37
Tµi nguyªn vµ M«i tr
ư
êng Kú 2 - Th¸ng 9/2017
Thöïc traïng khai thaùc vaø quaûn
lyù caùt, soûi loøng soâng hieän nay
Hieän nay, coâng taùc laäp, pheâ
duyeät quy hoaïch thaêm doø, khai
thaùc cuõng nhö caáp pheùp khai thaùc
vaø thanh tra, kieåm tra HÑKS chöa
coù söï phoái hôïp chaët cheõ giöõa caùc
ñòa phöông lieân quan. Theo thoáng
keâ, tính ñeán nay, hoaït ñoäng khai
thaùc caùt, soûi traùi pheùp vaãn coøn
dieãn ra taïi 20 tænh, thaønh phoá, gaây
thaát thoaùt taøi nguyeân, ONMT, thaát
thu thueá, tieàn caáp quyeàn KTKS,
ñoàng thôøi laøm maát traät töï, an ninh,
teä naïn xaõ hoäi.
Caùt, soûi loøng soâng ñöôïc hình
thaønh, phaân boá theo quy luaät töï
nhieân, phuï thuoäc vaøo löu löôïng, toác
ñoä doøng chaûy, ñòa hình tích tuï, toác
ñoä boài laéng vaø luoân caân baèng taïi
caùc löu vöïc soâng. Khi caùc hoaït
ñoäng nhö khai thaùc caùt, soûi, naïo veùt
thöôøng xuyeân dieãn ra, doøng chaûy
seõ bò taùc ñoäng gaây neân saït lôû bôø
soâng, ñaát canh taùc, laøm thay ñoåi
doøng chaûy, gaây ONMT… Hieän coâng
taùc quy hoaïch thaêm doø, khai thaùc
caùt, soûi chæ thöïc hieän treân caùc ñoaïn
soâng theo ñòa baøn cuûa töøng ñòa
phöông. Do ñoù, quy hoaïch thaêm
doø, khai thaùc caùt, soûi phaûi tính ñeán
nhu caàu söû duïng cuûa khu vöïc, caùc
ñòa phöông lieân quan vaø phaûi ñöôïc
ñaùnh giaù taùc ñoäng moâi tröôøng chieán
löôïc treân moät quy hoaïch chung
theo löu vöïc soâng, baûo ñaûm tuaân
thuû caùc quy ñònh baûo veä loøng soâng
theo quy ñònh cuûa phaùp luaät veà
TNN vaø moâi tröôøng.
Beân caïnh ñoù, vieäc BVMT ñoái
vôùi caùc döï aùn khai thaùc caùt, soûi loøng
soâng cuõng coøn nhieàu haïn cheá khi
hoaït ñoäng khai thaùc caùt, soûi loøng
soâng gaây ONMT nghieâm troïng. Moät
soá döï aùn naïo veùt, khôi thoâng luoàng
laïch coù bieåu hieän doanh nghieäp lôïi
duïng ñeå khai thaùc caùt soûi, hoaït
ñoäng ngoaøi phaïm vi döï aùn; thöïc
hieän khoâng ñuùng chuaån taéc thieát keá,
gaây taùc ñoäng xaáu ñeán moâi tröôøng,
saït lôû bôø soâng; aûnh höôûng ñaát canh
taùc, sinh hoaït cuûa ngöôøi daân, gaây
böùc xuùc trong dö luaän.
Giaûi phaùp cho thôøi gian tôùi
Ñeå taêng cöôøng hieäu quaû coâng
taùc quaûn lyù caùt, soûi loøng soâng,
ngaên chaën vi phaïm phaùp luaät
trong lónh vöïc naøy. Phoù Thuû töôùng
Thöôøng tröïc Chính phuû Tröông
Hoøa Bình yeâu caàu caùc boä, ngaønh,
ñòa phöông toå chöùc thöïc hieän
nghieâm caùc quy ñònh phaùp luaät
hieän haønh vaø söï chæ ñaïo cuûa
Chính phuû, Thuû töôùng Chính phuû
theo Chæ thò soá 03/CT-TTg.
