dai sau, nhung l€ bao gia cling la linh h6n cua hQi. Khong co L€, HQi khong th~

t6n t~i lau dai: n€u chi co y€u t6 I-IQi, tuc la phfrn vui va cac tro chai thl coi nhu HQi da

m~t, bai tro chai thuOng "ca them va chong chan", con nguO'i.co th€ d€ ch~p nh~n tro

chai nhung cling d€

tIm d€n cac tro chai khac m&i han, h~p dfrn han. Do do, n€u b6 di

phfrn L€ cua hQi, dfrn dfrn chung ta,se m~t hQi.

NguQ'c l~i, n€u qua thien trQng v€ phfrn L€,

rna khong chu y d€n S\l phat tri€n cua

phfrn HQi, hQi se tra nen te nh~t, bCri cUQc l€ chi thufrn co phfrn thieng rna khong co phfrn

th€

tvc (nrc dffi thuOng). Do do trong l€ hQi, vfrn phai coi trQng cac tro vui ehai giai tri ...

day cling la phuong ti~n bQc lQ tlnh cam cua cQng d6ng, -tang y€u t6 cQng cam.

Phfrn Hoi: Day la phfrn VlIi chai cQng cam cua cQng d6ng, v&i dfry du cac tro vui

.~

rna kha nang dan lang co duQ'c. Cac tro van ngh~ nhu hat cheo, hat cua dlnh, hat dum,

hat xoan, hat quan hQ ... Cae tro mang tinh thuQllg vo nhu chQi trau, d~u v~t, d~u vo,

danh quay d~t, keo co, bai chai, danh du ... Cae tro kheo leo nhu d~t vai, th6i com thi,

lam banh, tha chim, chQi ga, ehQi chim, danh cO' nguO'i, chai cO' tuOng ...

Phfrn hQi mc la phfrn vui chai cQng cam se lam tang gia tri cua phfrn l€, hai phfrn b6

sung eho nhau va khong th€

thi€u phfrn nao. N€u nhu phfrn l€

lam eho mQi nguffi c6 k€t

tam linh thl phfrn hQi lam eho eUQc s6ng cQng d6ng them phfrn thang hoa. Chinh VI v~y no di vao ky uc mQi nguO'i va luon luon duQ'c cung c6 b~ng nhUng kY l€ hQi nam sau.

b) Mrt s6 yeu cdu v~ t6 chuc zi hri truy~n th6ng:

Phfrn l€: Cae nghi thuc t€

l€ cfrn duQ'c th\lc hanh thea khuon mfru v6n co ho~c

kich ban thanh van da lUll truy€n trong cQng d6ng. Khong nen vi€t kich ban cho toan

bQ l€ hQi truy€n th6ng.

Caeh tan nang e~p d€

l€ hQi vila dan tQc, vila hi~n d~i, phil hqp v&i xu th€ phat

tri€n, nhung phai th~n trQng khong nong vQi, l~m d\lng lam sai l~ch ban ch~t cua l€

hQi. N€u cfrn chi vi€t kich ban tUng phfrn nao efrn b6 sung tai t~o cach tan nhung phai tren ca sa da hi€u duQ'c y nghla cua nQi dung nay. Khong ap d~t pha t~p cai bien bi€n tuOng vay mUQlllam m~t di ban s~c van hoa dan tQc cua l€ hQi.

Phfrn hoi: Suu tfrm nghien e(ru, phat hi~n dfry du cac tich, cac tro di€n va e6 t\lC d~c s~c cua tUng l€ hQi. B6 sUl1g them nhUng nQi dung m&i, tro ehai m&i vao l€ hQi.

Ton trQng nhUng S\l tich, truy€n

thuy€t m&i co suc s6ng trong ti€m

thuc tam linh cua

nhan dan, co di€u ki~n hoa nh~p vao l€ hoi truy€n th6ng.

lOR

Li dang huang: Phai duqc t6 chilc nghiem tuc do d(;1i di~n chinh quyen lam chu

.

l€ (Dan nh(;1c, dan chieng tr6ng, bai van ghi cong duc phai co S\f chuAn bi chu dao

trong hanh l€).

L€ hQi phan anh ban s~c dan tQc, nhung t6 chilc l€ hQi l(;1i th€ hi~n trlnh dQ van

minh cua dan tQc do do trong qua trlnh t6 chilc l€ h<)i cfrn tranh khong d€ dich V\l lfrn at

l€ hQi ve nQi dung va hlnh thilc. T6 chilc l€ hQi chu trQng th\fc hi~n Lu~t di san, chu

trQng bao v~ va Slr d\lng di tich lich Slr van hoa va danh lam th~ng canh bai di tfch la mQt bQ ph~n cfru thanh l€ hQi, do do cfrn chu y m6i lien h~ ch~t che ·gifta di tich va l€ hQi, nghien cua ve cac gia tri v~t chfrt cua di tich (v~t th€) g~n li~n v6i l€ hQi.

D€ ·quang ba tiem nang, giao lUll hqp tac, ti€p thi san phAm du lich, nhieu dia

phuong da khai thac t6 chilc l€ hQi, d~c bi~t la cac tinh co di san van hoa th€ gi6i.

L€ hQi da gop phfrn t(;1o nen S\l phong phu cho l€ hQi Vi~t Nam, v6i nhieu hO(;1t dQng

hi~n ho~c t6 chilc l€ hQi dan gian, thi trang ph\lc, ~m th\fc, giao lUll, tri€n

nhu bi€u di€n ngh~ thu~t qUfrn chung, hQi chq, th€ thao truy~n th6ng va hi~n d(;1i, tai

lam, tham

quan di tfch lich Slr van hoa, co sa du lich.

Cac di tfch lich Slr van hoa danh thfulg duqc quan tam gift gln va ton ~o, nhieu l€ hQi

th€ hi~n duqc phfin l€ trQng th€ va phfin hQi vui tum khm d~y va phat huy cac hO(;1t dQng van

hoa th€ thao dan gian truy€n th6ng... Nhi€u l€ hQi cua d6ng bao cac dan tQc thi€u s6

duqc t6 chilc nghi thuc thea truy€n th6ng va khoi ph\lc cac tro choi dan gian truy€n

th6ng cac dan tQc duqc chinh quy€n dia phuong va nganh Van hoa, Th€ thao va Du lich

quan tam, chi d(;1o, huOOg d§n t6 chilc trang trQng, vui tum, lanh m~.

Nhieu tinh, thanh ph6 da th\lC S\f dua hO(;1t dQng l€ hQi tra thanh mQt hlnh thilc

sinh hO(;1t van hoa cQng d6ng lanh m(;1nh, ti€n bQ co tac dQng tich C\fC d€n doi s6ng

chfnh tri-kirlh t€-xa hQi trong dieu ki~n giao lUll hQi nh~p qu6c t€. Nhln chung tir l€ hQi

quy mo qu6c gia d€n cac l€ hQi nho ph(;1m vi lang, xa d€u di€n ra dam bao an ninh tr~t

t\f. Nhi€u l€ hQi co chuy€n bi€n tich C\fC, kh~c ph\lc duqc nhieu h(;1n ch€, t6n t~i tir • nhfrng nam tnr6c nhu me tin di doan, co b(;1c, lUll hanh frn phAm trai quy dinh. Do k€t

hqp cac bi~n phap xay va ch6ng, phat huy vai tro chu th€ cua nguoi dan da lam cho l€

hQi duqc xa hQi hoa rQng rai, ngu6n tai trq, cung ti€n ngay cang tang, ngu6n thu qua

cong dilc, l~ phi, tai trq, dich v\l phfrn 100 da duqc Slr d\lng cho ton t~o di tich, t6 chuc

l€ hQi va phuc lqi cong cQng.

L€ hOi lich su cach m~ng do cac cfip chinh quy€n t6 chuc ngay cang hai hoa v&i

cac ho~t dong van hoa th€ thao, co suc Ian toa rQng rai, t~o khong khi phfin khai, dQng

vien toan Dal1g toan dan tfch ClJC huOng Ung CU9C v(ln d9ng HQc f(lp va lam theo tdm

guang dt;lo duc H6 chi Minh va c*c phong trao thi dua yeu nu&c. Nhi€u l€ hoi lich su

cach m~ng da thlJc SlJ di vao dai sf>ng tam linh cua nhan dan. C6ng tac tuyen truy€n

ngay cang da d~ng nhu t6 chuc t~p hufin, tri€n lam, quang cao, tuyen truy€n thlJC hi~n

n€p sf>ng van minh g~n v&i quang ba ti€rn nang du lich, quan ly dich V\l va sinh ho~t

Ca So' v~t chfit t~i cac l€ hQi ngay cang duQ'c dftu tu nang cfip, quy ho~ch t6 chuc dich V\l co ti€n bQ. Trinh dQ t6 chuc va quan ly l€ hQi t~i mQt sf> dia phuang dang tUng

.;

tin nguOng, bao v~ di tich, moi truOng.

l€ hQi quy mo lang xa duQ'c nang tftm bu&c duQ'c nang len. NhUng l€ hQi 100 va nhi€u

han so v&i nhUng nam tru&c, gop phftn chfin hung van hoa dan toc va phu hQ'P v&i

thuftn phong my t\lC va di€u ki~n kinh t€ cua m6i dia phuang.

T6n t{}i: vfin d€ bue xue nhfit trong l€ hQi hi~n nay la nhu cftu t6 ehue l€ hOi ngay cang gia tang a nhi€u dia phuang. Nhu cftu tham gia l€ hQi cua nguai dan ngay cang cao khi€n cho sf> IUQllg du khach gia tang dQt bi€n a nhi€u kh6ng gian l€ hQi co gi&i h~n nhfit dinh bai khuon vien di tich va dia gi&i hanh chfnh

l€ hQi 100. Trong khi do

cua danh lam th~ng canh d~n d€n SlJ qua tai 100 cung khong dap Ung n6i cftu gay len

SlJ IQn xQn, chen lfin, un t~c giao thong... Cac dich V\l ph\lc V\l duQ'c ca hQi ch~t chern,

nang gia tu)' ti~n, b~t ch~t du khach d~n d€n du lu~n phan cam xfiu v€ hinh anh ho~t

dQng l€ hQi.

Nhi€u nai tu sua, xay cfit tlJ phat, dua d6 cung ti€n vao di tich khi chua co SlJ

d6ng y cua cac ca quan co thAm quy€n. MQt sf> dia phuang t6 chuc l€ hQi b~ng ngan

~uc Ie ·hQi.

sach n!l~. nu&e nhung l~ h9i thi~u hi~u qua g,ay l~g phi ti~n eua eua nha nu&c va nhan dari.· etigO v&i s\ll~g phi la ganh dua~ ph6 ihrOllg thanh th~ dong hQ, Hmg xa trong t6

Nhi~u l€ hQi quy mo lang xa va l€ hQi lich sir cach m~ng a mQt sf> dia phuang phftn hQi ngheo nan, chua hfip d~n, vi~c khai thac va phat huy cac di€n xuOOg, cac tro

-­

chai, cae ho~t dQng th€ thao dan gian con h~n ch€, thai gian rna l€ hQi dan gian keo dai

trUng.l~p, khong th€ hi~n duQ'c ban chfit d~c trung.

110

l€ hQi qua thai gian quy dinh, t6 chuc thi€u can cu khoa hQc lam cho nQi dllng nhi€u

Ben c~nh nhUng nghi thuc da dinh hlnh, co bi€u hi~n pha t~p, vay muqn ho~c cai

.

bien lam bi€n d~ng nghi thuc l€ hQi dan gian.

Vi~c cung ti€n cong dirc cho tu b6 di tich va t6 chirc l€ hQi ngay mQt tang len,

nhung hi~n tuqng tu)' ti~n tu sua, ton t~o khong xin phep co quan quan ly da lam pha

va y€u t6 g6c clla di tich gay lang phi va phan cam.

Can bQ, cong chuc, Dang vien mQt s6 nrn thi€u guong mfiu, tham dv l€ hQi v6l m\lc dich cfru lQc, cfru danh, V\llqi, neu guong xfiu cho qUfrn chung va lam bi€n d~g y nghia nQi dung l€ hQi, sao nhang gla lam vi~c d€ di l€ hQi VI nhu cfru lqi ich ca nhan.

_.

MQt s6 1~ hQi quy mo 100 va cae 1~ hQi van hoa du lich chua dem l~i lqi fch kinh t6 chuc, tuy l€ hQi thu hut khach du lich nhung h~

t€ so vai'ti€n Clla dugc dfru tu d€

tfrng du lich va san phAm du lich y€u, v6n van hoa dan gian va vai tro clla qUfrn chung

nhan dan trong l€ hQi chua dugc quan tam.

3. MQt sA giai phap c

tang va l~ hQi

3.1. Djnh hu6ng chung

3.1.1. V~ vi~c cum:

- T6 chuc cuai thea Lu~t phap clla Vi~t Nam: Thvc hi~n dung nhUng quy dinh t~i

lu~t hon nhan va gia dlnh;

- Chinh quy€n xa (phuOng, thi trfin) t6 chuc l€

trao gifiy chUng nh~n k€t hon

nghiem tilc, trang trQng, t~o dugc khong khi han hoan, gay fin tuqng d~p trong ngay

vui h~nh phuc Clla doi vg ch6ng; L€

trao gifiy chUng nh~n k€t hon la nghi thuc b~t

bUQc th€ hi~n sv thira nh~n Clla Nha nuac va p~ap lu~t cong nh~n doi nam nfr tr<1 thanh

vg, ch6ng;

- T6 chuc l€ cuai <1 gia dlnh va cQng d5ng phu hqp vai di€u ki~n kinh t€ va hoan

canh Clla hai gia dlnh. Chil trQng bao t6n nhfrng net d~p trong phong t\lC, t~p quan, t~o

khong khi vui tuoi, trang trQng, lanh m~nh, d€ l~i nhfrng fin tuqng t6t d~p cho doi nam

nfr va nguai tham dv l€ cuai;

- Khuy€n khich ton vinh va xfiy d\ffig nhfrng l€

thuc cuai mai van minh ti€n bQ

nhu: dung hlnh thuc bao hy, dung ti~c tra thay ti~c m~n, d~t hoa t~i dai tuOng ni~m,

nghia trang li~t sy, tr6ng cay lUll ni~m <1 vuOn cay h~nh phuc;

3.1.2. V@ vi~c tang:

- Vi~c cum Ia vftn d~ quan trQng thuQc v~ van hoa cQng d6ng, cdn t~o di~u ki~n va djnh huOng du Iu~n d~ nhan dan n.r nguy~n thvc hi~n n€p s6ng "an minh trong vi~c cum thea huOng trang trQng, Ianh rn~nh, ti€t ki~m, tranh pho tnrong hlnh thuc;

- T6 chuc vi~c tang phai thvc hi~n thea dung nlQi quy djnh cua Phap Iu~t v~ hQ

tjch, moi truOng, v~ sinh an toan thvc phfrm; vi~c tang cdn duQ'c t6 chuc chu dao, trang

nghiern, ti€t ki~m, khi dua tang phai tuan thu cac quy djnh cua phap Iu~t v~ an toan

giao thong va tr~t tv an toan giao thong eong e9ng;

- ·.Xoa bo cac hu tl)c I~c h~u trong tang Ie, t6 chuc vi~c tang trang trQng, ti€t ki~m,

chu dao~ khoa hQc. V~n dQng nhan dan h~ ch€ dUng vang hoa, d6i truong, khong r~c

- Su d\lng nh~c tang va tang ph\lc phil hQ'P v&i tang canh;

vang rna va ti~n Vi~t Nam d6ng va cae lo~i ti~n Qu6c t€ tren duOng dua tang;

- Cae tudn ti€t trong tang Ie chi t6 chuc gQn nh~ trong nQi b9 gia dlnh;

di~n tang, hoa tang d~ gift quy dftt canh tac va ch6ng 0 nhiem nl0i truOng;

- Tuyen truy~n, khuy€n khich v~n dQng cac hlnh thuc mai tang van minh nhu

- Co quy ho~ch xay dVng nghla trang nghla dja va ti€n t6i xay d\ffig nghla trang

nghla dja thanh nhfrng cong trlnh van hoa tuOng ni~m t~i dja phuang;

- Nghiem eftm Iqi d\lng vi~c tang d~ hanh ngh~ me tin di doan dum mQi hlnh thuc;

- Dua vi~c tang vao quy u&c n€p s6ng van hoa cua cQng d6ng d~ nhan dan tv di~u

3.1.3. V@ I~ hQi:

ehinh va thvc hi~n.

- T6 chuc Ie hQi phai thvc hi~n thea Lu~t Di san van hoa, Nghj djnh s6 103/ND­

CP eua Chinh phu, Thong tu s6 04/2011/TT.BVHTTDL thea dung quan di~m chi d~o

eua Dang v~ m\lc tieu xay d\ffig va phat tri~n n~n van hoa Vi~t Nam tien ti€n, d~m da

ban s~c dan tQc;

di~n dan gian trong ho~t dQng Ie h9i; Chu trQng khoi ph\lC va t6 chuc cac Ie h9i giau

- Khoi ph\lc bao t6n co chQn IQc nhfrng nghi thuc truy~n th6ng, cac tra ehai tra

ban s~c cua d6ng bao cae dan t9c thi~u s6, tranh thftt truy~n va mai mQt;

11?

- T6 chuc Ie hQi phai dam bao cac yeu edu sau:

- HuOng dfrn y nghla t6t d~p cua ngay I€, ngay ky ni~m. . - Giao d\lc truy~n th6ng t6t d~p cua dan tQc v~ Iich su van hoa, ngh~ thu~t, b6i

dU5ng long yeu nu6c va tlnh ~am cQng d6ng,

- TuCmg nh6' cong duc cua ong cha, ghi nh~n cong lao cua cac b~c ti~n b6i trong

Iich su d\ffig nu6'c va gift nu6'c cua dan tQc.

thu~t; gin gift va phat huy cac gia tri van hoa truy~n th6ng t6t d~p cua dan tQc.

- Tim hi~u, gi6'i thi~u cac di tich Iich su, danh th~ng, cac cong trinh van hoa, ngh~

- Vui chai, giai tri lanh m~nh, gift gin an ninh tr~t t\1, khong xam h~i di tich va

pha va moi truCmg canh quan khuon vien di tich.

- Chli trQng xay d\ffig moi truOng van hoa l€ hQi, tuyen truy~n v~n dQng th\1c hi~n

phep (mg su van hoa l€ hQi cho nguai tham d\1 l€ hQi. Bai tm ho~t dQng me tin di doan

3.2. Giai phap

Vi~c cu6'i, vi~c tang va I€ hQi la ho~t dQng dff thanh truy~n th6ng dap (mg dai

va cac hu t\lC l~c h~u khong phil hqp v6'i xu th€ phat tri~n hi~n nay.

s6ng tinh th~n cua cQng d6ng cac dan tQc Vi~t Nam. Do h~ th6ng tin ngu5ng, phong

trlnh t6 chuc cu6'i, tang va I€ hQi co di€n bi€n h€t suc da d~ng va phuc t~p, dan xen

nhi~u y€u t6: Cli - m6'i, tien ti€n - I~c h~u, tam linh - me tin, di doan, rieng - chung, ca

t\lC t~p quan, trinh dQ nh~n thuc, tu tuCmg cua ca nhan va xff hQi cho nen trong qua

nhan - cQng d6ng ... cho nen thlJc hi~n n€p s6ng van minh trong vi~c cu6'i, vi~c tang va

I€ hQi mu6n d~t hi~u qua c~n ti€p t\lC thlJc hi~n mQt s6 giai phap:

t\lC quan tri~t tuyen truy~n sau rQng v~ nQi dung Chi thi 27-CT/TW cua BQ - Ti€p

Chinh tri va Chi thi 14/1998/CT-TTg cua. Thu tu6ng Chinh phu. Thong tu s6

04/2010/TT-BVHTTDL ngily 21 thang 01 nam 2011 cua BQ Van hoa, Th~ thao va Du

Iich quy dinh th\1c hi~n n€p s6ng van minh trong vi~c cu6'i, vi~c tang, l€ hQi

- Dua tieu chi th\1c hi~n n€p s6ng van minh trong vi~c cu6'i, vi~c tang va I€ hQi la

tieu chi danh gia binh xet cac danh hi~u thi dua cua Dang vien can bQ cong chuc va

nhan dan t~i cac khu dan cu. Ban hilnh quy dinh mang tinh b~t bUQc d6i vm can bQ, cong

bi~n phap xu ly C\l th~ d6i v6'i nhfing truOng hqp vi ph~m.

chuc nhil nu6'c va rlhan dan v~ thlJc hi~n vi~c cum, vi~c tang, I€ hQi van minh ti€t ki~m, co

- Dfty m~ phong trao "Toan dful doan k€t xay d\mg dOl s6ng van hoa": T~p trung vao

cung c6 chftt lUQ11g va hi~u qua gia dlnh van hoa, lang van hoa, kb.u ph6 van hoa, cO' quan,

doanh nghi~p, don vi van hoa. Trong do Ifty vi~c thlJc hi~n t6t Chi thi 27-CTfTW va Chi thi 14/1998/CT-TIg cua Dang va Chfnh.phU la tieu chufut d€ xet cac danh hi~u nay.

- Cac dia phuang cftn co quy ho~ch va dftu tu kinh phi cho vi~c xay dlJng cO' sa

v~t chftt h~ tftng ph\lc V\l cu&i tang l€ nhu: Phong dang ky k€t hon, duOng xa, nha tang

l€, nha quan tang, xe tang, khu VlJC mai tang, cai tang. Chli trQng xay dlJIlg canh quan

moi truOng nhu tr6ng cay xanh, b6 tri dia di€m hqp ly bao dam v~ sinh moi truOng, t~o

di~u ki~n thu~n lQ'i cho vi~c t6 chirc tang l€ va tham vi€ng cua nguai than, gia dinh tang chu sau khi mai tang, an tang. Quy ho~ch xay dlJng cac nha tang l€ a cac khu dan cu, trann tlnh tr~ng qua tai a cac thanh ph6 1611. Xay dlJng them cac cO' sa hoa tang, di~n tang acac thanh ph6, thj xa gop phftn lam lanh m~nh moi truOng van hoa xa hQi.

- CO' sa cfuI nghien elm nhUng mo hinh mftu, nhUng di€n hlnh m&i ti€n bQ phil hqp,

d~c bi~t la xay dlJIlg nhUng l€ thirc mOl trong cum, tang, l€ hQi van minh, ti€t ki~m rna v§ll

gift duQ'c ban s~c van hoa dan tQc. Xay dlJIlg van ban huOng dftn thlJc hi~n n€p s6ng van

minh trong vi~c cum, vi~c tang va l€ hQi phil hqp v&i di~u ki~n eua dia phuong va bao t6n

duQ'c cac gia tri van hoa truy~n th6ng trong cu&i, tang va l€ hQi.

4. Yeo cAn, nbi~m V\l can cong cbuc van boa xa

- MQt la, cong chuc van hoa xa hQi phai co ki€n

thuc v~ cu&i, tang va l€ hQi va

ton giao tin nguOng dang t6n t~i trong dia phuang mlnh quan lYe N~m b~t kip thai cac

Van ban chu truang cua Dang va chinh sach phap lu~t cua Nha nu&c v~ ho~t dQng Van

hoa cO' sa noi chung, v~ vi~c cu&i, vi~c tang va l€ hQi noi rieng d€

tuyen truy~n v~n

dQng nhan dan thlJc hi~n;

- Hai la, phai tIm hi€u ky cac di tich, cac danh th~ng trong dia ban mlnh quan ly,

thong qua cac thftn pha va truy~n thuy€t; TIm hi€u v~ cac di tich thftn tich g~n li~n v&i

ho~t dQng l€ hQi; Suu tftm, khao sat nghien clm v~ phong t\lC, t~p quan va cac gia tri

van hoa truy~n th6ng cua dia phuang; V~ tinh chftt va cac l€

thirc, nghi thuc trong

cu&i, tang va l€ hQi. N~m b~t kip thai nhftng di€n bi€n

trong dai s6ng tam linh, tin

nguOng, 16i s6ng n€p s6ng cua nhan dan t~i dja phuang mlnh;

114

•

- Ba la, phai ph6i hQP vOi cac nganh tang cuOng th\Ic hi~n xay d\ffig d~o duc, nep

s6ng, l6i s6ng lanh m~, thufu1 phong my 4lc co anh huOng t6t den dOi s6ng cQng d6ng.

lInh V\IC cu&i, tang va - B6n la, nghien clm lu~t phap va cac van ban du&i lu~t v€

l€ hQi. Kjp thai tham mUll, d€ xuftt v&i Liinh d~o so~n thao van ban quan ly d6ng thai

C\l th€ hoa cac chu truong cua Dang, chinh sach phap lu~t cua Nha nu&c van c6ng tac

xay dlJIlg nep s6ng van hoa cua dja phuong d€ tri€n khai th\Ic hi~n co hi~u qua; Vi~c

cu&i, vi~c tang va l€ hQi v6n t6n t~i nhfrng t~p t\lC tiI lau dai dii an sau ben r€ trong dai

s6ng nhan dan do v~y S\I chuy€n bi€n v€ nh~n thuc va tam ly cua mQt bQ ph~n nhan

g~n v&i llhong t\lC t~p quan, truy€n

dan vfrn con ch~m, chua ti€n kjp v&i xu th€ ti€n bQ cua thai d~i. Hon nfta, t~p t\lC nay

th6ng tam ly cua con nguai, d€ kh~c ph\lc nhfrng

phong t\lC t~p quan l~c h~u va lo~i bo cac hu t\lC cftn phai co thai gian. Do do can be>

nghi~m, ban lInh, kien trl, tam huy€t v&i cong vi~c m&i co kha nal1g v~n dQng va

van hoa cO' sa cftn co nang l\Ic trlnh dQ chuyen mon d6ng thai cftn phai co kinh

thuy€t ph\lc nhan dan th\Ic hi~n va hoan thanh nhi~m V\l.

Th\Ic hi~n n€p s6ng van minh trong vi~c cuOi, vi~c tang va l€ hQi la mQt cUQc v~

dQng lOn, co y nghla vo cung quan trQng, doi hoi chUng ta phai ti€n hanh thuOng xuyen,

kien trl, tich C\IC; la trach nhi~m cua cac t6 chuc Dang, chinh quy€n, do3n th€ va to3n th€

nhan dan. Trach nhi~m nay doi hoi phai dugc th~m sau van y thuc cua tUng cong dan,

tUng gia dlnh va tom th€ cQng d6ng xii hQi, d~c bi~t la S\I guang mfru cua cac can bQ, dang

vien, dugc bi€u hi~n b~ng hanh dQng C\l th€ d€ gop ph§n th\Ic hi~11 m\lc tieu xay d\ffig va

phat tri€n van hoa Vi~t Nam tien ti€n, d~m da ban s~c dan tQc va th\Ic hi~n t6t cUQc v~n

dQng "HQc t~p va lam thea t~m guang d~o duc H6 Chi Minh".

5. K~t lu,n

Vi~t Nam la mQt Qu6c gia th6ng nhftt co nhi€u dan tQc cung sinh s6ng. V~n d€ dan tQc va c6ng tac dan tQc co y nghla quan trQng va to IOn trong chi€n lugc d~i doan ket toan dan tQc VI m\lc tieu dan giau, nu&c m~nh, xii hQi cong b~ng, dan chu, van

minh. Nghj quy€t HQi nghj lftn thu 7 Ban Ch~p hanh Tnlng uong khoa IX v€ cong tac

dan tQc dii neu ra: "V~n d€ dan tQc va doan k€t dan tQc la v~n d€ chi€n lugc cO' ban, lau

dai, d6ng thai cling la v~n d€ c~p bach hi~n nay cua Cach m~ng Vi~t Nam".

Khu V\IC trung du, mi€n nlii, vUng dan tQc la dja ban chi€n lugc quan trQng trong

chi€n tranh gift nu&c va c6ng cUQc xay d\ffig va bao v~ T6 qu6c Vi~t Nam xii hQi chu

nghia. vi tri dia ly~ di€u ki~n t\I nhien va xfi hQi khu VlJC nay dfi gop phdn hinh thanh ban

s~c van h6a, c6t cach cua tUng dan tQc. Vi~c gift gIn bao t6n trJly€n

th6ng ban s~c tinh

hoa van h6a rieng cua m6i dan tQc dfi gop phftn t<=lO nen truy€n th6ng van h6a dan tQc.

Th\Ic hi~n duOng 16i d6i mai ~cua Dang, cong tac van h6a khu V\IC trung du, mi€n

nlii, vung dan tQc da co nhUng chuy€n bi€n tich C\IC v€ nh~n thilc va cong tac quan ly,

chi d<=lO t6 chilc th\Ic hi~n. Van h6a truy€n th6ng cac dan tQc thi€u s6 duQ'c coi trQng va

khO'i d~y, ban s~c van h6a cua cac dan tQc duQ'c gift gIn va phat huy. Milc huCmg th\l

v€ van h6a cua d6ng bao tUng bu&c duQ'c nang len. Cac hO<=lt dQng van h6a, ngh~ thu~t

khu V\IC trung du, mi€n nlii, vung dan tQc duQ'c tUng buac nang cao v€ chfrt lUQllg va

huOng v€ ph\lc V\l cO' sa nhi€u han. Cong tac suu tftm, nghien clm, gi&i thi~u duqc

.,

thuOng xuyeri t6 chilc th\Ic hi~n c6 hi~u qua. Cong tac b6i dUOng, dao t<=lO dQi ngfi can

bQ lam cong tac van h6a xfi hQi dfi duQ'c quan tam chli y. CO' sa v~t chfrt va trang bi

phuang ti~n hO<=lt dQng van h6a duQ'c tang cuOng hon. N€p s6ng van h6a dfi va dang

duQ'c chli y chi d<=lo xay d\ll1g., nhi€u nhan t6 mai, mo hlnh m&i c6 tac dQng tich C\IC

trong dai s6ng van h6a, xfi hQi cua d6ng bao cac dan tQc xUfrt hi~n. Song vfrn d€

th\Ic

hi~n n€p s6ng van minh trong vi~c cuai, vi~c tang va l€ hQi khu V\IC trung du, mi€n

nlii, vung dan tQc dang bQc lQ mQt s6 thach thilc:

- Trang ph\lc, n€p s6ng van h6a, van ngh~ dan gian, phong t\lC t~p quan... trong

qua trinh hQi nh~p nhi€u nO'i dfi bi pha t<=lP, lai cang, bi€n d<=lng, mfrt dftn ban s~c cac

dan tQc thi€u s6. MQt bQ ph~n cac d6ng bao cac dan tQc c6 bi€u hi~n coi nh~ ti€ng n6i,

chft vi€t,

trang ph\lc truy€n th6ng cua dan tQc mlnh.

- Milc huCmg th\l v€ van h6a con qua th~p, vftn con tinh tr<=lng "d6i van h6a, thi€u

thong tin". Nhfing t~p tl.Ic l<=lc h~u trong cuai, tang, l€ hQi, 16i s6ng, n€p s6ng... v§ll con t6n t~i dai dfulg va anh huCmg tlVe ti~p tm dffi s6ngvan hoa eua nhan dan. Ben qUID do la S\I tac dQng m<=lnh cua van h6a ngoai lu6ng, S\I thfun nh~p va phat tri€n cua cac IO<=li hinh

ton giao nhu d<=lo tin lanh bi ke x~u lQi d\lng, tac dQng va anh huCmg khong t6t d€n cac m~t

trong cUQc s6ng cQng d6ng cua cac dan tQc.

- Van h6a khu VlJC trung du, mi€n nlii va vung dan tQc dang bi de dQa nghiem trQng

bai S\I xam nh~p cua van h6a ngo<=li nh~p nhu van h6a phAm, thong tin. Trinh dQ dan tri

con thfrp, dai s6ng cua d6ng bao cac dan tQc con g~p kh6 khan do cfru t<=lO dia hinh philc

t~p, cO' sa h<=l tftng y€u dftn d€n h~ ch€ trong luu thong, cac ngh€

thu cong truy€n th6ng

116

dang mai mQt co nguy cO' thfrt truy€n, phong t\lC t~p quan t6t d~p cac gia tri van hoa

•

truy€n th6ng trong cuai, tang, l€ hQi bi mai mQt.

- S\l xam nh~p cua cac ta d(;lo la nguy cO' de dQa SlJ s6ng con cua n€n van hoa

tam ly, d€ bi lqi d\lng, d\l d6 loi keo d6ng

truy€n

th6ng cac dan tQc, gay anh huCmg v€

bao gay chia re, mfrt doan k~t gifra cac dan tQc.

th6ng cua dan tQc khu VlJC nay con y~u, do do nang

- Ythuc v€ van hoa truy€n

l\lc t\l bao v~ van hoa cua chinh mlnh con y~u, d€ bi anh huCmg tac dQng xfru.

V€ vi~c cuai: Xu huOng cuai thea nghi l€

truy€n

th611g it duQ'c chu trQng, cac

thuc cuai

phong t\lC l€ thuc cuai truy€n th6ng cua cac dan tQc co nguy cO' mai n1Qt. L€

hi~Ii nay -dang co S\l pha trQn gifra truy€n

th6ng va ngo(;li hoa lam bi~n d(;lng va danh

mfrt ban s~c dan tQc.

V€ vi~c tang: T~p t\lC l(;lc h~u trong tang rna v§ll con t6n t(;li dai dAng trong vUng

d6ng bao dan tQc~ vfin con tlnh tr~ng chia cua cho nguai ch~t~ an u6ng trong dam tang... Le h<)i truy~n th6ng _cac dan t<)c co nguy co thfrt truy~n, cac di tich danh thfuIg hi

xam h(;li, n(;ln khai thac rimg dii lam bi~n d~ng canh quan thien nhien.

Til tlnh tr(;lng tren d~t ra yeu cftu:

Xay dlJIlg va th\lC hi~n n~p s6ng van minh trong vi~c cuai, vi~c tang va l€ hQi

trong d6ng bao cae dan tQc truac h~t la lam cho nhan dan t\l hao, tran trQng nhUng gia

tri tinh thftn, d~o duc, phong t\lC, t~p quan truy€n th6ng t6t d~p cua mInh, phat huy cae

gia tri truy€n

th6ng trong cUQc s6ng mai, ti~p thu cac thanh t\lU mai cua n€n van hoa

tien ti~n; tang cuOng trao d6i van hoa gifra cac dan tQc. kien quy~t va kien trl dfru tranh

x6a b6 cac t~ n(;ln cli, hu t\lC l(;lc h~u trong vi~c cuai, vi~c tang va l€ hQi.

Nghi quy~t Trung uang 5 (khoa VIII) v€ Xay dlJIlg va phat tri€n n€n van hoa Vi~t

Nam tien ti~n d~m da ban s~c dan tQc d~t ra phuang hu6ng: "Bao t6n va phat huy

nhUng di san van hoa t6t d~p cua dan tQc, sang t(;lO nen nhUng gia tri van hoa mai xii

hQi chu nghla, lam cho nhUng gia tri fry thfrm sau vao cUQc s6ng toan xii hQi va m6i con nguai, tra thanh tam 19 va t~p quan ti~n bQ, van minh ... vun d~p nen nhUng gia tri mai, phai ti~n hanh kien ttl cUQC dfru tranh bai trir cac hu t\lC, cac thoi hu t~t xfru, nang

th\lc hi~n "di€n bi~n hoa

cao tinh chi~n dfru, ch6ng mQi mUll toan lQ'i d\lng van hoa d€

blnh". Coi vi~c xay dlJIlg N~p s6ng van hoa, gia dlnh van hoa. lang (than, frp, ban),

thvc hi~n n€p s6ng van minh trong vi~c cuai, vi~c tang va l~ hQi van hoa la nhi~m V\l

quan trQng t6i cAn thi€t trong cong tac xay d\IIlg dai s6ng van.hoa co sa. D6i vai khu vvc trung du, mi~n nui, vung dan tQc ben c~nh cai chung cAn chu y d€n nhfrng d~c di~m rieng bi~t, d~c thu vung, mi~n, theo tinh th~n th6ng nh~t trong da d~ng. Trong

cong tac huOng dfrn xay d\IIlg n€p s6ng van hoa, gia dinh van hoa lang (thon, frp, ban)

van hoa, Cong chuc van hoa xii hQi cAn t~p trung mQt s6 nQi dung nhu sau:

Thir nhdt: Coi trQng va lam t6t cong tac bao t6n di san van hoa cua cac dan tQc

(ca van hoa v~t th~ va van hoa phi v~t th~). Phat huy truy~n th6ng van hoa va·ban sfic dan tQc thong qua vi~c SUll tAm nghien cUu, t6 chuc cac l~ hQi, chu y bao t6n phong t\lC t~p quan, 16i s6ng n€p s6ng cua tUng dan tQc. Khoi ph\lc va nang cao chfrt IUQl1g cac l~

hQi truy€n

th6ng, nhfrng phong t\lC t~p quan lanh m~nh cua cac dan tQc trong cuai,

tang, l~ hQi ...

Thir hai: Tham mUll dfry m~nh xay d\IIlg cac thi€t ch€ van hoa thong tin co sa,

tang euOng tuyen truy~n cae ehu twang duOng 16i eua Dang, ehinh saeh phap lu~t eua

Nha nuac thong qua h~ th6ng thi€t ch€ nay. Khoi d~y suc sang t~o chu dQng cua nhan

dan trong cac hinh thuc sinh ho~t cQng d6ng nh~m dap (mg nhu cAu ho~t dQng van hoa

trong thai ky mai. Gifr gin truy~n th6ng van hoa trong gia dinh, trong lang, thon, ban,

frp, t~o di~u ki~n cho quAn chung ti€p nh~n thong tin v~ mQi m~t dai s6ng kinh t€ xa

hQi va thvc hi~n quy~n lam chu cua mirm.

Thu ba: Chu trQng xay d\ffig moi twOng van hoa lanh m~nh. Tuyen truy~n cho

d6ng bao cac dan tQc bi€t

tv hao va tran trQng nhfrng gia tri tinh thfin, d~o duc, phong

Wc t6t d~p cua minh, phat huy cac gia tri van hoa tich cvc truy~n th6ng trong cUQc s6ng

t6 truy~n

mai. Xay d\ffig va thvc hi~n quy uac van hoa tren co sa k€t hqp nhfrng y€u

th6ng t6t dttp. Kien quy€t va kien trl d~u tranh xoab6 cae t~ n(;lIl eli, cae t~p t\lC l~c h~u,

me tin, di doan, l~c h~u trong vi~c cum, vi~c tang, l~ hQi va cae t~ n~n xa hQi khac.

Thir tu: Khoi ph\lc va tich cvc quang ba cac l~ hQi truy~n th6ng, tu b6 ton t~o cac

di tich, dia danh lich sir van hoa. Nhfrng tinh co di~u ki~n, cftn m~nh d~n xay d\ffig lang (thon, frp, ban) van hoa g~n vai du lich anhfrng dia di~m thich hqp nh~m thu hut khach tham quan du lich, gop phfin phat tri~n kinh t€ dia phuang.

Thu niim: v~ chinh sach dao t~o can bQ cong chuc xa

118

vfin d€ cO' ban cua cong tac dan tQc la vfin d€ van hoa va can bQ. Th\lc t~ ho~t

dQng cho thfiy, du di€u ki~n cO' So' v~t chfit co t6t nhung tac d\lng va hi~u qua cua ho~t

dQng van hoa thong tin cO' So' l~i ph\l thuQc vao S\l di€u hanh va t6 chilc nQi dung ho~t

dQng cua can bQ van hoa. Chinh phu dff ban hanh Nghi dinh s6 114/2003/ND-CP ngay

10-10-2003 dff xac dinh chilc danh can bQ van hoa xff hQi. Nhung hi~n nay trong m~t

b~ng chung cua ca nu&c, can bQ cong chilc van hoa xff hQi vila thi~u, vila y~u v~ trinh

dQ chuyen mon l~i khong 6n dinh v€ nhan S\l, d~c bi~t vUng sau, vung xa can bQ l~i

cang thi~u. Do do vi~c dao t~o b6i dUOng can bQ cong chilc van hoa xa hQi khu V\lC

trung du, mi€n nui, vUng dan tQc la h~t silc cAn thi~t trong ca hi~n t~i va tuang lai.

Tru&c tien, cAn chu trQng dao t~o can bQ t~i ch6, d€ nghi Nha nu&c tang chi tieu bien

ch~' cli tuy€n con em d6ng bao dan tQc vi tren th\lC t~ ngu6n can bQ t~i ch6 co Uti th~

bi~t sli d\lng ti~ng dan tQc d€

tuyen truy~n v~n dQng d6ng bao dan tQc. D6ng thai co

chinh sach dffi ngQ nh~m thu hut can bQ vung xuoi v~ cong tac t~i vUng d6ng bao cac

dan t(>c, t~o di€u ki~n v€ mQi m~t d€ can bQ gftn bo v&i dia ban cong tac cua minh.

Xay dl)TIg va th\lc hi~n n~p s6ng van minh trong vi~c cu&i, vi~c tang va 1~ hQi khu

Vl!C trung du, mi€n nui, vUng dan tQc la thi~t th\lc bao t6n, phat tri€n van hoa cac dan t(>c

thi€u s6 trong thai ky th\lc hi~n cong nghi~p hoa-hi~n d~i. Trong qua trlnh th\lc hi~n phai

chu trQng phat tri€n kinh t~ xa h(>i gftn li€n v&i phat tri~n van hoa; tich C\lC xoa doi giam

ngheo duqc ti~n hanh d6ng thai vm vi~c xoa doi thong tin, xoa vUng trfulg, xff trftng v€

van hoa, tang cuOng dfty m~nh th\lc hi~n phong trao "Toan dan doan k~t xay dl)TIg dai

s6ng van hoa". Do chinh la y~u t6 tich C\lC dua van hoa tra thanh dQng l\lc, m\lc tieu cua

S\l phat tri€n kinh t~ xff h(>i cua khu Vl!C trung du, mi€n nui, vUng dan tQc thi€u s6 n6i

rieng va cua ca nu&c noi chung.

****************

Can hoi thao JUaD

1. Anh (chi) cho bi~t nhUng net cO' bim v€ cum, tang, 1~ h<)i trong tlnh hlrili hi~n nay.

2. Anh (chi) cho bi~t Quy trinh C\l th€

t6 chilc dam cu&i, t6 chilc vi~c tang va 1~

h<)i g6m nhUng bu&c nhu th~ nao?

3. D€

tham mUll Cl1inh quy€n xa th\lc hi~n n~p s6ng van minh trong vi~c cu&i~

vi~c tang va l€ hQi, nhi~m V\l cua cong chuc van hoa xa hQi xa phai lam gl?

Hili tap tinh huang

Dia phuong anh (chi) dang s6ng va cong tac, nhan dan dang con t6n t~i tu duy

xay c~t m6 rna to sinh phftn, gift ch6, chinh quy€n xa giao cho anh (chi) tu v~n giai

phap ngan ch~n tlnh tr~ng tren, nhung chinh trong gia dlnh anh (chi) cling co nguai

phan d6i, v~y anh chi phai lam nhu th~ nao d€ duQ'c ca gia dlnh va nhan dan d6ng

thu~n th\lc hi~n.

Tili lieu tham khao

- Btlt bUQc d6i v&i hQc vien:

1. Ban Chi d~o xu~t ban sach xa, phuOng, thi tr~n: Hoi-Dap v~ Xay dvng Nip

s6ng van minh, Nha xu~t ban Chinh tri Qu6c gia Ha NQi, 2010 (tai ban nam 2011).

2. BQ Van hoa, Th€ Thao va Du lich - C\lC Van hoa cO' sa: Van ban cua Dang va

NhiJ nuac v~ Nip s6n~ win hoa, Ha NQi, 2008;

- Tham khao rna rQng:

1. Ban Chi d~o Trung uang: Hoi va dap Phong trao Toan dan aoan kit xay dvng

dili s6ng van hoa, Ha NQi, 2001.

2. Ban Chi d~o xu~t ban sach xa, phuOng, thi tr~n: Hoi - Dap v~ Xay dvng Nip

s6ng van minh, Nha Xu~t ban Chinh tri Qu6c gia Ha NQi, 2010 (tai ban nam 2011).

3. BQ Van hoa Thong tin - C\lC Van hoa-Thong tin cO' sa (Chu bien: Ha Van

Tang): Tai lieu Nghi?p V¥ Van hoa - Thong tin ca sa Ha NQi, 2004;

4. BQ Van hoa-Thong tin - C\lC Van hoa Thong tin cO' sa: S6 tay Cong tac Van

h6a Thong tin, Ha NQi, 2005;

5. BQ Van hoa, Th€ Thao vlt Du lich - C\lC Van hoa-Thong tin cO' sa: M(Jt s6 vdn

d~ ve cong tac Quan Zf zi h(Ji giai dot;ln 2001-2006, Ha NQi, 2007;

6. BQ Van hoa, Th€ Thao va Du lich - C\lC Van hoa cO' sa: Th611g ke li h(Ji Vi?t

Nam (T~p 1, T~p 2), Ha NQi, 2008;

7. BQ Van hoa, Th€ Thao va Du lich - C\lC Van hoa cO' sa: Van ban cua Dang va

Nha nuCJc v~ Nip s6ng van hoa, Ha NQi, 2008;

120

•

uang kh6a VIII, Nha xUfrt ban chinh tri Qu6c gia, Ha NQi, 1998;

8. Dang CQng san Vi~t Nan1: Van ki?n H(Ji nghi ltin thu 5 Ban Chtlp hanh Trung

9. Dang CQng san Vi~t ~am: Van ki¢n Dqi h(ji Dqi biiu toem qu6c ldn thit IX,

10. Dang CQng san Vi~t Nam: Van ki?n Dt;li h6i Dt;li biiu toan qu6c ltin thu X,

Nha xUfrt ban chinh tri Qu6c gia, Ha NQi, 2001;

11. Dai s6ng mai, Nha XUfrt ban Chinh tri Qu6c gia, Ha NQi, 2007;

12. Tai li?u nghien cuu Kit lugn H6i nghi Ldn thu muai Ban Chdp hanh Trung

uang Dang Kh6a IX, Nha XUfrt ban Chinh tri Qu6c gia, Ha NQi, 2004;

.::.

