- TiSp tvc h6 trQ' d~u tu thiSt bi d~y nghS cho cac trung tam d~y nghS
cong l~p huy~n duQ'c d~u tu giai do~n 2006 - 2009 nhung chua dap Ung duQ'c
yeu c~u dam bao ch~t IUQ11g d~y nghS. Muc h6 trQ' 3 ty d6ng/trung tam;
- H6 trQ' kinh phi mua s~m thiSt bi d~y nghS cho 100 trung tam giao d\lc
thuOng xuyen (] nhUng huy~n chua co trung tam d~y nghS dS tham gia d~y
nghS cho lao dQng nong thon. Muc h6 trQ' 1 ty d6ng/trung tam;
97
Nhu v~y, til quan diSm, chu truang dSn nhfing chinh sach C\l thS, Dang
va Nha nuac ta thai gian qua dii t~o nhiSu diSu ki~n dS d~y nghS phat triSn.
Noi chinh xac han la Dang, Nha nuac dii co nhiSu chinh sach cho cac d6i
tugng, nh&t la lao dQng nang than co ca hQi duqc hQc nghS, t~o vi~c lam, gop
phcln cai thi~n thu nh~p, xoa doi, giam ngheo, nang cao ch&t IUQ11g cUQc s6ng,
gop phcln vao S\l phcit triSn chung cua d&t nuac.
98
Chuyen de4
QUY DINH CllA NHA Nlf6'C VE D~Y NGHE vA TRJ\CH NHI~M
QUAN LY NHA Nlf6'C VE D~Y NGHE (y CAC CAP
I. Nhii'ng quy dinh ella phap luit v~ d~y ngh~ trong Luit Giao dl}e
2005 va Luit D~y ngh~
1. D~y ngh~ trong Luit Giao dl}c
Theo quy dinh t'iti Lu~t Giao d\lc 2005, d'ity nghS la mQt c~p hQc trong
giao d\lc nghS nghi~p va duQ'C thlJc hi~n du6i mQt nam dai v6i dflO t'itO nghS
trinh dQ sa c~p, til mQt dSn ba nam dai v6i dao t'itO nghS trinh dQ trung c~p,
trinh dQ cao dfulg. Cac cO' sa d'ity nghS bao g6rn truimg cao dfuIg nghS, tnr(mg
trung c~p nghS, trung tam d'ity nghS, lOp d'ity nghS.
2. D~y ngh~ trong Luit D~y ngh~
Lu~t D'itY nghS dugc Quac hQi nu6c CQng hoa xa hQi chu nghia Vi~t
Nam khoa XI, Ky hQp thu 10 thong qua ngay 29/11/2006 va co hi~u l\lc thi
hanh kS til ngay 01/7/2006 dS quy dinh vS t6 chuc, ho'itt dQng cua cO' sa d'ity
nghS; quySn va nghia V\l cua t6 chuc, ca nhan tham gia ho'itt dQng d'ity nghS.
Lu~t D'ity nghS duQ'c ap d\lng dai v6i t6 chuc, ca nhan lien quan dSn ho'itt dQng
d'ity nghS t'iti Vi~t Nam.
a) Khai ni?m vJ dc;zy nghJ
D'ity nghS la ho'itt dQng d'ity va hQc nh~m trang bi kiSn thuc, Icy nang va
thai dQ nghS nghi~p cAn thiSt cho nguai hQc nghS dS co thS tim duQ'c vi~c lam
ho?c t\l t~o vi~c lam sau khi hoan thanh khoa hQc.
b) M¥c lieu dc;zy nghJ
M\lc tieu d'ity nghS la dao t'ito nhan IlJc ky thu~t tIVc tiSp trong san xu~t,
dich V\l co nang IlJc thlJc hanh nghS tuang x-ung v6i trinh dQ dao t'ito, co d'ito
duc, luang tam nghS nghi~p, y thuc ky lu~t, tac phong cong nghi~p, co suc
khoe nh~m t'itO diSu ki~n cho nguai hQc nghS sau khi tat nghi~p co kha nang
tim vi~c lam, tlJ t'itO vi~c lam ho~c hQc len trinh dQ cao han, dap tmg yeu cAu
cua SlJ nghi~p cong nghi~p hoa, hi~n d'iti hoa dAt nu6c.
c) Cac trinh at} aiw tc;zo trong dc;zy nghJ
99
D~y nghS co ba trinh dQ dao t~o la sa c&p nghS, trung c&p nghS va cao
dAng nghS. D~y nghS bao g6m d~y nghS chinh quy va d~y nghS thuOng xuyen.
II. Trach Dhi~m qUaD Iy Dha ntr6'c v~ d~y Dgh~
1. NQi dUDg quan Iy Dha Dtr6'C v~ d~y ngh~
Theo quy dinh t~i DiSu 83 cua Lu~t D~y nghS, nQi dung qmin ly nha
nuac vS d~y nghS bao g6m:
- Xay d\l1lg va t6 chuc thvc hi~n chiSn luqc, quy ho~ch, kS ho~ch, chinh
sach phcit tri~n d~y nghS.
- Ban hanh va t6 chuc thvc hi~n cac van bim quy ph~m phap lu~t vS d~y
nghS.
- Quy dinh mvc tieu, nQi dung, phuong phap, chuong trinh d~y nghS;
tieu chu&n giao vien d~y nghS; danh mvc nghS dao t~o acac c&p trinh dQ; tieu
chu&n ca sa v~t ch&t va thiSt bi; quy chS tuy~n sinh va c&p b~ng, chling chi
nghS.
- T6 chuc thvc hi~n vi~c ki~m dinh ch&t luqng d~y nghS.
- Thvc hi~n cong tac thBng ke, thong tin vS t6 chuc va ho~t dQng d~y
nghS.
- T6 chuc bQ may qmin ly d~y nghS.
- T6 chuc, chi d~o vi~c dao t~o, b6i duang giao vien va can bQ qmin ly
d~y nghS.
- Huy dQng, qmin ly va su dVng cac ngu6n Ivc d~ phcit tri~n d~y nghS.
- T6 chuc, chi d~o cong tac nghien Clm, ling dVng khoa hQc, cong ngh~
vS d~y nghS.
- T6 chuc, qmin ly cong tac hqp tac qUBc tS vS d~y nghS.
- Thanh tra, ki~m tra vi~c ch&p hanh phap lu~t vS d~y nghS; giai quySt
khiSu n~i, tB cao va xu ly vi ph~m phap lu~t vS d~y nghS.
2. CO' quan qUaD Iy Dha ntr6'c v~ d~y Dgh~
Theo quy dinh t~i DiSu 84 cua Lu~t D~y nghS, ca quan quan ly nha nuac
vS d~y nghS bao g6m:
:.. Chinh phu thBng nh&t quan ly nha nuac vS d~y nghS.
100
- BQ Lao dQng - Thuong hinh va Xii hQi chiu trach nhi~ln truac Chinh
phil th\Ic hi~n quim ly nha nuac vS d~y nghS.
- BQ, cO' quan ngang bQ ph6i hqp vai BQ Lao dQng - Thuang binh va xa:
hQi th\Ic hi~n quan ly nha nuac vS d~y nghS thea th~m quySn.
- Dy ban nhfu1 dan cac c~p th\Ic hi~n quiin ly nha nuac vS d~y nghS thea
phan c~p cila Chinh phil va co trach nhi~m d~u tu phat triSn d~y nghS dap Ung
yeu c~u ngu6n nhan l\Ic cila dja phuang.
3. Chu'c nang, nhi~m VI}, quy~n h~n va tA chuc bQ may qmin Iy d~y
nghe).
3.1. (J Trung U'O'ng
a) B9 Lao a(Jng - Thuang binh va Xa h9i
Theo quy dinh t~i DiSu 4 cila Nghi dinh s6 70/2009/ND-CP ngay
21/8/2009 cila Chinh phil guy dinh trach nhi~m quiin ly nha nuac vS d~y nghS,
BQ Lao dQng - Thuang binh va Xii hQi la cO' quan quiin ly nha nuac vS <4ty nghS a
trung uong, chiu trach nhi~m truac Chinh phil th\Ic hi~n qum ly nha nuac vS <4ty
nghS thea quy djnh cila Lu~t D~y nghS, co trach nhi~m Cl,l thS sau day:
- Chil tri, ph6i hqp vai cac BQ, nganh, cO' quan co lien quan xay d\ll1g
trinh Chinh phil xem xet, quySt dinh:
+ Trinh Qu6c hQi d\I an lu~t, nghi quySt; trinh Uy ban ThuOng vv Qu6c
hQi d\I thao phap l~nh, nghi quySt;
+ Ban hanh nghi dinll cila Chinh phil.
- Chil tri, ph6i hqp vai cac BQ, nganh, cO' quan co lien quan xay d\ll1g
trinh Thil tuang Chinh phil xem xet quySt dinh:
+ QuySt dinh cila Thil tu6ng Chinh phil vS d~y nghS thea chuong trinh,
kS ho~ch xay d\ll1g phap lu~t hang nam da: dugc phe duy~t;
+ ChiSn lugc, quy ho~ch, kS ho~ch dai h~, nam nam, hang nam vS d~y
nghS; chuong trinh m\lc tieu qu6c gia, cac dv an, dS an phat triSn d~y nghS.
- Ban hanh cac thong tu quy djnh vS tieu chu~n, quy chufuI, dinh muc
kinh tS - kY thu~t, hu6ng dfuI chuyen mon nghi~p V\l thuQc lrnh V\IC d~y nghS.
- Chi d~o, hu6ng d~n va kiSm tra, danh gia va chiu trach nhi~m t6 chuc
th\IC hi~n cac van biin quy ph~ phap lu~t, chinh sach, chiSn lugc, quy ho~ch,
101
kS ho~ch, chuang trinh lTI\lC tieu qu6c gia va cac dS an, dv an vS d~y nghS sau
khi dugc phS duy~t.
- Ta chuc xay d\ffig, thfun dinh va ban hfmh chuang trinh khung trinh dQ
cao dfulg nghS, trinh dQ trung cftp nghS cho timg nghS dao t~o; danh m\lc nghS
dao t~o acac trinh dQ.
- Quy dinh diSu ki~n C\l thS thfmh l~p; thu wc thanh I~p, sap nh~p, chia,
tach, dinh chi ho~t dQng, giai thS co sa d~y nghS; dang ky ho~t dQng d~y nghS.
Ta chuc thvc hi~n vi~c dang kY ho~t dQng d~y nghS trinh dQ cao d~ng.
- Ban hanh diSu l~ m&u truOng cao dfulg nghS, truOng trung cftp nghS; quy
chS m&u trung tam d~y nghS; quy chS tuySn sinh, thi, kiSm tra, cong nh~ t6t
nghi~p; quy chS cftp b~ng, chUng chi nghS.
- Quy dinh tieu chufuI chuyen mon, nghi~p Y\l giao vien d~y nghS; tieu
chufuI nguai dUng dAu co sa d~y nghS; quy chS danh gia vien chuc d~y nghS;
quy dinh vS nQi dung, hinh thuc tuySn d\lng vien chilc d~y nghS. Huang dful,
chi d~o vi~c quy ho~ch, dao t~o, b6i duOng, su d\lng giao vien va can bQ quim
ly d~y nghS.
- Ban hanh quy chS cong tac h<;>c sinh, sinh vien h<;>c nghS; quy chS danh
gia kSt qua ren luy~n cua h<;>c sinh, sinh vien h<;>c nghS. Huang dful va kiSm tra
cong tic phong, ch6ng tQi ph~, t~ n~ xa h(>i va xay d\ffig moi truOng giao d\lc
lanh m~ trong co sa d~y nghS; cong tic giao d\lc tu tuemg chinh tI1, d~o duc, l6i
s6ng, van hoa, thfun my cho h<;>c sinh, sinh vien h<;>c nghS; cong tic giao d\ic thS
chftt, cong tic y tS trong cac co sa d~y nghS; phong trao van hoa, van ngh~, thS
d\lc, thS thao cua h<;>c sinh, sinh vien h<;>c nghS.
- Quy djnh tieu chufuI co sa v~t chftt Clla truOng cao dfulg nghS, truOng trung
cftp nghS, tnmg tam ~y nghS va tieu chufuI thiSt bi d~y nghS theo timg nghS.
- Quy dinh tieu chwin, quy trinh kiSm dinh chftt lu<;>ng d~y nghS; cong
nh~, cftp, thu h6i gifty chUng nh~ d~t tieu chufuI kiSm dinh chftt lUQIlg d~y
nghS; quim ly va ta chuc thvc hi~n kiSm dinh chftt lu<;>ng d~y nghS.
- Quy dinh nguyen tAc, quy trinh va ta chuc chi d~o vi~c xay d\ffig tieu
chuAH ky nang nghS qu6c gia; thoa thu~ v6i cac B(> vS vi~c ban hanh tieu
chuAH kY nang nghS qu6c gia cho timg nghS; chu tri, ph6i hgp v6i cac B(> ta
chuc chi d~o vi~c thvc hi~n danh gia kY nang nghS cua nguai lao dQng; quim 19
vi~c danh gia, cftp chUng chi ky nang nghS qu6c gia.
102
- Quy dinh xSp h~g co sa d~y nghS cong l?p; thu t\lC b6 nhi~m, cong
nh?n hi~u truemg truOng cao ding nghS, truOng trung c&p nghS va giam d6c
trung tam d~y nghS.
- QuySt dinh thanh l?p truOng cao dfulg nghS cong l?p, cho phep thanh l?p
truOng cao dfulg nghS tu th\lc; phe duy~t DiSu l~, cong nh?n HQi d6ng quan tri,
hi~u truemg tlUOng cao dfulg nghS tu th\lc.
- Huang dful va kiSm tra ho~t dQng cua hQi, t6 chuc phi Chinh phu trong
linh V\lC d~y nghS thea quy dinh cua phap lu?t.
- T6 chuc th\lc hi~n cong tic th6ng ke, thong tin va xay d\l11g co sa dfr
li~u vS d~y nghS.
- Chi d~o, t6 chuc th\lc hi~n cong tac nghien Clm, ph6 biSn va Ung d\ll1g
khoa hQc, cong ngh~ trong linh V\lC d~y nghS.
- T6 chuc, quan ly cong tic h9P tac qU6c tS vS d~y nghS.
- Thanh tra, kiSm tra vi~c ch&p hanh phap lu?t vS d~y nghS; ghii quySt
khiSu n~i, t6 cao va xu ly vi ph~ phap lu?t vS d~y nghS thea quy dinh cua
phap lu~t.
b) T6ng c¥c DC;Zy ngh~
Theo quy dinh t~i QuySt dinh s6 86/2008/QD-TTg ngay 0317/2008 cua
Thu tuang Chinh phu quy dinh chuc nang, nhi~m Vl,l, quySn h~ va co c&u t6
chuc cua T6ng C\lC D~y nghS thuQc BQ Lao dQng - Thuang binh va' Xa hQi,
T6ng C\lC D~y nghS co chuc nang, nhi~m V\l, quySn h~ va co c&u t6 chuc nhu
sau:
* Chuc nang:
T6ng C\lC D~y nghS la t6 chuc thuQc BQ Lao dQng - Thuang binh va Xa
hQi, th\lc hi~n ehuc nang tham mUll giup BQ truemg B9 Lao d9ng - Thuong
binh va Xa hQi quim ly nha nuac vS d~y nghS, bao g6m cac linh V\lC: m\lc tieu,
chuang trinh, nQi dung, kS ho~ch, ch&t IUQ11g d~y nghS, ky nang nghS, tieu
chuAn giao vien, can bQ quim ly d~y nghS, quy chS thi, tuySn sinh, h~ th6ng
van h~ng, chUng chi, danh m\lc nghS dao t~o, co sa v?t ch&t va thiSt hi d~y
nghS; t6 chuc th\lc hi~n nhi~m V\l quan ly nha nuac vS linh V\lC d~y nghS thea
quy dinh eua phap lu~t.
* Nhi~m V\l, quySn h~n:
103
T6ng cvc D<;ty nghS th\l'c hi~n nhUng nhi~m vv, quySn h:;m cv thS sau day:
- Trinh BQ tnrOng BQ Lao dQng- Thuang binh va Xii hQi dS trinh Chinh phu,
Thu tu6ng Chinh phu xem xet quySt djnh:
+ Cac dV' an lu~t, phap I~nh, cac dV' thao nghj quySt cua Qu6c hQi, Uy ban
thuOng VV Qu6c hQi; cac dV' thao nghj quySt, nghj djnh cua Chinh phu vS d<;ty
nghS;
+ ChiSn lugc, quy ho<;tch, kS ho~h dai h:;m, nam nam, hang nam vS dt;ty
nghS; chuang trinh mvc tieu qU6c gia, cac dV' an, dS an phat triSn d<;ty nghS; cac dV'
thao quySt djnh, chi thj cua Thu tu6ng Chinh phil vS d<;ty nghS.
* Trinh BQ tnrOng BQ Lao dQng - Thuang binh va Xa hQi phe duy~t, quySt
dinh:
+ Cac dV' thao quySt djnh, chi thi, thong tu vS d<;ty nghS;
+ Cac quy djnh vS tieu chu~n, quy chu~n, djnh muc kinh tS - ky thu~t;
quy ho~ch m~ng lu6i, cac quy trinh chuyen mon, nghi~p V\l thuQc lrnh V\lC d~y
nghS.
- Giup B9 truOng BQ Lao dQng - Thuong binh va Xii hQi chi d~o, hu6ng
dfut va kiSm tra, giam sat, danh gia va chiu trach nhi~m t6 chuc thV'c hi~n cac van
ban quy ph<;tm phap lu~t, chinh sach, chiSn lugc, quy ho<;tch, kS hOl;lCh, chuang trinh
mvc tieu qU6c gia va cac dS an, dV' an vS d<;ty nghS sau khi dugc phe duy~t.
- Ban hanh thea th~m quySn cac van ban hu6ng d~n chuyen man, nghi~p
vv vS d<;ty nghS, van ban ca bi~t, van ban quy phl;lI11 nQi bQ thea quy djnh cua
phap lu~t.
- VS dao 410 nghS:
+ Quan Iy danh mvc nghS dao t<;to;
+ Chil tri t6 chuc vi~c xay d\ll1g va th~m djnh chuang trinh khung trinh
dQ cao dfu1g nghS, trung c§.p nghS cho tirng nghS;
+ Hu6ng d~n, kiSm tra cac co sa d<;ty nghS trong vi~c xay d\ll1g, ban
hanh va thV'c hi~n chuang trinh, giao trinh d<;ty nghS; vi~c ap dVng cac chuang
trinh dao t<;to nghS cua nuac ngoai; vi~c dang kY hO<;tt dQng d<;ty nghS; vi~c thV'c
hi~n tuySn sinh hQc nghS, thi, kiSm tra, cong nh~ t6t nghi~p trong d<;ty nghS,
c§.p van bfuIg, chUng chi nghS. KiSm tra cac co sa d<;ty nghS a Vi~t Nam trong
104
vi~c c~p van bfulg, chUng chi nghS clla nu6'c ngmli; vi~c dao tC;lo lien thong va
lien kSt dao tC;lo Clla cac co sa dC;lY nghS;
+ Th\fc hi~n dang ky hOC;lt dQng dC;lY nghS trinh dQ cao d~ng.
- VS giao vien va can bQ qUID ly dC;lY nghS:
+ Huang d~n, kiSm tra vi~c xay d\ffig va th\fC hi~n chuang trinh, giao
trinh dao tC;lo, b6i dUO'ng giao vien va can bQ qUID ly dC;lY nghS; vi~c th\fc hi~n
chinh sach, chS dQ d6i v6'i giao vien va can bQ quim ly dC;lY nghS; vi~c th\fc hi~n
tieu chuAn chuyen mon, nghi~p V\l giao vien dC;lY nghS; tieu chuAn nguai dUng
d&u co sa dC;lY nghS; quy chS danh gia vien chuc dC;lY nghS; quy dinh vS nQi
dung, hinh thuc tuySn d\lng vien chuc dC;lY nghS; HQi giang giao vien dC;lY nghS
,
cac~cap;
+ Quan ly cong tac b6i dUO'ng vS chuyen mon, nghi~p Vl,l cho giao vien
va can bQ quan ly dC;lY nghS;
+ Chi dC;lO t6 chuc thi nang ngC;lch vien chuc dC;lY nghS;
+ Chi dC;lO va t6 chuc th\fc hi~n vi~c t~ng thuOng cac danh hi~u vinh dg
cho nha giao va can bQ quan ly dC;lY nghS theo quy dinh cua phap lu~t;
+ T6 chuc thgc hi~n HQi giang giao vien dC;lY nghS c~p qu6c gia.
- VS cong mc hQc sinh, sinh vien hQc nghS:
+ Huang dfu1 va kiSm tra vi~c th\fc hi~n quy chS quim ly hQc sinh, sinh
vien hQc nghS; cong tac phong, ch6ng tQi phC;lm, t~ nC;ln xa hQi va xay d~g moi
truang giao dl,lc lanh m(;l11h trong co sa dC;lY nghS; co~g tac giao dl,lc tu tUOng
chinh tri, dC;lO duc, 16i s6ng, van hoa, thAm my cho hQc sinh, sinh vien hQc
nghS; cong tac giao dl,lc thS ch~t, cong tac YtS trong cac co sa dC;lY nghS; phong
trao van hoa, van ngh~, thS dl,lc, thS thao clla hQc sinh, sinh vien hQc nghS; vi~c
th\fc hi~n chinh sach hQc b6ng ttl ngan sach nha nu6'c va cac chinh sach khac
d6i v6'i nguai hQc nghS;
+ KiSm tra vi~c thgc hi~n cac quy dinh vS thu hQc phi va cac khoiin thu
khac d6i v6i hQc sinh, sinh viSne
- VS co sa v~t ch~t va trang thiSt bi dC;lY nghS:
+ Xay d\ffig tieu chuful co sa v~t ch~t cua truang cao dfulg nghS, truang
trung c~p nghS, trung tam dC;lY nghS va tieu chuful thiSt bi dC;lY nghS theo timg
nghS;
105
+ Huang d~n, kiSm tra vi~c th\lc hi~n tieu chufuJ vS co sa v~t chelt va
trang thiSt bi d~y nghS Clla cac co sa d~y nghS thea quy dinh; HQi thi thiSt bi
d~y nghS t\l him cac celp;
+ Huang dfuI vi~c qmin ly, su dVng co sa v~t chelt va trang thiSt bi d~y
nghS;
+ T6 chuc th\lc hi~n HQi thi thiSt bi d~y nghS t\l lam celP qu6c gia.
- VS kiSm dinh chelt lUQ11g d~y nghS:
+ Quan ly va t6 chuc th\lc hi~n kiSm dinh chelt lUQ11g d~y nghS;
+ Huang dful va kiSm tra vi~c dam bao chelt lUQ11g d~y nghS, vi~c tl,r
kiSm dinh chelt lUQ11g d~y nghS;
+ Cong nh~n, celP, thu hili giely chUng nh~n d~t tieu chul1n kiSm dinh
chelt luqng d~y nghS;
+ T6 chuc cong b6 cong khai danh sach cac co sa d~y nghS, chuang
trinh dao t~o dii duqc kiSm dinh chelt lUQ11g;
+ T6 chuc dao t~o, b6i duang chuyen mon, nghi~p V\l cho kiSm dinh vien
chelt luqng <4ty nghS va can bQ qU8n ly chelt luqng clla co sa d~y nghS; celP, thu h6i
the kiSm dinh vien chelt luqng d~y nghS.
- VS ky nang nghS:
+ Quan ly h~ th6ng cac tieu chuful ky nang nghS;
+ Huang d~n, kiSm tra vi~c xay d\lllg, ban hanh tieu chul1n ky nang nghS
qu6c gia cho timg nghS; vi~c t6 chuc th\lc hi~n d8nh gia ky nang nghS Clla
nguai lao dQng; ho~t dQng thi tay nghS cac celp;
+ Huang d~n sir d\lng tieu chul1n ky nang nghS qu6c gia va ap dvng tieu
chul1n ky nang nghS khu V\lC va thS giai a Vi~t Nam;
+ T6 chuc dao t~o, b6i duang chuyen mon, nghi~p V\l cho danh gia vien
va celp, thu h6i chUng chi danh gia vien ky nang nghS qu6c gia;
+ T6 chuc cac ky thi tay nghS qu6c gia; t6 chuc tham gia HQi thi tay
nghS khu V\lC va thS giai.
- Huang d~n, kiSm tra vi~c thanh l~p, sap nh~p, chia, tach, giai thS cac
co sa d~y nghS; t6 chuc th\lc hi~n vi~c thfun dinh thanh l~p truOng cao diing
nghS; phe duy~t diSu l~ truOng cao diing nghS tu th\lc.
106
- Giup BQ truOng BQ Lao d9ng - Thuang binh va Xa hQi huOng d~n va
kiSm tra ho?t dQng cua hQi, t6 chuc phi Chinh phu trong lInh V\lC d?y nghS
thea quy djnh eua phap lu~t.
- Tuyen truySn, ph6 biSn, giao d\lc phap lu~t thuQc ph?m vi quan Iy nha
nuac vS d?y nghS.
- T6 chuc th\lC hi~n cong tac thBng ke, thong tin va xay d\ffig co sa dii
li~u vS d?y nghS.
- Chi d?o, t6 chuc th\lc hi~n cong tac nghien Cll'u, ph6 hiSn va Ung d\lI1g
khoa hQc, cong ngh~ trong linh V\lC d?y nghS.
- Huang dfin, kiSm tra vi~c t6 chuc ho?t dQng d?y nghS cua cac co sa
d?y nghS co vBn dftu tu nuac ngoai aVi~t Nam; vi~c th\lc hi~n cac ho?t dQng
lien doanh, lien kSt giiia cac co sa d?y nghS cua Vi~t Nam va cac co sa d?y
nghS cua nuac ngoai.
- Th\lc hi~n hqp tac quBc tS trong linh V\IC d?y nghS thea quy diOO cua
phap lu~t va phan cAp cua BQ truOng BQ Lao dQng - Thuang hinh va XahQi.
- Quan Iy t6 chuc hQ may, hien chS, th\lc hi~n chS dQ tiSn luang va chS dQ
chiOO sach dai ngQ, b6 OOi~m, miSn OOi~m, cach chuc, nghi huu, thoi vi~c, khen
thuOng, ky lu~t, dao t?o, b6i duang vS chuyen mon, nghi~p V1,l dBi vai can bQ,
cong chuc, vien chuc thuQc quySn qmin Iy cua T6ng C\lC D?y nghS thea quy
dinh cua phap lu~t va phan cAp qmin ly cua BQ Lao dQng - Thuang binh va Xa
hQi.
- Quan Iy va t6 chuc th\lc hi~n cac d\l an dftu til trong lIOO V\IC d?y nghS thea
S\l phan cAp cua BQ tru&ng BQ Lao dQng - Thuong hinh va Xa hQi.
- Th\lC hi~n nhi~m V1,l co quan chu quan d"ftu til dBi vOi cac don vi chu d"ftu ill
ttv'c thuQc T6ng C\lC trong IInh V\IC dftu til co sa v~t chAt, thiSt hi d?y nghS.
- Th\le hi~n eai each hanh chinh trong 1100 V\lC d~y nghS theo kS ho~ch
cai cach hanh chinh cua B9 Lao dQng - Thuang hinh va Xa hQi.
- KiSm tra, thanh tra, giai quySt khiSu n?i, tB cao va xu Iy cac vi ph?ffi trong
liOO V\IC d?y nghS thea thfun quySn.
- Quan Iy tai chinh, tai san du<}c giao va t6 chuc th\lc hi~n ngan sach
du<}c phan h6 thea quy diOO cua phap lu~t.
107
- Th\lc hi~n cac nhi~m V\l khac do BQ truCmg B9 Lao d(}ng- Thuang
binh va Xa hQi giao.
/
* CO' c~u t6 chilc
- V\l D~y nghS chinh quy;
- V\l D~y nghS thuemg xuyen;
- V\l Giao vien va Can bQ quan 1y d~y nghS;
- V\l Cong tac hQc sinh, sinh vien;
- V\l Co sa v~t ch&t va ThiSt bi d~y nghS;
- V\l Ki~m dinh chclt luqng d~y nghS;
- V\l Ky nang nghS;
- V\l Chinh sach - Phap chS;
- V\l T6 chilc can bQ;
- V\l KS ho~ch - Tai chinh;
- Van phong;
- Vi~n Nghien Clm khoa hQc d~y nghS.
- TruOng Cao d~ng nghS Ky thu~t- Cong ngh~;
- TruOng Cao d~ng nghS Ky thu~t- Cong ngh~ Dung Qu&t;
- Truang Cao d~ng nghS Ky thu~t- Cong ngh~ thanh phB H6 Chi Minh;
- TruOng Cao dfuIg Su ph~m kY thu~t VInh Long;
- Ban Quan 1y cac dv an d~y nghS vBn ODA.
Van phong, V\l Ki~m dinh ch&t 1uqng d~y nghS, V\l Ky nang nghS duQ'c
t6 chuc phong.
c) Be?, ca quan ngang be?, co quan thue?c Chinh phil
* Chuc nang, nhi~m V\l
Theo quy dinh t~i DiSu 5 cua Nghi dinh sB 70/2009/NB-CP ngay
21/8/2009 cua Chinh phu quy dinh trach nhi~m quan 1y nha nuac vS d~y nghS,
CDC BQ, co quan ngang BQ, co quan thuQc Chinh phil co trach nhi~m th\lc hi~n
nhi~m V\l, quySn h~n quan 1y nha nuac quy dinh t~i Nghi dinh cua Chinh phu vS
chuc nang, nhi~m V\l, quySn h~ va co c&u t6 chuc cua BQ; d6ng thm, phBi hQ'P
108
v&i BQ Lao dQng - Thuang binh va Xli hQi bao dron sv th6ng nh~t quan ly nha
nu&c ve d~y nghe.
