Tài liệu Hóa học: Hóa hữu cơ
lượt xem 15
download
Nhằm giúp các bạn có thêm tài liệu phục vụ nhu cầu học tập và ôn thi Hóa học, mời các bạn cùng tham khảo "Tài liệu Hóa học: Hóa hữu cơ" dưới đây. Nội dung tài liệu hướng dẫn các bạn cách nhận biết các chất hữu cơ, nhận biết một số hợp chất hữu cơ. Hy vọng đây là tài liệu tham khảo hữu ích cho các bạn.
Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!
Nội dung Text: Tài liệu Hóa học: Hóa hữu cơ
- TÀI LIỆU HÓA HỌC HÓA H ỮU C Ơ A. NHẬN BIẾT CÁC CHẤT HỮU CƠ (Tổng quát) Chất muốn Thuốc Hiện Phản ứng nhận biết thử tượng Hợp chất có Phai màu CH2 = CH2 + Br2 → BrCH2 – CH2Br liên kết C = C dd Brom nâu đỏ CH ≡ CH + 2Br2 → Br2CH – CHBr2 hay − C ≡ C − OH OH Br Br Phenol + 3Br2 + 3HBr Kết Br (keá t tuû a traé ng) dd Brom tủa NH2 trắng NH2 Br Br Anilin + 3Br2 + 3HBr Br (keá t tuû a traé ng) Hợp chất có 3CH2 = CH2 + 2KMnO4 + 4H2O liên kết C = C → 3HOCH2−CH2OH + 2MnO2 + 2KOH dd Phai −C ≡ C − 3CH≡ CH+8KMnO4 → 3HOOC−COOH + 8MnO4↓+8KOH KMnO4 màu tím CH3 COOK Ankyl benzen + 2KMnO 4 H2O + 2MnO2 +KOH+H2O 80-1000 C Ankin có liên Kết tủa kết ba đầu R−C≡ C−H + Ag[(NH3)2]OH → R−C≡ C−Ag↓ + H2O + 2NH3 mạch vàng nhạt Hợp chất có R − CH = O + 2Ag[(NH3)2]OH nhóm dd → R − COONH4 + 2Ag↓ + H2O + 3NH3↑ – CH = O: AgNO3 CH2OH−(CHOH)4−CHO + Ag2O Andehit, trong t0 ,ddNH3 Kết tủa Ag CH2OH−(CHOH)4−COOH + 2Ag↓ glucozơ, NH4OH mantôzơ (phản ứng (Phản ứng này nhận biết nước tiểu bệnh tiểu đường có chứa glucozơ) (Ag2O) tráng bạc) HCOOH+2Ag[(NH3)2]OH→(NH4)2CO3 + 2Ag↓ +H2O+2NH3 Axit fomic ddNH3 Hay: HCOOH + Ag2O CO2 + 2Ag↓ + H2O Este formiat HCOOR+2Ag[(NH3)2]OH→(NH4)2CO3 + 2Ag↓ +ROH+2NH3 H – COO – R Hợp chất có ↓ Cu2O đỏ t0 R−CHO + 2Cu(OH)2 RCOOH + Cu2O↓ + 2H2O nhóm –CH= O gạch Ancol đa chức (có ít nhất 2 Cu(OH)2 Tạo dd màu xanh CH2 − OH HO − CH2 CH2 − OH HO − CH2 nhóm – OH lơ trong CH − OH + Cu(OH)2 + HO − CH ] CH − O − Cu − O − CH + 2H2O gắn vào 2 C suốt CH2 − OH HO − CH2 CH2 − OH HO − CH2 ^ liên tiếp) Anđehit dd Kết tủa R − CHO + NaHSO3 → R − CHOH − NaSO3↓ NaHSO3 dạng kết Metyl xêton bảo hòa tinh Hợp chất có H 2R − OH + 2Na → 2R − ONa + H2 ↑ Sủi bọt khí 2R − COOH + 2Na → 2R − COONa + H2 ↑ linh động: axit, Na, K không màu 2C6H5 − OH + 2Na → 2C6H5 − ONa + H2 Ancol, phenol Trang 1