Nha xUfrt ban chinh tri Qu6c gia, Ha NQi, 2006;

KY NANG QUAN L YvA HUWG DAN TO CHUC HO~T BQNG TRONG cAe THIET CHE VAN HOA TREN BfA B~N XA KHU vvc

TRUNG DU, MIEN NUl, viJNG DAN TQC

PHAMvANAN

Th.s. HoANG THl LAM

Thai IUQl1g: 8 ti€t(*)

A. MVC »iCH, YEu cAu

1. M\lc dich:

- Cung cfrp cho hQc vien nhUng ki€n

thilc co ban v€ ky nang quan Iy va huOng

dfrn t6 chilc ho~t dQng trong cac thi€t ch€ van h6a tren dia ban xa khu V\fC trung du,

thilc co ban v€ v€ ky nang quan Iy va

mi€n nui vung dan tQc; Bi€t v~n d\lng ki€n

huOng dfrn t6 ,chlrc ho;;tt dQng trong cac thi€t ch€ van h6a tren dia ban vao ho;;tt dQng quan Iy va t6 chilc adia phuang mlnh .

thilc co ban v€ ky nang quan Iy va huOng

2. Yen ciu: HQc vien n~m duqc ki€n

dfrn t6 chilc ho~t dQng trong cac thi€t ch€ van h6a tren dia ban xa khu V\fC khu V\fC

trung du, mi€n nui va vung dan tQc, d6ng thai (mg d\lng c6 hi~u qua trong ho~t dQng th\fc ti€n adia phuang.

B.NQIDUNG

1. B~t vin d~

Trung tam Van h6a-Th€

thao xa Ia thi€t ch€ van h6a co ban, dan vi co sa cua h~

th6ng thi€t ch€ van h6a, th€

thao co sa trong ca nir&c, c6 vai tro quan trQng trong vi~c

..dQng van h6a, th€

tuyen truy€n duOng 16i, chinh sach cua Dang, phap lu~t nha nu&c va t6 chilc cac ho~t thao dap (mg nhucfru sinh ho~t van h6a tinh thfrn cua nguai dan a nang than; d6ng thai la trung tam chi d~o, huOng dfrn nghi~p V\l cac thi€t ch€ van h6a,

th€ thao tren dia ban xa.

Xay d\ffig va phat tri€n h~ th6ng thi€t ch€ van h6a, th€

thao avung nong thon n6i chung, Trung tam Van h6a-Th€ thao xa n6i rieng, Iuon Ia nQi dung trQng y€u cua cang

(*) - Ly thuy~t; 4 ti~t; Thao lu~n: 4 ti~t

1)')

tac xay dlJIlg dai s6ng van hoa co sa, duqc cac cftp uy Dang, chinh quy€n, cac nganh,

.

doan th€ quan tam lanh dl;lO, chi dl;lO. D~c bi~t, Quy€t dinh s6 800/QD-TTg, ngay 04

thang 6 narn 2010 cua Thu tuOng Chinh phu v€ Chuang trinh M\lc tieu qu6c gia v€ xay dlJIlg nong thon mai da x~c djnh: Nha nuac dfru tu 100% kinh phi xay dlJIlg Trung

tam Van hoa-Th€ thao xa, h6 trq rnQt phftn xay dlJIlg Nha Van hoa - Khu th€ thao than.

Xay dlJIlg Trung tam Van hoa-Th€

thao xa, thon dl;lt chuftn thea quy dinh cua BQ van

hoa, Th€ thao va Du lich la 3/19 tieu chi cong nh~n xa dl;lt nang than rna-i.

BQ Van hoa, Th€

thao va Du lich da ban hanh Thong tu s6 12/2010/TT­

BVHTTDL ngay 22 thang 12 narn 2010 "Quy rnftu v€ t6 chuc, hOl;lt dQng va tieu chi cua

Trung tam Van hoa-Th€ thao xa". Thong tu s6 06/2011/TT-BVHTTDL ngay 08 thang 3

t6 chuc, hOl;lt dQng va tieu chi cua Nha Van hoa- Khu th€

narn 2011 "Quy dinh rnftu v€

thao thon". Day la 02 van ban quy phl;lrn phap lu~t dftu tien v€ nha van hoa, khu th€ thao

xa, thon, duqc ap d\lng thvc hi~n trong phl;lrn vi ca nua-c.

Xay dVng dinh huOng quy hOl;lCh va tUng buac xay dlJIlg Trung tam Van h6a­

Th€

thao xa thea quy dinh tl;li Thong tu s6 12/2010/TT-BVHTTDL ngay 22 thang 12

thao va Du lich, va-i quy rna: "Trung tam Van hoa­

narn 2010 cua BQ Van hoa, Th€

Th€

thao xa do uy ban nhan dan cftp huy~n thanh l~p tren co sa hQ'P nhftt cac co sa

hi~n co nhu: Nha van hoa, san v~n dQng, nha t~p luy~n th€

thao, cau ll;lC bQ van hoa,

thao ho~c dai truy€n

thanh, trung tam hQc t~p cQng d6ng xa"

cau ll;lC bQ th€ d\lc th€

(Khoan 1, Di€u 3).

Quy trinh xay dlJIlg, quan ly va ky nang t6 chuc cac hOl;lt dQng cua Trung tam

Van hoa-Th€ thao xa la C\l th€ hoa tllVC hi~n cac quy dinh v€

t6 chuc va hOl;lt dQng cua

trung tam van hoa- th€

thao xa thong qua cac tac nghi~p C\l th€ v€ quy trinh ti€n hanh

xay dlJIlg co sa v~t chftt, t6 chuc b9 may va can bQ, quy trinh t6 chuc thvc hi~n nghi~p V\l quan ly va ky nang t6 chuc nghi~p V\l chuyen mon, t6 chuc cac dl;lng hOl;lt dQng cua

Trung tam Van hoa-Th€ thao xa.

Tl;li khoan (a), rn\lc (3), Di€u 3 cua Thong tu s6 12/2010/TT-BVHTTDL, quy

" ?

,

dinh: Chu nhi~rn Trung tam Van hoa-The thao xa la cong chuc xa ph\l trach ve van

toan bQ hOl;lt d9ng cua Trung

hoa-xa hQi, chiu trach nhi~m truac Chu tich UBND xa v€

tam Van hoa-Th€ thao xa".

D~ th\lc hi~n t6t chuc trach, nhi~m V\l v&i vai tro ehu nhi~m Tnlng tam Van h6a ­

Th~ thao xa, e6ng ehuc van h6a-xa h9i xff e~n n~m vUng cac quy dinh phap lu~t v€ quy trlnh quan ly va ky nang t6 chuc hOl:lt d9ng cua Trung tam van h6a-Th~ thao xa; eua Nha Van h6a-Khu th~ thao thon, d~ vi cfru thanh eua Trung tam Van h6a-Th~ thao xa.

2. Quy trinh xay dl!ng va qUaD ly TrnDg tam Van boa - Th~ tbao xii

2.1. Xay dl!ng Trnng tam Van boa-Th~ thao xii

2.1.1.Xiiy dlplg CO' su v{it chat

a) Hinh thanh chu truang xdy dlj:ng

Th\lc hi~n chu truong, duang 16i cua Dang, chinh saeh, phap lu~t cua Nha nuac; th\lc hi~n s\llanh d~o cua cfrp uy, chinh quy~n cfrp tren v~ xay d\fIlg Trung tam

Van h6a-Th~ thao xa; xUfrt phat til nhu c~u phat tri~n s\l nghi~p van h6a; kha nang

ngan saeh eua xa va cae ngu6n xa h9i h6a, Dang uy xa ra Nghi quy~t v€ xay d\lIlg

b) Quyit dinh va t6 chilc thlfc hi¢n:

Trung tam Van h6a-Th~ thao xa, giao eho Uy ban nhan dan xa t6 chuc xay d\lIlg.

Uy ban nhan dan xa ra Quy~t dinh v€ vi~c xay d\fIlg Trung tam Van h6a-Th~ thao xa.

Cac bu&c ti~n hanh th\lc hi~n Quy(§t dinh cua Uy ban nhan dan xa v€ xay d\fIlg

Trung tam Van h6a-Th~ thao xa, bao g6m:

- B6 tri dfrt sir d\lng xay d\lng.

- Th\lc hi~n cac cong vi~c v€ giai ph6ng m~t b~ng.

- Thi~t k~ cong trlrill, phe duy~t thi~t k~.

- L~p d\l toan, phe duy~t d\l toan.

- T6 chuc thi cong xay d\ffig va quan ly cong trinh xay d\fIlg.

2.1.2. Tieu chi mau vi CO' su v{it chat va can b~

- T6 chirc nghi~m thu, khanh thanh c6ng trlnh dua vao sir d\lng.

Theo quy dinh tl:li Thong tu s6 12/2010/TT-BVHTTDL:

.

a) Di¢n tich ddt dUr;1c sir d¥ng:

1')4

- Do thi, d6ng b~ng: T6i thi~u 2.500m2

•

b) Quy rna xdy dlfng h(Ji truang aa nang:

- Mi€n nui, hai dao: T6i thi~u 1.500m2

- Do thj, d6ng·b~ng: T6i thi~u 250 ch6 ng6i; 5 p110ng chilc nang.

c) Quy rna xdy dlfng san bong aa: T6i thi~u 90m x 120m.

d) Trang thiit bj:

- Mi€n nui, hai dao: T6i thi~u 200 ch6 ng6i; 4 phong chilc nang.

- He>i truOng van hoa da nang: Ban, gh~, gia, tu, tang am, anh sang, thong gio, dai

truy€n thanh.

iJ) Can b<5:

- DVng C\l th~ thao: Theo cac mon th~ thao phil hqp (y dia phuong.

- Can be> quan 1y co trlnh de> trung cfrP v€ van hoa, th~ thao tra len, duqc huOng

ph\! cfrp ban chuyen trach.

- Can be> nghi~p V\l chuyen mon duqc huOng ch~ de> thea hqp d6ng (dai h~n ho~c

2.2. Quan Iy Trung tam Van boa -Th~ tbao X3

2.2.1. ell quan qulin Ij

cong vi~c).

Uy ban nhan dan xa th\Ic hi~n quy€n quan 1y toan di~n v€ t6 chilc ho~t de>ng cua

Trung tam Van hoa-Th~ thao xa.

Phong Van hoa-Thong tin va Th~ thao cfrp huy~n th\Ic hi~n quy€n quan 1y nha

nuoc (quan 1y phap 1u~t) d6i voi Trung tam Van hoa-Th~ thao xa.

nghi~p V\l d6i voi Trung tam Van hoa-Th~ thao xa.

2.2.2. M¥e ilieh eua vi?e qulin Ij

Trung tam Van hoa-Th~ thao cfrp huy~n th\Ic hi~n quy€n quan 1y v€ chuyen mon

- Dua vi~c xay d\IIlg, quan 1y va ho~t de>ng cua Trung tam Van hoa-Th~ thao xa

phil hqp voi chu truang, duOng 16i cua Dang, chinh sach, -phap 1u~t clla Nha nuoc va

cac quy djnh cua dja phuang.

- T~o di€u ki~n d~ Trung tam Van hoa-Th~ thao xa phat huy tinh tfch C\fC, nang

cao trach nhi~rn va vai tro t\f chu trong vi~c t6 chuc cac h~t dQng thu chuc nang,

nhi~rn V\l duQ'c giao.

- Ngay cang rna rQng nQi dung, quy rno va chftt IUQ'llg, hi~u qua cac ho~t dQng,

thu hut ngay cang dong dao cac tftng lOp nhan dan trong xa tharn gia vao cac ho~t dQng

van hoa, th~ thao.

2.2.3. Npi dung quan Ij

a) Quan ly thea chirc nang, nhi¢m v¥ tren ca sa ki hogch GU(/C giao

- Tuyen truy€n duOng 16i, chu truang cua Dang, chinh sach, phap lu~t cua Nha

nuac; cac quy dinh cua dia phuong; S\I lanh d~o, chi d~o cua cftp uy, chinh quy€n xa.

- Ph6 bi~n cac ki~n thuc khoa h<)c va ky thu~t ph\lc V\l san xuftt va dai s6ng.

- T6 chuc cac ho~t dQng van hoa, thong tin, th~ d\lc th~ thao va vui chO'i giai tri

tren dia ban xa, dap ung nhu cfru huOng th\l v€ van hoa va nang cao th~ chftt cua cac

tftng lOp nhan dan tren dia ban xa.

- Chi d~o, hu6ng dftn nghi~p V\l cho cac Nha Van hoa-Khu th~ thao thon va cac

thi~t ch~ van hoa, th~ thao khac tren dia ban toan xa.

b) Quan ly bang philp lugt

D6i vai cac ho~t dQng v€ xay d\ll1g, bao quan cO' sa v~t chftt; sir d\lng kinh phi

ho~t dQng thuOng xuyen do ngan sach nha nuac cftp va cac ho~t dQng kinh doanh, dich

V\l van hoa tren dia ban thea cac quy dinh phap lu~t hi~n hanh.

2.2.4. PhU'dng thue quan Ij

a. Xdy d1;fflg va phe duy¢t ki hogch hogt G6ng hang nam:

Can cu xay dung k~ hoach: Tren cO' sa danh gia k~t qua th\fc hi~n k~ ho~ch

cong tac narn truac; yeu cftu ph\lc V\l cac nhiem V\l chinh tri, kinh t~, van hoa-xa

hQi cua xa; cac ngu6n l\fc th\Ic hi~n phong trao va s\f phat tri~n nhu cftu sinh ho~t

van hoa, van ngh~, th~ d\lc th~ thao va vui chO'i giai tri cua cac tftng lap nhan dan axa.

Noi dllng cua k~ hoach: D€ ra cac ho~t dQng C\l th~ cftn th\fc hi~n trong narn, bao g6rn:

- CUQc tuyen truy€n ph\lc V\l nhi~m V\l chinh tri.

126

- Cu<)c lien hoan, h<)i thi, h<)i di€n van ngh~.

- Cu<)c thi dftu cac mon th€ thao.

- Duy trl ho~t d<)ng ,cua cac cau l~c b<) So' thich.

- Cac ho~t d<)ng chi d~o, huOng dftn nghi~p V\l cho cac thi€t ch€ van hoa, th€ thao

tren dia ban.

truy~n th6ng; xay d\l1lg gia dlnh van h6a, thon, lang, ftp, ban van hoa; thlJc hi~n n€p

- Cac ho~t d<)ng: Thu vi~n, tu sach, phong trao dQc sach bao; ho~t d<)ng giao d\lc

s6ng van hoa; bao t6n van hoa dan t<)c ...

- Ro~t d<)ng cua Dai truy~n thanh xa; Trung tam giao d\lc c<)ng d6ng xa.

Phuong thuc xay dung va phe duyet ke hoach:

- Ban chu nhi~m Trung tam Van hoa-Th€ thao xa xay dlJng dlJ thao k€ ho~ch.

- Thao lu~n trong can b<), c<)ng tac vien cua Trung tam Van hoa- Th~ thao xa.

t6 chilc co lien quan axa. - Lfty Yki€n cac ngal1h, doan th€,

- Roan thi~n dlJ thao k€ ho~ch; trlnh Uy ban nhan dan xa phe duy~t kern thea d\l

b) Chi G(lo va t6 chuc thvc hi¢n ki hO(lch hogt G(Jng

toan kinh phi th\lc hi~n.

Xay d\l1lg chuong trInh, k€ ho~ch chi ti€t t6 chuc thlJc hi~n tUng n<)i dung trong

k€ ho~ch cong tac duQ'c phe duy~t.

Bien so~n cac tai li~u nghi~p V\l, thlJc hi~n cac n<)i dllng k€ ho~ch ho~t d<)ng nhu:

- Tai li~u thong tin, tuyen truy~n tren dai truy~n thanh xa.

- Kich ban t6 chuc cac SlJ ki~n, cac ho~t d<)ng C\l th€.

- Chuong trlnh bi€u di€n van ngh~ qUfrn chung va thi dftu cac mon th€ thao.

- Chuang trlnh hQc t~p c<)ng d6ng (theo n<)i dung; cftp hQc, phuong thuc hQc va

d6i tUQ"Ilg hQc).

- Chuang trinh t~p huftn, b6i dUOng nghi~p V\l van hoa, th€ thao.

c) Thvc hi¢n chi G(J bao cao va kiim tra

- Chuong trinh sinh ho~t cac cau l~c b<) thea chu d~.

Trung tam Van h6a-Th~ thao xa dinh ky 6 thang, mQt nam bao cao k~t qua ho~t

dQng cho Uy ban nhan dan xa; Phong Van h6a-Thong tin ya Th~ thao c~p huy~n,

Trung tam Van h6a-Th~ thao c~p huy~n.

Bao cao dfty du, C\l th~, c6 s6, li~u th6ng ke chi ti~t v€ k~t qua ho~t dQng.

Th~ thao c~p huy~n hang nam c6 cac cUQc ki~m tra, lam vi~c, nghe bao cao va ki~n

Uy ban nhan dan xa, Phong Van h6a-Thong tin va Th~ thao, Trung tam Van h6a ­

nghi cua Trung tam Van h6a-Th~ thao xa.

Trung tam Van h6a-Th~ thao xa hang quy co cUQc ki~m tra, lam vi~c, nghe bao

cao va ki~n nghi cua Nha Van h6a- Khu th~ thao thon.

2.3. Danb gia tae dQng, bi~u qua bo~t dQng eua Trung tam Vin boa-Th@ tbao xa:

a) Ynghza:

Uanh gia tac dQng, hi~u qua ho~t dQng cua Trung tam Van h6a-Th~ thao xa chinh

la danh gia thea ehi€u sau thvc tr~ng v€ t6 chuc va ho~t dQng cua trung tam; kh~ng

dinh nhUng k~t qua d~t duQ'C, chi ra nhUng y~u kern t6n t~i va xac dinh ra nhUng

nguyen nhan khach quan va chu quan.

Tren co So' danh gia tac dQng, hi~u qua ho~t dQng cua trung tam ra soat l~i, sua

ho~t dQng cua Trung tam Van h6a- Th~ thao xa.

d6i, b6 sung va nang cao hi~u qua lanh d~o, chi d~o, quan Iy nang cao ch~t IUQllg cac

b) N6i dung tJanh gia:

- K~t qua hoan thanh k~ ho~ch ho~t d<)ng cua Trung tam Van h6a-Th~ thao xa

thea k~ ho~ch duQ'c duy~t.

- Hi~u qua tuyen truy€n, giao d\lc v€ van h6a, nang cao nh~n thirc v€ van h6a,

trach nhi~m th\lc hi~n nhi~m V\l phat tri~n van h6a.

- Quan Iy, khai thac va phat huy co So' v~t ch~t, kinh phi, can bQ cua

Trung tam Van h6a- Th~ thao xa.

- Tac d<)ng hi~u qua ph\lc V\l cac nhi~m V\l chinh tri, kinh t~-xa hQi cua xa.

- Mirc d<) thu hut va dap lrng nhu cftu sinh ho~t van h6a, th~ thao cua cae tftng IJJp

128

nhan dan trong xa.

c) Cdc kenh thong tin:

- T\I danh gia cua Trung tam Van hoa- Th€

thao xa va cac thi€t ch€ van hoa,

the thao tren dia ban xa.

- Danh gia cua cac ban, nganh, doan the trong xa co lien quan.

- K€t qua di€u

tra xa hQi hQc phan anh cua nhan dan (phi€u hoi, phi€u tham do,

trao d6i ... ).

-Yki€n danh gia cua cac cO' quan quan ly cfip tren (chu y€u la cO' quan nghi~p V\l).

3. Ky nang t8 chifc cac ho,t dQng cua Trung tam Van hoa-Th~ thao xii

3. 1: Ho,t dQng thong tin, tuyen truy~n, c8 dQng

- Dung dinh huOng cong tac tuyen truy€n cua Dang.

- Nhanh nh~y, h~ th6ng va thuOng xuyen.

- Khach quan, sat hqp va thi€t th\IC.

- R6 rang, d€ hi~u, sinh d<)ng va phu hqp vai d6i tuong quk chung.

b) Phuangphap:

- Tuyen truy€n mieng: Mai di€n gia, bao cao vien noi chuy~n chuyen d€,

noi chuy~n thai S\I; giai thi~u duang 16i, chu truO'ng cua Dang, chinh sach,

phap lu~t cua Nha nuac; di€n giang khoa hQc, ky tI1u~t; di€n

thuy€t S\I ki~n,

tinh hu6ng, vfin d€.

truc quan: T6 chuc cac cUQc trung bay, tri€n

lam; xay d\ffig bang

- Tuyen truy€n

tin; c\lm tuyen truy€n,

in tranh c6 dQng; bang ron khfru hi~u.

- Tuyen truy€n van nghe: Xay d\ffig cac chuang trinh bi€u di€n van ngh~ qudn

chung chao mUng ky ni~m cac S\I ki~n lich sir trQng d~i_ cua dan tQc; t6 chuc cac ho~t

dQng van ngh~, chuang trinh van ngh~ thea chu d€,

tuyen truy€n cac nhi~m V\l chinh

tri, kinh t€ - xii hQi cua dia phuong.

- Xay dung chuang trinh truy€n thanh: Phat tren dai truy€n thanh cua xa theo cac

I

chuyen m\lc.

a) Ntim vfmg nguyen ttic:

c) T6 chuc th1!c hi?n:

Xac dinh d6i tuqng, dia ban:

- D6i tuqng khac nhau, muc d<) thong tin va phuong phap truy~n tai thong tin

khac nhau.

- Danh nghla ca nhan, don vi t6 chilc thlJc hi~n.

- Xac dinh quy mo t6 chilc, dia ban thlJc hi~n.

- Xay dlJIlg k€ ho~ch (kich ban) d~ thlJc hi~n:

- DlJ thao k€ ho~ch, gop y xay dlJIlg dlJ thao.

- ~rlnh Gfip co thfrm quyen phe duy~t.

ChuAn bi ti€n hanh:

- Dan dlJIlg ( kich ban) chuong trlnh.

- So' duy~t, t6ng duy~t chuong trlnh.

- ChuAn bi t~p luy~n.

- T6 chilc ho~t d<)ng:

- L~ khai nl~C, c~t bang.

- Duy trl ho~t d<)ng.

- T6ng k€t ho~t d<)ng; khen thuang, bi~u duang cac ca nhan, t6 chilc

tham gia

3.2. T6 chuc cac ho~t dQng van ngh~ quAn chung trong Trung tam Van hoa ­

Th~ thao xii

a) Van ngh? tuyen truyJn c6 G9ng:

- Phan h6i du lu~n v~ chftt lUQ'ng ho~t d<)ng; tac d<)ng hi~u qua cua ho~t d<)ng.

ngh~ thu~t d~ chuy~n tai n<)i dung chu truong, duOng 16i cua Dang, chfnh sach, phap lu~t

- Khai ni~m: Van ngh~ tuyen truy~n c6 d<)ng la sir d\lng cac lo~i hlnh van hQc,

eua Nha nuac, cac nhi~m V\l chinh tri, cac bi~n phap chi d~o cua chinh quy~n...t~o SlJ

f)~ d~t duQ'c hi~u qua tuyen truy~n c6 d<)ng b~ng van ngh~ phai:

130

hftp dfrn, thu hut mQi nguai t~p trung thea d6i, ti€p thu nh~ nhang, thoai mai.

- Hi~u hi~t sau sa.c v€ ngh~ thu~t truy€n th6ng, dan gian, ca, mua, nh~c .

•

- V~n dl)ng thanh th~o cac hinh thirc van ngh~ vao eong tae tuyen truy€n c6 d9ng

thfch hQ'P v€ n<)i dung cfut tru);'€n Uli.

- Huy d(>ng duqc cac l\lc IUQl1g yeu thich, co nang khi~u tham gia hi€u dien.

- V~n d1:lng sang t~o ky thu~t u&c l~ trong ngh~ thu~t truy€n th6ng d€ t~o nen hi~u

qua truy~n d~t cao.

- Khong l~ thu(>c vao hinh thirc ngh~ ·thu~t rna xa rai nQi dung cftn tuyen truy~n

e6 d9ng.

T6 chirc th\lc hi~n:

- Nghien elm, nAm vCing nQi dung cfin tuyen truy~n e6 dQng.

- L\la chQn lo~i hinh van ngh~ quftn chung phu hQ'P.

- Bien t~p, sang tac, dan dl)11g.

- T~p luy~n chuang trinh nhuftn nhuy€n.

- Sa duy~t, t6ng duy~t chuang trinh.

b) Hot;lt tl6ng ca, mua, nht;lc, my thu(zt:

Lo~i hlnh sir dl)ng:

- Hat: Hat dan ea, hat ru, ve, hat giao duyen, hat n6i.

- Nh~c: Sir d\lng nh~c Cl) dQc l~p, chO'i dan nh~c, dan e6ng chieng, tr6ng.

- Mua: Mua t~p th€, mua don, mua doi, t6p mua, mua minh hQa.

- San khAu: TAu, hai, mua r6i, trich do~n, kich nga.n, kich thong tin.

- Van thO': Lam thO', ngam thO', hinh thO'; thi k€ chuy~n.

- My thu~t: Ve tranh, chl)p anh, video clip.

T6 chirc th\lc hi~n:

- Thu hut cae eQng tac vien tham gia.

- T\l t~p luy~n (ti~t m\lc ca nhan), 16 chuc t~p luy~n (ti~t m\lc t~p th€).

- Xay dl)11g chuang trinh ~~u_

- T6 chuc bi€u di€n: Sinh ho~t trong trung tam van hoa-th€

thao xii; ph\1c V\1 cac

hQi nghi; t6 chuc cong di€n ph\1c V\1 nhan dan tren dia ban; t6.chuc giao luu; tham gia

lien hoan, hQi di€n.

c) Ho(}t d(Jng khai thac, bao t6n van ngh¢ c6 truyJn:

- Suu tfrm, hQc hoi, ghi chep l~i cac Ian di~u dan ca, ca dao, ho, ve, cac vii di~u

dan gian.

- T6 chuc cac ho~t dQng van ngh~ c6 truy€n.

- Suu tfrm, luu gift, sao chep cac hoa van, hQa ti€t, mau s~c, hlnh kh6i trang tri nQi

thftt acac cong trlnh ki€n truc c6; cac trang ph\1c dan tQc.

- Dan d\mg cac chuong trlnh bi€u di€n ngh~ thu~t dan tQc dQc dao, d~c trung cua

diaphuong.

d) Xay dlfflg va duy tri cdc lo(}i hinh ho(}t d(Jng van ngh¢ trong Trung tam Van

Trung tam Van hoa-Th€ thao xii cfrn n~m cac lo~i hlnh ho~t dQng van ngh~ qUfrn

chung, d€ duy trl, cung c6 va phat tri€n cac ho~t dQng van ngh~ qUfrn chung, bao g6m:

Hoat dong thuOng xuyen: Cac ho~t dQng thuOng nh~t thea nhu cfru cua qUfrn

chung; Ho~t dQng don Ie, dQc l~p cua ca flhan, gia dlnh, t6, nhom; Ho~t dQng thuOng xuyen a cac t\1 di€m van hoa van ngh~ qUfrn chung (karaoke, cau l~c bQ, lOp t~p huftn,

nhorn di€n gia, di€u chinh video, phong tranh, phong truy€n th6ng.

Hoat dong dinh ky: La cac ho~t dQng thea k€ ho~ch cua Trung tam Van hoa-Th€

thao xii trong nam, hang narn; Ho~t dQng dinh ky thuOng khong nhi€u, nhung co quy

rna t6 chuc IOn han, doi hoi phai co SlJ chuftn bi va dfru tu.

- Hoat dong dot xuftt: Ho~t dQng khong co trong k~ ho~ch, nay sinh d€ dap (mg

nhu cfru, nhi~m V\1 khach quan; K~t qua ho~t dQng phfrn IOn ph\1 thuQc vao v6n van.

ngh~ qUfrn chung hi~n co cua Trung tam Van hoa - Th€ thao xii.

- Hoat dong tu thaI1.: La nhUng sinh ho~t van hoa, ngh~ thu~t cua m6i ca nhan, thea nhu cfru rieng thuOng xuyen ho~c tlJ phat ngfru hUng; Ho~t dQng tlJ than la cO' sa, la g6c va ti€m nang cua phong trao van ngh~ qUfrn chung; n~u duQ'c thu hut, t~p hQ'P se co dong gop hi~u qua trong phong trao van ngh~ qUfrn chung adia phuong.

112

lzoa - Thi thao xa:

- Hoat dong co t6 chuc: Ho~t dong cua cac t6, nhom, cac doi van ngh~ qufin

.

chung, duqc t6 chuc thanh l~p ho~c tlJ nguy~n thanh l~p; Ho~t dong co t6 chuc thuOng

phong phil v€ noi dung, phuong thuc ho~t dong; co chuyen mon ngh~ thu~t cao; co

kha nang xay d\mg cac chuong trlnh van ngh~ quy mo lOn, chfit luqng cao; Tuy nhien, ho~t dong van ngh~ co t6 chuc d~ bi€n dong thang trfim do S\l thay d6i v€ nhu cfiu, sa thich cua cac thanh vien trong nhom t6 chuc.

3.3. Ho~t dQog Can I~c bQ

·

3.3.1. Vai tTO cua hO{lt ilVng cau [{lC bv tTong hO{lt ilVng cua TTung tam Van

hoa - Thi thao xa

. Ho~t dong cau l~c bo noi chung la lo~i hlnh ho~t dong van hoa co sa co tinh chfit ph6 bi€n, co hi~u qua trong vi~c thu hut cac tfing lOp nhan dan a co sa tham gia van cae ho~t dong van hoa-th€ thao.

Ho~t dong cau l~c bo tren dia ban xa g~n v&i Trung tan1 Van hoa-Th€

thao xa se

co nhi€u di€u ki~n thu~n lqi: Dia di€n1 6n dinh; co SlJ bao trq, khuy€n khich, huOng

dfin va t~o di€u ki~n cua Trung tam Van hoa-Th€

thao xa nen thuOng 6n dinh v€

t6

chilc va ho~t dong.

D6i v&i Trung tam Van hoa-Th€

thao xa, ho~t dong cau l~c bo la noi dung, phuong thuc co ban d€ t~p hqp nhom nhfing nguai co cung sa thich v€ IInh V\IC van thao tren dia ban xa; vila dap (mg nhu cfiu sinh ho~t van hoa, tinh thfin cua hQ; hoa, th€

vila ph\lc V\l cac nhu cfiu van hoa, th€ thao cua cac tfing lOp nhan dan trong xa.

3.3.2. M {lC ilich, yeu cdu cua hO{lt ilVng cau [{lC bV

- Gop phfrn van cong tac thong tin, tuyen truy€n, c6 dong ph\lc V\l cac nhi~m V\l

chinh tri, kinh t€- xa hOi cua xa.

- Th\lc hanh giao d\lc ngoai nha truOng, giao d\lc gop phfin nang cao dan tri

- Dap (mg nhu cfiu v€ tinh thfin, nhu cfiu sinh ho~t van hoa, van ngh~, th€ thao cua

cae tfing lOp nhan dan tren dia ban xa.

- Gop phfin gIn gift, k€

thila va phat huy cae gia tri van hoa dan tOc.

- B6i dUOng, phat tri€n nang khi€u,

tai nang ngh~ thu~t, th€ thao qufin chung.

- HInh thanh cac nhom chuyen mon, 6n dinh v~ t6 chfrc va dinh hlnh v~ hOl;lt

de>ng cua Trung tam Van h6a-Th~ thao xa.

3.3.3. Npi dung sinh hO(lt eliu [(Ie bp

- V~ lmh VlfC gia tJinh: Nang ~cao hi~u bi€t v~ truy~n th6ng, dl;lO ly gia dlnh Vi~t

Nam; phap lu~t v~ gia dlnh; tam ly lfra tu6i, giai tinh; nuoi dUOng va giao d\lc con cai,

trong gia dlnh; ki€n

thfrc khoa hQC va

ky nang s6ng trong gia dlnh; (mg xu va giao ti€p

dai s6ng trong sinh hOl;lt gia dlnh; sinh de c6 k€ hOl;lCh; phat tri~n kinh t€ he> gia dlnh;

xay d\ffig va gifr vfrng danh hi~u gia dlnh van h6a...

- v~ lfnh VlfC ngh¢ thuQt qudn chung: Thuang thuc va sang tac am nhl;lc, san kh~u, di~n anh, he>i hQa, nhi€p anh; bi~u di€n ca-mua-nhl;lc, dan ca, ho ve,

tAu hai ...

- v~ lfnh VlfC thi thao: Luy~n t~p nang cao th~ chAt va t~p luy~n cac mon th~ thao qufin chung: DuOng sinh, th~ d\lc nhip di~u, vii qu6c t€, va, v~t, b6ng da, bong chuy~n,

bong ban, cfiu long va cac tro choi dan gian truy~n th6ng.

lam, cay canh,

- v~ lfnh VlfC ngh~ nghi¢p: Khuy€n nong, khuy€n ngu, khuy€n

ngh~ truy~n th6ng, khoa hQc-ky thu~t (mg d\lng vao san xuAt.

- v~ thai Sl!, chinh stich: Thong tin thai S\f, chinh sach; trao d6i, tQa dam v~ tlnh

hlnh chfnh tri, kinh t€-xa hQi.

3.3.4. T8 ehfl'e eong tae eliu [(Ie b~

Tren co sa di~u tra th\fc trl;lng tlnh hlnh hOl;lt de>ng cau Il;lC be> tren dia ban xa, kha

nang va di~u ki~n C\l th~, xay d\ffig k€ hOl;lch t6 chfrc cong tac cau Il;lC be> cua Trung

tam Van h6a-Th~ thao xa hang name

Ra quy€t dinh thanh l~p cac cau ll;lc be> sa thich tfl!c thue>c Trung tam Van h6a ­

Th~ thao xa, kern thea quy ch€

t6 chfrc va hOl;lt de>ng; cli can be> cua Trung tam Van

-::

hoa - Th~ thao xa tham gia ban chu nhi~m cac cau Il;lC be>.

Co ch€ de> he> trQ' kinh phi va tl;lo di~u ki~n v~ co sa v~t chAt, trang thi€t bi cho cac

cau Il;lC be> hOl;lt d<)ng. Xay d\ffig lich hOl;lt dQng cua cac cau Il;lC be) trong thang, trong

tufin tl;li Trung tam Van h6a-Th~ thao xa va cac dia di~m khac.

114

Uinh ky hay giao ban v&i ban chu nhi~m cua cac cau l~c bQ, danh gia tlOO hlOO,

•

kip thai co bi~n phap C\l th~ giai quy€t nhfrng ki€n nghi, kho khan vuOng mAc cua cac

t6ng k€t va khen thuOng, d€ nghi cAp co thftm quy€n khen thuOng

cau l~c bQ; sa k€t,

cac cau l~c bQ.

Tham muu cho cAp uy, chiOO quy~n, cac nganh, doan th~ va cac t6 chilc kinh t€

tren dia ban, tang cuOng chi d~o, he> trg, t~o di€u ki~n cho cac cau l~c bQ.

3.4.Ho~t dQng Th~ d\lc Th~ thao qu§n chung

'" .­

3.4.1.N~i dung hO{lt ilpng

Xa~ dVng cac Cau ll;tc hi) Th~ d\lc th~ thao thui)c Trung tam Van h6a- Th~ thao xii; t~o di~u ki~n v~ co sa v~t chftt, san bai, trang thi€t bi, d\lng C\l th~ thao cho cac Cau l(J.c bQ ho~t dQng.

cu can be> nghi~p V\l, cQng tac vien cua Trung tam Van hoa-Th~ thao xa tham gia

Ban chu nhi~lll cua cac Cau l~c bQ th~ d\lc th~ thao.

Uinh ky t6 chuc cac giai thi dAu cac mon th~ thao qUfrn chung ho~c t6 chilc giai

van dip cac ngay l€ ky ni~m cua dan tQc.

Ufty m~nh th\fc hi~n CUQc v~n dQng "Toan dan ren luy~n than th~ thea guang Bac H6 vI d~i", gAn v&i th\fc hi~n phong trao xay dlJt1g gia dlOO van hoa, lang van hoa va phong trao cua cac nganh, doan th~ axa.

Tuyen truy~n, v~n dQng OOan dan va cac ca OOan, t6 chilc, doaOO nghi~p tren dia ban

xa dong gop kinh phi xay d\lng va phat tri~n co sa v~t chftt ho~t dQng th~ d\lc th~ thao.

3.4.2. Quy trinh quiln Ij, huV'ng din, tii chUcphong trim thi dllC thithao quO,n chUng

a) Ki~m tra, hao cao

- Ki~m tra ty l~ nguai va gia dlnh t~p th~ d\lc th~ thao thuOng xuyen thea quY.

- Bao cao th6ng ke hang nam ty l~ nguai, gia dlnh luy~n t~p th~ d\lc th~

thao thuang xuyen, lam can Cll th\fc ti€n danh gia va xfiy d\fng k~ ho~ch phat

tri~n S\I nghi~p th~ d\lc th~ thao.

b) Quan If; Cdu 19c hi) thi dl:lc thi thao cO' sa - Ui~u ki~n thanh l~p: Co can bQ, nhan vien th~ thao; co ca sa v~t chAt,

trang thi€t bi phu hgp; co phuong an ho~t dQng dugc phe duy~t.

- Phuong thuc ho~t dQng: TV quan, tv nguy~n, tv trang trai, chiu sv quan

1y cua Tnlng tam Van hoa-Th~ thao xa.

- Chu nhi~m Trung tam ra quy€t djnh thanh l~p cac Cau l~c bQ trvc thuQc Trung

c) Quan If; cr)ng tac vien thi dlf-c thi thao cdp xii

tam Van hoa-Th~ thao xa.

- La nhfing nguai co chuyen mon, nghi~p V\l v€ th~ d\lc th~ thao, co b~ng cftp v€

chuyen nganh ho~c da qua cac lap t~p huftn v€ tll~ d\lc th~ thao.

--""

- CQng tac vien th~ d\lc th~ thao co nhi~m v\l v~n dQng, t6 chuc, huOOg dftn quftn

d) T6 chuc thi ddu thi thao qudn chung

chung nhan dan t~p luy~n th~ d\lc th~ thao, tham gia cac ho~t d9ng phat tri~n phong trao th~ d\lc th~ thao axa.

- Xay dVng Di€u l~ giai va t6 chuc thi dftu thea Di€u l~.

e) Xay dlfng c6ng trinh thi dlf-c thi thao xii: Can cu VaG cac quy djnh hi~n

- Phuang an t6 chuc giai: Dfru vong tron, dfru lo~i trvc ti~p, thi dfru h6n hQ'P.

hanh, phe duy~t quy ho~ch xay dVng, xay dVng t6ng h~ng m\lc, hu6ng t6i d~t

3.5.Ho~t dQog X3 hQi boa vao boa va djcb vI}. vao boa, tb~ tbao va

du Ijcb

3.5.1. Ynghia cua hO{lt llpng

chuftn quy djnh cua nganh.

Xa hQi hoa van hoa la mQt chu truang, chinh sach, giai phap 100 cua Dang, Nha

nu6c d~ phat tri~n van hoa, lam cho sv nghi~p van hoa thvc sv la cua toan dan du6i sv

lanh d~o cua Dang va sv di€u hanh cua nha nu6c..

C\l th~ hoa va thvc hi~n t6t xa h9i hoa van hoa trong ho~t dQng cua Trung tam

Van hoa - Th~ thao xa, chinh la thu hut ngay cang dong dao cac tftng lap nhan dan

trong xa tham gia vaG cac ho~t d9ng van hoa, th~ thao tren dja ban xa. D6ng thai, huy

dQng duqc cac ngu6n lvc d~ dfty m~nh cac ho~t dQng van hoa~ th~ thao, dap (mg ngay

cang t6t han nhu cftu huOng th\l va sang t~o v€ van hoa cua chinh cac tftng lap nhftn

136

dan tren dja ban xa.

.

Xa hQi hoa van hoa g~n vai vi~c t6 chuc cac ho~t dQng, dich V\l van hoa thea quy

dinh cua phap lu~t. Ho~t dong dich V\l van hoa cua Trung tam Van hoa-Th€ thao xa la

dich V\l cong, cung (mg cho nguai dan tren dia ban xa nhUng san phAm van hoa, v~t tu, van h6a phclm duqc hinh thaclt til ngu6n xa hQi h6a van h6a do Trung Him Van h6a­ thao xa dam nhi~m; ho~c lien k€t, ph6i hqp vai cac t6 chuc, ca nhan t6 chuc Th€

3.5.2. N~i dung hO{lt tI~ng

doanh nghi~p th\Ic hi~n.

_.

H6 trq cua cae ca nhan, t6 chuc, doanh nghi~p cho cae chuang trinh bi€u di~n

ngh~ thu~t ho~c cac giai thi d~u th€ thao.

Dang cai t6 chuc cac chuong trlnh bi€u di€n ngh~ thu~t chuyen nghi~p, co ban vee

nhi~m V\l chinh tri, kinh t€-xa hQi (ch€ dQ d~t hang).

Sg d6ng gop t\I nguy~n cua thanh vien cac cau I~c bQ, nh~m duy trl ho~t dQng cua

H6 trq ngan sach nha nuac cho cac ho~t dQng tuyen truy€n, c6 dQng ph\lc V\l cac

cac cau I~c bQ.

t~o ngu6n thu cho cac ho~t dQng van-hoa, th€ thao.

Quan Iy va sir d\lng cac cO' sa v~t ch~t, cO' sa san xu~t do dia phuang giao, nh~m

Hqp d6ng t6 chuc cac S\I ki~n, cac ho~t dQng van hoa, th€ thao vai cac nganh,

doan th€ tren dia ban xa.

Mer cac cua hang, cO' sa kinh doanh, dich V\l v€ van hoa, th€

thao t~i khuon vien

Trung tam Van hoa-Th€ thao xa; t6 chuc cac ho~t dQng dich V\l dam cuai, dam tang va

t6 chuc I€ hQi.

T6 ehuc cac lap t~p hu~n nghi~p V\!, b6i duang nang khi€u, dan d\Ing

chuang trlnh bi€u di€n ngh~ thu~t qu~n chung, t~p luy~n va huang dfrn th€ d\lc

th€ thao.

3.5.3. T6 chuc hO{lt tlVng

T6 chue cac Tour du lich (n€u co di€u ki~n).

Cac ho~t dQng xa hQi hoa van hoa, dich V\l van hoa phlii phil hQP v6'i chu truong,

chinh sach phap lu~t; S\I chi d~o qulin Iy cua chinh quy€n dia phuong; k€ ho~eh ho~t dQng

hang nam duqc giao va di€u ki~n khli nang cua Trung tam Van hoa - Th€ thao xa.

Xfty d\lllg k€ ho~ch th\lc hi~n ho~t dong C\l the, bao cao Uy ban nhan dan xa

truac va sau khi th\lc hi~n.

T6 chilc th\lc hi~n cac ho~t dong ch~t ehe, thuOng xuyen, dam bao hi~u qua kinh

t€ ya xa hoi, tranh ch~y thea IQ'i ich v~t chfit don thuftn.

Sau m6i ho~t dong cftn danh gia, rut kinh nghi~m, sir d\lng kinh phi dung m\lc

dich, cong khai, dan chil.

3.6. Ho~t dQng quan ly va hlfOng d~n nghi~p vI}. dai vOl Nha van hoa - Khu

th~ thao thon

3.6.1. NVi dung, phzrung thuc hO{lt avng

Tham mUu cho Uy ban nhan dan xa xfty dlJIlg quy ho~ch phat trien Nha Van hoa - Khu the thao thon tren dja ban xa. Quy€t djnh vi~c xay d\lllg va thanh l~p Nha Van

hoa - Khu the thao thon.

Ph6i hQ'P v6i truOng thon xfiy d\lng k€ ho~ch ho~t dong cua Nha Van hoa- Khu

the thao thon, trlnh Uy ban nhan dan xa phe duy~t; t6 chilc th\lc hi~n k€ ho~ch duQ'c

phe duy~t.

nghi~p V\l chuyen mon cho can bo Nha Van hoa-Khu the thao thon.

Tf\lc ti€p giup dO' Nha Van hoa-Khu the thao thon, t6 chilc cac ho~t dong van

hoa, the thao.

T6 chilc cae ho~t dong cua Trung tam Van h6a-The thao xa v6i s\l tham gia cua

Nha Van hoa-Khu the thao thon (giao lUll, lien hoan, hoi di€n, hoi thi ... ).

3.6.2. Tieu chi cua Nhil Van hoa-Khu thi thao thon

Theo quy djnh t~i Di€u 6, Thong tu s6 06/2011/TT-BVHTTDL ngay 08 thang 3

nam 2011 cua Bo Van hoa, The thao va Du ljch:

Q. Di¢n tich ddt quy hO(lch

- Nha Van hoa: D6ng bftl1g 500m2 tra len, mi€n nui 300m2 tra len.

- Khu the thao: D6ng bftng 2000m2 tra len, mi~n nui 1500m2 tra len.

b. Quy rno xay dvng

138

T~p hufin, hu6ng dftn quy trlnh th\IC hi~n nghi~p V\l quan ly va ky nang t6 chilc

- HQi truOng Nha van hoa: d6ng bfing 100 ch6 ng6i tra len, mi~n nlii 80 ch6 ng6i

tra len.

3.6.3. Djnh huUng ta chuc, qulin If

Nha Van hoa-Khu the thao than la cO' sa ho~t dQng van hoa, the thao

xa hQi hoa t\1 trang trai, duqc nha nuac h6 trq mQt ph~n; ho~t dQng thea cO'

ch€

tlJ quan, co SlJ huang d~n v~ nghi~p V\l cua Trung tam Van hoa- The

thao xa, huy~n.

Di~n tich dfrt sir d\lng cho Nha Van hoa-Khu the thao than thuQc quy dftt cang, danh xay d\ffig cac cang trlnh phuc lqi v~ van hoa-xa hQi a than; nfim trong quy ho~ch xay d\ffig h~ thf>ng thi€t ch€ van hoa cO' sa cua ca nuac, thea Quy€t dinh sf> 271/200SIQU-TTg

va Quy€t dinh sf> 100/200SIQU-TTg cua Thu tuOng Chinh phu.

Ho~t dQng cua Nha Van hoa-Khu the thao than la ho~t dQng cua cac cau l~c bQ

van hoa~ cau l~c bQ the thao duqc thanh l~p tren cO' sa cac nhom sa thich.

Khai thac hQi truOng nha van hoa than da nang, vila la nO'i ho~t dQng van hoa,

sinh ho~t cQng d6ng, tr\l sa lam vi~c cua than.

