Thực trạng và một số giải pháp nhằm thực hiện tốt hoạt động của BHXH thành phố Vinh

Chuyên đ th c t p ề ự ậ

L I NÓI Đ U Ờ Ầ

ộ ả

ữ t c các n c trên th gi ể ế ả ể ế ớ ượ ự

c th c hi n ứ ạ ướ ấ ủ ể

B o hi m xã h i(BHXH) là m t trong nh ng lo i hình b o hi m ra đ i ờ ộ ớ i. So v i t khá s m và đ n nay đã đ ệ ở ấ ả ớ các lo i hình b o hi m khác, ch c năng và tính ch t c a BHXH có nh ng ữ ạ đi m khác bi ả t do b n ch t c a nó chi ph i. ấ ủ ể ệ ả ố

ướ ệ ố

ế ư

Ở n ừ

ằ ả ả ộ nh ng cũng mang tính nhân đ o c a Nhà n ố ạ ủ ữ ướ

c là m r ng đ i t ở ộ ụ ặ ấ ả

i lao đ ng tr ộ ướ i dân nh ng hi n nay m c tiêu đó ch a đ ượ ư ụ ệ ọ

i quy t. ộ c ta, BHXH là m t chính sách l n trong h th ng an sinh xã h i. ớ ướ c BHXH v a mang tính kinh t c nh ng bi n c làm ta nh m đ m b o cu c s ng cho ng ế ộ ố ườ ng tham gi m ho c m t thu nh p. M c tiêu c a Nhà n ố ượ ủ ậ gia BHXH cho m i ng ự c th c ư ườ hi n vì nhi u nguyên nhân. Trong công tác BHXH nói riêng còn có nhi u t n ề ồ ề ệ c gi i c n đ t ạ ầ ượ ế ả

ọ ả ấ ệ ố ộ ộ

ậ ể ự

ở ả ệ ệ ơ ở ầ ấ ự ệ

ố ệ ấ

ỉ

ọ ủ ố ộ ố ế

c đ ượ ượ ự ế

ệ ệ ố

ộ ố ả

ạ ộ

ự

ự

ằ

ủ ằ ạ

ứ ể ạ

BHXH c p huy n là m t b ph n quan tr ng trong h th ng qu n lý t Nam, là c s đ u tiên đ th c hi n công tác BHXH. Th c hi n BHXH Vi ệ ệ ự ệ ệ ủ BHXH c p huy n thì m i đ m b o cho vi c th c hi n c a t t ho t đ ng ớ ả ạ ộ ố c h th ng. BHXH thành ph Vinh lă c quan BHXH c p huy n tr c thu c ộ ả ệ ố ự ơ ự ậ ạ s qu n lý d c c a BHXH t nh Ngh An. Trong th i gian 4 tháng th c t p t i ờ ệ ả ự ự ế BHXH thành ph Vinh, em đã thu nh n đ c m t s ki n th c th c t ứ ậ ề ề v công tác BHXH và em đã ti n hành th c hi n chuyên đ th c t p v đ ề ự ậ ề tài: “Th c tr ng và m t s gi ố t ho t đ ng c a BHXH thành ph i pháp nh m th c hi n t ủ ạ Vinh” nh m xem xét và nghiên c u th c tr ng ho t đ ng c a BHXH TP Vinh ạ ộ ự trong giai đo n (1995-2002) đ đóng góp m t s gi i pháp cho BHXH TP ộ ố ả Vinh.

Bài vi c chia làm 3 ch ng: t đ ế ượ ươ

- Ch ng 1: Lý lu n chung v BHXH ươ ề ậ

- Ch

ng 2: Th c tr ng th c hi n BHXH trên đ a bàn thành ph Vinh ươ ự ự ệ ạ ố ị

ng 3: Ph ủ ế ng ho t đ ng và nh ng bi n pháp ch y u ữ ệ

t ho t đ ng c a BHXH TP Vinh. - Ch ươ ằ ướ nh m th c hi n t ệ ố ng h ươ ự ạ ộ ạ ộ ủ

