1
GIÁO DỤC
ĐỊA PHƯƠNG
THÀNH PHỐ HÀ NỘI
UỶ BAN NHÂN DÂN THÀNH PHỐ HÀ NỘI
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
Trần Thế Cương (Tổng Chủ biên)
Trần Ngọc Điệp (Chủ biên)
Tiêu Thị Mỹ Hồng – Dương Thị Oanh – Mai Thị Phương
Nguyễn Hoài Thu – Đoàn Quỳnh Thương
2
Hướng dẫn sử dụng
Mở đầu:
Xác định nhiệm vụ,
vấn đề học tập học sinh
cần giải quyết; kết nối với
những điều học sinh đã
biết; nêu vấn đề nhằm kích
thích tư duy, tạo hứng thú
đối với bài mới.
Kiến thức mới:
Thông qua các hoạt động
học tập, học sinh khai thác, tiếp
nhận được kiến thức mới.
Luyện tập:
Đưa ra các câu hỏi, bài
tập thực hành để củng cố
kiến thức, rèn luyện các
kĩ năng gắn với kiến thức
vừa học.
Vận dụng:
Đưa ra các tình huống,
vấn đề trong thực tế, giúp
học sinh có thể sử dụng
kiến thức, kĩ năng đã học
để xử lí tình huống.
Mục tiêu:
Nhấn mạnh về yêu cầu
cần đạt, năng lực và phẩm
chất, thái độ học sinh cần
đạt được sau khi học.
3
Lời nói đầu
Các em học sinh thân mến!
Các em đang sống và học tập ở Hà Nội – Thủ đô ngàn năm
văn hiến.
Để giúp các em hiểu rõ hơn về vùng đất mình đang sống,
Tài liệu Giáo dục địa phương thành phố Hà Nội – lớp 10 được
biên soạn nhằm cung cấp cho các em những kiến thức cơ bản về
văn hoá, lịch sử, địa lí, kinh tế, xã hội, môi trường, hướng nghiệp,...
của Hà Nội.
Tài liệu gồm 7 chủ đề, mỗi chủ đề được xây dựng theo cấu trúc
đảm bảo tính logic giữa các hoạt động: Mở đầu – Kiến thức mới –
Luyện tập – Vận dụng.
Các em sẽ có thêm hiểu biết về nơi mình đang sống, thêm yêu
quê hương, có ý thức tìm hiểu và vận dụng những điều đã học để
góp phần giải quyết những vấn đề của địa phương.
Hi vọng tài liệu này sẽ mang lại cho các em những kiến thức
hay, dễ hiểu và những trải nghiệm thú vị.
CÁC TÁC GIẢ
4
Mục lục
Trang
Chủ đề 1. Giá trị lịch sử, văn hoá truyền thống của Hà Nội 5
Chủ đề 2. Giải pháp bảo tồn và phát huy văn hoá truyền thống của Hà Nội 12
Chủ đề 3. Học sinh Hà Nội tìm hiểu về năng lực pháp luật 17
của người lao động
Chủ đề 4. Học sinh Hà Nội tham gia phòng, chống tệ nạn xã hội 26
Chủ đề 5. Đô thị hoá với phát triển bền vững ở thành phố Hà Nội 34
Chủ đề 6. Các ngành kinh tế chủ yếu của Hà Nội 42
Chủ đề 7. Hệ sinh thái đa dạng của thành phố Hà Nội 48
Giải thích thuật ngữ 59
Nguồn tư liệu ảnh 63
5
Mục tiêu
chủ đề
1
Trải qua quá trình lịch sử lâu đời, Hà Nội đã kết tinh nên những giá trị lịch sử và
văn hoá truyền thống. Những giá trị đó đã tạo nên một Hà Nội hào hùng, hoà chung
vào dòng chảy của lịch sử, văn hoá dân tộc.
?Dựa vào kiến thức đã học và hiểu biết của bản thân, em hãy nêu những giá trị
lịch sử và văn hoá truyền thống của Hà Nội mà em biết.
1 Vị thế thủ đô của Hà Nội trong lịch sử dân tộc
Hoà chung vào dòng chảy của lịch sử dân tộc, Hà Nội đã tạo nên nhiều giá trị
lịch sử tốt đẹp. Một trong những giá trị lịch sử tiêu biểu nhất của Hà Nội đó là vị thế
thủ đô trong phần lớn tiến trình lịch sử của đất nước ta.
a. Kinh đô Cổ Loa
Trong lịch sử, vùng đất Cổ Loa (huyện Đông Anh) đã hai lần được chọn làm kinh đô
của đất nước ta vào thời Âu Lạc (208 TCN – 179 TCN) và thời Ngô (939 – 944).
Sau thắng lợi của cuộc kháng chiến chống quân Tần xâm lược, An Dương Vương
lập nên nước Âu Lạc và chọn Cổ Loa (nay thuộc huyện Đông Anh) làm kinh đô. Tại
kinh đô mới, An Dương Vương cho xây dựng thành Cổ Loa, vừa là trung tâm chính trị,
vừa là phòng tuyến bảo vệ quốc gia. Từ đây, vùng đất Hà Nội bắt đầu đi vào lịch sử
dân tộc với vị thế là kinh đô của đât nước.
– Trình bày được những giá trị lịch sử của Hà Nội.
– Nêu lên được những giá trị văn hoá truyền thống của Hà Nội.
– Liên hệ trách nhiệm của học sinh trong việc phát huy những giá trị lịch sử và văn hoá
truyền thống của Hà Nội trong thời đại ngày nay.
Giá trị lịch sử, văn hoá truyền thống
của Hà Nội