3.7. Cae ho~t dQng khac

3.7.1. Tham gia thlfc hifn Phong tTao "Toan dan doan kit xay dlplg lim sang

van hoa"

T6 chilc cac ho~t dQng tuyen truy~n, c6 vu, gop ph~n nang cao nh~n thuc cua cac

nganh, doan the va cac t~ng l&p nhan dan trong xa v~ phong trao.

T6 chuc cac ho~t dQng tuyen truy~n v~n dQng nhan dan xay d\ffig gia dlnh van hoa,

n€p sf>ng van hoa, lang van hoa, cO' quan, dan vi~ doanh nghi~p d~t chuftn van hoa.

T6 chilc va tham gia t6 chuc cac hQi thao, hQi nghi, l&p t~p hUfrn nghi~p V\l v€

phong trao.

T6 chuc cac cUQc lien hoan van ngh~, the thao cac lang van hoa; tham gia cac cUQc

lien hoan hQi di€n van ngh~ va thi dfru the thao cac lang van hoa do huy~n, tinh t6 chuc.

3.7.2. HO'!t lIpng Clla Dili Truyin thanh xa

Ngoai cac n9i dung phan anh v€

tlOO hlOO thai S\l chung cua dia phuong, dai

truyen thaOO xa xay d\ffig chuang trinh, chuyen m\lc phan anlj v€ xay d\ffig dai s6ng

van hoa tren dia ban xa, bao g6m cac n9i dung:

- Ph6 bi€n chu truang cua Dang, chfn.h sach, phap lu~t cua Nha nuac, cac quy

dinh cua dia phuong v€ IInh V\lC xay d\ffig van hoa cO' sa.

- Tuyen truy€n, gi6'i thi~u guong nguai t6t, vi~c t6t; cac di€n hlnh tien ti€n, cac cach

lam hay, co hi~u qua trong cong tac xay d\ffig dffi s6ng van hoa tren dia ban xa.

- Ph6 bi€n van hQc-ngh~ thu~t, giai thi~u cac chuang trlnh van ngh~

qUfrn chung cua Trung tam Van hoa- Th€

thao xa va cac Nha Van hoa-Khu

th€

thao thOp. va cae cau l~c b(>; giai thi~u cae sang tac mai v€ van hQc-ngh~

thu~t qUfrn chung.

- Thong tin trao d6i v€ nhfrng vAn d€ d~t ra trong th\lc ti~n dai s6ng van hoa cua

xa, dinh huOng phat tri€n van hoa, van ngh~ va th€ thao qUfrn chung cua xa.

3.7.3. HO{lt dpng giao dliC cpng dang

T6 chuc th\lc hi~n cac chuong trinh giao d\lc c9ng d6ng duQ'c phe duy~t

T6 chuc cac ho~t d9ng thong tin tuyen truy€n duOng 16i, chu truong, cua Dang,

chinh sach, phap lu~t cua Nha nuac, quy diOO cua dia phuong; cac ki€n thuc khoa hQc, ky

thu~t v€ san xuAt va dai s6ng, gop phfrn nang cao dan trf cho OOan dan tren dia ban xa.

3.7.4. HO{lt dpng ThU'vi?n

T6 chfrc phong dQc sach, bao, t~i Trung tam Van hoa- Th€

thao xa. N€u co

di€u ki~n t6 chuc phong mUQ'n sach v€ nha ho~c phong ph\lc v\l sach luu d9ng.

T6 chuc.cac CU9C thi tIm hi€u, dQC va lam thea sach bao, cac CU9C giai thi~u sach,

thi k€ chuy~n ... gop phfrn phat tri€n phong trao dQc sach, bao ...

HuOng d~n, giup dO' xay d\ffig va duy trl ho~t d9ng cua cac tu sach, phong dQc

sach bao athon, lang, Ap ban ...

4. Thl}'c tr~ng ho~t dQog ciia Truog tam Van boa- Th~ thao xii

4.1.1. Kit qua

140

Den nay, toan qu6c da co 4.703/11.198 xa, phuOng, thi trfrn co Nha Van hoa- San

•

th€

d\lllg Nha Van hoa - San th€

thao xa, d~t t5' l~ 420/0; tren 70% s6 xa da phe duy~t quy ho~ch sir d\lng dfrt xay thao xa. Tren 50% s6 Nha Van hoa-San th€ thao xa a cac

tinh d6ng bftng, ven da da xfry d\lllg hQi truOng da nang Nha Van hoa tren 200 ch6

ng6i; san th€ thao xa v&i v&i di~n tich 90m x 120m tra len.

T~i 30 tinh, thanh ph6 trgc thuQc Trung uO'ng, co 3.880 can bQ Nha Van hoa,

th€

thao xa ho~t dQng chuyen trach va ban chuyen trach; trong do: 617 nguai co

trlnh dQ d~i hQc (d~t t5' l~ 16%),2.761 nguai co trlnh dQ trung cfrp (d~t t5' l~ 71%).

Blnh quan cac ho~t dQng cua Nha Van hoa- San th€

thao xa, trong do: Ho~t dQng t~i

ch6 64 b~6i/nam; ho~t dQng lUll dQng 46 bu6i/nam; ho~t dQng ph6i hqp 20 bu6i/nam;

thu hut han 50.000 nguai tham gia cac ho~t dQng van hoa, th€ thao/nam.

4.1.2. H{ln chi

Con 30% s6 xa chua co quy ho~ch sir d\lng dfrt sir d\lng xay d\lllg Nha Van hoa ­

San th€

thao xa. Tren 60% s6 Nha van hoa hi~n co dang bi xu6ng cfrP v~ cO' sa v~t

chfrt, thieu th6n v~ trang thi~t bi, phuong ti~n ho~t dQng.

T6 chuc 6n dinh, can bQ quan _ly va chuyen mon, nghi~p V\l cua Nha Van hoa,

thao xa vila thieu, vila yeu; ch~ dQ thil lao chua dam bao; kinh phi ho~t dQng chua dam

bao. Ho~t dQng con ngheo nan, thieu thuOng xuyen, hi~u qua chua cao; t5' l~ nguai dan

tham gia vao cac ho~t dQng van hoa, th€ thao tren dia ban xa con thfrp.

4.1.3. Djnh hzrdng xay d1p1g, phtit triin

Thgc hi~n Chien lugc phat tri€n van hoa d~n nam 2020 do Thu tu6ng Chinh phu

phe duy~t: "Xay d\lllg, ho3n thi~n, cung c6 h~ th6ng thi~t bi van hoa til Trung uong d~n

dia phuang. Chli trQng d6i m&i nQi dung ho~t dQng cua h~ th6ng Nha Van hoa, ph\lc V\l

t6t nhu cfru huOng th\l van hoa cua nhan dan. T6 chuc bQ may quan ly va ho~t dQng thea

-.

nguyen t~c chuyen nghi~p hoa tfrt ca cac bQ ph~n trong cO' cfru cua mQt thi~t ch~".

Quyet dinh s6 22/QD-TTg ngay 05 thang 01 nam 2010 cua Thu tu6ng Chinh phu

phe duy~t D~ an "Phat tri€n van hoa nang than den nam 2015, dinh hu6ng den nam

2020" da neu: "D6i v&i vilng d6ng bftng co 70% co Nha Van hoa-San th€ thao xa, 70%

Nha Van hoa-San th€

thao than d~t chufrn thea quy dinh cua BQ Van hoa, Th€ thao va

Du lich". "D6i v&i vung mi~n nlii, bien gi&i, hai dao co 50% Nha Van hoa- San th€

thao xa va 50% Nha Van hoa-San th€

thao thon d~t chuftn thea quy dinh cua BQ Van

h6a, Th€ thao va Du lich".

4.2.vin d@ xiy d\fng va phat tri~n Nha van hoa - Th~ thao khu v\fc trung du,

mi@n nui, vung dan tQc

a) Thu~n IQi

Duqc uu tien ngan sach dftu tu xay d\lllg; C6 nhi€u hinh thuc sinh ho~t van hoa,

th€ thao truy€n th6ng, mang d~m ban s~c van h6a dan tQc.

b) Kho khan

Dan cu s6ng thua that, khong gftn nhau, giao thong di l~i khong thu~n ti~n; DOl

. ;

s6ng sirlh ho~t" cua nhan dan con kh6 khan; trlrili dQ dan tri con thftp; nhu cftu sinh ho~t van

h6a, th€ thao con thftp; ti€p c~ v6l cac ho~t dQng van h6a m6l con eh~.

c) Binh huO'ng phat tri~n

- Quy ho~ch xay d\lllg, phat tri€n Nha Van hoa-San th€

thao xa phai g~n v&i quy

ho~ch dan cu, avi tri trung tam, thu~n ti~n cho vi~c di l~i cua nguai dan.

- Xay d\lllg v6l quy mo phu hQP v6l di€u ki~n kinh t€, phong tve ~p qU8n, nhu cftu, sa

thieh eua 11guOi dan va th€ m~nh trong ti€rn nang van h6a, th€ thao cua xa.

- Ho~t dQng thi€t

th\lc, hi~u qua, chu trQng cac ho~t dQng van hoa, th€

thao luu

dQng; cac ho~t dQng c6 dong nguai tham gia va cae ho~t dQng tuyen truy€n chu

truang, duCmg l6i cua Dang, chinh sach, phap lu~t cua Nha nu&c.

Tom l,i, quan ly va hu6ng dftn t6 chuc ho~t dQng trong cac thi€t ch€ van h6a tren

dia ban xa khu V\lC trung du, mi€n nui va vung dan tQc vira 6 nhUng yeu eftu chung vila

e6 nhUng d~c di€m rieng. Cae thi€t ch€ van h6a trong khu V\lC nay khong d6ng d€u

gifra cac vUng, cac dia phuong cling nhu chua d6ng bQ v€

thi€t bi, cO' sa v~t chftt va

cac dieu ki~n xa hQi khac lien quan. Tinh hinh d6 d6i hoi cong chuc van hoa xa hQi-xa

phai nang dQng, sang t~o va tranh thu S\l giup dO' cua chinh quy€n cac cftp, cO' quan

ehuc nang di d6i v&i qua trinh v~n dQng, tuyen truy€n d€ cong chung co nh~n thuc dddungss ad€n v&i cac thi€t ch€ van hoa ngay cang dong. 'NhUng vftn d€ neu ra trong

bai hQc la eh6 d\la cO' ban va til d6 cong chuc van h6a- xa hQi xa,ehinh quy€n dia

phuang nghien c(ru, v~n d\lng cho phu hQP v&i th\lc ti€n dia phuang, nh~m th\lc hi~n

t6t cac m\lc tieu phat tri€n kinh t€- xa hQi da d€

rae

142

****************

Call hoi thao luan

1. Trung tam Van h6a, Th€ thao xa co nhUng Io~i hlnh ho~t dQng cO' ban nito?

2. Hay neu nhUng nQi dung ho~t dQng cO' ban cua cac Io~i hlnh ho~t dQng t~i

Trung tam Van h6a, Th€ thao xa?

3. Hay neu nQi dung, phuang thuc ho~t dQng xa hQi h6a va dich V\l van h6a, the

thao va du Iich tren dia ban xa?

KY NANG QUAN L YvA HUaNG DAN TO CHUC cAc HO~T DONG

THONG TIN, TUYEN TRUYEN, CO DONG, TRANG-TRI KIIANH TIET

TREN BfA BAN XA KHU VT/C TRUNG DU, MIEN NUl, viJNG DAN TOC

HA VA.NTA.NG

MAKIEULY

Thai 1uqng: 8 ti€t(*)

I. MVC Bicn, YEU cAu

1. M\lc dich:

- Cung cfrP cho hQc vien nhUng ki€n thilc co ban v€ khai ni~m va ky nang quan 1y

va huOng dfrn t6 chilc cac hOl;lt d<)ng thong tin, tuyen truy€n, c6 d<)ng, trang tri khanh

ti€t tren dia ban xa khu V\lC trung du, Ini€n nlii, vung dan tQc;

- Bi€t v~n d\lng ki€n

thilc co ban v€ ky nang quan 1y va huOng dfrn t6 chilc cac

hOl;lt d<)ng thong tin, tuyen truy€n, c6 d<)ng, trang tri khanh ti€t van hOl;lt d<)ng quan 1y va t6 chilc adia phuong mlnh .

thilc co ban v€ ky nang quan 1y va huOng

2. Yeo cAn: HQc vien nfun duqc ki€n

dfrn t6 chilc cac hOl;lt d<)ng thong tin, tuyen truy€n, c6 d<)ng, trang tri khanh ti€t, d6ng thm (mg d\lng co hi~u qua trong hOl;lt d<)ng th\lc ti€n adia phuang.

II. NOIDUNG

:

Cong tac thong tin, tuyen truy€n, c6 d<)ng va trang tri khanh ti€t 1a m<)t cong vi~c doi hoi nguai thlJc hanh phai co nhUng ki~n thuc ya ky nang co bfm cc1n thi~t d~ hi~u,

thao tac thanh th\lc va tIm ra nhUng cach thilc truy€n

tai thong tin, tuyen truySn, c6

d<)ng cho d6ng bao hi€u,

tin va lam theo. D~c bi~t v&i khu V\lC trung du, miSn nlii,

vung dan t<)c noi dia ban chia c~t, di ll;li kho khan, d6ng bao sir.Lh s6ng rai rac khong

t~p trung, thi€u cac phuong ti~n truy€n thong hi~n dl;li, it thong tin, trong khi do cac th€

l\lc thil dich coi day 1£1 dia ban 1qi th~ cho hOl;lt d<)ng tuyen truySn, kich d<)ng ch6ng

pha Dang, Nha nu&c ta, chia re kh6i dl;li doan k€t dan t<)c. Do v~y, thong tin, tuyen

(*) - Ly thuy~t; 4 ti~t; Thao lu~n: 4 ti~t

144

truy€n, c6 dQng, trang trf khanh ti€t a khu V\lC nay vo cung quan trQng d6i vai cac cftp

.

chfnh quy€n va nguai lam cong tac van hoa-thong tin cftp co sa.

Chung ta dang s6ng trong mQt xa hQi thong tin, hang gia, hang phut d€u co trao

d6i thong tin mQt cach vo tlnh hay hfru y. Kho co mQt khai ni~m dfty du nao v~ thong

tin nhung no l~i co rftt nhi€u cach bi€u hi~n khac nhau, do do co rftt nhi€u quan ni~m

khac nhau va nh~n thirc v€

thong tin ngay cang phat tri€n, rna rQng.

tf\lC ti€p

Tftt ea cac SlJ v~t d€u phat ra nhfrng thong tin va con nguai d€u co th€

~ e

ho~c gian ti€p nh~n bi€t duQ'c cac thong tin do. Thong tin la hlnh thuc ph6 bi€n d€ bi€u

thi d~c trung cu~ SlJ v~t va no la phuong di~n quan trQng cua th€ giai v~t chftt.

Chung ta thuOng xuyen phai ti€p xuc vai thong tin, anganh nao, lam cong vi~c gl con nguai cling phai co thong tin mai t6n t~i va phat tri~n duQ'C. N€u thong tin khong

nh~y ben, khong kip thai, khong chfnh xac thl cong vi~c bi can tra co khi nguy hi€m

gay t6n h~i bai khong bi€t khong xu ly duQ'c thong di~p, thong bao, thong tin. Co

thong tin gia tri va thong tin khong gia tri. Gia tri cua thong tin duQ'c tfnh b~ng hi~u

qua C\l th€ nha su d\lng thong tin do rna d~t duQ'c, thong tin co gia tri, co fch la thong

tin mai, thong tin huOOg tai SlJ phat tri~n.

Nhu cftu thong tin ngay cang to 100 tren tftt ca cac IInh VlJC ho~t dQng cua con nguai. Nguai ta da phat minh ra cac phuang ti~n thong tin ClJC ky hi~n d~i va ti~n fch nhu: Truy€n hlnh, bang rna, internet, v~ tinh... d~ chuy€n tai thong tin hay thong di~p nhanh, nhi€u, re nh~m ph\lc V\l mQi nhu cftu giao ti€p va y mu6n cua con nguai. Cling chfnh VI v~y rna thong tin co suc m~nh v~t chftt. Ngay nay, thong tin tra thanh nganh

kinh t€ mlii nhQn, la tai nguyen tri thuc va la nganh khoa hQc rftt quan trQng ph\lc V\l SlJ

t6n t~i, phat tri€n cua con nguai va nhan lo~i. Nguai ta co ly khi noi r~ng ai n~m thong tin la n~m quy€n di€u khi~n. Nguai tai lanh d~o hay quan Iy bftt cir~vi~c gl, a dau, truac h€t phai n~m thong tin, di€u hanh cac phuong ti~n chuy~n tai thong tin.

Loai nguai da trai qua 5 cUQc cach m~ng thong tin va m6i Iftn l~i phat minh ra v~t

th€ chuy~n tai rieng. (*)

(*) ~ Ton Ki~n Trung, (2004),10 vqn CQU hoi vi sao v~ truy~n thong va tin hQc (trang 25), NXB DaN~ng

c~n ke, hfru hi~u.

- S\f hinh thanh ngon ngfr giup con nguai co th~ truy€n d~t thong tin mQ1 cach

- S\f sang t~o ra chfr vi€t giup con nguai truy€n d~t va trao d6i thong tin xuyen

thai gian, lanh th6.

- S\f phat minh ra gifry vi€t va ngh~ in giup con nguai buac vao thai d~i mai,

dung san phfrm in lam phuong ti~n chuy~n tai cO' ban tri thuc thong tin.

- S\f (mg d\lng di~n bao, di~n tho~i va vo tuy€n truy€n hlnh da rna rQng han ph~m

vi va nQi dung truy~n tin.

- Vi~c (mg d\lng may tinh va ky thu~t s6 da khi€n cho t6c dQ cling nhu S\f tin c~y

cua thong tin* va ghi nha thong tin tang len rfrt nhi€u, t~o nen S\f bung n6 thong tin.

Internet da giup cho nh~n thuc cua nhan lo~i phat tri~n va vi~c (mg d\lng thong tin

ngay cang rQng IOn trong cul)c s6ng s6, trong thai d~i tin hQc.

Khai ni~m "thong tin" (information) xUfrt phat til' ti€ng Hy L~p, nghla la t~o ra

rnQt hlnh thai dung d~ chi nhUng y€u t6 co th~ giup cho S\f hi~u bi€t cua con nguai v~

th€ giai xung quanh dang t6n t~i duai ml)t hlnh thuc nhfrt dinh.

thong tin rna Gi&i h~n bai nay chung ta khong nghien Clm tfrt ca nhfrng vfrn d€ v€

chi ban chuyen v~ thong tin tuyen truy~n, c6 dQng, mQt bl) ph~n quan trQng cua cul)c

s6ng hi~n t~i. Bai nay cling khong di sau tfrt ca lInh V\fC thong tin tuyen truy€n, c6

thuc sa gian, cO' ban, chung nhfrt d~ (mg d\lng vao ho~t

dQng rna chi cung cfrp ki€n dl)ng th\fc ti€n hang ngay rfrt cfin thi€t axa, phuOng, tri trfrn.

1. Nhfrng vAn d@ chung v@ ho~t dQng thong tin, tuyen try@n, c6 dQng

1.1. Thong tin la gi?

Nhu chung ta da bi€t thong tin la S\f truy€n" d~t tri thuc mai. Theo nghla thong

.". thuOng: Thong la n6i li~n rn~ch, la .hi~u ro, nftm thanh th~o. Ti,lla di~u duqc truy~n di,

la bad cho bi€t ve S\f vi~c, tlnh hinh xay rae Tin cling la dan vi cO' ban cua thong tin

bao chi, mang lUQ11g tin cO' ban v~ mQt S\f ki~n mai xay ra duqc rnQi nguai ho~c mQt

nguai quan tam.

VI v~y, thong tin la bao cho bi€t rl)ng rai, chu y€u nhfrng gl da xay ra ro rang,

trong thong tin da co S\f tuyen truy~n, do nhu cfiu thong tin cua con nguai da sang t~o

146

fa cac hlnh thuc, phuong ti~n truy€n d~t thong tin.

1.2. TuyeD truy~o la gi?

•

Tuyen la bay to ra cho mQi nguai bi€t ho~c dQc to len. Truy~n la chuy~n di, trao

S\l hi~u bi€t ki€n thuc tIT d6i tUQllg nay sang d6i tUQllg khac, S\l truy€n d~t do lam tang

cho. V~y, tuyen truy~n la S\l truy€n d~t nh~n thuc cua con nguai v€ thien nhien, xa hQi,

S\l hi~u bi€t, dfin t6i hanh dQng cho S\l phat tri~n cua con nguai. Th\lc chfit cua tuyen

...

truy€n la S\l thong tin, mu6n truy€n phai co tin. Nhung tuyen truy€n rna chung ta mu6n n6i a day la thong tin chinh th6ng, thong tin co tinh giai cfip, thong tin cua nha nuac do 1£1 thong tin chinh tri, co tinh Dang do Dang lanh d~o va cfim quy€n nh~m:

- C6 vfi dQng vien qufin chung thi dua yeu nuac, hanh d9ng C\l th~, tham gia S\l

nghi~p d6i mai.

- T~p hgp l\lC lUQllg d~ th\lc hi~n nhi~m V\l cach m~ng.

Tuyen truy€n la thong tin co tinh dinh huOng, nh~m tac dQng d€n nh~n thuc cua

1.3. C6 dQog la gi?

con nguai.

C6 la cai tr6ng. Ti€ng

tr6ng co tac dQng d€n

tlnh cam, tu tuCmg, co tac d\lng huOng dfin hanh dQng. D(Jng la ho~f dQng. VI v~y, c6 a(Jng la dung cac phuong ti~n,

cach thuc nhu: Lai noi, sach bao, tranh anh ...tac d9ng d€n tu tuCmg, tlnh cam cua s6

dong nh~m loi cu6n hQ tham gia vao nhUng ho~t d9ng chinh tri xa h9i nhfit dinh.

Trong Dgi tit aidn Bach khoa Vi~t Nam (trang 570) cho r~ng: "C6 d9ng la truy€n

ba mQt tu tuCmg b~ng hinh thuc keu gQi, c6 vfi ho~c dua ra mQt hlnh mfiu b~ng nhUng

hlnh anh, nhUng tfim guong C\l the v€ nguai th~t, vi~c th~t cho nhi€u nguai nh~m dQng

vien, huOng dfin, thuc d~y hanh d9ng thea nhUng m\lc tieu nhfit dinh."

Trong th\lc ti€n thong tin tuyen truy€n co the co nhi~u huOng, nhi~u n9i dung,

con thong tin c6 dQng co tinh C\l the, ra r~t thuOng co mQt nQi dung, mQt huOng C\l th~,

nhung cho s6 dong nguai.

Do v~y, c6 dQng la thong tin tuyen truyJn, nhung co chu ajnh ro rang hulmg con

nguiYi tlli hanh a{Jng Cl;l thi.

KINHTE

THl1O'NG MAl

'"

~

CHiNH TR!

~

TLfTlfONG

"

QuANG cAo

-;

COD9NG

\

\ \

--;

\

\

\

' ...-

TRUYEN \

TUvEN TRUYEN

I 1 \ \ \

THON)

/

" ------­

THONGTIN

SO'dB: M8i quan h~ gifra thong tin, tuyeD truy~n va c8 dQng

Sa a6 aan gian gilli thi¢u m6i quan h¢ tuang a6i gifta thong tin, tuyen truyJn, c6

a{Jng va thong tin vIIi truyJn thong, quang cao.

Sa a6 cho thdy c6 a{Jng nam trong tuyen truyJn va tuyen truyJn nam trong thong

tin. Thong tin co tuyen truyJn, c6 a(Jng ma chung ta quen gQi thong tin chinh trj.

1.4. PhaD lo,i thong tin

1.4.1. Lo{li hinh va cap dp thong tin

Theo nQi dung co thong tin thai S\l, thong tin chinh tri, thong tin xa hQi, thong tin

kinh t€,

thong tin khoa hQc ky thu~t, tin tuc ...

Theo cfrp dQ, thong tin chia thanh 3 cfrp:

- Cfrp 1: La thong bao S\l vi~c, hi9n tUQUg, S\l ki~n C\l th€.

- Cfrp 2: La thong tin giai thich, blnh lu~, d6ng thm th€ hi~n thai dQ truac SlJ ki~n do.

148

- Cfrp 3: La thong tin khong chi co thong bao rna con tuyen truy€n, c6 dQng d€n

.

dong dao quftn chung.

Tin tuc fa phan anh m{Jt Sl! ki¢n, m{Jt Sl! vi¢c, hi¢n tU(1ng mai xay ra, tlu(1c thutjt

Z(li m{Jt cach ngan gQn, di hidu nh&m tlem f(li cho nguai nghe, nguai tlQc, nguiJi xem

nhtjn thuc mai khiin hQ suy nghz va hanh tI{Jng theo m{Jt phuang huang nhdt tlinh. Tin

tuc fa tlan vi ca ban cua thong tin tlU(/C thd hi¢n duai nhiJu d(lng khac nhau. (; tidy

giai thi¢u tin tuc d(lng van ban bao chi.

- Yeu cftu:

+ Chinh xac, dung S\l th~t khach quan.

+ Co tac d\lng tuyen truy€n, giao d\lc phil hqp duOng 16i, chinh sach cua Dang,

phap lu~t Nha nuac.

+ Phan anh S\l vi~c, con nguai, vfrn d€ di€n hlOO duqc mQi nguai quan tam.

+ Co tac d\lng loi cu6n, t6 chuc quftn chung hanh dQng cach m~ng.

+ Ngtln gQn, d€ hi€u, kip thai, gay frn tuqng m~nh.

Nhilng di€u nay doi hoi nguai vi€t tin phai co chuyen mon, d~o duc ngh€ nghi~p

va trach OOi~m.

- HIOO thuc cua tin:

tin thuOng gQi la tit, dftu d€ chinh, dftu d€ chi ti€t.

+ Dftu d€

+ Than tin: Mao dftu (co khi khong co), nQi dung chiOO.

Tit CO GI MOl? Chil Yngtln gQn. ro rang va Cl) th~

Mao diu AI? LAM Gr? 0 EJAU? KHl NAO? Chi neu aiiu chuyau. neu co thS to~m bQ diSu chu yeu

Nhung yeu t3 quan trong khac thU' ong: NHU' THf: N.AO? TAl SAO?

(Hinh thap Z{Jn ngu(1c cua Line Ross)

1.4.2. Tin tuc va thong ti~, tuyen truy~n, cD i1Vng b&ng tin tuc

- Than tin phai dam bao tra lai cac cau hoi chinh:

+ Thai gian S\l vi~c, hi~n tugng, S\l ki~n xay ra?

+ Dia diem xay ra S\l vi~c, hi~n tugng, S\l ki~n?

+ S\l vi~c, hi~n tugng, S\l ki~n chinh va quan trQng nh~t?

+ Ai la nguai gay ra, nguai lien quan, anh huOng?

+ S\l vi~c, hi~n tugng, S\l ki~n xay ra nhu the nao?

Tin cfrn de ban than S\l vi~c, S\l ki~n khach quan noi len di€u rna nguai dua tin

mu6n truy€n d~t t6'i d6i tugng.

.;;.

c~ cdc loqi tin: Tin v~n, tin ng~n, tin sau, tin tuOng thu~t, tin t6ng hqp, chum tin,

,

, tin nguai tot, vi~c tot...

Khdi ni?rn truy~n thong thuirng gan vai thong tin tuyen truy~n bang phuong ti?n

kY thugt, co khi con gfJi la truy~n thong aqi chung bili truy~n thong di vai s6 dong.

Theo do S\l tac dQng cua thong tin den con nguai cling co 3 giai do~n.

Giai do~n 1: Con nguai' tiep nh~n kien thuc m6'i. Giai do~n phan anh the gi6'i

xung quanh.

Giai do~n 2: Bien kien thuc thanh ni€m tin, thanh dQng l\lC de hanh dQng (a d~ng

kha nang).

Giai do~n 3: Bien long tin tharm hanh dQng, vi~c lam C\l the.

Trong xa hQi co giai c~p va d~u tranh giai c~p, thong tin duqc Slr d\l11g de bao v~

lqi ich giai c~p th6ng tri. Nhfmg thong tin nh~m dinh huOng suy nghT, hanh dQng cua

qUfrn chung vllqi ich cua giai cfip, cua dan tQc, cua qu6c gia la thong tin chinh tri.

Thong tin chinh tri la bQ ph~n qu~n trQng nh~t trong thong tin xa hQi, bao ham

,~

cac chu truong, chinh sach, mQi S\l ki~n di~n ra trong lTnh VlJC chinh tri dai s6ng xa

hQi, quan h~ giai cfip, qu6c gia va qu6c te va la cO' sa cua cong tac c6 dQng chinh tri.

Cac thong tin chinh tri la vu khi s~c ben cua giai c~p th6ng tri de tuyen truy€n,

dinh hu611g cho mQi ho~t dQng cua qUfrn chung va xa hQi cho phu hqp v6'i quan diem,

m\lc tieu, lqi ich cua giai c~p quan ly, th6ng tri xa hQi.

150

Vi~c sir d\lng thong tin nhfim phan anh cac ho~t dQng chinh tri xa hQi cua toan

.

Dang, toan dan, toan quan ta trong vi~c th\lc hi~n cac nhi~m V\l cach m~ng do Dang

CQng san Vi~t Nam lanh d~o la nhfim dinh huOng tu tuOng, huOng dfrn toan xa hQi ta dmln k~t, ph~n d~u ho~m thanh cac nhi~m V\l mvc tieu, 1:9 tuOng xfty dl)'Ilg va bao v~ t6 qu6c Vi~t Nam Xa hQi Chu nghla, d6i mai va hQi nh~p thea huOng cong nghi~p hoa,

hi~n d~i hoa va m\lc tieu dan giau, nuac m~nh, xa hQi dan chu, cong bfing, van minh.

Toan bQ cac ho~t dQng thong tin mQi luc, mQi nai tuyen truyen, v~n dQng qu~n

chung rQng khfip, c6 vfi r~m rQ s6 dong co tac dQng thi dua m~nh me d€ ca h~ th6ng

chinh tri, toan xa hQi hoan thanh nhi~m V\l cach m~ng gQi la eong tde thong tin, tuyen truy~n, c6 i1(Jng.

1.5. Nhi~m VI}., yeo cAn eua eong tae thong tin, tnyen troy~n, e8 dQng 1.5.1. Nhifm VII chu y2u cua cong tac thong tin, tuyen truy~n, ca ilpng - Tnrc ti~p t6 chuc th\lc hi~n nhi~m V\l thong tin~ tuyen truyen~ c6 dQng bfing h~

,

th6ng ho~t d9ng cua nganh v&i cac phuong phap, nghi~p V\l va cac hlnh thuc sinh

dQng phu hqp dieu ki~n, d~c thu cua dia phuong gop ph~n huOng dfrn tu tuOng, hanh

dQng cua qu~n chung th\lc hi~n chu truong, duOng l6i, chinh sach cua Dang, Nha

Nuac ph\lc V\l nhi~m V\l chinh tri cua trung uong va dia phuong.

- Phan anh cac ho~t dQng cua qu~n chung, cac di~n hlnh tieu bi€u

trong phong

trao thi dua tren cac lInh V\lC ho~t dQng xa hQi tren dia ban. Phan anh tam tu, nguy~n

vQng cua qu~n chung d~n cac cO' quan quan ly giup Dang va Nha nuac de ra ho~c dieu

chinh cac chu truong, chinh sach phil hqp lqi ich cua dAt nuac, cua t~p th€, cua nhan

dan lao dQng.

- Kip thai lam sang to quan di~m, duOng l6i chinh sach cua Dang, phap lu~t cua

Nha nuac thich hqp vai dieu ki~n dia phuang, ph6 bi~n cac bi~n phap quan ly chi d~o

th\lc hi~n cua chinh quyen dia phuong.

-a khu V\IC trung du, mien nui, vUng dan tQc nhi~m V\l cua cong tac thong tin, tuyen truyen~ c6 dQng nhfim ch6ng mQi am mUll "di€n bi~n hoa blnh", xuyen t~c cua

ke thu, cua cac th~ l\lc phan dQng va cac hanh dQng chia re doan k~t dan tQc, ton giao

gay mAt long tin cua dan vai Dang va Nha nuac, pha ho~i S\l nghi~p cach m~ng.

- Bi~u duong cac di~n hinh trong phong trao thi dua yeu nuac, lao dQng san xu~t,

bao v~ an ninh t6 qu6c, t~o S\l ph~n khieh cach m~ng tren mQi IInh V\lC dai s6ng. Phe

phan cac bi~u hi~n tieu C\lC, n~p lam, n~p nghI l~c h~u, me tin di doan...

- Gar phftn xay d\ffig duc tinh t6t d~p cua con nguai, xay dlJIlg va phat tri~n n~n

van hoa Vi~t Nam ti~n ti~n, d~m da ban sftc dan tQc.

- Dam bao gift gin bi m~t qu6c gia, gift gin doan k~t trong nQi bQ nhan dan, phat

huy suc m~nh quftn chung, neu cao tinh thftn sang t~o va trach nhi~m cua ca nhan, cua

cQng d6ng nh~m xay d\ffig va bao v~ t6 qu6c xa hQi chu nghla.

-.;

- HuOng d~n cac don vi, t~p th~, ea nhan sir d\lng co hi~u qua cac phuong ti~n thong tin d~i .chung gop phftn rna rQng ph~m vi tac dQng cua cong tac thong tin, tuyen truy~n, c6 dQng rQng rai va hi~u qua.

1.5.2. Yeu cau d6i vOi cong tac thong tin, tuyen truy~n, ca dVng

Cong tac thong tin, tuyen truy~n, c6 dQng phai dam bao va dap (fig cac yeu cftu sau:

- Tinh Dang, tinh tu tuOng.

- Tinh chan th~t, chinh xac.

- Tinh thi~t th\lc, C\l th~.

- Tinh ra rang, d~ hi~u.

- Tinh nhanh nh~y, kip thai, thuOng xuyen lien t\lc.

Cac yeu cftu nay cung la tinh ch~t eua cong tac thong tin, tuyen truy~n, c6 dQng,

1.5.3. Thong tin, tuyen truy~n, ca dVng bdng tin tuc

Cae phuong thire ph6 bi~h, truy~n tM tin tlr~ nhu: D~li phat thanh, truy~n thanh;

cac tr~m, bang tin; cac phuong ti~n thong tin d~i chung; cac chuang trlnll ho~t dQng

cua dQi thong tin lUll dQng, sinh ho~t cQng d6ng...

Thong tin, tuyen truy~n, c6 dQng la qua trinh nftm bftt thong tin, san xu~t tin va

truy~n tin d~n d6i tuqng va cong chung.

152

b~t ky phuong thuc thong tin nao cling phai v~n d\lng.

S« d8: H~ th6ng cong tac thong tin, tuyen truy~n, c6 dQng

CO' quan

Dang

Chinh Phil

M,t tr,n T6 quAe, doan th@ va cac hQi

- Ban tuyen giao TW.

- BQ Van hoa-The thao-Du

- V\l tu tu6'ng, van hoa.

lich; BQ Thong tin - Truy€n

- Bao Nhan dan.

- Bao, t~p chi.

thong.

- T~p chi CQng san.

- TruOng nghi~p V\l nganh.

- Cac co quan thong tfin va

- Cac HQc vi~n chinh tri

bao chi cua TW va chinh

Qu6c gia va HQC vi~n

phu.

Bao chi- Tuyen truy€n.

- T~p chi cua cac BQ va co

- Cac vv, cvc chuc nang.

quan ngang BQ.

- Vi~n

nghien Clm Khoa

- Dai truy€n hlnh VN,

Dai

hQc.

,

tieng noi Vi~t Nam.

- Nha xufit ban Chinh

- Cac V\l-C\lC chuc nang (C\lC

cfip TW

tri-Sl! th~t Qu6c gia.

tu tuang van hoa, Cvc van

hoa, Cvc bao chi, Cve xufit

ban... ).

- Cac nha hat, Doan ngh~

thu~, Buu chinh- Vi€n thong.

- Nha xufit ban, Thu vi~n

qu6c gia~ va cac thu vi~n

chuyen nganh.

- Nha trien lam, cac Hang

phim (hang phim thai Sl!, tai

li~u, khoa hQc ... ).

- Bao, Dai phat thanh

-

- Cac Sa Van hoa-The thao-

Co quan Tu tuang-Van

cfip Tinh,

truy€n hlnh.

hoa (NQi bQ nganh).

Du lich, Sa Thong tin-Truy~n

Thanh ph6

- TruOng Chinh trio

thong.

- Trung tamlNha van hoa,

Nha thong tin... Thu vi~tl,

cua hang sach bao.

- Cac doan ngh~ thu~t, UQi

Thong tin Luu dQng.

- C\lm c6 dQng; r~p chi€u

phim.

- UQi Chi€u bong Luu dQng

va Bang hinh...

- Uai phat thanh va thap

- Phong Van hoa, Phong

hinh (FM).

Thol1g tin Thu vi~n, cua hang

C~p

sach bao.

Huy~n,

- Ban tin.

Qu~n

va

- Trung tam van h6a, UQi

- Bao cao vien.

tuO'ng

Thong tin Luu dQng.

duO'ng

- C~m c6 dQng, pano, r~p-bai

chi€u phim.

- Ban tuyen ghlo.

- Ban van h6a-xa hQi.

- Uai truy~n thanh.

- Trung tamlNha van hoa,

UQi Thong tin, Thu vi~n,

QUfrY sach bao.

Xa

Phuang

Thi tr~n

- UQi khong van~ ngh~ chuyen, Cac cO' sa TruOng hQc, U6n Bien phong, cO'

quan don vi tren dia ban.

- Tr~m bang tin, c\lm pano,

Buu di~n va Ui~m Buu di~n

Van h6a xa, Ui~m internet.

154

- San bfii sinh ho~t van h6a,

the thao.

- Tf> nh6m van ngh~-ca khuc,

Tuyen truy€n vien ·

cau l~c be>, tu sach, Internet...

Thon Ban

- Gia dinh ngh~ tllu~t, diem

.

- Ap Khu

karaoke.

ph6

- Ce>ng tac vien-h~t nhan van

ngh~.

Vai·tro, vi tri cong tac thong tin, tuyen truy~n, c6 dQng r~t quan trQng, r~t ra rang.

VI v~y, Chinh phu da co Chiin IU(fc phdt tridn thong tin din niim 2010 nam trong

chiin IU(fc phdt tridn kinh ti-xG h6i din niim 2010. Quy€t dinh cua Thu tu6ng chinh

phu s6 219/2005/QDTTg ngay 9/5/2005 da chi ra: Phat tri~n va hi~n d~i hoa m~ng

lucri thong tin d~i chung, nang cao ch~t lUQ'Ilg cac san phfirn, dich V\l phat thanh, truy~n

hlnh, bao tri, xu~t ban. D€n nam 2010 hoan thanh co ban vi~c ph6 c~p cac phuong ti~n

phat thanh, truy~n hlnh d€n rn6i gia dlnh. Phat tri~n cac di~m van hoa k€t hqp h~ th6ng bUll C\lC kh~p cac xa trong nu&c. Dung ti€ng n6i dan tQc va chu vi€t cua cac dan tQc c6 chu vi€t tren cac phuong ti~n thong tin d~i chung avung d6ng bao dan tQc... Theo tinh thfin nay Nha nu&c se phat tri~n cac lo~i thong tin. sau:

- Thong tin qua bao chi i~: thong tin qua sach, thong tin qua phat thanh, thong tin

truy~n mi~ng, thong tin qua truy~n hlnh, thong tin qua di~n anh.

- Muc huCmg th\l blnh quan dfiu nguai 10 ban bao/nguai/nam; sach la 5

tren truy~n hlnh 60%; 100% gia ban/nguai/nam; ty l~ phim truy~n Vi~t Nam chi€u dlnh ad6ng b~ng c6 phuong ti~n nghe nhln; 100% gia dlnh mi~n nui c6 phuong ti~n nghe ho~c nhln.

2. C6 dQng trlfc quan va vi tri, tac dl}.ng clla no trong cong tac tuyen truy~n,

c6 dQng

2.1. Khai ni~m

C6 dQng tIVc quan la nhung phuong phap, hlnh thuc tac dQng tIVc ti€p van giac

quan, chu y~u van m~t con nguai, t~o nen ~n tUQ'Ilg v~ mQt v~n d~ nh~t dinh thea m\lc

dich rna nguai tuyen truy~n, c6 dQng mu5n truy~n d~t t&i lam cho hQ hi~u va lam theo.

Chi thi 118CT/TW ngay 23-12-1965 cua Trung uong Dang Lao dong Vi~t Nam v~

cong tac thong tin, c6 dong da OOftn m<:tnh t&i vi~c cai ti~n va lam t6t mot 86 hiOO thuc

c6 dong tl1Jc quan nhu:

b~ng nhi~u hiOO thuc trong quftn chung.

- Bao darn ph6 bi~n nhUng khftu hi~u v~ nhi~m V\l chinh cua Dang va Nha nu&c

- Nang cao va phat tri€n cac lOl;li traOO c6 dong, anh tuyen truy~n, t6 chuc tri€n

lam d€ kip thai ph6 bi~n cac OOi~m V\l chinh cua Dang va Nha nu&c.

.;

- Phat tri€n den chi~u, ph6 bien rong rai OOUng phim thai S\l va tai li~u acO' sa.

Nha tinh chftt C\l th€, sirlh dong cua no thong tin, c6 dong tl1JC quan co suc thuy~t ph\lc lOi cu6n ml;lnh me quftn chung, nhftt 1£1 d6i v&i nong dan. No co tac d\lng

tl1Jc ti€p hu6ng dftn nguai ta lam theo, thuc gi\lc nguai ta hanh dong, no gftn cong tac

tuyen truy~n, c6 dong v&i cong tac t6 chuc haOO dong.

lam len vi tri rdt quan tr9ng. Di a6i viii nhung hogt ar;ng nho, nh?, luu ar;ng hinh

thanh ddn h¢ th6ng nha thong tin, nha triin lam, h¢ th6ng kh6u hi¢u, biiu ngu, tranh tU(1Ylg cd a(mg... glin liJn vai vi¢c xay dvng nhfmg trung tam va cong trinh van hOG. T6 chuc nhfmg cur;c tham quan anhfmg nai co kinh nghi¢m san xUdt tien tiin, nhung di t{ch lich sit va cach mgng. D6y mgnh hogt ar;ng aen chiiu, ph6 biin rr;ng rai anh

tuyen truy~n, phim thai Slf va phim tai li¢u khoa h9C ky thugt. TUng af/t t6 chuc cac

af/t thi aua, thi san ph6m, giai thi¢u kinh nghi¢m san xudt, quan Iy, cac bu6i mUng cong, 19p cong.... co y ngh'ia c6 ar;ng mgnh me va giai tri lanh mgnh".

2.2. MQt s6lo,i blob c6 dQDg tr\fc quaD ebu y~u 1

2.2.1. Khau hi?u

Chi thi 07/CT-TW ngay 19-3-1977 cua Ban bi thu Tnlng uong Dang.COng san Vi~t Nam nhftn m<:tnh: "Phai aua cac hinh thuc c6 ar;ng trlfc quan, a(Lc bi¢t la triin

Khftu hi~u la hlnh thuc phat bi€u rAt co duc, ngftn gQn, ro rang va d~ 00& v~ mot

1 _ Nguy€n Phan NgQc - evc van hoa thong tin cO' sa: Cong tac thong tin c6 G6ng Tri~n lam- Nxb Ha N<)i 1997

156

m\lC dich trong tUng giai dOl;ln ho~c tUng thai gian ooAt dinh.

Chi co Trung uong Dang, Dang uy cac cfrP mai co quy~n d~ ra khfru hi~u trong

Di~u quan trQng nhfrt cua khfru hi~u Ia phai co tinh thai S\I nong h6i. MQt khfru hi~u khi kh6ng con y nghla thai S\f thi kh6ng con tac dVng tuyen truy€n, c6 d<)ng, co khi tac d\lng nguQ'c I~i (phan tac d\lng).

nganh, doan th€ mlnh nhung phai duQ'c Trung uong Dang va Cfrp uy Dang (neu Ia dia

phuong) thong qua.

Trong qua trlnh hanh dQng cach m~ng, quftn chung tich C\IC thuOng neu ra nhfing

khftu hi~u d€ dQng vien c6 vli lfin nhau. Vi the, co quan thong tin-c6 dQng phai giup

(tham mlm) Cfrp uy Dang kip thai n~m b~t, u6n n~n va chi d~o. Vi d\l: trong chien

dich Di~n Bien Phu, anh chi em dan cong co cau ho: "Deo cao thi m{ic aeo cao, tinh

thdn tiip vgn con cao han aeo". Dang uy V~n tai Ti~n phuong da nhanh chong n~m

b~t, ph6 bien thanh khfru hi~u c6 dQng tren toan tuyen duOng v~n tai.

a. Phan IO{li khau hifU

- Khftu hi~u keu gQi: Ttlt ca vi T6 qu6c xii hl}i chit ngh'la, vi 1uJnh phitc cUll nJuin dan!

- Khfru hi~u co tinh chfrt khftng dinh, khftu hi~u co tinh chftt cau hoi, khftu hi~u

kheu gQ'i nhvnhang c6 dQng cho mQt vi~c, khftu hi~u co tinh chftt chi d~o ...

- Khftu hi~u chao mUng: Tinh thdn ngay Cach mgng thang Tam va Qu6c khanh 2­

9 muon niim!

Nhung n6i chung, can ClI vao th\Ic ti~n, chi nen phan thanh 2 Io~i khfru hi~u:

- Logi kh6u hiru chiin IU(1c d€ Iau dai, neu vftn d~ chung trong ca giai do~n cach

m~ng (m\lc tieu co ban va thuOng la khftu hi~u tuyen truy~n nhung cling co ca khftu

hi~u hanh dQng) nhu:

Dang Cl}ng san Virt Nam quang vinh muon niim!

Nuac Cl}ng hoa xii hl}i chit ngh'la Vi?t Nam muon niim!

Chit ttch H6 Chi Minh v'l agi s6ng miii trong Sl! nghirp cita chung ta!