Ñaàu tieân, caàn coù söï phaân caáp
ñòa phöông toå chöùc caáp pheùp. Boä
GTVT chuû trì, phoái hôïp vôùi Boä Tö
phaùp vaø caùc cô quan lieân quan
khaån tröông xaây döïng döï thaûo
Nghò ñònh ban haønh Quy cheá quaûn
lyù hoaït ñoäng naïo veùt, duy tu caùc
tuyeán luoàng haøng haûi, vuøng nöôùc
caûng bieån vaø luoàng ñöôøng thuûy
noäi ñòa, trong ñoù löu yù quy ñònh
phaân caáp giao ñòa phöông toå chöùc
caáp pheùp, thöïc hieän caùc döï aùn
naïo veùt, duy tu caùc tuyeán luoàng coù
taän thu saûn phaåm, trình Chính phuû
tröôùc ngaøy 30/9/2017 ñeå trieån khai
thöïc hieän töø naêm 2018. Ñoàng thôøi,
phoái hôïp vôùi Boä Coâng an, caùc ñòa
phöông chæ ñaïo löïc löôïng chöùc
naêng taêng cöôøng kieåm tra phöông
tieän giao thoâng ñöôøng thuûy, kieân
quyeát xöû lyù phöông tieän hoaït ñoäng
khoâng coù ñaêng kyù, ñaêng kieåm, caùc
phöông tieän khai thaùc, vaän chuyeån
caùt, soûi quaù taûi, khoâng coù nguoàn
goác xuaát xöù hôïp phaùp. Boä
NN&PTNT chuû trì, phoái hôïp vôùi
Taêng cöôøng coâng taùc
quaûn lyù caùt, soûi loøng soâng
m HÖÔNG TRAØ
Tình traïng khai thaùc caùt, soûi traùi pheùp hieän nay coù nhieàu dieãn bieán phöùc
taïp, gaây thaát thoaùt taøi nguyeân, ONMT, teä naïn xaõ hoäi; thaát thu thueá, tieàn
caáp quyeàn KTKS; laøm maát traät töï, an ninh. Vì vaäy, vieäc taêng cöôøng coâng
taùc QLNN vaø phoøng ngöøa, ngaên chaën vi phaïm phaùp luaät trong hoaït ñoäng khai
thaùc laø moät yeâu caàu caáp thieát.
Thöïc tieãn - Kinh nghieäm
caùc boä, ngaønh, ñòa phöông lieân
quan ñaùnh giaù tình traïng bieån xaâm
thöïc; nghieân cöùu, laäp phöông aùn
söû duïng nguoàn caùt nhieãm maën thu
hoài töø caùc döï aùn naïo veùt, duy tu
luoàng haøng haûi ñeå boài ñaép nhöõng
khu vöïc bôø bieån bò xaâm thöïc, coâng
trình laán bieån, choáng BÑKH; taêng
cöôøng caùc bieän phaùp baûo ñaûm an
toaøn, phaùt trieån beàn vöõng khu vöïc
bò aûnh höôûng töø vieäc khai thaùc caùt,
vaán ñeà saït lôû ven soâng, ven bieån
cuõng nhö taùc ñoäng coäng höôûng ôû
caùc tænh Ñoàng baèng soâng Cöûu
Long vaø Trung Trung Boä.