ạ ơ

ệ c r t nhi u s giúp đ , h ề ự ộ ọ ậ ượ ấ ự ậ ạ ệ ầ

ng d n c a th y giáo M c Văn ti n trong vi c ch n đ ậ ế ờ ộ

t không th tránh kh i nh ng thi u sót, em r t mong nh n đ ế ứ ấ ữ ế ể

t c a em đ ế ủ ế ộ ủ ầ

ỡ ướ ng Trong quá trình th c t p, em đã nh n đ ự ậ i c quan th c t p, các giáo viên trong b môn d n c a các cán b công tác t ộ ẫ ủ ề và đ c bi t là s h ẫ ủ ự ướ ặ t. Nh ng do trình đ nh n th c và th i gian có h n ạ tài và hoàn thành bài vi ư ậ ượ ự nên bài vi c s ỏ ch b o, góp ý c a các th y cô giáo trong b môn giúp bài vi ượ c ỉ ả hoàn thi n h n. ệ ơ

Em xin chân thành c m n! ả ơ

1

Chuyên đ th c t p ề ự ậ

CH NG I: LÝ LU N CHUNG V BHXH ƯƠ Ậ Ề

I. BHXH VÀ S C N THI T KHÁCH QUAN C A BHXH

Ự Ầ

Ủ

Ế

1. S c n thi ự ầ ế t

i mu n t n t ặ ở c h t ph i ăn, m c, ả

ả ạ ườ c tr ể

ầ ẩ ườ ể ữ

ộ ệ ủ

ả

ộ ả

ỉ

ặ ng. Trái l ố ườ ầ ề ạ

ẫ ề

ệ ề ẳ ấ

ố ấ ệ ặ ộ ổ

ự ụ ơ

ế ấ

ph c v b suy gi m v..v...Khi r i vào nh ng tr ầ ậ ả ộ ố ệ ầ ớ

c khám và đi u tr khi m đau; tai n n th ậ ặ ạ ả ố

ổ

ự ế ườ

ộ ố ng t ị ươ ng v..v...B i v y, mu n t n t ố ồ ạ ở ậ ưỡ i ph i tìm ra và th c t i và xã h i loài ng ả ộ i quy t khác nhau nh : san s , đùm b c l n nhau trong m t n i b ẻ ượ ề i chăm sóc nuôi d ườ ế ọ ẫ

ư ặ ự ự ứ ượ ướ

và i và phát tri n đ Con ng ượ ướ ế ố ồ ạ ể i thi u đó, ng ộ i ta ph i lao đ ng i v..v...Đ tho mãn nh ng nhu c u t đi l ầ ố ữ ả ề đ làm ra nh ng s n ph m c n thi t. Khi s n ph m t o ra ngày càng nhi u ả ạ ẩ ả ế ể i ngày càng đ y đ và hoàn thi n, xã h i ngày càng văn thì đ i s ng con ng ầ ườ ờ ố ể ủ minh h n. Nh v y, vi c tho mãn nh ng nhu c u sinh s ng và phát tri n c a ố ữ ệ ư ậ ơ ầ ự i ph thu c vào chính kh năng lao đ ng c a h . Nh ng trong th c con ng ư ụ ủ ọ ườ ộ i, có đ y đ thu nh p và , con ng t i không ch lúc nào cũng g p thu n l ườ ậ ủ ế ậ ợ ng h p khó m i đi u ki n sinh s ng bình th i, có r t nhi u tr ợ ườ ấ ệ ề ọ ấ i, ít nhi u ng u nhiên phát sinh làm cho ng khăn b t l i ta b gi m ho c m t ặ ườ ấ ợ ị ả thu nh p ho c các đi u ki n sinh s ng khác. Ch ng h n, b t ng b m đau ờ ị ố ạ ặ ậ ho c b tai n n trong lao đ ng, m t vi c làm hay khi tu i già kh năng lao ả ạ ị ườ đ ng hay kh năng t ng ụ ị ữ ả ộ t trong cu c s ng không vì th mà m t đi, trái h p này, các nhu c u c n thi ế ầ ợ ư i có cái còn tăng lên, th m chí còn xu t hi n thêm m t s nhu c u m i mh : l ấ ạ t n ng c n ph i có c n đ ầ ầ ộ i và n đ nh cu c ng ị ườ đã tìm ra nhi u s ng, con ng ề ố ộ ộ ộ cách gi ả c v..v... Rõ c ng đ ng; đi vay, đi m n ho c d a vào s c u tr c a Nhà n ồ ộ ràng, nh ng cách đó là hoàn toàn th đ ng và không ch c ch n. ữ ợ ủ ắ ụ ộ ắ