- TÀI LIỆU HÓA HỌC HÓA H ỮU C Ơ B. NHẬN BIẾT CÁC CHẤT HỮU CƠ (Chi tiết) Thuốc Hiện Chất Phản ứng thử tượng Sản phẩm sau PƯ Ankan Cl2/ás làm hồng CnH2n+2 + Cl2 as CnH2n+1Cl + HCl giấy quỳ ẩm dd Br2 Mất màu CnH2n + Br2 → CnH2nBr2 dd KMnO4 mất màu 3CnH2n + 2KMnO4 + 4H2O → 3CnH2n(OH)2 + 2MnO2 + 2KOH Anken Sp cho pứ PdCl2 ,CuCl 2 Khí Oxi tráng 2CH2 = CH2 + O2 CH3CHO gương Ankađien dd Br2 Mất màu CnH2n−2 + 2Br2 → CnH2nBr4 dd Br2 Mất màu CnH2n−2 + 2Br2 → CnH2nBr4 dd KMnO4 mất màu 3CH≡ CH+8KMnO4 → 3HOOC−COOH + 8MnO4↓+8KOH AgNO3/NH3 kết tủa HC ≡ CH + 2[Ag(NH3)2]OH → Ag − C ≡ C − Ag↓ + 2H2O + 4NH3 Ankin (có nối 3 màu vàng R−C ≡ C−H + [Ag(NH3)2]OH → R−C ≡ C−Ag↓ + H2O + 2NH3 đầu mạch) nhạt dd CuCl kết tủa CH ≡ CH + 2CuCl + 2NH3 → Cu − C ≡ C − Cu↓ + 2NH4Cl trong NH3 màu đỏ R − C ≡ C − H + CuCl + NH3 → R − C ≡ C − Cu↓ + NH4Cl CH3 COOK dd KMnO4, Toluen Mất màu H2O + 2MnO2 +KOH+H2O t0 + 2KMnO 4 80-1000 C CH = CH2 CHOH = CH2OH Stiren dd KMnO4 Mất màu + 2MnO2 + 2H2O + 2KMnO 4 + 4H2O ↑ không Ancol Na, K 2R − OH + 2Na → 2R − ONa + H2 ↑ màu Cu (đỏ), t0 R − CH2 − OH + CuO R − CH = O + Cu + H2O Ancol CuO (đen) Sp cho pứ bậc I t0 tráng R − CH = O + 2Ag[(NH3)2]OH gương → R− COONH4 + 2Ag↓ + H2O + 3NH3 Cu (đỏ), Ancol CuO (đen) Sp không t0 R − CH2OH − R′ + CuO R − CO − R′ + Cu + H2O bậc II t0 pứ tráng gương Ancol dung dịch CH2 − OH HO − CH2 CH2 − OH HO − CH2 ] đa chức Cu(OH)2 màu xanh CH − OH + Cu(OH)2 + HO − CH CH − O − Cu − O − CH + 2H2O ^ lam CH2 − OH HO − CH2 CH2 − OH HO − CH2 NH2 NH2 Tạo kết Br Br Anilin nước Brom + 3Br2 + 3HBr tủa trắng Br (keá t tuû a traé ng) AgNO3 R − CH = O + 2Ag[(NH3)2]OH ↓ Ag trắng trong NH3 → R − COONH4 + 2Ag↓ + H2O + 3NH3↑ Cu(OH)2 0 0 ↓ đỏ gạch RCHO + 2Cu(OH)2 + NaOH t RCOONa + Cu2O↓ + 3H2O NaOH, t Anđehit dd Brom Mất màu RCHO + Br2 + H2O → RCOOH + 2HBr Andehit no hay ko no đều làm mất màu n ước Br2 vì đây là phản ứng oxi hóa khử. Muốn phân biệt andehit no và không no dùng dd Br2 trong CCl4, môi trường CCl4 thì Br2 không thể hiện tính oxi hóa nên chỉ phản ứng với andehit không no Trang 2
- TÀI LIỆU HÓA HỌC HÓA H ỮU C Ơ Thuốc Hiện Chất Phản ứng thử tượng Axit Quì tím Hóa đỏ cacboxylic CO32− ↑ CO2 2R − COOH + Na2CO3 → 2R − COONa + CO2↑ + H2O Hóa xanh Số nhóm − NH2 > số nhóm − COOH Aminoaxi Hóa đỏ Số nhóm − NH2 < số nhóm − COOH t Không đổi Số nhóm − NH2 < số nhóm − COOH CO32− ↑ CO2 2H2N−R−COOH + Na2CO3 → 2H2N−R−COONa + CO2↑ + H2O Amin Quì tím Hóa xanh dd xanh Cu(OH)2 2C6H12O6 + Cu(OH)2 → (C6H11O6)2Cu + 2H2O lam Cu(OH)2 CH2OH − (CHOH)4 − CHO + 2Cu(OH)2 + NaOH ↓ đỏ gạch t0 Glucozơ NaOH, t0 CH2OH − (CHOH)4 − COONa + Cu2O↓ + 3H2O AgNO3 / CH2OH − (CHOH)4 − CHO + 2Ag[(NH3)2]OH ↓ Ag trắng NH3 → CH2OH−(CHOH)4−COONH4 + 2Ag↓ + H2O + 3NH3↑ dd Br2 