- Cac BQ co co sa d~y nghe tn,rc thuQc co trach nhi~m:
+ Xay dl,lIlg va thvc hi~n chiSn lugc,. quy ho~ch, kS ho~ch dai h/Pl, nam
nam, hang nam ve d~y nghS clla BQ minh phil hgp v&i chiSn lugc, quy ho~ch,
kS ho~ch phat triSn d~y nghe qU6c gia;
+ Ph6i hgp v&i BQ Lao dQng - Thuang binh va Xli hQi xay dl,lIlg chuong
trinh khung trinh dQ cao d~ng nghS, trinh dQ trung c~p nghS cho timg nghS
thuQc linh V\fC quan Iy cua Be);
+ QuySt dinh thanh l~p, dinh chi ho~t dQng, sap nh~p, chia, tach, giai thS
trung tam d~y nghS, truang trung c~p nghe cong l~p trgc thuQc thea quy dinh
Clla phap lu~t ve d~y nghe va van bim huang dful clla BQ Lao dQng - Thuong
hinh va Xa he)i;
+ QuySt dinh phe duy~t Dieu l~ truang cao dfulg nghe, twang trung c~p
nghe va Quy chS t6 chuc va ho~t dQng Clla trung tfun d~y nghe cong l~p tn!c
thuQc theo huang dful cua B9 Lao dQng - Thuang binh va Xa hQi;
+ Chll tri, ph6i hgp v&i co quan, hQi nghe nghi~p co lien quan t6 chuc
xay dl,lIlg va ban hanh tieu chu~n ky nang nghS qU6c gia cho timg nghe thuQc
linh V\IC quan Iy nha nuac eua BQ sau khi co van han thoa thu~n cua Be) Lao
dQng - Thuang hinh va Xa hQi;
+ QuySt dinh cong nh~ xSp h/Plg truang cao d~ng nghS, truang trung
c~p nghe va trung tam d~y nghe cong l~p tn,rc thuQc; b6 nhi~m, b6 nhi~m l~i,
miSn nhi~m, cach chuc d6i v&i Hi~u truemg truang cao d~ng nghe, truang
trung c~p nghS, Giam d6c trung tam d~y nghe cong l~p trvc thuQc thea quy
dinh cua Be) Lao de)ng - Thuang hinh va Xa hQi;
+ T6 chuc hQi giang giao vien d~y nghS, hQi thi thiSt bi tv lam, hQi thi
hQc sinh gioi nghS c~p BQ. Thvc hi~n quan ly cac co sa d~y nghS cong l~p tn,rc
thuQc vS t6 chuc, bien chS, nhan sv, tai chinh, ffii san va co sa v~t ch~t thea
quy dinh Clla phap lu~t; bao dam cac dieu ki~n giang d~y, hQc t~pva cac ho~t
dQng khac clla cac co sa d~y nghe tn,rc thuQc;
+ Huang dful, chi d~o cac co sa d~y nghe cong l~p tn,rc thuQc thvc hi~n cac
quy dinh phap lu~t ve d~y nghe;
109
/'
+ Thvc hi~n cong tl:ic th6ng ke, thong tin vS t6 chuc ho~t dQng d~y
nghS cua BQ va bao cao dinh ky vS d~y nghS v6'i BQ Lao dQng - Thuong
binh va Xii h9i;
+ Thvc hi~n hQ'P tilc qu6c tS vS d~y nghS then tham quySn;
+ Th\l'c hi~n cong tac kiSm tra vi~c th\lc hi~n chinh sach, phap lu~t,
nhi~m v\l vS d~y nghS d6i v6i cac co sa d~y nghS cong I~p tn,rc thuQc; xu Iy vi
ph~ va giiii quySt khiSu n~i, t6 cao d6i v6'i cac co sa d~y nghS tn,rc thuQc then
quy dinh eua phap lu~t.
- BQ KS ho~ch va BAu tu chu tri, ph6i hQ'P v6'i BQ Lao dQng - Thuong
binh va Xa hQi va cac co quan co lien quan, t6ng hgp quy ho~ch, kS ho~ch nam
nam va hang nam vS phcit triSn d~y nghS cua ca nu6'c va dua van kS ho~ch phat
triSn kinh tS - xa hQi chung cua ca nu6'c trinh Thu tuang Chinh phu phe duy~t.
* Co c~u t6 ehue
acac BQ, co quan ngang BQ, co quan thuQc Chinh phu co bQ ph~n quan
Iy d~y nghS d~t trong V\l T6 chuc can bQ (ho~c V\l Bao t~o ho~c t6 chuc tuong
duong co chilc nang quan Iy dao t~o) dS th\lC hi~n chuc nang quan Iy vS cong
tac d~y nghS d6i v6i cac co sa d~y nghS tn,rc thuQc BQ_
- BQ Tai chinh chu tn, ph6i hQ'P v6i BQ Lao dQng - Thuong binh va Xa hQi
huang dful cac BQ lien quan, Uy ban nhan dan c&p tinh I~p, phan b6 va t6 chuc
th\lc hi~n d\l toan ngan sach nha nu6'c vS d~y nghS; xay dvng chS dQ chi tieu ngan
sach nha nu6'c cho ho~t dQng d~y nghS; th\lc hi~n thanh tra, kiSm tra tili chinh
ngan sach d6i v6i IInh Vl,l'C c41y nghS then quy dinh cua Lu~t Ngan sach nha nu6c
va cac van ban huang dful; huang dful co chS tl,l' chu tili chinh d6i v6i cac co sa
d~y nghS; co chS quan Iy va su d\lllg ngu6n thu hQc phi va cac khoan thu hQ'P
phap khac cua co sa d~y nghS then quy dinh cua phap lu~t.
3.2. Dia phuO'ng
a) Uy ban nhcm dan cap tinh, thanh ph8 tn~c thu9c trung uang
Theo quy dinh t~i BiSu 6 cua Nghi dinh s6 70/2009/ND-CP ngay
21/8/2009 cua Chinh phu quy dinh trach nhi~m quan Iy nha nu6c vS d~y nghS,
Uy ban nhan dan c&p tinh chiu trach nhi~m vS phat triSn d~y nghS cua tinh,
th\lc hi~n chuc nang quan Iy nha nu6c vS d~y nghS trOn dia ban tinh va co
traeh nhi~m sau day:
110
- Xay dvng quy ho~ch, kS ho~ch dai h'Pl, nfun nam, hang nam vS d~y nghS;
chuffi?g trinh.' dV an phat triSn d~y nghS cua tinh trinh HQi d6ng nhan dan cftp tinh
thong qua; bilO dam cac diSu ki~n vS ngan sach, bien chS giao vien ~y nghS, co
sa v~t ch~t va kY thu~t cho cac co sa d~y nghS cong l~p cua tinh.
- QuySt dinh thanh l~p truOng trung c~p nghS, trung tam d~y nghS cong
l~p thuQc tinh va cho phep thimh l~p truOng trung cftp nghS, trung tam d~y
nghS tu th\lc tren dia ban; dinh chi ho~t dQng d~y nghS, sap nh~p, chia, tach,
giai thS truOng trung c~p nghS, trung tam d~y nghS cong l~p thuQc tinh va tu
th\lc tren dia ban theo quy djnh cua BQ Lao dQng- Thuong binh va Xa hQi.
- QuySt dinh phe duy~t DiSu l~ truOng cao dfulg nghS cong l~p thuQc
tinh, DiSu l~ truong trung cftp nghS, Quy chS t6 chilc va ho~t dQng cua trung
tam d~y nghS cong l~p thuQc tinh va tu th\lc tren dia ban thea huang dful cua
BQ Lao dQng - Thuang binh va Xii hQi; quan ly va kiSm tra vi~c thvc hi~n quy
chS tuySn sinh, quy chS thi, kiSm tra va cong nh~n t6t nghi~p va vi~c c~p van
bfulg, chUng chi nghS thea quy dinh cua phap lu~t.
- Quan ly va kiSm tra vi~c thvc hi~n tieu chuAn giao vien va can bQ quan
ly d~y nghS; huang dful, chi d~o vi~c quy ho~ch, dao t~o, b6i duOng, sir d\lllg
dQi ngii can bQ quan ly va giao vien d~y nghS trong tinh thea quy dinh cua BQ
Lao dQng - Thuong hinh va Xa hQi.
- QuySt dinh cong nh~n xSp h'Plg truOng cao dfulg nghS, truOng trung cftp
nghS va trung tam d~y nghS cong l~p thuQc tinh; b6 nhi~m, b6 nhi~m l~i, miSn
nhi~m, cach chilc d6i v&i Hi~u truOng truOng cao dfulg nghS, truOng trung c~p
nghS, Gicim d6c trung tam d~y nghS cong l~p trvc thuQC va cong nh~ Hi~u
truOng, HQi d6ng quan tri cua truOng trung c~p nghS, Gicim d6c trung tam d~y
nghS tu th\lc thea quy dinh cua BQ Lao dQng - Thuang binh va Xii hQi.
- Huang d~n, chi d~o cac co sa d~y nghS tf\lc thuQc thvc hi~n cac quy
dinh cua phap lu~t vS d~y nghS.
- Huang d~n, chi d~o cac co sa d~y nghS cong l~p thuQc tinh trong vi~c
l~p kS ho~ch bien chS va thvc hi~n dinh milc bien chS thea huang d~n cua BQ
NQi V\l, BQ Lao dQng- Thuang binh va Xii hQi; kiSm tra vi~c thvc hi~n co chS
tv chu, tv chiu trach nhi~m vS tai chinh, t6 chuc bQ may va bien chS d6i v6i
cac co sa d~y nghS.
- T6 chuc thvc hi~n chu truang xii hQi hoa sv nghi~p d~y nghS.
111
- Th\lc hi~n cong tac th6ng ke, thong tin vS t6 chuc ho~t dQng d~y nghS
va bao cao dinh ky vS d~y nghS v6i BQ Lao dQng- Thuong binh va Xii hQi va
HQi d6ng nhan dan cling c~p.
- Th\lc hi~n hgp tac qU6c tS vS d~y nghS theo thAm quySn.
- Trinh HQi d6ng nhan dan cling c~p quySt dinh d\l toan, phan b6 va
quySt toan kinh phi d~y nghS theo quy dinh cua Lu~t Ngan sach nha nu6c va
eae van ban huang d~n Lu~t.
- Thanh tra, kiSm tra vi~c th\lc hi~n phap lu~t vS d~y nghS a dia phucmg
theo quy dinh ella phap lu~t.
- Giai quySt khiSu n~i, t6 cao va xu 19 vi ph~ trong d~y nghS theo quy
djnh ella phap lu~t.
b) Sa Lao a¢Jng - Thuang binh va xa h¢Ji
Theo quy dinh t~i DiSu 7 cua Nghi dinh s6 70/2009/ND-CP ngay
21/8/2009 cua Chinh phu quy dinh trach nhi~m quan 19 nha nu6c vS d~y nghS,
Sa Lao dQng- Thuong binh va Xii hQi co trach nhi~m giup Dy ban nhan dan
c~p tinh th\lc hi~n chuc nang quan 19 nha nu6c vS d~y nghS tren dia ban tinh,
eo traeh nhi~m sau day:
- Xay d\ll1g va trinh Dy ban nhan dan c~p tinh chiSn lugc, quy ho~ch, kS
ho~ch dai h~, nam nam, hang nam vS d~y nghS; chuong trinh, d\l an phat triSn
d~y nghS a dia phuong; t6 chuc th\lc hi~n sau khi dugc phe duy~t.
- Huang dful, chi d~o, kiSm tra vi~c th\lC hi~n vS chuyen mon, nghi~p V\l d6i
vOi Phong Lao dQng- Thuong binh va Xii hQi va cac ca sa d~y nghS tren dia ban.
- Trinh Dy ban nhan dan c~p tinh ban himh nhUng quy dinh Cl) thS vS
quan 19 d~y nghS, chS dQ chinh sach d6i vOi can bQ quan 19 va giao vien d~y
nghS, hQC sinh, sinh vien hQc nghS phil hgp v6i cac quy dinh cua phap lu~t.
Th\lc hi~n dang Icy ho~t dQng d~y nghS trinh dQ trung c~p, sa c~p theo quy
dinh ella BQ Lao dQng- Thuong binh va Xii hQi.
- T6 chuc hQi giang giao vien d~y nghS, hQi thi thiSt bi t\l lam, hQi thi
hQc sinh gioi nghS c~p tinh.
- Xay d\ll1g, trinh HQi d6ng nhan dan, Dy ban nhan dan c~p tinh cac giai
phap th\lc hi~n xii hQi hoa d~y nghS; chi d~o, huang d~n va kiSm tra vi~c th\lc
hi~n.
112
- Ph6i hQ'P v6i Sa Tai chinh, Sa KS ho~ch va D~u tu trong qua trinh l~p
d\l toan thu, chi ngan sach; phan b6 dg toan, quan ly va quySt toan ngan sach
d~y nghS hang nam thea quy dinh cua Lu~t Ngan sach nha nuac va phan celp
quan Iy ngan saeh eua dja phuong.
ph~m va giai quySt khiSu n~i, t6 cao thea quy dinh cua phap lu~t.
- KiSm tra, thanh tra vi~c chelp hanh phap lu~t vS d~y nghS; xu ly vi
c) Uy ban nhan dan cap qUtj.n, huy?n, thanh ph6, thj xii thuQC tinh
Theo quy dinh t~i DiSu 4 cua Nghi dinh s6 70/2009/Nf}-CP ngay
21/8/2009 cua Chinh phu quy dinh trach nhi~m quan ly nha nuac vS d~y nghS,
Uy ban nhan dan cc1p huy~n thgc hi~n chuc nang quiin ly nha nuac vS d~y nghS
tren dia ban huy~n; chiu trach nhi~m truac Uy ban nhan dan celp tinh vS phat
triSn d~y nghS tren dia ban huy~n:
- Thgc hi~n chS dQ bao cao dinh IcY vS d~y nghS thea quy dinh.
VS cO" celu t6 chuc: acac Sa Lao dQng- Thuang binh va Xii hQi co Phong
D~y nghS dS giup Giam d6c Sa thgc hi~n chuc nang quiin ly vS cong tac d~y
nghS d6i v6'i cac cO' sa d~y nghS tren dia ban tinh.
- Xay d\lIlg cac chuang trinh, dS an phat triSn d~y nghS cua huy~n trinh
HQi d6ng nhan dan cling celp thong qua; t6 chuc va chi d~o, kiSm tra vi~c thgc
hi~n cac chuang trinh, dS an d~y nghS dii duqc phe duy~t; bao dam cac diSu
ki~n vS ngan sach va bien chS can bQ quiin ly, giao vien d~y nghS, cO" sa v~t
chelt va ky thu~t cho cac cO" sa d~y nghS tn.rc thuQc dS thgc hi~n theo quy dinh
eua phap lu~t.
- Chi d~o, triSn khai thgc hi~n chu truang xii hQi hoa d~y nghS, thgc hi~n
cO" chS tg chu, tg chiu trach nhi~m vS tai chinh va t6 chuc d6i v6'i cac cO" sa d~y
nghS cua huy~n thea quy dinh cua phap lu~t.
- Trinh HQi d6ng nhan dan cling celp quySt dinh dg toan, phan b6 va
quySt toan kinh phi d~y nghS thea quy dinh cua Lu~t Ngan sach nha nuac.
- T6 chuc kiSm tra ho~t dQng d~y nghS va giai quySt khiSu n~i, t6 cao
thea quy djnh eua phap lu~t.
- Bao cao dinh ky vS d~y nghS vai Uy ban nhan dan cc1p tinh, HQi d6ng
nhan dan cling celp.
113
VS co cfiu t6 chuc: a Uy ban nhan dan cac huy~n co Phong Lao dQng
Thuang binh va Xii hQi dS giup Chu tjch Uy ban nhan dan huy~n thvc hi~n
chuc nang quan ly vS cong tac d~y nghS d6i v6'i cac co sa d~y nghS tren dja
ban huy~n.
d) Uy ban nhan dan cdp xa, phuOng, thi frdn
Theo quy dinh t~i DiSu 9 cua Nghj djnh s6 70/2009/NI)-CP ngay
21/8/2009 cua Chinh phu quy djnh trach nhi~rn quan ly nha nu6'c vS d~y nghS,
-oy ban nhan dan cfip xii co trach nhi~rn giup -oy ban nhan dan cfip huy~n vS
phM triSn d~y nghS tren dja ban xii, co trach nhi~rn sau day:
- Ph6i hgp v6'i Phong Lao dQng- Thuang binh va Xii hQi thvc hi~n ke
ho~ch d~y ngh-S-cua huy~nphuhgp v6'i chuang trinh phat triSn kinh te - xii hQi
adja phuang.
- Ph6i hgp v6'i Phong Lao dQng- Thuang binh va Xii hQi quan ly cac co
sa d~y nghS dong tren dja ban.
- T6 chuc thvc hi~n chu tnrang xii hQi hoa d~y nghS.
- Ph6i hQ'P v6'i co quan, dan vj co lien quan quan ly, kiSrn tra ho~t dQng .
d~y, hQc nghS theo hinh thuc kern c~p nghS trong cac hQ gia dinh, lang nghS t~i
djaphuong.
- Th6ng ke cac d6i tuqng duQ'c huang chinh sach nguai co cong, quan
nhan xufit ngfi, nguai dan tQc thiSu s6, nguai thuQc hQ ngheo, nguai tan t~t, tre
em rnB coi khong noi nuang tva, nguai trgc tiep lao dQng trong cac hQ san xufrt
nong nghi~p bi thu hBi dfit canh tac va cac d6i tuqng chinh sach xii hQi khac
tren dja ban quan ly dang trong dQ tu6i lao dQng tren dja ban chua qua dao t~o
nghS, co nhu cAu hQc nghS dS xet tuySn vao cac khoa hQc nghS thea quy djnh.
- Ph6i hQ'P v6'i cac co quan, dan vj co lien quan hu6ng d~n, kiSrn tra vi~c
thvc hi~n chinh sach d~y nghS cho cac d6i tuqng duQ'c huang chinh sach a dja
phuang, bao diim chinh sach duQ'c thvc hi~n dUng rnvc dich, dung d6i tuqng.
4. Traeh nhi~m ella Uy ban ohao dao e§p xii cl8i v6'i clao t~o ogh~
cho lao dQng nong thon
- Thanh l~p Ban chi d~o triSn khai DS an 1956 a cfip xii dS giup Chu tjch
Uy ban nhan dan xii t6 chuc triSn khai thvc hi~n, kiSrn tra, giam sat va dcinh gia
114
vi~c th\lc hi~n DS an tren dia bim xii. Ban harm Quy chS ho?t d9ng cua Ban Chi
d?o cap xii.
- T6 chuc H9i nghi quan tri~t, ph6 biSn vS QuySt dinh s6 1956/QD-TTg
ngay 27/11/2009 cua Thu tuang Chinh phu tui can bQ chu ch6t cua xii.
- Tham muu, dS xu&t vui Dang uy, H9i dBng nhan dan cap xii co Nghi
quySt chuyen dS vS Dao t?O nghS cho lao dQng nong thon.
- Hang nam, xac dinh n9i dung tuyen truySn, tu vc1n hQc nghS va vi~c
lam d6i vui lao d9ng nong thon va phan cong Cl,l thS cho cac t6 chuc cua xii
triSn khai th\l'c hi~n.
- Xac dinh nghS c~n dao t?O, nguai co nhu c~u hQc nghS va tham gia l\la
chQn cO' sa dao t?O nghS.
- Xay d\ffig kS ho?ch triSn khai dao t?O nghS cho lao d9ng nong thon
tren dia ban xii theo huang d~n eua Uy ban nhan dan huy~n.
- Chi d~o t6 chuc th\lc hi~n va kiSm tra vi~c th\lc hi~n dao t~o nghS cho
lao d9ng nang than tren dia ban xii.
- Th\lc hi~n cac ho?t d9ng tuyen truYSn; diSu tra, khao sat nhu c~u hQc
nghS cua lao d9ng nong thon, nhu c~u sir d\ll1g lao d9ng qua dao ti;lo nghS cua
doanh nghi~p, cO' sa san xu&t, kinh doanh, dich Vl,l va cua thi twang lao dQng
tren dia ban; tren cO' sa do xac dinh danh ml,lc nghS dao 410 va kS ho~ch di;ly
nghS cua xii; th\lc hi~n cac ho~t d9ng khac cua DS an do Uy ban nhan dan cap
huy~n giao. Xay d\ffig kS ho~ch, t6 chuc diSu tra khao sat va d\l bao nhu c~u
d~y nghS cho lao d9ng nong thon tren dia ban xii theo huang d~n cua Uy ban
nhan dan huy~n.
- T?o diSu ki~n va giam sat cac don vi tham gia d~y nghS cho lao dQng
nong thon t6 chuc cac lOp di;ly nghS va t6 chuc vi~c lam tren dia ban.
- Ph6i hqp vui cO' quan, dan vi co lien quan quan ly, kiSm tra ho~t dQng
d~y, hQc nghS theo hinh thuc kern c~p nghS trong cac h9 gia dinh, lang nghS t~i
diaphuang.
- Th6ng ke cac d6i tuqng duQ'c hUOng chinh sach nguai co cong, quan
nhan xu&t ngii, ngum dan t9c thiSu s6, nguai thu9c h9 ngheo, ngum tan t~t,
nguai tIVc tiSp lao d9ng trong cac hQ san xu&t nong nghi~p bi thu hBi d&t canh
tac va cac d6i tuqng chinh sach xii h9i khac tren dja ban qulin ly dang trong dQ
115
tu6i lao dQng tren dia bim chua qua dao t~o nghS, co nhu cc1u hQc nghS dS xet
tuySn vao cac khoa hQc nghS thea quy dinh.
- Xac nh~n d6i tuqng thuQc di~n hUOng cac chS dQ h6 trq thea US an dS
thlJc hi~n c6ng tac h6 trQ' cha nguai hQc thea quy djnh.
- Ph6i hqp v6i cac co quan, dan vi co lien quan huang dfin, kiSm tra vi~c
thlJC hi~n chinh sach d~y nghS cho cac d6i tuqng duqc hUOng chinh sach a dia
phuang, bilO dam chinh sach duqc thlJC hi~n dung m\lc dich, dung d6i tuqng.
- Ma s6 thea d5i lao dQng nong thon dff duqc hQc nghS dS bao dam dung
chinh sach d6i v6i nguai hQc nghS la m6i lao dQng nong thon chi duqc h6 trq
hQc nghS mQt lful thea chinh sach cua DS an. Nhiing nguai dff duqc h6 trq hQc
nghS thea cac chinh sach khac cua Nha nu6c thi- khong duqc tiSp t\lC h6 trq
hQc nghS theo chinh sach cua US an nay. Rieng nhfrng nguai dff duqc h6 trq
hQc nghS nhiing bi m~t vi~c lam do nguyen nhan khach quan thi UBND c~p
dnh xem xet, quySt dinh tiSp t\lC h6 trq hQc nghS dS chuySn d6i vi~c lam thea
chinh sach cua DS an nay nhung t6i da khong qua 03 lful.
- Chi d~o cac thon, ban, phum, soc... (c~p thon) thlJc hi~n cac cong vi~c
sau:
+ Th\fc hi~n cac ho~t dQng tuyen truySn, v~ dQng ba con nhan dan tham
gia hQc nghS dS nang cao nang su~t lao dQng; diSu tra, khao sat nhu cc1u hQc
nghS cua lao dQng nong thon.
+ Th6ng ke cac d6i tuqng duqc huang chinh sach nguai co cong, quan
nhan xu~t ngii, nguai dan tQc thiSu s6, nguai thuQc hQ ngheo, ngum tan ~t,
nguai trlJc tiSp lao dQng trong cac hQ san xu~t nong nghi~p bi thu h6i d~t canh
tac va cac d6i tuqng chinh sach xff hQi khac tren dia ban thon quan ly dang
trong dQ tu6i lao dQng tren dia ban chua qua dao t~o nghS, co nhu c&u hQc
nghS dS bao cao Oy ban nhan dan c~p xff xet tuySn vao cac khoa hQc nghS thea
quy dinh.
+ Tham gia xac dinh nghS cful t6 chuc dao t~o, nguai co nhu c&u hQc
nghS, co sa duqc IlJa chQn tham gia dao t~o va giam sat vi~c t6 chuc dao t~o
nghS tren dia ban.
+ T~o diSu ki~n cho cac dan vi tham gia d~y nghS cho lao dQng nong
thon t6 chuc cac lOp d~y nghS tren dia ban thon.
116
. .
.
.
Chuyen de 5
NHI~M VlJ CI) THE CllA CONG CHUC CAP xA PHI) TRACH
LiNH VUC LAO DONG, NGlfCrI c6 CONG vA xA HOI VE DAY NGHE
CUD LAO DQNG NONG THON
I. Ky nang tlf v~n chQn ngh~, xac djnh nhu ciu hQc ngh~, xay d\l'ng
k~ hO\lch tri~n khai cac 16'p dao t\lo ngh~ cho lao dQng nong thon tren dja
baD xii
1. Ky nang tlf v~n chQn ngh~
1.1. Khtii ni?m vi fir van nghi
Tu vfuI nghS la lai khuyen b~ng lai ho~c cac tai li~u co lien quan tai sg
19a chQn nghS cua nhUng nha chuyen mon tren co sa nhiing tu li~u do chAn
doan nghS mang l;;li.
VS ban chfit, tu vfin la mQt hO;;lt dQng thong tin nh~m dap Ung nhu cAu
cua mQt ca nhan hay cua mQt nhom nguai mufm hiSu biSt vS mQt d6i tuqng
ho~t dQng nghS ma hQ chua co diSu ki~n tiSp c~ mQt cach c~ ke va hoirn
chinh.
Nhu v~y, tu vfin nghS cling co thS duQ'c hiSu nhu mQt hO;;lt dQng thong
tin nh~m giup hQc sinh nang cao nh~ thuc, hiSu biSt vS nghS va hO;;lt dQng
nghS, linh V\IC nghS rieng bi~t.
M6i quan h~ giua chu thS va d6i tuqng thong qua nQi dung trong hO;;lt
dQng tu vfin co thS duQ'c biSu hi~n qua sa d6 sau:
Sa a6: M6i quan h? giua chu thd va a6i tU(rng trong hO{lt ar}ng tu vein
Toi mu6n
I~
Chu th~ to' vAn cung cAp:
- NhUng thong tin co lien quan t&i nhu
edu, u6e mu6n, y dinh eua d6i tuqng.
.. , - So' bQ kh~ng dinh S\l dung sai d6i v6i
J)?i tU'Q'ng til
van
d~ xUdt:
- Nhu edu
- U6e mu6n
- Y dinh
nhu edu eua d6i tuqng.
- f)ua ra nhUng lai khuyen b6 feh eho d6i
tuqng.
...
f)i~u ehinh, eiii bi€n
117
Ho~t dQng tu vftn nghS thuOng duqc tiSn hauh du6i 2 d~ng chu ySu hi:
- Tu vftn ca bi~t duqc th\IC hi~n tay doi giua chu thS tu vftn va mQt ca
nhan hQc sinh nao do co nhu cfiu.
- Tu v~n nhom xii hQi diSn ra v6i SlJ co m~t eua ehu thS tu v~n v6i mQt
s6 nguai nhftt dinh (mQt nhom hQC sinh, mQt nhom cha m~ hQc sinh, mQt
chung lo~i gi6i tinh,mQt t~p thS lap hQ co chung mQt hoan carm...)
1.2. Chii:c nang cua fir van ngh€
Chuc nang thong tin: Day la chuc nang rftt quan trQng cua tu vftn, boi no
co kha nang dap irng nhiing thiSu h\lt thong tin dS hoan tftt ho~c b6 sung, sua
d6i nhiing gi d6i tUQ1lg tu vein dii biSt. Trong ho~t dQng th\IC tiSn, do S\I biSn
dQng cua xii hQi, cua hoan canh, thUOng thi nhiing gi chUng ta dii biSt, da quen
thuQe ngay hom nay se l~e h~u boi ngay mai va nhiing khoang thai gian sau
nua. Ngay ca tren mQt ho~t dQng C\l thS, khong phai ai ding hiSu biSt mQt cach
toan di~n, c~ ke d6i tUQ1lg ho~t dQng cua minh.
Sv hiSu biSt thiSu dfiy du, ho~c sai I~ch co thS d&n t6i nhiing h~u qua
thftP kern ho?c tai h~i khon luOng. Chinh vi thS, vi~c cung cftp thong tin cua
chu thS tu vein la ngu6n v6n b6 ich giup cho d6i tUQ1lg co diSu ki~n tham khilO,
xem xet, can nhAc trong vi~c th\Ic hi~n mQt ho~t dQng dap irng nhu cfiu, m\lc
dieh eua hQ.
Thong tin trong tu vftn nghS la mQt d~g phi v~t chftt, song nha co
phuong ti~n nay, no co thS t6ng hqp tharm kSt qua dum d~g mQt thong tin
m6i mang tinh chu thS cua d6i tUQ1lg tiSp thu no dS chi d~o cac ho~t dQng tiSp
theo ho~c du6i d~ng lqi nhu~ v~t chftt nha co quySt sach dung.
Chuc nang u6n nan va diJu chinh: Day la chuc nang di kern v6i chuc
nang thong tin, nha hi~u qua eua ehue nang thong tin mang l~i.
Trong tu vftn nghS thong tin do chu thS tu vftn mang I~i co thS xuftt phat
thu~ chiSu v6i dS xuftt, y nguy~n chua d\l1lg tinh khach quan, phu hqp v6i
logic phat triSn cua th\l'c tiSn. Song, do nhiSu nguyen nhan (tr~ng thai tam Iy,
triOO dQ hQc vftn, kinh nghi~m s6ng, cac m6i quan h~ xii hQi...) khiSn cho tfun
nhin va S\I hiSu biSt cua d6i tUQ1lg co tiOO phiSn di~n, 16i thai, ho~c vuqt khoi
kha nang cua bim than, khi do chu thS tu vein d\Ia tren vi~c cung cftp thong tin
chinh di~n, dua ra nhung lai khuyen b6 ich,chung duqc coi nhu nhiing khuySn
cao giup cho d6i tUQ1lg tu v§n suy xet, diSu chinh OOiing suy nghi, vi~c lam
118
eua mlnh eho phil hqp v6i thl!e l\Ie va doi hoi eua khach quan. Voi y nghla nhu
v~y, dS thlJc hi~n chuc nang nay, nhUng thong tin do chu thS tu vfin mang tm
cho dBi tUQ'ng cftn dam bao chinh xac, toan di~n va lai khuyen giai cua chu thS
phai chan tinh, dung d~n.
Chtl'c nang xii h{Ji: tu vfin nghS la mQt ho~t dQng xa hQi, biSu hi~n rnBi
quan h~ gifra con nguai v6i con nguai (rnQt ca thS nay v6i rnQt ca thS khac
ho~c mQt t6 chuc nay v6i mQt t6 chuc khac), duQ'c diSn ra hang ngay, b~ng con
duang tlJ phat ho~c tl,1' giac. Tu v§n cfing la mQt qua trinh giao ti8p diSn ra nha
qua trinh trao d6i, hQc hoi kinh nghi~rn Iftn nhau, giup do nhau trong nhUng
ho~t dQng da d~g cua dai sBng : cha rn~ khuyen con cai, thfty co giang d~y
hQc sinh/sinh vien, thfty thuBc khuyen nhu hQc sinh...Nhfrng ho~t dQng nhu
tren co thS khac nhau vS muc dQ, song it nhiSu chung dSu phan anh mau s~c
cua ho~t dQng tu vfin. Tuy nhien, dS ho~t dQng xa hQi nay dem l~i hi~u qua cao
trong cac mBi quan h~ xa hQi, no cftn duQ'c t6 chuc mQt cach khoa hQc, co SlJ
tham gia d6ng bQ cua nhiSu IlJc lUQ11g, duQ'c thi8t l~p va ho~t dQng thea nhUng
quy trinh co chQn lQc dS huang tm SlJ phat triSn cua m6i con nguai, m6i cQng
d6ng va cho toan xa hQi tren co sa lam thoa man nhfrng nhu cftu d~t ra cua dBi
tUQ11g tu vfuI.