ở

ư ướ ộ ể ệ ế ả

i làm thuê có m t s thu nh p nh t đ nh đ ậ

ố ế ề ấ ị ả ủ ỉ ườ ầ ầ ế ả ữ ả

ả ầ ư ườ ủ

ồ ề ả ộ , nhi u khi các tr òng h p trên không x y ra và ng ợ ậ ả

ộ ồ ọ

ả ỏ ẫ ộ ố ủ ả ề ớ ế ấ ủ

ợ ộ ấ ờ ố ế ặ ế ệ ề ả ứ ậ

ệ

ướ ộ

ợ ả ẽ ự ơ ở

ủ ả ủ ườ

i làm thuê .S ti n đóng góp c a c ch và th ố

Khi n n kinh t hàng hoá phát tri n, vi c thuê m n nhân công tr nên ế ề ph bi n. Lúc đ u ng i ch ch cam k t tr công lao đ ng, nh ng v sau đã ổ ế ườ ph i cam k t b o đ m cho ng ẻ ả ả ộ ố h trang tr i nh ng nhu c u c n thi t khi m đau, tai n n, thai s n...Trong ọ ạ i ch không th c t ự ế ph i chi tr m t đ ng nào. Nh ng cũng có khi x y ra d n d p, bu c h m t ọ ộ ư ả lúc ph i b ra trong m t lúc nhi u kho n ti n l n mà h không mu n.Vì th ế ề ả ự i th liên k t đ u tranh bu c ch ph i th c mâu thu n ch - th phát sinh, gi ộ ợ ớ ộ hi n cam k t. Cu c đ u tranh này di n ra ngày càng r ng l n và có tác đ ng ớ ộ ề c đã ph i đ ng ra xã h i. Do v y, Nhà n nhi u m t đ n đ i s ng kinh t ướ ộ ế can thi p và đi u hoà mâu thu n. S can thi p này m t m t làm tăng vai trò ặ ộ ệ ẫ ề ự ộ i th ph i đóng góp m t c, m t khác bu c các gi c a Nhà n i ch và gi ớ ớ ủ ủ ặ c tính toán ch t ch d a trên c s xác kho n ti n nh t đ nh hàng tháng đ ặ ượ ấ ị ề ả ợ su t r i ro x y ra đ i v i ng ố ớ ả ấ ủ ượ hình thành m t qu ti n t c ỹ ề ệ ậ ộ t nh m đ m b o đ i s ng cho ngân sách Nhà n b sung t ả ổ t p trung trên ph m vi qu c gia. Qũy này còn đ ằ ố ề ạ c khi c n thi ế ầ ờ ố ướ ừ ả

2

Chuyên đ th c t p ề ự ậ

ộ ặ ữ ườ ữ

i lao đ ng khi g p ph i nh ng bi n c b t l ố ấ ợ ả ủ ườ ộ

ượ ế ễ ầ

ỹ ề ệ ậ ượ

ng quan h ràng bu c đó mà r i ro, b t l ệ ộ cu c s ng c a ng ủ ườ ộ ố đ nh. Gi ủ ớ ị di n ra bình th ườ ngu n qu ti n t Kh năng gi ế ậ i quy t các phát sinh l n c a qu ngày càng đ m b o. ố i. Chính nh nh ng m i ờ ế c dàn tr i, i lao đ ng đ ả i c a ng ượ ộ ấ ợ ủ ả ổ c đ m b o n i lao đ ng và gia đình h ngày càng đ ọ ả ượ c b o v , s n xu t kinh doanh i và đ ấ ệ ả ượ ợ ả ậ t. Vì v y, c nh ng xáo tr n không c n thi ộ ữ t l p ngày càng l n và nhanh chóng. c thi ớ ả ớ ủ i ch cũng th y mình có l ấ ng, tránh đ t p trung đ ế ồ ả ả ả ỹ

ạ ộ ệ Toàn b nh ng ho t đ ng v i nh ng m i quan h ràng bu c ch t ch ữ ượ ộ

ớ i quan ni m là BHXH đ i v i ng ộ ế

ố ố ớ ắ ế ố ả ọ ặ

ộ ữ c th gi ế ớ ự ả ộ ấ ả ử ụ ả ơ ở ệ

ờ ố ườ ả ộ ọ

ẽ ặ ệ ộ i lao đ ng. Nh v y, trên đ ư ậ ườ ố ớ BHXH là s đ m b o thay th ho c bù đ p m t ph n thu nh p đ i v i ậ ầ ặ i lao đ ng khi h g p ph i nh ng bi n c làm gi m ho c m t kh năng ng ặ ả ấ ữ ườ ỹ ề ệ ậ t p lao đ ng, m t vi c làm trên c s hình thành và s d ng m t qu ti n t ộ ộ trung nh m đ m b o đ i s ng cho ng ầ i lao đ ng và gia đình h góp ph n ả ằ đ m an toàn xã h i . ả ộ