Mất màu CH2OH−(CHOH)4−CHO + Br2→ CH2OH−(CHOH)4−COOH+2HBr sản phẩm tham gia C12H22O11 + H2O → C6H12O6 + C6H12O6 Thuỷ phân Saccaroz pứ tráng Glucozơ Fructozơ ơ gương C12H22O11 Vôi sữa Vẩn đục C12H22O11 + Ca(OH)2 → C12H22O11.CaO.2H2O dd xanh Cu(OH)2 C12H22O11 + Cu(OH)2 → (C12H22O11)2Cu + 2H2O lam dd xanh Cu(OH)2 C12H22O11 + Cu(OH)2 → (C12H22O11)2Cu + 2H2O Mantozơ lam C12H22O11 AgNO3 / ↓ Ag trắng NH3 sản phẩm tham gia Thuỷ phân C12H22O11 + H2O → 2C6H12O6 (Glucozơ) pứ tráng gương sản phẩm tham gia Thuỷ phân (C6H10O11)n + nH2O → nC6H12O6 (Glucozơ) pứ tráng Tinh bột gương (C6H10O5)n Tạo dung dịch màu xanh tím, khi đun nóng màu xanh tím biến mất, khi để ddịch iot nguôi màu xanh tím lại xuất hiện Cách nhận biết 1 số hợp chất hữu cơ: (tổng hợp từ "Bài tập lý thuyết và thực nghiệm Hóa học tập II Cao Cự Giác) 1. Hidrocacbon no (ankan, xicloankan): * Có thể nhận biết ankan và xicloankan (n>=5) bằng tính trơ hóa học với hầu hết các thuốc thử thông thường như không làm mất màu dd nước Br2, KMnO4... và cũng không tan trong axit H2SO4 *Các xicloankan (n>=4) tan trong H2SO4 đặc, làm mất màu Br2 trong CCl4 nhưng không làm mất màu dd KMnO4 Các hidrocacbon có 14 nguyên tử C tồn tại ở thể khí 2. Hidrocacbon không no (anken, ankadien, ankin): *Tan trong H2SO4 đặc * Nhận biết tính không no: làm mất màu dd Br2 (nâu đỏ), dd KMnO4 (tím) do phản ứng cộng và phản ứng oxi hóa không Trang 3
- TÀI LIỆU HÓA HỌC HÓA H ỮU C Ơ hoàn toàn *Nhận biết ank1in: tạo kết tủa màu vàng với dd AgNO3/NH3, tạo kết tủa màu đỏ với dd CuCl/NH3 *Xác định cấu tạo của anken bằng phản ứng ozon phân hoặc oxi hóa bằng KMnO4/H+. Dựa vào cấu tạo của các chất sản phẩm suy ra cấu tạo của anken *Phân biệt hidrocacbon chứa nối đôi C=C và chứa nối ba C≡C bằng phản ứng cộng nước (H+). Nếu tạo rarượu đó là hidrocacbon chứa nối đôi. Nếu tạo andehit/xeton là hidrocacbon chứanối ba 3. Aren (benzen và các chất đồng đẳng): *Nhận biết benzen: chất lỏng không màu, không tan trong nước (nhẹ nổi lên trên), có mùi thơm đặc trưng, không làm mất màu dd Br2 và KMnO4 *Nhận biết đồng đẳng benzen: không làm mất màu dd Br2, không tan trong nước, làm nhạt màu dd KMnO4 khi đun nóng (do phản ứng ở C mạch nhánh) *Có thể phân biệt aren với anken và xicloankan bằng H2SO4 đặc (aren tan được) 4. Dẫn xuất halogen: *Nhận biết sự có mặt của halogen: Dùng giấy lọc tẩm rượu, cho thêm vài giọt hóa chất cần nhận biết (chất lỏng hoặc dung dịch trong rượu) rồi đốt và hứng sản phẩm cháy vào một phễu thủy tinh có