1.3. Cac hinh thuc tlr win nghJ
Trong thlJC t8 hi~n nay co rfit nhiSu hinh thuc tu v§n, nghS
,
- Tu vfin trt,rc ti8p: La hinh thuc nguai tu vfin trt,rc ti8p noi chuy~n vm
,
nguai can tu van.
- Tu vfin qua di~n tho~i: La hinh thuc nguai tu vfin noi chuy~n v6i nguai
cAn tu vfin qua di~n tho~i.
- Tu vfin cQng d6ng: La hinh thuc nguai tu vfin noi chuy~n v6i t~p thS
ngum cftn tu v§n (chi hQi, Cau l~c bQ...).
- Tu vfin qua thu: La hinh thuc nguai tu vfin trao d6i v6i nguai cftn tu
v§n vS rnQt vfin dS nao do b~ng la thu.
- Tu v~n tren phuong ti~n truySn thanh, ban tin, t~p san cua nha truang,
cua HQi: La hinh thuc trao d6i v6i nguai c§n tu v~n thong qua m\lc hoi, dap.
1.4. Cae nguyen ttie eila tlf van nghi eho lao Q9ng nang than
119
Khi tiSn hanh tu v~n nghS cho lao dQng nang than cfuI n~m vfrng cac
nguyen t~c sau:
(1). Xac dinh nguai d.n tu v~n dang agiai do~n nao Clla qua trinh thay
d6i hanh vi, tren co sa d6 giup dO', h6 tfq lao dQng nang thon vuqt qua faO can
clla giai do~ fty d~t t6'i S\I thay d6i cfuI thiSt.
(2). BiSu lQ S\I thong cam va chan thanh.
(3). To r5 S\I ton tr<;mg lao dQng nang than cftn tu v~n: L~ng nghe, nhin
vao m~t, nh~y cam va hiSu nhfrng gi lao dQng nang than noi.
(4). Tninh noi to, khang phan quySt va dua ra y kiSn ca nhan.
(5). Nguai cfuI tu v~n la nguai dua ra quySt dinh.
1.5. Tiin trinll tll' van
Vi~c tu vfu1, h6 trq giii'a nguai tu v~n v6'i nguai cftn tu vfu1, th\Ic hi~n
qua 6 bu6'c, duqc tom t~t b~ng 6 chii' cai d~u clla til THAN AI:
(1). TiSp don niSm na, t~p trung chu y hoan toan dSn lao dQng nang than
duQ'c tu v~n.
(2). Hoi tham tinh hinh Clla lao dQng nang than cfuI tu v~n b~ng nhihlg
cau hoi ng~n gQn, gftn giii, dS hiSu.
(3). An cftn hu6ng d~n d6i tUQllg nhiing diSu rna b~n mu6n lao dQng
nang than cfuI tu vftn th\Ic hi~n.
(4). Nh~n n~i giup dO', giilj thich cho lao dQng nang than cfuI tu vftn dS
hQ Iva chQn qUYSt dinh vS vftn dS Clla hQ.
(5). A.p Ivc cang th~ng Clla lao dQng nang than cftn tu vfu1 phai duqc
giiun t6i da bfug cach noi r5 mQi diSu, dQng vien lao dQng nang than dua ra
cau hoi va tra lai r5 mQi cau hoi clla lao dQng nang than cftn tu vftn dS hQ yen
tam thgc hi~n hanh vi tich cgc vS vfin dS cua hQ.
(6). ich lqi clla vi~c tra l~i g~p b~n phai duqc giai thich c~n ke va d~n
LBNT tra l~i bftt cu luc nao hQ cfuI biSt them thong tin ho~c tiSp t\lC cfuI sv trq
giup.
1.6. Cae ky nang eO' ban tlr van ngh8 eho lao i1png nong thon
Tu)' thuQc vao tUng hinh thuc tu vftn, h6 trq lao dQng nang than dS thgc
hi~n t6t cac ky nang sau trong qua trinh tu vftn:
120
* KjJ nang tim hidu:
Tim hidu nhu thi new? Tim hi~u qua ngon ngfr, cli chi, net m~t, 8nh milt
cua LDNT c~n tu v~n; t~o b~u khong khi cai rna, sli d\l1lg tir ngfr dan gian,
dimg cac diu hoi rna, khuySn khich ddi tho~i, tranh ngilt quang; hoi nguyen
nhan b~ng cac can hoi ngful gQn, dan gian, dS hi~u, dS tni lui.
* KjJ nang 16ng nghe:
- C~n phai quan tam va hUng thu v6i nhfrng diSu lao dQng nang than c§n
tu vftn trinh bay.
- Khong tranh lu?n ho~c co dinh kiSn v6i nhfrng diSu lao dQng nang
thon cfin tu v~n n6i.
- H6 trq d~ lao d9ng nang than c~n tu vfu1 bay to y kiSn cua minh va dua
ra nhfrng gqi Ygiup lao dQng nang than c~n tu v~n giai quySt vftn dS.
- Lilng nghe va co thai dQ d6ng cam, t\l' d~t minh vao vi tri cua lao d9ng
nang than c~n tu v~n.
- Tranh t6 ra chan chuOng (vi d\l ngap v~t), khang quan tam, 10' dang
ho~c khong nhin vao lao dQng nong than c§n tu v~n (dQc ho~c viSt cai gi do).
* KjJ nang quan sat:
- Quan sat LDNT cdn tu win: T~m voc, cli chi, guang m~t, cach an m~c,
di dUng, each n6i nang, tin11 cam, thai dQ cua lao d<)ng nang thon.
- Quan sat haem citnh xung quanh: am thanh, khong khi, thai tiSt, cac
diSu ki~n dia ly xung quanh.
- Quan sat moi truOng, xii h(Ji: Ai Ia b~n cua lao dQng nong thon c~n tu
vftn? Ai la nguai co anh huang t6i lao dQng nang thon c~n tu vftn?
* KjJ nang diln tlgt:
- Sli d\lng tir ngu ra rang, dan gian, C\J th~.
- T~o cho cUQc n6i c11uy~n tra nen d~ chiu, vui ve, thoai mai.
- Dua ra nhiing vi d\l C\l th~ g~n v6'i hoan canh cua lao dQng nong thon
,
,
can tu van.
- H6 trq lai n6i b~ng cac cli chi, dang di~u, net m~t, anh milt
- Duy tri giQng noi h~p dfuI.
121
* Ky nang a9ng vien:
- DQng vien khuySn khich lao dOng nong thon celn tu v&n dS hQ m;;mh
d~ trao d6i nhiing suy nghi tinh dim.
i
- DQng vien khuySn khich dS lao dQng nong thon celn tu v&n tin tuemg
i
thgc hi~n cac hanh vi co lqi.
- DQng vien khuy~n khich lao dQng nong thon c§n tu v&n bAng cli chi,
dang di~u, net m~t, anh m~t.
1. 7. Mpt sa didu kifn dam bao cho tlr van nghJ cho lao dpng nong
thon co hi?u quit:
* Dam bao cac ai~l/ ki?n vd cO' sa v(lt chat, ngu6n hlC:
- B6 tri van phong tu v&n, kiI1h phi ho~t dQng thuOng xuyen.
- Trang bi du tai Ii~u nghien cUu va tai li~u h6 trQ' LDNT duQ'c tu v&n.
- TuySn chQn, b6 tri, t~p hu&n thuang xuyen cho can bQlam nhi~m VlJ tu
, van.
* Tc;zo mai truang tu van, h6 trr' tlm(in l(1i:
- Trong tu v&n tnrc tiSp thi moi tnrcmg thu~n ti~n la diSu ki~n quan trQng
giup cho tu v&n d~t hi~u qua, do do celn co khu V\IC rieng dS g~p m~t, trao d6i,
nm tu v&n phai kin dao .
* Thttc hi?n bao mcjt trong tu van, h6 tr(1 ca nhan:
- S\I tin tUOng Ia nSn tang cho m6i quan h~ gifra lao dQng nong thon c§n
1
1
1
1
1
1
l
l
l
l
l
-I
I
tu v~n v6i can be) tu v§n.
- MQt khi lao dOng nong thon c§n tu v&n tin rAng can bQ tu v&n se gift bi
m~t mQi thong tin vS hQ thi hQ se trao d6i nhiing m6i quan tam, 10 lfulg va cac
v&n dS cua minh mQt cach thoai mai rna khong SQ' rAng nhiing nguai khac co
thS biSt nhiing thong tin ma hQ noi ra.
- DS bao m~t celn tuan thu nhiing quy u6'c sau:
+ Kin dao: CUQc tU' v&n c§n b6 trf a nhiing vi trf thfch hgp dS nguai khac
khong nghe th&y, khong bi qu&y rely;
+ Luu tru dla chi li?n h? cua lao cl(mg nang than cdn tu van a nai an
toan, sir dl,mg rna s6 dS khong dung ten cua lao dQng nong thon c§n tu v&n.
122
+ Giai thich ng(~v Uf' dtiu cUQc tu vein v~ bao m?t cho lao dQng nong thon
,
,
can tu van.
+ Xac ainh khong co beft kj; ngogi I¢ nao lien quan dSn bao m?t.
+ Xay dlfl1g nht7ng quy ainh cua fA chuc mQt cach ro rang, C\l thS nh~m
cung cd tinh bao m?t.
+ Dam bao lao {19ng nong thon co ady ail thong tin dS hQ dua ra quySt
dinh phu hgp.
* Ren luy?n kfJ nang va nang cao frinh aQ hidu biit cua nguai tu vefn:
- Xu~t phat tir yeu c~u phat trif:1 mQi m~t cua xii hQi va yeu c~u phat
triSn cua cong tac tu v§n doi hoi nguai tu v§n phai nang cao trinh dQ cua minh
vS mQi m~t dS dap ling nhu c~u tu v§n ella lao d<)ng nong thon.
- Cac phuang ti~n thong tin ngay cang nhiSu, lao dQng nong thon n~m
b~t r~t nhanh nen nguai tu v~n phai luon C?P nh?t thong tin va khong thS l~c
h~u hon so v6i lao d<)ng nang than.
- Lao dQng nong them tin tuang va danh thai gian (th?m chi ca V?t ch~t)
dS duqc tu v~n, vi V?y chuyen gia tu v§n phai lam vi~c dS xUng v&i niSm tin
cua lao d<)ng nang th011.
- DQi ngii tu v§n phai khong ngirng hQc hoi vS phuang phap tu duy khoa
hQc, phan dch, t6ng hqp, nhanh chong tim ra ban ch~t dS luy~n cho vi~c tu vlk
ngay cang t6t han.
2. Xay d1!ng k~ ho~ch tri~n khai l6'p dao t~o ngh~ cho lao d{)ng nong
thon
KS ho~ch chinh la vi~c l?p kS ho~ch hay noi cach khac la xay d\ffig va
so~ thao ban kS ho~ch do, trong do cfin xac dinh: Phai lam nhiing vi~c gi va
lam vi~c do nhu thS nao? Khi nao lam? Lam adau? Ai lam? Trong vi~c l?p kS
ho~ch ta c~n phai xac dinh ro m\lc tieu, va cac m\lc tieu do phai dam bao tinh
khii thi va hQP IY.
Vi v?y, kS ho~ch co t~m quan trQng nhu sau:
- KS ho~ch se giam bOt dQ b§t dinh va nha truOng, trung tam co thS lIng
pho kip thai v&i nhfrng bien d6i ben ngoai;
123
- T~p trung dugc SlJ chu y va c6 gfulg cua mQi nguffi vao mvc tieu da: xay
d\ll1g;
- T~o kha nang thvc hi~n cong vi~c mQt cach kinh tS;
- Lam cho nguai quan ly kiSm tra mQt cach dS dang han vi~c th\Tc hi~n
nhi~m V\l eua can bQ, giao vien, cong nl1an vien trong dan vi.
a) Phan IO(1i ki /lO(1ch
K~ ho~ch dugc phan lo~i can ell' vao cac tieu chi khac nhau.
b .
,
•
- KS ho~ch ng~n h~n: tu 1 - 2 nam ho~c ng~n hon.
Can eU'vao thai gial1 co:
- K~ ho~eh dai ll?n: tu 10 naill tra len;
- K~--hoach trun o han: tu 5 - 10 name
- KS ho~ch cua toan nganh trong ph~m vi ca nuac;
- KS ho~ch nganh atirng dia phuong: Tinh, huy~n, thanh ph6... ;
- KS ho~ch bQ ph~n: KS ho~ch cua tUng vfu1 dS, tUng bQ ph~ trong qua
trinh thvc hi~n kS ho~ch cua nganh.
Can ell- VaG phgm vi hog! a9ng co:
- KS ho~ch chiSn lugc: D~c diSm cua kS ho~ch chi~n lugc la thai gian
th\lC hi~n dai, bao g6m nhieu vftn dS hay toan bQ vftn dS. DS th\lc hi~n kS
ho~ch thuOng phai Slr d\mg cac bi~n phap 100 va doi hoi nhiSu ngu6n l\Tc.
- KS ho~ch ehiGn thl1~t (KS ho~eh tac nghi~p): D~c diSm cua kS ho~ch
chi~n thu~t la thai gian thve hi~n ng~n va I~p kS ho~ch vai cac linh v\Te cv thS,
dS thvc hi~n kS ho~ch khong doi hoi nhfrng ngu6n Ivc 100.
- KS ho~ch chi~n lUQ'c va kS ho?eh chiSn thu~t khac nhau vS khuon kh6,
thai gian, tinh chftt, mve tieu nen acftp quan Iy nao cling co thS xay d\ll1g dugc
kS ho~ch chiSn luqe va kS 11o?ch chiSn thu~t.
b) Quy trinh [{ip ki lto(1ch
Bube 1: NhcJn t111,,'re ca 119i
Day khong phai la buac b~t bUQc nhung dS xay dvng dugc kS ho~ch t6t
thi nguai quan ly phai nh~11 t11lre truae duqc co hQi, tuc lit nguai quan ly phai
124
Can cUo VaG khw5n kh6, thai gian, tinh chdt, m¥c lieu co:
hIm dg bao dS nh~n thuc duQ'c nhUng diSm ySu, diSm m~, thai co, nguy co
va nhUng thu~ IQ'i, kho khan cho vi~c thgc hi~n kS ho~ch.
Buae 2: Thanh /cJp cac m1:le tieu
CfuI xac dinh r5 cac m\lc tieu vm cac kSt qua C\l thS cAn d~t duQ'c sau
tirng thm gian nhAt dinh. Cac kSt qua nay phai thS hi~n dum cac chi tieu sd
luqng va chAt luqng.
Buae 3: Xac atnh cac tiJn aJ eua ki hOt;lch
La cac gia thiSt vS hoan canh trong do kS ho~ch se duQ'c thgc hi~n g6m:
- Cac tiSn dS ngoai co sa vi d\l nhu: Tinh hinh kinh tS - chinh tIi dia
phuong; Dan sd; Moi tru6ng phap Iy, van hoa, Khoa hQc cong ngh~ ... ;
- Cac tiSn dS trong co sa vi d\l nhu: Co cAu t6 chuc; Cac thS chS, quy
dinh; vAn dS nhan Igc, ngan sach, co sa v~t chAt ky thu~t ... ;
DS xac dinh duQ'c cac tiSn dS tren, nguai qmin Iy cfuI phai tim hiSu, diSu
tra, khao sat va hoi cac chuyen gia tu vAn vS cac IInh vvc lien quan.
Buae 4: Xae ajnh cae phuang an
Dua ra mQt sd phuong an harm dQng dS co thS thgc hi~n duQ'c m\lc tieu
dS ra. Phuang an harm dQng bao g6m: Cac cong vi~c C\l thS phai lam dS d~t
duQ'c m\lc tieu va nhUng biSn phap t6 chuc thgc hi~n cac cong vi~c do.
Buac 5: Danh gia va so sanh cae phuong an
Buae 6: L1:fa eh9n phuong an t6i uu
Co thS sir d\lng cac phuong phap nhu: Phan tich dS xem phuong an nao
sir d\lllg ngu6n Igc, ngu6n vdn it nhAt nhung van d~t duQ'c m\lc tieu; Dga vao
kinh nghi~m th\lc tiSn cua biin than cac nha quan Iy; NSu cfuI thiSt co thS phai
tiSn hanh thvc nghi~m.
Buae 7: L~p ki hor.;zeh chung va ki hor.;zeh b(J ph~n
Can cu m\lc tieu t6ng thS dS I~p kS ho~ch chung cho dan vi tren co sa
cac kS ho~ch bQ ph~ nhu: KS ho~ch xay dvng dQi ngil; KS ho~ch dao t~o; KS
ho~ch nghien cUu khoa hQc ...
Buae 8: L~p ki hor.;zeh tai ehfnh.
Chuy:
125
Tuy then yeu cAu C\l thS, trong qua trinh l?p k~ ho~ch, chung ta co thS
gQP 8 bu6c tren thanh 4 bu6c IOn nhu sau:
Buac 1. Xac djnh m\lc tieu g6m: Buac 1 + 2 + 3
Buac 2. Xay d\l1lg va Iva chQn phuong an t6i Uti: Buac 4 + 5 + 6
Buac 3. L~p k~ ho~ch chung va k~ ho~ch bQ ph?n
Buac 4. L?p k~ ho~ch tai chinh.
3. TA chu-c khoa clilO t,o ngh~ cho lao clQng nong thon
T6 chuc cac khoa dao ~o nghS cho lao dQng nong thon phai dam bao:
- Dao t~o nghS then dung nhu cftu hQc nghS cua lao dQng nong thon;
- Dao t~o nghS dap Ung yeu cAu cua thi truang lao dQng;
- G~n v6i t~o vi~c lam, tv t~o vi~c lam.
II. PhBi hCfP tA chu-c lap, giam sat cong tac cac lap clao t,o ngh~ cho
lao dQDg nong thOD treD dja baD xii
1. Chinh quySn clia phuO"ng
Vai vai tra chi d~o t6 chuc thvc hi~n dao ~o nghS cho lao dQng nong
thon tren dja ban, chinh quySn dja phuong la nguOi "d~t hang dao t~o" cAn t6
chuc thvc hi~n:
- Cac ho~t dQng tuySn truySn cho lao dQng nong thon hiSu duQ'c cac chu
truong chinh sach uu da:i cua Nha nuac vS cong tac dao ~o nghS;
- HuOng nghi~p cho lao dQng nong thon vS cong tac dao t~o nghS, tim
vi~c lam va tv t~o vi~c lam;
- Ph6i hQ'P vai Co sa d~y nghS t6 chuc diSu tra, khao sat nhu cAu hQc
nghS cua lao dQng nong thon, nhu cAu su d\lng lao dQng qua dao t~o nghS cua
doanh nghi~p, co sa san xu~t, kinh doanh, dich V\l va cua thj twang lao dQng
tren dia ban;
- KiSm tra, giam sat truac, trong va sau khi k~t thuc cac khoa dao nghS
cho cho lao dQng nong thon tren dia ban: Chinh quy~n dia phuong tham gia
Iva chQn dung d6i tUQ'llg hQc nghS; cung quan ly giam sat qua trinh dao t~o
nghS diSn nghiem tuc dam bao cac ch~ dQ chinh sach Uti da:i d6i vai lao dQng
nong thon khi tham gia hQc ngh@, dung then nQi dung chuong trinh; giam sat
126
hi~u qua sau dflO t~o: vi~c lam sau khi kch thuc kh6a dao t~o ho~c cam kch bao
tieu san phfun...).
- Bam bao quySn lqi cac Doanh nghi~p da: dAu tu dao t~o nghS cho lao
dQng nong thon, dAu tu gi6ng, thu6c trir sau... ;
nghi~p- co sa d~y nghS va nguai hQc nghS.
- T6 chuc ky cam kSt t~o vi~c lam ho~c bao tieu san phfun gifra Doanh
2. Co- sa dao t,o
v6i vai tra la nguai duqc d~t hang dao ~o nghS cho lao dQng nong thon
tren dia ban co sa dao t~o cAn t6 chuc th\lc hi~n:
- Xac dinh nhu cAu hQc nghS cua lao dQng nong thon;
- BiSu tra, khao sat nhu cAu sli d\Ulg lao dQng qua dao ~o nghS cua doanh
nghi~p, co sa san xuc1t, kinh doanh, dich V\l va Clla thi tnrOng lao dQng tren dia ban;
- Tham gia tu vc1n Iva chQn hQc nghS, gi6i thi~u vi~c lam cho lao dQng
nang than;
- T6 chuc d~y nghS cho lao dQng nong thon, bao dam nQi dung va chc1t
luqng dung cam kSt v6i Doanh nghi~p va Nguai hQc nghS.
3. Doanh nghi~p
Vai tra chinh la dam bao vi~c lam cho nguai lao dQng sau khi t6t nghi~p
bfutg cach tuySn d\lng hQ van lam vi~c trong doanh nghi~p ho~c bao tieu san
phfun cho nguai lao dQng sau thu ho~ch v6i gia co bao dam trong mQi truOng
hqp cua thi truang tieu thu san phc1m.
- Ngoai ra Doanh nghi~p tham gia xay d\lIlg chuang trinh d~y nghS phu
hqp v6i thvc tS san xuc1t, cimg tham gia dao ~o nghS thong qua vi~c cli can bQ
kY thu~t, cong nhan co tay nghS cao tham gia giang d~y ho~c cung cc1p cong
ngh~, nha xuang, noi thvc hanh cho nguai hQc nghS.
- Hd trq nguai hQc nghS v6n, gi6ng, thu6c trir sau b~nh, cong ngh~....
BS nguOi hQc co thS tv t~o vi~c lam sau khi t6t nghi~p.
4. Lao dQng nong thon.
V6i vai tra la d6i tuqng chinh th\l huang kSt qua dao t~o nghS. HQ phai
nh~ thuc duqc tAm quan trQng va tham gia mQt cach nghiem mc cac ho~t
127
dQng clia kh6a dao t~o nghS, chli dQng tham gia thao lu~n, chia se kinh
nghi~m.
- HQ phili cam kSt va thgc hi~n dung cam kSt v6i Chinh quySn va Doanh
nghi~p.
C6 thS t6m t~t cO' chS phBi hgp phBi hgp giua chinh quySn dia phuang
cO' sa dao t~o - doanh nghi~p va ngum lao dQng trong vi~c dao t~o nghS cho
lao dQng nong thon nhu sau:
NglfOi hQc
Doanh
nghi~p
STT I NQi dung
ph6ihQ'p
I Coo sO' d~y I
ngh~
C~inh
quyen dla
phU'rrog
')
tri
gia IH3 trg
to Tham
va cung chinh
,,...
quyen
Chli
chuc
thlJc hi~n
-
..._---_..
')
tri
sang S~n
gla tham
Chu dQng tim
tin vS
thong
nghS, tuang lai
phat triSn nghS
_..
sang sk sang tham
gla
gia cam kSt
-
to
thlJc
,
San
tham
,
cam ket
,
cam ket
1 ITuyen
,
truyen,
huOng
nghi~p
-2-l T6 c-h-uc-kY-" Chli
chuc
cam kSt
hi~n
- . - - - . - - - - - - . - . - - - - - - .
I
I
tri
t6 Chli
tri H6 trg
dinh Chli
cAu chuc
thgc hi~n
3 Xac
nhu
hQc nghS
Hgp
tac vai
cac ben cung
cap thong tin
I
I
--
.-.-...- . -...- ......- - - - - _ . - - - .__. - - - - - - - - - - - - . - - - -
..- - . - - - - - - - - .
4 Xac
dinh Chi d~o
chuc
thgc hi~n
nhu cAu sir chuc
lao
d\lllg
dQng
clia
Doanh
nghi~p,
thi
truOng san
phfun
t6 Chli tri t6 Hgp
tac Chli dQng tim
va cung
cap thong tin, tham
Iga
chinh
xac, khao dS
C\l thS thong chQn nghS hQc
tin vS nhu
cAu sir d\lng
lao
dQng,
yeu cAu vS
IUQ'Ilg
chat
sanphfun.
----~.._--_._--~_._-
,
dBi dAu vao cua diSu ki~n
hQc nhan.
,
tri H6 trg cung Chu dQng Iva
Chu
hi~n cap thong tin chQn ngh8 hQc
thlJc
,
tuySn sinh ve yeu cau phu hgp v&i
dimg
ca
tUQ'Ilg dimg nguai
yeu cau cua nghS
nghS
dao
t~o.
128
chuc KiSm
tra,
6
T6
dao t~o
giam sat
hQP ThaIn gia tich
Ph6i
tham gia VaG cVc, chu de>ng
trinh va nghiem mc
t~o
tri
Chu
hi~n
thvc
dao t~ dam qua
(
nQi
dao
bao
cung cap can
dung
va
,
be> kY thu~t
yeu cau cua
nguai
lam
nguai
sir
d\lng ho~c d~y
nghS,
,
th\lc
xuOng
yeu cau cua
xay
hanh,
trinh
qui
nQi
d\lIlg
cong ngh~.
dung chuang
trinh
~---.
_
_ -
)
-_ _.._..-
--_
tra, Chu
__.. _ _
- _._ - _.
-
tri Cimg CSDN Tham gia tich
thlJC hi~n
danh gia
ClJC
7 Danh
--- _._._ __ _ -
gia KiSm
qua giam sat
dao
---I
..
lam Kiem
tra, Cimg
8
giam sat
ThlJc
dUng
kSt
khoa
..
-------,-..
__._
tao
Vi~c
sau dao t~o
hoan t~o nghS
Doanh
nghi~p gi6i k8t: Nh~
thi~u
lam
bao
san phfun
..
-···------:;···- ·--1·-·------·----···-·-·- - -----.... --.
hi~n ThlJc
hi~n
cam dUng cam kch
tru6c khi tham
vi~c cac lao dQng gia khaa dao
ho~c da
tieu thflnh khoa
hQc (d~t yeu
cAu v8 chftt
luqng)
VaG
lam vi~c t~i
doanh
nghi~p ho~c
thu mua san
phAm v6i gia
co baa dam.
m. Danh gia hi~u qua cac 16'p dao t,o ngh~ cho lao dQng nang than
.
tren dia baD xi
1 Cac chi tieu danh gia hi~u qua rna hinh dao t,o ngh~
Hi~u qua (Efficiency): Chung nhdt, hi~u qua duQ'c hiSu la m6i quan h~
gilia chi phi dAu vao v6i k8t qua dAu ra hang hoa, dich Vl). Noi cach khac, hi~u
qua la SlJ so scinh k8t qua thu duQ'c v6i nhiing chi phi b6 ra. Khai ni~m hi~u qua
129
duQ'c dimg lam tieu chu~n d€ xem xet cac ngu6n tai nguyen xii hQi duQ'c thi
truang sir d\IDg nhu th~ nao.
Hi~u qua kinh t~: La hi~u s6 giil'a tang chi phi dAu van (Nhful l\lc, tm
chanh, nguyen v~t li~u, khdu hao phuong ti~n va co s6 v~t chdt, nang lugng...)
v6i tang gia tri thu duQ'c 6 dAu ra. Cong thuc tinh chung la:
Hi¢u qua kinh ti = T6ng gia trj kinh t~ thu dU(Jc (Output) - T6ng chi phi
(input)
Hi~u qua xii hQi: Hi~u qua xii hQi co the danh gia qua so sanh tang chi
phi dAu tu cho giai quy~t v§n dS C\l the v6i muc dQ dong gop va ph?ID vi tac
dQng van qua trinh giai quy~t cac v§n dS xii hQi khac nhau va d~t duQ'c 19i ich
xii hQi khac nhau.
Hi~u qua kinh t~ - xii hQi: la cac IQ'i ich kinh t~ va xii hQi thu dl1Q'c so vm
nhihlg chi phi bo ra d€ giro quy~t nhihlg v§n dS do. Hi~u qua kinh t~ - xii hQi la
chi tieu co tinh chdt tang hQ'P cac chi tieu hi~u qua kinh t~ va chi tieu hi€u qua
xii hQi.
2. MQt sa chi tieu danh gia hi~u qua dao t~o ngh~
2.1 Chi tieu hi?u qua trong dao t{lO nghJ
Hi~u qua trong la cac chi tieu phan anh giua k~t qua d~t duQ'c so v6i cae
chi phi dii bo ra d6i v6i co s6 dao t~o. Tuy nhien dao t~o nghS thuQc ph?ID tril
kinh t~ -xii hQi, vi v~y hi~u qua dao t~o 6 day duQ'c hi€u thea nghia kinh t~ - xii
hQi tang hQ'P. Co the co mQt s6 chi tieu sau:
- S6 lugng tuy€n sinh so v6i chi tieu k~ ho~ch
Chi tieu nay phan anh chdt lugng, uy tin cua co s6 dao ~o, phan anh
eong tac tuy€n sinh cua co s6 dao t~o. Chi tieu nay duQ'c tinh bfulg cong thue
sau:
SLHSTD
TLts
-
[%]
(2.1)
CTTS
TLts: La tY l~ tuy€n sinh
SLHSTD: S6lugng hQc sinh tuy€n duQ'c
CTTS
: Chi tieu tuy€n sinh
130
- Ty l~ hQc sinh tBt nghi~p
Chi tieu miy duQ'c tinh hi ty l~ hQc sinh tBt nghi~p cuBi khoa va t6ng sB
hQc sinh dAu kh6a hQc
HSTN
[%]
(2.2)
TLtn =
TSHS
TLtn : Ty l~ hQc sinh tBt nghi~p
HSTN: T6ng sB hQc sinh tBt nghi~p
TSHS : T6ng sB hQc sinh ddu khoa hQc
Chi tieu nay co thS tinh duQ'c cho timg lOp hQc, timg khoa hQc ho~c cho
toful bQ co sa dao t~o.