2. B n ch t ả ấ

ầ ộ

ộ ả ế ị ườ

ấ ộ ướ

ệ ể ể ạ

ứ ạ ủ ơ ứ ộ ộ ế ệ t quá tr ng thái kinh t - BHXH là nhu c u khách quan, đa d ng và ph c t p c a xã h i, nh t là ạ ấ ố ng, m i ạ ộ càng ế là ế ỗ c a m i ế ủ ượ ủ ạ

trong xã h i mà s n xu t hàng hoá ho t đ ng theo c ch th tr quan h thuê m n lao đ ng phát tri n đ n m t m c đ nào đó . Kinh t ế ể phát tri n thì BHXH càng đa d ng và hoàn thi n. Vì th có th nói kinh t n n t ng c a BHXH hay BHXH không v ề ả c . n ướ

ố ơ ở

ễ ệ ữ ữ

ườ ộ ỉ

d ng lao đ ng. Bên BHXH (bên nh n nhi m v ặ ả ậ

i s ườ c BHXH là ng ướ ậ ủ ơ ườ ộ

- M i quan h gi a cái bên trong BHXH phát sinh trên c s quan h lao ệ ượ c đ ng và di n ra gi a 3 bên: Bên tham gia BHXH, bên BHXHvà bên đ ộ i lao i lao đ ng ho c c ng BHXH. Bên tham gia BHXHch có th là ngu ườ ể đ ng và ng ụ ệ ử ụ ộ ườ ộ ợ c l p ra và b o tr . ng là c quan chuyên trách do Nhà n BHXHthông th ả Bên đ ệ i lao đ ng và gia đình h khi có đ các đi u ki n ề ọ ượ ràng bu c c n thi t. ộ ầ ế

ố ặ ả ế ữ ả ấ ộ

ệ ớ ủ ớ

ố ề ệ

ữ ư ố ợ ệ ư ể ổ

ẫ ể ễ ả ữ ế ả ả ờ ố

- Nh ng bi n c làm gi m ho c m t kh năng lao đ ng, m t vi c làm ấ ủ trong BHXH có th là nh ng r i ro ng u nhiên trái v i ý mu n trái v i ch ẫ ể ặ i nh : m đau, tai n nlao đ ng, b nh ngh nghi p...Ho c quan c a con ng ộ ạ ườ ủ cũng có th lã tr ng h p x y ra không hoàn toàn ng u nhiên nh : tu i già, ườ thai s n v..v... Đ ng th i nh ng bi n c đó có th di n ra c trong và ngoài ồ lao đ ng.ộ

ậ ủ ị ả ườ ặ ộ

ắ

ẽ ượ ồ ỹ

phía Nhà n c. - Ph n thu nh p c a ng ầ nh ng bi n c , r i ro s đ ữ ế ố ủ trung đ c t n tích l ạ ượ ồ ch y u, ngoài ra còn đ ủ ế i lao đ ng b gi m ho c m t đi khi g p ph i ả ặ ấ ỹ ậ m t ngu n qu t p c bù đ p ho c thay th t ồ ế ừ ộ ặ i. Ngu n qu này do bên tham gia BHXH đóng góp là c s h tr t ượ ự ỗ ợ ừ ướ

3

Chuyên đ th c t p ề ự ậ

ụ ủ ằ ả

ầ ậ ị ả ộ

- M c tiêu c a BHXH là nh m tho mãn nh ng nhu c u thi ế ế i lao đ ng trong tr ệ ấ c t ủ t y u c a ữ ng h p b gi m ho c m t thu nh p, m t vi c làm. ấ ILO c th hoá nh sau: ườ ợ ch c qu c t ng M c tiêu này đã đ ặ ụ ể ượ ổ ứ ườ ụ ố ế ư

