3.L P SAN HÔ (ANTHOZOA)
Ớ
Đ c đi m chung ể
ặ
- T n t
i d ng i d ồ ạ ướ ạ các th ể polip nh gi ng ỏ ố ng s ng h iả quỳ, th ố ườ thành các qu n th g m ể ồ ầ nhi u cá th gi ng h t ệ ể ố ề nhau.
- Có b x
ộ ươ
ng c ng ứ
b ng canxi
ằ
C u t o và hình d ng
ấ ạ
ạ
ộ ầ ư ự ầ
Tuy m t đ u san hô trông nh m t c th ư ộ ơ ể s ng, nh ng nó th c ra là đ u c a nhi u cá th ể ề ủ ố gi ng nhau hoàn toàn v di truy n, đó là các ề ề ố polip
ộ ấ ạ ườ ở ng có ộ ớ
Các polip là các sinh v t đa bào th ậ ng kính m t vài milimet, c u t o b i m t l p ộ ớ
c g i là ngo i ch t. Polip có ư ứ ườ ể ố ượ ạ ấ
ạ
ử ệ ộ
ọ i ấ ớ ả ề ạ ị
ệ đ bi u mô bên ngoài và m t l p mô bên trong gi ng nh s a đ ọ hình d ng đ i x ng tr c v i các xúc tu m c ụ ớ ố ứ gi a - c a duy nh t t quanh m t cái mi ng ở ữ xoang v (hay d dày), c th c ăn và bã th i đ u ả ứ đi qua cái mi ng này.
D dày đóng kín t i đáy polip, n i bi u mô ơ ạ ể
ượ ề ọ
ộ
c g i là đĩa n n. B ng ngoài đ ộ c hình thành b i m t vành hình ở ấ ầ ẳ ứ ề
đáy polip, cho phép nó co
ạ t o m t b x ộ ộ ươ ạ ng này đ x ượ ươ khuyên ch a canxi ngày càng d y thêm.Các c u ứ trúc này phát tri n theo chi u th ng đ ng và thành m t d ng ng t ừ ộ ạ vào trong b x ể ố ng ngoài khi c n trú n ộ ươ ầ ẩ
Dinh d
ngưỡ
bào gai,
ế
ồ ằ
ủ ế ớ
ơ
ả Symbiodinium ế ố ớ ồ
ứ ạ
ố
- B t m i b ng xúc tua có các t ắ th c ăn ch y u là các sinh v t phù du ậ ứ - C ng sinh v i nhóm t o vàng đ n bào ộ thu c chi ộ Các polip k t n i v i nhau qua m t h ộ ệ th ng ph c t p g m các kênh hô h p tiêu ấ hóa cho phép chúng chia s đáng k các ể ẻ ng và các sinh v t c ng sinh ch t dinh d
ậ ộ
ưỡ
ấ
Sinh s n h u tính
ữ
ả
ớ
ủ ế
ể ơ
ộ ả
ả ạ i là l
ng tính Kho ng 75% san hô
ạ
ầ ả
ụ
ằ
ố
ể
ể
ấ
ầ
ộ
ể ạ
ấ ấ
ỏ ủ
ệ ấ
San hô ch y u sinh s n h u tính v i 25% san hô ph ụ ữ thu c t o (san hô đá) t o thành các qu n th đ n tính trong khi ph n còn l ưỡ ầ ph thu c t o "phát tán con gi ng" b ng cách phóng ộ ả (tr ng và tinh trùng) vào trong n các giao t c đ phát ử ứ ướ ể tán các qu n th san hô ra xa. Các giao t k t h p v i ầ ớ ử ế ợ nhau khi th tinh đ hình thành m t u trùng r t nh g i ỏ ọ ộ ấ ụ ng có m u h ng và hình ôvan; m t qu n là planula, th ầ ồ ườ th san hô c trung bình m i năm có th t o vài nghìn ỗ ỡ t qua xác su t r t nh c a vi c u ấ trùng t o đ
ể u trùng này đ v ể ượ c m t qu n th m i ể ớ ầ ộ
ượ
ạ
•
u trùng planula b i v phía ánh sáng, th hi n
ướ
ươ
ngướ tính d
ơ ề ng, lên đ n vùng n ế
ờ
ạ
ố
ể ể ự
ề
l
ạ
ệ