- Logi khdu hiru chiin thugt thuOng la khftu hi~u c6 vli hanh dQng mQt vfrn d~ C\l

th€, chi dua ra trong mQt thai ky ng~n, rbi phai thay d6i kip thai (m\lc tieu truac m~t).

ph~m vi lanh d~o cua Cfrp uy Dang. Cac nganh, cac doan th€ d~ ra khfru hi~u cho

Nhung doi khi cling co ca khfru hi~u tuyen truy€n. Khfru hi~u c6 dQng phai th~t ng~n,

th~t ro rang, th~t d€ nh6, nen co duc mQt m\lc tieu, mQt cong viec C\l thS thi€t th\Ic.

Khfru hi~u c6 dQng: Ra suc hoan thanh ki hO(lch Nhil nuac nam 2011.

Khfru hi~u tuyen truy€n (thuOng la khfru hi~u chao mUng cac ngay ky ni~m lOn,

chao mUng khach nu6c ngoai d€n): Nhi?t li?t chao mUng Ngay Qu6c khanh 2-9-2011.

b. Cach viit, ke, treo va h6 khOu hifU

khfru hi~u d€ ho ho~c vila d€ ke vila d€ ho, co khfru hi~u l(;li chi d€

in tren bao ho~c

truy€n don, £11' phich... Khong phai khfru hi~u nao cling cftn ke va nhi€u khfru hi~u khong

dung d€ ho duQ'c. Khfru hi~u duQ'c chQn d€ ke cftn viit au va viit aung, khong duQ'c sai sot. Phai nghien elm cach trinh bay, siip xip d€ nhftn m(;lnh duQ'c y chinh quan trQng.

- vJ kjJ thuqt: Chfr th~ng hang tren mQt dong ke., chfr ki€u dUng thi vuong g6c v6i tren dong ke. Khfru hi~u co chfr s6 thi chit s6 cung

dong ke, chfr ki€u nghieng thi d€u

ki€u ki€u chfr, d~t dftu dung trQng tam. Cftn co khoang cach chung nhftt dinh gifra cac

chfr trong mQt tir, gifra tir nay v6i cac tir khac va gifra cac chfr trong khftu hi€u.

- vJ b6 c¥c chiJ:: Phftn chfr n~m gQn trong phfin n€n va chi€m mQt ty l~ thich hQ'P,

can d6i, hai hoa v6i phftn n€n. Vi d\l:

- Dftu d~t dung trQng am: THANH HOA

- Dftu d~t khong dung trQng am: THANH HoA

- MQt s6 ki€u chfr s6 don gian, d€ dQc:

ABCDEFGHIKLMNOPQRSTU

VWXYZ

0123456789

.;

ABCDEFGHIKLMNOPQRSTU

VWXYZ

- 0123456789

+ Ki€ll chfr dUng va chfr s6 thea ki€u chfr:

ABCDEFGHIJKLMNOPQRSTU

VWXYZ

- 0123456789

158

V6i khai ni~m khfru hi~u nhu dii neu atren khong phai kl1fru hi~u nao cling co th€ dung d€ ho khi mit tinh, khi di€u hanh. C6 khfru hi~u d€ ke tren pa-no, tren tuOng, co

+ Ki€u chfr nghieng va chfr s6 thea ki€u chfr:

ABCDEFGHIJKLMNOPQRSTU

VWXYZ

- 0123456789

+ Phfrn chfr can d6i, hai hoa v6i phfrn n€n, ng~t cau dli y, khoang cach gifra cac

chfr trong mQt tir, gifra cac tir hgp lY.

ToAN DAN DoAN KET

XAY Dl/NG DOl SONG VAN HoA

+ Phfrn chfr khong can d6i (nho qua) v6i phfrn n€n, ng~t cau khong hgp ly,

khoang cach gifra cac chfr trong mQt tir, gifra cac tir khong th6ng nhftt.

ToAN DA N DoAN KET xAY D l/NG DOl SONG VA N H OA

- Milu sac khdu hi¢u: Dung mau s~c tuai tAn, I1JC ra co tinh tuang phan cao d€

tang S\I t~p trung va lam n6i b~t mau chfr v6i mau n€n (vi d\l: n€n mau do chfr mau

tr~ng va nguqc l~i, n€n mau xanh chfr mau tr~ng va nguqc l~i ....), tuy thea nQi dung

tuyen truy€n d€ chQn mau cho thich- hgp, khong nhftt thi€t khftu hi~u nao cling ke, cAt

dan chfr mau vang n€n do.

Ke kh6u hi?u cdn trinh bay ro rang, gian di va d?p d€ nguai m6i bi€t chfr dUng a nai xa cling co th€ dQc ra, dQc dli khftu hi~u. Khftu hi~u thftp khi€n nguai di duOng

khong th€ xem duqc. Khftu hi~u chi chit, ho~c n6i sat I1hau lien ti€p vua it hi~u qua

vira lam xftu duOng ph6, canh quan. Ki€u chfr d€ ke khftu hi~u tren tuOng, hay tranh c6

dQng, tri€n lam... cfrn gian di, d€ dQc, thich hgp v6i tam ly dan tQc nhftt la d6ng bao cac

dan tQc thi€u s6. Cho nen nguai lam cong tac thong tin c6 dQng phai bi€t chQn ki€u

chfr thich hgp v6i nQi dung va v6i nhfing d6i tuqng flhftt djnh.

Kh6u hi?u cdn dU(1c treo dung chJ, cdt dung luc

luqc d€

Nhfing khftu hi~u chi€n

lau dai nhftt la khftu hi~u v€ Dang, Nha nu6c va Bac H6 phai duqc ke to anhfing nai trang trQng, tren cac cong trinh c6 dQng b€n ch~c nhu: bang tuOng lOn, tuOng cao, tren suOn nlii ho~c atfrm cao nhfrng cong trinh ki€n truc cong cQng. Khftu hi~u v€ Dang, Bac H6 viet, treo, dan trong nha thl phai vi€t~ dan, treo atren cao, nai trang trQng. Nhfing khftu hi~u co gia trj mQt thai gian ng~n thl chi

•

nen ke amang tuOng nh6, t6t nhftt la ke, dan chfr tren pa-no, tren cot ho(lc vai d~ xoa ngay, cftt di ngay sau khi h~t tac d\1ng.

KhAu hi~u chQn khi mit tinh, di~u hanh phai ng~n gQn. ChQn khAu hi~u d~ ho cfrn

xem xet ky, d~ ho va khong bi hi€l1l~ch l~c.

2.2.2. Biiu ngii'

~

Bi~u ngfr la mQt do~n trich ng~n gQn trong cac van ki~n tai li~u cua Dang va Nha nuac, trong lai noi cua lanh t\1, a cae. tac phAm kinh di~n cua cac b~c thfry chu nghla Mac-Lenin va cac danh nhan, anh hung co nQi dung phu hqp nh~m tuyen truy€n, c6

dQng cho rnQt nhi~m V\1 nhftt dinh.

Bi~u ngfr co tfrm quan trQng nhu khfiu hi~u. Chi co Cftp uy Dang chQn cO' quan

giup vi~c la Ban tuyen giao rnai co quy€n h~n cho phep trich bi~u ngfr. CO' quan thong tin a dia phuang giup Uy ban Nhan dan va Cftp uy Dang lam nhfrng bi~u ngfr tuyen truy€n, c6 dQng cho nhi~m V\1 cua dia phuang ki~m soat vi~c vi~t, treo, dan bi~u ngfr va khAu hi~u anO'i cong cQng.

2.2.3. Tranh c6 ilpng

Tranh c6 dQng thuOng gQi la tranh ap phich la rnQt th~ lo~i d(lc bi~t cua ngh~

thu~t db ho~ trong ngh~ thu~t t~o hlnh, dung hlnh ve la chinh k~t hqp v6'i khfiu hi~u

lam phuang ti~n di~n d~t chu d€

tu tuOng, co th~ in ra ho(lc sao chep thanh nhi€u ban

rna gia tri vftn gfrn nhu nguyen ban. Tren th~ gi6'i, tranh ap phich da co til lau nh~m

tuyen truy€n, c6 dQng, quang cao cho cac ho~t dQng chinh tri, van hoa, thuang m~i .... d nuac ta, tranh c6 dOng duQ'c g~n li€n v6'i each m~ng a Vi~t Nam, da co vai tro to lOn, ph\1c V\1 d~c l\lc cho nhi~m V\1 chinh tri va cUQC s6ng cua nhan dan. Buc ve dfru

tien thu<)c th~ lo~i nay la tac ph~m "Vi~t Nam tJ(jG. l(lp th{Ji ken loa" dang tren bao D(jc

I4p nam. 1~41-1946 eua lanh t\1 Nguy€n Ai Qu6c. Trong su6t qua trlnh phat tri~n cua

each rn~ng tranh c6 d9ng ·'Iuon la vu khi s~c ben, kip thai tren rn~t tr~n chinh tri tu

tuOng eua Dang. B~ng Sl! rung cam chinh tri sau s~c, net but tai hoa, cac ho~ sy da th~ hi~n Ijch sir ve yang c~a dan t<)c, c6 vii tofm dan, toan quan du6i SlJ Hinh d~o cua Dang CQng san Vi~t Nam l~p nen nhfrng chi~n cong huy hoang trong Sl! nghi~p dftu tranh

danh dQc l~p th6ng nhftt, xay dlJt1g va bao v~ T6 qu6c Vi~t Nam Xii hQi Chu nghla,

th\l'c hi~n cong nghi~p hoa, hi~n d~i hoa dftt nuac.

lh.n

I

1

1

1

1

1

1

'I

1

.

1

1

Tranh c6 dQng la mQt lo(;\i hinh da phat tri€n rQng khip, di vao cUQc s6ng, lam t6t

1

1

chuc nang tuyen truy~n, c6 dQng va gop phfin thoa man mQt phfin nhu cfru trang tri,

1

1

1

1

1

1

1

1

1

gop phfrn tUng bu&c nang cao trinh dQ thftm my cua nhan dan.

1

1

1

Hai lO(li ap-phfch cd a6ng:

1

1

1

Nguyen tic chung v~ ngon ngu cua tfrt ca cac lo(;\i tranh la: Mau sac, auang net. Tranh c6 dQng khac cac lo(;\i tranh khac (son dfiu, son mai, l\la...) a chuc nang cua no nh~m thgc hi~n d(;\t nhfit chuc nang c6 vu hanh dQng.

1

1

1

Lo~i ap-phich c6 dQng dung hinh ve la chfnh k€t hqp v&i khftu hi~u co tac d\lng

1

1

thu duqc ngay nQi dung chinh mQt each nhanh nh(;\y rna ta gQi

1

1

1

1

1

1

lam cho nguai xem ti€p la tranh ~d a9ng hi~n duqc dung rfit ph6 bien trong cong tac tuyen truy~n anu&c ta.

1

1

ho~c trong cae hQi truOng~ cau l~c bQ~ lOp h<)c.

1

1

1

Lo(;\i ap-phich tuyen truy~n va gi&i thi~u ti mi co tac d\lng lam cho nguai xem hi€u C\l th€ cua mQt vfrn d~. Lo(;\i ap-phich nay thuOng dan a trong nha, tr(;\m thong tin

Cong trinh cd a9ng ngoai trai hay C1:lm cd a6ng la nhung tranh hay tuqng c6 dQng ho~c khftu hi~u duqc phong to tren pano, tren tuOng... T6t nhfrt la nen lam tUng pano c6 dQng, mQt ho~c hai pano (mQt pano tranh, mQt pano khfiu hi~u) a nhUng nai dong nguai qua l(;\i nhu b€n xe, nha ga ho~c dfiu vao hay dfiu ra cua khu vgc dia ph~n sa t(;\i. Cling co th€ tnlng vao mQt vfin d~.

2.2.4. Tranh cham biim

Tranh cham biim la m9t th€

lam thanh gian pano c6 dQng g6m nhi€u tranh c6 dQng, nhung t~p

lo(;\i cua nganh d6 ho(;\ trong ngh~ thu~t t(;\O hlnh,

dung hinh ve la chinh v&i duOng net, mau sic rfrt don gian va cuOng di~u mQt cach

khai quat nhUng d~c di€m nao do trong tinh cach cua con nguai d€ gay cuai.

Tranh cham bi€m duqc dung ph6 bi€n trong bao chi, ban tin nh~m phe binh mQt

each nh~ nhang va than ai mQt vi~c lam sai trai nao do trong cUQc s6ng.

Tranh aa kich cung la mQt hlnh thuc trong th€

lo(;\i tranh cham bi€m, dung

phuong phap cuOng di~u nhfrng tinh cach cua con nguai, cua mQt hi~n tuqng trong

cUQc s6ng d€ ch€ di~u sau sic hay phe phan m(;\nh me khong chut thuong xot nhUng

2.2.5. Triin lilm

tinh each xfru, nhung vi~c lam xfru, nhfrng hi~n tuqng xfiu.

Tri€n

lam la mQt hlnh thuc trung bay co tirlh ngh~ thu~t t6ng h(1JJ va co h¢ th6ng thea mQt nQi dllng, chu d€ nhftt dinh b~ng phuong phap trgc qU(lIl nh~m tuyen truy€n, c6

dQng, giao d\lc quftn chung. Tri€n lam thoa man nhi€u d5i tuqng nguai xem. NQi dung tuyen truy~n, c6 d(>ng thfun nh~p v,ao nguai xem nhy nhang, gay cin tuqng Sail s~c dQng thay th~ mQt bao cao t6ng k~t rftt sinh l~i duQ'c lau trong tri oc cua hQ. Tri€n

lam co th€

lQ xuc cam trgc ti~p.

dQng (vI nguai xem thfty t~n In~t, So' t~n tay) va co th€ bi€u

HInh thuc tri€n

lam ph6 bi~n a co So' va co tac d\lng t6t la trung bay chuyen tJ~

gQi la tri€n lam nh6.

- ;

tranh ho~c la anh duQ'c s~p x~p mQt cach co h~ th6ng v&i S\I thuy~t minh dfry du, ra

rang nhAm tuyen truy€n, c6 dQng cho m9t chu d€ nhftt dinh. Hlnh thuc gQn, nh~, rftt thich hqp v&i ho~t dQng thong tin, c6 dQng aco sa.

BQ tri€n

lam nh6 co th€ g6m cac th€ lo~i: Lo~i ph6 bi~n khoa hQc ky thu~t; Lo~i

k€ chuy~n v€ nguai t6t, vi~c t6t va phe blnh nguai lam sai, vi~c lam sai; Lo~i Thai S\I

tai li~u.

Tri€n

lam nh6 chu y~u tuyen truy€n, c6 dQng cho cai dang lam, se lam, t~p trung

chu d€ m&i t~o duQ'c ftn tuqng sau. M6i bQ tri€n lam chi nen co ttl 5-7 to' tranh ve va anh

nhi€u nhftt la 15 to' d€ nguai thuy~t minh cling d~ thuQc, d~ n~m sau chu d€ tri€n lam.

2.2.6. Doan c8 llVng

Doan c6 dQng la dung mQt s6 dong nguai cung di~u hanh, co th€ kern thea ca

vi~c ho vang cac khftu hi~u nh~m tuyen truy~n, c6 dQng cho mQt ho~t dQng nao do co

tinh chftt dQng vien qUfrn chung sau rQng nh~m m\lC dich dQng vien, c6 vfi mQi nguai

huOng Ung lam theo. Tu)' muc dQ yeu cfru cua cong tac tuyen truy~n rna chQn phuong

thuc C\l th€ t6 chuc doan c6 dQng linh ho~t nhftt, tac dQng tam ly nhi€u nhftt va d~t hi~u

.....

qua caoMuhftt!,

Doan c6 dQng thuOng di~n ra sau cUQc mit tinh ng~n, r6i ti~n hanh di€u hanh thea

mQt lQ trlnh xac dinh.

v~ phuang ti¢n: Co th€ dung 0 to, mo to, xe may, xe d~p, xich 10 thuOng duQ'c

trang bi h~ th6ng tang am, micro, loa co cong suftt lOn, trang tri tranh (ho~c Pa-no, ap

162

Triin lam nh6 la trlnh bay mQt bQ g6m nhi~u to' tranh va anh, ho~c mQt bQ toan la

.

phich). C6 dQng: Khfru hi~u, ho~c bQ tri€n lam nho, tai li~u tuyen truy€n nhu truy€n

vJ phuong thue hOl;lt t/911;g: I:)~ gay khong khi soi d<)ng thu hut qUfrn chung nhan dan th~m gia dong dao thl vi~c bai tri my thu~t rftt quan trQng, doan c6 dQng vua di

don, to' rO'i...

tri cfin phai ton trQng lu~t l~ giao thong, khong d€ cao qua ho~c chOm ra rQng qua lam

~ .

vua hoa nh~c, danh tr6ng, thanh la, mua ky lan, su tir. N~u phat thanh tuyen truy€n thl phai ngftn gQn, ro rang, cho xe dUl1g a nlQt di€m nhftt dinh d€ co hi~u qua cao. Day la mQt d~ng xen ke gifra tuyen truy€n mi~ng, tr\lc quan, van ngh~, c6 dQng nen khi trang

toa~ trong khi lam nhi~m Vl;t, cfin thi~t phai co xe canh sat giao thong he> trq.

2.2.7. Mit tinh

can tra giao thong. Khi hanh ti~n cac xe phai gifr dung C\l ly gian cach d€ dam bao an

La cUQC t1) tap qufin chung dong dao d€ bi€u thi thai dQ chinh tri d6i vai nhfrng

a ch~ dQ xa hQi cua chung ta th\lc hi~n dan chu xa hQi chu nghla, t6 chilc mit tirlh

vftn d€ quan trQng...

d€ tuyen truy€n, c6 dQng cho mQt chu truong, chinh sach mai cua Dang va Chinh phu

hay mQt S\l ki~n lich sir, chinh tri, van hoa-xa hQi... nh~m c6 vu tinh thfin yeu nuac,

bi€u duong thanh tich, dQng vien qufin chung thi dua san xuftt, cong tac, hang hai hoan

thanh nhi~m V1) cua xa hQi va cQng d6ng.

2.2.8. Nhil thong tin

Cac cUQc mit tinh d€u do cO' quan, t6 chirc co thfrm quy€n th\lc hi~n thea quy dinh cua phap lu~t. Cho nen a nuac ta co mit tinh va co doan c6 dQng ho~c di~u hanh, nhung khong co bi€u tlnh ho~c tufin hanh nhu acac nuac dan chu tu san.

d~ nhln, thu~n ti~n cho nguO'i xem.

Nha thong tin la nO'i d€ phat tin, truy€n thong tin, VI v~y, cfin co vi tri thu~n lqi,

Nha thong tin duqc xay d\fIlg rieng bi~t ho~c gftn lien vai cong trlnh ki~n truc nhu: MQt phong, mQt gian trong t6ng th€ cong trlnh ho~c ati€n sanh hQi truOng, nha hat... Tu)' thea di~n tich cua nha thong tin rna b6 tri cac hlnh thilc tuyen truy€n nhu:

NO'i dQc bao, ban tin, xem tranh, anh, chi~u phim, truy€n hlnh... Xac dinh nhfmg nQi

dung tuyen truy€n, phan chia hqp ly thea trlnh t\l cac mang nQi dung mot cach ro rang

nhftt (chu y phfin trung bay). Thi~t k~ trung bay nha thong tin gi6ng nhu thi~t k~ trung

bay tri€n lam (co ca T6 qu6c, anh ho~c tuqng Bac H6~ khftu hi~u...cftn d~t avi tri trung tam, trang trQng).

Nha thong tin rna Clla hO(;1t dQl1g hang ngay cho nen cftn t(;1o di€u ki~n d€ hO(;1t dQng duqc thuOng xuyen, thong bao quy dinh gia rna clla, dong cua. La trl) sa cua

nhUng nguai lam thong tin, tuyen truy€n, c6 dQng, nha thong tin khong chi phat tin,

cung cftp tin rna cftn giao lUll, trao d6i kinh nghi~m nang cao trinh dQ cong tac thong

tin, c6 dQng.

Trt;lm bang tin la thidt bi thong tin c6 d(Jng tt;li m(Jt vi tri thutJn l(1i d~ nhi~u nguiJi dU(1c n~tJn tia ma if d6 thuirng xuyen dua tin bang cach vidt, ve hoijc dan cac ban tin, ban thong bao hay bao, tranh, anh.... nham tuyen truy~n c6 d(Jng.

Tr(;1m bang tin thuOng co atr\l sa Uy ban Nhan dan cftp xa, gftn tren mQt mang lam di€m

tuOng, ho~c xay g(;1ch, ho~c lam b~ng thi€t bi chuyen dung co mai che d€

thong tin cong cQng 6n dinh, dua nhUng tin, vi~c cong khai rQng rai cho nhan dan,

giup dinh huOng du lu~n, gop phftn tuyen truy€n, v~n dQng mQi nguai huCmg (mg lam theo. Ngay nay acac thanh ph6lOn, tr(;1m bang tin acftp phuOng dang duqc ap d\lng xa hQi hoa d€ vila dap (mg nhu cftu thong tin xa hQi va giai quy€t nhu cftu quang cao rao

v~t mi~n phi.

3. DQi thong tin llfu dQng ehuyen nghi~p tinh va huy~n

3.1. Vi tri va nhi~m vI}. ella dQi thong tin llfu dQng chuyen nghi~p

D(Ji thong tin luu d(Jng tinh va huy~n, qu~n, thi xa la mQt t6 chilc tuyen truy€n, c6

dQng t6ng hqp, co tinh xung kich, nh~m thong tin mQt cach nhanh nh(;1y nhUng vftn d€

thai Sl!, chinh sach quan trQng va c6 vfi nlQi nguai hanh dQng cach m(;1ng, la mQt t6 chilc rftt thich hqp va rftt cftn thi€t nhftt la a nhUng nO'i dan cu a rai rac, cO' sa chinh quy€n va doan th€ con y€u, t6 chilc thong tin cO' sa chua co ho~c y€u.

Chi thi s6 07 ngay 17-3-1977 cua Ban bi thu Trung uong Dang l(;1i chi ra: "Cftp

huy~n cftn xay d\ll1g dQi thong tin lUll dQng v61 quy rno gQn nht; d€

tuyen truy€n tren cac

d6ng ruQng, cong truOng, lam nong c6t thuc dfty hO(;1t dQng thong tin, c6 dQng cO' So'''.

Nghi quy€t cua HQi d6ng BQ truCmg v€ cong tac van hoa-thong tin trong thai gian

tru6c rnftt s6 159/HDBT ngay 19 thang 12 narn 1983 da nhftn m(;1nh cftn "cung c6 cac

lh4

2.2.9. Tr{lm bang tin

.

Nlli~m V\l cua d<)i thong tin lUll d<)ng

d<)i thong tin lUll d<)ng huy~n va xa". D<)i thong tin lUll d<)ng chuyen nghi~p co vai tro rftt quan trQng d6i v6i cong tac thong tin, tuyen truy~n a co sa, do la: Nang c6t vJ t6 chirc; Nang c6t vJ hogt a6ng; Nang c6t vJ nghi?p v~.

- Tuyen truy~n r<)ng rai duOng 16i, chinh sach cua Dang, Nha nu6c, Nghi quy~t

~

lu~n di~u chi~n tranh tarn ly, phan tuyen truy~n cua ke dich va nhUng phfrn tir xftu, d<)ng vien qUfrn chung ra suc thi dua th\Ic hi~n cac nhi~m V\l cach m~ng aco sa.

va bi~n phap chu y~u cua cftp uy, chinh quy~n dia phuang, kip thai v~ch trfrn nhUng

.. .

- Ho~t d<)ng xung kich anhUng noi phong trao dang kho khan, dang co nhi~m V\l d<)t xuftt cfrn tang cuOng nhAm lam cho mQi nguai dan hieu duqc tlnh hlnh va nhi~m

V\l de hQ tich C\IC phftn khai chftp hanh.

- Tuyen truy~n, gi6i thi~u cac di€n hlnh tien ti~n, nhUng kinh nghi~m (mg d\lng

khoa hQc ky thu~t~ nhfrng kinh nghi~m quan ly t6t~ nhUng guang nguai t6t~ vi~c t6t de

hu6ng dfrn va ell vu mQi nguai lam theo, dfiy m~nh tuyen truy~n xay dlJl1g nong thon

m6i xa h<)i chu nghla.

- Ph6i hqp cae ho~t d<)ng hu6ng dfrn, b6i dU5ng v~ nghi~p V\l cho cac d<)i thong

tin a co sa.

B6n nhi~m V\l tren day cua dQi thong tin lUll dQng co n16i quan h~ m~t thi~t v6i

nhau. Tru6c h€t phai l~y vi~c truy~n tin lanl cong tac hang dfru, rna cai dich cao nhftt,

va dich cu6i cung cua cong tac tuyen truy~n noi chung la nh~m cll vfi qUfrn chung thi

dua yeu nu6c, bao v~ thanh qua cach m~ng, tich C\IC xay dlJl1g que huang giau dttp, dftt

each t6t nhM la tuyen truy~n gi6i thi~u ~ac di~n hlnh ti€n ti€n, cae guoog nguai lam dia ban ho~t

nu6c ph6n vinh.

t6t vi~c t6t. D6i v6i thong tin lUll dQng phai l~y nhfrng noi xung y€u

dQng chu y€u cua mlnh.

Quy chi mdu tll chuc va ho~t d<)ng cua Trung tam van hoa-thong tin cftp huy~n, xac

Ngay 13-9-2005 BQ Van hoa-Thong tin co quy€t dinh s6 49/200S/QD-BVHTT v~

dinh 4 chuc nang, 10 nhi~m V\l, khftng dinh vi~c tuyen truy~n, cll dQng ph\lc V\l nhi~m

V\l chinh tri, kinh t€, van hoa-xa h<)i thea duong 16i cua Dang, chinh sach phap lu~t cua

Nhanu6c.

Ngay 10-11-2005 BQ Tai chinh va BQ Van hoa-Thong tin da ky thong tu lien tich

Huang ddn eh~ a(J quan If; tai chinh d6i v&i f)Qi thong tin lllU dQng cftp tinh, thanh

ph6, qu~n, huy~n, thi xa. Cac tuyen truy€n vien trong hay ngoai bien ch€ d€u duQ'c

huOng ch€ dQ thu lao trong ph\lc v\l thong tin luu dQng.

3.2. Ba phuong thae ho~t dQng chinh trj eiia DQi thong tin lun dQng 3.2.1. ca tlpng b{,ng tiing noi La tuyen truy€n, c6 dQng bfing mi~ng d€

truy€n

tin, n6i ch.uy~n thai S\l, chinh

sach, k€ chuy~n, dQc bao,.phat thanh lUll dQng... Ho~t dQng thong tin c6 dQng la ho~t

.;.

dap duQ'c truVg nhUng vftn d€

dQng tf\l'c ti€p v&i quftn chung tuyen truy€n mQt each kip thai va thi€t th\lC, C\l th€, giai rna cUQc s6ng d~t ra, nhftt la nhUng vftn d€ a ngay dia

phuong mQt cach s~c ben va tinh chi€n dftu cao, t6t nhftt vftn la sir d\lng ti€ng n6i.

C6 dQng bfing mi~ng c6 th€ dua them lu~n cu, ly Ie, nhftt la cang dua nhi€u S\l

vi~c cua dia phuong d€ chUng minh cho m6i lu~n d€ se c6 suc thuy€t ph\lc cao nhftt.

C6 dQng bfing ti€ng n6i lei phuong thuc ho~t dQng chu y€u cua cac dQi thong tin lUll dQng chuyen nghi~p va cO' sa nhfim g6p phfrn lam cho m6i nguai dal1 a bftt cu luc nao d€u bi€t phai lam gl, va t\l giac, tich c\lc th\lC hi~n duOng l6i, chinh sach cua

Trung uong va dia phuong d€ ra....

3.2.2. ca tlpng b{,ng hinh thuc tr'!'c quan La cd a(Jng bling cae hinh thue dung: Co, bang khfru hi~u, tranh c6 dQng, anh

thai S\l, tri€n

lam, chi€u phim den chi€u, chi€u phim thai s\l-tai li~u ho~c phim khoa

hQc d€

tuyen truy€n thea nQi dung m\lc tieu xac dinh...

C6 dQng bfing hlnh thuc tf\l'c quan c6 tac d\lng thuy€t ph\lc nguai xem rftt m~nh.

D~c bi~t la trong tuyen truy€n, c6 dQng kinh t€,

th\lc hanh khoa hQc ky thu~t. Phuong

.:

phap c6 dQng bfing cac hlnh thuc tf\l'c quan lam cho nguai xem ti€p

thu mQt cach

nhanh chong cai m&i, phan bi~t duQ'c d€ dang gifra dung, sai, t6t, xftu.

Nguai c6 dQng bfing ti€ng n6i n€u bi€t k€t hqp ch~t che va hqp ly, sinh dQng,

nhucin nhuy€n v&i cac hlnh thuc tr\lc quan nhu khi n6i chuy~n bi€t dung tranh anh va

hi~n v~t... d€ chung minh se lam cho nQi dung tuyen truy€n, c6 dQng bfing lai n6i them

hftp dftn, nguai nghe d6ng tlnh, thoai mai, sAn sang huOng Ung lam theo.

C6 dQng tr\lc quan c6 cac hlnh thuc sau:

166

- cO', khfiu hi~u, bi€u ngfr, tranh c6 dQng, bang thi dua...

- Tri€n lam b~g anh, tranh, sa db, bi€u db, mo hlnh, hQP hlnh, sa ban, hi~n v~t...

- Chi€u phim thai S\l tai li~u, bang, rna.....

- T6 chuc tham quan, khao sat.

"" .

- HQi thao di€n ky thu~t, cac lo~i hQi thi, hQi chQ'... 3.2.3. ca dpng bdng hinh thire van ngh? La phuang phap sit d1:lng eae hinh thue van ngh? nhdt fa cac hinh thue van ngh? nho nht; nhu: Tdu, hai kieh ngiin, tgp kY, ngam tha... vao eong tae tuyen truy~n, c6 d6ng d€ chuy~n tai nQi dung duOng 16i, chinh sach, nhi~rn V\l chinh trj rna l~i co suc

hfrp dftn qUfrn chung, gay khong khi soi d9ng trong qUfrn chung.

Van ngh~ va thong tin c6 dQng la nhUng hlnh thuc ho~t d9ng trong cong tac chinh

trj, tu tuCmg clla Dang CQng san Vi~t Nam, d~u co chuc nang giao d\lc tu tuCmg chinh

trj. Nhfrng ti€t m\lc van ngh~ nao co nQi dung th€ hi~n duOng 16i, nhi~m V\l cach rn~ng

d~u co gia trj tuyen truy~n, c6 d9ng.

Dung hlnh thuc van ngh~ d€

tuyen truy~n, c6 dQng thl dung th€ lo~i van ngh~ nao

(tfru, cai luong, cheo, kjch, dan ca, hat mai, ngam tha, ho ....) cling d~u phai co n9i dung

tuyen truy~n, c6 d9ng tnrc ti€p, kjp thai, C\l th€ va chinh xac v~ duOng 16i, chinh sach

ella Dang va nhi~m V\l C\l th€ clla dja phuong mQt cach kjp thai, nhanh nhfrt, cai bien lai

mai tren n~n nh~c cli ch~ng h~n. Do do, cfrn sir d\lng tfrt ca cac phuong thuc c6 dQng b6

sung cho nhau nhftm d~t tai m\lC dich truy~n d~t, ph6 bi€n nQi dung duOng 16i, nhi~m

V\l, chinh sach clla Dang va Nha nuac, huOng dftn, c6 vfi thuy€t ph\lc qUfrn chung.

Ba phuong thuc ho~t dQng chinh Clla cac dQi thong tin lUll d9ng chuyen nghi~p

tren day co m6i quan h~ khang khit va he> trQ', tac dQng lftn nhau. Sir d\lng thanh th~o

cac phuong thuc nay phai co mQt trlnh dQ dieu luy~n doi hoi cac dQi vien thong tin lUll

d9ng va d9i thong tin ca So' phai hQc t~p nang cao khong nglmg trlnh d9 chinh trj, van

hoa va nghi~p V\l.

Kinh nghi~m th\lc ti€n cho thfry d9i thong tin lUll dQng phai th\lc hi~n ba g{Jn:

GQn t6 chuc bien ch€, gQn trang bi, gQn v~ chuong trInh, ti€t m\lc d€ hoan thanh nhi~m V\l tuyen truy€n, c6 d9ng nhfrt la v~ ca sa.

M~c du phuong ti~n truy~n thong phat tri€n, nhung c6 dQng tIVc quan vfrn rAt cfrn

v&i ca sa, dQi thong tin lUll dQng vfrn con phai ph\lc V\l vilng.nui, vung sau, vilng xa ngay ca anong thon, d6ng bAng bai tac d\lng thi€t th\fc va hi~u qua Clla no trong thong tin, tuyen truy~n, c6 dQng.

4. Trang tri khanh ti~t

4.1. Khai ni?m

Trang tr{: La triOO bay v~t co hiOO kh6i, duOng net, mfru s~c khac OOau t~o ra

mQt S\f hai hoa lam d~p m~t mQt khong gian nao dO(l). Cho nen trang trl-khaOO ti€t

thuOng di li~n v&i nhau, co khi chi cfrn noi khanh ti€t la nghT d€n vAn d~ trang trL

-~

Khdnh t~it: Theo nghTa thong thuOng "khanh" la mUng, la l~ ti€t

lOn, nen "khaOO

ti€t"

la l~ mirng, vi th€ chung ta co Ngay Qu6c khanh.

Cong tac thong tin, c6 dQng co quan h~ m~t thi€t v&i trang trf khanh ti€t, bai vi

IOn la cfrn co trang trl rna vi~c trang trl phai ph\lc V\l d~c l\fc cho cac rn\lC

khi c6 l~ ti€t

tieu cfrn thong tin, tuyen truy€n clla S\f ki~n nao do.

Ban than cac ho~t dQng thong tin c6 dQng da c6 OOu cfru trang trf r6i. MQt cUQc

n6i chuy~n thai S\f, rnQt cUQc tri€n

lam 000, mQt chuang triOO bi€u di~n thong tin lUll

dQng, mQt cUQc mit tinh.... d~u doi hoi d€n cong tac chuAn bi hQi truOng, san khAu,

trang am, aOO sang d~c bi~t la trang trl, thi€t k€,

t6 chuc sao cho phil hqp v&i cong vi~c

va d~t hi~u qua cong vi~c doi hoi. RAt nhi€u

truOng hqp, S\f ki~n cfrn co thong tin,

tuyen truy~n tir tru&c, trong, sau khi k€t thuc.

C6 th~ n6i, trong mQt nam co bao nhieu S\f ki~n thi c6 bfry nhieu vi~c khanh ti€t.

4.2. Trang tri khanh tiit

Trang trl rfrt cfrn ca trong gia dlnh va xa hQi, tir trong phong hQp, hQi truOng,

phong khach d€n ngoai ng6, ngoai duOng, san v~n dQng, quang truOng, nhfrng nai

cong cQng... rfrt cfrn co S\f s~p d~t, trang tri cho d~p m~t hai hoa, phil hqp v&i canh

quan moi truOng C\l th€.

Khanh ti€t clla cac S\f ki~n, nhfrt la cac d~i l~ co tftm qu6c gia, qu6c t€ la OOUng S\f ki~n

IOn quan trQng yeu cfru trang trf C\fC kY chu dao va tuyen truy~n, c6 dQng cling rfrt cao.

1 Tit Diin Tidng Vi?! - Vi~n ngon ngfr- NXB Da N~ng - nam 2004 (trang 1023).

168

.

Nha van hoa xa la nO'i sinh ho~t cQng d6ng thuOng xuyen, la nO'i t6 chilc cac ho~t dQng chuyen mon, vi~c trang tri cling khong "cUng nhfic" nhu atrv sa cO' quan quan ly, ado cling la trung tam thong tin c6 dQng nen doi hoi phai nghiem tuc, ki€u mftu, co tiOO chfrt hu6ng dftn phong tr~o. Khi co cac ho~t dQng l€ hQi, S\I ki~n quan trQng cua

xa, k€ ca cua thon, ban cftn su dVng S\I h6 trq cua cac phuang ti~n ky thu~t, trang tri my thu~t (tranh, anh, co, loa dai ... ) nen anha van hoa (thong tin) phai duqc dftu tu, b6 sung thuOng xuyen b~ng nhi€u cach khac nhau, nhfrt la th\Ic hi~n xa hQi hoa.

KiOO nghi~m th\Ic t€ nen thea cO' ch€ d~t hang, cae cO' quan, t6 chilc, cac thon, frp,

t6 dan ph6 co th€ d~t hang cho nha van hoa cfrp xa t6 chuc cac S\I ki~n nhu: t6 chilc trang tri l}haOO ti€t cho cac D~i hQi, cac cUQc mit tinh, cac l€ hQi mai a efrp xa ho~e a cac thon, frp, ban....

Khi cftn thi€t phai thue, muqn dan vi b~n hay cac t6 chuc tren dia ban, ho~c len

cO' quan cfrp huy~n, cfrp tren, d~c bi~t la tai li~u, tranh (hay mftu) tranh c6 dQng. Cac ho~t dQng thong tin c6 dQng, trang tri khanh ti€t khong phai a dau, luc nao cO' sa cling truOng hqp cling phai tIm cach ph6i hqp, chi vi~n

co dfty du va hoan chinh, nhi€u

thao ... Cac phuang ti~n nh~c thong qua hlOO thuc giao lUll nhu ho~t dQng van hoa, th€ cv, nh~c cong, di€n vien, ca sy, hQa sy ke ve, cftu thu, nguoi dftn chuang trlOO... khong phai khom frp, thon lang nao cling co s~n, co du l\Ic luqng nen laOO d~o cong tae van

t€t, hQi rfrt cftn

hoa-thong tin cO' sa hay cong tac thong tin c6 dQng trong cac dip l€,

quan tam d€n vfrn d€ nay. Ngoai vi~c ki€m tra, cftn phai sau sat d€ gilip dO' cac cO' quan

chilc nang, cac dan vi duqc giao nhi~m V\l hoan thaOO cong vi~c.

5. Cae van ban ve ho,t dQng thong tin, tuyen truyen, e6 dQng va trang tri

khanh ti~t

- Cac Van ki~n f)~i hQi Dang va cac Nghi quy€t HQi nghi Trung uong lien quan.

- Cac van ban da dftn trong "S6 tay c6ng tae van hoa thong tin vung dan tQc thi€u

s6 va mi€n nlii" BQ VH- TT nam 2003.

- Cac tai li~u da dftn trong Danh illVC Tai li~u tham khao.

Tom l~i: Cong tac thong tin, tuyen truy~n, c6 d(Jng a ca So' dam bao thling l()'i

cdn thvc hi?n cac n(Ji dung sau:

- Cung c6 va phat tri~n d6ng bQ h~ th6ng thi€t ch€ van hoa-thong tin d6ng bQ ca

v~ cO' sa v~t ch~t, trang bi ky thu~t chuyen dung, t6 chilc l\fc luqng chuyen mon tren

dia ban d~ t6 chilc mQi hinh thilc, bi~n phap ca truy~n th6ng va hi~n d~i trong tri~n

khai nhi~m Vl).

- Ho~t dOng thong till, tuyen truy~n, c6 dQng g~n ch~t v&i xay d\fI1g cO' sa vfrng

cO' sa phat tri~n kinh t€- xii hQi, thgc hi~n d~y du, nghiem minh cac chinh sach, ch€ dQ,

phap lu~t ban hanh.

- Ph6i k€t hqp ch~t che v&i cac t6 chilc, l\fc luqng tren dia ban dam bao thong

.;..

su6t thong tin nharlh, nh~y, kip thai, tinh chi€n d~u cao, th\fc hi~n noi di doi v&i lam,

trong do vai tro guang m~u rna can bQ, dang vien co silc c6 VU, thuy€t phl)c m~nh me.

6. Quan Iyvan hoa thong tin akhu v'!c trung du, mi@n nui, vung dan tQc 6.1. Nhfrng nhi~m Vl}. CO' ban cua cong tac van hoa-thong tin cAp CO' sa

Giup chinh quy~n c~p cO' sa quan ly nha nu&c v~ van hoa-thong tin, t6 chilc

huOng d~n, tri~n khai chu truang, duOng l6i, ch€ dQ, chinh sach cua c~p tren v~ van

hoa-thong tin. Ki~m tra, thanh tra cac ho~t dQng van hoa-thong tin di€n ra tren dia ban,

dua cac dich Vl) van hoa ho~t dQng trong khuon kh6 cua lu~t phap. D~u tranh ch6ng l~i

san ph~m van hoa dQc h~i, bai trir me tin di doan, hu tl)C, t~ n~n xii hQi. Xay d\fI1g va

th\fC hi~n quy ch€ dan chu, huang u&c, quy u&c van hoa. T6 chilc cac hQi nghi sa k€t,

t6ng k€t,

thi dua khen thuCmg phu hqp v&i di~u ki~n hoan canh cua khu V\fC trung du,

mi€n nlii, vung dan tQc.

T6 chilc xay d\rtlg n€p s6ng van hoa tren dia ban nh~m xay d\rtlg moi truOng van

hoa s~ch-d~p-an toan, xay d\rtlg con nguai co tu tuCmg chinh tri lanh m~nh, n€p s6ng

van minh, ky cuang xii hQi, s6ng lam vi~c thea phap lu~t, tuang than tuang ai, gilip

nhau phat tri~p. kinh t€

lam giau chinh dang xay d\rtlg nong thon m&i, xoa doi, giam

ngheo, lao dQng sang t~o. D~y m~nh phong trao xay d\rtlg gia dlnh van hoa, lang, thon, t6 dan ph6 van hoa trong phong trao "Toan dan doan k€t xay d\rtlg dai s6ng van hoa" a khu dan cu.

T6 chilc dam bao thong tin d€n v&i dan, nh~t la cac thong tin v€ chu truang,

chinh sach cua Dang, Nha nu&c va cac Doan th~, trong do chli trQng cac chinh sach v€

170

m~nh toan di~n, d~c bi~t nQi dung xay d\f1lg nong thon m&i c~n thi€t th\fc, Cl) th~ tren

d~i doan k~t toan dan, doan k~t ton giao, chu truong, chinh sach v~ phat tri~n kinh t~-

•

xa hQi, phat tri~n van hoa-thong tin trong tlnh hlnh mai.

T6 chuc xfry dgng va dur trl thuang xuyen ho~t d(>ng cua cac thi€t ch€ van poa­ thong tin, th~ thao, thlJc hi~n m~nh me xa hQi hoa ho~t dQng van hoa-thong tin, th~

thao, thu hut cac tfrng lap nhan dan tham gia sang t~o, ph6 bi~n va huCmg th\l van hoa, d~c bi~t quan tam tai bQ ph~n dan cu avung kho khan, vung bien giai, hai dao.

•

Bao t6n va phat huy van hoa truy~n th6ng dan tQc tren dia ban, tang cuang giao d\lc truy~n th6ng yeu nuac, cach m~ng trong nhan dan adia phuong. Chu trQng vi~c bao t6n, phat huy di san van hoa dan tQc va xay d\rng dQi ngu can bQ van hoa-thong tin.

thao dap lrng nhu cfru

Nang cao chfrt IUQ1lg cac ho~t d(>ng van hoa-thong tin, th€

huCmg th\l van hoa ngay cang cao cua nhan dan lao dQng. Co k~ ho~ch trang bi mai ho~c

b6 sung cac phuong ti~n thong tin, th~ thao thea huOng k~t hQ'P dan tQc va hi~n d~i.

Chu dQng d€ xuftt~ xay dgng k~ ho~ch~ chuOllg trlnh cong tac thea huOng dftn cua

tren va tlOO hlOO thlJc ti~n cua cO' sa dam bao chu dQng phat huy suc m~OO t6ng hQ'P trong thlJc hi~n nhi~m V\l va di~u haOO cong tac acO' sa.

6.2. Nhi~m Vl} Cl} tb~ cna cong-tac van boa-thong tin cAp CO' sO'

6.2.1. T6 chuc hO{lt iI~ng dili, tT{lm truy~n thanh, truy~n hinh - Thong tin v~ chu truong, chinh sach cua Dang va Nha nuac a Trung uong va thanh, tr~m chuy~n ti~p

dia phuong trong xay dgng dai truy~n thanh, tr~nl truy€n

truy€n hlOO cftp cO' sa.

- Thong tin tlOO hlOO chinh tri, thai SlJ, kiOO t~-xa hQi cua dia phuong. Sir d\lng

ngu6n tu li~u tit van phong cftp uy, uy ban, ~it cac t6 chuc san xuftt kirm doanh, cac

nganh, doan th~, m~t tr~n, an ninh, y t~, truOng hQc d~ vi~t tin, bai phan anh. Kip thai

ph6 bi~n cac kinh nghi~m hay, di~n hlnh tien ti~n, nguai t6t, vi~c t6t, phe phan hi~n

tUQ1lg sai trai l~c h~u.

- T6 chuc cQng tac vien g6m cac d6i tUQ'Ilg la giao vien, can bQ huu tri,.c\lU chi~n

biOO, cong an, can bQ cQng tac acac ban, nganh, doan th~ adia phuong.

- T6 chuc dQc sach, bao, nghe dai, xem truy€n hlOO. Nhfing nO'i co dai, co truy~n

hlnh, sach bao thl thaOO l~p cac t6, phong dQc sach bao, t6 nghe dai, t6 xem truy€n hlOO acac c\lm dan cu. Thong qua lO(;li hlOO: dQc, nghe, xem, cac t6 ban b~c nhfing nQi

dung co lien quan den tiOO hiOO kiOO t€- xa hQi a dia phuong, ban bi~n phap t6 chuc hQc t~p va ap d\lng. N€u co vftn d€ chua ra, mai can bQ chuy~n ngaOO cftp tren v€ ph6

bien hu6ng dftn C\l th€, d6ng thai thong qua cac t6 chuc doan th€ qUfrn chung nhu: M~t

tr~n, Thanh nien, Ph\l nft, TruOng hQc...lam nang c6t trong vi~c dQc-nghe-xem va lam

thea sach, bao dai cua Dang va Nha nu&c.

- T6 chuc ho~t dQng thong tin, c6 dQng qua cac hiOO thuc treo, dan, ke ve khfru

hi~u., tranh c6 dQng, pa-no, ap phich, bang till. .. phan phat t&i dan cac tai li~u tuyen

truy€n do cac cO' quan Dang, doan th€ va chinh quy€n bien so~n.

- T6 chuc cac bu6i sinh ho~t theo chu d€, bao cao chuyen d€

thai SlJ, chinh tri,

kiOO t€, khoa hQc ky thu~t... cho cac d6i tuqng thich hqp.