phủ lớp dd AgNo3 và úp ngược. Nếu hóa chất nhận biết là dẫn xuất halogen sẽ tạokết tủa trắng hoặc vàng ở thành phễu (bạc halogenua). Kết tủa này tan nếu cho thêm amoniac. *Phân biệt các loại dẫn xuất halogen: dùng dung dịch AgNO3 trong rượu cho trực tiếp vào dẫn xuất halogen cần nhận biết. Tùy theo bậc của dẫn xuất halogen (độ linh động của nguyên tử halogen) mà phản ứng tạo thành bạc halogenua có thể xảy ra nhanh hay chậm hoặc không xảy ra. Ví dụ: +Alyl, benzylhalogenua: tạo kết tủa rất nhanh ở nhiệt độ phòng +Dẫn xuất halogen bậc 3: tạo kết tủa nhanh ở nhiệt độ phòng: +Dẫn xuất halogen bậc 2: tạo kết tủa ngay khi đun nóng: +Dẫn xuất halogen bậc 1: tạo kết tủa khi đun lâu hơn +Dẫn xuất vinyl và phenylhalogenua: không tạo kết tủa *Có thể phân biệt các dẫn xuất halogen dựa vào phản ứng thủy phân sau đó tùy theo đặc điểm của sản phẩm thủy phân sẽ có thể suy ra cấu tạo của dẫn xuất halogen ban đầu. 5. Rượu (ancol và poliancol): *Rượu nguyên chất: cho Na vào có hiện tượng tan và sủi bọt khí không màu *Dung dịch rượu: cho axit axetic vào và đun nóng trong H2SO4 đặc có mùi thơm của este tạo thành. *Phân biệt bậc của rượu bằng thuốc thử Lucas (hỗn hợp HCl đặc và ZnCl2 khan): + Rượu bậc 3: phản ứng ngay tức khắc, tạo dẫn xuất halogen làm vẩn đục dung dịch +Rượu bậc 2: tạo ra sản phẩm sau vài phút (dung dịch phân lớp) + Rượu bậc 1: không phản ứng *Có thể phân biệt bậc của rượu bằng cách oxi hóa rượu trong ống đựng CuO đun nóng sau đó nghiên cứu sản phẩm. + Nếu sản phẩm tạo ra là andehit: rượu ban đầu là bậc 1 + Nếu sản phẩm tạo ra là xeton: rượu bậc 2. + Nếu rượu không bị oxi hóa: rượu bậc 3. *Rượu đa chức có ít nhất 2 nhóm chức OH ở 2 nguyên tử C cạnh nhau có thể hòa tan Cu(OH)2 tạo dd màu xanh lam trong suốt. 6. Phenol: *Phenol có thể được phát hiện bằng phản ứng với dung dịch NaOH, khi đó phenol (đục vì ít tan) chuyển thành muối C6H5ONa (trong suốt và tan). Khi thổi khí CO2 vào dung dịch trong suốt C6H5ONa lại thấy dung dịch trở nên vẩn đục vì tạo ra C6H5ONa ban đầu (ít tan) *Phenol phản ứng với dd Br2 tạo 2,3,6tribromphenol kết tủa trắng *Có thể phân biệt ancol và phenol với các hợp chất hữu cơ khác bằng phản ứng tạo phức chất có màu vớithuốc thử xeri Trang 4