ỗ
ấ
cho đ n khi u trùng đ nh c th
ờ ư ườ
ử
ị ế
ư
ặ
ộ
ằ
ả
ở
ể ệ quang Ấ c b m t n i xu h ề ặ ơ c khi b i chúng trôi d t và phát tri n m t th i gian tr ơ ướ ộ i xu ng phía đáy bi n đ tìm m t b m t mà nó có tr l ộ ề ặ ể ở ạ th bám vào đó và xây d ng m t qu n th m i. Nhi u ộ ể ớ ầ ể th t b i l n, và m c giai đo n c a quá trình này có t ủ ặ ỷ ệ ấ ạ ớ , ch dù m i qu n th san hô phát tán hàng tri u giao t ể ầ ỉ ử c hình thành. Th i gian t có r t ít qu n th m i đ khi ể ớ ượ ừ ầ ng là 2 phóng giao t ấ ế ho c 3 ngày, nh ng có th kéo dài đ n 2 tháng [10]. u Ấ ể trùng san hô phát tri n thành m t polip san hô và cu i ể ố cùng tr thành m t đ u san hô b ng cách sinh s n vô ộ ầ tính t o các polip m i ớ
ạ
ồ
ố
ệ ướ
• Vi c phóng giao t ể
ng đ ng b , làm th ộ ử ườ c bi n v n trong tr nên m đ c b i ở ờ ụ ở . ử
n các "đám mây" giao t ử ồ
ể ạ
ờ
ự
tham gia vào quá trình t o loài
ạ
• Vi c phóng giao t đ ng th i có th t o ra ệ k t qu là s hình thành các d ng san hô ạ ả ế lai, có l ẽ m iớ ầ
ế
• H u h t các loài san hô, mà không ph i ả san hô đá, đ u không phát tán giao t
ử
ề
• San hô ph i ph thu c vào các d u hi u môi ộ ụ ệ ấ ả
ạ ể ườ
ướ
ị ờ vào trong ử ng pháp mà san hô dùng đ ể ch giao ỗ
ả cái có đ
ng, tùy theo t ng lo i, đ xác đ nh th i gian tr ừ i phóng các giao t chính xác đ gi ể ả c. Có hai ph n ươ sinh s n h u tính, chúng khác nhau ữ ở c gi i phóng hay không: t ả ượ ử – San hô p tr ng ứ ấ – San hô gieo r cắ
ấ ứ ườ
ặ ụ ộ ố • San hô p tr ng: ấ ộ ả
ụ
ủ ả ồ
• San hô p tr ng ch gi ộ ả ộ ứ ỉ ả ấ
ổ
ể ư ớ ộ ự ệ ẫ ố ớ ư ả ồ
ng nh t là không thông th ph thu c t o vàng đ n bào, ho c m t s san ơ hô ph thu c t o vàng đ n bào trong các khu ơ v c có tác đ ng c a sóng hay lu ng ch y m nh. ạ ự i phóng tinh trùng, v i s c ớ ứ n i âm, và có th l u tr tr ng đã th tinh trong ụ ữ ứ vài tu n, gi m b t nhu c u đ i v i các s ki n ầ ầ sinh s n đ ng b hàng lo t, nh ng nó v n có th ể ạ ả x y raả
ấ ề
ứ
i phóng c tinh trùng l n tr ng vào ẫ
• San hô gieo r cắ : ph n l n trong chúng sinh s n ả ầ ớ hàng lo t, ph thu c n ng n vào các d u hi u ụ ạ ệ ặ ộ i v i san hô p tr ng, ng. Do ng môi tr c l ượ ạ ớ ấ ườ chúng gi ứ ả ả c ướ trong n ấ ặ ể ơ ề ả
l ở ạ ợ ể ớ
• Các u trùng planula b i v phía ánh sáng b ề i kho ng m t đ đi vào các dòng ch y, chúng ả 2 ngày, (có th t i 3 tu n- có tr ng h p2 tháng), ầ ườ sau đó chúng chìm xu ng và bi n hóa thành các ố ế polip và t o thành các qu n th m i ể ớ ầ ạ