--

6.2.2. Cong tac quan Ij van hoa-thong tin

- Quan ly cac ho~t dQng van hoa-thong tin, dich V\l van hoa thong tin cua cae cO'

quan doan th€, cua cac t6 chuc xa hQi va mQi cong dan tren dia ban. ThuOng xuyen

ki€m

tra cac cO' sa in sang bang, photocopy, karaoke, di€m cho thue bang, cac cua

hang sach, bao, van hoa phfrm v€ vi~c thlJc hi~n cac quy dinh cua nha nu&c va cua

nganh, d6ng thai xu ly ho~c ki€n nghi cftp co thfrm quy€n xu ly thea quy dinh cua

phap lu~t, d~c bi~t la khu VlJC co duOng bien gi&i, gfrn cua khfru.

- Quan ly cong tac bao t6n phat huy, phat tri€11 van hoa ngh~ thu~t cac dan tQc

tren dia ban xa va cO' sa, bao t6n phat huy cac gia tri van hoa v~t th€, phi v~t th€ cua

dia phuong, cua dan tQc.

- Xay dvng pIlat tri€n SlJ nghi~p van hoa, nang cao muc huOng th\l van hoa-thong

tin cho d6ng bao cac dan tQc adia phuong, cO' sa.

- Tham mUll cho cftp uy, chinh quy€n va chi d~o v€ phong trao "Toan dan doan k€t xay dlJIlg dai s6ng van hoa", d~c bi~t la akhu dan cu thlJc hi~n n€p s6ng van hoa trong vi~c cu&i, vi~c tang va l€ hQi. Dam bao vi~c thi dua co chftt luqng ch6ng pho

truong, hiOO thuc, ch~y thea thanh tich OOftt thai.

- Xay dlJIlg m~ng lu&i thong tin 2 chi€u, kip thai n~m b~t thong tin tir cO' sa du

lu~n, tir dan phan anh, bao cao len d€ co bi~n phap xu ly nhaOO, linh ho~t, hi~u qua,

vo hi~u hoa nhftng thong tin nhi€u, giai quy€t dill di€rn cac lu~n di~u phan tuyen

truy€n cua ke xftu.

172

6.3. NArn vfrng tinh hinh, thl}'c tr~ng cO' sO' va cung c6, ki~n toan t6 chuc chi

d~o nang cao chAt lUQ11g, nang ll}'c quan ly

van hoa-thong tin (th€

Bftt ky ho~t de>ng gl cung phai bi€t t6 chuc va quan ly mai thanh cong. Ho~t de>ng thao, du lich) noi chung va thong tin, c6 de>ng a cO' sa noi rieng rftt cfin co S\f t6 chuc hqp ly va quan ly ch~t che, khoa hQc. Ho~t de>ng van hoa-thong tin

v6n rftt phuc t~p, co tinh chuyen nganh, chuyen mon sau, phai co S\f chi d~o, huOng dfrn cua cac Be> til tren xu6ng. Ho~t de>ng thong tin, c6 de>ng a cO' sa cung v~y, thue>c cftp xa do xa chiu trach nhi~m nhung d€u co S\f chi d~o, huOng dfrn cua cac Be>, nganh a tren thong qua cac t6 chuc tuang tmg a dia phuong va t~p trung van S\f lanh d~o ch~t che, sang t~o eua Cftp uy Dang, S\f di€u hanh thuftn th\lc cua chinh quy€n cO' sa va cftn co S\f tham gia huOng tmg, t\f giac, tich C\fC cua nhan dan mai dam bao th~ng lqi.

Can be> cftp xa cftn hi€u ra cO' cftu t6 chuc don vi mlnh va m6i quan h~ cua chung.

(Xem So' d6).

SO'dB d

T6 chfrc xii hQi,

Cae don vi,

T6 ehfrc

Boan th~

Cae too giao,

xii hQi

t6 ehtfc

Chioh , quyen "

tin ngU'O'ng

liioh d~o

ehioh tri

khac

(1)

(2)

(5)

(3)

(4)

(6)

uy

-HUND

- HQi nguai cao

- T5 chuc

- Ph~t giao.

- M~t tr~n t5

Uang ,

?

cap xa

, quac.

kinh t€.

tuai.

-Thien chua.

-UBND

- HQi khuy€n hQc.

- Cac cO' So'

- Uoan thanh

-Cang an.

- Tin lanh.

."nlen.

du

dich

V\l

- HQi- chu th~p

- BQ dQi.

- Hbi giao.

VUl

lich,

- HQi Ph\l nu.

do.

- Cae ban

- Hna Hao.

chO'i giai tri,

- Cang doan.

- HQi bao thQ.

nganh.

TDTT...

- Cao Dai.

-

cgu

HQi

- Cae hQi ngh€

- Lgc lUQ11g

-

Cae

tin

nghi~p.

chi€n binh.

vii trang.

nguang: Tha

- HQi nang

- Cae cau l~c bQ

thanh hoang,

- Cac

cO'

dan.

sathich.

tha Mftu ...

quan

hanh

ogh~ nghi~p

ehinh

S\f

- Cae dong hQ.

nghi~p .

•

- Cae t6 ch(rc

- Cae t6 ch(rc

- Chi bQ

- Truong

t6 ch(rc

-Nguai

lao

- Cae

tuang (rng va

tuang (rng, cac

efrp T6 dan

than, ban,

dQng,

tuang

(rng va

cae

eh(rc s~c va tin

ph6,

lang.

HQi vien.

hQi vien.

thanh vien.

than/lang

-T6 truong

- Cae gia lang, d6.

ban

hQ,

dan ph6.

Truong

-Dang

Truong ban.

-Cae thanh

vien

vien.

Chli y: Cac h? th6ng 1,2,3,4 a adu cung co, h? th6ng 4,5 co nai co nai kh6ng,

muc aQ, nQi dung co thi khac nhau, nhdt fa if cdp thon, ban, dp.

Cftn su d\lng h~ th6ng mgng luai thong tin, tuyen truy€n c6 hi~u qua nhanh nhgy,

dung va trung vftn d€ a cO' sa va n~m thong tin phan h6i kip thai.

Nhu v~y, cong tac thong tin, tuyen truy€n, c6 dQng a cO' sa n6i chung va a khu

V\lC trung du, mi€n

l1Ui, vilng dan tQc n6i rieng luon gift vi trf quan trQng trong cong

tac tu tuOng, hai Ie n6 la cong C\l chi dg_o, thong tin, tuyen truy€n, v~n dQng tfl!c ti~p

cua Dang, chfnh quy€n dia phuang tai nhan dan duai nhi€u hlnh thuc khac nhau phil

hqp vai d~c di~m lua tu6i, tam ly, tinh cach, t~p quan, phong t\lC, ton giao ...va kha

nang ti~p nh~n, xu ly thong tin. Til thong tin tac dQng d~n nh~n thuc va tra thanh hanh

dQng C\l th~ cua quftn chung nhan dan g6p phftn th\lc hi~n th~ng lQ'i nhtlng m\lc tieu

kinh t~, chinh tri, van hoa xa hQi cua ca nuac noi chung va cua khu V\lC trung du, mi~n

nlii, vilng dan tQc noi rieng.

***********~****

Call hoi thao IUaD

1. Cong tac thong tin, tuyen truy€n, c6 dQng la gl? Phan tich m6i quan h~ gifta

thong tinL vai tuyen truy~n, c6 d<)ng?

2. Th~ nao la c6 d<)ng tfl!c quan? Giai thi~u khai quat v€

thong tin lUll d<)ng va

cac phuang thuc hogt dQng cua no.

174

3. Hi~u v€ cong tac trang trf khanh tiet nhu the nao? M6i quan h~ cua no vai cong

•

tac thong tin c6 dQng, neu vi dv, phan tfch.

4. Nhfrng quy dinh co b~ v~ trang tri khimh ti~t acong sa, trong t6 chirc rnQt s6 l€ ky ni~m va don nh~n danh hi~u. Lien h~ vi~c trang trf khanh tiet trong vi~c cuai, vi~c tang va l€ hQi a dja phuong.

Titi lieu tham khao

1. Quang Anh (2008), 360 cau hoi If thit kham phil eong ngh¢ thong tin, Nha xu~t

ban Til d!~n Bach Khoa, Ha NQi.

2. Bach khoa tri thue ph6 thong (2005), Nxb Lao dQng, Ha NQi.

3. Bach khoa tri thuc ph6 thong (2005), Nxb Van hoa Thong tin, Ha NQi.

4. BQ Van hoa-Thong tin: S6 tay cong tac VH-TT vung dan tQc thi~u s6 va mi€n

nlii, Ha NQi.

5. Carmine Gallo (2009), 10 bi quyet thanh cong cua di€n gia Me tai nang nh~t

the giai, Nxb Tre, Ha NQi.

6. Cvc Van hoa Thong tin CO' sa (2005), 60 nfun cong mc van hoa-thong tin 00 sa Ha NQi,

Ha NQi.

7. Cvc Van hoa-Thong tin cO' sa (1998), Cong tac thong tin c6 d(Jng tri~n lam,

Nxb Ha NQi, Ha NQi.

8. Cvc Van hoa-Thong tin cO' sa (2004), Tai Zi?u nghi?p v¥ Van hoa-Thong

tin eo sa, Ha NQi.

9. Claudia Mast (2004), Truy~n thong dr;zi chung-nhUng kiin thue eo ban, Nxb

Thong t~n, Ha NQi.

10. Dang CQng san Vi~t Nam: Nghi quyit H(Ji nghj zdn thit 5 Ban Chdp hanh

Trung uang khoa VIII

11. Hoi dilp v~ cong ngh? thOng tin va truy~n thong (2007), Nxb Buu di~n, Ha NQi.

12. Jacque locquis (2004), Tit thong tin din quang caD, NxbThong t~n, Ha NQi.

13. Luq,t BaD ch~

14. Lu(lt xudt ban,

15. Lu(lt Thuang mgi,

16. LutJt Cong ngh¢ thong tin

17. G.V.Ladutina, Nhfrng vdn dJ ca ban eua ago dire nghJ nhil baD (2004), Nxb

18. Line Ross, Ngh¢ thu(lt thong tin (2004), NxbThong tfin, Ha NQi.

19. Marketing truyJn thong (2008), Nxb Lao dQng xa hQi, Ha NQi.

20. Ngh¢ thu(lt thong tin (2004), Nxb Thong tfin, Ha NQi. 21.. E.P.Prokhorop (2004), Ca sa If Iu(ln baD eh~ Nxb Thong tfin, Ha NQi.

22. PGS, TS Dao Duy Quat (chu bien) quitn ly ho~t dQng tu tuOng-van hoa Nxb

Ly lu~n chinh tri, Ha NQi.

Chinh tri Qu6c gia 2010, Ha NQi.

176

23. PGS~ TS T~ NgQC Tfin (2004), TruyJn thOng dgi ehUng, Nxb Chfnh tIi Qu6c gia, Ha NQi.

KY NANG QUAN L Y, HUONG DAN, TO CHUC PHONG TRAO

VAN HOA VAN NGH~ QUAN CHUNG TREN BIA BAN XA

KHU VT/C TRUNG DU, MIEN NUl, viJNG DAN TQC

BUIQUOCBAo

MAKIEULY

Thai luQllg: 8 ti€t(*)

A. Ml}C niCH, YEU cAu

1. M1}c dich

- Cung cfrP cho hQc vien nhimg ki€n thilc cO' ban v€ ky nang quan ly, huOng dfrn,

t6 chilc phong trao van ngh~ qUfrn chung tren dja ban xii khu V\fC trung du, mi€n nui,

vung dan tQc.

- Bi€t v~n d\lng ki€n

thilc cO' ban v€ ky nang quan ly, huOng dfrn, t6 chilc phong

trao van ngh~ qUfrn chung tren dja ban xii khu V\fC khu V\fC trung du, mi€n nui, vung dan tQc VaG ho~t dQng quan ly va t6 chilc adja phuang mlnh .

2. Yeu cAn: HQc vien nfim duqc ki€n thilc cO' ban v€ ky nang quan ly, huOng dfrn,

t6 chilc phong trao van ngh~ qUfrn chung tren dja ban xii khu V\fC trung du, mi€n nui, vung dan tQc, d6ng thai (mg d\lng co hi~u qua trong ho~t dQng th\fc ti€n adja phuang.

B.NQIDUNG

Phong trao van hoa van ngh~ quful chung luon co mQt suc m~ to IOn d6i v6i dai

s6ng cQng d6ng dan cu boi no chinh la san phAm tinh thfrn do chinh qUfrn chung nhan dan sang t~o va th€ hi~n. Nhfing san phAm do phan anh dai s6ng tinh thfrn phong phu, tam h6n vo tu, trong sang, mQc m~c, blnh dj, l~c quan yeu dai cua nhfrn dan lao dQng.

Van ngh~ quful chung la tinh hoa van hoa cua m6i dan tQc. M6i vung van hoa, m6i

dan tQc sinh s6ng tren dfrt nuac ta d€u co mQt kho tang van hoa, van ngh~ dan gian

truy€n th6ng gop phfrn t~o nen mQt n€n van hoa Vi~t Nam da d~ng trong th6ng rlhfrt.

(*) - Ly thuy€t; 4 ti€t; ThAo lu~n: 4 ti€t

D6i v&i quAn chung nhan dan & l

hoa, van ngh~ quAn chung la mon an tinh thAn khong th~ thi~ll, nhUng di~u sli, lUQ11,

hat then, hat ru, ti~ng khen, ... hang ngay v~n dugc cfrt len tren nuong, tren r~y lam vai

di nhfing vfrt va cua cUQc s6ng mqu sinh. Hi~n nay, cac Ian di~u dan ca cua cac d6ng

bao dan tQc s6ng &khu V\lC trllng du, mi€n nui, vung dan tQc khong chi bo h~p trong

di~u thanh nhUng bai hat hay, bi~u di€n

khang gian lang, ban, buon, phum, soc rna da dugc cac ngh~ sy phat tri~n tren n€n giai

tren nhi€u san khfru IOn va dugc nhi€u nguai

yeu thich. Do do, d~ vila ban t6n vila phat huy dugc van hoa truy€n th6ng cua cac dan

tQc ph\lc V\l nhu cAu huOng th\l va sang t~o van hoa cua quAn chung nhan dan lao dQng

rfrt cAn nhfing nguai can bQ van hoa am hi~u van hoa cua dan tQc sinh s6ng tren dja

ban mlnh quan ly, nfim dugc cac ky nang t6 chuc ho~t dQng van hoa, van ngh~ quAn

chung nh~m khong ngirng nang cao dai s6ng tinh thAn cho quAn chung nhan dan tren

1. Nhfrng vAn d~ chung v~ phong trao van hoa van ngh~ quAn chung

1.1. Ban chAt va quy rno ella van hoa van ngh~ quAn chung

1.1.1. Ban chOt

dja ban xa.

v~t th~, k~ ca cac lo~i hlnh ngh~ thu~t dugc lUll truy€n va sang t~o m&i nh~m ph\lc V\l

Van hoa van ngh~ quAn chung bao g6m tfrt ca cac lInh VlJC van hoa v~t th~ va phi

cho dai s6ng van hoa cua nhan dan. Do la san ph~m do tri tu~, nang l\lc cua quAn

chung nhan dan cung v&i cQng d6ng xa hQi lam ra, gIn gift phat tri~n.

m~c, l~c quan, yeu dai va va cung manh li~t, khao khat vuon t&i chan, thi~n, my cua

San ph~m van hoa ngh~ thu~t chua dlJIlg nhftng tam tu tlnh cam h6n nhien mQc

quAn chung nhan dan.

Van hoa van ngh~ quAn chung la tam h6n, la tinh hoa cua dan tQc, chinh VI v~y

rna no giau ban sfic, trong sang, lanh rn~nh, gian di, chfit lQc. M6i mQt dan tQc l~i co

ban sfic van hoa rieng cua mlnh. No dugc t6n t~i thong qua nhfing ho~t dQng van hoa

thi~n d~ dap (mg nhu cAu cua dai s6ng nhan dan.

178

van ngh~ thuOng nh~t cua quAn chung, d6ng thai thea thai gian no lUll truy€n va hoan

1.1.2. Quy rno

•

Van hoa van ngh~ qu~n chung (ca v~t th~ va phi v~t th~) hi~n hfru tren 2 blnh di~n la

kho tang van hoa van ngh~ truy€n

th6ng quen gQi la van ngh~ dan gian va nhUng san

ph~m cua cac ca nhan, t~p th~ lam ra mang hoi tha, voc dang thm d~i quen gQi la van hoa

van ngh~ chuyen ho~c khong chuyen, do la nhUng san ph~m van hoa mm.

Kho tang van hoa van ngh~ truy€n th6ng cua cac dan tQc bao g6m:

- V€ van hoa nhu: L€ hQi, phong t\lC, t~p quan, ~m th\lc, trang ph\lc, ki~n truc nha

a, co BHGT6ng trlnh tin nguOng, ton giao (dlnh, d€n, chua....).

- V€ ngh~ thu~t nhu: Dan ca, dan vu, nh~c C\l, am nh~c, tha ca, ho ve, hat ru,

tranh, tUQllg ... da ph~n la truy€n mi~ng, khuy~t danh.

San ph~m van hoa van ngh~ m&i bao g6m:

- Bai hat, va kich, ban nh~c, di~u mua, bilc tranh, tUQllg, tha, tfru ... duqc sang tac

va dan d\lng cua tac gia chuyen va khong ehuyen.

- NhUng cong trlnh ki~n truc van hoa xa hQi nhu: Cung van hoa, nha van hoa,

eong vien, quang truOng...eae eong trlnh ki~n truc mang y~u t6 tam linh nhu: f)ai li~t sy, f)ai tuCmg ni~m, Lang, mi~u ...

- Cae hOl;lt dQng van hoa nhu: Am th\lc, thai trang, hQi, l€ duang d~i mang dfru frn

xa hQi m&i, hi~n d~i ...

- Kho tang van hoa truy€n

th6ng va hi~n t~i vo cung phong phu, da d~ng , giau

ban s~c cua cac dan tQc Vi~t Nam, trong do mang van ngh~ qu~n chung gift mQt vi tri,

vai tro to IOn va quan trQng.

;

- Van ngh~ qu§n chUng sinh ra va t6n U;ii cung dOi. s6ng hang ngay eua qu§n chung. La

nhu e~u, la mon an tinh th§n khong th~ thi~u Clla qu§n chung ill dOi. nay qua dOl khac.

1.2. Chac nang cua van ngh~ quin chung

Van ngh~ qu~n chung g6m 3 ehilc nang:

- Van ngh~ qu~n chung th~ hi~n, phan anh tam tu, tlrlh cam, cua qu~n chung.

- Van ngh~ qu~n chung dap (mg nguy~n vQng duqc sang t~o, ho~t dQng va huCmg

th\l nhUng gia tri v€ m~t tinh th~n cua qu~n chung.

- van ngh~ qufin chung gop phfin xay d\rng con 11guai mai, cUQc S611g mai cua

qufin chung.

Trong cUQc s6ng m6i con nguai ai cung co nhfrng tam tu, tiOO cam, uac rna hoai

bao, ai cling co OOung cam xuc tru&c thien OOien hay giua nguai vai nguai.

NhUng lo~i hinh ngh~ thu~t 1£1 phuong ti~n hUu hi~u va co th~ noi la thu~n 1Q'i

OOfrt d~ con nguai gui gAnl, bQc 1Q cam xuc, tam tu, tiOO Canl, hoai bao cua miOO. Co

nguai su d\lng thO' ca d~ bQc lQ tam tu, nguai thi gui gfrm long miOO VaG OOUng dong

OO~c. Nguai thi say me thien OOien tuai d~p va th~ hi~n no qua nhung mang mau, net

vee Hay khong tIVc ti~p sang t~o ra nhUng tac phftm thO' ca, nh~c hQa thi hQ th~ hi~n

uac rna, tiOO yeu cua miOO b~ng OOUng phim dan, OOUng bai hat, vli di~u ...

Cling tir nhUng lai ca, di~u mua, bai thO' hay buc tranh, ban nh~c fry da suai frm

tam h6n m6i nguai, chAp canh cho nhfrng phut giay lang m~n cua con tim bay b6ng.

ChiOO tir nhUng ho~t dQng mQt cach hiOO di, h6n nhien xUfrt phat tir day long minh,

OOung gia tri tinh thfin tuy~t vai fry thuc dfty con nguai huOng tai chan, thi~n, my trong

cUQc s6ng lao dQng va dfru tranh dfiy gian kho.

Nhu v~y, ba chuc nang cO' ban cua van ngh~ qufin chung da t~o suc m~nh dua van

ngh~ qufin chung tai m6i con nguai, mf5i gia dinh, rn6i ban lang xa x6i, m6i dan tQc,

vung mi~n va t6n t~i, luu truy~n, phat sinh phat tri~n tir th~ h~ nay tai th~ h~ khac. Do

chinh la van ngh~ qufin chung.

1. 3. Nhfrng d~c tlnh nBi b~t coa van ngh~ quin chung

- Van ngh~ qufin chung tir xua d~n nay d~u da n6i b~t nhUng d~c tinh sau:

a) D(ic tinh vJ xii h6i hQc

- TiOO dia phuong, dan tQc.

- Tinh nganh ngh~.

- TiOO tv than v~n dQng.

- Tinh pho truong va ganh dua.

- TiOO hoa OO~p cQng d6ng.

Trong cac d~c tinh tren tnrac h~t phai oodn m(Jnh d~c tinh dia phuong. Bffi do chinh la cdi

tbi cua van ngll~ qufin chung. Tinh dia phuong aday cling la tfuh dan tQc, vUng mi~n.

180

.

Vi d\l: Nh~c d~n quan hQ la nh& t&i B~c Ninh v&i cac li~n anh, li~n chi duyen

B~c C~n. MQt vUng Tay Nguyen dfry n~ng gio nh~c ta nh& t&i nhUng mai nha rang cua

dang, m~n rna. Noi d~n dan tinh va luQ'Il cQi la nh& ngay t&i cac co gai Tay Cao B~ng,

dan tQc Ba Na v&i nhfrng dem k~ khan cua gia lang. Nghe ti~ng c6ng chieng vang dQi

...

luc khoan nh~t nhu su6i chay, luc rao rao nhu mua rUng la nh& t&i cac chang trai dan tQc EDe trong nha dai f)~k L~k... Di~u ru aTay B~c cling di~u ho di~u ly & Mi~n Tay Nam BQ, a mi~n Trung, n~ng lira hay cac Ian di~u cheo, tu6ng no d~u co que huang rieng, co dang ve rieng. Nhfing cai rieng cua m6i dia phuong, vling mi~n, dan tQc

chinh la cai lam nen ban s~c.

Cling nhu tinh dia phuong, dan tQc, vung mi~n. Trong cac cUQc lien hoan, hQi

l~i co mQt chuong trlnh bi~u di€n v&i cac ti€t m\lC ngh~ thu~t mang net rieng cua

di€n van ngh~ do T6ng Lien dOcln Lao dQng Vi~t Nam t6 chuc, m6i don vi nganh ngh~

nganh mlnh. Va cling chinh VI th€ rna cac ho~t dQng van ngh~ qUfrn chung co tinh pho

truong, ganh dua va hoa nh~p cQng d6ng.

b) Dijc tinh vJ van hoa hQc

- Tinh truy~n th6ng, k~ thila.

- Tinh blnh dan gian die

- Tfnh t\1 S\1, tam tr~ng.

- Tinh giao luu.

- Tfnh nggi ca, khich l~.

Nha co nhfing d~c tinh tren rna van ngh~ qUfrn chung la mon an tinh thfrn vo gia

khang th~ thi€u cua qUfrn chung nhan dan. Nhfing gia tri tinh thfrn fiy truy~n til th~ h~

nh~n mQt cach t\1 giac tra thanh mQt kho tang van hoa vo cling phong phu da d~ng, d~c

s~c. Til nhfing gia tri tinh thfrn cao d~p fiy t~o nen suc m~nh lfip bi~n, dai non va tlnh

cha ang cho th~ h~ con chau va cu th~ no dugc chQn lQc, t6n t~i, truy€n ba va ti~p

yeu con nguai, que huang, dan tQc cua cac th~ h~ nguai Vi~t Nam ta.

1.4. Phuong thfrc ho,t dQng cua van ngh~ quin chung

a) HOt;lt a(Jng tl! than

G6m 2 phuong thuc: Ho~t dQng t\1 than va Ho~t dQng co t6 chuc

La nhUng sinh ho~t van hoa, ngh~ thu~t cua m6i ca nhan, ho~t dQng buac dftu d€u

mang tinh tlJ phat thea nhu cftu chu quan. Ho~t dQng nh~m mqc dich bQc lQ tam tr~ng

(bu6n vui, hOn gi~n, t6 tlnh... ) cling co khi~ chi la ngftu hUng (vila lam mQt vi~c gl do

vua cfrt len ti€ng hat, ngarn rnQt c~u thO'... ). Ho~t dQng t\1 than cling la net n6i b~t cua

cac ca nhan co nang khi€u, hay cao hon nfra liL tai nang trong cong vi~c sang t~o ra

nhUng tac phftm, ra nhUng gia tri v€ van hoa ngh~ thu~t.

Ho~t dQng tlJ than co cac d~c di€m:

- Ho~t dQng khong ph\! t11uQc vao thai gian, khong gian, moi truOng, hoan canh.

C6 nhUng chi€n sy cach m~ng ng6i trong lao til vftn lam ra nhUng bai thO' dfty tri

. ;.

khi bfrt khufrt .rna d~t dao ni€rn tin VilO ngay rnai tuO'i sang. Co nhUng bim nh~c, bai ca

duQ'c hoan thanh trong lilc nua dern khi mQi nguai xung quanh dang ngon gifrc, chi co

tac gia va ngQn n€n lung linh vai am nh~c la can thilc.

- Ho~t dQng tlJ than khong ph\! thuQc nhi€u vao di€u ki~n CO' sa v~t chfrt cling nhu

y€u

t6 cua chu th€ ho~t dQng nhu: Thanh phftn dan tQc, ton giao, giai tinh, ngh€

nghi~p, hay tu6i tac.

Dung la nhu v~y, dil giau, ngheo, adau, lam ngh€ gl, tre trung hay dff gia vftn co th€ cftt len ti€ng hat, ngan len nhUng d6ng thO' hay ve mQt bilc tranh, n~n mQt pho

tUQllg d€ bQc lQ tam tu, tlnh cam mInh, th€ hi~n SlJ dam me sang t~o hay nguang mQ

mQt ve d~p cua khach th€.

Ho~t dQng tlJ than la ho~t dQng dai thuOng, tlJ nguy~n, rna dinh cao cua no la ten

tu6i cua cac ngh~ nhan, cac tac gia vai gia tri to lOn, vo gia cua san phftm tinh thftn.

b) Hog! Grng co !6 chile

La ho~t dQng thea phuong thilc t6 chilc ban, nhom dQi, doan thuOng do chinh

quy€n ho~c doan th€ dUng ra sang l~p, quan lY. Hi~n nay cling hlnh thanh nhi€u dQi,

nhom, ban van ngh~ ban chuyen do mQt gia dlnh thanh l~p va ho~t dQng. N Qi dung

ho~t dQng cua ban, nhom thea phuong thilc gia dlnh cling kha phong phu, co kha nang

xay d\ffig duQ'c chuong trlnh chuyen mon quy rno lOn, chftt lUQllg cao.

T6 chilc dQi, nhorn co kha nang dap Ung nhUng chilc l1ang, nhi~m V\! cua van ngh~ aCO' sa, la nO'i dao t~o, b6i dUOng nen nhUng h~t nhan nang c6t "ngoi sao" trong phong trao van ngh~ aCO' sa.

182

Ho~t dQng nay cling d~ thang trftm bai nhi€u 11guyen nhan khach quan va chu

.

quan. Bai VI day la ho~t dQng cua mQt ho~c nhi€u t~p th~, do do khang th~ tranh kh6i

nhung phat sinh phuc t~p nSu nhu trong t~p th~ ~y thiSu sv d6ng tam hi~p I\lC va thiSu

nang Ivc, tai chinh cho hO(;lt dQng.

Nha nu&c dfi co chu truong xa hQi hoa cac ho~t dQng van hoa ngh~ thu~t. Chu

nh~t la trong cac ho~t dQng co tftm VI rna khu V\lC, qU6c gia va cac ho~t dQng mang

truong nay t~o them duqc ngu6n Ivc d6i dao cho cac ho~t dQng van hoa ngh~ thu~t,

;

..

tinh d~c thil nhu ho~t dQng tam linh, tir thi~n, quang ba do dia phuong ho~c don vi

NSu·ho~t dQng tu nhan la ho~t dQng mang tinh tv phat, tv nguy~n dfty cam hUng,

dUng ra t6 chuc thvc hi~n.

khong ph\l thuQc van cac ySu t6 khach quan nhu thai gian, khang gian, mai truOng,

hoan canh hay co sa v~t ch~t thl ho~t dQng co t6 chuc l~i cftn nhi€u dSn cac ySu t6

khach quan do. Cac ySu t6 khach quan anh huOng nhi€u dSn muc dQ thanh b~i cua m6i

chuong trlnh ho~t dQng t~p th~.

bi~n phap t6t. Cling cftn biSt khai thac thS m~nh cua tUng phuong phap, biSt kSt hqp

Cftn thiSt d6i v&i can bQ quan ly va ho~t dQng van h6a van ngh~ a co sa la phai n~m vfrng va xac dinh ro d~c di~m cua cac phuong thuc ho~t dQng d~ co kS ho~ch va

cac phuong phap ho~t dQng trong mQt di~u ki~n nh~t dinh nao do d~ ho~t dQng cua

2.Nhfrng lo,i hinh crr ban cua phong trao van hoa van ngh~ quin chung

2.1. Lo,i hinh ho,t dQng van hoa-ngh~ thu~t ir crr sO'

a) HOfJt il{Jng vi ca nhfJc va mua

quftn chung d~t kSt qua cao nh~t.

Hat dan ca g6m cac di~u ho, di~u ly, hat tin nguOng, ve giao duyen, hat d6, hat

d6i dap, truy~n th6ng ...

Hat m&i g6m cac bai hat duqc sang tac qua cac thai ky tir tru&c cach m~ng thang

tanl dSn nay cua nh~c sy chuyen nghi~p va khong chuyen.

Chai cac nh~c C\l truy~n th6ng nhu: nh~c C\l bQ go (c6ng chieng, T'rung, tr6ng

phach...), nh~c C\l bQ day (dan tranh, nhi, bftu, tinh...), nh~c C\l b9 hoi (sao, ken, khen...).

Choi cac nh~c C\l phuong tay nhu: Ghi ta, violon, mangd61in, tr6ng, ken, sao ...

v ~ mila co mila truy~n th6ng dan gian, mila tin nguOng va mila m6i sang tac v~ cac d~ tai tlnh yeu, lao dQng san xuftt, mila kern thea bai hat etta tac gia chuyen nghi~p va kh6ng ehuyen a cO' sa. Mila t~p thS m6i, mila xoe (dan tQc Tay, Thai), mila xoang (cac dan tQc Tay nguyen). B~c bi~t hi~n nay mua thi~u nhi acac truang ph6 thong co sa, acae cung thi~u nhi, nha van hoa thi~u nhi la mQt ho~t dQng van ngh~ thi~u nhi co ehftt luqng va phong phil.

b) HO{lt il~ng siin khau qudn chung-san khau khong chuyen

G6rn co cac lo~i hlnh ngh~ thu~t nhu:

- Kich noi ng~n, dai.

- T.u6ng; cheo, eai luang, kich dan ca.

- Mila r6i cac lo~i (c~n, nuac, tay, que ... ).

- Tftu hai, tftu vui va cac trich do~n san khftu truy~n th6ng.

- Ao thu~t, xi~c.

Trong lo~i hlnh san khftu co nhi~u ho~t dQng do mQt gia dlnh hai ba th~ h~ ong

ba, eon, ehau eling tham gia. Trong dan gian quen gQi la ganh hat, eo thS trlnh di€n ca

mQt va cheo, tu6ng ho~c cai luong trQn -mQt dem. Nhilng gia dlnh ngh~ thu~t nhu th~ nay da eo anhi~u tinh thanh trong ea nuac. Tuy nhien, eling khong it "doan ngh~ thu~t san khftu gia dlnh" kh6ng t6n t~i duqc VI ngh~ thu~t khong nuoi n6i ca gia dlnh.

Hi~n t~i nhi~u trung tam van hoa a dia phuong co thanh l~p cau l~c bQ san khftu

d\fa tren phuong thuc xa hQi hoa.

c) V~ thu van va hO{lt d~ng thu vi?n, tii stich

G6mco:

:

- Lam thO', blnh thO', ngam thO'.

- TIm hiSu sach bao, thi kS chuy~n.

Nhilng lo~i hlnh ho~t de>ng nay g~n v6i cac tu sach, thu vi~n, bUll di~n van hoa

xa, cae twang ph6 thong CO' sa, nha thi~u nhi &xa, phuOng. Ngoai ra eon eo ho~t dQng

eua mQt s6 cau l~c be> nhu nguai cao tu6i ho~c c\fU chi~n binh. Nhi~u gia dlnh eling

gom gop l~p thanh tu sach cho cac thanh vien trong nha tIm hiSu, dQc trong lilc r6i rai.

184

d cac dia phuong Ini€n nui, vung d6ng bao dan tQc ho~t dQng sach, bao con thua v~ng. Da s6 chi co tu sach anha van hoa huy~n, it gia dlOO co tu sach rieng. D€ kh~c ph\lc tlOO tr~ng tren, di€u c~n thi€t d6i v&i can bQ van hoa va chiOO quy€n co sa a cac vung rni€n nay la c~n dfty m~nh d~u tu cho phong dQc a nha van hoa, a truOng ph6 thong co sa. Luon chu y t&i vi~c tuyen truy€n, c6 vli t~o thaOO phong trao, thaOO thoi

d) V~ my thuijt, nhiip anh, triin lam

..

quen dQc sach, bao, lam tho, blOO tho cho cac t~ng lOp, cac lira tu6i trong qu~n chung OOan dan a co sa.

Bao g6m cac ho~t dQng nhu:

- Ve· tranh, n~n tuqng (deo tuqng g6, da, th~ch cao ... ).

- Ch\lp aOO, quay camera.

- Chi€u phim, video.

- Trung bay, tri€n lam trong OOa truy€n th6ng.

tuqng tre em.

Hi~n nay nhi€u dia phuong phat tri€n ngh€

Cac ho~t dQng cua lo~i hlOO nay cling duQ'c ti€n haOO a nhi€u dia di€rn khac OOau: Trong OOa, trong phong rQng, trong cac sanh, 16i di ho~c trong vuOn, trong cong vien, quang truOng d€u dap (mg duQ'c ho~t dQng lo~i hlOO nay. d Tay nguyen con co OOi€u tuqng nha m6. d nhi€u dia phuong co truy€n th6ng n~n to he, ph\lc V\l cho d6i

lam tuqng ph~t va cac lo~i tuqng khac

v&i nhi€u kich cO', ki€u dang vo cung phong phil bAng c.ac v~t li~u nhu: G6, da, th~ch

cao, da quy ...ph\lc V\l trong nu&c va khach du lich.

if) v~ khai thtic bao tan van hoa van ngh? c8 truy~n

V&i cac ho~t dQng nhu:

- Suu tftm, hQc hoi, ghi chep l~i cac Ian di~u dan ca, ca dao, ho ve. Quay phirn

ch\lp aOO cac vii di~u dan gian cua cac gia lang, truCmg ban, cac ngh~ OOan cao tu6i

thuQc cac vUng rni€n, dan tQc.

- Suu tftm, sao chep cac hoa van, hQa ti€t, mau s~c, hlOO kh6i trong trang tri n9i thfit a cac cong trlOO cong c9ng va tu nhan nhu d€n chua, lang tftm, OOa c6...ho~c tren

cac san phftm, d6 dung co gia tri truy€n

th6ng nhu ao, vay, khan, chan g6i, trang suc

cua cac dan tQc.

Nhfing ho~t dQng tren thuOng do cac nha chuyen mon, nha nghien clm lich sir van hoa hay cac hQa sy, ngh~ sy thlJc hi~n. Cac dQi van ngh~ a cO' sa thl thuOng hQc hoi, ti€p' thu va trlnh di~n l~i cac bai hat, di~u mua, ngon dan, di~u nh~c c6 truy€n cua

cha ong, cua dan tQc mlnh do cac ngh~ nhan cao tu6i trong vung truy€n d~y.

g) HO{lt ilVng Ii hvi, tham quan du Ijch

Tren tfit ca cac dia phuong trong ca nu&c adau cling co ho~t dQng l€ hQi. Day la t6 tam

mQt lo~i hinh sinh ho~t van hoa quftn chung co cQi ngu6n, truy€n th6ng va y€u

linh. Ho~t dQp.g nay mang tinh c6 k€t cQng d6ng cao.

L€ hQi bao g6m cac lo~i hinh l€ hQi: L€ hQi dan gian, L€ hQi ton giao tin nguOng,

L€ hQi lich sir Cach m~ng, L€ hQi du nh~p til nu&c ngoai vao, L€ hQi Van hoa, The

thao va Du lich.

L€ hQi c6 truy€n co til lau dai g~n li€n v&i SlJ tich lich sir cac anh hung dan tQc,

cac nhan thftn duqc tha tlJ, lUll truy€n trong nhan dan cac dan tQc, cac dia phuong. Co

l€ hQi cua mQt lang, mQt xa, ... mQt vung, cling col€ hQi cua ca nu&c.

L€ g~n li€n v&i hQi. Tuy v~y cling co nhfing ho~t dQng l€

rna khong co hQi (l€

thanh thuQc Ki to giao ... ) va nguqc l~i ho~t dQng hQi rna khong co l€

(HQi hat dam,

HQi 16ng t6ng hay HQi hat quan hQ ... ).

L€ hQi cach m~ng con gQi la l€ hQi m&i duqc t6 chuc de ky ni~m cac ngay lich sir

cua dfit nu&c, cua que huong nhu ngay giai phong, ngay dQc l~p, ngay chi€n th~ng,

ngay thanh l~p, ngay sinh nh~t danh nhan, lanh t\!.

Du la l€ hQi m&i hay l€ hQi truy€n

th6ng thi~ cling luon co hai phftn la phftn l€ va

phftn hQi (co the phftn l€

la chinh, hQi la ph\! ho~c khong co va nguqc l~i).

Phdn Ii: La nghi thuc v&i vi~c nhfin m~nh vai tro, gia tri cua d6i tUQTIg duqc ton

vinh hanh l€.

Phdn h(Ji: l"a cUQc vui huOng (mg l€, ghi dfiu fin cho cac thanh phftn qllftn chung

tham gia l€

thong qua cac tro chai truy€n

th6ng nhu du tien, nfiu cam, nem con, b~n

cung, bai chai ... cUQc vui chai du&i hinh thuc la cUQc thi de khich l~ cho nguai tham

gia tro chai va t~o khong khi cho l€ hQi.

186

MQt IO(J.i hlnh van hoa qUfrn chung da hlnh thanh va phat tri~n nhanh, m(J.nh tren

.

ph(J.m vi ca nu&c trong han mQt th~p ky qua t&i nay do la hO(J.t dQng du Ijch. Du Ijch

kh6ng chi danh cho khach qu6c t~ rna con la mQt nhu cfru cua dong dao nguai Vi~t Narn hom nay. Du lich khong' chi ad6ng bfulg, thanh ph6, ba:i bi~n rna du lich len t6'i nlii cao, vao t&i rUng sau, d~n v&i tUng nha d6ng bao dan tQc. Dap (mg nhu cAu kham

pha tIm hi~u, thuOng ngo(J.n phong canh cua khach du lich, con kern thea do la 'n1ang

t&i cac gia tri van hoa khac nhu frm th\Ic, van ngh~, san v~t d~c sftc cua dan tQc,{ que

huang cho khach du lich.

c

•

QUfrn chung nhan dan a nhi€u vUng, nhi€u dia phuong ngay nay khong chi ua chu9ng dp lich rna con bi~t dAu tu lam du lich v6'i cac hinh thuc nhu du lich sinh thai,

du lich tam linh, du lich hQi l~, du lich bi~n, rUng, lang que ...

Tren day la mQt s6 lo~i hlnh van hoa ngh~ thu~t dang duQ'c qUfrn chung quan tam

va huOng (mg m~nh me, mang I~i hi~u qua ra r~t trong dai s6ng van hoa va kinh t~ cua

xa hQi, gop phfrn t~o nen bQ m~t tuO'i sang cua xa hQi nhfrt la til khi dfrt nuac bu&c vao

thai ky d6i m&i, hQi nh~p va phat tri~n v&i cO' ch~ kinh t~ thi truOng.

2.2. Ho~t dQng van hoa ngh~ thu~t quAn chung trong cO' ch~ kinh t~ thj trrrOng

2.2.1. Phan IO{li hO{lt tlpng

a) HO(lt d(Jng thuang xuyen

La cac hO(J.t dQng thea nhu cfru thuOng nh~t cua qUfrn chung. Do la ho~t dQng co

t6 chilc thanh tUng nhom sa thfch trong cac cau l~c bQ cua hQi (ph\! nft, C\lU chi~n

binh, nguai cao tu6i ... ). Ho~t dQng dan Ie cua ca nhan, cua gia dlnh hay cua mQt nhom

tl;f I~p g6m nam bay ca nhan bi~t hat, bi~t dan ph\!c V\! gop vui cho mQt t~p th~, mQt

gia dlnh co nhu cfru. Con co cac ho~t dQng khac nhu hat Karaoke, qu6c t~ vil... Nhu

v~y, ho~t dQng thuOng xuyen kh6ng ph\! thuQc vao k~ hO(J.ch dinh sfin til tru&c, no co

th~ phat sinh thea nhu cfru. D~c di~m n6i b~t cua lo~i ho~t dQng nay la tinh linh ho~t,

linh dQng. Linh ho~t v€

thai lUQTIg hO(J.t dQng, linh ho~t v€ s6 lUQTIg nguai tham gia,

linh hO(J.t v€ cO' sa v~t chfrt, di€u ki~n tri~n khai, y~u t6 ph\! trQ', y~u t6 ky thu~t.

b) HO(lt d(Jng ajnh kY

La hO(J.t dQng thea k€ hO(J.ch, dl;f an da dinh sfin til dfru nam ho~c til tru&c do mQt

thai gian cho ca mQt nan1 co khi til nam truac.

Ho~t dQng dinll ky co trong mQt nam thuOng khong nhi€u nhung IOn v€ quy mo.

Co ho~t dQng vai tu~n, vai thang mai l~p l~i. Co ho~t dQng mQt.nam ho~c vai nam mai

l~p l~i mQt l~n

Vi dl): Nhu ho~t dQng van hO'a tam linh thl dinh ky vaG ngay m6ng mQt va ngay

r~m (am lich). Hay la 'vao dip cung l~, l~ hQi hang nam adlnh, chua.

Ho~t dQng l~ hQi truy€n th6ng hay l~ hQi mai thl di~n ra m6i nam mQt lfuI nhu l~ hQi

U€n Hung, l~ hQi Chua Huong, l~ ky ni~m Ngay Lao dQng Qu6c t€ hay Qu6c khanh.

Co nhUng dinh ky 2 nam ho~c 3 nam mai t6 chuc mQt l~n, nhu cac cUQc hQi di~n

van ngh~ qu~n chung, cUQc thi nguai d~p, hoa h~u... hay thi chuyen nganh ngh~ thu~t.

Cae ho~t dQng dinh ky nay thuOng do Nha nuac ho~c cac cO' quan, ban nganh,

doan the cac cftp t6 chuc qu~n chung nhan dan huOng Ung tham gia.

Ngay nay cling co nhfrng ho~t dQng dinh ky do mQt don vi, mQt cong ty til nhan dUng ra t6 chuc. Da co nhi€u ho~t dQng dinh ky guy rna IOn duQ'c xa hQi hoa d€ giam bOt vi~c d~u tu kinh phi cua Nha nuac.

nhi€u v€ suc llJc, kinh phi, k€ ca phuong ti~n ky thu~t va s6 lUQ'Ilg thanh phfuI tham gia.

c) Hogt a6ng a6t xUdt

Truac h€t do la ho~t dQng khong n~m trong k€ ho~ch ho~c dlJ ki€n

til truac. No

nay sinh ra d€ dap Ung nhu c~u va hoan canh khach quan nhu phl)c Vl) mQt nhi~m Vl)

chinh tri dQt xuftt cua dia phuong, don vi ho~c don ti€p mQt doan khach quan trQng til

cftp tren v€ tham dia phuong cO' sa.

D~c diem cua ho~t dQng dinh ky la phai duQ'c chuftn bi ky mQi khau, doi hoi d~u tu

dQt xuftt co k€t qua t6t doi hoi nguai can bQ phl) trach phai co tinh th~n trach nhi~m va

quy€t doan cao. Phai linh ho~t v~n dl)ng nhfrng kh~ nang cua qu~n chung d€ t~o nen

mQt suc m~nh thlJc hi~n hoan thanh nhi~m Vl).

Cac ho~t dQng du thuOng xuyen, dinh ky hay dQt xuftt cling d€u co gia tri tinh

thfrn nhu nhau, d€u doi hoi d~t duQ'c k€t qua nhftt dinh. Chinh VI th€ can bQ van hoa xa

c~n quan tri~t tu tuOng chi d~o d€ chu dQng tim ra nhUng phuong phap, bi~n phap

dung, co hi~u qua nhftt.

D~c diem cua ho~t dQng dQt xuftt la tinh bi dQng, VI th€ d€ dam bao cho ho~t dQng

Trong OOUng nam gftn day, dai s6ng xfi hQi dfi chuy€n bi~n tich C\lC, bi€u hi~n a

•

kiOO t€

m~t b~ng kinh t€ va van h6a a m6i vung mi€n d€u dfi duQ'c nang len ra r~t. CO' ch€ thi truOng hoa OO~p amQi nO'i, til thaOO ph6 d~n nong thon, til d6ng bfing d€n mi€n nui. No len l6i vao tfrt ca. cac 1100 V\lC, mQi quan h~ xfi hQi k€ ca nhUng m6i quan

Trong cO' ch€ kinh t€

thi truOng, van hoa ngh~ thu~t cling tra thaOO hang h6a rna

I

nguai ta co th€ mua ban va sa hfru. MQt can bQ chiOO quy€n hay can bQ van hoa cO' sa,

th~m chi chi v&i cuO'ng vi la mQt cong dan chung ta cling cftn nh~n thuc nhUng m~t

t

•

tich C\lC va h~n ch~ cua van h6a trong cO' ch€ thi truOng.