NSu tinh hi~u qua kinh tS thudn my hi~u qua trong duQ'c tinh bfutg cong
thuc la tY l~ plfhr Tfmp ~A hoc. ~inh tAt nphien tren tAnp c.hi nhf ctilo t~o
SHSTN
(2.3)
H=
TCPD
SHSTN: SB hQc sinh tBt nghi~p
TCPDT: T6ng chi phi dao tl;lo
Ty l~ hQc sinh d~t kha gi6i
Chi tieu nay duQ'c tinh b~g t6ng sB hQc sinh kha gioi tren t6ng sB hQc
sinh tBt nghi~p
TNkg
[%]
(2.4)
TLkg =
TSTN
TNkg: T6ng sB hQc sinh kha gioi
TLkg: Ty l~ hQc sinh kha gi6i
TSTN: T6ng sB hQc sinh tBt nghi~p
Ty l~ giao vien dl;lt chuful
131
Ty l~ nay duQ'c tinh bfu1g t6ng sf> giao vien d;;Lt chu~n tren t6ng sf> giao
vien cua cO' sa dao t~o
[%]
(2.5)
GVDC
TLgv = - - -
TLgv : Ty l~ giao vir8&l¥chufut
GVDC: Giao vien d~t chuAn
TSGV: T6ng sf> giao vien cua co sa dao t;;Lo
Chi tieu sf> hQc sinh hQc nghS tren ffiQt giao vien
TSHS
(2.6)
H c =
TSGV
Hc: Ty l~ hQc sinh tren mQt giao vien
TSHS: T6ng sf> hQc sinh cua co sa dao t;;Lo
TSGV: T6ng sf> giao vien cua co sa dao 410
Theo djnh hu6ng giao d\lc nghS nghi~p cua Vi~t Naffi, tY l~ chu~n gifra
hQc sinh hQc nghS tren 1 giao vien la 15 hQc sinh
Chi tieu sf> phong hQc, lap hQc d;;Lt chufut
Chi tieu sf> phong hQc, lap hQc ly thuych d;;Lt chufut phan anh chdt lUQ1lg
ph\lc V\l dao t~o cua co sa dao t~o. Chi tieu nay dugc tinh:
LC
[%]
(2.7)
TL1c =
TSLC
TL1c: Ty l~ phong hQc ly thuySt d;;Lt chufut
LC: sf> phong hQc ly thuySt d;;Lt chufut
TSLC: T6ng sf> phong hQc ly thuySt
Chi tieu chi phi dao 410 th\lC tS tren ffiQt hQc sinh
Chi tieu nay phan anh vi~c ddu tu ngan sach cho dao t;;Lo nghS df>i v6'i co
sa dao t~o. Chi tieu nay dugc tinh nhu sau:
TSKPDTDT
(2.8)
H kp =
TSNDT
132
Hkp : Kinh phi dao t~o tren d~u nguai
TSKPDTDT: TAng s6 kinh phi d~u tu cho dao t~o
TSNDT: TAng s6 nguai dao t~o
Chi tieu hi~u qua sir dl)l1g trang thi8t hi giang d~y:
Chi tieu nay phan anh mirc dQ sir dl)l1g trang thi~t hi giang d~y, co thS
duQ'c tiOO thea s6 gia sir dl)l1g ho~c cong su~t sir dl)l1g (cho timg chimg lo~i thi~t
bi)
Chi tieu sir d\lng v~t tu, nguyen v~t li~u cho th\Ic hanh nghS
Chi tieu nay co thS duQ'c tinh cho tUng lo~i v~t tu, thi~t hi tren co sa diOO
muc cho tUng lo~i nay...
Cac chi tieu hi~u qua ngoai thuOng gfut liSn v6'i thi twang lao dQng dS
danh gia ch~t IUQ11g cua mQt co sa dao t~o nghS. Co thS neu mQt s6 chi tieu
sau:
Ty l~ hQc sinh t6t nghi~p co vi~c lam
Muc dQ dong gop cua lao dQng qua dao t~o nghS t6'i thu OO~p qu6c dan
Day la chi tieu hi~u qua tAng hqp, phan anh muc dQ dong gQP vao S\l
tang tw&ng GDP cua OOilng ngum duQ'c dao t~o nghS. Chi tieu nay duQ'c tiOO
nhu sau:
G
(2.9)
T -
z
Trong do:
T La hi~u qua kinh t~ cua dao t~o nghS
G: Phfut tang them thu nh~p qu6c dan do vi~c nang cao ty l~ lao dQng
dao t~o nghS trong l\lc IUQ11g lao dQng
z: Chi phi cho dao t~o nghS
133
2.2 Chi tieu hifU qua ngoiii cua diio t{lo nghJ
TiT cong thuc (2.9) co thS tinh chi sa sinh lai cua sa van chi cho dao t~o
nghS nhu sau:
(2.10)
K=
= T-1
G-Z
- -
Z
Trong do G - Z la thu nh~p thu§n tuy cua dao t~o nghS (sa tuy~t dai)
3. MQt sa chi tieu danh gia gia bi~u qua rno binb dao t,o ngb~ nong
thon:
DS danh gia hi~u qua dao t~o nghS nong than co thS su d\ll1g cac chi tieu
chung neu tren. Tuy nhien trong ph~ vi nghien cUu co thS su d\ll1g nhfing chi
tieu sau:
Cac chi tieu hi~u qua trong cua rna hinh dao t~o
sa lugng chi tieu dao t~o so v6i k~ ho~ch dao t~o:
Tuy then tirng lo~i dao t~o (dao t~o dai h~, dao t~o ngAn h~n, dao t~o
k~t hgp ...) dS co th~ danh gia. Nhung nhin chung, chi tieu nay cang 1611 chUng
t6 co sa dao t~o co uy tin, ch~t lugng dao t~o dugc thj truang ch~p nh~n n~u
thu hut dugc nhiSu nguai hQc. DS dao t~o nghS cho lao dQng nang than (da s6
la dao t~o ngAn h~), chi tieu nay co thS dugc xem xet nhu kha nang thu hut
nguai hQc rna hinh dao t~o.
Chi tieu nay phan anh kha nang tim vi~c lam cua nguai hQc, dugc tinh
nhu sau:
SNCVLSDT
[%] (2.11)
TLv] =
TSNDDT
SNCVLSDT: Tang sa nguai co vi~c hUn sau khi dao t~o nghS
TSNDDT: Tang sa nguai dugc dao t~o nghS
Chi tieu nay co thS dugc tinh cho tirng lap hQc, khoa hQc va cua ca co sa
dao t~o n6i chung
Ty I~ hQc sinh t6t nghi~p co vi~c lam dung v6i nghS/trinh dQ dugc dao
t~o
134
Chi tieu mlY phan anh chelt lugng dao t~o Clla cO' sa dao t~o va milc dQ
sir d\lng clla thi tru6ng lao dQng va co thS duQ'c tinh theo hai milc sau:
SNCVLDN
[%] (2.12)
TlI =
TSNDDT
dQ
duQ'c dao t~o
TSNDDT: T6ng s6 nguai duQ'c dao t~o nghS
SNCVLDN
[%] (2.13)
TL1 =
SNCVLSDT
SNCVLDN: S6 nguai co vi~c lam dUng v6'i nghS duQ'c dao 41o/trinh dQ
duQ'c dao t~o
SNCVLSDT: S6 nguai co vi~c lam sau khi qua dao 410 nghS
Ty l~ hQc sinh phai dao 410 l~i khi lam vi~c t~i cac doanh nghi~p
Chi tieu nay phcin anh kha nang thich img Clla nguai hQc nghS d6i v6'i thi
tru6ng lao dQng. Chi tieu nay duQ'c tinh: la s6 nguai phai dao 410 l~i tren t6ng
s6 lao dQng doanh nghi~p nh~ til cO' sa dao t~o
Ty l~ t6t nghi~p khoa dao t~o
D6i v6'i cac mo hinh dao t~o nghS nong thon, chi tieu nay duQ'c xem xet
dum khia c~ s6 nguai kSt thuc duQ'c khoa dao t~o, duQ'c celP chimg chi dii
qua dao 410 nghS so v6'i s6 nguai tham d\l khoa dao t~o
SNTN
[%]
(2.14)
TLtn =
TSTD
TLtn: Ty l~ hQc vien t6t nghi~p
SNTN: S6 nguai t6t nghi~p clla khoa dao ~o
135
TSTD: T6ng s6 nguai tham gia khoa dao t~o
Chi tieu nay co thS dugc tinh cho tirng lOp hQc, tirng khoa hQc ho~c cho
tirng mo hiOO dao t~o
Hi~u qua kiOO t~ thufut my, hi~u qua trong dugc tiOO:
H =
TCPDT: T6ng chi phi dao ~o
Chi tieu nay cling co thS tiOO cho tirng lOp hQc, khoa hQc ho~c cho tirng
SNDKTKDT
---------------- (2.15)
TCPDT
mo hiOO dao ~o
Chi tieu chi phi dao ~o thvc t~ tren mQt nguai hQc
V~ co han chi tieu nay cling dugc tiOO oou cac chi tieu (2.8) neu tren.
Tuy OOien d6i v6i d6i tu<;mg nguai hQc cua rna hiOO dao t~o ngh~ lao dQng
nong thon, nen chi phi dao t~o ngoai phan dong gop cua nguai dan phai tiOO
kiOO phi cua OOa nu6c va cac khoan kiOO phi hB trg khac
Chi tieu hi~u qua sir d\lllg trang thi~t hi giang d~y
Chi tieu nay phan arm muc dQ sir d\lllg trang thi~t hi cho giang d~y, co
thS dugc tiOO thea s6 gia sir d\lllg ho~c cong suftt sir d\lng (cho tirng chUng lo~i
thi~t hi). Tuy nhien chi tieu nay cfut phai dugc tiOO ca thai gian thi~t hi dugc
thao Hip, v~ chuySn til diSm dao ~o nay d~n dia diSm dao t~o khac (khi dao
t~o di dQng cho nang dan acac dia diSm khac 00au)
Chi tieu hi~u qua ngoai cua mo hiOO dao t~o
+ Ty l~ nguai hQc sau khi dugc dao t~o co vi~c lam
Chi tieu nay dugc tiOO tuong tv OOu chi tieu (2.9) neu tren. Tuy OOien,
d6i v6i nang dan va lao dQng nang than, d6i tuQ1lg hQc ngh~ nang nghi~p la
OOUng nguai dii co vi~c lam, nguai dugc dao ~o ngh~ qua cac khao dao ~o co
thS co vi~c liun khac OOau OOu ~o vi~c lam, lam nang nghi~p, lam cong an
luang cho nguai khac. Vi v~y co thS tiOO rieng cho cac nhom d6i tUQ1lg nay.
+ Ty l~ nguai hQc co vi~c lam dUng v6i ngh~ dugc dao t~o
136
Chi tieu nay vS cach tiOO OOu chi tieu (2.10) OOung c~n phcii tiOO cho cac
nghS (nhom nghS) khac OOau OOu chan nuoi, tr6ng trQt, chS biSn nong san, dich
V\l nang nghi~p, co khi nang nghi~p
+ Ty I~ nguai hQc dugc thoat ngheo sau khi dugc dao t~o nghS
B6i vai nong dan la lao dQng nong thon, dugc dao ~o nghS khong chi la
co hQi co dugc vi~c him rna con la co hQi dS nguai hQc thmit dugc canh doi
ngheo (d6i vai nguai ngheo di hQc). Vi v~y c~n phcii tiOO toan chi tieu nay a
tUng rna hinh dao t~o
Chi tieu nay co thS dugc tinh nhu sau:
SNTNSDT
[%] (2.16)
TLtn =
TSNNDTCMH
TLtn: Ti l~ thoat ngheo
SNTNSDT: S6 nguOi thoat ngheo sau khi dao t~o
TSNNDTCMH: TAng s6 nguOi ngheo dugc dao t~o cua mo hiOO
137
~
A
_
A
A
Chuyen ae 6
CONG TAc L~P KE HO~CH, TO CHlfC, QUAN LV cAc KHOA DAo T~O
NGHE CHO LAO DQNG NONG THON T~I XA
1. GiOi thi~u vS phat tri~n chlfO'ng trinh dao t~o ngh~ cho lao dQng
nong thon theo Quy~t dinh sa 1956/QD-TTg.
Trong giai phap Chll yeu clla Quyet dinh s6 1956/QD-TTg vS phcit triSn
chuang trinh da neu: DBi mai va phcit triSn chuang trinh, giao trinh, hQc li~u
d~y nghS cho lao dQng nong thon thea yeu cAu Clla thi truOng lao dQng, thuOng
xuyen c~p nh~t ky thu~t, cong ngh~ m6i; Huy dQng cae nha khoa hQc, ngh~
nhan, can bQ ky thu~t, ky su, nguai lao dQng co tay nghS cao t~i cac doanh
nghi~p va ca sa san xuAt kinh doanh, cactrung tam khuyen nong - lam - ngu,
nong dan san xuAt gioi tham gia xay dlJ11g chuang trinh, giao trinh, hQc li~u
d~y nghS cho lao dQng nong thon; Hoan thanh chinh sua 300 chuang trinh, hQc
li~u va xay dlJ11g mai 200 chuang trinh, hQC li~u d~y nghS trinh dQ sa cAp nghS
va d~y nghS thuOng xuyen; xay dlJ11g danh m\lc thiet bi d~y nghS trinh dQ sa
cAp nghS chokhoang 300 nghS. Cung cAp cae chuang trinh, hQc li~u d~y nghS
cho cac ca sa giao d\lC, dao t~o tham gia d~y nghS cho lao dQng nong thon.
Chuang trinh d~y nghS d~y nghS la mQt trong nhfrng yeu t6 quan trQng
quyet dinh chAt luqng dao t~o nghS nhfun cung cAp nguBn nhan l\lc co chAt
luqng cao ph\lC V\l S\l phcit triSn kinh te, xa hQi clla dAt nu&c. DS nguai hQc t6t
nghi~p co tay nghS dap Ung dugc yeu cAu cua thi truOng lao dQng, chuang
trinh d~y nghS phai dugc xay dlJ11g va hoan thi~n tren ca sa !iep c~ kY nang
nghS, S\l tien bQ clla khoa hQc, ky thu~t cong ngh~ va S\l bien dBi Clla thi truOng
lao dQng; phil hgp v&i d~c diSm cua nganh, nghS vUng, miSn. M~t khac chuang
trinh d~y nghS phai dugc quan ly th6ng nhAt trong toan qu6c, gop phful dam
bao va nang cao chAt lm;mg dao t~o clla cac ca sa d~y nghS.
Theo Lu~t D~y nghS dugc Qu6c hQi thong qua ngay 29/11/2006, D~y
nghS co ba cAp trinh dQ dao t~o la sa cAp nghS, trung cAp nghS, cao d:fug nghS.
Danh m\lc nghS dao t~o da dugc sua dBi va bB sung va dugc ban hanh
thea Thong tu s6 17/2010/TT-BLDTBXH, v&i 441 nghS dao t~o trinh dQ trung
cAp va 379 nghS dao t~o trinh dQ cao d:fug thuQc 56 nhom chuang trinh, nhom
nganh, nhom nghS.
D6i v61 trinh dQ sa cAp nghS va d~y nghS du&i 3 thang co hang 1000
nghS;
S\l phat triSn m~ me cua khoa hQC va cong ngh~ tac dQng m~nh den
nong nghi~p, nong dan, nong thon. Khoa hQc va cong ngh~ tIVc tiep giup nang
138
cao nang sudt lao de)ng, chdt lUQ11g, h~ gia thanh san phfun, thay d6i cO' cdu san
xUdt nong nghi~p... Nhung do lao de)ng nong thon nu&c ta qua dao t~o nghS
con it nen san xudt nong nghi~p chu ySu dga vao kinh nghi~rn, da s6 chua du
kha nang tiSp thu va ll'ng d\lng tiSn bQ khoa hQc cong ngh~ vao san xu&t. Nong
dan khong co du kiSn thuc, ce)ng v&i nhUng tac dQng cua cO' chS thi truOng nen
nhiSu nong dan dga vao quang cao, ham re dff l~rn d\lng ho~c su d\lng khong
dung hu6ng dan phan bon hoa hQc, thu6c trir sau,... lam giam chdt lUQ11g san
phfun nong nghi~p, gay 0 nhiSrn rnoi truOng, rndt can bfutg sinh thai va da d~g
sinh hQc rna nguai chiu anh hUOng dAu tien va tIV'C tiSp nhdt la nong dan.
CO' cdu trinh de), cO' cdu nghS dao ~o chua phil hgp; chua b6 sung kip
thai cac nghS rn&i theo yeu cAu cua thi truOng lao de)ng; nhiSu chuang trinh,
giao trinh d~y nghS dff l~c h~u nhung chua dUQ"c b6 sung, sua d6i kip thai cho
phil hgp v&i-thlJc tiSn san xudt, kinh doanh dich V\l; thiSu hQc li~u, tai li~u
hu6ng dan. Nhin chung cac CSDN con chua chu trQng dAu tu xay d\lIlg
chuang trinh, giao trinh bfutg cac ngu6n kinh phi chuang trinh rn\lc tieu Qu6c
gia dUQ"c nha nu&c cdp hang nam rna chu ySu chi rnua sfun trang thiSt bi va d6
dUng ph\lc V\l thgc hanh, thgc t~p va giang d~y ly thuySt.
Phfut 100 cac trung tam d~y nghS khong du nang 19c xay d\lIlg chuang
trinh va tai li~u giang d~y rna phai nha cac truOng TCN, CDN va cac cO' sa
giao d\lc khac (cao dfulg, d~i hQc ...). Vi~c xay d\lIlg chuang trinh d~y nghS
chua thu hut dUQ"c nhiSu sg tham gia cua cac doanh nghi~p, cac cO' s6 san xUdt
kinh doanh - dich V\l nen chua dam bao sg phil hQ'P v&i yeu cAu cua nguai su
dVng lao de)ng va sg thay d6i cua cong ngh~, khoa hQc leY thu~t trong thgc tiSn
san xu§.t.
DSn dAu nam 2010, rn&i hoan thanh xay d\lIlg dUQ"c 164 bQ chuang trinh
khung trinh dQ cao d~ng nghS, trung cdp nghS theo phuang phap tien tiSn, tren
cO' s6 phan tich nghS theo phuang phap DACUM. Vi v~y, vi~c xay d\lIlg
chuang trinh, bien so~ giao trinh d~y nghS trinh dQ sO' cdp dS thgc hi~n DS an
"Dao t~o nghS cho lao dQng nong thon dSn nam 2020" la rne)t trong nhUng ySu
t6 cO' ban quySt dinh dSn chdt lUQ11g dao ~o nghS, do do dS chdt lUQ11g dao t~o
nghS dap ll'ng dUQ"c yeu cAu cua thi truOng lao de)ng. Do v~y xay d\lIlg chuang
trinh, bien so~ giao trinh d~y nghS trinh de) sO' cdp phai dUQ"C tiSp c~ theo yeu
cAu cua ky thu~t, cong ngh~ rn&i dUQ"c ll'ng dVng trong san xudt, kinh doanh,
rn~t khac chuang trinh cAn phai dUQ"c xay d\lIlg va quan ly th6ng nhdt, khuySn
nghi ap d\lIlg t~i cac cO' s6 d~y nghS, nhdt la cac trung tam d~y nghS, cac doanh
nghi~p co dang ky ho~t de)ng d~y nghS, se gop phAn dam bao chdt lUQ11g dao
t~o nghS giua cac cO' s6 d~y nghS tren ph~ vi toan qu6c.
139
DS xay d\ffig chuong trinh, bien SOl;tn giao trinh dl;ty ngh~ trinh dQ sa c~p
luon thich ilng duQ'c v6i yeu cAu cua thi truang lao dQng thi chuong trinh mly
phai duQ'c xay d\ffig theo mQt phuong phap khoa hQc, d6ng thai phai duQ'c
thuang xuyen c~p nh~t, b6 sung, sua d6i theo yeu cAu cua san xu~t, kinh doanh
trong qua trinh cong nghi~p hoa, hi~n dl;ti hoa d~t nu6c.
Xay d\ffig chuong trinh, bien so~ giao trinh dl;ty ngh~ trinh dQ sa c~p
nh~m dap ilng nhu cAu ngay cang cao cua thi truang lao dQng.
Niim 2009 va 2010, BQ Lao dQng- Thuang binh va Xff hQi dff chu tri
ph6i hQ'P v6i cac BQ, nganh xay d\ffig Thong tu huang dfuI xay d\lllg chuong
trinh, bien SOl;tD giao trinh dl;ty ngh~ trinh dQ sa c~p. Do do dSn nay BQ tru6ng,
BQ Lao dQng - Thuong binh va Xii hQi dii ban hanh kern theo Thong tu sd
31/2010/TT-BLDTBXH ngay 08 thang 10 nam 2010, "Hu-6'ng dan xdy dlfng
chuang trinh, bien sot;ln giao trinh dt;ly ngh~ ngh~ trinh dl} sa cdp ".
2. TB chile, quan Iy dao t,o ngh~ cho lao d{}ng nong thon
2.1. PhU'ung phap ta chuc dao t(1o ngh€ cho lao dpng nang than t(li xii
Can Cll vao QuySt dinh s6 14/2007/QD-BLDBXH ngay 24 thang 05
nam 2007 cua BQ tru6ng BQ Lao dQng - Thuong binh va Xii hQi v~ vi~c ban
hanh quy chS thi, kiSm tra va cong nh~ t6t nghi~p trong d~y ngh~ h~ chinh
quy;
Can cll' vao QuySt dinh s6 62/2008/QD-BLDTBXH ngay 04 thang 11
nam 2008 cua BQ tru6ng BQ Lao dQng - Thuong binh va Xii hQi v~ vi~c ban
hanh h~ th6ng biSu mdu, s6 sach quan ly dl;ty va hQc trong dao ~o ngh~;
Quy trinh t6 chll'c dao tl;tO ngh~ cho lao dQng nong thon trinh dQ sa c~p
bao g6m cac bu6c ca ban sau:
Buac 1. TuySn sinh: bao g6m nhfrng nQi dung ca ban sau
- Thong bao tuySn sinh phai thS hi~n cac thong tin nhu ten ngh~ dao tl;tO;
thai gian dao tl;tO; thai gian nh~p hQC; d6i tuQ11g tuySn sinh; trinh dQ hQc v§n
cua nguai hQc; cac kY nang cua hQc vien sau khi t6t nghi~p; chS dQ chinh sach
cho hQc vien; dia diSm dao ~o; neu nhfrng diSm ca ban v~ kS hOl;tch cua khoa
dao tl;to; chi ra ca hQi vi~c hun C\l thS cua hQc vien; h6 sa xin dang ky hQc ngh~
cua hQc viSne
- H6 sa xin dang kY hQc ngh~ bao g6m: don xin dang kY hQc ngh~ va sa
ySu ly lich co xac nh~n cua dia phuong; ban sao gi~y khai sinh; anh lUll h6 sa;
140
cac van bfulg chung chi (neu co); cac giely to' chUng minh thuQc di~n chinh
sach.
- Thong bao nh~p hQc phai the hi~n: ten nghS hQC, thai gian hQC, dia
diem hQC; cac quySn 19i va nghia V\l cua nguai hQc; cac dieu ki~n dam bao cho
khoa hQc.
Bu6c 2. T6 chuc dao t~o
- S~p xep cac lOp cfrn chu y tcri trinh dQ hQc veln, dQ tu6i, d6i tUQ11g (neu
co); nai cu tm cua hQc vien sao cho hQc vien cling lOp;
- Chuful bi chuong trinh dao t~o, dQi ngfi giao vien, cO' sa v~t chelt v~t tu
trang thiet bi ph\l V\l dao t~o;
- L~p ke ho~ch dao t~o: clk chu y tcri diSu ki~n thgc tiSn cua nguai hQc,
dam bao tinh mua V\l va tinh linh ho~t trong t6 chuc dao t~o;
- T6 chuc khai giang khoa hQc; thong bao ke ho~ch dao t~o; ph6 bien
quy che d~lO t~o.
- Thgc hi~n d~lO t~o: trong qua trinh t6 chuc dao t~o phai co cac h6 sa s6
sach dao ~o nhu tien dQ dao t~o; ke ho~ch giao vien; s6 len lOp; s6 tay giao
vien; s6 giao an, bai giang; s6 celp chUng chi t6t nghi~p; s6 quan ly hQc vien;
quyet dinh rna lOp; thm khoa bieu; bang thea d5i thai gian hQc t~p; bang thea
d5i thai gian gifulg d~y.
Bucrc 3. Banh gia ket qua dao t~o: t6 chuc danh gia thuOng xuyen va
dinh kY thea chuong trinh dao ~o; phan lo~i ket qua hQC t~p; t6 chuc on, thi t6t
nghi~p, phan lo~i t6t nghi~p va cong nh~ t6t nghi~p (t6 chuc thi t6t nghi~p
clk co cac h6 sa sau: quyet dinh thanh l~p HQi d6ng thi t6t nghi~p; quyet dinh
thanh l~p cac tieu ban giup vi~c cho HQi d6ng; quyet dinh danh sach hQc vien
du diSu ki~n dg thi; quyet dinh cong nh~ t6t nghi~p.
Bucrc 4. Be gifulg va CelP chUng chi (khi celP chUng chi phai ghi vao s6
celp phat b~ng thea quy dinh).
Buc 5. Banh gia khoa hQc: thiet ke cac bieu mfru danh gia khoa dao t~o;
t6ng hqp xu ly dii li~u; t6 chuc danh gia, rut kinh nghi~m qua trinh dao t~o;
danh gia hi~u qua cua khoa hQc d6i v&i nguai hQc, doanh nghi~p va dia
phuong; ty l~ hQC vien tham gia lam vi~c ngay sau khoa hQc; dua ra kien nghi
va dS xuAt.
141
Chu y: Vi~c dao t~o nghS cho lao dQng nong thon hSt suc da d~g va
linh ho~t, do do nguai dUng dAu ca sa d~y nghS se quySt dinh quy' trinh t6
chuc dao t~o nghS cho lao dQng nong thon cho phil hgp v6i diSu ki~n th\l'c tiSn
va linh ho~t trong dao t~o.
t(li xii
BS dam bao vi~c quiin ly dao t~o nghS cho lao dQng nong thon trinh dQ
sa c~p va d~y nghS du6i 3 thang mQt cach khoa hQc va th\l'c tiSn, h6 sa quan ly
dao t~o nen tBi thiSu co cac biSu mdu sau:
1- TiSn dQ dao t;to (m~u s6 1);
2- KS ho~ch giao vien (m~u s6 2);
3- 86 len lap (m~u s6 3);
4- 86 tay giao vien (m~u s6 4);
5- 86 giao an tich hgp (m~u s6 5);
6- KS ho~ch dao t~o (m~u s6 6);
7- 86 c~p chUng chi sa c~p nghS (m~u s6 7);
8- 86 quiin ly hQc sinh (m~u s6 8).
Cac biSu m~u tren thea quy dinh cua QuySt dinh s6 62/2008/QB
BLBTBXH ngay 04 thang 11 nam 2008. Khi l~p va hom thi~n cac s6 sach
quan ly tren cAn chu y cac diSm sau:
- TiSn dQ dao t~o do phong Bao t;to l~p trinh hi~u tfUemg/giam d6c phe
duy~t, khi l~p phai can cu vao chuang trinh dao t~o dff duQ'c hi~u truemg/giam
d6c phe duy~t va dam bao tinh th\lC tiSn, tinh mila V\l, tinh linh ho~t trong dao
t~o va t~o diSu ki~n cho nguai hQc la lao dQng nong thon;
- KS ho~ch giao gien do t6 bQ mon (ho~c khoa chuyen mon l~p), nhung
phai can cu vao tiSn dQ dao t~o dff duqc hi~u tfUemg/giam d6c duy~t;
- 86 len lap phai ghi dAy du cac nQi dung trong s6, do giao vien tI1Jc tiSp
len lap ghi nh~m thea d5i qua trinh d~y va hQC cua giao vien va hQC sinh trong
khoa dao t~o;
- 86 tay giao vien do giao vien tn;rc tiSp giiing d~y ghi nh~m thea d5i qua
trinh hQC va kSt qua hoc ~p cua hoc sinh;
142
2.2. Phuong phap quiin lj cae lOp aao t(lo ngh2 cho lao ttpng nong thon
- sA giao an tich hqp do giao vien trvc tiSp giang dlilY sOlilll va phai din
cu vao chuang trinh dao tlilo dii duQ'C hi~u truang!giam dBc phe duy~t, nhAm
giup cho giao vien co kS hOlilCh len lOp khoa hQc va hqp ly;
- KS hOlilCh dao tlilo do phong Dao tlilo l~p trinh hi~u twang!giam dBc phe
duy~t, khi l~p phai can cu vao chuong trinh dao t~o dff duQ'c hi~u truang!giarn
dBc phe duy~t, nhAm giup cho vi~c kiem tra, thea dai qua trinh dlilY va hQc Clla
giao vien va hQc sinh;
- sA cdp chUng chi do phong Dao tlilo ghi, giup cho vi~c thea dai cdp,
phat chUng chi theo quy dinh;
- sA quan ly hQc sinh do phong dao tlilo hoij,c phong cong mc hQc sinh
ghi, giup cho vi~c theo cac theng tin eua h\}c sinh tr6ng va sau .kh6a-h9c;
Chii y: DBi voi cac ca sa dlilY nghS hi cac doanh nghi~p, thi nguai dUng
ddu ca sa sir d\lng cac thu~t ngfr trong h6 sa quan ly cac lOp cho phil hqp voi
phan cong nhi~m V\l cua don vi.
2.3. M9t sa phuung thuc ta chuc d(lJ' nghi cho lao il9ng nong thon
tren ilia ban XQ
a) DlilY nghS cho lao dQng nang than tlili vimg chuyen canh, chuyen con
M\lc tieu tAng quat Clla cac lOp dao tlilo nghS cho vimg chuyen canh,
chuyen con la giup ha con nang dan nang cao nang sudt lao dQng, tang chdt
lUQ'llg san phfun de tang gia tti kinh tS sau thu hOlilCh, d6ng thai nang cao y
thuc vS hao v~ moi truOng, trach nhi~m xii hQi va tnich nhi~m voi cQng d6ng
ngay nm ha con sinh sBng.
DBi vm nhilng xii miSn nui, vimg xau, vimg xa hoij,c nhiing nai co dia
hinh chia c~t, nhiSu kenh rlilch... vi~c di llili clla ha con gij,p rdt nhiSu kho khan.
Vi~c dua cac lOp dlilY nghS vS t~ than han, xii - dlilY nghS lUll dQng, la mQt
giai phap nhb thuc dAy phong trao hQc nghS tlili nhiing dia phuang dij,c thil
nay. Nha cua ha con, tI1) sa dp, hQi truOng UBND xii, nha van hoa xii... tra
thanh phong hQc ly thuySt. RUQng d6ng Clla ha con la nai th\Cc hanh - dlilY nghS
tlili d6ng ruQng (FFS -Farmer Field Schools).
KSt thuc khoa dao tlilO cling la luc kSt thuc mila v\l. KSt qua hQC t~p clla
ba con duQ'c the hi~n ra qua nang sudt, san lUQ'llg nang san thu hOlilCh duQ'c.
143
Vi~c dua lOp hQc ve t~ thon, ban con phu hgp v6i d~c diSm cua ba con
nong dan v6n quanh nam g§n bo v6i "lily tre lang", v6i tam ly ng'ili di xa khoi
lang, xa. Han niia, giup ba con tiSt ki~m du<}c chi phi di l'ili, lUll tm... Ngoai
gia len lOp hQc, ba con vfu1 co thai gian dS lam vi~c nha, cac cong vi~c d6ng
ang, nuang r~y cho kip mua V\l. Ho~c khoa dao t'ilO du<}c t6 chuc vao thai gian
nong nhan cua ba con dS t'ilO dieu ki~n cho ba con di hQc.
