TĂNG HUYẾT ÁP
(Kỳ 6)
2. Các thuốc chẹn alpha giao cảm (bảng 7-6):
a. Cơ chế tác dụng: Các thuốc này ức chế thụ thể a1 giao cảm làm bloc thụ
thể alpha giao cảm hậu hạch, dẫn đến giãn động mạch và tĩnh mạch.
Bảng 7-6. Các thuốc chẹn alpha giao cảm thờng dùng.
Các loại thuốc Biệt
dược
Kh
ởi
đầu
Duy
trì
Doxazosin
mesylate Cardura 1 mg
1-
16 mg
Prazosin
hydrochloride Minipress
1 mg
x 2
1-
20 mg
Terazosin
hydrochloride Hytrin 1 mg
1-
20 mg
b. Đặc điểm: các thuốc chẹn alpha giao cảm thờng có hội chứng “liều đầu
tiên” tức là tác dụng rất mạnh khi dùng liều đầu tiên, có thể dẫn đến tụt huyết áp,
do đó khi dùng liều đầu tiên cần bắt đầu rất thấp và theo dõi chặt chẽ. Các thuốc
này có thể gây tụt huyết áp t thế, đau đầu, chóng mặt... Thuốc chọn lọc a1 giao
cảm dùng lâu dài có thể cải thiện tình trạng rối loạn mỡ máu. Thuốc còn có tác
dụng tốt chữa triệu chứng ở những bệnh nhân có phì đại tiền liệt tuyến lành tính.
3. Thuốc chẹn cả alpha và bêta giao cảm: (bảng 7-5)
a. Do chẹn cả thụ thể bêta ở tim và alpha ở mạch ngoại vi nên có đợc cả hai
cơ chế gây hạ HA của hai nhóm nói trên.
b. Carvedilol là loại thuốc hiện đợc đề xuất không những để điều trị THA,
suy vành mà còn tác dụng tốt trong suy tim với liều kiểm soát chặt chẽ.
c. Tác dụng phụ giống nh các thuốc chẹn bêta giao cảm, ngoài ra có thể gây
huỷ hoại tế bào gan, hạ HA t thế, hội chứng giống lupus ban đỏ, run chân tay và
bùng phát THA khi ngừng thuốc đột ngột.
4. Các thuốc tác động lên hệ giao cảm trung ơng:
a. Cơ chế: các thuốc nhóm này kích thích thụ thể a2 giao cảm tiền hạch
trong hệ thần kinh trung ơng, làm giảm trơng lực giao cảm ngoại vi và làm giảm
trở kháng mạch hệ thống, từ đó hạ huyết áp.
b. Đặc điểm: Các thuốc này không phải là thuốc lựa chọn u tiên cho điều
trị THA do có nhiều tác dụng phụ nh: nhịp chậm, chóng mặt, khô miệng, hạ huyết
áp t thế, trầm cảm, rối loạn hoạt động tình dục. Một số thuốc có thể gây tăng men
gan, giảm chức năng thất trái và đặc biệt là hội chứng “ngừng thuốc đột ngột”-
THA bùng phát khi ngng thuốc đột ngột.
5. Các thuốc khác tác động lên hệ giao cảm:
a. Cơ chế tác dụng: Các thuốc này ngăn chặn giải phóng nguồn
Norepinephrin (Noradrenalin) ở tận cùng thần kinh ngoại vi. Riêng Reserpine còn
có cả tác dụng trên hệ thần kinh trung ơng, nó làm cạn kiệt nguồn dự trữ
norepinephrin ở các neuron thần kinh dẫn đến hạ HA.
b. Đặc điểm: hiện nay các thuốc này không còn đợc coi là thuốc lựa chọn
đầu tiên trong điều trị THA, nhng vẫn còn có ích trong một số trờng hợp nhất
định.
c. Tác dụng phụ của các thuốc này khá nhiều: Reserpin gây trầm cảm ở 2
% số bệnh nhân. Ngoài ra các thuốc nhóm này có thể gây buồn ngủ, khô miệng,
nghẹt mũi, hạ HA t thế, các rối loạn tình dục hoặc rối loạn tiêu hoá.
Bảng 7-7. Các thuốc tác động lên hệ giao cảm trung ơng và ngoại vi
Tên thuốc Biệt
dược
Liều
đầu
Duy trì
Thuốc tác động lên hệ giao cảm trung ơng
Clonidine Catapres
0,1 mg
x 2
0,1 -
mg
Methyldopa
Aldomet,
Dopegyt
250 mg
x 2-3
250-
2000 mg
Thuốc tác động lên hệ giao cảm ngoại vi
Guanfacine
Tenex 1 mg 1 -
mg
Guanabenz
Wytensin
4 mg x
4 -
64
2 mg
Thuốc có tác dụng hỗn hợp
Reserpine 0,5 mg 0,01-
0,25 mg