2.2.2. Nh{ln xet

- Nhfrng m~t tich cvc:

Nha co chinh sach kinh t€ m&i suc lao dQng duQ'c giai phong, nang l\lc duQ'c phat huy, d<'ri s6ng nhan dan lao dQng a nhi€u dia phuang, vung mi€n da gi~LU len OOanh chong, co "bat an bat d€" nen vi~c mua s~m cac phuong ti~n, trang thi€t bi san phftm

thuOng thuc van hoa van

van h6a nhu dftu may, bang rna, tivi, sach bao, loa dai ... d€ ngh~, n~m b~t thong tin, rna mang ki~n thuc, tftm nhln ngay mQt bung phat m~nh me.

lang que, vung mi€n dfi mQc len cac cong trlOO van hoa khang trang, bQ

d nhi€u

m~t nong thon cling d6i m&i v&i nhi€u nha cao, ph6 xa tfrp n~p. Trong nhi€u cong trlOO

van hoa, tin nguOng duQ'c sua sang nang cfip ho~c xay m&i dfi c6 S\l d6ng gop c6ng suc

c6ng hi€n ti€n b~c khong I1h6 cua nhi€u nguai dan va doaOO nghi~p tu nhan.

KiOO t€ phat tri€n

la don bfty thuc dfty S\l phat tri€n cua van hoa ngh~ thu~t.

Nhi€u hlOO thuc sinh ho~t van h6a, van ngh~ oou: Lien hoan, hQi thi, hQi di~n, ky

th6ng lOn, nh6 duQ'c khoi ph\lc nharm chong. Nhi€u v~t

ni~m, hQi he, g~p m~t, giao lUll, tham quan, du lich, tham vi~ng ... lien t\lC va rftm rQ rna rae Nhi€u l~ hQi truy€n phftm van h6a, c6ng trlOO van h6a duQ'c quftn chung nhan dan lam m&i ho~c ph\lc h6i

nguyen tr~ng tra thanh hang hoa, di€m d€n d€ ph\lc V\l cho OOu cftu dai s6ng OOan dan

trong nu&c va khach du lich. Nhi€u di san van h6a v~t th€, phi v~t th€ c6 truy€n c6 dip

duQ'c phat huy, g~n k€t v&i dai s6ng thuOng nh~t cua nhan dan. Phong trao van h6a

van ngh~ dan gian truy€n th6ng phat tri€n b~ng nhi€u tac phftm, san phftm van h6a, van

ngh~ m&i ra dai mang gia tri van hoa. truy€n th6ng dan tQc va ti€p

thu tinh hoa v8.n hoa

ngh~ thu~t th€ gi&i b6 sung va thuc dfty nhau phat tri€n.

h~ trong gia dlOO, be b~n, nhfrng lInh V\lC tam linh, dai s6ng van h6a tinh thftn.

Cac hOl;lt dl)ng van hoa van ngh~ qUfrn chung phat tri€n ml;lnh ca v€ b€ rl)ng (s6

luqng) va chi€u sau (chfrt luqng) v&i S\l nhi~t tlOO huOng lrng,.tham gia cua dong dao

qUfrn chung nhan dan.

QUfrn chung nhan dan lam ra van hoa, van ngh~. QUfrn chung nhan dan huCmg th\l

van hoa, van ngh~ la Ie thuOng tlOO da thaOO truy€n th6ng. Nhung no th\lc S\l khai s~c

ml;lnh me khi co don bAy kinh t€

tac dl)ng. Tuy v~y, don bAy kinh t€

fry cung co khi tl;lo

nen OOUng bfrt c~p cho xa hl)i.

- NhUng m~t tieu C\lC:

S\l cl;lnh tranh trong hOl;lt dl)ng kinh t€

.. ;;

thi truOng, t\l do thuong ml;li lam giau da nay si~ OOib;lg tieu qrc trong moi truOng va dai sfmg xa, h<)i Hun arm huOng khong 006 d€n n€n tang va bl) m~t van hoa cua xa hl)i.

S\l phan hoa giau ngheo trong mQi giai tfrng xa hl)i, th~m chi ngay trong anh em

ml)t gia dlOO, dfrn t&i vi~c hlOO thaOO nhUng l6i s6ng khong lanh ml;lnh, lam tr6i d~y

OOUng hu t\lC, tu tuCmg ll;lC h~u, C\lC bl) dia phuong...va xUfrt hi~n nhUng hanh vi phl;lm

phap: Tham 0, tham OOung, moc ngo~c, h6i ll), chl;ly chilc, chl;ly an, buon l~u, buon

hang qu6c cfrm, lqi d\lng chilc quy€n ...

NhUng l6i s6ng, tu tuCmg, hanh dl)ng fry an mon va lam bang hOl;li cac gia tri van hoa, can tra khong nh6 bu&c phat tri€n cua phong trao qUfrn chung, lam nh\lt y chi cua

khong it can bl) phong trao van hoa.

Tru&c tlnh hlnh th\lc t€ cua xa hl)i, nhi€u nguai da co OOfmg nh~n thilc l~ch ll;lC v€ vai tro, vi tri cua hOl;lt dl)ng van hoa ca sa. Chun bu&c tru&c nhUng kho khan v€ S\l thi€u h\lt kinh phi cho hOl;lt dl)ng van hoa, x~p van hoa xu6ng hl;lng cu6i cung nhfrt la khi thfry

lqi ich kinh t€

tru&c m~t bi hao t6n. Trong nhUng nguai co OO~n thilc l~ch ll;lC do khong

it la can bl) ca sa. NhUng can b<) ca sa nay thuOng chi t~p trung chi dl;lO va dfru tu lam

kinh t€,

lam giau rna sao OOfulg vi~c tim bi~n phap, phuong an xay d\lllg dai s6ng van

hoa cho qUfrn chung v&i quan di€m "chua co van hoa van ngh~ chua ch€t ai"

V&i nhUng nguai thuOng tflJc ti€p

tham gia hOl;lt dl)ng van hoa, van ngh~ a ca sa cung nay sinh nhUng suy tinh thi~t han. N6i b~t nhfrt la tu tuCmg V\l lqi, d~t lqi ich kinh

t€ ca nhan len tren tfrt ca.

190

.

Hang nam aflhi€u nganh, nhi€u dia phuong t6 chuc hQi thi, hQi di€n van ngh~ th~ thao qufin chung, tu tuOng an thua bQc lQ kha ra, bi~u hi~n avi~c thue muOn di€n vien 11goi sao, thue muOn ca nhan xufit s~c anai khac vao thi di€n, thi dfiu cho don vi minh. C6t sao gianh duqc nhi~u huy chu~g d~ l~y thanh dch, v~ nh~n duqc khen thuOng.

Cling co nhfrng dan vi, dia phuong mai 10 lam kinh t~ rna tir ch6i tham gia cac ho~t

dQng phong trao van hoa van ngh~.

c

•

3.t.nnh hinh chung

Nhan dan ta trai qua bao nam thang, bao thai ky lich sir, tir B~c t6i Nam, ai ai cling yeu· thich duQ'C thuOng thuc, n~u co di€u ki~n duQ'c lam van ngh~. Tir nhfrng nam

tru6c cach m~ng, trong xa hQi chua co ho~t dQng dQi, doan ngh~ thu~t chuyen nghi~p

cua Nha nu6c nhung da co nhfrng "ganh hat", nhftng dQi, doan ngh~ thu~t cua mQt gia

dinh, cua nhfrng ngh~ nhan t~p hqp l~i v6'i nhau d~ t~p luy~n va trinh di€n .nhfrng trich do~n, nhfrng va di€n ph\lc V\l d6ng bao anhi€u nai.

Tir sau cach m~ng Thang Tam, trong khang chi~n do nhu cfiu doi hoi cua cong tac

v~n dQng, tuyen truy€n cach m~ng v~ nguy~n vQng cua dai s6ng tinh thfin quan chung,

nhi€u dQi doan ngh~ thu~t ban chuyen nghi~p va chuyen nghi~p duQ'c thanh l~p.

Tir do da hinh thanh va t6n t~i nhi€u dQi ngh~ thu~t truy€n

th6ng: Tu6ng, cheo,

cai luang, kich noi trinh di€n cac va dai, ng~n v6i nQi dung ph\lc V\l san xufit, danh

gi~c gift lang va cae tich truy~n lich sir, anh hung dan tQc. Co dQi s6ng duqc dam ba

ch\lc nam, di€n hang tram bu6i nhu: DQi tu6ng D6ng K~ (B~c Ninh), DQi cheo Nam

Dan (Ninh Binh) ... Tir do ti~p t\lC ra dai nhi€u dQi ngh~ thu~t t6ng hqp ca san khfiu va ca nh~c mua m6i anhfrng xi nghi~p, nha may, truOng hQc, ca quan, dan vi. Phong trao van ngh~ qufin chung phat tri~n nhanh chong nhu phong trao "Ti~ng hat at ti~ng born",

"Hat cho d6ng bao toi nghe" ... la nhftng dqt song dang trao trong bi~n ca van ngh~

nhftng nam ca nu6c ra tr~n.

Cac vung d6ng bao dan tQc Tay Nguyen, Tay B~c, Vi~t B~c vfin am vang nhfrng

dem nh~c truy€n

th6ng v6i ti~ng c6ng chieng, T'rung, tinh tfiu, khen be, ken, sao.

Nhung phong trao thi luc len luc xu6ng, nhi€u dQi ngh~ thu~t, nhi€u dia phuong khong

duy tri duQ'c phong trao van ngh~, nhi€u dQi ngh~ thu~t san khfiu tu6ng, cheo, cai

luang ngimg ho~t dQng. Nguyen nhan mQt phfin khong nho la do hoan canh kinh t~

3. Xay dtplg dQi van ngh~ 0' CO' sO' (xii, ip, thon, ban, CO' quan, don vi...)

g~p nhi€u kho khan, nhfit la nhUng nam dfru sau ngay Mi€n Nam duQ'c hoan toan giai

ph6ng. MQi ca nhan, rnQi don vi t~p th€ huOng m(;lnh vao lam kinh t~, thao gO' kho

khan cho kinh t~ len llang dfru, van hoa van ngh~ rO'i xu6ng hang cu6i cling.

Dai s6ng van hoa van ngh~ cua qUfrn chung co nhUng thang trfrm nhung nhi~m V\l

tuyen truy€n, xay d\ffig l(;li dfit nu&c sau chi~n tranh thl cfip bach va quan trQng. Nha

nu&c da kip thai co nhi€u chu truong, chinh sach khoi ph\lc va phat tri€n cac hO(;lt dong

van hoa, van ngh~, chu y nhfit la khu V\IC don vi cO' sa xa~ phuOng, thon, ban. Til do

cong tac van hoa van ngh~, thong tin tuyen truy€n duQ'c khO'i thong v&i vi~c thanh l~p

-.;.

3.2 . Vai tro, vi tri eua t6 ehfre dQi van ngh~-thongtin eO'sO'

nhi€u doi van ngh~ nhu doi van ngh~ thong tin, dOi tuyen truy€n van hoa, dOi ngh~ thu~t ban chuyen akh~p cac vling mi€n, dia phuong, don vi.

Cling v&i cac doi nh(;lC truy€n th6ng nhu c6ng chieng a Tay Nguyen, cac lap ngh~ nhan hat nhUng Ian di~u dan ca Sli, IUQl1, cQi v&i dan tinh, qua nh(;lC aVi~t B~c, hay dan c6ng MuOng Haa Blnh, &m6i xa trong ca nuac da xuftt hi~n a(Ji van ngh¢-thong tin.

DOi van ngh~-th6ng tin la ten gQi do chirc nang hO(;lt dong, duQ'c thanh l~p bai

chinh quy€n va ban van hoa cfip cO' sa. Doi co nhi€u thanh phfrn lira tu6i, da s6 la

thanh nien, do doan thanh nien cO' sa tr\Ic ti~p ph\l trach.

Doi Vall ngh~-th6ng tin la nang c6t, la dfrU tau cua phong trao van hoa van ngh~

qUfrn chung. D6ng thai la bo m~t van hoa cua xa m6i khi ti~p don quan khach, lanh

d(;lo cftp tren v€ lam vi~c v&i cO' sa. La d(;li di~n cua xa di giao lUll thi th6 v&i cac dia

phuong b(;ln.

Doi van ngh~-th6ng tin xa la l\Ic IUQl1g chu ch6t giup cO' quan Dang, chinh quy€n,

doan th€ xa hoan thanh mQi nhi~m V\l tuyen truy€n, v~n dQng qUfrn chung th\l'c hi~n

cac nghla V\l cong dan va xfiy d\ffig dai s6ng van hoa cling nhu cong cUQc xay d\ffig

Hai vdn aJ mdu ch6t cua t6 chuc G6i van ngh¢-thong tin a ca sa (xii, dp, thon,

ban, aan vi...) la N6i dung hO(lt a6ng va Bi¢n philp ad t6n t(li

* Noi dung hoat dong:

que huong.

Xfiy d\ffig cac ti~t m\lc, chuong trlnh van ngh~, bi€u di~n ph\lc V\l dinh ky ho~c

192

dot xufit t(;li dia ban cO' sa ho~c giao lUll hoi thi hoi di~n.

Ho~t dQng thong tin nhu ke ve pa-no, ap phfch, khfru hi~u, trang tri khanh ti€t

•

th6ng hay tl1) So' chinh quy€n, doan th~. trong hQi truang, nha van hoa, phang truy€n

Bien t~p ban tin va dQc tin truy€n thanh trong dia ban.

Th\fc hi~n cac nhi~m V\l cong tac van hoa-xa hQi khac trong dia ban nhu:

- T6 chuc va v~n dQng qUfrn chung th\Ic hi~n n€p s6ng van hoa trong bao v~ moi

ho~ch, ap d\lng ky thu~t chan nuoi, tr6ng trQt.

truOng, rna chay, cu6'i xin, l€ hQi va cac sinh ho~t cQng d6ng khac nhu sinh de co k€

- Thong tin, tuyen truy€n cac chu truong, chinh sach phap lu~t cua Dang va Nha

nu6'c t6'i tUng nguai dan thong qua cac ho~t dQng van hoa thong tin cua dQi.

- Tim hi~u cQi ngu6n, ghi chep lUll giu, hQc t~p truy€n th6ng lich sir van hoa, d~u

tranh cach m~ng, cac t~m guong anh hung li~t sI, gia dinh co cong v6'i ban lang, v6'i

que huong d~t nu6'c trong dia ban xa. Khai thac va tim cach phat huy, phat tri~n nhUng

gia tri van hoa v~t th~ va phi v~t th~ truy€n th6ng cua que huong nhu phong t\lC t~p

quan, ngh€ truy€n th6ng, d~c san va frm th\fc gia truy€n. Di€u c6t y€u la dua duQ'c

nhUng gia tri van hoa d~c s~c va truy€n th6ng cua que huong tra v~ trong dai s6ng

thuOng nh~t cua nhan dan trong th6~, xa.

- Tham mUll cho lanh d~o dia phuong gifr gin va phat huy nhUng thanh qua da d~t

duQ'c, trong do co ca cac cO' So' v~t ch~t, cac cong trinh van hoa xa hQi cua thon, xa.

* Bien phap d~ t6n tai:

Gop phfrn lam giau m~nh va 6n dinh dai s6ng nhan dan trong xa.

- Nhan Ivc t/i hog! t/(Jng: DQi van ngh~-thong tin la nang c6t cua phong trao van hoa, van ngh~ acO' So' bao g6m s6 lUQl1g nh~t dinh vira du d~ th\fc hi~n cac nhi~m \'\I. S6 lUQl1g khoang 20 d€n 30 thanh vierl. Thanh phfrn da d~ng: Can bQ, bQ dQi v~ hUll, giai

Trong cUQc s6ng lInh V\fC nao cling v~y, xay d1Jtlg nen thi d€, nhung gifr gin cho no t6n t~i va phat tri~n m6'i la khO. Ho~t dQng van hoa van ngh~ a cO' So' xa, thon, ~p ban l~i cang kho hone Xin r1h~n m~nh 3 y€u t6 cO' ban d~ lam t6n t~i va phat tri~n ho~t dQng van hoa, van ngh~ acO' So' cua t6 chuc dQi van ngh~-thongtin, do la:

ngli, giao vien ph6 thong cO' So', ngh~ nhan, nam nfr thanh thi€u nien. Ch~t lUQl1g: Co

nang l\fc, nang khi€u it nhi€u v€ cac lInh V\IC van hoa, van ngh~, thong tin tuyen truy€n,

th€ d\lc, th€

thao. C6 suc khoe va OOi~t tlnh ho~t dQng van ngh~-thong tin. C6 trlnh dQ

hQc vAn it nhAt tu cAp 2 (lo~i tm cac chau thi€u OOi ti€u hQC) va 1a cong dan t6t.

- N6i dung hog! d6ng: Khi da c6 dQi ngl1 v6i nhUng thanh vien nhu yeu cftu da d~

ra, cftn thi€t

ti€n haOO cac thu t\lC 'hanh chiOO nhu quy€t dirl11 thaOO I~p va cong OO~n

cac thanh vien trong dQi cua laOO d~o chinh qUY~ll xa. Lam cac van ban ch€ dQ va cam

k€t,

thoa thu~n cftn thi€t. Xac dinh nhUng nguai ph\l trach dQi, cac t6 nhom chuyen

mon trong dQi. Sau do la cac nQi dung ho~t dQng khac cftn duQ'c ti€n hanh d6ng bQ

ho~c Iftn luqt nhu: L~p k€ ho~ch, chuang trlnh C\l th€ cho tUng vi~c, tUng mang vi~c, tUng 11nh V\IC thea yeu cftu ph\lc V\l cua cO' sa trong mQt quy, trong ca name

Vi d\l: ChuAn bi cho cac ho~t dQng ky ni~m ngay I€

trong nam (ngay m6ng 3/2, ngay 30/4, ngay 1/5, ngay 19/5, ngay 2/9...va T€t duang lich, am lich) va cae nhi~m Vl) thuOng nien khac nhu ngay tuy€n quan nh~p ngl1, ngay khai giang nam hQc m6i, ngay

hQi xu6ng d6ng, vao V\l thu ho~ch ...

L~p k€ ho~ch b6i dUOng nghi~p V\l: hat, mua, dan, ve tranh, bien t~p tuyen

truy~n ... cho thanh vien trong dQi.

Len Iich t~p luy~n, sinh ho~t cua dQi.

Len Iich th\Ic hi~n cac nhi~m V\l, co th€

tung thang ho~c tUng quy cua dQi va

tUng thanh vien d~u duQ'c nhAt tri.

D€ d~t duQ'c nhUng m\lC tieu, chuang trlnh k€ ho~ch chuyen mon cua dQi. Di~u

cftn thi€t ca t~p th€ dQi phai quan tam la:

DQi co ch€ dQ khen thuOng, khuy€n khich dQng vien kip thai va ra rang cho tUng

truOng hqp, tUng d6i tUQllg d~t duQ'c k~t qua, thanh tich t6t.

G~n bo v6i phong trao quftn chung. HQc ho'i k€

thua v6n van ngh~ quy bau cua

cac ngh~ nhan, ngh~ sl. Trao d6i va rut kinh nghi~m cong tac trong nQi bQ va v6i cac

don vi b~n. L~ng nghe y ki€n cua lanh d~o va quftn chung.

Xac dinh ra m\lc tieu va OOi~m V\l ho~t dQng cua dQi. D~ cao tiOO thftn doan k€t,

giup dO' Iftn OOau trong t~p th€ dQi.

- Kinh phi d~ hog! d6ng: "C6 th\Ic m6i V\IC duQ'c d~o" "m~nh VI gan, b~o VI

ti~n", ra rang kiOO t€

la di~u ki~n khong th€ thi€u d€

t6 chuc mQi ho~t dQng dli IOn hay

000. D€ dQi van ngh~-th6ng tin xa, ban t6n t~i va ho~t dQng phai 10 ngu6n kinh phi.

194

Day cling 1a mQt khau then ch6t cua dQi phai 10 1i~u, 1a mQt bi~n phap d€

t6n t~i va

phat tri€n.

D6i v6i cac dqt ngh~ thu~t hay cac ho~t dQng th€ thao, van ngh~ acac co quan, ban nganh, doan th€, nha may, xi nghi~p, dan vi, truOng hQc thuOng 1a ho~t dQng dinh ky ho~c dQt xuAt nhiSu han. Kinh phi ho~t dQng nhiSu khi duQ'c bao cfrp h€t. NQi dung ho~t dQng cling chu y€u t~p trung van mQt s6 1Inh V\1C hQi thi, hQi di€n lien hoan. V6i cac d<)i a khu V\1C nay kinh phi ho~t dQng va t6n t~i khong phai 1a diSu dang 10 ng~i,

rna chuyen mon m6i 1a chinh y€u.

U6i v6i cac dQ van ngh~-thong tin a co sa xa, thon, Ap, ban thl tien quy€t vfin 1a kinh phi.· V6i dQi nay nQi dung cong vi~c ho~t dQng da d~ng va nhiSu. Dia ban ho~t

dQng rQng kh~p ca xa. Vung d6ng bao mi€n nlii di til dfru xa d€n cu6i xa phai mAt ca

ngay ca bu6i, VI ban lang cach tra rimg nlii, ho~t dQng cang kho khan han. Tuyen

truySn mQt chu truang chinh sach m6i v&i d6ng bao cling nhi€u tra ng~i han VI co noi

dan con mu chfr, chua thong th~o ti€ng ph6 thong, nh~n thuc cua d6ng bao con ch~m.

Cac cAp chinh quy€n, doan th€ aco sa khong th€ co du kinh phi cAp cho dQi van ngh~-thong tin ho~t dQng. VI v~y, diSu cfrn thi€t 1a dQi phai t\1 tIm ngu6n kinh phi. Co

hai ngu6n kinh phi d€ khai thac: Xa hQi hoa va t\1 xay d\ffig. Ngu6n kinh phi xa hQi

hoa 1a ngu6n kinh phi trong nhal1 dan, C\l th€ 1a cac ca nhan va cac dan vi doanh

nghi~p, co sa san xuAt dong gop. Ngu6n kinh phi nay d6i dao nhung co th€ noi no

khong d€ dang "chay" van tlii cua dQi van ngh~-thong tin co sa n€u nhu no khong

duQ'c v~n dQng, duQ'c keu gQi tai trq nlQt cach tich C\1C, kheo leo, mang l~i 1qi ich cho ca hai ben. Do v~y, anhi€u dia phuang, nhi€li vung miSn cac dQi van ngh~-thong tin da chu dQng tIm bi~n phap "t\1 clm mlnh" b~ng cach d€ xuAt v&i chinh quySn co sa cho

;

nh~n khoan rUQng, khoan d6i, rimg, ao, h6 d€ san xuAt chan nuoi, tr6ng trQt gieo cAy.

Co noi con thanh l~p cac t6 dich V\l cac lo~i hay t6 chuc cac lOp nang khi€u ngh~

thu~t, lOp hQc nghS, nhom san xuAt dan lat may tre, d~t, theu, den tUQllg ...ph\lC V\l cho

nhan dan trong vung, trong xa. Bi~n phap nay duqc coi la hfru hi~u nhAt. M6i thanh

vien trong dQi van ngh~-thong tin d€u co th€ phat huy cac "tai Ie" cua mlnh nhu quay

camera, ch\lp anh, t6 chuc gop vui dam cu&i, mlrng nha m&i hay sua xe, ke ve, trang

... d€

thu vS nhfrng d6ng ti€n cho t~p th€ dQi va trong do co ca nhan mlnh.

tri, d~y ngh€

Vi~c ti€n hanh nh~n khoan dAt, khoan rUng, khoan ao h6 va thanh l~p cac t6 dich V\l

cua dQi van ngh~-thong tin la mQt bi~n phap tich C\1C nhAt va mang l~i hi~u qua cao

nhfit cfin duQ'c SlJ d6ng thu~n va he> trQ' dfiy tam huy€t cua lanh d~o Dang chinh quy€n, doan th€ acO' sa nh~m lam cho ho~t dQng van hoa van ngh~-th6ng tin, th€ thao acO' sa xa, thon, ban fip ngay cang khai sAc, vfrng b€n va phat tri€n, mang l~i dai s6ng van hoa

t6t d~p cho que huang.

ho~t dQng cua me>i thanh vien trong dQi la chinh, thong qua thil lao va khen thuOng.

Kinh phi cua dQi van ngh~-thong tin cO' sa duQ'C chi cho vi~c bil dAp cong sue

MQt phfin d€ danh lam quy cua dQi, rnQt phfin he> trQ' b6 sllng cho nghi~p V\l nhu mau

::

hoa trang, but long ... Kinh phi mua sAm trang thi€t bi ky thu~t ph\lc V\l cho cac ho~t

dQng nhu am thanh, anh sang, "dinh, day, h6, gifiy" vftn phai la ngu6n bao cfip cua

4. Quy trlnh quan ly, hmmg din tA chfrc phong trilO van hoa, van ngh~ quin chung

4.1. Nh,n thuc chung v~ vai tro, vi tri cua cong tic quan If van hoa, van

chinh quy€n.

4.1.1.nnh hinh chung

ngh~ quin chung.

Hi€n phap nam 1992 nhfin m~nh trach nhi~m cua Nha nu&c trong vi~c "th6ng

nhfit quan ly SlJ nghi~p van hoa". Cling v&i vi~c k€ thila bao t6n di san van hoa dan

tQc, Nha nu&c cho phep phat tri€n da d~ng van hoa ngh~ thu~t du&i cac hlnh thuc Nha

nu&c, t~p th€, tu nhan trong do khuy€n khich ho~t dQng van hoa ngh~ thu~t quftn

chung, nh~m gop phftn t~o ra mQt dai s6ng van hoa tinh thfin trong sang lanh m~nh,

Til sau ngay Mi€n Nam hoan toan giai phong, I1hfit la til sau D~i hQi Dang Toan

phong phu va da d~ng, co nQi dung nhan d~o, dan chu, ti€n bQ.

qu6c lftn thu VI, ho~t dQng van hoa, van ngh~ qufin chung da tra thanh mQt phong trao

rQng rai va m~nh me. Ho~t dQng nay t~p trung chu y€u van mQt s6 mang nhu sau: Xay

dlJIlg n€p s6ng van hoa, dQc va lam thea sach, xay dlJIlg nha truy€n th6ng, nha van hoa

giao d\lc cQng d6ng, van ngh~ khong chuyen, cau l~c bQ sa thich, l€ hQi, vui chO'i, du

lich, th€ thao quftn chung ...

Nha nu&c bao cfip 100% cac ho~t dQng van hoa, ngh~ thu~t noi chung, van hoa

van ngh~ quftn chung noi rieng. Til vi~c c~p phat kinh phi d€ xay dlJIlg phong trao, xay

196

lOn, til tho So', truy€n th6ng d€n di~n dlJIlg cac thi€t ch€ van hoa nhu cung van hoa, nha van hoa, san khfiu ngoai trai, r~p bai chi~u phim d€n cae trang hi ky thu~t til nh6 d€n

tu, hi~n d~i ... MQt kinh phi khong nh6 nfra cho dao t~o, b6i dUOng, hQi thi, hQi di€n,

•

ho~t dQng ky, cUQc trong thang, trong quy va nuoi bQ may can bQ, nhan vien, khen

thuOng, thil lao.

V6i dfiu tu tri~t d~ cua nha nuac, chung ta da g~t hai duqc nhUng gia tri van hoa,

van ngh~ khong nh6 do 1a cac phong trao kh~p nO'i ca hat, phong trao "ti€ng hat at

ti€ng born" trong khang chi€n ch6ng th\Ic dan d€ qu6c, phong trao n€p s6ng van minh,

gia dlnh van hoa, phong trao nguai t6t, vi~c t6t, "noi lai hay lam vi~c t6t" ... cilng v&i

do con la vi~c ra dai nhUng thi€t ch~, cong trlnh van hoa v&i nhfrng trang thi€t bi hi~n

d~i du&i S\I di€u hanh cua mQt dQi ngli can bQ van hoa cac cfip, th\Ic hi~n thuOng

xuy~n va. lien t\lC cac nghi~p V\l chi€n

lugc v~ van h6a-thong tin, tuyen truy~n, v~n

dQng cua Dang va Nha nu&c.

Tuy nhien, trong cO' ch€ kinh t~ cli fiy, ho~t dQng van hoa, van ngh~ qufin chung

da la mQt ganh n~ng tren doi vai Nha nu&c. Nhfit 1a vao giai do~n ca dfit nu&c vira

bu&c ra kh6i cUQc chi€n tranh dai va kh6c 1i~t. Tfrt thay mQi chi phi cho xay d\Ing, ho~t

dQng, duy trl va phat tri~n phong trao qufin chung rQng 100 va da d~ng nay d€u

tir tui

Nha nu&c b6 rae

Chinh VI th€, d~ bat ganh n~ng va phil hqp v&i xu th€ phat tri~n cua xa hQi Nha

nu&c da kip thai co chu truang xa hQi hoa cac ho~t dQng van hoa.

thi truOng, ho~t dQng van hoa, van ngh~ qufin chung tfrt y€u

Trong cO' ch€ kin11 t€

phai chiu nhfrng anh huOng va phai t\1 tIm nhUng bi~n phap cho phil hqp d~ tUng bu&c

thich nghi v&i d~c di~m cua cO' ch€ kinh t€ m&i.

V&i chuc nang, nhi~m V\l quan ly van hoa da duqc th\Ic hi~n, 1uc nay ho~t dQng

quan 1y van hoa cang co vai tro, vi tri quan trQng va 100 lao han.

4.1.2. Vai tTO, vi tTl

Quan di~m cO' ban d~ xac dinh chuc nang, nhi~m V\l quan 1y van hoa, van ngh~

quftn chung cua Nha nu&c ta do la:

- N~m vfrng dinh huOOg, t6 chuc va quan 1y th6ng nhfrt cac ho~t dQng cua phong

trao qufin chung. DQng vien, khuy€n khich cac phuang thuc ho~t dQng cua phong trao

qUftn chung do 1a ho~t dQng ca nhan, gia dlnh, t~p th~ dQi, doan... v&i phong cach chu

dQng, sang t~o trong khuon kh6 1u~t phap quy dinh. Nha nu&c ton trQng va t~o di€u

ki~n thu~n lQ'i cho m6i cong dan phat huy h~t kha nang va nhi~t tlnh cua mlnh trong

ho~t dQng van hoa, van ngh~ qUfrn chung.

- Quan ly van hoa thuc dfry con nguai noi rieng va xa hQi noi chung phat tri~n vai

m\lc tieu chan-thi~n-my, cong b~ng, dan chu, van minh. Tfrt ca nhUng gia tri cua quan

ly van hoa d~u lfry m\lc tieu chi~n luQ'c la cua dan, do dan, VI dan. M6i cong dan d~u

co quy~n duQ'c sang t~o ra gia tri van hoa v~t th€ va tinh thftn. DuQ'C huOng th\l va

truy~n d~t nhfrng gia tri van hoa do chinh mlnh lam ra va cila ca cQng d6ng.

::

- Quan ly la lam cho t6t d~p hon S\l nghi~p van hoa, van ngh~ qUftn chung nhfrt la

trong giai do~n ca nuac trong cO' ch~ kinh t~ thi truOng nhi~u ti~m nang, thu~n lQ'i,

thanh c6ng va cling l~m kho khan, rui ro, rnfrt mat.

- Quan ly van hoa, van ngh~ quftn chung gop phftn vao S\l nghi~p xay d\lllg dai s6ng van hoa acO' sa, xay d\lllg con nguai mai, xay d\lllg mQt xa hQi con nguai duQ'c giai phong, nhan dan lao dQng lam chu dfrt nuac, ra suc hQc t~p va lao dQng, sang t~o

d~rn da ban s~c dan tQc, trong do mQi nguai co cUQc s6ng frrn no, t\l do, h~nh phuc,

d\lllg xay dfrt nuac. Ti~n tai m<)t dfrt nU<1C phat tri~n, giau m~nh, n~n van hoa tien ti~n,

4.2. Nhfrng rao can clla cong tac quan lyvan hoa, van ngh~ quin chung.

c6ng b~ng, dan chu, doan k~t, blnh dftng va hfru nghi qu6c t~.

a) Nhimg tieu C1!C trong diJi s6ng xii h9i

Hai rao can IOn do la:

Trung tam cua slJ phat tri~n rftm rQ va ganh dua trong n~n kinh t~ thi truOng la

vong xoay cua trao luu lam giau. Co nhi~u cach lam giau nhung khong phai ai cling

giau b~ng tri tu~, suc l\lc, tai nang cua mlnh.

- Kh~p nO'i trong ca nuac dang dAy m~nh phong trao tu sua, khoi ph\lc l~i cac

c6ng trlnh tin nguOng: nha tha, dlnh, chua, d~n mi~u vai cac ho~t dQng cung l€ hQi he.

Nha co nhi~u di~u ki~n thu~n lQ'i trong cUQc s6ng hon vai ch\lc nam truac day,

v~t tray hQi va dang l€ vao cua thanh, cua ph~t. Co khong it nhfrng nguai d~n cua ph~t

trong thang, nhan dan no nuc mua s~m l€ cho nen vao mua hQi l€ hay nhUng ngay l€

198

kh6ng phai VI tin nguoog rna d~ lQ'i d\lng tin nguOng lam di~u bfrt chinh, d~ lira lQc, d~ ca b~c do den, buon thftn ban thanh, l6i keo nguai hanh l€ vao con duOng me tin di doan, boi toan nham nhi ...

Cling v6i nhUng tieu ClJC tren, trong xa hQi con bi€t bao nhieu tieu C\lC khac nfra. Nhi~u nam nft, thanh thi~u nien lao vao 16i s6ng thae lo:;m. Gia dlnh b6 my giau len thl mai me an chO'i. Gia dinh b6 m~ ngheo kho thi phftn tri lam li~u. Bao gia dinh lam VaG dmh dau thuong, tan eua nat 'nha, eha bo eon, vq gi~t eh6ng, eon eM hu hong. Ben

c~nh do nhi~u cO' sa dich V\l van h6a co ho~t dQng thi€u lanh m~nh nhu truy~n ba bang

hinh kich dQng b~o llJc, d6i tf\lY. Nhi~u quan karaoke tra hinh m~i dam, nhi~u quan

internet, vli truOng san nhay co ho~t dQng b~t hqp phap ...

NhUng SlJ thlJc dau long tren la m~t trai cua xa hQi. Til khi d~t nu6c bu6c sang

thi truOng, no da thlJc SlJ tra thanh mang den t6i tren bQ m~t van hoa cua d~t

kinh t€

nu6c, no .tra thanh hi€m hQa, thanh n6i 10 cua m6i nguai dan, thanh v~t can cua dai

s6ng van hoa va SlJ nghi~p xay d\ll1g d~t nu6c, gia dinh ~m no, giau m~rlh.

b) Nhfmg kh6 khan, hgn ch~ v~ hoan canh khach quan va dan tri

Song song v6i nhUng tieu ClJC xa hQi con co nhUng kho khan v~ hoan canh khach quan va nhUng h~n ch€ v~ nh~n thirc, v~ dan tri acac vung mi~n gop phfrn lam v~t can cho cong tac quan ly van hoa, van ngh~ qUfrn chung.

- V~ nhfrng kh6 khan:

Tru6c h€t phai neu ra nhUng kho khan khach quan nhu di~u ki~n dia ly, di~u

ki~n thien nhien, moi truOng, di~u ki~n lich su v6i phong t\lC t~p quan, tin nguOng

d m6i vung que, m~c diI da co nhi~u S\l dfru tu cua nha nu6c, song nhi~u nO'i di~n, duOng, truOng, tr~m vftn con thi€u ho~c chua d6ng bQ, dan cu thua that, nui cao,

su6i sau cach tra, cac ho~t dQng van hoa, van ngh~ cua nha nu6c it den duqc thuOng

xuyen, d~u d~n. Co nO'i thi€u th6n hom toan nhUng ho~t dQng nay. Ho~t dQng tlJ than

't ~

cling khong co

Vi~c phat rUng lam rfty bila bai gay ra tham canh lli quet m6i khi mua bao, nha

cua lQl1, ga co khi ca con nguai bi cu6n theo dong nu6c. Khong nhUng the con mfrt

thea cac c6ng trinh van hoa xa hQi cong cQng ho~c duOng xa cfru c6ng cling bi mfrt

theo, gay nhi~u tra ng~i kho khan cho dai s6ng. Cac trang thi€t bi cua nha van hoa

xU6ng cfrp, hu hong do di~u ki~n bao quan kern, khi h~u frm uat rna l~i it duqc quan

lam cho con nguai khong kip kha.c ph\lc.

tam, su d\lng. Cac kho khan tra ng~i lien ti€p,

- v~ nhfmg hqn chi

d nhUng thanh ph6, nhUng vUng kinh t€ phat tri€n, tu tuOhg "ti€n la t~t ca", "ti€n la tren h€t" v~n ng\f tri trong dftu cua nhi€u nguai. Tu tuOng ganh dua, "thi phu khinh

bftn" Ian rong t6i tUng lang que. DOng hQ nay ganh dua v6i dong hQ kia, xay d\ffig lang

bia, cling gi6 sao to, d~p, hoanh trang han. Til do, nhi€u hu t\lC cli s6ng l~i trong dai

s6ng xom thon m6i khi rna chay, cu6i hoi ...

d nhi€u nai v~n tbn t~i cach nghI, cach lam xua cli, l~c h~u. Nhi€u nguai ngay thO', nh~ d~, d€ dang nghe thea ke x~u xui bfry, loi keo gay ra chia re, mftt doan k€t

gifra vung xuoi v6i mi€n nui, gifra dan toc nay v6i dan toc kia. Nhi€u nguai tai mu

chfr, nhi€u con em vUng sau, vUng xa khong d€n truOng ... t~o nhi€u phuc t~p cho chinh

quy€n CO' sa trong qua trlnh lanh d~o, quan ly nh~m nang cao dan tri, nang cao dftn dai

s6ng v~t chftt, tinh thftn cho d6ng bao.

4. 3. Tang cU'img bi~u ll}'c quan ly van boa, van ngb~ quAn cllung

Trong CO' ch€ kinh t€

thi truOng va hoi nh~p kinh t€ dfty ti€m nang va cling dfty

nhUng thach thuc, d€ ho~t dong van hoa, van ngh~ qUftn chung phat tri€n vUng b€n va

dung huOng cftn tang cuOng hi~u l\fc quan ly Nha nu6c.

thao

Trong m~y nam qua BO Van hoa-Thong tin va ti€p nay la Bo Van hoa, Th€ va Du lich-ca quan quan ly Nha nu6c v€ van hoa, van ngh~ da ban hanh nhi€u van ban

phap ly mang noi dung va t1nh quan ly Nha nu6c v€ cac ho~t dong van hoa, van ngh~.

NhUng van ban phap quy kip thai la kim chi nam cho nhUng ho~t dong Vall hoa, van ngh~ a cO' sa. Doi ngli can bo van boa, van ngh~ til trung uang d€n CO' sa da co ch6 tri€n khai cac ho~t dong van hoa, van ngh~, mang l~i lQ'i ich cho d\fa vUng chAc d€

tham gia ho~t dong va huOng th\l gia tri cua van

quftn chung. Nhan dan duQ'c tflJc ti€p hoa, van ngh~ a CO' sa. Nhi€u ho~t dong phat tri€n~t6t.

a) Nhfmg btlt c(lp

Tuy nhien, cling nh~n th~y r~ng hi~u l\fc quan ly Nha nu6c v€ cong tac van hoa,

van ngh~ quftn chung b~ng phap lu~t noi chung con th~p. Mot s6 van ban phap quy

du6i lu~t ban harm ho~c di€u chinh, sua d6i con ch~m, chua dap Ung k.ip thai v6'i th\fc

t€ ho~t dong va di€n bi€n tlnh hlnh cua xa hoi.

?OO

M~t khac, cong tac di€u haOO, t6 chuc thvc hi~n n9i dung van ban phap quy co

.

nO'i, co luc da ch~m l~i thi~u va y~u, thi~u ki€m tra giam sat nen hi~u qua cua vi~c thvc

hi~n n9i dung van ban phap quy cua cO' So' thftp.

Nhi~u ~an b9 quan Iy van hoa tu trung uong d€n, ca So' co triOO d9 va nang hJc cong tac h~n ch€~ l~i thi~u nhi~t tlOO, t~n t\lY, sang t~o nen chua dap Ung duQ'c nhung

doi hoi cua cong tac quan ly phong trao trong di€u ki~n phuc t~p cua hi~n thvc cUQc

s5ng. Nhfing bftt c~p tren lam giam hi~u qua cua quan lY.

b) Nhfmg giai phap c6n thidt

* D5i vai nganh van hoa

- Truac tien cftn nang cao oo~ thuc chfOO tri, l~p truOng, quan di€m cho can bQ, vien

chuc lam cong mc quan ly van hoa tir trung uong t61 cO' So' qua cac lOp b6i dUOng ly lu~

chinh tri, cac lOp ~p huftn nang cao ki~n thuc v€ hi~n phap, lu~t phap, cac van ban phap quy

cua Nha nuac da ban hanh.

- Tang cuOng COl1g tac b6i dUOng ho~c dao t~o l~i chuyen mon, nghi~p V\l, ngo~i

ngu, su d\lng vi tinh, tin hQc phil hQ'P vai yeu cfru, chuc trach, vi trf cong tac cua tung

lo~i d5i tUQl1g cua ngaOO, ti~n tai tieu chuAn hoa d9i ngfi can bQ.

- T~o di€u ki~n thu~n lQ'i cho can bQ thvc hi~n nhfing k~ ho~ch, OOi~m V\l cong

tac. Trao d6i, luan chuy€n va giam sat can bQ. T~o sv .g~n k~t va hQc hoi giua cac can

bQ dia phuong va giua dia phuong vai trung uong trong cong tac quan ly van hoa, van

ngh~ qUfrn chung. Chu trQng nang cao nang lvc, trlOO d9, phAm chftt, tu cach d~o duc

va hi~u qua cong tac cua can bQ quan ly cac cftp. Thvc hi~n chfOO sach don bAy kinh

t~, khen thuOng kip thai, cong minh, nghiem tuc d5i vai m6i ca nhan va t~p th€ can bQ.

- Xay dlJIlg chi€n

lugc, sach lugc qUID I~ phil hQ'P v6'i ca ch€ kiOO t€ va th\IC t€

xa hQi. Coi trQng song song ca ly lu~n va thvc ti€n, coi trQng ca tri€n khai thvc hi~n va

ki€m

tra giam sat, cling nhu khen thuOng va xu ph~t. D€ cao lQ'i fch phat tri€n

lau dai

va ben vfing sv nghi~p van hoa, van ngh~ qUfrn chung vai phuong cham chi d~o: "Xay

dlJIlg n€n van hoa Vi~t Nam tien ti~n~ d~m da ban s~c dan tQc" rna Nghi quy~t D~i hQi

Dang da d€ rae

- Dinh huOng cac ho~t dQng van hoa, van ngh~ cho qUfrn chung mQt cach kip thai

va phil hqp v&i tung giai do~n, thai ky phat tri€n kinh t~, d~c bi~t trong co ch~ kinh t~

thi truOng va hQi nh~p qU6c t~.

- D~t 191 fch cua nhan dan lao- dQng la m\lc tieu cua ho~t dQng quan ly van hoa, van ngh~. Kip thai di€u chinh, sua d6i nhUng nQi dung ho~c van ban phap quy nao khong con

phu hqp v&i thlJc t~ khach quan cua xa hQi va quy€n lqi cua nhan dan.

- T~o mQi di€u ki~n thu~ 191 cho nhan dan thlJc hi~n quy€n duqc ho~t dong sang t~o

va quy€n duqc huOng th\l van hoa, ngh~ thu~t do ban than va cQng d6ng xa hQi lam rae

- Kip thai co bi~n phap hfru hi~u d€ u6n na.n, chfrn chinh nhUng l~ch l~c, khuy~t

di€m, sai Ifrm. nay sinh trong cac ho~t dong van hoa. Ngan ch~n kip thai va kien quy~t

xu ly ho~c lo~i b6 cfrP phep d6i v&i nhUng ca nhan ho~c t~p th€ vi ph~m lu~t phap, quy

ch~ va nhUng ke lqi d\lng van hoa, ngh~ thu~t d€ tuyen truy€n, v~n dong, kfch dong

lam t6n h~i d~n lqi fch va an ninh qu6c gia. chia re dan toc, vung mi€n,

- Nha nu&c cling cfrn khuy~n khfch, tai trq, khen thuOng dung nlUC cho cac ho~t

t~ng danh hi~u ngh~ nhan, ngh~ sy va cac hlnh thuc ghi nh~n cong lao khac cho cac ca

dong van hoa, ngh~ thu~t qUfrn chung. H~ng nam ho~c dinh ky t6 chuc xet t~ng, truy

nhan co dong gop tai nang, suc l\lc, ti€n cua cho phong trao van hoa, van ngh~ qUfrn

* D6i v&i qUfrn chung nhan dan

chung. Coi day cling la mQt bi~n phap d€ tang cuOng hi~u IlJc quan lY.

- Coi trQng va thlJc hi~n nghiem tuc cac cuoc v~n dong "Toan dan doan k~t xay

dlJIlg dai s6ng van hoa", "ThlJc hi~n n~p s6ng van minh trong vi~c cu&i, vi~c tang, l€

hOi'\ "Xay dlJIlg gia dlnh van hoa, lang (thon, frp, ban), t6 dan ph6 van hoa... TlJ giac

chfrp hanh cac chinh sach lu~t phap cua Nha nu&c. D6ng thai neu cao tinh thfrn xay

nhi~m va nghla V\l cong dan trong vi~c gift gill, bao v~, xay dlJIlg n€n van hoa Vi~t

dlJIlg gop y, bao v~ lu~t phap va cac van ban phap quy cua nganh. Neu cao y thuc trach

Nam tien ti~n, d~m da ban sa.c dan t<)c.

- Tich ClJC huOng Ung tham gia cac ho~t dong van hoa, van ngh~ qUfrn chung a dia ban co sa v&i y thuc ho~t d911g cong d6ng cling la lqi fch cho rhinh ban than va gia

202

dlnh cua mlnh.