Giang vien la nhfrng nong dan san xu~t gioi, la ngh~ nhan, la cong nhan
co tay nghe cao... "truyen nghe" cho ba con. D6i v6i ba con chua biSt dQc biSt
viSt, co thS hQc nghe bfuIg phuong phap "cAm tay chi vi~c".
V6i hinh thuc t6 chuc d'ilY nghe lUll dQng, da lam giam dang kS s6 lUQ'llg
thanh nien nong thon, mien nui "ly huang". R~t nhieu thanh nien nong thon da
co nghe nghi~p 6n dinh phai triSn kinh tS tren chinh thon ban cua minh.
Sau mQt nam thlJc hi~n thi diSm d'ilY nghe cho ba con nong dan t'ili cac
vimg chuyen canh, chuyen con da cho kSt qua t6t: ba con nong dan sau khi hQc
nghe thi hi~u qua san xu~t tang len ro r~t tir 1,25 dSn 2 IAn so v6i tru6c khi
du<}c hQc nghe.
* D'ilY nghe vimg chuyen canh cay cong nghi~p:
Vi~c d'ilY nghe cho ba con do cac doanh nghi~p t6 chuc ho~c ph6i hgp
v6i cac CSDN cung thlJc hi~n. Sau khi hQc nghe, ba con du<}c cac doanh
nghi~p h6 tr<} san xu~t va bao tieu san phfun sau thu ho~ch v6i gia dam bao co
lai cho bit con trong mQi truOng hgp thi truOng tieu th\l cua doanh nghi~p t6t
hayx~u.
* D'ilY nghe chuyen canh cay luang thlJC, thlJc phfun, rau s'ilch, hoa qua
Cac vi~n nghien Clm, co sa d'ilY nghe ph6i hgp v6i cac doanh nghi~p
thlJc hi~n dao t'ilO nghe cho bit con; gfut d'ilY nghe'v6i giai quySt vi~c lew, bao
tieu san phfun cho bit con sau khi hQc nghe.
Trong qua trinh dao t'ilO, bit con ngoai vi~c du<}c hQc ky nang nghe, con
du<}c cung c~p cac kiSn thuc ve bao v~ thvc v~t, cac quy dinh qu6c tS ve an
toan thlJc phfun (GAP).
* D'ilY nghe chan nuoi gia suc, gia cAm, thuy san
Cac vi~n nghien Clm ph6i hgp v6i cac co sa d'ilY nghe va chinh quyen
dia phuang vira t6 chuc dito t'ilo nghe cho ba con vira phat triSn san xu~t.
144
Sau khi hQc nghS, ba con se biSt cach chuAn bi ao h6, chu6ng tr;;ti thea
dUng yeu c~u Icy thu~t, dillTI bao v~ sinh moi truOng; biSt h;ra chQn con gi6ng
t6t; biSt cham soc cho an dUng qui trinh Icy thu~t, nang cao nang suftt, chftt
luqng va hi~u qua kinh tS. Nha do, ba con nong dan co thS thoat khoi tinh
tr;;tng san xuftt nho Ie, tg cftp tv tUc, nang suftt thftp, san luqng it va phan tan
ti8n len phat triSn kinh tS nong hQ v6i quy mo san xuftt lOn, nang suftt cao, cac
nong hQ se hqp l;;ti t;;tO thanh vUng hang hoa ~p trung. ThiSt thgc xoa doi giam
ngheo, ba con tiSn len lam giau ngay tren chinh manh dftt que huang minh.
Doanh nghi~p se hao tieu san phfun cho ba con sau khi hQc nghS.
h) D;;ty nghS cho lao dQng nong thon trong cac lang nghS
Trong qua trinh cong nghi~p hoa nong nghi~p nong thon, lang ngh~ co
vai tro d~c hi~t quan trQng, boi nha co lang nghS, hang tri~u ha con nong dan
da dugc t;;tO vi~c lam, gop phful xoa doi giam ngheo, tang thu nh~p.
Tuy nhien, lang nghS 0 nu6c ta dang g~p phai rftt nhiSu v§n dS nhu:
ThiSu v6n, thiSu ky thu~t, thi truOng nguyen li~u, cling nhu thi truOng tieu th\l
san phAm l;;ti bftp henh, m&u rna hao hi san phAm chua dt;p, san phAm khong
tiSp c~ dugc v6i thi truOng, d~c bi~t la tinh tr;;tng 0 nhiSm moi truOng dSn
muc hao dQng v6i 80% s6 lang nghS 0 nhiSm gay buc xuc trong xa hQi. Nhan
19c t;;ti cac lang nghS thiSu han mia trinh dQ tay nghS lao dQng l;;ti khong d6ng
dSu, m~c dli ngu6n 19c lao dQng 0 khu V\lC nong thon rftt d6i dao, m~t hfutg san
xuftt ciia cac lang nghS ngay cang thu ht;p vi nong thon d6i m6i nhung khong
quy ho;;tch... Tftt ca nhUng kho khan do da lam cho cac lang nghS rai vao kho
khan triSn mien. MQt s6 lang ngh~ truySn th6ng co nguy ca mai mQt.
Trong b6i cimh do, cong tac d;;ty nghS cho lao dQng trong cac lang nghS
nhfun dao t;;tO dQi ngil thg tre dS ph\lc h6i, duy tri va phat triSn nghS truySn
th6ng. D;;ty nghS kSt hqp v6i xay dl)'Ilg vimg nguyen li~u, bao tieu san phAm dS
giup lang nghS co thS dUng vitng, 6n dinh va phat triSn.
* D;;ty nghS t;;ti cac lang nghS truySn th6ng:
Ba con nong dan la lao dQng s6ng ~i cac lang nghS nhung chua dugc
dao t;;tO nghS, nSu co nhu c~u hQc nghS se dugc cac doanh nghi~p xuftt nh~p
khAu thii cong my ngh~, hqp tac xa, hi~p hQi lang nghS thii cong my ngh~,
trung tam phat triSn nghS truySn th6ng... t6 chuc d;;ty nghS.
145
..... ~
DSn v6'i cac lap d~y nghe mly, ba con se duQ'c giao vien la nhUng thq
gioi cua doanh nghi~p, thQ' gioi cua Hi~p hQi Lang nghe Vi~t Nam, la nhfing
ngh~ nhan, trgc tiSp hu6ng dfut ky nang nghe, chia se kinh nghi~m trong lam
nghS. D~c bi~t la phuang phap d~y nghe "cAm tay chi vi~c" se t~o co hQi cho
ba con chua biSt dQc, biSt viSt v~n co thS thea hQc nghe.
Sau khi hQc nghe, ba con duQ'c doanh nghi~p cung cdp nguyen li~u ho~c
t\l mua nguyen li~u, doanh nghi~p thue ba con gia cong san phAm, ~o dieu
ki~n cho ba con t6 chuc sim xudt, doanh nghi~p bao tieu san phfun.
* D~y nghe lam cac san phfun thu cong xUdt khAu, kSt hQ'P v6'i xay d\ffig
vung nguyen li~u va bao tieu san phfun:
Djaphuang noi· ba con sinh s6ng co nghe lam cac san phfun thu cong dS
xUdt khAu ho~c dja phuang thuQc vUng quy ho~ch tr6ng nguyen li~u dS cung
cdp cho cac co sa san xudt san phfun thu cong truyen th6ng. NSu ba con co nhu
cAu hQc nghS, cac doanh nghi~p xUdt nh~p khAu san phAm thu cong my ngh~ se
trgc tiSp t6 'chuc d~y nghe cho ba con.
Sau khi hQc nghe, ba con co thS:
Tr6ng va ban nguyen li~u cho doanh nghi~p.
Nh~n nguyen li~u gia cong san phAm, doanh nghi~p bao tieu san phfun.
* D~y nghe, nh~m phat triSn lang nghe m6'i - "cdy nghe":
Ba con nong dan dang sinh s6ng t~i dja phuang thiSu ruQng ddt, co
nhieu nhan l\lc, thiSu vi~c lam, co nhu cAu quy ho~ch Umg nghe m6'i thea quy
ho~ch cua chinh quyen dia phuang. Ba con chua co vi~c lam ho~c it vi~c lam,
co nhu cAu hQc nghe m61 dS hanh nghe sinh s6ng. Ba con co thS tham gia cac
khoa dao t~o nghe do doanh nghi~p ph6i hQ'P v61 chinh quyen dja phuang th\lc
hi~n ho~c xay d\IIlg m61 co sa dao ~o t~i cac dja phuang dS t6 chuc dao t~o
v61 hinh thuc dao t~o t~p trung, vila hQc vila lam.
Sau mQt s6 khoa dao t~o nghe, se co mQt s6 lUQ11g 16n ba con duQ'c dao
t~o nghe, tra ve dja phuang hanh nghe dong dao, dfut dfut hinh thanh lang nghe
m&i.
Hi~p hQi Lang nghe Vi~t Nam va doanh nghi~p san xudt nghS truyen
th6ng la thanh vien cua Hi~p hQi se kSt hQ'P ch~t che v6i chinh quyen dja
146
phuang huang d§:n kY thu~t, t6 chtec san xuAt 410 di~u ki~n thu~n 19i cho lang
ngh~ phat triSn.
Sau nhi~u nam san xuAt, hinh thanh lang ngh~ mai, nSu nong hQ cua ba
con co du ti~m h,rc kinh tS, kY thu~t va co kha nang 11,1' t6 chuc san xuAt, tiSp thi
rna rQng thi twang tieu th\! san phAm thi khong nhAt thiSt ph\! thuQc vao mQt
doanh nghi~p nao. San xuAt cua lang ngh~ se phat triSn b~n viing.
c) D~y ngh~ t~i d6ng fUQng (Farmer Field Schools)
D~y nghS t~i d6ng fUQng (FFS) cho nguai nong dan dugc t6 chuc ngay
tren canh d6ng fUQng va keo dai su6t mQt mua Vl,l. Khoa hQc trill qua cit ca cac
giai do~ sinh truOng, cling nhu cit ca cac khau cham soc, bao v~ va quan ly
cay tr6ng. Nguai hQc la ba con nong dan lam trung tam va dugc phat huy tinh
tich C\lC chu dQng cua minh.
- Phuong phap dc;zy hQc chu ago: Th\lC hanh va thao lu~n nhom la
phuong phap d~y hQc chu d~o.
T~i mBi bu6i hQc, hQc vien nong dan dugc chia thimh cac nhom nho til
5-6 nguai cung nhau trao d6i, ban b~c, thao lu~ vS nhiing chu dS trong thvc
tiSn san xuAt. Qua trinh thao lu~n, trao d6i cac y kiSn dff giup mQi nguOi thS
hi~n mQt cach ra rang nhiing gi hQ nghi va cam nh~n duQ'c.
HQc t~p va trao d6i cac y kiSn trong nhom giup cho ba con co dugc
nhiing cach tu duy mai, dan xoa bo tu duy tiSu nong, ca thS trong canh tac,
cling nhau chia se kiSn thuc va kinh nghi~m.
Giang vien: La nhiing can bQ, kY thu~t vien, chuyen gia nong nghi~p
bam ch6t ngay t~i vling tr6ng nguyen li~u, am hiSu vS t~p qU3n sinh ho~t, canh
tac cua dan cu dia phuang. Giang vien khong ap d~t mQt chiSu nhiing kiSn
thuc, kY nang cho cac hQc vien phai lam thea y cua minh, rna chi trinh bay rn\lc
tieu, ggi y va huang dfut dS hQc vien tv nh~ thtec, thong qua thao lu~ va til
kSt qua tren fUQng m§:u, chinh nhiing hQc vien la nguai se dua ra quySt dinh
ngay tren rUQng cua chinh minh.
ThiJi gian t6 chuc 16p: Thai gian t6 chuc lOp FFS thuang keo dai trong
su6t mua Vl,l, bai nhiing ly do sau day:
+ MBi mQt giai do~ sinh truOng cua cay tr6ng co nhiing vAn dS xay ra
hoan toan khac nhau nen khoa hQc phai keo dai su6t V\!.
147
+ M6i giai do~ sinh truOng, cay tr6ng co yeu cAu khac nhau vS nuac
+ MQt s6 qua trinh cAn dUQ"c thea d5i sat sao va lien 1\Ic su6t V\l mila nhu
biSn dQng m~t dQ cua mQt s6 con bung, kha nang phat sinh dich b~nh, nang l\lc
bil d~p cua cay, v.v...
+ K~t qua cua mQt quySt dinh dua ra trong mQt giai do~n sinh truOng
Clla cay chi co thS dcinh gia dUQ"C agiai do~n sau do. f)~c bi~t quan trQng hi,
m6i quySt dinh do co tac dQng nhu thS nao dSn kSt qua cu6i clIng, tuc khi thu
ho~ch san phfun.
tuai, phan bon, dQ che phu lap dftt m~t, lam co, diSu chinh m~t dQ ...
Khoa hQc trai dai su6t mila V\l, bam sat diSn biSn tUng giai do~ sinh
truOng, phat tri~n vathu-ho~h, nha v~y cac vc1ndS phat sinh, phat hi~n cua
nguOi nong dan dSu dUQ"c chia se, thao lu~ va tim ra cach giai quySt hQ"P ly,
kip thai, d6ng thai ph6 biSn cho nhiSu ba con trong lap hQc cilng hiSu va rut
M~c dil khoa dao t~o trong mQt Vl) keo dai tit dAu dSn khi kSt thuc mQt
Vl), nhung vftn dS dich h~i cay tr6ng thi luon keo dai tit Vl) nay sang Vl) khac.
Cay tr6ng dUQ"c gieo tr6ng trong Vl) kho, thai tiSt mat me se g~p phai cac vftn
dS vS dich h~i khac hfut so vOi cay tr6ng dUQ"c gieo tr6ng trong V\l mua, thOi
tiSt nong va fun. Vi thS, cAn co them nhiSu thai gian nfra dS nguai nong dan
nfun b~t dUQ"c cac khia c~ khac vS cay tr6ng. Chinh vi v~y, thea cac chuyen
gia trong linh vve nang nghi~p, nen eo nhUng lap FFS eho V\l mua thll hai,
ho~c ca V\l mila thll ba ti~p thea do.
Dia iJiim f6 chuc lOp
+ NQi dung hQc ly thuySt thuOng dUQ"c t6 chuc ngoai trai.
+ Lap hQc co thS su d\lIlg bong cay to, Ian che ho~c san nha cua hQc
kinh nghi~m.
i
+ NQi dung d~y hQC th\lc hanh dUQ"c t6 chuc tren d6ng ruQng, vuOn uam
bao g6m: ruQng IPM (Integrated Pest Management quan ly dich h~i t6ng hQ"P)
va ruQng nang dan (quan ly thea eaeh eua nang dan thuOng lam).
vien gAn vOi vUOm uam, ruQng tr6ng dS thu~ ti~n hQc va th\lc hanh.
- Phuang ti¢n ph1:lc V1:l dr;zy va hQc
+ Cong C\l hQc t~p ngoai nhUng v~t d\lng thong thuOng nhu: but viSt,
gifty kh6 to, bang, bim, ghS nh\la, thuac do, kinh lup, bdy vqt b~t con trimg va
148
_
nhfing lQ nh\la dS chua m~u v~t, thi cong C\l chu ySu ph\lc V\l cho ho~t dQng
d~y hQc cua lap FFS chinh la d6ng ruQng, yuan uam cling vOi nhfing th\lc thS
sinh v~t, h~ sinh thai gfut liSn vai d6ng ruQng.
+ RUQng nong dan va ruQng IPM: la phuong ti~n hQc ~p khong thS thiSu
dBi vai lap hQc FFS.
Trong mQt kh6a FFS, ha con nang dan se duge lam, nhfing thi nghi~m
tren ruQng IPM va ruQng nang dan (quan ly thea each eua nang dan thuang
lam). Qua thi nghi~m do, ba con co thS so sanh dugc hi~u qua cua nhfing tac
dQng theo IPM vOi tac dQng thong thuang len cay tr6ng. MQt lap hQC FFS se
khong dugc coi la hoan tllt nSu thiSu cac thi nghi~m d6ng ruQng.
3. Danh gia cong tac dao t,ongb~ cho lao dqog nong thon tren dla
baD xii
3.1 Giam sat
Giffin sat la ho~t dQng dugc tiSn himh thuang xuyen, lien tl;lc thong qua
mQt h~ thBng cong C\l dS thu th~p, c~p nh~t, so sanh va phan tich cac thong tin
dfr li~u trong suBt qua trinh th\lC hi~n. No giup cac nha quan Ii xem xet tiSn dQ
triSn khai va kSt qua d~t dugc; giup hQ biSt dugc tinh tr~ng tuong dBi cua
chinh sach, chuong trinh, d\l an t~i mQt thOi diSm nao do (ho~c trong mQt
khoang thai gian nao do) so vOi cac chi tieu va kSt C\lC tuong (mg.
Vi~c giam sat thuang dugc tiSn himh trong nQi bQ do nhfing nguai co
trach nhi~m quan ly tiSn himh, hQ cAn biSt
- Cac dAu vao (ngu6n l\lc) co dugc sir d\ll1g hay khong? va sir d\ll1g nhu
thS nao?
- Cac ho~t dQng co dugc tiSn hanh theo kS ho~ch khong? Co hom thimh
khong? Nhu thS nao? va
- Cac dAu ra co d~t dugc nhu mong dgi hay khong?
M {lC tlich cua giam sat La tli:
- H6 trg eang tae quan ly;
- Chi cho nguai quan ly thlly vi~c th\lc hi~n diSn ra nhu thS nao, tiSn dQ
th\lc hi~n co dUng kS ho~ch khong dS diSu chinh/cai tiSn vi~c th\lc hi~n;
149
~ ......
- Giup nguai qmin ly xac dinh cac dAu hi~u Clla S\l ch~m trS va nguyen
nhan cuan6;
- Canh bao vS cac diSu chinh cAn thiSt phai tiSn hanh nhfun dam bao S\l
thanh cong;
- Giup nguai qulin ly l\la chQn cac hanh dQng c§n thiSt dS dua vi~c th\lc
hi~n vS dimg hUOng nhu kS ho~ch dii dinh, dap Ung duqc cac yeu cAu vS s6
lUQ11g va qui cach kY thu~t nhu dS ra trong m\lc tieu.
MQt h~ th6ng giam sat hi~u qua co thS cung cAp cac thong tin phl,lc V\l
cho nhiSu m\lc dich khac nhau, co thS la cac thong tin vS tiSn dQ, vS kSt qua
Clla cac ho~t dQng, vS nguyen nhan dful dSn thanh cong ho~c thAt b~i. Giam sat
chi ra nhfing ch~ trS va nguyen nhanciia nodS giup nha qulin ly quy&t dinh
cac hanh dQng tiSp theo. Ho~t dQng giam sat duqc th\lc hi~n thea trinh t\l cac
bu6c, su dVng cac phuong phap va cong C\l d~c trung.
Ngu6n thong tin va dft li~u ph\lc V\l giam sat bao g6m nhfing tai li~u
chuyen mon nQi bQ nhu cac bao cao nhi~m V\l, bao cao thang!quy, h6 sa dao
t~o, bien ban cac cUQc hQp, v.v.
3.2. J)anh gia
Danh gia la vi~c xem xet, ra soat mQt cach co h~ th6ng va khach quan
vS mQt chinh sach, chuang trinh, d\l an dang triSn khai ho~c dii hoan thanh.
Danh gia giup lam ro vi~c tuan thu, th\lc hi~n trach nhi~m giai trinh va phat
hi~n nhfing kho khan, vuOng m~c nay sinhJlhfun tim bi~n phap kh~c ph\lc ho~c
phong ngira. Qua trinh danh gia cung cAp cac thong tin dang tin c~y va hftu
ich, cho phep rut ra cac bai hQc kinh nghi~m trong vi~c ra quySt dinh clla ca
quan qulin ly ngu6n l\lc. Danh gia doi khi duqc dimg dS bao ham ca vi~c giam
sat nhung thuOng thi nguai ta sir d\lng danh gia theo nghia h~p hon la vi~c
kiSm tra toan di~n cac dAu ra va mc dQng Clla mQt chuang trinh/d\l an, vi~c no
dong gop vao m\lc dich va m\lc tieu Clla chuang trinh/d\l an do nhu thS nao.
Danh gia cung cAp b~ng chUng vS cac chi tieu va kSt qua th\lc hi~n, tim
cach giai quySt cac vAn dS tren ca sa quan h~ nhan qua va t~p trung chu y vao
kc3t C\lC va tac dQng.
Danh gia tra lai cac cau hoi:
"Vi sao?", tirc la cai gi dii gay ra cac thay dBi dang duqc giam sat;
150
"Nhu thS nao?" tuc la tiS~ trinh nao dti dfuI dSn cac kSt qua thanh cong
hay th~t b~i;
"Vi~c tuan thu va trach nhi~m dSn dau?", tuc la lam ro cac ho~t dQng dti
len kS ho~ch co duQ'c th\lc hi~n thea kS ho~ch hay khong.
Danh gia co nhUng m\lc dich sau:
- Danh gia, kiSm tra dinh kY 5 tieu chi lien quan dSn tinh hinh th\lc hi~n:
tmch hqp; hi~u su~t; hi~u qua; mc dQng va tinh bSn vfrng (cua mQt ho~t dQng,
chuang trinh, dg an) .
- Phan tich va lam ro S\l tuong quan giiia kSt qua d~t duQ'c tren th\lc tS so
vOi m\lc tieu dti neu trong van ban duQ'c cAp thfun quySn phe duy~t;
- Xac dinh cac v~n dS va nhiing vuang m~c nay sinh ho~c tiSm fut dS
~uySn nghj cac hanh dQng kh~c ph\lc, giai phap phong ngira hi~u qua;
- Dam bao tuan thil cac qui trinh, thli t\lc quan ly;
- Cung cAp thong tin cho cac ben lien quan vS kSt qua va mc dQng cua
chuong trinh, d\l an (kSt qua va tac dQng do co bSn vfrng hay khong);
- Rut ra bai hQc kinh nghi~m cho vi~c I~p kS ho~ch va thiSt kS cac ho~t
dQng, chuong trinh, dv an tiSp theo va hoan thi~n cac chinh sach phat triSn;
- T~o diSu ki~n thvc hi~n trach nhi~m giai trinh, bao gam ca vi~c cung
c~p thong tin cho cong chUng.
Danh gia duQ'c th\1c hi~n theo trinh t\1 cac bu6c, sir d\lng cae phuong
phap va cong C\l d~c trung. Giam sat, danh gia co thS th\lc hi~n ac~p vI mo,
c~p ho~ch dinh chinh sach, va ac~p co sa.
Mai ttrung quan giira giam sat va danh gia
Giam sat va danh gia dSu la nhfrng cong C\l quan Iy, co chuc nang khac
nhau va thuOng ph\lc V\l cho cac d3i tUQl1g sir d\lIlg khac nhau. Bang 1 duai
day cho thAy S\l khac nhau giiia Giam sat va Danh gia. Giam sat va danh gia
lien h~ m~t thiSt v6'i nhau, h6 trQ' cho nhau va quan trQng nhu nhau. C\l thS:
Giam sat cung c~p thong tin dinh tinh va dinh IUQl1g thong qua vi~c sir
d\lIlg nhfrng chi s3 dti duQ'c l\la chQn va nhfrng thong tin nay tra thanh dAu vao
eho ho~t dQng danh gia.
151
NSu chi co giam sat rna khong co danh gia thi chi giup dugc chiOO sach,
chuong triOO di dung huang; co caOO bao s6m; traOO dugc th~t thoat OOung
khong th~y dugc tac dQng cua chUng, khong rut ra dugc OOiing bfd hQc kiOO
nghi~m. d khia c~oo mlY, daOO gia h6 trg cho giam sat.
NSu chi co danh gia rna khong co giam sat thi se khong c~p OO~t dugc
tiOO hiOO thuOng xuyen, khong th\lc hi~n dugc cong tac bao cao, khong co
OOiing canh bao 86m kjp thai va do do, trach OOi~rn giai triOO cling khong dugc
th\lc hi~n kjp thai.
Bang. S., khac nban gifra giam sat va danb gia-
Danh gia
Giam sat
Th\l'c hi~n th~o giai do~ ho~c dQt xu~t
Th\lc hi~n lien t\l~_~O~C ~iOO ky
Giam sat tiOO hiOO th\l'C hi~n cac DaOO gia cac m\lC tieu trong m6i quan h~ v6i
cac m\lc dich a c~p dQ cao hon ho~c v6i cac
m\lc tieu dfi d~t ra.
I
- - - - - - -...--.---
- vfut dS £hat S!oo cAn giai quySt.
_
So sanh v6i cac chi s6 tiSn dQ dfi D~t cau hoi vS tiOO dUng db va hgp Iy cua
xac djOO tru6c.
cac chi s6 diOO tru6c.
Theo d6i tiSn dQ dva vao mQt s6 it Giai quySt cac vfut dS thuQc OOiSu ph~m vi
cac chi s..6 dfi duge_~ac di~ tru6c. khae OOau.
_
T~p trung vao cac kSt qua d\l' Xac diOO cac kSt qua dv kiSn va ngoai d\l'
kiSn.
kiSn.
r
.
J
._ _.._._
..._
Chu ySu sir d\lng phuong phap Sir d\lng phuong phap diOO lugng va phuong
diOO 1~Q'Ilg.
ha t!joo_!!~:-._.
._._.._..__
.._ ..
Jhu t~~ft ~i~~Ong~yen.
.__.
IThu th~Q 4ft li~u til nQ!~ ngu6n khac OOau._
ThuOng la rnQt chuc nang cua ThuOng do cac chuyen gia daOO gia dQc l~p
va cac co quan ben ngoai kh6i xuang va thgc
quan ly nQi bQ.
hi~n.
Cae btrO'c trong tlanh gia
CAn phan. bi~t cac bu6c sau trong danh gia:
152
- Xac djnh m\lc dich danh gia va dBi tuqng;
- Thu th~p thong tin;
- Phan tich, danh gia;
- Sir d\lng kSt qua danh gia.
a) Xac djnh m\lc dich danh gia va dBi tuqng linn vi~c
Trong khoa hQc danh gia, ngum kh&i xu6ng ho~t dQng danh gia co thS
khong phai la nguai tf\lC tiSp linn cong tac danh gia. Vao giai do~n so~ thao
kS ho~ch danh gia, nguai khOi xu6ng va danh gia vien cung nhau xac djnh
m\lc dich danh gia, vai tro cua danh gia, va bBi cimh thvc hi~n ho~t dQng danh
gia. M\lc tieu danh gia bao gBm dBi tuqng danh gia, tieu chudn va tieu chi danh
gia.
Trong giai do~ dAu cua qua trinh danh gia, dBi tuqng, tieu chudn va tieu
chi danh gia thuOng rna nh~t. Thong thuOng, nguai ta thuOng t~p trung vao
phuang phap thu th~p dfr li~u truac. Tuy nhien, ngay ca khi dBi tuqng, tieu
chudn va tieu chi danh gia dii duQ'c xac djnh ra, vfut nay sinh cac tranh ciii va
cac vfut dS trong thvc tS, d~c bi~t nSu chUng khong duQ'c djnh hinh ra tir giai
do~ dAu cua qua trinh danh gia.
NSu cac m\lc dich cua chuang trinh khong ra rang thi d.t kho thBng nh5.t
vS tieu chi va tieu chuful danh gia. Do v~y, diSu quan trQng la phai dS cac ben
tham gia cimg xac djnh ra cac tieu chi va tieu chudn danh gia. NSu diSu ki~n
tren khong duQ'c dam bao~ se co nguy cu1a kSt qua danh gia khong duQ'c cong
nh~n va duQ'c coi la khong giai quySt duQ'c vfut dS mQt cach thvc ch5.t.
b) Thu th~p thong tin
Thong tin, dfr li~u duQ'c thu th~p dVa tren vi~c quySt djnh cac tieu chi va
tieu chudn danh gia (m\lc dich) va c5.u trUc cua chuang trinh (phuang ti~n) va
vi~c xac djnh kha nang danh gia. Thong thuOng cac phuang phap chudn cua
li'nh vvc khoa hQc xii hQi nhu kiSm tra, diSu tra, quan sat va nghien Clm sau
thuOng duQ'c sir d\lng dS thu th~p thong tin trong danh gia.
c) Phan tich, danh gia
Khi cac tieu chudn danh gia dii duQ'c xac djnh xong, vi~c phan tich danh
gia cac dfr li~u se duQ'c tiSn hanh, va ngay l~p tuc chung ta co thS xac djnh
duQ'c li~u nhfrng kSt qua d~t duQ'c dii d~t chudn hay chua.
153
NSu cac kSt qua d~t duQ'c dff d~t chu§n, vAn dS d~t ra tiSp theo la li~u co
c§n thanh l~p nhom quan ly chAt lUQ'llg khong. Nhom nay se cung c6 ch~c chiin
them la chuong trinh dii thanh cong.
d) Sir d\lng kSt qua danh gia
Cac kSt qua danh gia thu6ng duQ'c sir d\lng vao vi~c tai cO' cAu chuang
trinh, diSu chinh, thay d6i chinh sach cua truemg, h6 trQ' ra quySt dinh lien quan
dSn cac ngu6n l\Ic (vi d\l vi~c phful cong l~i giao vien dva tren kSt qua ki8m tra
dinh kY cac mon hQc cua hQc sinh). Cac giao vien trong tru6ng cling la d6i
tuQ'llg chinh sir d\lng cac kSt qua tv danh gia cua tru6ng (vi d\l vao vi~c diSu
chinh nQi dung, phuong phap giang d~y cua minh d6i v6i timg lOp, timg hQc
sinh).
Thong tin til ho~t dQng ra soat trtr6ng hQc con duQ'c hi~u truOng sir dVng
d8 xay d\IIlg l~i kS ho~ch phat tri8n truemg hQc, v~ch ra chiSn luQ'c giang d~y
t6t han, phan nhom hQc sinh va xay d\IIlg dinh hUOng phat tri8n chuyen mon
cho giao vien.
Trong nhiSu tru6ng hQ'P, mQt ph§n cua kSt qua nay cling duQ'c trinh len
cac cO' quan hanh chinh cAp tren, cha m~ hQc sinh ho~c cac ben lien quan trong
cQng d6ng dia phuong.
3.3. Danh gia chuung duo t(lO nghJ cho lao dpng nang than
c§n danh gia mQt s6 vAn dS cO' ban sau:
- Muc d<) dap Ung fi\lC tieu cua kh6a dao t~o;
th\lc tS nai diSn ra kh6a dao t~o;
- Sv phil hQ'P gifta kh6i IUQ'llg kiSn thuc va thai gian;
- S\I phil hQ'P gift nQi dung va hinh thuc t6 chuc;
- Tinh logic cua chuang trinh....