ề ả i lao đ ng nh ng kho n thu nh p b m t đ đ m b o ị ấ ể ả ữ ả ậ ộ

+ Đ n bù cho ng nhu c u sinh s ng thi ầ ố ườ t y u c a h . ế ế ủ ọ

+ Chăm sóc s c kho và ch ng b nh t t. ứ ẻ ệ ố ậ

ầ ủ ư

ệ ố i già, ng ứ i tàn t + Xây d ng đi u ki n s ng đáp ng các nhu c u c a dân c và các nhu c u đ c bi ặ ầ ề ự t c a ng ườ ệ ủ t và tr em. ẻ ườ ậ

3. Ch c năng c a B o Hi m Xã H i ộ ứ ủ ể ả

ậ ả ả

BHXH là m t b ph n quan tr ng trong chính sách b o đ m xã h i c a ộ ủ ộ ộ c ta, BHXH có nh ng ch c năng ch y u sau: Đ ng và Nhà n ủ ế ọ ữ ướ ứ ả

- Thay th ho c bù đ p m t ph n thu nh p cho ng ộ ậ ầ

ấ ậ ộ ấ ắ ặ ườ ả

ấ ệ

ả ế ặ ọ ị ả ự ả ấ ắ ẽ ả ườ

ế ế ộ ề ấ ộ

ả

ộ

ộ ề ờ ạ ượ

ụ ả ệ ụ

ắ ắ t c m i ng ớ ấ ả ọ ủ ị ạ ấ ặ ả ộ ng tr c p BHXH v i m c h c h ứ ưở ợ ấ ẽ ượ ưở ớ t, th i đi m và th i h n đ c h ưở ầ ể ờ ế ế ị ấ ủ ơ ả ứ ch c ho t đ ng c a BHXH. i lao đ ng tham gia BHXH khi h b gi m ho c m t thu nh p do m t kh năng lao đ ng ho c ặ ộ m t vi c làm. S b o đ m thay th ho c bù đ p này ch c ch n s x y ra vì ả ặ i lao đ ng suy cho cùng, m t kh năng lao đ ng s đ n v i t ộ ẽ ế khi h t tu i lao đ ng theo các đi u ki n quy đ nh c a BHXH. Còn m t vi c ệ ệ ổ ườ i làm và m t kh năng lao đ ng t m th i làm gi m ho c m t thu nh p, ng ậ ờ ấ ng ph thu c vào lao đ ng cũng s đ các đi u ki n c n thi ng ph i đúng quy ệ đ nh. Đây là ch c năng c b n nh t c a BHXH, nó quy t đ nh nhi m v , tính ị ch t và c c ch t ủ ả ơ ế ổ ứ ạ ộ ấ

ố ậ ế ữ ườ

ườ i thu nh p gi a nh ng ng ữ ộ ả

ả i lao đ ng mà c ng ỹ

ọ ị ả

ố ượ ườ ỏ

ộ ể ợ ấ ậ ườ ố

ộ i này th ư ậ ậ ậ ố ọ ố ạ

ườ ữ

ườ ố ữ ớ ậ ế

i tham - Ti n hành phân ph i và phân ph i l ố ạ ử i s gia BHXH. Tham gia BHXH không ch có ng ườ ỉ d ng lao đ ng. Các bên tham gia đ u ph i đóng góp vào qu BHXH. Qu này ề ỹ ụ ặ i lao đ ng tham gia khi h b gi m ho c dùng đ tr c p cho m t s ng ườ ộ ố ng chi m t tr ng nh trong m t thu nh p. S l ng nh ng ng ỉ ọ ế ườ ữ ấ ố i tham gia đóng góp. Nh v y, theo quy lu t s đông bù s ít, t ng s ng ổ i thu nh p theo c chi u d c và chi u ngang. BHXH th c hi n phân ph i l ề ả ề ệ ự i kh e i có thu nh p cao và th p, gi a ng i gi a nh ng ng Phân ph i l ỏ ườ ấ ữ ố ạ m nh đang lao đ ng v i nh ng ng ệ i m y u ph i ngh vi c v..v...Th c hi n ỉ ệ ả ự ữ ộ ch c năng này có nghĩa là BHXH góp ph n th c hi n công b ng xã h i. ằ ệ ạ ứ ự ầ ộ

- Góp ph n kích thích ng ộ ầ ườ ả

ấ ấ ộ

ấ ộ ả ườ

ủ ủ ụ ộ ề ặ ố

ặ ộ ố ồ

ộ c ch s d ng lao đ ng tr ượ ạ ị ấ ế c đ m b o n đ nh và có ch d a. Do đó, ng ợ ấ ọ ậ ị ả