- d nhi~u dja phuong hi~n nay da thanh l~p duQ'c nhfrng hQi, nhfrng cau l~c bQ co sinh ho~t d~u hang quy ho~c hang nam vai ba lftn. Nhfrng nQi dung sinh ho~t hQi, cau

l~c bQ cung mang d~m dfru frn van hoa cQng d6ng nhu cac hQi d6ng huong, hQi d6ng mon, h(>i d6ng tu~, h(>i clJU chi~n binh, h(>i ng~O'i cao tu6i, h(>i ph\! nil' hay h(>i CO'

IP

_

tu6ng, hQi thO' van, llQi sinh v~t canh...

- Ho~t dQng thuOng xuyen va soi n6i nhfrt vftn la ho~t dQng van ngh~ quftn chung v6i nhfrng dem t~p luy~n cua d(>i 'cheo, d(>i tU6ng, d(>i kich hay ca hat m6i cua thanh nien trong thon, xa. Nhi~u xa da co t\1 di~m vui chO'i ca hat, nhay qu6c t~, Karaoke thu

hut dong dao thanh thi~u nien va ca nguai trung nien. Nhi~u sinh ho~t giao lUll, hQi thi~

hQi di~n \,an ngh~, th~ thao quftn chung di~n ra vai dong dao nguai tham gia.

Ra rang van hoa, van ngh~ quftn chung luon la ngu6n sinh khi, la bQ m~t cua xa

ho~t dQng van hoa, van ngh~ quftn chllng ngay cang vo cung phong phu va sinh dQng,

hQi, d~c bi~t thfry ra di~u nay & cac vling nong thon ca d6ng b~ng va mi~n nui. Cac

la mon an tinh thftn khong th~ thi~u cua dai s6ng nhan dan lao dQng. D€ mon an tinh

thftn fry luon tuO'i mai, trong s~ch, ngon lanh va b6 ich khong chi doi hoi Nha nuac,

tf\lc ti~p la nganh van hoa co nhi~u bi~n phap t6 chuc ho~t dQng, dftu tu thi~t ch~ va

phuong ti~n kI thu~t, ch~ dQ chinh sach, van ban phap quy, lu~t l~ quan ly va djnh

hu6ng tai phong trao quftn chung, rna con doi hoi qu~n chung nhan dan cling phai

chung tay, chung suc cung nganh van hoa, cung Nha nuac.

Trong qua trinh ho~t dQng van hoa, van ngh~ quftn chung nhan dan chu dQng

qu~n chung duQ'c quftn chung vui ve va say me ti~p nh~n, sv ti~p nh~n tv giac va gian

sang t~o va cling chu dQng thuOng thuc. Nhfrng cai hay cai d~p cua van hoa van ngh~

dj fry mang d~n mQt gia trj giao d\1c, cam hoa con tim, kh6i OC cua quftn chung mQt

cach tv nhien, khong khien cUOng.

Cling vai sv cam nh~n va ti~p thu cai hay, cai d~p thong qua nhfrng ho~t dQng

van hoa, van ngh~ cling nh~n ra cai khong hay, ca.i xfru, cai l~c h~u cua dai s6ng xa hQi

va cua ho~t dQng van hoa, van ngh~ quftn chung. Tit do, quftn chung tv bi~t Iva chon

va di~u chinh cho c~inh mlnh va cho c(>ng d6ng b~ng nhfrng ho~t d(>ng c\! th~ d~ nh~m

lam phat tri~n nhfrng m~t t6t d~p va lo~i bo nhfrng tieu cvc, khong phli hQ'P anh huOng

xfru d~n dai s6ng tinh thftn cua nhan dan. Hanh vi nay mang tinh quan ly ra r~t.

VI v~y, chung ta co th€ noi qu~n chung nhan dan da g6p suc v6i Nha nu6c cling

quan ly van hoa, van ngh~ qu~n chung. Va nhu v~y thl Nha nuOc co quan ly Nha nu6c

va nhan dan cling co vai tro quan ly nhan dan cac ho~t dQng van hoa, van ngh~ qu~n

chung. Day cling co th€ coi la hai ~ph~m tm trong ly thuy€t quan ly van hoa, van ngh~

qu~n chung noi rieng hay van hoa xa hQi noi chung. Dung v6i chu truong xa hQi hoa

van hoa van ngh~ cua Dang. Va nhu v~y cung v6i Quan ly Nha nu6c, Quan ly Nhan

dan c6 vai tro vo cung quan trQng.

SlJ nghi~p van hoa, van ngh~ la cua qu~n chung VI qu~n chung, Dang lanh d~o,

Nha nu6c va nhan dan cung lam. Van hoa, van ngh~ la dQng llJc thuc dfty xa hQi. Trong ~hi€n tranh cling nhu trong hoa blnh dl)llg xay dftt nu6c, van hoa, van ngh~ da

dong gop cong suc, gia tri to IOn d€ chi€n th~ng ke thli va xay dl)llg bao v~ T6 qu6c.

Chung ta c6 th€ tlJ hao n6i r~ng til ngay co Dang lanh d~o slJ nghi~p van hoa, van ngh~

da ti€n len tUng bu6c vfrng ch~c. Nganh van hoa da cung ca nu6c lam nen nhfrng chi€n

th~ng, trong do van hoa cling la mQt m~t tr~n, anh chi em can bQ nhan vien trong

nganh cling la chi€n· sy.

Khi n€n kinh t€ da phat tri€n m~nh me va dftt nu6c hoa nh~p trong mQt th€ gi6i

d~y bi€n dQng

thl van hoa se la m\lc tieu d€ huOng t6i. VI do la danh dlJ va Ie s6ng con

cua m6i qU6c gia, dan tQc la nha suc m~nh cua ban s~c van hoa. Va trong bi€n ca

menh mong chung cua van hoa, dQi ngli can bQ van hoa van, ngh~ qu~n chung la mQt

llJc lUQl1g hung h~u nhftt v6i vai tro quan trQng cua cong tac quan ly, huOng dftn va t6

chuc nh~m lam phat tri€n

t6t d~p cac ho~t dQng cua phong trao van hoa, van ngh~

qu~n chung.

ThlJc hi~n t6t nhi~m V\l nay, vai tro cua con~ nguai C\l th€ a day la nhfrng can bQ van hoa cO' sa gifr vai tro quan trQng. ThlJc ti€n ho~t dQng cho thfty "NO'i nao co can bQ t6t, a do co phong trao qu~n chung t6t". Do do phai thlJc hi~n tieu chuftn hoa can bQ tlnh tr~ng can bQ thi€u nang llJc, khong lam duQ'c vi~c a nO'i nay, nO'i kia thl

khong d€ chuy€n v€ ph\l trach cong tac van hoa., van ngh~ acO' sa.

MQt can bQ van hoa, van ngh~ cO' sa chan chinh phai thlJc SlJ la:

- NguOi thfty kien nhin (V€ nang llJc, trlnh dQ hi€u bi€t mQi m~t noi chung, van

h6a, ngh~ t11u~t noi rieng).

204

- NguOi b~n thuy chung (V€ y thuc trach nhi~m, long say me cong vi~c).

- NguOi dAy to' t~n t\lY (V€ tinh thfin cong tac, duc hy sinh mlnh VI mQi nguai).

Dam bao nhfing y~u t6 nhu v~y, nhfrt dinh phong trao van hoa van ngh~ cO' So' noi

chung va khu VlJC trung du, mi€n nui, vUng dan tQc noi rieng se philt tri€n b€n vfing.

***************

Call hoi thao luan

I.Van hoa, van ngh~ quftn chung co vai tro, vi tri va chuc nang gl?

2. C6ng tac van hoa, van ngh~ qu~n chung & xa (phong tr~lO, can b<») co nhfing

m~t nl(J.nh va h~n ch~ gl?

3. Quan ly, huOng dftn, t6 chuc phong trao van hoa van ngh~ quftn chung cftn thlJc

hi~n thea quy trlnh nhu th~ nao?

KY NANG QUAN LV, HUONG DAN, TO CHUC PHONG TRA.O THE DVC THE THAO QUAN CHUNG TREN BfA B~ XA KHU VVC

TRUNG DU, MIEN NUl, VUNG DAN TOC

TS. LE ANH THO

Th.s. NGUYEN QUANG HUNG

Thai lUQ"Ilg: 8 ti€t(*)

A. MVC BicH, YEU cAu

1. M1}c dich:

t6 chuc phong trao th€ d\lc th€

- Cung cftp cho hQc vien nhUng ki€n thuc co ban v€ ky nang quan ly, huang dfrn, thao qUfrn chung tren dia ban tren dia ban xa khu V\lC

trung du mi€n nui, vung dan t<)c.

- Bi€t v~n dlJng ki€n

thuc co ban v€ ky nang quan ly, huang dfrn, t6 chuc phong

trao th€ d\lc th€ thao qUfrn chung tren dia ban xa.

2. Yeo du: HQc vien nfun duqc ki€p.

thuc eo ban v€ ky nang quan ly, huang dfrn, thao qUfrn chung tren dia ban xa, d6ng thOi Ung d\lng co

t6 chuc phong trao th€ d\lc th€ hi~u qua trong ho~t d<)ng th\lc ti€n adia phuong.

B.NOIDUNG

1. Nhfrng vin d~ chung v~ Th~ d\lc th~ thao quin chiing

1.1. Quan iliim, mlJc tieu, nvi dung, hinh thuc clia Thi dlJC thi thao qUOn chung

Theo quy dinh cua Lu(it Thd d~c, thd thao, t~€ d\lc th€

thao qUfrn chung la ffii)t hi) thao cho mQi nguai; la ho~t d<)ng t~p luy~n, bi€u di€n,

ph~n quan trQng cua th€ d\lc th€

thao cua tftt ca mQi nguai trong c<)ng d6ng

thi dftu cac bai t~p th€ d\lC va cac mon th€

=

54 dan t<)c anh em.

D6i tUQ"Ilg eua th€

thao la toan dan, khong phan bi~t lua tu6i, giai tinh, ngh€ nghi~p, ton giao, ehinh tri, tinh tr~ng suc khoe va nai elf trUe H~ 1£1 nguai Vi~t Nam (if

(*) - Ly thuy€t; 4 ti€t; Thao lu~n: 4 ti€t

206

trong nuac hoijc a nuac ngoai) d~u duqc Chinh phu bao trq cho l10~t dQng v~ th€ d\lc

ili€ilioo.

•

M\lC tieu cua th€

thao qufin chung la cung c6, nang cao suc khoe, phat tri€n

th€

chfit, keo dai tu6i thQ, chfit lUQllg cUQc s6ng; dap (mg nhu cfiu v~n dQng, vui chO'i, giai

tri, giao lUll van hoa cua cac t6 chuc va ca nhan trong xa hQi, gop phfin dao t~o ngu6n

nhan l\lc cho S\l nghi~p cong nghi~p hoa, hi~n d~i hoa dfit nu&c v&i phuang cham "Dan cuang thi qu6c thjnh" va v&i khfru hi~u "Khoe ad xay dvng va bao v¢ t6 qu6c".

~ ·

Quan di€m cua Dang CQng san Vi~t Nam d6i v&i th€ d\lc th€ thao qufin chung la:

Xay dlJIlg n~n

th€ d\lc th€

thao co tinh dan tQc, khoa hQc, nhan dan; Phat tri€n m~nh

- ~

phong trao t~p luy~n thi dfiu cua rnQi nguai dan trong ca nu&c d6ng thai tich C\lC hQi

nh~p, giao lUll qu6c t€

thea tinh thfin hi€n chuang Olympic; bao t6n va phat huy ban

s~c th€ thao dan tQc Vi~t Nam d6ng thai ti€p thu tinh hoa th€ thao cua cac dan tQc khac

tren th€ gi&i.

Chinh sach cua Chinh phu Vi~t Nam d6i v&i th€ thao qufin chung bao g6m: Tang

dfin dfiu tu ngan sach nha nu&c cho cac ho~t dQng, Uti tien cho cO' sa vung sau, vung

xa, nguai ngheo, gia dlnh chfnh sach, xa hQi; dao t~o cQng tac vien th€ d\lc th€

thao;

khuy€n khich cac t6 chuc, ca nhan dfiu tu danh quy dfit, xay dlJIlg cO' sa v~t chfit, trang

thi€t bi cho th€ d\lc th€

thao; K€t hqp quan ly nha nu&c va quan ly xa hQi v~ th€ d\lc

ili€ thao.

cfiu truc cua th€ d\lc th€

thao qufin chung bao g6m: Th€ d\lc th€

thao th\lc d\lng,

thao cho cac d6i tUQllg d~c bi~t; th€ d\lc

phong chua b~nh; th€

thao dan tQc; th€

thao giai tri; th€

thao qu6c phong. Th€ d\lc th€

thao ili\lc d\lng ngh~ nghi~p bao g6m nhUng bai t~p d6i v&i nguai lao dQng trong kh6i

hanh chinh S\l nghi~p va kh6i san xufit kinh doanh. Th€ d\lc th€ thao cho cac d6i tUQllg

d~c bi~t bao g6m nhfing bai t~p d6i v&i nguai cao tu6i, nguai khuy€t t~p va nhUng tre

em co hoan canh d~c bi~t.

NQi dung ho~t dQng

th€ d\lc th€

thao qufin chung t~i dia phuang bao g6m: ho~t

dQng ren luy~n than th€, luy~n. t~p, thi dfiu th€

thao cua cac d6i tuQllg nhan dan trong

rn6i gia dlnh, tren cac dia ban, trong tUng cO' quan dan vi; ho~t dQng vui chO'i giai tri

b~ng cac tro chO'i v~n dQng dan gian, th€

thao dan tQc trong cac l€ hQi, t~i cac di€m sinh

ngh~ nghi~p cho nguai lao dQng; th€ d\lc th€

hO(;lt van hoa dan, cac di€m, tuy~n du lich; cac bai t~p th€ d\lc phong b~nll, chua b~nh trong cac cO' sa y t€, dieu dUOng; cac hO(;lt dQng th€ thao qu6c phong trong nhan dan.

H'mh thilc t6 chilc ho~t dQng th€ d\lc th€ thao qUftn chung t(;li dia phuang bao g6m:

t~p luy~n t\l giac cua ca nhan t~i gia dlnh, nO'i sinh s6ng, nO'i lanl vi~c; lu):~n t~p co t6 chilc cua quftn chung trong cac cau l(;lc bQ th€ d\lc th€ thao cO' sa, cac di€m vui chO'i giai

thao qUftn chung; t6 chilc cac giai th€

thao, ngay hQi van hoa

tri, cac lien doan, hQi th€

th€ thao, d(;li h<)i th€ d\lc th€ thao; t6 chilc cac dQi tuy€n th€ thao cua dan vi, dia phuong

d€ thanl gia thi dftu giai th€ thao qUftn chung do cftp xa, huy~n, tinh t6 chilc.

Bi~n phap t6 chilc cac hO(;lt dQng th€ d\lc th€

thao qUftn chung t(;li dia phuong bao

thao; v~n dQng toan dan

g6m: Tuyen truyen, ph6 bi~n lQ'i ich, tac d\lng cua th€ d\lc th€

ren luy~n than th€, nang cao silc khoe; xay d\ffig gia dlnh van hoa, lang van hoa, t6 dan

thao cong l~p va ngoai c6ng l~p;

ph6 van hoa; hu6ng dftn nguai t(;lP t(;li cac cO' So' th€

thanh l~p cac cau l(;lc bQ

th€ d\lc th€

thao qUftn chung t(;li

thao cO' sa, hQi th€ d\lc th€

lang, ban, khu dan eu, eO' quan, dan vi, truOng hQc; khuy€n khieh eae hO(;lt dQng ph6i

hqp, lien k~t giua van hoa th€ thao, du lich va gia dlnh thea chu truang xa hQi hoa.

Til nam 2000, duQ'c Dang va Chfnh phu chftp thu~n, nganh th€ d\lc th€

thao da phat dQng trong ca nu&c phong trao "Toan dan ren luy?n than thi theo guang Bitc H6 VI Qt;li" nh~m v~n dQng toan th€ nhan dan a kh~p mQi mien dftt nu&c 1\f chQn mon th€ thao yeu thfch ho~c mQt hlnh thilc ren luy~n phli hqp d€ t~p luy~n nang cao silc khoe, sang

khoai tinh thftn, nang cao chftt lUQl1g cUQc s6ng va hi~u qua cong vi~c. Phong trao nay

da nhanh chong Ian rQng trong cac d6i tUQl1g, thu hut hang ch\lc tri~u nguai tham gia.

H~ th6ng quan ly nha nu&c ve h€ d\lc th€

thao qUftn chung aVi~t Nam hi~n nay g6m co: d Trung uong la BQ Van hoa, Th€ thao va Du lich (TJng c¥c thi d¥c thi thao

la ca quan chuyen mon), BQ Giao d\lC va Bao t(;l{) (V\l Cong tac hQc sinh, sinh vien),

BQ Qu6c phong (Phong th€ d\lc th€ thao Quan dQi); BQ Cong an (Phong th€ d\lc th€ thao C6ng an nhan dan). d dia phuong la Sa Van hoa, Th€ thao va Du lich (cftp tinh), Phong Van hoa va Thong tin (cftp huy~n), Ban Van hoa xa hQi (cftp xa). Do la cac cO'

quan tham mUll quan ly nha nu&c ve th€ d\lc th€ thao cho mQi nguai; d6ng thai v&i cac

cO' quan tham mUll la cac don vi s~ nghi~p cling cftp, th\lc thi nhi~m V\l quan ly nha

nu&c ve th€ d\lc th~ thao.

208

H~ th6ng quan 1y xa hQi v€

•

th€ d\lc th€

thao cho mQi nguai a Vi~t Nam hi~n nay g6m co: d Trung uO'ng 1£1 Uy ban Olympic Qu6c gia (Tiiu ban Thi thao cho mQi nguiJi la b6 phgn tu vdn); Lien doan V6 thu~t C6 truy€n Vi~t Nam, Lien doan

nghi~p Vi~t Nam, HQi Th€ thao hQc sinh ph6 thong Vi~t Nam, HQi Th€ thao giai trf va

Vovinam Vi~t Nam, Hi~p hQi ParaLympic Vi~t Nam, HQi Th€ thao D~i hQC va chuyen

~rrung uang Doan Thanh nien CQng san H6 Chi Minh, Trung uang HQi Lien hi~p Ph\l

th€ thao di~n tu Vi~t Nam. HQi d6ng th€ d\lc th€ thao ho~c Ban phong trao thuQc

...

nfr Vi~t Narn~ T6ng Lien doan Lao dQng Vi~t Nam, HQi Nong dan Vi~t Nam, HQi C\lU

chi~n binh Vi~t Nam, HQi nguai cao tu6i Vi~t Nam ...

Cac t6 chuc xa hQi v€

doan, HQi th€ thao, Cau l~c bQ th€ th€ d\lc th€ thao cho mQi nguai adia phuang g6m co: Lien thao quftn chung cftp tinh, cftp huy~n, cftp xa; HQi

d6ng th€ d\lc th€ thao cau l~c bQ th€ thao trong cO' quan, dan vi cO' sa thuQc ngarlh,

v~n dQng va t6 chuc cac ho~t dQng th~ d\lC the thao cua cac t6 chuc va ca nhan thuQc

ph~m vi quan 1y cua mlnh thea chu twang xa hQi hoa va chuyen nghi~p hoa th€

doan th€ chinh tri xa hQi trong ca nuac. Nhi~m V\l cua cac t6 chuc nay la tuyen truy€n,

thao

1.2. Khai quat v~ thlfc tr{lng phong trao thi d!,c thi thao qulin chung nhimg

nam qua.

cua Dang va Chfnh phu Vi~t N am.

"Khoe vi nuac" d€ ki~n thi~t qu6c gia da duQ'c Nha thanh nien va th€ d\lC thuQc BQ qu6c

Ngay ill nam 1946, sau ngay Bac H6 ho hao d6ng bao t~p th€ d\lc, mQt phong trao

gia giao d\lc phat dQng rftrn rQ trong ca nuac, thu hut hang v~n nguai, nhftt 1a thanh men

tham gia t~p th€ d\lc, ch~y, b6ng da, bong ban, xe d~p, dftrn b6c, v6 c6 truy€n ...

Trong xu6t 9 nam truOng ky khang chi~n, t~i chi€n khu Vi~t bilc, bQ dQi, can bQ, dan cong, dan quan, du kich...d€u co thoi quen t~p th€ d\lc, chO'i th€ thao; t~i vUng tv do khfulg chi€n nhi€u mon v6 thu~t, b6ng da, bong chuy€n, bong ban, xe d~p...duQ'c cac v6

su, huOng dful vien ph6 bi€n, huftn 1uy~n nen co rftt nhi€u nguai, thuQc mQi d6i tUQllg

tham gia, phong trao phat tri€n m~nh, gop phftn ph\lC V\l cho khang chi~n thanh c6ng.

"Chgy n6i liJn Biic Nam ", "Luy¢n vai tram can, luy¢n chan ngan dgm" trong thanh

Trong giai do~n 1954-1975, cac phong trao "Thi d'f/c v¢ sinh" trong twOng hQc;

thi€u nien; "Chgy, nhay, bai, ban, va" trong c6ng nhan vien chuc, dan quan tv v~, 1vc

1uQllg vii trang; "Ren luy?n than thi theo tieu chudn ", "Toan xii biit bai ", "Cau 19c

th~ dl:lc th~ thao " trong

b(J suc khoe ngoai trai ", "Xay dlfng cac di~n hinh tien tiin v€ m6i cO' quan, don vi, dia phuong duqc phat tri~n rfrt m~nh vai ~ac mon ch~y, di bQ, bO'i

IQi, th~ d\lc san xUfrt, th~ d\lc quan S\l, th~ thao qu6c phong, th~ thao dan tQc, bong da,

thao, ngay hQi van hoa th~ thao duqc t6 chuc bong chuyen, bong ban... Nhieu gjai th€ dinh ky trong m6i cO' quan, dan vi, dia phuang, cong nong lam truOng, hqp tac xa, xi nghi~p, nha may...cung vai phong trao "Thanh nien 3 san sang, Phl:l nu 3 dam dang" da gop phftn quan trQng VaG S\l nghi~p xay d\lllg XHCN a mi€n Bfic va chi vi~n cho mien Nam ch6ng My c(ru nuoc.

Sau chien thfing VI d~i mila xuan nam 1975, nOll, song v€ mQt m6i, ca nuac cung

di len CNXH, nhfrt la til khi Dang ta chu truong duOng I6i d6i moi thl cong tac th€ d\lc

th€ d\lc th~ thao quftn chung noi rieng duqc phat

th€

thao noi ·chung va phong trao

tri~n m~nh me hon bao gia h€t, t~o duqc nhUng thanh t\IU het suc quan trQng trong

vi~c nang cao suc kh6e, th€ I\lC cua toan dan, ph\lc V\l S\l nghi~p CNH, HDH dfrt nuac.

Phong trao "Xa)' d~rng cac di~n hinh tien tiin v~ th~ dl:lc th~ thao" nhanh chong

Ian rQng trong cac tinh phia nam sau giai phong va d€n nam 1980 thl tra thanh cUQC v~n dQng "Toan dan ren luy?n than th~ thea guang Bac H6 VI d(Ji" gfin voi phong trao

thao

"Toim dan aoim kit xay dlfng a&i sling van hod' diSn ra trong ca nu6c v6i ffi\lC tieu: Khoe d€ xay dlJIlg va bao v~ T6 qu6c, m6i nguai chQn cho mlnh mQt mon th€ ho~c mQt hlnh thuc ren luy~n than th€, nang cao suc kh6e va chfrt luqng cUQc s6ng.

Nam 1994, Ban bi thu TW Dang ban 11anh Chi thj 36/CT-TW; nam 2002 ban

thao; nam 2006 Qu6c hQi thong qua

hanh Chi thj 17ICT-TW ve cong tac th€ d\lc th€

Lu~t th€ d\lc, th€

thao. Do la nhUng cO' sa ve tu tuOng, chinh trj, phap ly h€t suc quan

trQng th€ hi~n quan di~m cua Dang, duOng 16i, chinh sach cua nhil nuoc d6i vai cong

trlnh phat tri€n

th€ d\lc th€

tac th€ d\lc th€ thao. Tren cO' sa do, nam 2005 Thu tuOng Chinh phu phe duy~t Chuang thao a xa phuOng thi trfrn; nam 2010 phe duy~t Chi€n luqc th€ d\lc th~ thao d€n nam 2020; narn 2011 phe duy~t De an t6ng th€ phat

phat tri€n

tri€n

th€

l\lc, tftrn voc nguai Vi~t nam d€n nam 2030. Day la nhUng chuang trInh, de

thao trong vi~c nang cao chfrt luqng

an h€t suc thi€t

th\lc d6i vai nganh th€ d\lc th€

phong trao th€ d\lc th€

thao quftn chung thea tu tuOng cua Chu tjch H6 Chi Minh Ia:

Dan cuOng thl Qu6c thjnh.

?10

Hi~n tr~ng phong trao th€ d\lc th€

thao qUfrn chung nhfrng nam qua co th€ khai

.

t\lC phat tri€n

thao qUfrn chung ti€p

th€ d\lc th€

thao va chftt luqng ho~t dQng

th€ d\lc th€

thuc dAy phong trao th€ d\lc th€

..

quat danh gia nhu sau: "Phong trao th€ d\lc th€ sau, rQng tren dia ban ca nu&c, th€ hi~n a sv tang truOng v€ s6 luqng nguO'i t~p th€ d\le th~ thao thuOng xuyen"(*): s\l phM tri~n da d~g eua cae lo~i hinh ~p luy~n, cae thao a tUng d6i cau l~c bQ tuqng. CUQc v~n dQng "Toan dan ren luy¢n than thi theo guang Bile H6 VI Ggi" duqc tri€n khai lien t\lC trong nhUng nam qua, dfi phat huy hi~u qua thvc ti€n va la dQng lvc thao a cO' sa phat tri€n m~nh trong tftt ca cac d6i tuqng, d~c bi~t la trong cang nhan vien chuc, lvc lUQTIg vu trang, nguO'i cao tu6i, thanh

thao dan gian, khong cfrn

thi€u nien, nang dan. Cac hlnh thilc t~p luy~n th€ d\lc th€

#

dfru tu nhi€u v€ san bfii, trang thi€t hi, nhu: Ch~y, di bQ, th€ d\lc dUOng sinh, cfru long, CO' tuOng, VO thu~t, bong da mini, bong chuy€n ... phat tri€n m~nh a hfru h€t cac dia

phuang trong ca nu&c.

th€ d\lc

Til nam 2005, Chinh phil dfi chi d~o tri€n khai chuang trlnh phat tri€n thao a xfi, phuOng, thi trftn d€n nam 2010, giao cho nganh th€ d\lc th€

th€ thao cling cac bQ, nganh aTnlng uang va Uy ban nhan dan cac cftp thvc hi~n 4 nhi~m V\l d6i v&i thao cftp xfi. D€n nay, vS cO' ban cac nhi~m V\l: Phat tri€n phong trao; xay the d\lc th€ d\lllg cO' ch€ quan ly, di€u hanh; b6i dUOng can bQ, cQng tac vien; quy ho~ch dftt va

xay d\lllg cO' sa v~t chftt dfi duqc cac cftp uy Dang va chinh quy€n chi d~o tri€n khai co

k€t qua.

M6i nam trong ca nu&c t6 chilc hang ch\lc ngan giai va HQi thi the thao qUfrn

thao dan tQc

thao gia dinh, HQi thi th€

thao

chung a cO' sa, di€n hlnh la cac ho~t dQng the thao, tra chO'i dan gian, th€ g~n v&i L€ hQi truy€n th6ng am6i lang que; HQi thi th€ vUng d6ng bao dan tQc thi€u s6, giai th€ thao trong Ngay hQi Van hoa, Th€ thao va Du

lich cac vling mi€n, giai Van ngh~ - Th€ thao nguai khuy€t t~t ...

Cac rna hlnh cau l~c bQ

the d\lc the thao, cau l~c bQ Van hoa - Th€

thao, HQi

thao, Trul1g tam Van hoa - Th€ "thao, Nha Van hoa - Th€

d6ng the d\lc th€ thao, C\lm Van hoa - Th€ thao, cac diem vui chO'i cila tre em duqc thanh l~p acftp thon, cftp xom va trong cac cO' quan, dan vi dong tren dia ban dfi t~o thanh mQt h~ th6ng cac thi€t ch€

th€ thao g~n v&i van hoa ho~t dQng co hi~u qua, du&i sv chi d~o cua cftp uy va sv di€u

(*)-Nam 2002 la 13~6% va 6,5%; nam 2009la 25,2% va 18,9%.

hanh cua chfnh quy€n dia phuang, dap Ung duQ'c nhu cftu cua nhan dan va dam bao

nguyen t~c cua cai cach hanh chfnh nha nuac. Hi~n nay, ca tluac co khoang 35.000

cau I~c bQ th€ d\lc th€ thao cac lo~i.

CQng tac vien, huOng dfin vien th€ d\lc th€ thao a cO' sa duqc hlnh thanh va duQ'c t~p huftn nghi~p V\l hang name Uy ban nhan dan cftp xa quan ly, giao nhi~m V\l va v~n

d\lng ch€ dQ chfnh sach he> trQ' d€ hQ th\lc hi~n nhi~m V\l truyen truy€n v~n dQng va t6

chuc cac ho~t dQng th€ d\lc th€ thao tren dia ban.

Tuy V

thao quftn chung phat tri€n m~nh nhung chua d€u. Phong

trao th€ d\lc th€

thao duqc duy trl kha n€n n€p

trong l\lc IUQ'Ilg vii trang, nguai cao

tu6i va c6ng chuc, vien chuc; song, do nhi€u nguyen nhan khach quan, co dftu hi~u

giam sut v€ chftt IUQ'Ilg ho~t dQng trong thanh, thi€u nien hQc sinh va cong nhan, nguai

lao dQng t~i cac khu cong nghi~p, khu do thi IOn. Di€u ki~n v€ san bai, trang thi€t bi

thao cua nguai dan t~i khu VlJC nong thon, mi€n nlii, hai ph\lc V\l t~p luy~n th€ d\lc th€ dao con g?P rlhi~u kho khan. Cae c6ng trlnh th~ thao chu y€u t~p trung athanh ph6, thi xa; di€u ki~n t~p luy~n va ffiUC dQ huOng th\l cac gia tri cua th€ d\lc th€ thao ngay

cang co SlJ cach bi~t giua cac Yang, mi€n va cac d6i tUQ'Ilg nhan dan. Do thi€u kinh

phi, thi€u cO' sa v~t chftt va chua co chfnh sach ro rang v€ can bQ nghi~p V\l, huOng dfin thao a cftp xa, phuOng, thi trftn nen chftt IUQ'Ilg ho~t dQng th€ d\lc th€ vien th€ d\lc th€ thao a cO' sa chua cao.(theo bao cao t6ng kit 8 niim thlfc hi¢n Chi thi 17/CT-TW niim 2010 cua Ban tuyen giao TWvQ Br} VH,TT&DL).

NhUng y~u kern t6n t~i noi tren rftt cftn duQ'c nghiem tuc kh~c ph\lc, sua chua

trong nhUng nam tai.

1.3. Mvt sa d,.r btio tlinh huUng phtit triin thi dflC thi thao quan chung UClI su

nhUng niim tUi.

Theo dlJ bao trong chi€n

luQ'c phat tri€n kinh t€ xa hQi dftt nuac, d€n nam 2020

nuac ta v€ cO' ban thanh ffiQt nuac cong nghi~p, dai s6ng v~t chftt va tinh thftn cua

nhan dan se duQ'c cAi thi~n ro r~t, thai gian nhan re>i se nhi€u hon, nhu cftu v~n dQng,

v·ui chO'i giai trf se tang cao. SlJ g~n k€t cac ho~t dQng th€

thao giAi trf va du Iich, van

hoa, I€ hQi, van hoa tam linh se cang phat tri€n m~nh. Do v~y cac ho~t dQng th€ d\lc

th€

thao quftn chung se phat tri€n m~nh nhftt la cac tro chO'i dan gian, th€

thao dan tQc,

th~ thao giai trf.

212

Nhu cfru giao lUll van hoa phat tri~n, th~ thao va du ljch giita Vi~t Nam va cac

nu&c tren th€ gi&i ngay cang tang m~nh khi Vi~t Nam da la thanh vien cua WTO, nhu

cfru dao t~o v~ sy cho cac doanh nghi~p tang len rAt m~nh. Do v~y se thuc dfry nhanh

cac ho~t dQng th~ thao qUfrn chung trong nu&c va qu6c t€. Cac ho~t dQng th~ d\lc th~

thao noi chung va vo thu~t noi rieng se phat tri~n m~nh.

Nhu cfru lam d~p cua ph\l nit, nhu cfru co cO' th~ cuOng trang cua thanh nien, nhu cfru

OJ cham soc, thea d6i suc khoe cua m6i ngum dan tang nhanh. Do v~y cac djch V\l cham

soc suc khoe, ve d~p (kd ca djch v~ ~l( vdn tren mt;lng Internet) se phat tri~n m~nh.

e

•

Nguai cao tu6i tir 60 tu6i tra len se chi€m khoAng 12,4 % dan s6 Vi~t Nam van

.. :

nam 202(1. Do v~y phat tri~n cac djch V\l th~ d\lc th~ thao d6i v&i nguai cao tu6i la

mQt vftn d€ xa hQi, flhan ·van rQng IOn va sau sftc.

Nguai khuy€t t~t a Vi~t Nam hi~n nay khoilng 5,3 tri~u nguai, chi€m gfrn 6,3 % dan s6. Do v~y nhu cfru cham soc, ph\lc h6i suc khoe b~ng th~ d\lc th~ thao se lOn, doi

hoi phili co nhi€u ho~t dQng th~ d\lc th~ thao phil hQP cho hQ ren luy~n.

Xu th€ xa hQi hoa va chuyen nghi~p hoa trong cac t6 chuc va ho~t dQng cua th~

d\lc th~ thao cho mQi nguai ngay cang duQ'c khfing djnh. Do v~y cac lo~i hinh t6 chuc th~ d\lc th~ thao a cO' sa nhu Cau l~c bQ th~ d\lc th~ thao, HQi th~ thao, Lien doan the thao, CO' sa th~ thao tu nhan ngoai cong l~p se phat tri~n rfit m~nh.

2. Nhfrng lo,i hloh cO' ban cua Th@ d1}.c th@ thao quin chung

2.1. H? thang thi aau cua Thi thao qUo'n chung.

Hang nam cac giAi, hQi thi th~ thao qUfrn chung thuOng duQ'c t6 chuc tir cO' sa cAp

toan qu6c nhu sau:

xa, huy~n, tinh d€n

- Cdc hOt;lt d(Jng thd thao giin li~n vai kY ni?m nhfmg ngay Zilan cua ddt nuac va cac zi h(Ji truy~n th8ng cua m6i dja phuang hang niim, bao g6m: Cae giai thd thao

MUng Dang mUng xuan (3/2), ngay thanh Zgp Doan 26/3, ngay thd thao Vi?t Nam

27/3, ngay Chiin thang 30/4, ngay Qu8c ti lao d(Jng 1/5, ngay Sinh nhgt Bac 19/5, ngay cht;ly Olympic 23/6, ngay Gia dinh Vi?t nam 28/6, ngay thuang binh li?t sy 27/7, Ky ni?m Cach mt;lng thang 8 va Qu6c khanh 2/9, ngay thanh Zgp Quan a(Ji nhan dan

va Qu8c phong toan dan 22/12, thang thd thao vi Nguai cao tuJi va Nang dan Vi?t

nam (tir 1 din 31/10) ...

- Theo chu kj; hang niim g6m co: Gidi Bong ad thanh thiiu nien, C6u long ph1:l

nit, C6u long trung cao tu6i, Bai l(Ji nguai cao tu6i, Bai lijn phong ch6ng tai nt;ln

thuang tich cho tre em, H(Ji thao cong nhan vien chirc, Tennis doanh nhan, Bong ban

nguai gido vien nhan dan, Bong ban nguai cao tu6i, H(Ji thao nguai cao tu6i v~ tlzi

d1:lc duang sinh, H(Ji thao thanh nien, Bong ad, Bong chuy~n nong dan...

thao, HQi thi th~ thao vung

- Theo chu ky 2 nam g6rn co: HQi thi gia dlnh th€

d6ng bao dan tQc thi€u s6, H<)i thi th€

thao d6ng bao Cham, Ngay hQi Van hoa Th€

thao du Ijch cac dan t9c Dong Ba.c, Tay Ba.c, Tay nguyen, D6ng bao KhO' Mer Nam

B9; H9i thi Van ngh~ - Th€ thao nguai khuy€t t~t.

thao cftp xa, cftp huy~n, cftp

- Theo chu ky 4 nam g6rn co: D~i h9i th€ d\lc th€

tinh va toan qu6c; H9i khoe Phil d6ng, D~i h9i Th€

thao sinh vien; H9i thi Van hoa

Th€ thao cac truOng ph6 thong dan t9c n9i tni; HQi thi nghi~p V\l su ph~m - th€ d\lc th€

thao cac truOng su ph~m; D~i hQi khoe VI an ninh t6 qu6c; D~i h9i th€ d\lc th€

thao

Qu6c phong.

- Cac giai vo djch va giai tre cac mon th€

thao dan t9c danh cho v~n d9ng vien

duqc t6 chilc hang nam co: Vo c6 truy€n, Vovinam, V~t dan tQc, Da cftu, Keo co, Dua

ghe ngo, Ba.n no, DAy g~y, Dua thuy€n truy€n th6ng.

thao di~n til duqc t6 chuc hang nam c6: Leo nui

- Cac giai th€ thao giai tri va th€

chirm ph\lc dinh Phanxiphang, (Lao Cai), chinh ph\lc nui Bara (Blnh Phu6c), Lu6t van

va l~n bi€n (Blnh Thu~n, Nha Trang), La.c thung (Blnh Djnh, Phu Yen), dua moto, xe

d~p tren cat (Ninh Thu~n); Th€

thao di~n til E.Sport va X.Game (Ha NQi, TP H6 Chi

Minh), Dua nglJa (Ba.c Ha Lao cai, TP H6 Chi Minh), Cau ca (0 hftu h€t cac khu du

.

Ijch sinh thai trong ca nu6c)

2.2. Nhi?m V(I phtit triin thi d(lC thi thao quan chung.

.~

Theo Quy€t djnh 2198/QD-TTg ngay 3.12.2010 cua Thu tuOng chinh phu phe

duy~t Chiin luf)'c phdt triin thi d1:lc th~ thao Vi?t nam ain 2020, trong do nhi~m V\l

phat tri€n th€ d\lc th€ thao quftn chung duqc quy djnh thea nhfrng nQi dung sau day:

1. Ti€p

t\lC thlJc hi~n "Cuge v¢n a(Jng toan dan ren luy?n than thi thea guang

Bdc H6 Vl at;li" ga.n v6i tri€n khai phong trao xay dlJ11g gia dlnh van hoa, lang, ban, t6

dan ph6, khu dan cu, cO' quan, dan vj 0 cac dja phuang, cac ban, nganh va doan th€.

?14

2. Tuyen truy€n ph6 bi€n hu6ng dfin mQi d6i tuqng qu~n chung t~p luy~n, tham

dlJ thi dfiu th~ d\lc, th~ thao trong cac cau l~c bQ tUng man ho~c nhi€u man th~ thao duqc thanh l~p, ho~t dQng a cac cO' quan, dan vi, doanh nghi~p, truOng hQ~, xa,

phuOng va thi trfin.

3. Cling c6 va tang cuOng h~ th6ng thi€t ch€ v€ quan ly cac rna hlnh th~ d\lc, th~

thao qu~n chung: Cau l~c bQ th~ d\lc, th~ thao, rna hlnh di~m v€ phat tri~n th~ d\lc, th~

thao qu~n chung d6i v6'i nhiing vung co muc dQ phat tri~n kinh t€ - xa hQi d~c tnrng.

~ •

- Ban hanh thi€t ch€ van hoa - th~ thao d6i v6'i tUng c\lm, di~m dan cu g~n k€t v6'i

quy ho~ch su d\lng dfit, xay d\ll1g do thi - nang thon m6'i;

...

- B~n hanh va hu6ng dfu1 thlJc hi~n quy ch€ v~ t6 chuc thi dfiu, l~ hQi th~ thao,

thao giai tri; xay d\ll1g va ban hanh

cong tac phong danh hi~u, th~ thao dan t(>c va th€

h~ th6ng tieu chi, chi tieu v€ phat tri~n th€ d\lc, th€

thao qu~n chung;

d\lc~ th€

- Thanh l~p~ hu6ng dfin va he> trq ho~t d(>ng d6i v6'i cac H(>i d6ng th€

thao, Cau l~c bQ th€ d\lc, th€ thao &cfip xa;

thao cho mQi nguai chu ky hang nan1,

- Duy trl va hoan thi~n h~ th6ng thi dfiu th€

hai nam ho~c b6n nam ... ;

- Ban hanh chinh sach khuy€n khich va he> trq phat tri€n th€ d\lc, th€ thao d6i v61 cac

d6i tuqng xa hQi d~c bi~t, d6ng bao dan t(>c thi€u s6, nguai cao tu6i, ngum khuy€t t~t.

4. Ti€p

t\lC he> trq d~u tu va ban hanh cac chinh sach khuy€n khich huy dQng cac

thao qufin chung. Khuy€n khich phat

ngu6n llJc xa hQi d~u tu cho phat tri~n th~ d\lc, th€

tri~n th~ thao giai tri, kinh doanh dich V\l th€ thao g~n v6'i ho~t dQng van hoa, du lich.

5. Ban hanh cac quy chufin v€ quy hO(;lch dfit dai cho th~ d\lc, th~ thao; tang

cuOng dfru tu xay d\ll1g cac san chO'i bai t~p, cong trlnh th~ thao trong qu~n th~ Trung

tam van hoa- th~ thao cfip xa, c\lm than -ban, than, ban.

6. Tang cuOng cong tac dao t~o, b6i dUOng can bQ, hu6ng dfin vien th€ d\lc, th€

thao qUfrn chung; chu trQng t~p hufin, b6i dUOng nghi~p V\l chuyen mon cho cQng tac

vien th€ d\lc, th€

thao cfip xa va thon, lang, ban.

7. Dfiy m~nh cong tac thong tin tuyen truy€n nh~m nang cao nh~n thuc, trach

thao v€ vai

nhi~m clia cac cfip uy, chinh quy€n cO' sa va cac can bQ nganh th€ d\lc, th€

tro cua ho~t dQng th€ d\lc, th€ thao, d~c bi~t t~i cac vung sau~ vung xa~ vung d6ng bao

dan tQc thi€u s6.

8. Xay dl)11g rna hlnh di€m v~ cO' sa v~t ch~t va t6 chuc ho~t dQng th€ d\lc, th€

thao t~i cac than, ban va xa; Uti tien dao t~o ngu6n nhan Ivc cho phat tri€n th€ d\lc, th€ thao a cac vung sau, vUng xa, vung d6ng bao dan tQc thi€u s6.

9. Dua cong tac suu tfrm, th6ng ke phan lo~i cac tro chO'i v~n dQng dan gian trong

cac l€ hQi truy~n th6ng hang nam cua cac dan tQc thi€u s6 thanh rnQt nQi dung cua nhi~m

V\l suu tfrm, bao t6n va phat huy cac di san van hoa phi v~t th€ cac dan tQc Vi~t Nam;

Iva chQn mQt s6 tro chO'i v~n dQng dan gian d€ d~ xu~t dua van thi d~u trong h~ th6ng thi

.. ;;;

giai thao qu6c gia; chu trQng bao t6n va phat tri€n cac mon vo c6 truy~n dan tQc.

10. Ban hanh va hu6ng d~n thvc hi~n quy ch~ ho~t dQng cua cac cau l~c bQ th€

d\lc, th€ thao nguai khuy~t t~t; dao t~o, b6i dUOng dQi ngfi hu~n luy~n vien, hu6ng d~n

vien, cQng tac vien th€ d\lc, th€ thao nguai khuy~t t~t. Ban hanh b5 sung cac di~u ki~n

dap (mg nhu cfru t~p luy~n th€ d\lc, th€

dl)11g cO' sa t~p luy~n, san bai th€ thao cua nguai khuy~t t~t trong quy chufrn xay thao; thi diem xay dl)11g amQt s6 tinh, thanh ph6 cac

2.3. MVt s6 giai philp cu ban tliphilt triin thi dflC thi thao quan chung it cu sO:

Trung tam hu~n luy~n the thao cho nguai khuy~t t~t.

De thvc hi~n t6t nhi~m Vl;L nQi dung cong tac the d\lC the thao qUfrn chung acO' sa d~t duqc m\lc tieu, yeu cftu d~ ra, phu hqp vai xu th~ va djrlh hu6ng phat trien kinh t~ xa hQi cua d~t nuac, BQ Van hoa, The thao va Du ljch, cac bQ nganh a Trung uang va Uy ban nhan dan cac dja phuong cfrn t~p trung chi d~o trien khai d6ng bQ cac nhom giai

M6t la, tang cuOng S1l liinh ago va quiln zy cae eila et1p ttY dang va chfnh quy~n a~

th1le lli¢n nhi¢m v¥ aua th~ dl:lC th~ thao v~ ca sa:

phap cO' ban sau day:

- Tang cuOng tuyen truy~n, giao d\lc nang cao nh~n thuc cua toan xa hQi v~ the

d\lC the thao, ti~p t\lC t6 chuc cac cUQc thi tIm hi€u, hQc t~p va lam thea t~m guong d~o

the d\lC th€ duc H6 Chi Minh trong lInh vvc the d\lC the thao; dua rlhi~m V\l phat tri€n

thao van k~ ho~ch phat trien kinh te - xa hQi hang nam cua m6i xa, phuOng, thj tr~n.

v~ cong tac the d\lC th€

- T6 chuc quart tri~t va thvc hi~n cac chu twang chinh sach cua Dang va Nha nuac

216

thao, cac Chi thj, Nghj quy~t cua Dang v~ cong mc the d\lC th€

thao, Lu~t th€ d\lc the thao va cac van ban quy ph~m phap lu~t cua Chirm phu, cua Be>

Van hoa, Th€ thao va Du lich va cac be>, nganh co lien quan.