3.4 Kiim tra giam sat cae hO(lt dpng duo t(lO nghJ cho lao dpng nang
thon
cAn ki8m tra, gia.m sat cac ho~t dQng cO' ban sau:
- Cong tac tuyen truySn, tu vAn;
- Cong tac tuy8n sinh;
154
- S\l phil hQ'P gifra nQi dung chuong trinh v6i nguai hQc, v6i diSu ki~n
- Qua trinh dao t~o, (tiSn dQ dao t~o, dam bao dUng nQi dung chuang
trinh da duQ'c phe duy~t, nguoif d~y nghS, sv chuyen cAn tham giam cua hQc
vien, cac cong tac t6 chilc lap hQc....;
- Vi~c lam sau dao t~o, ho~c tl;l t~o vi~c lam sau dao t~o ho~c bao tieu
san phfun
- Thvc hien cam kSt giua cac ben (nSu co)
3.5 Danh gia t8 chuc, quiin Ij ilao t{lO nghJ cho lao tlPng nong thon
Danh gia mQt sB ho~t dQng co ban sau:
- Cong tac tuyen truySn, tu v~n;
- Cong tac xa dinh nhu cAu hQc nghS;
- Cong tac xac dinh nhu cAu sir d\lng;
- T6 chilc cac khoa dao ~o nghS;
- Cong tac t~o vi~c lam, tv t~o vi~c lam va bao tieu san phAm;
- Sv phBi hgp cua cac t6 chilc chinh tri xa hQi.
155
ChU'O'ng III
VIeC LAM
Chuyende 1
A
,." A " ' " A
,
,
MQT SO NQI DUNG CO' BAN VE VIt:C LAM VA
I. MQT s6 KHAI NI~M CO' BAN
1. Viee. lam
MQi ho~t dQng t~o ra ngu6n thu nh~p, khong bi phap lu~t cfun dSu dugc
THI TRlfO'NG LAO nQNG
2. NguOi eo vi~e lam
thira nh~n la vi~c lam (DiSu 13 BQ Lu~t Lao dQng).
(1) Lam vi~c dugc tra luang/tra cong:
+ Lam vi~c: nhilng nguai trong thm gian tham chiSu dli lam mQt s6 cong
vi~c dS dugc tra luang ho~c tra cong b~ng tiSn hay hi~n v~t;
+ Co vi~c lain nhung khong lam vi~c: nhUng nguai hi~n dang co vi~c
lam, nhung trong khoang thai gian tham chiSu dang t~m thm nghi vi~c nhung
v§n co nhUng dAu hi~u con gAn bo v6i vi~c lam cua hQ (vdn dugc tra luang/tni
cong, dugc bao dam se tra l~i lam vi~c, co thoa thu~n tra l~i lam vi~c sau khi
nghi t~m thai,....).
(2) T\I lam ho~c lam chu:
+ Tv lam: nhUng nguai trong thm gian tham chiSu dli tv lam mQt s6
cong vi~c dS co 19i nhu~n ho~c thu nh~p cho gia dinh, dum hinh thuc bfu1g tiSn
hay hi~n v~t;
+ Co doanh nghi~p nhung khong lam vi~c: nhUng nguai hi~n dang lam
chu doanh nghi~p, co thS la doanh nghi~p san xuAt kinh doanh, mQt trang tr~
ho~c mQt co sa dich V\l, nhung trong thOi kY tham chiSu hQ dang nghi vi~c t~
thai vi mQt s6 ly do C\l thS;
157
- Ngum co vi~c lam (dan s6 co vi~c lam) bao g&m nhUng nguai til 15
tu6i tra len rna trong khoang thm gian tham chiSu (mQt tuan), thuQc mQt trong
cac lo~i sau day:
TBchilc lao dQng qu6c t~ quy dinh, vm hOlilt dQng kinh t~ hi~n tlili, thai
gian t6i thi8u d8 mQt nguai co th8 duQ'c xem xet co vi~c him (hUn vi~c) hI trong
07 ngay qua phai co it nh~t 01 gia lam vi~c d8 tlilo thu nh~p chinh dang.
3. NguOi thi~u vi~c lam
- Nguai thi~u vi~c lam bao g6m nhiing ngum tiI 15 tuBi tra len lam vi~c
dum 35 gia mQt tuful, mu6n va s~ sang lam them vi~c.
- Nguai thiSu vi~c lam co hai dlilIlg:
+ Nguai thi~u vi~c lam vo hinh (dlilIlg khong nhin th~y dugc) la ngum co
thm gian lam vi~c tuy du ho~c vugt muc chufut quy dinh v8 du s6 gia lam vi~c
trong tuAn Ie tham khao nhung vi~c lam co nang su~t thu nh~p th~p, cong vi~c
khong phil hgp v6'i chuyen mon nghi~p Vl) va hQ co nhu cAu tim ki~m vi~c lam
them ho~c vi~c lam khac;
+ Ngum thiSu vi~c lam hfru hinh (dlilIlg nhin th~y dugc) la nguai co vi~c
lam nhlffig s6 gia lam vi~c trong tuful IS tham khao du6'i milc quy dinh chufut
va hQ co nhu cAu lam them.
4. NguOi thit nghi~p
- Nguai th~t nghi~p la nhiing nguai ill 15 tuBi tra len rna trong tuful
tham chiSu dii hQi du cac ySu t6 sau day:
+ Khong lam vi~c nhung s~ sang va mong mu6n co vi~c lam;
+ Dang di tim vi~c lam co thu nh~p, k8 ca nhiing ngum tru6'c do chua
bao gia lam vi~c;
- Nguai th~t nghi~p con bao g6m cac truemg hgp d~c bi~t sau:
+ Nhiing nguai dang nghi vi~c t~ thai nhung khong co can Cll bao dam
se dugc tiSp t\lC lam cong vi~c cli, trong khi do hQ vfut s~ sang lam vi~c ho~c
dang tim kiSm vi~c lam m6'i;
+ Nhiing ngum trong thm kY tham chiSu khong co hOlilt dQng tim ki~m
vi~c lam vi hQ se dugc b6 tri vi~c lam m6'i sau thai gian tlilm nghi vi~c;
+ Nhiing nguai dii thoi vi~c khong dugc huang ti8n luang/ti8n cong;
+ Nhiing ngum khong tich qrc tim kiSm vi~c lam vi hQ tin rfuIg khong
th8 tim dugc vi~c lam (do hlilIl chS v8 suc khoe, trinh dQ chuyen mon khong
phil hgp, ... ).
158
- L\Ic IUQ11g lao dQng (hay con gQi hi dan s6 ho~t dQng kinh tS hi~n t~i)
bao g6m OOfing nguai tiI 15 tu6i tra len co vi~c him (dang lam vi~c) va OOiing
nguai thdt nghi~p trong thai IcY tham chiSu (7 ngay truac thai diSm quan sat);
- Nhfing nguai khong thuQc l\Ic IUQ11g lao dQng: Nhfing nguai tir 15 tu6i
tra len khong dugc tiOO vao l\Ic IUQ11g lao dQng g6m:
+ Dang di hQc;
5. Ll}'c luVng lao dQog
+ Tan t~t, khong co khci nang lao dQng;
+ Bang lam cong vi~c nQi trg cho gia diOO;
+ Gia ca, 6m dau keo dai;
+ Khac.
6.1. Khtii nifm
Thi truOng lao dQng (TILD), theo nghia chung OOdt, Ia S\I tuang tac
giua cung lao dQng va cAu lao dQng ~o ra kSt qua xac l~p vi~c lam, ti~n
cong/ti~n luang va cac di~u ki~n lam vi~c khac (thai gian lam vi~c, di~u ki~n
lao dQng, bao hiSm xii hQi ...).
6.2. lJ{ic iliim cua thi truUng lao ilpng
Thi truang lao dQng co cac d~c diSm chiOO sau:
- Thi truCmg lao dQng ho~t dQng theo cac quy lu~t khach quan cua kiOO
tS thi truOng, dola quy lu~t gia tIi, quy lu~t c~oo tranh, quy lu~t cung - cAu... ;
- Hang hoa trao d6i tren thi truCmg lao dQng la suc lao dQng (lo~i hang
hoa d~c bi~t), co ti~m nang v~ thS l\Ic, tri I\IC va tam l\Ic trong chiOO nguai lao
dQng;
- Quan h~ cung - cAu lao dQng tren thi truOng lao dQng la quan h~ thoa
thu~ giua cac ben trong quan h~ lao dQng (v~ vi~c lam, nghi ngai, ti~n cong,
ti~n luang, Bao hiSm xii hQi, an toan lao dQng va cac di~u ki~n lam vi~c khac);
- Thi truOng lao dQng hinh thanh, phat triSn va ho~t dQng d.t da d~g v6'i
OOi~u phan lOp khac nhau: thi truCmg lao dQng trong nuac, thi truOng lao dQng
ngoai nu6c; thi truCmg lao dQng nong thon, thi truCmg lao dQng thaOO thi....
6. Thj trtrirng lao dQog
159
6.3. Cac yiu ta cliu thanh thi truung lao ilpng
- Cung lao de)ng: La s6 luqng lao de)ng chua qua dao 410 ho~c da duQ'c
dao t~o co ngh~ nghi~p, co trinh de), nang hIc chuyen mon, ky thu~t khac nhau
s~n sang tham gia (sful sang ban suc lao de)ng cua minh) tren thj truemg lao
dQng (phia nguOi lao dQng);
- cAu lao de)ng: la kha nang thue s61uqng lao de)ng cua nguOi sir d\ll1g
lao dQng tren thi truOng lao dQng (phia nguai sir d\lng lao dQng);
- Gia ca lao de)ng: la biSu hi~n bfug ti~n cua gia tri hang hoa suc lao
de)ng. Hinh thuc biSu hi~n la muc ti~n luang, ti~n cong do thi truOng quySt
dinh
-
,
- Cac thS chS v~ quan h~ lao de)ng: xac dinh quy~n va nghTa V\l cac ben;
chu thS d~i di~n cho cac ben; vai tro cua Nha nuac trong vi~c thS chS hoa, t6
chuc, "ba da", thanh tra, kiSm tra vi~c chdp hanh phap lu~t cua cac ben trong
quan h~ lao dQng (hoa giai, trQng tai, toa an lao dQng)_
II. CHiNH SACH VI~C LAM
1. Chinh sach chung cua nha mr6'c v~ vi~c lam
1.1. Phtit triin kinh tl- xO hoi tao viec lam
.. .
"Nha nuac dinh chi tieu tlilo vi~c lam mm trong kS ho~ch phlit triSn kinh
tS-xa he)i 5 nam va hang nam, t~o di~u ki~n cAn thiSt, h6 trg tai chinh, cho yay
v6n ho~c giam, miSn thuS va ap d\ll1g cac bi~n phap khuySn khich khac dS
nguai co kha nang lao de)ng tl)' giai quySt vi~c lam, dS cac t6 chuc, dan vi va ca
nhan thue)c mQi thanh phAn kinh tS phat triSn nhi~u ngh~ mai nh~m t~o vi~c
lam cho nhi~u nguai lao de)ng" (Di~u 14 Be) lu~t Lao de)ng). S61ao de)ng duQ'c
410 vi~c lam thong qua phat triSn kinh tS xa he)i chiSm til' 70-75% t6ng s6 lao
de)ng duQ'c t~o vi~c lam m6i nam (til' 1,1 dSn 1,3 tri~u lao de)ng).
1.2. Chuung trinh mflc tieu Quac gia vi viic lam
a) CO' quan xay d\ll1g va ban hanh
- Chinh phu l~p Chuang trinh Qu6c gia v~ vi~c lam, trinh Qu6c he)i
quySt dinh;
- Be) Lao de)ng - Thuang binh va Xa he)i chu tri, ph6i hgp vai Be) KS
ho~ch va DAu tu, Be) Tai chinh trinh Chinh phu Chuang trinh qu6c gia v~ vi~c
lam-,
160
- BQ KS ho~ch va D~u tu chil tri, phBi hqp v6i BQ Tai chiOO, BQ Lao
dQng - Thuang binh va Xff hQi l~p kS ho~ch cac ngu6n tai chiOO hang nam va
nam nam cho Chuang triOO quBc gia vS vi~c lam.
b) NQi dung
Chuang triOO m\lc tieu QuBc gia vS vi~c lam dff duQ'c phe duy~t, triBn
khai, t6 chuc thvc hi~n qua 3 giai do~ 1998- 2000, 2001-2005, 2006-2010.
MBi giai do~ chuang triOO dff dS ra cac m\lc tieu C\l thB va bB tn ngu6n kiOO
phi dB th\lc hi~n cac d\l an, cac ho~t dQng thuQc chuang trinh.
* Giai aoq,n 1998-2000: Chuang triOO m\lc tieu QuBc gia vS vi~c lam
duQ'c Thil tuang Chinh phil phe duy~t t~i Quy~t diM sB 126/1998/QD-TTg
ngay 11/7/1998 v6i m\lc tieu-m6i-nfun thu hut them 1,3 -1,4 tri~u nguai co chB
lam vi~c, ghim tY l~ thdt nghi~p athanh thi xUBng 5% va nang tY l~ sir d\lng
thai gian lam vi~c a nong thon len 75% vao nfun 2000. Chuang triOO bao g6m
cac ho~t dQng:
- T6 chuc cac dich V\l vi~c lam trong thi tfUimg lao dQng;
- T6 chuc d~y nghS gfut v6i vi~c lam;
- T6 chuc cho yay vBn ghii quySt vi~c lam;
- T6 chuc xay d\lllg, b6 sung cac chiOO sach vi~c lam va tuyen truySn,
kiBm tra, danh gia chuang trinh.
* Giai aoq,n 2001-2005: Chuang trinh m\lc tieu QUBc gia X6a d6i giam
ngheo va Vi~c lam duqc Thil tuang Chinh phil phe duy~t t~i QuySt dinh sB
143/2001 IQB- TTg v6i m\lc tieu mBi nam t~o vi~c lam cho khofulg 1,4 - 1,5
tri~u lao dQng; giam tY l~ thdt nghi~p akhu V\lC thanh thi xuBng du6i 6%; nang
ty l~ sir d\lng thai gian lao dQng (] khu VlJC nong thon len 80% vao nam 2005_
Chuang trinh bao g6m cac d\l an:
- D\l an t6 chuc cho yay vBn thea cac dv an nh6 giai quySt vi~c lam
thong qua Quy qUBc gia hB trQ' vi~c lam;
- DlJ an nang cao nang IlJc va hi~n d~i hoa cac Trung tam dich V\l vi~c
lam-,
- D\l an diSu tra, thBng ke lao dQng va xay d\lllg h~ thBng thong tin thj
truimg lao dQng;
161
- DV an dao t~o, b6i du5ng can bQ lam cong tac quan ly lao dQng, vi~c
lam.
* Giai aoqn 2006-2010: Chuang trinh mvc tieu qu6c gia vS vi~c lam dti
dugc Thu tu6ng Chinh phu phe duy~t t~i QuySt dinh s6 10l/2007/QD-TIg
ngay 6/7/2007 v6i mvc tieu chung la gop ph§n bao dam vi~c lam cho khoang
49,5 tri~u lao dQng, t~o vi~c lam cho 8 tri~u lao de)ng trong 5 nam 2006-2010
(thong qua Chuang trinh mvc tieu Qu6c gia vS vi~c him dSn nam 2010 la 2-2,2
tri~u lao dQng) va giam ty l~ th~t nghi~p athanh thi xu6ng du6i 5% vao nam
2010. Chuang trinh bao g6m 3 dv an va 2 ho~t dQng:
- Dv an yay v6n t~o vi~c lam: cho yay v6i ltii su~t th~p d6i v6i nguai
thfu: nghi~p, nguai thiSu vi~c lam, cac hQ san xu~t kinh doanh, cac doanh
nghi~p nh6 va vira, trang tr~i, lang nghS co kha nang t~o nhiSu vi~c lam m6i,
d~c hi~t d6i v6i thanh nien chua co vi~c lam;
- D\l an h6 trg dua nguai lao dQng di lam vi~c a nu6c ngoai: t~p trung
vao cac nQi dung hB trg vS khai thac, rna thi truang tiSp nh~n lao dQng; c~p bil
chenh l~ch ltii su~t cho yay d6i v6i cac d6i tugng chinh sach yay v6n di lam
vi~c a nu6c ngoai; dao t~o, b6i du5ng tay nghS, ngo~i ngfr va giao dvc kiSn
thuc c§n thiSt cho nguai lao dQng tru6c khi di lam vi~c a nu6c ngoai, nang cao
ch~t lugng ngu6n lao dQng;
- DV an hB trg phai triSn thi truang lao dQng: vo; cac ho~t dQng nang cao
nang Ivc cac Trung tam gi6i thi~u vi~c lam (vS tu v~n, gi6i thi~u vi~c lam va
cung tmg thong tin thi truang lao dQng), xay d\lllg va hoan thi~n h~ th6ng
thong tin thi truang lao dQng, diSu tra thi truang lao dQng va t6 chuc san giao
dich vi~c lam dinh k)r, thuang xuyen (day la mQt dvan quan trQng nhfun dAy
rn~nh phat triSn thi truang lao dQng Vi~t Nam, dap Ung nhu c~u phat triSn kinh
tS-xti hQi trong giai do~n rn6i);
- Ho~t dQng nang cao nang I\lC quan ly lao dQng-vi~c lam: thong qua cac
lap ~p hufut vS phuang phap xay dgng va triSn khai Chuang trinh, cac van ban
rnm, phuang phap xay d\lllg va quan ly dV an yay v6n Quy Qu6c gia vS vi~c
lam, nghi~p Vl) gi6i thi~u vi~c lam, nghi~p Vl) tu v~n, gi6i thi~u vi~c lam cho
dQi ngii can hQ cac Sa Lao dQng-Thuong hinh va Xii hQi, can he) Trung uong
cac t6 chuc doan thS qu~n chung, can bQ lao dQng-vi~c lam adia phuang;
- Ho~t dQng giam sat, danh gia: t6 chuc giam sat, danh gia kSt qua thvc
hi~n cac d\l an, ho~t dQng theo tirng nam va 5 nam 2006-2010, giam sat vi~c
162
thgc hi~n cac ho~t dQng trong Chuang trinh va nghien Clm, kiSn nghj, sua d6i,
b6 sung nhfrng co chS, chinh sach cho phil hqp v6'i d~c thil cua Chuang trinh
nhfun dam bao hi~u qua thgc hi~n.
* Giai aot;ln 2011-2015: xay d\lllg Chuang trinh mvc tieu Qu6c gia v~
vi~c lam va d~y ngh~.
Hi~n nay, BQ dang xay d\lllg trinh Chinh phu Chuang trinh m\lC tieu
Qu6c gia giai do~ 2011-2015 v6'i cac nQi dung sau:
- Mvc tieu (dg kiSn):
+ H6 trg t~o vi~c lam cho 1 - 1,2 tri~u lao dQng thong qua cac dv an yay
v6n t~o vi~c lam til Quy QU6c gia v~ vi~c lam;
+ Giai do~ 2011-2015, m6i nam dua duQ'c khoang 80-100 ngan lao
dQng di lam vi~c anuac ngoai, trong do 30-40 ngan lao dQng la ngum ngheo,
d6i tUQ1lg chinh sach (trong do 10 ngan lao dQng thuQc cac huy~n ngheo);
+ Phat triSn h~ th6ng d~y ngh~ co du nang 19c dao ~o nhfu1 19c ky thU?t
trgc tiSp trong san xu~t, kinh doanh, djch VI), dap img nhu cdu cua thj truOng
lao dQng trong nu6'c va xu~t khAu lao dQng v~ s6 lUQ1lg, ch~t lUQ1lg, co c~u
trinh dQ dao t~o, nganh ngh~ dao t~o; t~o S\l dQt pha v~ ch~t lUQ1lg <4ty ngh~,
mQt s6 ngh~ dao t~o theo chuang trinh d~y ngh~ tien tiSn cua cac nu6'c phat
triSn trong khu V\lC va thS gi6'i. Giai do~n 2011-2015 dao t~o ngh~ cho 10 tri~u
nguai, trong do 5,2 tri~u ngum duQ'c h6 trQ' dao t~o theo chinh sach cua QuYSt
djnh 1956/QD-TTg v6'i tY l~ co vi~c lam sau khi hQc ngh~ t6i thiSu d~t 70%;
+ Hoan thi~n va hi~n d~i hoa h~ th6ng thong tin thj truOng lao dQng;
+ Nang tY l~ lao dQng tim duQ'c vi~c lam qua h~ th6ng TTGTVL len
khoIDlg 30% natn 2015;
+ Hoan thi~n co sa dii li~u qu6c gia v~ d~y ngh~ va thj truang lao dQng
nam 2015;
+ Nang cao nang l\lc cho can bQ lao dQng - vi~c lam va can bQ quan ly
d~y ngh~ thong qua t?P hUdn, dao t~o, b8i duang nghi~p VI) va nghien Clm,
khao sat kinh nghi~m nu6c ngoai cho khoIDlg 100 nghin lugt can bQ lao dQng
vi~c lam, d~y ngh~/nam til Trung uang dSn dja phuang.
- Cac dg an thuQc chuang trinh (dg kiSn): 6 dg an
+ Dg an yay v6n ~o vi~c lam til Quy QU6c gia v~ vi~c lam;
163
+ Dl,l an h6 trQ' dua lao dQng di hun vi~c anuac ngoai thea hQ'P d6ng;
+ Dg an h6 trQ' phcit triSn thj truOng lao dQng;
+ Dl,l an D6i mai va Phat triSn dl;lY nghS;
+ Dg an Dao tl;lo nghS cho lao dQng nong thon;
+ Dg an nang cao nang 19c thl,lc hi~n CTMTQG vS vi~c lam va dl;lY nghS
giai do~ 2011-2015 (bao g6m ca hOl;lt dQng truySn thong va giam sat, dcinh
gia).
C) Chuang trinh vi~c lam dia phuong:
Tren co sa Chuong trinh m\lc tieu qu6c gia vS vi~c lam va can cu vao
diSu ki~n kinh tS - xa hQi, Uy ban nhan dan tinh, thanh phd tIVC thuQc Trung
uong xay d\l1lg Chuong trinh giai quySt vi~c lam cua dja phuong trinh HQi
d6ng nhan dan cimg c~p quySt djnh; t6 chuc thl,lc hi~n quySt djnh do va bao
cao kSt qua vS BQ Lao dQng - Thuong binh va Xa hQi va BQ KS hOl;lCh va DAu
tu.
1.3. oJ trtl dua nguili lao dpng Viit Nam di lam viie 11 nUde ngoai
+ HB trQ' hQc nghS xu~t khAu lao dQng
a) HB trQ' b6i duang tay nghS, ngol;li ngii, kiSn thuc cfuI thiSt cho nguai
lao dQng di lam vi~c &nuac ngoai:
- Cung c~p miSn phi giao trinh, tai li~u b6i duang ngol;li ngii, kiSn thuc
cfuIthiSt chonguai lao dQng;
- H6 trQ' 50% muc hQc phi b6i duang tay nghS, ngol;li ngu, kiSn thuc cfuI
thiSt thea quy djnh cho nguai lao dQng la con thuong binh, li~t si va nguai co
cong huang thea chS dQ, chinh sach Uti dai; nguai lao dQng thuQc di~n hQ
ngheo, nguai lao dQng la nguai dan tQc thiSu s6.
+ Cho vay tin d¥ng:
b) HB trQ' 20% muc hQc phi b6i duang nang cao tay nghS, ngol;li ngii
thea quy djnh cho nguai lao dQng trong thai gian dAu thgc hi~n dS an thi diSm
dua lao dQng di lam vi~c tl;li thj truOng doi hoi cao vS tay nghS, ngol;li ngu.
- QuySt djnh s6 365/2004/QD-NHNN ngay 13/4/2004 cua Ngan hang
164
Nha nu6c Vi~t Nam: Lao dQng thuQc di~n chinh sach va nhUng lao dQng thuQc
hQ ngheo dugc yay v6n vai lfii suftt 0,65%/thang va muc yay t6i da la 30 tri~u
d6ng/ngw1i dS trang trai cac khoiin chi phi truac khi di xuftt khAu lao dQng;
- QuySt dinh s6 71/2009/QD-TTg ngay 29 thang 4 nam 2009 cua ThiI
tu6ng Chinh phu phe duy~t D8 an hB trg cac huy~n ngheo dAy m~mh xuftt khAu
lao dQng: D6i vai nguai lao dQng thuQc cac hQ ngheo, nguai dan tQc thiSu s6
dugc yay vOi lfii suftt hfutg 50% lai suftt cho yay hi~n hanh cua Ngan hang
Chinh sach xfi hQi ap d\lng cho d6i tugng chinh sach di xuftt khAu lao dQng; cac
d6i tugng con l~i cua cac huy~n ngheo dugc yay vai lfii suftt cho yay hi~n hanh
cua Ngan hang Chinh sach xfi hQi ap d\lng cho d6i tugng chinh sach di xuftt
khAu lao dQng. Muc yay theo nhu cAu, t6i da hAng cac khoiin chi phi ngum lao
dQng phai dong gop theo tUng thi truOng.
2. Chinh sach vi~c lam d8i vOi lao dQng d~c thiJ
2.1. Chinh stich vifC lam aai vui lao i19ng nii'
* Binh dang nam va 1m tien trong tuyin d1;ing:
- Nguai sir d\lng lao dQng phai thgc hi~n nguyen t~c hinh ding nam ml
v8 tuySn d\lng, sir d\lng, nang h~c luang va tra cong lao dQng;
- Ngum sir d\lng lao dQng phai uu tien nh~n lao dQng nfr vao lam vi~c
* DJ an HH6 trq h9C nghJ va tgo vi?c lam cho ph1;i nii giai do{;m 2010
2015"
khi hQ co du tieu chuAn tuySn chQn vao cong vi~c phil hgp vai ca nam va nu.
* Chinh sach khuyin khich doanh nghi?p sUo d1;ing nhiJu lao d<5ng nii:
- Doanh nghi~p sir d\lng nhiSu lao dQng nfr dugc Uti tien sir d\lIlg mQt
phAn trong tAng s6 v6n dAu tu hang nam dS cai thi~n diSu ki~n lam vi~c cho lao
dQng nu; dugc giam thuS 19i tuc (muc giiun khong thftp han cac khoiin chi phi
them do sir d\lng nhiSu lao dQng nfr rna doanh nghi~p tinh dugc; khoan tiSn
dugc giiun thuS do doanh nghi~p quiin ly va sir d\lIlg dS chi them cho lao dQng
nfr); dugc yay v6n til quy Qu6c gia v8 vi~c lam trong truOng hgp g~p kho khan
d~c hi~t va co quySt dinh cua Thu tu6ng Chinh phil; dugc l~p dg an xin kinh
phi hB trg mQt IAn til quy Qu6c gia vS vi~c hun dS diSu chuySn lao dQng nu ra
khoi cong vi~c cftm trong truOng hgp co kho khan vS tai chinh.
- M\lc tieu chung: tang tY l~ lao dQng nfr dugc dao t~o ngh8 va nang cao
chftt lugng, hi~u qua suc c~ tranh cua lao dQng nu; t~o co hQi dS ph\l nu co
165
th~ tim kiSm vi~c him co thu nh~p 6n dinh, giup xoa doi, gifun ngheo va nang
cao vi thS cho ph\! mi; dap Ung yeu cAu cua S\l nghi~p cong nghi~p hoa - hi~n
d~i hoa va hQi nh~p kinh tS qu6c tS;
- Cac m\lc tieu c\l thS:
+ 70% tnJ len trong t6ng s6 lao dQng nu dugc tuyen truySn, ph6 biSn cac
chu truong cua Dang, phap lu~t, chinh sach cua Nba nu6c vS d~y nghS va vi~c
lam·,
+ Ty l~ lao dQng nu trong t6ng s6 chi tieu tuy~n sinh hQc nghS d~t 40%,
trong do tang nhanh ty l~ lao dQng nu dugc dao ~o trung cdp nghS, cao d~ng
nghS; tY l~ lao dQng nu co vi~c lam sau khi hQc nghS t6i thi~u d~t 70%;
+ Cac cO' sa d~y nghS, giai thi~u vi~c lam thuQc HQi Lien hi~p Ph\! nu
Vi~t Nam va cac cdp HQi ph\! nu th\lc hi~n tu vdn hQc nghS, gi6i thi~u vi~c lam
va t~o vi~c lam cho khoang 100.000 ph\l nit hang nam, trong do khoang 50.000
lao dQng nu dugc dao t~o nghS.
2.2. Chinh sach vi?c lam il8i vOl lao ilpng la ngudi khuyit tpt
- H6 trg d~y nghS ngfut h~ cho lao dQng la nguOi khuySt ~t: Mirc chi
t6i da khong qua 540.000 d6ng/hQc vienlthang. Trong do: Chi h6 trg d~y nghS
cho cO' sa d~y nghS t6i da khong qua 300.000 d6ng/hQc vienlthang; Chi h6 trg
an a, di l~i cho hQc vien: 240.000 d6ng/thang cho m6i hQc vien trong qua trinh
hQc nghS ngfut h~;
- H6 trg cO' sa d~y nghS danh rieng cho nguai khuySt t~t: cO' sa d~y nghS
danh rieng cho nguai tan t~t (thuimg xuyen co it nhdt 70% s6 hQc vien la
nguai tan t~t) dugc giup do cO' sa v~t chdt ban dAu vS nha xuang, truimg lOp,
trang bi, thiSt bi va dugc mien thuS, dugc yay v6n v6i !iii sUdt thdp; dugc Uti
tien giao ddt ho~c cho thue ddt a nhiing dia di~m thu~n 19i cho vi~c t6 chirc
d~y nghS va san xUdt kinh doanh cho nguai tan t~t;
- Chinh sach nh~ nguai khuySt t~t vao lam vi~c t~ cac doanh nghi~p:
Nba nu6c khuySn khich cO' quan, t6 chirc va doanh nghi~p nh~ nguai khuySt
t~t vao lam vi~c. Doanh nghi~p sir d\Ulg nhiSu lao dQng la nguai khuySt t~t (sir
d\!ng til 30% t6ng s6 lao dQng tra len Ia nguai khuySt t~t) dugc h6 trg cai ~o
diSu ki~n, moi truimg lam vi~c phil hgp cho nguai khuySt t~t; dugc mien thuS
thu nh~p doanh nghi~p; dugc yay vBn vai Hii sudt Uti da:i theo d\l an phat tri~n
san xudt kinh doanh; dugc Uti tien cho thue dfit, m~t b~ng, m~t nu6c va mien,
166
gifun tiSn thue dftt, m~t bAng, m~t nu6c ph\lc Vl,l san xuftt, kinh doanh thea tj l~
lao dQng la ngum khuySt t~t, muc dQ khuySt t~t clla nguai lao dQng va quy rna
doanh nghi~p.
3. Chinh sach viec lam dBi v6'i thanh nien
.