Thaønh laäp Ñoaøn kieåm tra moät
soá döï aùn naïo veùt caùt, soûi loøng
soâng. Boä TN&MT höôùng daãn
UBND caùc tænh, thaønh phoá tröïc
thuoäc Trung öông trong vieäc laäp
quy hoaïch thaêm doø, khai thaùc caùt,
soûi loøng soâng, khaéc phuïc tình
traïng khoâng töông ñoàng veà ñoä
saâu khai thaùc caùt, soûi loøng soâng
trong cuøng moät löu vöïc coù nguy
cô aûnh höôûng an toaøn caùc coâng
trình thuûy lôïi; nghieâm caám quy
hoaïch khai thaùc caùt soûi taïi nhöõng
khu vöïc coù nguy cô saït lôû cao,
caùc khu vöïc ñang coù xu theá thay
ñoåi cheá ñoä thuûy vaên, thuûy löïc;
höôùng daãn UBND caùc tænh, thaønh
phoá tröïc thuoäc trung öông ñeå sôùm
hoaøn thaønh vieäc xaây döïng, pheâ
duyeät phöông aùn baûo veä khoaùng
saûn chöa khai thaùc; quy cheá phoái
hôïp quaûn lyù khoaùng saûn ôû khu
vöïc giaùp ranh giöõa caùc ñòa
phöông. Cuøng vôùi ñoù phoái hôïp
chaët cheõ vôùi caùc boä, ngaønh, ñòa
phöông lieân quan trong vieäc kieåm
tra, giaùm saùt hoaït ñoäng naïo veùt,
khôi thoâng luoàng, keát hôïp thu hoài
caùt; thaønh laäp Ñoaøn kieåm tra moät
soá döï aùn naïo veùt, khôi thoâng
luoàng, ñeà xuaát caùc bieän phaùp taêng
cöôøng quaûn lyù döï aùn, nhaát laø caùc
döï aùn gaây böùc xuùc dö luaän xaõ hoäi
ñaõ ñöôïc baùo chí phaûn aùnh. Boä
Coâng an chæ ñaïo môû caùc ñôït cao
ñieåm taán coâng traán aùp toäi phaïm
vaø vi phaïm phaùp luaät trong hoaït
ñoäng khai thaùc caùt, soûi taïi caùc ñòa
phöông; chæ ñaïo coâng an caùc ñòa
phöông phoái hôïp chaët cheõ vôùi caùc
cô quan lieân quan treân ñòa baøn
taêng cöôøng kieåm tra, xöû lyù caùc
hoaït ñoäng khai thaùc caùt, soûi traùi
pheùp theo ñuùng quy ñònh cuûa
phaùp luaät. Tröôøng hôïp vi phaïm
nghieâm troïng chuyeån cô quan
ñieàu tra ñeå xöû lyù hình söï.
Boä Xaây döïng taêng cöôøng
höôùng daãn vieäc saûn xuaát vaø söû
duïng caùt nhaân taïo thay theá caùt töï
nhieân trong xaây döïng; boå sung caùc
tieâu chuaån, quy chuaån vaø tieâu
chuaån kyõ thuaät söû duïng vaät lieäu
thay theá caùt töï nhieân trong san laáp;
ñaåy maïnh vieäc nghieân cöùu söû
duïng caùt nhieãm maën ñeå phuïc vuï
nhu caàu san laáp vaø laøm vaät lieäu xaây
döïng trong nöôùc; ñoàng thôøi, xaây
döïng tieâu chuaån, quy chuaån kyõ
thuaät söû duïng loaïi vaät lieäu naøy.
Khaån tröông raø soaùt, xaùc ñònh caân
ñoái cung - caàu caùt, soûi xaây döïng vaø
caùt san laáp trong nöôùc, ñeà xuaát giaûi
phaùp söû duïng caùc vaät lieäu thay theá
nhaèm tieát kieäm taøi nguyeân caùt, soûi;
phoái hôïp vôùi caùc ñòa phöông vaø cô
quan lieân quan coù caùc giaûi phaùp
khaéc phuïc tình traïng thieáu huït veà
vaät lieäu xaây döïng hieän nay cuõng
nhö thôøi gian tôùi.