- TÀI LIỆU HÓA HỌC HÓA H ỮU C Ơ amoninitratphức màu đỏ (NH4)2Ce(NO)6. Thuốc thử này có màu vàng nhạt, nếu nó cho là ancol, phức màu xanh nâu là phenol. *Nhận biết phenol bằng phản ứng với dung dịch FeCl3 tạo phức phenolat của sắt có màu tím: 6C6H5OH + FeCl3 ↔ [Fe(OC6H5)6]3 + 6H+ + 3Cl 7. Amin: *Nhận biết amin mạch hở: làm giấy quỳ tím hóa xanh *Các amin khí có mùi khai, tạo khói trắng với HCl đặc *Amin thơm phản ứng với dung dịch Br2 tạo kết tủa trắng như phenol nhưng nếu dùng dư Br2 thì tạo kết tủa vàng. *Có thể nhận ra sự khác nhau giữa phenol và anilin là phenol tan trong kiềm, anilin tan trong axit. *Phân biệt bậc của amin bằng cách cho amin phản ứng với NaNO2 và HCl ở nhiệt độ từ 05*C: + Amin bậc 3: không phản ứng + Amin bậc 2: tạo ra hợp chất Nnitrozo (chất lỏng màu vàng ít tan trong nước) RNHR' + NaNO2 + HCl → RR'NN=O + NaCl + H2O + Amin bậc 1: tạo muối diazoni RNH2 + NaNO2 + 2HCl ~~~> RN=NCl + NaCl + 2H2O + Nếu là amin no bậc 1 thì muối diazoni sẽ phân hủy ngay, giải phóng khí N2 và tạo ra rượu: RN2Cl + H2O → ROH + N2 + HCl + Nếu là amin thơm bậc 1 thì muối diazoni bền ở 05*C có thể tiến hành phản ứng ghép đôi với betanaphtol tạo sản phẩm màu Muốn phân hủy muối diazoni thơm phải đun nóng nhẹ, khi đó thu được phenol, N2 8. Andehit: *Phản ứng với thuốc thử Tolen (AgNO3/NH3) tạo Ag kết tủa (phản ứng tráng gương) *Phản ứng với thuốc thử Sip (dung dịch axit fucsinssunfuro không màu) cho màu hồng *Phản ứng với thuốc thử Felinh (phức của Cu2+ với ion tactrat), thuốc thử Benedic (phức của Cu2+ với ion xitrat) hoặc Cu(OH)2/OH đun nóng tạo kết tủa Cu2O màu đỏ gạch. *Phản ứng với dung dịch NaHSO3 bão hòa tạo tinh thể kết tinh *Phản ứng với thuốc thử 2,4dinitrophenylhidrazin (2,4DNPH) tạo ra sản phẩm không tan có màu đỏ *Phản ứng oxi hóa làm mất màu nước brom và dung dịch thuốc tím (tạo axit cacboxylic) 9. Xeton: *Không có phản ứng tráng gương, không tạo kết tủa đỏ gạch với Cu(OH)2 *Phản ứng với thuốc thử 2,4DNPH tạo sản phẩm không tan có màu đỏ *Có thể nhận ra metylxeton RCOCH3 bằng phản ứng iodofom (tác dụng với I3 trong môi trường kiềm) tạo raCHI3 kết tủa vàng *Có thể nhận ra metylxeton bằng phản ứng với dung dịch NaHSO3 bão hòa tạo tinh thể kết tinh 10. Axit: *Tác dụng với Na hoặc bột Fe tạo khí không màu *Làm quỳ tím hóa đỏ *Axit cacboxylic và phenol đều tan trong kiềm nhưng có thể phân biệt chúng bằng quỳ tím(phenol không đổi màu) hoặc cho phản ứng với muối cacbonat (axit giải phóng khí CO2, phenol không phản ứng) *Axit foocmic tham gia phản ứng tráng bạc, phản ứng với Cu(OH)2 tạo kết tủa Cu2O đỏ gạch *Để phân biệt các dẫn xuất khác nhau của axit (clorua axit. anhidrit axit, este, amit) có thể dùng dung dịch AgNO3 (clorua axit cho AgCl kết tủa trắng), dd NaOH: + clorua