D~ an "Ho trq thanh nien hQC nghe va t~o vi¢c lam giai do~n 2008-2015"
* M\lc tieu chung:
- Nang coo nh~ thuc Clla thanh men va t03n Jill hQi vS hQC nghS, l~p nghi~p;
- T~o bu6c dQt pha vS tang s6 lugng va nang cao chftt lugng d~y nghS,
t~o vi~c lam cho thanh nien nhfun phat huy va sir d\lng co hi~u qua ngu6n lao
dQng, nhftt la thanh nien, dap Ung yeu cAu cang nghi~p hoa, hi~n d~i hoa va hQi
nh~p kinh tS qU6c tS;
- Gop phArr tang cUOng doan kSt, ~p hqp dQi ngu thanh nien, xay dlJllg
t6 chuc B03n, HQi Lien hi~p Thanh nien vfrng m~.
* M\lc tieu C\l thS:
- H6 trg, t~o diSu ki~n cho thanh nien yay v6n hQc nghS, t~o vi~c lam va
di lam vi~c co thai h~n & nuac ngoai thea cac chinh sach hi~n hanh cua nha
nuac;
- 100% thanh nien co nhu cAu l~p doanh nghi~p dugc cung cftp kiSn thuc
- H6 trg dAu tu nang cao nang I\lC va hi~n d~i hoa 10 trung tam giOi
thi~u vi~c lam va d~y nghS tr<;mg diSm clla Boan thanh nien; t~p hu§n 60.000
luQ't can bQ doan cac cftp vS tu v§n hQc nghS, vi~c lam; tY l~ thanh nien dugc
tiSp c~ thong tin tu v§n, giOi thi~u vi~c lam d~t 50% vao nam 2010 va 75%
vao nam 2015;
kh&i S\l doanh nghi~p.
* Cac d\l an, ho~t dQng:
- D\l an "TruySn thong nang cao nh~ thuc clla thanh men va xii hQi vS
- D\l an "Tu vftn, h6 trg thanh nien khai S\l doanh nghi~p va l~p nghi~p";
hQc nghS l~p nghi~p";
vi~c lam kiSu mdu cua Doan Thanh nien;
- BAu tu xay dlJllg cac Trung tam huang nghi~p, d~y nghS va gi6i thi~u
167
- Gie:im sat, danh gia vi~c thgc hi~n cac chinh sach cua Nha nu&c vS h9C
nghS va ~o vi~c lam cho thanh nien.
III. QUY Quae GIA VE VI~C LAM vA D1! AN CUD VAY GIAI QUYET VI~e LAM
1. Quy quae gia v~ vi~e lam
aJ Ngu6n hinh thanh quj
Quy quac gia vS vi~c lam hinh thanh tir cac ngu6n sau:
- Ngan sach nha nu6c;
- Cac ngu6n h6 trg cua cac t6 chuc va ca nhan atrong va ngoai nu&c;
- Cac ngu6n h6 trg khac.
b) M{lc i/ich sir d{lng
Quy quac gia vS vi~c lam sir d\lng vao cac m\lc dich sau:
- Cho yay van thea dV an nho dS giai quySt vi~c hUll cho mQt sd ddi
tugng;
- Cho cac doanh nghi~p yay dS h:;m chS lao dQng mAt vi~c lam va nh~
nguai thAt nghi~p;
- H6 trg dS cung cd va phat triSn h~ thdng t6 chuc gi&i thi~u vi~c lam va
cac ho~t dQng phat triSn thi trucmg lao dQng.
c) Cuquan quan Ij Quj
- B9 Lao dQng Thuong binl1 va Xii hQi th\TC hi¢n chile nang quan ly nha
nuac ve Quy cho vay giai quyet vi¢c lam; ph6i hqp vm BQ Tai chinh, BQ Ke
ho~ch va Dau tu phan b6 ngu6n v6n; giao chi tieu th\lc hi~n cho Oy ban Nhan
dan cac tinh, thanh ph6 tIVc thuQc Trung uang va co quan Trung uang cua cac
t6 chuc doIDl th~;
- Ngan hang Chioo sach Xii hQi co nhi¢m Y1:l quful ly va cho vay thea cac
quy djnh.
2. DV an eho vay giai quy~t vi~e lam
aJ lJ8i ttrerng i/tr(lc vay v8n
- HQ kinh doanh ca thS; t6 hgp san xuAt; hgp tac xii ho~t dQng thea Lu~t
Hgp tac xii; cO' sa san xuAt kinh doanh cua ngum tan t~t; doanh nghi~p 000 va
168
"""
vua ho~t dQng thea Lu~t Doanh nghi~p; chu trang tr~i; Trung tarn Giao d\lc
Lao dQng - Xa hQi (sau day gQi chung la co sa san xufit, kinh doanh);
- HQ gia dinh.
b) lJi€u kiin vay van
* D6i viii ca sa san xuJt, kinh doanh:
- Phai co d\! an yay v6n kha thi, phil hgp vm ngarm ngh8 san xufit kinh
doanh, ~o vi~c lam mm, thu hut them lao dQng vao lam vi~c 6n dinh;
- D\l an phai co xac nh?fi cua chinh quy8n dia phuang ho~c co quan th\lC
hi~n chuang trinh dja phuong nai thl!c hi~n dl! an;
- D6i vm d\l an co muc yay tren 20 tri~u dang phai co tai san thS chfip,
cfun c6 theo quy dinh hi~n hanh ho~c bao dam ti8n yay theo huang dftn cua
HQi dang quan tIi Ngan hang Chinh sach Xa hQi.
* D6i vOi h(J gia ilinh:
- Phai dam bao t~o them t6i thiBu 01 ch61am vi~c mai;
- D\l an phai co xac nh?fi cua chinh quy8n ho~c co quan th\lc hi~n
chuang trinh dja phuong nai thl!c hi~n dl! an.
c) Mu-c van vay
- D6i vm cac co sa san xufit, kinh doanh: muc yay t6i da khong qua 500
tri~u dang/d\l an va khong qua 20 tri~u dang/l vi~c lam mm;
- D6i vai cac hQ gia dinh: muc yay t6i da khong qua 20 tri~u danglhQ gia
dinh.
d) Thdi h{ln vay van
* ThiJi ht;ln t6i ila 12 thang ap dlf,ng il6i wyi:
- Chan nuoi gia suc, gia cfun;
- Trang cay luang th\lc, hoa mau co thOi gian sinh tfUOOg duai 12 thang;
- Dich V\l, kinh doanh nho.
* ThiJi ht;ln tit tren 12 thang ilin 24 thang ap dlf,ng il6i wyi:
- Trang cay cong nghi~p ngfut ngay, cay hoa mau co thai gian sinh
truoog tren 12 thang;
169
- Nu6i thuy, hili san, con d~c san;
- Chan nuoi gia suc sinh san, d~i gia suc Idy thjt;
- San xudt ti8u thu cong nghi~p, chS biSn (nong, lam, th6, hai san).
* Thiri hr;m tit tren 24 th(mg din 36 thang ap d1jng d6i wyi:
- Chan nuoi d~i gia suc sinh san, Idy sua, Idy long, Idy simg;
- f)~u tu mua thiSt bj may moc ph\lc V\l san xudt, phuong ti~n v~ tai
thuy bQ lo~i vila va 000, ngu C\l nuoi trBng, d3nh b~t thuy, hai san;
- Cham soc cai t~o vuOn cay an trai, cay cong nghi~p.
* Thiri hr;m tit tren 36 thang din 60 thang ap d1jng d6i WYi:
- TrBng m6"i cay an qua, cay nguyen li~u, cay cong nghi~p dai ngay.
e) Liii su8t cho vay: 0,65%/thang. (dBi v6"i co sa san xudt, kinh doanh
danh rieng cho lao dQng la nguiJi tan t~t la:i sUdt bfulg 50% muc la:i sUdt cho
yay Uti da:i dBi v6"i cac dBi tugng khac yay vBn giai quySt vi~c lam cua Ngan
hang Chinh sach Xii h9i). Liii suat duqc dieu chinh thea liii suat thi tnroog.
f) Xdy df!1lg d,! an: cac d6i tuqng co nhu cau yay von phai xay dtp1g dl!
an, trlnh bay ro m\lc tieu, nQi dung, hi¢u qua kinh te ciia dl! an va cam ket sir
dVng von dung fiVC dfch, thu hut dung sa lao dQng vao lam vi¢c, cv th~:
- D6i vm cac C(1 sa san xuat kinh doanh: chii C(1 sa san xuat kinh doanh
la chii dl! an phai xay dtp1g dl! an;
- D6i vm hQ gia dlnh: chii dlJ an xay dgng dl! an, Cl;l th~:
+ D6i vm cac hQ cung tham gia mQt dl! an (dl! an nhom hQ): chii hQ
(nguai yay v6n) phai lam dan tham gia dl! an gUi chi! dlJ an (la ngum d~i di¢n
nhom hQ gia dlnh ho~c d~i di~n cmnh quyen ho~c d~i di~n HQi doan the quan
chung);
+ D6i vm hQ gia dlnh tl! xay dtp1g dl! an thl chii hQ lam chi! dlJ an.
g) LtJ,p ho S(f vay von
Ho s~ yay von duqc l~p thanh 4 bQ, cv the:
* DOL vOi cac C(J sa san xuat kinh doanh, h6 S(J vay von bao g6m:
170
- Dl! an co xac nh~n cua Uy ban nhAn dAn xii, phuoog, thi tr~n (sau dAy
gQi chung la Uy ban nhAn dan xii) ve trt;! sa cua d6i tUQl1g hi¢n dang dong tren
dia ban;
- Ban sao Gi~y chUng nh~n quyen sa hfiU tai san dung d~ the ch~p, cam
c6 va bao liinh the ch~p (co cong chUng);
Ngoai ra, tuy thea tUng tntCrng hqp Cl:l th~ can co m¢t trong cac gi~y t<1
san:
+ Ban sao Hqp dong hqp tac san xuat, kinh doanh co chUng nh~n clla Uy
ban nhan dan xii (d6i vm T6 hqp san xu~t);
+ Ban sao Gi~y to chUng minh co du tieu chi xac djnh trang tr~i thea
quy dinh t~i m\lc III Thong tu lien tich s6 69/2000/BNN--TCfK ngay 23/6/2000
clla BQ Nang nghi~p va Phat tri~n nang than - T6ng ct;!c Th6ng ke "Huang dAn
tieu chi d~ xac djnh kinh te trang tr~i" (d6i vm Chu trang tr~i);
+ Ban sao Gi~y chUng nh~ dang ky kinh doanh ho~c gi~y phep hanh
nghe (d6i vm H9 kinh doanh ca th~; Hqp lac xii; Doanh nghi¢p nha va vita ho~t
d9ng theo lu~t doanh nghi~p; OJ sa san xu~t kinh doanh cua ngum tan t~t);
+ Ban sao Quyet djnh thanh l~p (d6i vm Trnng tam giao d\lc Lao dQng
xii h9i);
* DOL viii cac hi) gia dinh, h6 S(J vay von bao g6m:
- DlJ an co xac nh~n cua Uy ban nhan dan xii ve hQ khfiu clla chu dlJ an;
- Dan tham gia dlJ an cua tUng hQ co xac nh~n cua Uy ban nhan dan xii
ve hQ khau cua d6i tUQl1g thuCrng trU tren dia ban (trong truCrng hqp la dlJ an
nhom hQ).
3. Quy h8 trq' t,o vi~e lam ella tlja phU'O'Ilg
Quy ghii quy~t vi~c lam cua dia phuong duQ'c hinh thilnh til cac ngu6n
sau:
- Ngan sach cua dia phuong do HQi d6ng nhan dan tinh, thilnh ph6 tIvc
thuQc Trung uong quy~t dinh;
- Cac ngu6n h6 trQ' cua cac t6 chuc va ca nhan trong va ngoai nuac;
- Cac ngu6n h6 trQ' khac.
171
oj Ngu8n hinh thanh Quy
h) MflC ilich sudflng
Quy giai quySt vi~c lam duQ'c su d\lng theo dUng m\lC tieu cua Chuong
trinh giai quySt vi~c hIm cua dia phuong.
IV. CHiNH SACH PHAT TRIEN THI TRlrO'NG LAO DQNG
Nghj quy€t D~i h¢i Dang toan quae Ian thu X neu ro UPhat trien thi
trurfng lao dt)ng trong m9i khu vl!e kinh te: tgo sl! gan kel eung-eau lao dt)ng
.. .Da dgng hoa cae hinh thue giao dieh vi¢e lam, phdt trien h¢ thong thong tin
ve'thi truOng sue lao dt)ng trong nUde va the'giOi ... ".
1. Quy hOfeh d§u ttr nang eao nang I,!e eua h~ th8ng Trung tam
giOi thi~u vi~c lam
- DAu tu cho cac Trung tam gi&i thi~u vi~c lam dS thu th~p, xu ly va
cung d.p thong tin thi tru6ng lao dQng t~i cap tinh:
+ H6 trQ' hiOO thanh m~ng e\le be} (LAN) trong ne}i be} Trung tam, dam
hao ho~t dQng cac bQ ph~n t~i Trung tam dSu duQ'c vi tiOO hoa, cac s6 li~u ho~t
dQng dSu duQ'c lUll trU, xu ly va t6ng hQ'P;
+ DAu tu trang thiSt hi cong ngh~ thong tin (may chu, cac may tr~, cac
+ H6 trQ' phAn mSrn va website dUng chung th6ng ooat trong toan hQ h~
phuong ti~n viSn thong), du6ng truySn Internet cho cac Trung tam;
+ H6 trQ' chi phi vS dao t~o dQi ngii can hQ dam bao co triOO dQ chuyen
th6ng Trung tam;
mon nghi~p V\l, ky nang phil hQ'P.
- DAu tu nang cao nang I\lC ho~t dQng tu van, gi&i thi~u vi~c lam cho h~
th6ng Trung tam gi6i thi~u vi~c lam dS v~n hanh san giao dich vi~c lam va
diSrn giao dich v~ tiOO:
+ H6 trQ' sua chua, rna rQng, nang cap cO' So' h~ tAng rnQt s6 TTGTVL
dam hao cho ho~t dQng tiSp OO~n trang thiSt hi, phdn rnSrn ph\lc V\l cho ho~t
de}ng san giao dieh vi~e lam;
+ H6 trQ' dAu tu trang thiSt hi ph\lc Vl) giao dich vi~c lam cho cac
TTGTVL du kha nang tiSp oo~ theo huang cffin cua BQ Lao dQng-Thuong
hinh va Xa hQi va cac cO' quan chuc nang co lien quan OOfun dam hao tiOO
th6ng ooat, hi~u qua va tuong thich v&i cac phAn rnSrn;
172
+ HB trg phftn m~m va website dUng chung thBng nhftt trong toan bQ h~
thBng Trung tam nh~m kSt nBi duQ'c cac TTGTVL v6i nhau va vai Trung tam
QuBc gia dg bao va thong tin thi tnIOng lao dQng t~i Trung uong.
- HB trg cho cac ho~t dQng t6 chuc san giao dich vi~c lam va diSm giao
djch v~ tinh;
- Dao t~o nang cao nang 19c dQi ngil can bQ cac bQ ph~ tu vAn, gim
thi~u vi~c lam cua Trung tam trong vi~c v~n hanh san giao dich vi~c lam va
cac diSm giao dich v~ tinh.
2. Xay d,!og C(f sO- dfi' li~u quAc gia v~ tbi trlfimg lao d90g
Vi~c hinh thanh co sa dfr li~u co ban, dfty du thong tin v~ thi truOng lao
dQng la mQt yeu cftu cftp thifu nhfun ph\lc V\l yeu cftu quem 19, ph\lc Vl) cho cac
m\lc tieu chinh tri, m\lc tieu quem 19 kinh tS - xa hQi VI mo cua Dang, cac co
quan quem 19 Nha nuac, yeu cftu quan 19 v~ lao dQng - vi~c lam ding nhu dap
Ung nhu cftu v~ thong tin thi truOng lao dQng cua nguOi lao dQng, nguOi sir
d\lng lao dQng, cac co sa dao t~o.
Til nam 2006 dSn nay, CTMTQG v~ vi~c lam da bB tri 22 tY dang dS
tiSn hanh di~u tra thi truOng lao dQng. Trong 2 nam 2006-2007, tiSn hanh di~u
tra th\lc tr~ng vi~c lam va thftt nghi~p, nam 2008, tiSn hanh di~u tra thir cftu lao
dQng atoan bQ 3 nganh lan, sir d\IDg nhi~u lao dQng (d~t may, bUll chinh viSn
thong va dftu khf) va toan bQ cac hgp tac xa phi nong nghi~p vai kinh phi 5 ti
dang. Tren co sa kinh nghi~m til cUQc di~u tra nam 2008, nam 2009, da ra soat
tftt ca cac doanh nghi~p tren toan quBC, t6 chuc di~u tra chQn m~u 16.000
doanh nghi~p d~i di~n (duQ'c phan b6, chQn m~u theo 08 vimg kinh tS Hinh th6,
4 vimg kinh tS trQng diSm va 20 nganh kinh tS cftp 1). Nam 2010 tiSp t\lc t6
chuc di~u tra chQn m~u d~i di~n nhfut danh gia thgc tr~ng sir d\lng va nhu cftu
lao dQng trong cac doanh nghi~p dS cac co quan quan 19 Nha nuac, dia phuong
va cac co sa dao t~o co dinh huang dao t~o phil hgp yeu cftu thi tnIOng lao
dQng, tiSn tm xay d\ffig co sa dfr li~u v~ cftu lao dQng.
B~t dftu til nam 2008, C\lC Vi~c lam t6 chuc t~p huftn di~u tra, ghi chep,
c~p nh~t thong tin tftt ca cac ddi tugng thUQC dQ tu6i lao dQng til 10 tu6i tra
len. Ban dftu thi diSm 4li 04 tinhlthanh phB la: B~c Ninh, Quang Ninh, Dang
Nai, BSn Tre, dSn nay da triSn khai tren toan quBc. Sau 3 nam thgc hi~n buac
dftu da hinh thanh co sa dfr li~u v~ thgc tniUlg cung cftp cho cac tinh, thanh phd
sB li~u bao cao chinh xac v~ 19c lugng lao dQng t~i cac dia phuong, ph\lc Vl)
173
xay d\ll1g chinh sach thi twang lao dQng 4li trung uang va kS ho~ch giai quySt
vi~e lam hang nam eua dia phuong.
Nam 2009, BQ Lao dQng - Thuong binh va Xii hQi dii ban haOO Thong
tu s6 25/2009/TT-BLDTBXH huang dfut thu th~p va xu ly thong tin cung, c~u
lao dQng, trong do quy diOO ra trach OOi~m cua cac dia phuong trong vi~c t6
chuc triSn khai thu th~p thong tin cung - c~u lao dQng.
3. Holm thi~n va phat tri~n h~ th3ng thong tin thj trtrimg lao dQng
Xay d\ll1g va tUng buac lrng d\lng H~ th6ng thong tin thj twang lao
dQng tren ph~ vi ca nuac OOfun t~o di8u ki~n thu~n lqi cho qua triOO thu th~p,
xu ly va cung cAp cac thong tin lien quan dSn S\l v~n dQng va phat triSn cua thi
truang lao· dQng, dap img OOu c§u su d\lIlg thong tin thi truang lao dQng cua
mQi d6i tUQ11g, tiI do nang cao kha nang l~p kS ho~ch phat triSn ngu6n OOan
l\lc, ho~ch diOO cac chiOO sach phat triSn kinh tS - xa hQi noi chung va cac
chiOO sach phat triSn thi truang lao dQng noi rieng. Cac ho~t dQng khac dS
hoan thi~n h~ th6ng thong tin thi truang lao dQng;
- Danh gia t6ng thS vi~c th\lc hi~n D\l an Xay d\ll1g h~ th6ng thong tin
thi truang lao dQng t~i Vi~t Nam trong thai gian qua;
- Hoan chinh va chufut hoa bQ cong C\l thu th~p thong tin thj truang lao
dQng, bao g6m cac chi tieu thong tin, h~ th6ng biSu rndu ghi chep ban d~u, cac
h~ th6ng biSu bao cao d~u ra, phuong thu th~p, xu ly thong tin;
- HiOO thanh Trung tam tieh hgp Dfr li~uTrung uong;
- HiOO thanh cac diSrn thu th~p thong tin cAp tinh: T~o m~t b~ng, tIv sa,
thiSt bi cho diSrn thu th~p thong tin cAp tiOO t~i Trung tam giai thi~u vi~c him;
D~u tu cac trang thiSt bi phfuJ Clrng, h~ th6ng may chu, may tr~, thiSt bi
m~ng ... ;
- HiOO thanh cac diSrn thu th~p thong tin cAp huy~n, xa, phuang: Trang
bi h~ th6ng sf> sach, biSu mdu ghi chep ban d~u cho can bQ thu th~p thong tin
cAp co sa (cAp thon, xa); Trang bi may tiOO, duang truy8n Internet cho diSm
thu th~p thong tin cdp huy~n (a mQt s6 noi co thS dSn cdp xa);
- Xay d\ll1g cac ph~n m8m va website chung dS ph\lc V\l v~ h8nh H~
th6ng thong tin thi tru
174
- Hinh thanh di}i ngfi can bi} chuyen trach de t3 chuc thu th~p thong tin,
v~ hanh h~ th6ng thong tin, phful m~m, website va Co sa dii li~u.
175
PHI} LI}C
Danh ml}c cac van ban quy ph~In phap lu~t
chuyen de vi~c lam va thj trU'{Yng lao dQng
1. Van ban lu~t
- Lu~t Nguai lao dQng Vi~t Nam di lam vi~c (] nuac ngoai theo hqp
- BQ lu~t Lao dQng nam 1994, dii duge sua d6i, b6 sung nam 2002;
d6ng;
- Lu~t Nguai khuyc3t t~t nam 2010;
- Lu~t thanh nien so 53/2005/QH11 ngay 29/11/2005 eua Quae hQi nuae
CQng hoa Xii h¢i Chii nghia Vi¢t Nam, dii eo ffi¢t Chuang ve va:n de vi¢e lam
cho thanh nien_
2. Nghj djnh etia Chinh phti, quy~t djnh etia Thti tao-ng Chinh phti
- Nghi dinh s6 39/2003/NB-CP ngay 18/04/2003 eua Chinh phu quy
dinh ehi tiSt va hu6ng dful thi hanh rnQt s6 diSu eua BQ lu~t Lao dQng vS vi~e
lam-,
- Nghi dinh s6 23/CP ngay 18/4/1996 eua Chinh phu quy dinh ehi tiSt va
hu6ng d~n thi hanh rnQt s6 diSu eua BQ Lu~t Lao dQng vS nhiing quy djnh
rieng d6i v&i lao dQng nit;
- Nghi dinh s6 81/CP ngay 23/11/1995 eua Chinh phu quy dinh ehi tiSt va
hu6ng dful thi hanh rnQt s6 diSu eua BQ lu~t lao dQng vS lao dQng la ngum tan
tat- ,
- Nghi djnh s6 116/2004/NB-CP ngay 23/4/2004 eua Chinh phu sua d6i,
b6 sung rnQt s6 diSu eua Nghj dinh s6 81/CP ngay 23/11/1995 eua Chinh phu
quy dinh ehi tiSt va hu6ng ddn thi hanh rnQt s6 diSu eua BQ lu~t lao dQng vS lao
dQng la nguai tan t~t;
- QuySt dinh s6 71/2005/QD-TTg ngay 05/4/2005 eua Thu tu6ng Chinh
phu vS eo ehS qUID ly, diSu hanh v6n eho vay eua Quy qu6e gia vS vi~e lam;
- QuySt dinh s6 15/2008/QD-TTg ngay 23/1/2008 eua Thu tu6ng Chinh
phu sua d6i, b6 sung rnQt s6 diSu eua QuySt dinh s6 71/2005/QD-TTg ngay
5/4/2005;
176
- QuySt dinh s6 144/2007/QD-TTg eua Thu tuang Chinh phu ngay 31
thang 8 nam 2007 vS vi~e thanh l~p, quan ly va su d\!ng Quy h6 tfg vi~e lam
ngoai nu6c;
- QuySt dinh s6 7112009/QD-TTg ngay 29 thang 4 nam 2009 eua Thu
tuang Chinh phu phe duy~t DS an h6 tfg eae huy~n ngheo dAy m~nh xUdt khAu
lao dQng;
- QuySt dinh sB 5112008/QD-TTg ngay 24/4/2008 eua Thu tuang Chinh
phu vS ehinh saeh h6 tfg eua Nha nuae dBi vai eo sa san xudt kinh doanh danh
rieng eho nguai lao dQng la nguai tan t~t;
- Quyet djnh s6 103/2008/QD-TTg ngay 21/7/2008 eila Thu tUdng Chfnh
phil phe duy¢t de an "H6 trq thanh men hQc ngh~ va t~o vi~c lam giai do~
2008-2015";
- Quyet djnh s6 295/2010/QD-TTg ngay 26/02/2010 eua Thu tUdng
Chfnh phil phe duy~t dS an "h6 tfg ph\! nil hge nghS, t~o vi~e lam giai do~
2010-2015".
3. Thong to', Quy~t c1inh clla BQ, CO" quan ngang BQ
- Thong tu 03/LDTBXH-TT ngay 13/1/1997 eua BQ Lao dQng-Thuong
binh va Xii hQi huang dfut th\le hi~n mQt sB diSu eua Nghi dinh 23/CP ngay
18/4/1996;
- Thong tu 79/1999/TT-BTC ngay 6/11/1999 eua BQ Tai ehinh. huang
dfut th\le hi~n Nghi dinh 23/CP;
- Thong tu Lien bQ 03/TT-LB ngay 28/1/1994 eua Lien BQ Lao dQng
Thuong binh va Xii hQi - Y tS quy dinh eae diSu ki~n lao dQng eo h~i va eae
eong vi~e khong duge sir d\lng lao dQng nft;
- Thong tu lien tteh sB 19/2005/TTLT-BLDTBXH-BTC-BKHDT
Huang d~n thi hanh Nghi dinh sB 81/CP ngay 23 thang 11 nam 1995 va Nghi
dinh sB 116/2004/ND-CP ngay 23 thang 4 nam 2004 sua d6i, b6 sung mQt sB
diSu eua Nghi dinh sB 81/CP eua Chinh phu quy dinh ehi tiSt va huang dfut thi
hanh mQt sB diSu eua BQ Lu~t lao dQng vS lao dQng la nguai tan ~t;
- Thong tu lien tieh sB 14/2008/TTLT-BLDTBXH-BTC-BKHDT
Hu6ng dfut mQt sB diSu eua QuySt dinh sB 71/2005/QD-TTg ngay 05/04/2005
eua Thu tu6'ng Chinh phu vS eo ehS quan ly, diSu hanh vBn eho yay eua Quy
177
qude gia vS vi~e lam va QuySt dinh sd 15/QD-TTg ngay 23/1/2008 Sua d6i, b6
sung mQt sd diSu eua QuySt dinh sd 71/2005/QD-TTg ngay 5/4/2005;
- QuySt dinh sd 365/2004/QD-NHNN ngay 13/4/2004 eua Ngan hang
Nhil nuae Vi~t Nam eho yay vdn nguai lao dQng Vi~t Nam di lam vi~e 6 nuae
ngoai.
178
" . ,
' "
".,
."
A
A
Chuyende2
MQT s6 NQI DUNG CO' BAN VE
QUAN LY LAO BQNG VA BAO HIEM THAT NGHI~P
I. MQT s6 KHAI NI~M CO' BAN
1. NgllOi lao c1Qng la nguOi it nhftt du 15 tu6i, co kha nang lao dQng va
co giao k~t hqp dang lao dQng.
2. NgllOi sir dyng lao c1Qng la doanh nghi~p, co quan, t6 chuc ho~c ca
nhan, n~u la ca nhan tm it nhftt phai du 18 tu6i, co thue muOn, sir d\lng va tra
cong lao dQng.
3. NgllOi nllcYc ngoai la nguOi khong co quBc tich Vi~t Nam theo Lu~t
QuBc tich Vi~t Nam.
4. sA lao c1Qng cling nhu cac lO:;li s6 chuyen dung khac nhu: s6 hQ khfiu,
hQ chi~u ....ph\lc V\l cho cac dBi tuqng va cac m\lc dich khac nhau. S6lao dQng
la mQt lO:;li s6 chuyen dung cftp cho mQi nguOi lao dQng (trong dQ tu6i lao
dQng), la chUng etc dam bao cho nguai lao dQng co diI tu each tham gia vao
cae ho~t dQng trong thi truOng lao dQng.
5. NgllOi thit nghi~p tham gia bao hiSm thit nghi~p la nguOi dang
dong hao hiSm thftt nghi~p rna hi mftt vi~c lam ho~c chftm dm hqp dang lao
dQng, hqp dang lam vi~c nhung chua tim duQ'c vi~c lam.
II. NHirNG NQI DUNG CO' BAN VE BAo HIEM THAT NGHI~P
1. Ph~m vi va d6i tUQl1g ap d\log
a) Nguai lao dQng tham gia hao hi~m thftt nghi~p la cong dan Vi~t Nam
giao k~t cac lO:;li hqp dang lao dQng, hqp dang lam vi~c til 12 thang d~n 36
thang ho~c hqp dang lao dQng, hqp dang lam vi~c khong xac dinh thai hlilJl kS
ca nhfrng nguai duQ'c tuySn d\lIlg vao lam vi~c t:;li cac dan vi Sl;l nghi~p cua nha
nu6c tru6c ngay Nghi dinh sB 116/2003/Nf)-CP ngay 10 thang 10 nam 2003
cua Chinh phu quy dinh v~ tuySn d\lIlg, sir d\lIlg va quim ly can bQ, cong chuc
trong cae don vi SlJ nghi~p nhil nu6c;
Tntemg hqp nguOi dang huang luang huu h~g thang, trQ' cftp mftt suc lao
dQng h~g thang co giao k~t hqp dang lao dQng, hgp dang lam vi~c v6i nguOi sir
d\lIlg lao dQng khong thuQc dBi tuQ1lg tham gia hao hiSm thftt nghi~p.
179
h) Ngum sir d\lI1g lao dQng tham gia hilO hiSm th~t nghi~p la nguai sir
dVng lao dQng co sir d\lng til muai (10) nguai lao dQng tra len.
2. Dien ki~n huOng bao hi~m that nghi~p
Nguai th~t nghi~p dugc huang cac chS dQ hao hiSm th~t nghi~p khi co
dil 3 diSu ki~n sau:
- Dff dong hao hiSm th~t nghi~p du muai hai thang tra len trong vong hai
mum han thang truac khi hi m~t vi~c lam ho~c ch~m dUt hgp d6ng lao dQng
then quy djnh cua phap lu~t lao dQng ho~c chb dUt hgp d6ng lam vi~c then
quy diOO cua phap lu~t;
- Dff dang ky vOi Trung tam Gi6i thi~u vi~c lam nai dang lam vi~c khi bi
m~t vi~c lam, ch~m dUt hgp d6ng lao dQng ho~c hgp d6ng lam vi~c;
- Chua tim dugc vi~c lam sau 15 ngay tiOO then ngay lam vi~c kS tiI
ngay dang ky v6i Trung tam Gi6i thi~u vi~c lam.