Boä Taøi chính caàn coù bieän phaùp
quaûn lyù chaët cheõ hoùa ñôn thueá ñoái
vôùi vieäc mua baùn caùt, soûi xaây döïng;
ngaên chaën coù hieäu quaû tình traïng
mua baùn, söû duïng baát hôïp phaùp,
hôïp thöùc hoùa chöùng töø ñaàu vaøo ñoái
vôùi caùt, soûi xaây döïng mua vaøo; chæ
ñaïo caùc ñôn vò Thueá taêng cöôøng
phoái hôïp vôùi caùc cô quan lieân quan
trong thanh tra, kieåm tra caùc doanh
nghieäp coù hoaït ñoäng khai thaùc caùt,
soûi treân ñòa baøn; coù giaûi phaùp ngaên
chaën kòp thôøi haønh vi vi phaïm phaùp
luaät trong hoaït ñoäng khai thaùc, kinh
doanh caùt, soûi vaø choáng thaát thu
NSNN. Boä Coâng Thöông chæ ñaïo
löïc löôïng Quaûn lyù thò tröôøng phoái
hôïp chaët cheõ vôùi caùc cô quan, ñôn
vò lieân quan taêng cöôøng kieåm tra,
kieåm soaùt, ngaên chaën vieäc vaän
chuyeån, kinh doanh caùt, soûi khoâng
roõ nguoàn goác; ñaåy maïnh coâng taùc
tuyeân truyeàn, vaän ñoäng caùc toå
chöùc, caù nhaân hoaït ñoäng thöông
maïi treân ñòa baøn thöïc hieän nghieâm
vieäc khoâng khai thaùc, vaän chuyeån
caùt, soûi traùi pheùp, kinh doanh caùt,
soûi khoâng roõ nguoàn goác xuaát xöù,
khoâng baûo ñaûm ñieàu kieän kinh
doanh. UBND caùc tænh, thaønh phoá
tröïc thuoäc Trung öông phaûi taêng
cöôøng coâng taùc kieåm tra, yeâu caàu
caùc ñôn vò khai thaùc caùt chaáp haønh
nghieâm caùc quy ñònh cuûa phaùp luaät
veà thaû phao, caém moác khu vöïc
khai thaùc, thoâng baùo nieâm yeát coâng
khai thoâng tin cuûa moû veà dieän tích,
soá löôïng taøu hoaït ñoäng... ñeå caùc
löïc löôïng chöùc naêng vaø nhaân daân
giaùm saùt; kieåm tra toaøn dieän caùc
beán, baõi kinh doanh taäp keát vaät lieäu
xaây döïng treân ñòa baøn; kieân quyeát
xöû lyù nhöõng beán, baõi laäp sai quy
ñònh ñeå lôïi duïng tieâu thuï caùt, soûi traùi
pheùp, khoâng roõ nguoàn goác; phoái
hôïp chaët cheõ vôùi caùc ñòa phöông
giaùp ranh trong vieäc quaûn lyù
khoaùng saûn noùi chung vaø khai thaùc
caùt, soûi loøng soâng noùi rieâng; xöû lyù
nghieâm caùc tuï ñieåm khai thaùc caùt,
soûi loøng soâng traùi pheùp; kieåm soaùt
chaët cheõ caùc beán baõi taäp keát caùt vaø
vaät lieäu xaây döïng treân ñòa baøn.
Taêng cöôøng coâng taùc thanh
tra, kieåm tra, giaùm saùt ñoái vôùi caùc
toå chöùc, caù nhaân hoaït ñoäng khai
thaùc caùt, soûi treân ñòa baøn; kieân
quyeát xöû lyù caùc toå chöùc, caù nhaân
vaø traùch nhieäm ngöôøi ñöùng ñaàu
ñòa phöông neáu ñeå xaûy ra tình
traïng khai thaùc, laäp beán baõi thu
mua caùt, soûi traùi pheùp.n
Tµi nguyªn vµ M«i tr
ư
êng Kú 2 - Th¸ng 9/2017
38