- Cac t6 chuc Bang va c,hinh quy~n acO' sa thuOng xuyen t6ng keto danh gia v~ cong tac chi d~o phat tri€n phong trao the d\lc the thao, dQng vien va khen thuOng kip

thai nhfing ca nhan, don vi xuftt sAc. Can bQ, dang vien, doan vien thanh nien guong

mfru tham gia t~p luy~n va t6 chuc, v~ dQng quftn chung tham gia cac ho~t dQng the d\lc the thao acO' sa.

- T6ng k€t chi thi 17leT-TW nam 2002 cua Ban bi thu, ki€n nghi Trllng uong

ban hanh Nghi quy€t chuyen d€ v€

th€ d\lc th€ thao v6'i cac m\lc tieu: dua the d\lc the

...

i

thao v€

f:a sa; v~n de>ng toan dan ren luy~n than the hang ngay, v~n dQng toan xa hQi

cung cham 10 cho SlJ nghi~p the d\lc the thao v6'i cac phuong cham: "Dan cuiJng thi

qu6c thinh"; "Khoe dd xay dvng va bao v¢ t6 qu6c"; "Thi thao vi 16i s6ng lanh rngnh, ddy lui rna tuY".

- Ti€p

thao cho mQi nguai the gi6'i (TAFISA) la: rn6i

t\lC cUQc v~n dQng "Toan dan ren luy¢n than thi theo guang Bac H6 vi dgi" l6ng ghep v6'i cac ho~t de>ng van hoa a cO' sa, trong phong trao toan dan doan k€t xay dlJng dai s6ng van hoa. Xay d\ffig cac chuftn m6'i cua th€ thao cho mQi nguai a cO' sa thea khuy€n cao cua t6 chuc Th€ nguai hay v~n dQng the llJc t6i thi€u 30 phut m6i ngay; phftn dftu d~t tieu chuftn the

chftt nguai Vi~t Nam thea quy dinh v€

lila tu6i (tir 6 d€n 60 tu6i d6i v6'i nam gi6'i va tir

6 d€n 55 tu6i d6i v6'i nfr gi6'i).

Hai la, ainh huang cac hinh thuc va nQi dung hogt aQng chu yiu cua cac d6i

tut;mg qudn chung nhan dan tren cac dia ban

- Cac tinh mien nui: khai thac, phat tri€n cac mon th€ thao dan tQc, cac tro chai dan

gian; gAn ho~t dQng th€ d\lC th€

thao vO'i cac l€ hQi cua dia phuong; t6 chilc t6t "Ngay

hQi Van hoa - Thi thao cac dan tQc" cftp tinh va cftp vUng; "HQi thi Thi thao cac dan tQc

thiiu s6 miJn nui" til lang, ban, buon, soc den tinh va toan qu6c.

- Khu VlJC cac tinh d6ng bfulg BAc bQ: Phat tri€n cac mon bong da, bong chuy€n, v~t

dan tQc, VO thu~t, dua thuy€n, bai. .. cac tro choi dan gian gAn v6'i l€ hQi 'truy€n th6ng cua

m6i dia phuong hang name T6 chilc "Ngay HQi Van hoa - Thi thao cac tinh n6ng bang

Song H6ng".

- Khu V\IC cac tinh yen bi€n, mi€n Trung va Tay nguyen: ngoai nhung mon th€

thao nhan dan ua thich, t~p trung phat tri€n mon bO'i l~n, di€n kinh, dua thuy€n, cac tro

Cham" va "Ngay hi)i Van hoa - Th,i thao cac dan ti)c Tay Nguyen".

chai dan gian g~n v6i song nu6c va t6 chilc t6t "Ngay hi)i Van hoa - Thi thao dan ti)c

- Khu V\IC mi€n Dong va mi~n Tay Nam bQ: ngoai bong da, bong chuy€n, VO

thu~t, ph6 c~p bai IQi cfrn dAy mC;lnh cac mon truy€n

th6ng nhu dua thuy€n truy€n

th6ng, dua ghe ngo, cac tro chai dan gian trong cac ngay l€ cua d6ng bao dan tQc, dua

Thi thao dan ti)c Kha Mer Nam hi)" .

cac hOC;lt de>ng Van hoa - Th€ thao van chua Kha Mer va t6 chilc "Ngay hi)i Van hoa ­

- Khu V\IC thanh ph6, thi xa: ti€p t\lC dfty mC;lnh va duy trl vi~c t~p th€ d\lc dUOng

hi~n dC;li: Cfru long, bong ban, qUfrn vq1, bong da, bong chuy€n, VO thu~t, th€ hlnh, th€

thao sinh, di' be> va bai IQi cho cac d6i tuqng; phat tri€n phong trao t~p cac mon th€

d\lc thftm my, th€ thao giai tri ....

- D6i tuqng thanh, thi€u nien hQc sinh, sinh vien: T~p trung phat tri€n cac nQi dung

th€ thao hQc duOng, cac mon VO thu~t, da cfru, nhay day, bong da, cfru long, th€ hlnh, th€

d\lc thftm my, th€ d\lc nhip di~u, th€ thao giai tri trong chuang trlnh giao d\lc th€ chelt b~t

bUQC va cac hOC;lt dQng ngoC;li khoa ngoai gia hQc.

- D6i tuqng nguai cao tu6i, nguai khuy€t t~t, tre em co hoan canh d~c bi~t: t~p

cac mon nhu di bQ, cfru long, cac hlnh thilc t~p dUOng sinh, thai C\IC quy€n, thai C\IC

truOng sinh va cac mon th€ thao qUfrn chung phu hqp.

- Xay dlJ11g mQt h~ th6ng thi delu th€

thao qUfrn chung a cO' sa th6ng nhelt trong ca nu6c, dinh huOng van nhUng giai th€ d\lc th€ thao hang nam g~n li€n v6i vi~c ky ni~m

nhUng ngay l€ IOn cua delt nu6c va cac l€ hQi truy€n th6ng cua m6i dia phuang v6i HQi

khoe mang non, HQi thi th€ thao gia dlnh, HQi klioe Phil D6ng trong truOng hQc, HQi

thao celp xa. Cac hOC;lt dQng noi tren duQ'c dinh

Ba la, t{ch C1!C chit ai)ng pht5i hf/P lien nganh ai chi ago phat triin phong trao va

tidy mgnh xii hi)i hoa thi d'?lC thi thao aca sa

khoe thanh nien va DC;li hQi th€ d\lc th€ ky t6 chilc hang nam, 2 nam va 4 name

- Ph6i hQ'P chi dC;lO lien nganh giua BQ Van hoa, Th€ thao va Du lich v&i cac BQ,

218

nganh, dOal1 th€ chinh tri xa hQi va cac doanh nghi~p d€ phat tri€n th€ d\lc th€ thao

trong tUng d6i tuqng, tren tung dia ban thea D8 an t6ng th~ phat tri€n th€

l\Ic, t~m voc

nguai Vi~t Nam giai do~n 2011 - 2030 (Quy~t dinh 641/QD-TTg ngay 28/4/2011 eua Thu Tu6ng Chinh phu) va thea Chuang trinh ml:lC tieu qu6c gia v~ xay dt:mg n6ng than mai giai aot;ln 2010 - 2020 (Quy~t dinh 800/QD-TTg ngay 4/6/2010 eua Thu

Tu6ng Chinh phu).

- L6ng ghep chuang trlnh m\lc tieu qu6c gla v8 van hoa (quyit ajnh

th€ d\lc th€

125/2007/QD-ITg ngay 31/7/2009 cua Thu tulrng Chinh phil) v&i chuang trlnh phat thao a xa phuOng thi trfrn (Quyit ajnh 100/2005/QD-ITg ngay tri€n 10/5/2005 cua Thu tulrng Chinh phu) trong do d~c bi~t lUll Ycae xa mi8n nui; vUng sau, vung"xa trong 61 huy~n ngheo nhfrt ca nu&c.

- Ph6i hQ]) Trung uang doan Thanh nien cong san H6 Chi Minh, BO Giao d\lc va

Dao t~o ti~p t\lC tri€n khai chuang trlnh "Xay dt:mg truirng hQc than thi?n hQc sinh tich

C1;tC" giai do~n 2008 - 2013 (Ki hot;lch lien nganh s6 7575/KHLN/BGDDT-BVHITDL­ TlfDTN ngay 19/812008) ; dua vo dan toc va tro ehoi dan gian van tnrOng mfun non, ti~u hQc, trung hQc co sa t~i m6i xa, phuOng, thi trfuI.

- Dam bao S\l ph6i hQ]) ch~t che gifra cong tac vien Th~ thao v&i Giao vien th~ d\lc

truOng ph6 thong, co nuoi d~y tre, giao vien m~m non va can bo doan efrp xa d€ xay d\ffig phong trao th€ d\lc th€ thao a co sa va phat hi~n nang khi~u th€ thao.

- Tang cuOng v~ dong tharm l~p, hu6ng dftn ho~t dong d6i v&i cac HOi th~ thao qufin

chung, cac Lien doan, Hi~p hQi th€

thao ill Trung uang d~n dia phuong, 410 suc m~ xa

hoi hoa cac ho~t dong th€ d\lc th€ thao trong ca nu&c. Phfrn dfru d~n 2015 cac mon Th€ thao

d8u co 100% Lien doan cfrp qu6c gia va 80% cac mon co Lien doan cfrp Tinh.

- Nghien elm xay d\ffig ban hanh cac thQng tu hu6ng dftn vi~c quan ly cae lo~i

hlnh co sa th€

thao, di€m t~p luy~n vui choi cua tre em va Cau l~c bo th€ d\lc th€ thao

qu~n chung, coi d6 la nhUng thi~t ch~ co ban cua th€ d\lc th€ thao co sa.

d\lc th€

- Tang cuOng ki€m tra, giam sat cac ho~t dong th~ d\lc th€ thao aco sa; nang cao ehftt luqng vi~c xet, cong nh~n, ton vinh cac danh hi~u thi dua khen thuOng trong th€ thao mot cach th\Ic chftt, tranh b~nh tharm tieh; tUng bu&c rna rong giao lUll

cae ho~t dQng th€

thao cho mQi nguai, th€

thao giai tri v&i cac nu&c trong khu V\lC va

th€ gi&i.

- Ti€p

t\lC nghien clm ban hitnh cac chinh sach khuy€n khich xa hQi hoa Th~ thao

thu€ df>i v&i cac co s.a th~ thao (cong Igp va

a co sa. Nhfrt la chfnh sach v€ dfrt dai, v€ ngoai cong Igp) nh~m phat tri~n cac dich V\l cham soc suc khoe b~ng v~n dQng th~ lvc. Phful dAu d~t quy chuAn v~ cO' sa y~t chAt, trang thi~t bi, t~li chmh, phong tr~lO va can bQ th~ d\lc th~ thao trong Trung tam Van hoa - Th~ thao cdp xa (Quyit djnh s6

2448IQD-BVHITDL ngay 7/7/2009 cua Be) truirng Be) Van hOG, Thi thao va Du Ijch).

3. Quy trl.nh quan Iy, htrOng din, t6 chtlc phong trao th~ dl}.c th~ thao qu~n chung

Theo quy dinh hi~n hanh, hang nfun phong trao th~ d\lc th~ thao qufuI chUng duqc danh

-:

gia bfuIg cac chi tieu co bim nhu sau:

- ~

+ 1)' l~ %ngum luy~ ~p th€ d\lc th€ thao thuemg xuyen.

+ Ty l~ % gia dlnh luy~n ~p th~ d\lc th~ thao.

+ sf> giai th~ thao, hQi thi th~ thao quftn chung duqc t6 chuc.

+ sf> cau l~c bQ th~ thao, HQi th~ thao quftn chung duqc thanh l~p.

+ sf> cQng tac vien, huOng dftn vien th~ thao duqc t~p hUfrn nghi~pv\l.

+ sf> mon th~ thao dan tQc, tro choi dan gian duqc khoi ph\lc.

+ sf> nguai d~t tieu chuAn th~ chfrt nguai Vi~t Nam thea quy dinh.

+ sf> m2 ddt duqc quy ho~ch va sf> cong trinh th~ thao duqc xay dlJIlg.

Cling thea quy dinh hi~n hanh,trach nhi~m thuOng xuyen cua Cong chuc Van hoa

- Xa hQi cdp xa la: Tham mUll cho cfrp uy va chinh quy€n xay dlJIlg k€ ho~ch, t6 chuc

-~

th\fc hi~n, ki~m tra danh gia va thf>ng ke bao cao cac chi tieu noi tren v€ the d\lC th~ thao quftn chung aco sa hang name Cong vi~c do duqc th\fc hi~n thea cac quy trlnh C\l th~ nhu sau:

3.1. Quy trinh kiim tra, bao cao tj I? phfln tram nguili luy?n t~p thi dflC thi thao

thuilng xuyen va gia tinh luy?n t~p thi d,!c thi thao.

Nguai luy~n t~p th~ d\lc th~ thao thuemg xuyen la nguai m6i tuftn it nhfrt 3 lftn,

rn6i lftn it nhfrt 30 phut trong thai gian lien t\lC 6 thang trong 1 nam ren luy~n suc khoe

b~ng nhfrng phuong ti~n, phuong phap cua th~ d\lc th~ thao. HQc sinh trong nha

truemg thvc hi~n dfty du chuang trlnh GDTC thea quy dinh duqc coi la nguai t~p

luy~n thuOng xuyen.

220

Ty l~ % nguai luy~n t~p th~ d\lc th~ thao thuOng xuyen la t6ng s6 nguai t~p thuOng xuyen eua m<)t dia phuong ehia eho tbng dan s6 eua dia phuong do, rbi nhan

v6'i 100.

di~n cac th~ h~ trong gia dinh la nguai luy~n t~p th~ d\lc th~ thao thuOng xuyen.

Gia dinh luy~n t~p th~ d\lc th~ thao la gia dinh c6 it nhfrt 500/0 s6 thanh vien d~i

th~ thao cua mot dia phuong chia cho t6ng s6 hO gia dinh cua dia phuong do, r6i nhan

Ty l~ % gia dinh luy~n t~p th~ d\lc th~ thao la s6 % gia dinh luy~n t~p th~ d\lc

v6'i 100.

d\lc'th~ thao thuOng xuyen va gia dinh luy~n t~p th~ d\lc th~ thao nhu sau:

Trinh t\1 thu t\lC ki~m tra danh gia va bao cao th6ng ke s6 nguai luy~n t~p th~

- Hang nam cong chilc van hoa xa hoi ho~c cong tac vien cfrP xa ph6i hqp v6i cac

truOng thon ho~c t6 truOng t6 dan ph6 thong ke s6 nguai luy~n t~p th~ d\lc th~ thao

thuOng xuyen va s6 gia dinh luy~n t~p th~ d\lc th~ thao tir cac thon ho~c t6 dan ph6:

tinh ty l~ binh quan toan xa, bao cao chu tich UBND cfrP xa va truOng phong VHTT

cfrP huy~n.

- TruOng phong VHTT cfrP huy~n t6ng hqp bao cao cua cac xa trong huy~n, tinh

binh quan trong toan huy~n r6i bao cao chu tich UBND cfrP huy~n va Giam d6c Sa

VHTTDL cfrp tinh. Giam d6c sa VHTTDL cfrp tinh t6ng hqp bao cao cua cac huy~n

trong tinh, tinh binh quan trong toan tinh r6i bao cao chu tich UBND cfrP tinh va B<)

truOng B<) VHTTDL d~ t6ng hqp chung trong ca nu6'c va bao cao Chinh phu.

(Theo Thong tu 02/BVHTFDL ngGy 17/3/2009 cUa B9 VH1TDL hulmg dan vi¢c t6

3.2.Quy trinh quan Ij diu If!c b{j thi d{l~ thi thao cu SO'

chuc va aanh gia phong trao thi dl:lc thi thao qUfin chung t{li aia phuong)

Cau l~c b<) th~ d\lc th~ thao co sa la 01 t6 chilc xa hoi v€ th~ d\lc th~ thao co chilc

nang tuyen truy€n v~n d<)ng huOng dfrn nguai t~p, t6 chilc cac giili th~ thao, quan ly hoi

vien, xay d\fI1g co sa v~t chfrt va tri~n khai cac ho~t d<)ng dich V\l ph\lc V\l ngum t~p.

Cau l~c b<) th~ d\lc, th~ thao co sa duqc thanh l~p a thon, frp, ban, c\lm dan cu va

trong cac co quan, don vi truOng hoc, doanh nghi~p dong tren m6i dia ban cfrp xa.

Di€u ki~n thanh l~p 01 cau l~c bo th~ thao co sa bao g6m: C6 can b<) nhan vien v€ th~ thao; co co sa v~t chfrt trang thi~t bi phil hqp; co phuong an ho~t d<)ng duqc phe duy~t.

Cau l~c b<) th€ d\lc th€

thao ho~t d<)ng thea phuong thuc tv quan, tv nguy~n, tv

trang trai; chiu sv quan ly trvc ti€p cua UBND cftp xa. T6 chuc cua CLB th€ d\lc th€

thao g6m Ban chu nhi~m va cac H<)i vien. Ban chu nhi~m do H<)i vien bfru, ho~t d<)ng

thea nhi~m ky, do di~u l~ CLB qu~ dinh.

Chu tich UBND xa, phuOng, thi trftn ra quy€t dinh thanh l~p CLB th€ d\lc th€

thao tIVc thu<)c UBND sau khi th6ng nhftt v&i co quan th€ d\lc th€ thao cftp huy~n; Thu

truOng co quan, dQl1 vi, truOng hQc ra quy€t dinh thanh l~p cau l~c b<) th€ d\lc th€ thao

trong co quan, don vi sau do thong bao v6'i Chu tich UBND cftp xa d€ ra quy€t dinh

cong nh~n. Co quan th€ d\lc th€

thao cftp huy~n ph6i hQ'P UBND cftp xa chi d~o phat

tri€n CLB th€ d\lC the thao co sa, d6ng thai tang cuOng ki~m tra giam sat cac ho~t

d<)ng chuyen mon trong CLB.

C<)ng tac vien th€ d\lC the thao cftp xa thea d6i, huOng dfrn, lam cac thu t\lC thanh

l~p CLB the d\lC the thao cftp xa, d6ng thai tham muu cho cftp uy de quan ly ho~t d<)ng

cua cae CLB nay tren dia ban.

(Theo Quyit ainh s6 1589/UB thi d1:Lc thi thao-QD ngay 19/9/2003 cua UB thi

d1:Lc th~ thao v~ t6 chilc va hogt a(J12g CGU 19c b(J thi thao ca sa)

3.3. Quy trinh qulin If cpng tac vien thi d,!c thi thao clip m.

C<)ng tac vien the d\lC the thao la ngum co 1 trong 4 tieu chufin chuyen mon sau day :

+ Ut hufuI luy~n vien, hu6ng dfrn vien th€ thao ho~c v~ d<)ng vien co dfuIg cftp 2 tra len. + Co bfuIg cftp v~ chuyen nganh the d\lC the thao ill b~c trung cftp tra len.

+ Co gifty chUng nh~ chuyen mon do Lien doan the thao qu6c gia ho~c qu6c t€ cftp.

+ Co gifty chUng nh~ duQ'c dao 410 chuyen mon do Sa VH,TT va DL cftp tinh cftp

D6i v&i cac xa vung cao, bien gi&i, hai dao chua co nguai dli tieu chuAn tren thl

nhfrng nguai lam cong tac van hoa xa h<)i, cong tac doan thanh men, la h~t nhan phong

trao the d\lC the thao d~u duQ'c xet lam c<)ng tac vien.

De co the d~t duQ'C tieu chuAn thir 4 noi tren, hang nam Sa the d\lC the thao cac dia phuong cfrn coi trQng vi~c rna cac lOp t~p huftn chuyen mon nghi~p V\l cho nguai co nhu cau. Thai gian t~p huftn m6i 16]) til 5-7 ngay v&i n<)i dung ki€n thuc g6m ca ly thuy€t va

222

th\Ic haOO OO~m hlnh thaOO ky nang v~n dQng va t6 chuc cac giai The thao cho qUfrn chung acO' sa.

CQng tac vien The thao a cO' sa co the duQ'C cfrp the CQng tac vien thea quy dinh cua Lu~t the d\lC the thao.TruOng phong van hoa va thong tin cfrp huy~n ~frp the cQng

tac vien the d\lC the thao sau khi nh~n du h6 sO', bao g6m: Gifry d€ nghi cua UBND

ly lich; Gifry chUng nh~n du suc khoe; Ban sao gifry chUng nh~n v€ cfrp xa; Sa y€u

chuyen mon va anh cua cQng tac vien.

....

CQng tac vien the d\lC the thao co nhi~m V\l v~n dQng, t6 chuc, hu6ng dfin qUfrn

chung OOan dan t~p luy~n, bieu di€n, thi dfrU the thao va tham gia cac ho~t dQng phat trien phong trao the d\lC the thao acO' sa. Hang nam duQ'c d\I cac lap t~p hUfrn nghi~p V\l do phong Van hoa va thong tin ho~c Sa Van hoa- The thao va Du lich t6 chuc. Khi

h9 th\Ic hi~n nhUng nhi~n1 V\l nay thl duQ'c UBND cfrP xa tra thli lao thea OOUng quy

dinh t(;li Thong tu lien tich 03/2010/TTLT-BNV-BTC-BLDTBXH ngay 27/5/2010 cua

(Theo Thong tu OS/2007/TT-UB thi d~c th~ thao ngay 20/7/2007 ella Uy ban th~

d~c th~ thao huang dJn Nghi dinh 112/2007/ND-CP ngay 26/6/2007 ella Chinh phu quy dinh chi tiit va huang ddn thi hanh m6t s6 di~u cua Lu(lt thi d~c th~ thao)

3.4. Quy trinh t8 chuc thi aliu thi thao qulin chung. T6 chuc thi dfru cac mon the thao cho cac d6i tuqng qUfrn chung nhan dan acO' sa la mQt hO(;lt dQng co suc thu hut m(;lOO me va phan aIm ra net OOftt OOu cfru cling OOu chftt

BQ NQi V\l, Tai chinh, Lao dQng,Thuang biOO va Xa hQi.

luqng phong trao the d\lC the thao. Day la trach nhi~m thuOng x'uyen cua can bQ cong

chuc van hoa xa hQi va cQng tac vien the d\lC the thao cftp xa.

Quy trlOO t6 chuc mQt Giai thi dftu the thao thong thuOng bao g6m: Xay d\ll1g

Xay dvng DiJu I? m6t giai ddu phai th~ hi?n dU(1c cac n6i dung chinh nhu sau:

+ Ten giai la gl? ffi\lC dich yeu cfru t6 chuc giai nay ra sao?

+ D6i tuqng tham gia la nhung ai? tieu chuAn th€ nao? s6 l~qng bao OOieu?

+ Thi dftu mfrY nQi dung? ca nhan hay d6ng dQi? phuang thuc thi dftu thea lu~t

Di€u l~ giai va t6 chuc giai thea Di€u l~

nao? cach tiOO thaOO tich ra sao? ..

+ Thai gian, dia di€m, kinh phi t6 chuc th€ nao? ...

+ Cac muc thuOng va hlnh thuc khen cho ca nhan, t~p th€- d~t thanh tich?

+ Nhfrng quy dinh v€ su ly ky lu~t n€u vi ph~m di€u l~?

+ Nhfrng quy dinh v€ trang thi€t bi, d\lng C\l, kinh phi, trang ph\lc...?

Cae bUGe tiin hanh trong eong tde t6 ehue giai ddu bao g6m :

+ Thanh l~p Ban t6 chuc giai, phan corlg trach nhi~m cho tUng thanh vien.

+ Ban hanh Ui€u l~ va K€ ho~ch t6 chuc chi ti€t.

+ Tuyen truy€n, v~n dQng tai trQ', chufrn bi co sa v~t chAt, d\lng C\l thi dAu, kinh

tan, h~u cfin... phi, an ninh, y t€, giai thuOng, l€

+ HQP chuyen mon x€p

+ T6 chuc thi dAu thea k€ ho~ch va Ui€u l~; cong b6 k€t qua va trao thuOng.

+ N€u co l~ khai m~c thl Pha~eo trinh tl,r: di~u hanh ho~c t~p trung cac doan;

lich thi dAu va t~p huAn trQng tai.

v~n dQng vien; t~ng cO', hoa cho cac doan. N€u la U~i hQi th€ d\lc th€ thao thl sau phfin

chao cO'; phat bi€u khai m~c Clla truOng ban t6 chuc; tuyen th~ Clla d~i di~n trQng tai,

+ N€u co l€ b€ rn~c thl sau phfin danh gia t6ng k€t se la phfin trao thuOng. L€ b€

m~c phai th~t ngfin gQn, tranh ruam rae

M(Jt s6 phuang an t6 ehue thi ddu:

nghi l~ se la cac ho~t dQng bi€u di€n van hoa van ngh~ th€ d\lc th€ thao chao mUng.

Co ba phuang an (con gQi la th€ thuc thi dAu) thuOng duQ'c xu dung la: thi dAu

vong tron, thi dAu lo~i tI1JC ti€p va thi dAu h6n hqp.

+ Thi dAu vang tron la cac dQi, VUV g~p nhau mQt lfin, ai duQ'c nhi€u di€rn

thl

thfing... Phuang an nay thuOng ap d\lng khi s6 nguai, s6 VUV tuang d6i dong, thai

ho~c s6 VUV nhan v6'i s6 dQi ho~c s6 VUV tm di mQt , r6i chia cho hai. Thi d\l: N€u co 6 VUV thl t6ng s6 tr~n la 6 (6-1) : 2 = 15.

gian thi dAu ngfin. 86 tr~n thi dAu Clla phuang an nay duQ'c tinh bfing cach lAy s6 dl)i ::

-~- Thi dfiu lo~i tIVC ti€p g6rn hai lo~i: Trvc ti€p mQt lfin thua va tn.rc ti€p hai lfin thua.

Lo~i trlJc ti€p rnQt lfin thua duQ'c ap d\lng trong truOng hqp co nhi€u dQi ho~c

224

VUV tham gia va thai gian thi dfru ngfin, rn6i dQi ho~c VUV g~p nhau mQt lUQt, n€u

thua se bi lo~i. each s~p x€p tr~n dfru nhu sau: N€u s6 dQi ho~c VDV la s6 ch~n thl ClI

tUng c~p mQt thi dfrU lo~i tr\Ic ti€p cho d€n nguai vo dich; n€u s6 dQi ho~c VDV la s6

Ie thl yang mQt se co mQt dQi khong phai thi dfru, cac c~p khac dfru lo~i tf\lc ti€p cho

d€n khi co mQt dQi vo dich.

Lo~i thi dfru tf\lc ti€p hai lfrn thua duqc ap d\lng trong truOng hqp co it dQi ho~c

VDV tham gia va thai gian thi dfru dai, m6i dQi ho~c VDV g~p nhau luqt dfru, cac dQi thua g~p nhau l~qt thtr hai, dQi ho~e VDV thua se hi lo~i, dQi th~ng se dftu ti~p eho d~n

dQi vo dich..

..

+ Thi dfru h6n hqp: La phuong an k€t hqp ca thi dfru vang tran va thi dfrU lo~i tf\Ic

ti€p; ap dl}ng khi s6 dQi ho~c s6 VDV dong, thai gian thi dfru dai. Thong thuOng thea

phuong an nay thl t6 chuc cho cac dQi b6c tham vao cac bang, trong m6i bang se thi dfru vang tran mQt luqt d€ chon cac dQi nhfrt, nhl vao chung k€t. d giai do~n chung k€t ea~ dQi, VDV se thi dftu lo~~ tf\1~ti~p mQt l~n thua d€ ehQn ra dQi, VDV,VO dieh. Uu diem eua phuong an mly tiet ki~rh duqe thai gian va danh gia tuong doi ehinh xae trlnh dQ VDV. Tuy v~y khi chia bang cfrn chQn cac dQi, VDV "h~t gi6ng" d€ chia d€u

cho cac bang d€

tranh cac dQi, VDV m~nh bi lo~i ngay vang dfru.

each x~p hc;zng trong thi ddu mQt sb man thd thao

- Mon bong da: Trong tUng tr~n thl dQi th~ng 3 di€m, dQi haa 1 di€m, dQi thua 0

tren; n€u hai dQi co t6ng di€n1

di€m. X€p h~ng chung cUQc thl dQi cao di€m han x€p

b~ng nhau thl xet d€n hi~u s6 ban th~ng -thua; n€u hi~u s6 ban th~ng-thua b~ng nhau

thl xet d€n k€t qua tr~n g~p nhau tf\Ic ti€p. N€u

tfrt ca cac chi s6 d€u b~ng nhau thl b6c

tham d€ chQn dQi x€p h~ng cao hone

- Mon cfru long: Trong giai d6ng dQi n€u. thi dfru 3 tr~n thl dQi nao th~ng hai tr~n

la th~ng; n€u thi dfru 5 tr~n thl dQi th~ng 3 tr~n la th~ng. Trong giai ca nhan n€u thi dfru

3 hi~p, m6i hi~p 21 di€m, VDV th~ng hai hi~p la th~ng. Trong thi dfru yang tran mQt

tr~n th~ng duqc 2 di€m, tr~n thua duqc 1 di€m, b6 cUQc 0 di€m. X€p h~ng chung cUQc

thl dQi cao di€m han x€p

tren. N€u s6 di€m b~ng nhau thl xet d€n cac chi s6 hi~p th~ng

hi~p thua, va di€m th~ng di€m thua.

- Mon bong chuy€n: Trong tUng tr~n dQi nao th~ng 3 hi~p la th~ng, dQi th~ng

duqc 2 di€m,

thua 1 di€m. X€p h~ng chung cUQc thl dQi cao di€m han x€p

tren. N€u s6

di€m b~ng nhau thl xet d€n cac chi s6 hi~p th~ng hi~p thua, va di€m th~ng di€m thua.

d~u 5 van, ai th~ng 3 la th~ng; giai don thi d~u 7 van ai th~ng 4 l?i th~ng. MQt tr~n

th~ng duQ'c 2 di€rn, tr~n thua duQ'c 1 di€m, bo cUQc 0 di€m. X~p h~ng chung cUQc thl

- Mon bong ban: Giai d6ng dQi thi d~u 5 tr~n, dQi th~ng 3 la th~ng; giai d6i thi

tr~n d~u tl1Jc ti~p; n~u ba dQi, VUV tra len b~ng di€m nhau thl tinh d~n van d~u (cach

dQi cao di€m hon x~p tren. N~u hai dQi, VUV co s6 di€m b~ng nhau thl xet k~t qua

tinh la lfiy t6ng s6 van th~ng chia cho t6ng s6 van tllua cua m6i dQi, dQi nao co ti s6

3.5. Quy trinh kiim tra cong nh~n nguiJi it!'t tieu chuan thi chat (RLTT)

cao hon se x~p tren).

Th€ ch~t con nguai g6m th€ hlnh va th€ l\lC. Th~ hlnh la cac s6 do v€ chi€u cao, can

n~g, cac vans... Th€ 19c la sirc nhanh, rn~, b€n, kheo va rn€rn deo. Th€ chfrt d6ng ngrua v&i ill suc khoe, duQ'c phat tri€n thea cac quy lu~t n.r nhien, di truy€n, tinh, d6ng thai chiu S\l tac dQng cua cac di€u ki~n s6ng, di€u ki~n lam vi~c, v~ sinh m6i truOng, dinh dUOng... M\lc d~ch cua ~ao d\lc th€ chfrt la phat tri€n ~a h~an thi~n th€ chfrt con nguai dap Ung mQi yeu cau cua S\l nghi~p xay d1Jllg va bao v~ To qu6c.

lua tu6i, gi&i

d Vi~t N am til nhfrng nam sau muO'i, Chinh phu dil co nhfrng quy dinh v€ ki€m tra tieu chuAn ren luy~n than th€ cho cac d6i tUQllg hQc sinh va nguai lao dQng. Sau do hang nam cac BQ, nganh a trung uang va UBND cac dia phuong d€u ki€rn tra d~ danh gia tlnh tr~ng suc khoe, th€ ch~t con nguai, lam cO' sa cho vi~c ho~ch

t6 chuc vi~c

dinh cac chinh sach phat tri€n th€ ch~t nguai Vi~t Nam. Til nam 2001, VB th€ d\lc th€

tra th€ ch~t nguai Vi~t Nam va xfiy d1Jllg cac tieu chuAn thao dil tri€n khai t6ng di€u

danh gia th€ ch~t nguai Vi~t Nam thea lua tu6i (til 6- 60) va gi&i tinh (nam, nil). NQi

gQP than (em); 11!c bop tay thuQn (kg); nam ngua gQP b1j-ng (tinh saltin trong 30 giay);

bQt xa t(li ch6 (tinh khoang cac - em); eh(ly 30m xudt phat cao (tinh thai gian - giay);

eh(ly thoi 4 x 10m (tinh thai gian - giay); eh(ly tuy suc 5 philt (tinh quiing tluimg - met).

dung cac tieu chuAn ki€m tra danh gia bao g6m: ChiJu cao (cm); can nijng (kg); deo

Thang 4/2011 Thli tuOng Chinh phu ban hanh Quy~t dinh s6 641/QU-TTg phe duy~t

* Cai thi?n ttim voc than thd cua thanh nien Vi?t Nam tI(lt nhip tit} tang truimg 6n

ainh theo cac tieu ehi sau:

U€ an t6ng th€ phat tri€n th€ ch~t ilguai Vi~t N am, v&i m\lc tieu:

- U6i v&i nam 18 tu6i: Nam 2020 chi€u cao trung blnh 167 em; nam 2030 chi€u

cao trung blnh 168,5 Cffi.

- D6i v&i nft 18 tu6i: Nam 2020 chi~u cao trung blnh 156 cm; nam 2030 chi~u

cao trung blnh 157,5 cm.

* Cai thi¢n thd life, ai;ie bi¢t la sue b~n va sue m(lnh eua ita s6 thanh nien co buae phat tridn ro r¢t, thu h?p khoang eaeh so vai eae nuae phat tridn aehdu A theo cac tieu chf sau:

- D6i v&i nam 18 tu6i: Ch~y tuy suc 5 philt tinh quang duCmg trung blnh d~t

1.050 m van nam 2020; 1.150 m van nam 2030; LlJc bop tay thu~n d~t trung blnh 45

kg nam 2020; 48 kg nam 2030.

- D6i v&i nft 18 tu6i: Ch~y tuy suc 5 philt tinh quang duCmg trung blnh d~t 850 m

van "nam 2020; 1.000 m nam 2030; L\le bop tay thu~n d~t trung blnh 30 kg nam 2020;

34 kg nam 2030.

3.6. Quy frinh xiiy dlplg crg trinh fhi d,!c fhi thao if m, phU"irng, thi trlin

Theo Quy~t dinh 100/2005/QD-TTg cua Thu tuCmg Chinh phu thl d~n nam 2010

m6i dia phuong eftn quy ho~eh dfrt d~ m6i nguai dan co tir 2 - 3 m2 dfrt d~ xay d\ffig

thao. Cae eong trlnh th~ thao ph\le V\l vi~e t~p luy~n va thi dfru eua

cac cong trlnh th€ nhan dan a m6i xa, phuong, va thi trfrn bao g6m:

- Vung do thi: T6i thi~u co mQt san th~ thao ph6 thong; tir 1 d€n 2 phong t~p don

gian, tir 4 d€n 6 san t~p ngoai trai va mQt b~ boi ho~e h6 boi don gian.

- Vung nlii va hai dao: T6i thi~u co nlQt san th~ thao, vui ehoi giai tri va mQt

phong t~p dan gian.

- Vung d6ng b~ng Bile BQ, song Ciru Long va Duyen hai mi~n Trung: T6i thi~u

co mQt san th~ thao ph6 thong; 2 d€n 4 san t~p tUng mon, 1 phong t~p don gian, 1 h6

boi dan gian.

San th~ thao ph6 thong la h~ th6ng san ngoai trai, co th~ t~p luy~n va thi dfru

duqe nhi~u mon nhu bong da, bong ehuy~n, di~n kinh, eftu long... Kieh thu&e san eua

tUng mon e\l th~ nhu sau:

- San bong di: Co th~ hI san dfrt ho~c sari co, kich thuac t6i thi~u (90m x 45m), la san mi ni thl kich thuae t6i thi~u (38m x 18m), t6i da

t6i da (90m x 120m). N€u

(42m x 25m). Khung cftu mon co kieh thu&e (7,32m x 2,44m).

- san b6ng chuy~n: C6 th€ 1a san dftt ho~c san xi mang, kich thu6'c (18m x 9m).

C<)t 1u6'i cao 2,55m; 1u6'i r<)ng 1m, dai 10m.

- San cftu long, da cftu: C6 th€ 1a san dftt ho~c san xi mang, kich thu6'c san doi

(13,4m x 6,lm); san don (13,4m x 5,18m); 1u6'i r<)ng 1m, dai 10m. C<)t 1u6'i cao 1,55m.

- S6'i v~t: C6 th€ 1a san dftt ho~c san xi mang co d~m, hlnh tron duOng kinh 9m,

kich thu6'c san xung quanh (17m x 17m).

dai t6i thi~u 33m. Co 5 di~m danh dfiu tren day: Di~m gifra day la giai h~ b~t d~u

- San keo co: C6 th€ 1a san dftt ho~c san xi mang, kich thu6'c (36m x 1,2m); day

keo; til di€m do sang 2 ben, m6i ben 4m la gi6'i h~n phan djnh th~ng - thua; til 2 di€m

do v~ 2 ben ll)6i ben 1m la gi6'i h~n n~m day cua VDV 2 dQi.

Ch~y tren dja1iillh t\l nhien, chi~u dai t6i thi~u 50m, rQng t6i thi€u 2m, hai dftu ke 2

- DuOng d~ ch~y tuy suc 5 phlit (day la bai kiim tra sue b€n eua nguiJi t~p):

duOng gi6'i h~n, phia ngoai 2 duOng gi6'i h~n co khoang tr6ng it nhftt 1m d~ ch~y quay

vong; tren do~n dai 50m danh dftu tUng do~n 10m d€ xac djnh phftn Ie sau khi ch~y h€t

thai gian.

Can cu VaG cac n<)i dung trlnh bay trong 6 quy trlnh n6i tren, hang nfun Cong chuc

Van h6a - Xa hQi ho~c CQng tac vien th€ d\lc th~ thao cftp xa c6 trach nhi~n1 tham mUll

duy~t. Trong qua trlnh tri€n khai phai tuan thu S\l huOng dftn v~ chuyen mon nghi~p V\l

th~ d\lc th~ thao cua Phong Van hoa va Thong tin cftp huy~n.

K~t lu,n: Khu V\lC mi~n nlii, trung du, vung dan tQc 1a khu V\lC dja - van hoa, dia

dua vaG k€ ho~ch tUng cong vi~c C\l th€ va ph6i hqp t6 chuc th\lc hi~n khi duQ'c phe

- kinh t€, dia - chinh tri ... co d~c di€m rieng, khac v6'i khu V\lC d6ng b~ng, ven bi€n,

hai dao. Day 1a dia ban sinh s6ng 1au dai cua c<)ng d6ng cac dan tQc thi€u s6. Trong

.:

qua trlnh sinh s6ng t~i cac khu V\lC dja 1y khac nhau til B~c VaG Nam, til cac khu V\lC

reo cao, reo gifra, cao nguyen hay thung lung, chan nlii, d6ng b~ng, ven bi€n, chau

s~c mang d~m dftu ftn g~n v6'i cac di~u ki~n t\l nhien, vung dja 1Y. Do 1a nhUng gia tri

th6 ... d6ng bao cac dan tQc da sang t~o ra nhi~u gia trj van hoa vat th€, phi v~t th€ d~c

van hoa do cac cQng d6ng dan tQc sang t~o trong qua trlnh sinh t6n va phat tri€n giau

228

ban s~c rieng, t~o nen tinh da d~ng trong tinh thong nhftt cua van hoa Vi~t Nam

Phfin Ian cac dan tQc thi~u s6 a nuac ta cu tm avung trung du, mi~n nui va vung cao, chi~m 3/4 di~n tich ca nuac. Day la khu VlJC c6 ti~m niing phat tri~n kinh t~ to IOn

rna truac h~t la ti~m llJc v~ tai nguyen rimg va d~t rimg. Kh6ng nhfing th~, trung du,

mi~n nui con co vai 'tro d~c bl~t quan trQng v~ m6i truOng sinh thai d6i vai ca nuac

nhu di~u hoa khi h~u, di~u ti~t ngu6n nuac, bao v~ lap d~t mau trong mua mua lli.

Tuy di~u ki~n tlJ nhien cling nhu xa h(>i con nhi~u kh6 khan nhung trong nhfing

nam qua phong trao th~ d\lc, th~ thao qufin chung khu V1JC trung du, mi~n nui vung dan

tQc phat tri~n m~nh nhung chua d~u, ch~t luqng chua cao. Cac vUng sau, vung xa, bien

giai, hai dao con thi~u cac phuong ti~n t~p luy~n va thi~u can b(> huOng dfrn vien th~ d\lc, th~ tpao. Chua chu trQng xay d\l1lg va quan ly h~ th6ng cac don vi cO' sa, cac cau l~c bQ th~ d\lc, th~ thao qufin chung a cO' sa;

c~ sa giao d\lC dao tl:lO con thi~u san bai, phong t~p, d\lng C\l ph\lc V\l cho nhu cfiu t~p luy~n, thi d~u va vui chO'i giai tri cua hQc sinh, sinh vien; dQi ngli giao vien

th€ d\lc con thi~u; chuang trlnh chinh khoa cling nhu nQi dung ho~t dQng ngo~i kh6a

con ngheo nan, chua hqp ly, kh6ng h~p dfrn hQc sinh tham gia cac ho~t dQng th~ d\lc,

th~ thao ngo~i kh6a.

Nguyen nhan thl co nhi~u di~u quan trQng la xu~t phat tir nh~n thuc cua mQt bQ ph~n can bQ v~ vai tro cua c6ng tac phat tri~n th~ d\lC, th~ thao qufin chung a xa, phuOng, thi tr~n chua dung va dUe Vi~c tuyen truy~n, huOng dfrn, v~n d(>ng nhan dan

tham gia vao cac ho~t dQng th~ d\lc, th~ thao con mang tinh hlnh thuc, thi~u g~n b6 vai

thlJc ti~n dai s6ng va phong t\lC, t~p quan cua d6ng bao dia phuong. Chua chu trQng

chi d~o va dfiu tu cho th~ d\lc, th~ thao truOng hQc. Do d6 can bQ van hoa - xa hQi xa

cfin phai d~c bi~t quan tam va t~p trung m~y n(>i dung nhu sau:

-:"

- Coi trQng va lam t6t c6ng tac phong trao th~ d\lc th~ thao, d~c bi~t va lUll yphat huy truy~n th6ng th~ d\lc th~ thao mang ban s~c dan tQc thong qua vi~c suu tfim nghien

clm, t6 chuc cac cUQc thi, hQi thao, chu y khoi ph\lC va bao t6n va nang cao ch~t luqng

cac mon th~ thao truy~n th6ng cua cac dan t(>c trong dia ban xa

- Tham muu dfiy m~nh xay d\l1lg cac thi~t ch~ van h6a, th~ thao cua xa, tang

cuOng tuyen truy~n cac chu truong duOng l6i cua Dang, chinh sach phap lu~t cua Nha

nuac thong qua h~ th6ng thi~t ch~ nay. Khai d~y suc sang t~o chu dQng cua nhan dan

trong cac hlnh thuc sinh ho~t cQng d6ng nh~m dap Ung nhu cfiu ho~t dQng th~ d\lc th~

thao trong thai ky m&i. Gift gIn truy€n th6ng th~ d\lc th€ thao g~n li€n v&i n€p s6ng,

phong t\lC t~p quan trong ban, bon, buon, soc...

- Chu tr<;mg xay dgng moi twemg th~ d\lc th~ thao Umh m~nh. Tuyen truy€n cho

d6ng bao cac dan tQc bi€t v€ gia tri cua suc khoe g~n li€n phong trao th€ d\lc th€ thao

cling v&i nhUng gia tri tinh th~n, d~o duc, phong t\lC t6t d~p cua mInh, phat huy cac

gia tri thea chufrn mlJc va yeu c~u trong cUQc s6ng m&i. Xay dgng va thlJC hi~n quy

u&c van hoa tren cO' So' k€t hQ11 nhUng y€u t6 truy€n th6ng t6t d~p g~n v&i phong trao

****************

-

c.

c~u hoi va hai tip noh J:1uAng

th€ d\lc th€ thao....

1. TrInh bay nhUng hi€u bi€t cua anh, chi v€ th€ d\lc th€ thao qu~n chung khu VlJC

trung dl}(iiri€n nui, vling dan tQc? v€ nhi~m V\l va giai phap cO' ban d€ phat tri€n

d\lc th€ th€ thao qu~n chung a cO' sa? lien h~ v&i thlJc t€ nO'i anh, chi sinh s6ng, lam vi~c

l~ t6 chuc giai Bong da Nong dan toan xa nhan ngay

d€ lam ra han nhftng vfrn d€ d6 cua th€ d\lc th€ thao qu~n chung?

2. Hay xay dgng Di€u

truy€n th6ng HQi Nong dan Vi~t Nam 14 thang 10.

v~n dQng vien mon Bong ban trong Giai B6ng ban toan xa nam 2011.

3. Hay x€p lich thi dfru lo~i tf\fcti€p mQt l~n thua cho 18 v~n dQng vien va cho 19

Titi lieu tham khao

17/CITW ngay 23/10/2002 .

2. Lugt Th~ d1:lc, Th~ thao, Nha xUfrt ban Th€ d\lc th€ thao, Nam 2007.

::

I.Ban Bi Thu Trung uang Dang: Chi thi 36/CTTW ngay 24/3/1994 va Chi thi

Chfnh phu phe duy?t Chiin lUf/c phat tri~n th~ d1:lc th~ thao Vi?t Nam din 2020.

3. Thli TuOng Chinh phu: Quyit dinh 2198/QD-ITg ngay 3/1212010 eua Thu Tuimg

Tuang Chinh phu phe duy?t dJ an t6ng th~ phat tri~n th~ lllC, t6m voc nguai Vi?t Nam

giai doc;zn 2011- 2030.

5. 60 nam th~ d1:lc th~ thao cach mc;zng duai SlI liinh dc;zo cua Dang va Nha nuac,

4. Thu TuOng Chinh phu: Quyit dinh 641/QD-ITg ngay 28/4/2011 eua Thu

230

Nha xUfrt ban Th€ d\lc th€ thao, Nam 2006.