3. Cae che dQ bao hi~m that nghi~p
a) Trf! cap that nghi¢p
- Trg c~p th~t nghi~p la khoan tiSn hfuIg thang dugc tra cho ngum lao
dQng tham gia hao hiSm th~t nghi~p khi hi th~t nghi~p co du diSu ki~n huang
hao hiSm th~t nghi~p;
- Muc trg c~p th~t nghi~p hfuIg thang hfuIg 60% muc hiOO quan tiSn
luang, tiSn cong thang dong hao hiSm th~t nghi~p cua sau thang liSn kS truac
khi hi m~t vi~c lam ho~c chb dirt hgp d6ng lao dQng then quy diOO cua phap
lu~t lao dQng ho~c chb dUt hgp d6ng lam vi~c then quy diOO eua phap lu~t vS
can bQ, cong chuc;
- Thai gian huang trg c~p th~t nghi~p tiI 03 dSn 12 thang, ph\! thuQc van
thai gian lam vi~c co dong hao hiSm th~t nghi~p cua nguai lao dQng.
- Ngum lao d¢ng dang huCmg trg cap that nghi~p co nhu cau hQc nghe
dugc h6 trg hQc nghe thlJc hi~n thong qua cac co sa d~y nghe. Muc h6 trg hQc
nghS cho ngum lao dQng hfuIg muc chi pha hQc nghS trlnh d¢ so cap then quy
djnh cua phap lu~t d~y nghe. Thm gian dugc h6 trg hQc nghS ph\! thu¢c van
thffi gian dao t~o nghe cua tUng nghe va cua tUng ngrrffi lao dQng OOung khong
qua 6 thang.
180
b) Ha tr{l h(Jc nghJ
c) H6 tr(1 tim vi?c lam
- Nguai thftt nghi~p dugc h6 trg tu vftn, gi&i thi~u vi~c lam miSn phi
th\lc hi~n thong qua Trung tam Gi6i thi~u vi~c lam;
- Thai gian dugc h6 trg tu vfu1, gi&i thi~u vi~c lam tiOO tiI ngay ngum
lao dQng dugc hUOng trg cftp thftt nghi~p h~ng thang va khong qua t6ng thm
gian rna nguOi lao dQng dugc hUOng trg cftp theo quy diOO.
d) Bao hi2m y Ii
- NguOi thftt nghi~p dugc huang ch~ dQ bao hi~m y t~; T6 chuc Bao hiSm
xa hQi dong bao hiSm y t~ cho nguai dang hUOng trg cftp thftt nghi~p.
4. ThOi di~m hUcYng bao hi~m thAt nghi~p
ThOi diSm hUOng cac ch~ dQ bao hiSm thftt nghi~p tinh tiI ngay thu muai
sau va tinh theo ngay lam vi~c k~ tiI ngay dang kY thftt nghi~p theo quy diOO.
5. T~m dirng hUcYng trQ' cAp thAt nghi~p
NguOi dang hUOng trg cftp thftt nghi~p bi ~ dimg hUOng trg cftp thftt
nghi~p khi khong thong bao hfulg thang v6i t6 chuc bao hiSm xa hQi v~ vi~c tim
ki~m vi~c lam trong thai gian huang trg cftp thftt nghi~p ho~c bi ~m giam.
6. ChAm dtfi hUcYng trq' cAp thAt nghi~p
Nguai dang hUOng trg cftp thM nghi~p bi chftm dUt hUOng trg cftp thftt
nghi~p trong cac truang hgp sau day: H~t thai h;;m hUOng trg cftp thftt nghi~p;
co vi~c lam; thlJc hi~n nghia V\l quan SlJ; hUOng luong huu; sau hai IAn tiI ch8i
nh~ vi~c lam do t6 chuc bao hiSm xa hQi gi6i thi~u rna khong co ly do chiOO
dang; khong thong bao hfulg thang v6i t6 chuc bao hiSm xa hQi v~ vi~c tim ki~m
vi~c lam trong thai gian huang trg cftp thftt nghi~p trong ba thang lien Wc; ra
nu&c ngoai dS dinh cu; chftp hanh quy~t djnh ap d\Ulg bi~n phap xli ly hanh
chinh t~i truang giao duOng, co sa giao d\lc, co sa chua b~nh ho~c chftp hanh
hiOO ph~t til nhung khong dugc hUOng an treo; bi ch~t.
7. Huang trq' cAp thAt nghi~p mqt lin
Nguai dang hUOng trg cftp thftt nghi~p co vi~c lam ho~c th\lC hi~n nghia
V\l quan S\l se dugc hUOng khoan trg cftp mQt IAn bfulg gia tri cua t6ng trg cftp
thftt nghi~p cua s8 thai gian dugc hUOng trg cftp thftt nghi~p con l~i.
8. Dong bao hi~m that nghi~p
181
a) Mac dong bao hiem that nghi¢p
Nguai lao dQng, nguai sir d\ll1g lao dQng dong b~g 1% tiSn luong, tiSn
cong thang dong bao hiSm thAt nghi~p. Nha nuac h3 trQ" ill ngan sach bAng 1%
quy tiSn luong, tiSn cong dong bao hiSm thAt nghi~p cua nhiing nguai lao dQng
tham gia bao hiSm thAt nghi~p va m3i nam chuySn mQt IAn.
b) Phtrung thue aong bao hiim that nghifp
- H~g thang, nguCri sir d\!ng lao dQng dong bao hiSm thAt nghi~p thea
muc quy dinh va trich tiSn luong, tiSn cong cua tUng nguai lao dQng thea muc
quy djnh dS dong cimg mQt hIc vao Quy Bao hiSm thAt nghi~p;
- HAng nam, Nha nuac chuySn mQt IAn tiI ngan sach nha nuac mQt
khoan kinh phi vao Quy bao hiSm thAt nghi~p thea muc quy dinh.
c) Tinh [(Ii thOi gian aong bao hiim that nghifp
- Sau khi chAm dill huang trQ" cAp thAt nghi~p thi thCri gian dong bao
hiSm thAt nghi~p truac do dii dUQ"c tinh dS huang trQ" cAp thAt nghi~p h~g
thang cua nguai lao dQng khong dUQ"c tinh dS huang trg cAp thAt nghi~p cho
IAn bi mAt vi~c lam ho~c chAm dm hQ"P dang lao dQng ho~c chAm dm hQ"P dang
lam vi~c tiSp theo.
d) Tiin [trung, tiin eong thang aong bao hiim that nghifp
- NguCri lao dQng thuQc d6i tUQ1lg thvc hi~n chS dQ tiSn luong do nha
nuac quy dinh thi tiSn luong thang dong bao hiSm thAt nghi~p la tiSn luong
thea ng~ch, b~c va cac khoan ph\! cAp chuc Vl), ph\! cAp tham nien vuqt khung,
ph\! cAp thfun nien nghS (nSu co);
- Nguai lao dQng dong bao hiSm thAt nghi~p thea chS dQ tiSn luong do
nguai sir d\!ng lao dQng quySt dinh thi tiSn luong, tiSn cong thang dong bao
hiSm thAt nghi~p la tiSn luong, tiSn cong ghi trong hQ"P dang lao dQng ho~c hQ"P
dang lam vi~c;
- TruOng hQ"P muc tiSn luong, tiSn cong thang quy dinh n~ tt'n cao hon
20 thang luong t6i thiSu chung thi muc tiSn luong, tiSn cong thang dong bao
hiSm thAt nghi~p bAng 20 thang muc luong t6i thiSu chung t~i thai diSm dong
bao hiSm thAt nghi~p.
9. Quy bao hi~m that nghi~p
a) Ngu8n hinh thanh Quy bao hiim that nghifp
182
- Nguai lao dQng dong, ngum sir d\lllg lao dQng dong 1% tiSn cong thang
dong bao hi~m th~t nghi~p. Nha nuac h6 trQ" tir ngan sach bAng 1% quy tiSn
luang, tiSn cong dong bao hi~m th~t nghi~p cua nhiing nguai lao dQng tham
gia bao hi~m th~t nghi~p;
- TiSn sinh Iai cua ho~t dQng dAu tu quy;
- Cac ngu6n thu hQ"P phap khac;
b) Sir dflng Quy Biio hiim that nghi?p
- Chi tra cac che dQ bao hi~m th~t nghi~p;
- Chi phi qmin Iy bao hi~m th~t nghi~p;
- DAu-tu d~bao-toan va tang truffilg quy thea quy dinh.
e) Quan Ij Quy biio hiim that nghi?p
- Bao hi~m xff hQi Vi~t Nam th\lc hi~n vi~c thu, chi, quan Iy Quy bao
hi~m th~t nghi~p va dUQ"C ma tai khoan tiSn giri Quy bao hi~m th~t nghi~p
t~i h~ th6ng Kho b~c Nha nuac va h~ th6ng Ngan hfmg thuang m~i cua Nha
nuac. 86 du trSn tai khoan tiSn giri dUQ"c huang lffi su~t tiSn giri thea quy
dinh eua Kho b~e Nha nuae va cae Ngan hang thuong m~i nha nuae;
- HAng nam, t8 chuc Bao hi~m xff hQi co trach nhi~m th\lc hi~n vi~c
quySt toan thu, chi Quy bao hi~m th~t nghi~p; chi quan Iy thea quy dinh.
10. Cae hanh vi bi nghiem eim
a) VS dong bao hi~m th~t nghi~p bao g6m cac hanh vi: khong dong dUng
muc thea quy dinh; dong khong dung thai gian; dong khong du s6 nguai thuQc
d6i tuQ1lg ap d\lng b~t bUQc;
b) Gian lan, gia m~o h6 sa trong vi~c th\lC hi~n bao hi~m th~t nghi~p;
c) Sir d\lng quy bao hi~m th~t nghi~p sai m\lC dich, sai chinh sach, sai
chS dQ;
d) Gay phiSn ha, tra ng~i, lam thi~t h~i dSn quySn va IQ"i ich hQ"P phap
cua nguai lao dQng, nguai sir d\lng lao dQng;
d) Bao cao sai S\l th~t, cung c~p sai I~ch thong tin, s6 Ii~u vS bao hi~m
th~t nghi~p.
11. Trinh t1!, tho t~c th1!c hi~n bao hi~m that nghi~p
183
a) Tham gia bdo hiem that nghi¢p
- Thm he;m tham gia bao hiem that nghi¢p:
Trong thai h~n ba mum (30) ngay tinh thea ngay lam vi~e, ke til ngay
giao kSt hqp d6ng lao dQng ho~c hqp d6ng lam vi~c, nguai sir d\ll1g lao dQng
phlri nQp h6 sa tham gia bao hiSm th&t nghi~p cho t6 chuc bao hi~m xa hQi.
- H6 sa tham gia bao hiSm th&t nghi~p:
+ Takhai ca nhan eua nguai lao dQng;
+ Danh sach ngum lao dQng tham gia bao hiSm th&t nghi~p do nguai su
d\lng lao dQng l~p.
b) Huing bdo hiem that nghi~p
* Dang IcY that nghi¢p
Trong thm he;m 7 ngay tfnh thea ngay lam vi¢c, ke tit ngay bj mat vi¢c
lam ho~c cham dUt hqp dong lao d¢ng ho~c hqp dong lam vi¢c, ngum lao dQng
phlri tfl!c tiep den Trung tAm Gim thi¢u vi¢c lam neri lam vi~c truac khi bj m&t
vi~c lam, ch&m dill hqp d6ng lao dQng ho~c hqp d6ng lam vi~c d~ dang ky that
nghi¢p.
* H6 S(J hUOng baa hiJm that nghi?p
- Ho sa hrrCmg bao hiem that nghi¢p bao gam:
+ Gi&y dS nghj hUOng bao hiSm th&t nghi~p;
+ Ban sao hqp dong lao d¢ng, hqp dong lam vi¢c dli het h~n ho~c thoa
thu~n cham dUt hqp dong lao dQng, hqp dong lam vi¢c, quyet djnh thai vi¢c
ho~c xac nh~n cua dcm vi cu6i cung tnrac khi that nghi¢p v~ vi¢c dcm phrrcmg
cham dUt hqp dong lao dQng, hqp dong lam vi¢c thea dung phap lu~t;
+ Dong thm, ngum lao dQng phai xuat trinh s6 Bao hi~m xli hQi co xac
nh~ cua Ca quan bao hi~m xli hQi v~ vi¢c dong bao hiem that nghi¢p.
- Ngum lao dQng bj that nghi¢p phai nQp day du ho sa huCmg bao hi~m
that nghi¢p trong thm h~n mum lam ngay tinh thea ngay lam vi¢c k~ tu ngay
dang ky that nghi¢p
* Gidi quye't huang baa hiJm that nghi?p
184
- Thai h~n giai quyet: Trong thai h~n hai muai ngay tinh thea ngay lam
vi~c, k~ tu ngay nh~n ho sa huang bao hi~m that nghi~p cua nguai lao d¢ng
theo quy dinh;
- Doi vm nhiing truOng hqp dugc huang cae che d¢ bao hi~m that
nghi¢p:
* Trq cap that nghi¢p
- Giam doc Trung tam Gim thi~u vi~c lam co trach nhi¢m xac dinh muc
huang, thai gian huang trg c~p th~t nghi¢p, dg thao Quyet dinh ve vi¢c huang
trg cap th~t nghi¢p clla tUng nguai lao dQng va trmh tl1Jc tiep Giam doc sa Lao
dQng- Thuang binh va Xii hQi ky quyet dinh;
- -Doi vm cac truOng hqp duqc huang khoarr--trg c~p mQt Ian theo quy
dinh thi Giam doc Trung tam Gim thi~u vi~c lam co trach nhi¢m xac dinh muc
huang trg c~p mQt lan, dg thao Quyet dinh ve vi¢c huang trg cap mQt Ian clla
tUng nguai lao dQng va trmh tl1Jc tiep Giam doc sa Lao dQng- Thuang binh va
Xii hQi ky quyet dinh.
* Tu van, gi6'i thi¢u vi¢c lam
Sau khi nh~n dugc Quyet dinh Clla Giam doc sa Lao dQng- Thuang binh
va Xii hQi ve vi¢c huang trg c~p th~t nghi~p clla nguai that nghi¢p, Giam doc
Trung tam Gim thi¢u vi~c lam t6 chuc tu van, giai thi~u vi~c lam mi~n phi cho
nguai lao dQng dang huang trg c~p that nghi~p thea quy dinh.
* H6 trq ht;Jc nghe'
Nguai lao dQng dang huang trg cap that nghi~p co nhu cau hQc nghe thi
phai lam dan girl Trung tam Gim thi~u vi~c lam. Giam d6c Trung tam Gim
thi¢u vi¢c lam co trach nhi~m xac dinh nghe, muc h6 trg hQc nghe, thai gian
hQc nghe, nm hQc nghe, dl! thao Quyet dinh ve vi~c h6 trg hQc nghe doi vm
nguai dang huang trg cap that nghi~p va trmh tl1Jc tiep Giam doc sa Lao dQng
Thuang binh va Xii hQi ky quyet dinh.
* D6i vm nhiing truCmg hQP khong dugc hubng cac che dQ bao hi~m th~t
nghi¢p: Trung tAm Gim thi¢u vi¢c lam phai tra Uri bfutg van ban va neu ra 1y
do.
c) Chuyen huUng bao hilm that nghi~p
185
* Chuyen nai huang bao hiem that nghi¢p trUtYc khi ngutJi lao dt)ng co
Quyet dinh huang trr; cap that nghi¢p
TruC1ng hqp nguOi lao d9ng khi dang ky that nghi~p co nhu cau chuy~n
den tinh, thanh pho trge thu¢c Trung u
* Chuyen nai huang trr; cap that nghi¢p sau khi co Quyet dinh huang trr;
cap that nghi¢p:
Trong thOi gian dang huang trg cap that nghi~p, nguOi lao d¢ng co nhu
cau chuy~n den tinh, thfmh pho trge thu¢c Trung u
NguOi lao dQng dang huang trg cap that nghi~p thuQC truC1ng hqp t~m
dUng huang trg cap that nghi¢p, Giam doc Trung tam Gim thi¢u vi¢c lam neri
nguOi lao d¢ng dang huang trg cap that nghi~p co tnich nhi~m dv thao QuySt
dinh t~ dimg huang trg cap that nghi~p trlnh tIVc tiep Gillin dBc Sa Lao
dQng- Thuong hinh va Xii hQi kY quySt dinh;
Tiep tl:lc huang trq cap that nghi¢p hang thang: Giam doc Trung tam
Gim thi¢u vi¢c lam neri nguOi lao d¢ng dang t~m dUng huang trq cap that
nghi~p co tnich nhi~m dv thao QuySt dinh tiep tl;lc huang trg cap that nghi~p
trlnh trgc tiep Gillin dBc Sa Lao dQng - Thuong hinh va Xii hQi kY quySt dinh.
i/) Trinh tl!, thu tlJ,C cham dfa hlllmg trl! cap that nghi~p
NguOi lao d9ng dang huang trg cap that nghi¢p bi cham dUt huang trq
cap that nghi¢p theo quy dinh, Giam doc Trung tam Gim thi¢u vi¢c lam neri
nguOi lao d¢ng dang huang trg cap that nghi~p co tnich nhi~m dg thao QuySt
dinh cham dUt huang trq cap that nghi¢p trlnh trgc tiep Giam doc sa Lao d¢ng
Thu
186
d) Trinh tl!, thu tl:lC t{lm ditng hlllmg trl! cap that nghi~p
12. Quy dinh chuy~n ti~p v~ tr(1 cap thoi vi~c, tr(1 cap mat vi~c lam
Thai gian nguai lao dQng dong bao hiSm th~t nghi~p khong dugc tinh
dS hUOng trg c~p thoi vi~c ho~c trg c~p m~t vi~c lam.
13. QUY~D v~ trach Dhi~m clla cac ca DhaD va ttl chuc troDg vi~c
thl!c hi~n bao hi~m that nghi~p
a) Doi vOi ngllOi lao dt)ng
* QuyJn cua nguiJi lao a9ng
- Bugc nh~n va xac nh~n dAy du vS dong bao hiSm th~t nghi~p trong S6
Bao hiSm xa hoi;
- Bugc hUOng dAy du, kip thm chS dQ bao hiSm thAt nghi~ quy dinh;
- Bugc uy quySn cho ngum khac nh~ trg c~p th~t nghi~p hang thang;
- Yeu cAu nguai sir d\lng lao dQng cung c~p thong tin vS vi~c dong bao
hiSm th~t nghi~p; yeu cAu ca quan lao dQng, t6 chuc Bao hiSm xii hQi cung c~p
thong tin lien quan dSn bao hiSm th~t nghi~p;
- KhiSu n~i, t6 cao;
- Cac quySn khac thea quy dinh cua phap lu~t;
* Trach nhi¢m cua nguai lao a{Jng
- Bong boo hiSm th~t nghi~ du va dUng theo quy dpm ~ khoan 1 BiSu 102
Lu~t Bao hiSm xa hQi;
- Th\lc hi~n quy dinh v8 vi~c l~p h6 sa tham gia bao hiSm th~t nghi~p;
- Bao quan, sir d\lIlg S6 Bao hiSm xii hQi quy djnh;
- Bang kY v6'i ca quan lao dQng khi bi m~t vi~c lam, ch~m dirt hgp d6ng
lao dQng ho~c hgp d6ng lam vi~c;
- HfuIg thang thong bao v6'i ca quan lao dQng v8 vi~c tim vi~c lam trong
thm gian dang hUOng trg c~p th~t nghi~p;
- Nh~ vi~c lam ho~c tham gia khoa hQc nghS phil hgp khi dugc ca quan
lao dQng giOi thi~u trong thm gian hUOng trg c~p th~t nghi~p.
b) Trach nhi~m cua nguOi sa d,!ng lao d~ng vi' biio hi€m that nghifp
- Ph6i hqp vm td chuc cong doan co sa de tuyen truyen, phd bien chinh
sach bao hiSm th~t nghi~p va thl!C hi¢n dung cac quy dinh ve tham gia bao
187
hiSm that nghi~p; dung bao hiSm that nghi~p thea quy dinh cua phap lu~t v~
bao hiSm that nghi~p;
- Xuat trinh cac tai li~u, h6 sa va cung cap thong tin lien quan thea yeu
cAu cua cO' quan Nha nu6c co thfun quySn khi co kiSm tra, thanh tra vS bao
hiSm that nghi~p;
- Cung cap bim sao ho~c xac nh~n v~ vi~c dan phu<1Ilg chAm dlit hqp
d6ng lao dQng, hqp d6ng lam vi~c ho~c xac nh~ v~ vi~c ngum lao dQng bi mAt
vi¢c lam cho nguai lao dQng ch~m nhat 2 ngay k~ ttt ngay nguai lao dQng mat
vi~c lam ho~c chAm dlit hqp d6ng lao dQng, hqp dAng lam vi~c; thl!c hi~n vi~c
xac nh~n ho~c chat s6 bao hi~m xii hQi cho nguOi lao dQng d~ nguOi lao dQng
kip hoan thi~n hA SO' hu&ng bao hiSm that nghi~p thea quy dinh;
nghi~p sau 2 ngay (tfnh thea ngay lam vi¢c) k~ tll ngay ngum lao dqng yeu can;
- Cung cAp thong tin cho ngum lao dQng v~ vi~c dong bao hiSm that
- Huang dan ngum lao dQng khi bi mat vi~c lam ho~c cham dm hqp
dAng lao dQng, hqp dAng lam vi~c d~ ngum lao dQng dang ky that nghi~p, nQp
h6 sCi huang bao hiSm that nghi~p vOi trung tam gi6i thi~u vi~c lam thea quy
dinh;
- Thgc hi¢n che dQ bao cao dinh kY.
c) Trach nhi~m cua SiY Lao dt)ng- Thuung binh va Xii ht)i
- Chu tri, ph6i hqp v6i cac cCi quan lien quan tuyen truySn, ph6 biSn chS
- Chi d~o cac d<1Il vi lIVc thuQc, Trung tam GiOi thi¢u vi¢c lam, cac co sa
d~y nghe t6 chuc thl!c hi¢n chinh sach bao hi~m that nghi¢p tren dia ban;
dQ, chinh sach, phap lll~t vS boo hiSm that nghi~p;
- Quyet dinh huang trq cap that nghi¢p, quyet dinh ho trq hQc nghe,
quyet dinh t~m dUng huang trq cap that nghi~p, quyet dinh tiep tl.Jc hubng trq
cap that nghi~p, quyet dinh ch~m dUt hubng trq cap that nghi¢p cho nguai that
nghi¢p thea quy dinh cua phap lu~t;
nghi~p;
- Theo doi, thanh tra, kiSm tra thgc hi~n phap lu~t vS bao hiSm that
- Thl!C hi¢n che dQ bao cao dinh kY.
d) Trach nhifm cUa Btio hi2m xII h9i linh, thanh phd tn!c thw)c
Trung uung
188
- TiSp nh~ h6 sa cua ngum sir dVng lao dQng dang kY tham gia va dong baa
hiSm th~t nghi~p; t6 chuc thu bao hiSm th~t nghi~p theo quy dinh cua phap lu~t;
- Th\lc hi~n vi~c ch5t va tra s6 bao hiSm xii hQi vS vi~c dong bao hiSm
th~t nghi~p cho nguai lao dQng ch~ nh~t 05 ngay hUn vi~c, kS tir ngay nh~
duQ'c yeu cftu;
- T6 chuc chi tra trQ' c~p th~t nghi~p, c~p the bao hiSm y tS va giai quySt
quySn IQ'i vS bao hiSm y tS cho nguOi hu6ng chS dQ bao hiSm th!t nghi~p;
- Th\lc hi~n chi h6 trQ' tim kiSm vi~c lam cho Trung tam Gi6i thi~u vi~c
lam thtrQc So' Lao dOng-Thuang binh va Xii hOi va chi h6 trQ' hQc nghS cho Ca
So' dao ~o nghS tren dia ban;
- Dirng chi tra cac khoan trQ' c!p th!t nghi~p, hB trQ' hQc nghS, h6 trQ' tim
kiSm vi~c lam, thu h6i the bao hiSm y tS d5i v6i nguai lao dOng dang huang
trq cap that nghiep khi co quySt dinh cua Giam d5c sa Lao dOng-Thuang binh
va Xii hQi;
- Thl!c hi¢n che dQ bao cao dinh ky;
- Ph5i hQ'P vai So' Lao d¢ng-Thuang binh va Xii hOi va ca quan lien quan
d~ t6 chuc tuyen truySn, ph6 biSn phap lu~t, giai quySt nhUng vuang m~c phat
sinh vS bao hiSm th!t nghi~p.
d) Traeh nhi¢m ella Trung tam GiOi thi¢u vi~c lam
- T6 chuc tiep nh~n dang ky that nghi¢p, he sa huang bao hi~m that
nghi¢p, xem xet va thlJc hi¢n cac thu t\lc giai quyet che d¢ bao hi~m that
nghi¢p thee quy dinh t~i Thong tu nay;
- T6 chuc cong tac thong tin, tuyen truyen chfnh sach, phap lu~t ve bao
hi~m that nghi¢p;
- T6 chuc tu van, giai thi¢u vi¢c lam cho nguOi dang huang bao hi~m
that nghi¢p; t6 chuc d~y nghe phil hqp cho nguOi dang huang bao hi~m that
nghi¢p;
- LUll tm he sa cua nguOi lao d¢ng thee quy dinh;
- Thl!c hi¢n ch€ d¢ bao cao dinh kY.
III. NQI DUNG CO' BAN VB TUYEN D1)NG vA QUAN LY LAO D()NG
189
1. TUy~o dl}og va qUaD It lao dQog Vi~t Nam cho cac doaoh nghi~p,
.
t8 ch uc tai Viet Nam
.
1.1. TuyJn dflng lao i1~ng Viit Nam cho cae doanh nghiip, ta chfrc
trong nUde hay nUde ngoai t(li Viit Nam
a) Thong bao nhu cdu tuydn lao d9ng
it nh~t 7 ngay truac khi nh~ hB sa dang IcY d\l tuySn, nguai sir d\ll1g lao
dQng phai thong bao yeu c~u tuySn d\ll1g lao dQng tren mQt trong cae phuong
ti~n thong tin d~i chung (BaD trung uong ho~e dia phuong, Dai phit thanh
Trung uong ho~c dia phuong, Dai truySn hinh Trung uang ho~c dia phuong)
va niem ySt t~i tIV so 0 nai thu~ ti~n cho nguiri lao dQng biSt vS nhu c~u
tuySn lao dQng.
b) H6 sO' dang leY d¥ tuydn lao d9ng, g6m co
- PhiSu dang kY d\l tuySn lao dQng theo m~u quy dinh;
- Ban sao s6 lao dQng (khong cAn cong chUng), truang hgp chua co s6
lao dQng thi phai co sa ySu ly lich theo m~u do BQ Lao dQng - Thuang binh va
Xii hQi quy dinh;
- Ban sao van b~ng, chUng chi theo yeu c~u cua vi tri d\l tuySn (khong
cAn cong chimg); gi~y khfun sue kh6e do ca quan y tS co thAm quySn cdp;
- Cae gi~y khac do nguiri sir d\IDg lao dQng quy dinh do tinh chdt
nghiem ng~t eua eong vi~e.
c) Vi?c nhtJn va Ira lr;zi h6 sa dang kY d¥ tuydn lao d9ng
- Nguiri lao dQng phai nQp hB sa dang IcY d\l tuySn lao dQng cho nguiri
sir d\lng lao dQng;
- Nguai sir d\lng lao dQng nh~ hB sa dang kY d\l tuySn lao dQng phai s6
theo dai va co gidy bien nh~ trao cho nguai lao dQng, trong gidy bien nh~
phai ghi ra ngay, thang, nam nh~n hB sa, hB sa bao gBm nhiing gi va thai h~
.,
tuyen;
- Sau m6i dgt tuySn, nguiri sir d\ll1g lao dQng co trach nhi~m thong bao
kSt qua tuySn cho timg nguiri lao dQng tham gia dV tuySn; trong thOi h~ 30
ngay, kS tir ngay thong bao kSt qua tuySn, nguai ~ao dQng khong tr6ng tuySn
ho~c khong dSn d\l tuySn co yeu c~u ldy l~i hB sa dang IcY d\l tuySn lao d9ng
190
thi nguai sir d\lIlg lao dQng phai tra l~i hB sa dang kY dg tuySn lao dQng va thu
l~i gidy bien nh~.
d) Chi phi tuyJn lao Ql)ng
Nguai sir d\lng lao dQng chiu tnich nhi~m chi phi chi vi~c tuySn lao
dQng (trir hB sa dang ky dg tuySn lao dQng) va dugc h~ch toan vao gia thanh
ho~c phi lUll thong.
d) Thong bao danh sach lao Ql)ng Qo. tuyJn
Trong thai h~ 7 ngay sau khi kSt thuc m6i dgt tuySn lao dQng, tit ca
nguai sir d\lIlg lao dQng phai thong bao danh sach lao dQng dii tuySn dugc vOi
Sa Lao dQng - Thuang hinh va Xa hQi dja phuong sa t~i ho~c Ban quart ly khu
cong nghi~p, khu chS xudt, khu cong ngh~ cao (dBi vai cac doanh nghi~p
thuQc Ban quart ly khu chS xUdt, khu cong ngh~ cao) theo m~u quy dinh.
e) Chi Ql) bao cao
Truac ngay 5 thang 7 va ngay 5 thang 1 hfu1g nam, nguai sir d\lng lao
dQng co trach nhi~m bao cao dinh k:Y 6 thang d~u nam va ca nam vS So' Lao
dQng - Thuong binh va Xii hQi dja phuong sa t~i va cae BQ, nganh quan ly va
Ban quan ly khu cong nghi~p, khu chS xUdt, khu cong ngh~ cao (dBi vai cac
doanh nghi~p thuQc Ban qmin ly khu cong nghi~p, khu chS xudt, khu cong
ngh~ cao) thea mau quy dinh.
. Nam
1.2 Quiin lj lao iJ9ng Viit Nam lam viie trong eae doanh nghiip, t8
.
chuc tai Viet
a) Khai trinh sUo d1:lng lao Ql)ng khi doanh nghi¢p b&t Qdu hor;zt Ql)ng va
lao Ql)ng khi doanh nghi¢p cham dm hor;zt
bao cao vi¢c cham dm sUo d1:lng
Qr}ng:
- Trong thai h~ 30 ngay, kS til ngay doanh nghi~p b~t d~u ho~t dQng,
nguai sir d\lIlg lao dQng phiii khai trinh vi~c sir d\lIlg lao dQng v6i Sa Lao
dQng- Thuong binh va Xii hQi dia phuong So' ~i vS sB lUQ1lg va chdt lUQ1lg lao
dQng cua doanh nghi~p minh;
- Trong thai h~n 30 ngay, kS til ngay doanh nghi~p chfun d