axit: cho phản ứng mạnh, tan ngay + anhidrit axit: tan ngay khi mới đun + este: chỉ tan khi đun sôi mà không giải phóng amoniac + amit: cũng tan khi đun sôi, đồng thời giải phóng khí NH3 làm quỳ hóa xanh 11. Este: *Dùng phản ứng thủy phân và nhận biết sản phẩm taọ thành *Phân biệt este và axit bằng phản ứng với kim loại *Chỉ có axit, phenol, este phản ứng với kiềm tạo ra muối. Este phản ứng chậm và phải đun nóng Trang 5
- TÀI LIỆU HÓA HỌC HÓA H ỮU C Ơ *Este fomiat HCOOR được nhận biết bằng phản ứng tráng bạc 12. Glucozo và fructozo: *Phản ứng với dd AgNO3/NH3 tạo Ag kết tủa *Phản ứng với Cu(OH)2 tạo dd xanh thẫm, đun nóng cho Cu2O kết tủa đỏ gạch *Để phân biệt glucozo và fructozo người ta thử với dung dịch brom, sau đó thử tiếp với dung dịch FeCl3, chỉ có glucozo tạo kết tủa màu vàng xanh 13. Saccarozo và mantozo: *Dùng dung dịch vôi sữa cho dung dịch saccarat canxi trong suốt *Phân biệt saccarozo và mantozo bằng phản ứng tráng gương (saccarozo không phản ứng) 14. Tinh bột: *Nhận biết hồ tinh bột bằng dung dịch I2 cho sản phẩm màu xanh, khi đun nóng bị mất màu, sau khi để nguội lại xuất hiện màu xanh 15. Protit: *HNO3 làm protit chuyển sang màu vàng *Cu(OH)2 chuyển sang màu xanh tím Trang 6
CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD
-
TÀI LIỆU: HÓA HỌC HỮU CƠ
13 p | 598 | 170
-
Bài Giảng Hóa Đại Cương 1 - Chương 9&10
13 p | 903 | 99
-
Giáo trình Hóa Lượng Tử - Chương 1&2
18 p | 324 | 96
-
Bài Giảng Hóa Môi Trường - Chương 4
15 p | 301 | 80
-
Giáo trình Hóa Lượng Tử - Chương 3
9 p | 259 | 79
-
Giáo trình Hóa Lượng Tử - Chương 4
16 p | 271 | 79
-
Giáo trình Hóa Lượng Tử - Chương 8
19 p | 207 | 73
-
Bài Giảng Hóa Đại Cương 2 - Chương 3
14 p | 317 | 65
-
Bài Giảng Hóa Đại Cương 1 - Chương 4
7 p | 545 | 59
-
Bài Giảng Hóa Đại Cương 1 - Chương 8
12 p | 386 | 58
-
Bài Giảng Hóa Đại Cương 1 - Chương 6
9 p | 191 | 56
-
Bài Giảng Hóa Đại Cương 1 - Chương 2&3
14 p | 222 | 49
-
Bài Giảng Hóa Đại Cương 1 - Chương 5
7 p | 283 | 48
-
Bài Giảng Hóa Đại Cương 2 - Chương 2
9 p | 252 | 31
-
Tài liệu: Hóa học hữu cơ (AMINO AXIT – PEPTIT – PROTEIN)
16 p | 195 | 23
-
Chương 7: Điện hóa
20 p | 105 | 10
-
Đề thi kết thúc học phần học kì 2 môn Hóa học chất hữu cơ đơn, đa chức năm 2021-2022 có đáp án - Trường ĐH Đồng Tháp
3 p | 35 | 2
Chịu trách nhiệm nội dung:
Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA
LIÊN HỆ
Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM
Hotline: 093 303 0098
Email: support@tailieu.vn