ệ ệ ậ ớ

i lao đ ng hăng hái lao đ ng s n xu t nâ ng ư ấ ộ cao năng su t lao đ ng cá nhân và năng su t lao đ ng xã h i. Khi kho m nh ẻ ạ ả i lao đ ng đ tham gia lao đ ng s n xu t, ng ộ ộ ộ ng ho c ti n công. Khi m đau, thai s n, tai n n lao đ ng, ho c khi v già l ả ề ươ đã có BHXH tr c p thay th ngu n thu nh p b m t. Vì th cu c s ng c a ủ ườ i h và gia đình h luôn đ ả ổ ọ ừ lao đ ng luôn yên tâm, g n bó t n tình v i công vi c, v i n i làm vi c. T ệ đó, h r t tích c c lao đ ng s n xu t, nâng cao năng su t lao đ ng và hi u ấ ế ỗ ự ớ ơ ấ ượ ắ ộ ộ ọ ấ ự ả ộ

4

Chuyên đ th c t p ề ự ậ

ứ ư ộ ế ẩ

ả ườ kích thích i lao đ ng nâng cao năng su t lao đ ng cá nhân và kéo theo năng su t lao ấ ộ ể ấ

. Ch c năng này bi u hi n nh m t đòn b y kinh t qu kinh t ệ ế ng ộ đ ng xã h i. ộ ộ

ớ ợ ắ ườ

ộ i lao đ ng v i ng ộ

ố ữ ộ ộ

ờ ề ươ

c đi u hoà và gi ề ệ ặ ả ớ

t, c hai gi ừ

ả i và đ ớ ắ ợ

ư ấ

c khó khăn v đ i s ng cho ng ẫ ọ ườ

, chính tr xã h i đ ị ấ ổ ế ả

i ích gi a ng - G n bó l ữ i s d ng lao đ ng, gi a ộ ộ ườ ử ụ i lao đ ng v i xã h i. Trong th c t ng i lao đ ng lao đ ng s n xu t, ng ộ ự ế ớ ườ ườ ả ấ và ng i s d ng lao đ ng v n có nh ng mâu thu n n i t ề i khách quan v ữ ườ ử ụ ẫ ộ ạ ti n l ng, ti n công, th i gian lao đ ng...Thông qua BHXH, nh ng mâu ộ ề ữ ấ i quy t. Đ c bi thu n đó s đ i này đ u th y ề ế ẽ ượ ẫ nh có BHXH mà mình có l c b o v . T đó làm cho h hi u nhau ọ ể ả ợ ệ ượ ờ i ích đ c và xã h i, chi cho c v i nhau. Đ i v i Nhà n h n và g n bó l ộ ướ ố ớ ượ ơ ả BHXH là cách th c ph i chi ít nh t và có hi u qu nh t nh ng v n gi i ả ả ệ ấ ứ quy t đ i lao đ ng và gia đình h , góp ộ ề ờ ố ế ượ c phát tri n và an ph n làm cho s n xu t n đ nh, kinh t ể ộ ượ ị ầ toàn h n.ơ

4. Tính ch t c a B o Hi m Xã H i ấ ủ ộ ể ả

ộ ả ậ ủ ế ủ ệ ố

ỹ ậ ả ộ ộ

ả ộ ổ ứ

ộ ậ ả i cho ng ẩ ch c qu n lí, b o t n và phân ph i l ả ồ ầ

ỉ ả ổ ả

ồ ợ ể ượ

ẳ ố ạ ư ạ ậ ế ữ ơ

ư ấ ả ơ

ấ

ề ệ

t h n các d ch v xã h i ph c v cho con ng ộ ứ ả ạ ể ố ơ ề ệ ụ ấ ờ ụ ụ

ợ

ụ ề ủ ề ụ ả

ế ấ ạ ộ ị

ẻ ể ế ề ổ

ườ ề ộ

ộ ề ả ườ ệ ả

BHXH là b ph n ch y u c a h th ng b o đ m xã h i, vì v y tính xã ộ h i c a nó th hi n r t rõ. Qu BHXH là m t b ph n c a t ng s n ph m ẩ ủ ổ ộ ủ ể ệ ấ i lao qu c n i đ c xã h i t ố ạ ườ ố ộ ượ đ ng. Th c ch t qu BHXH là m t ph n trong t ng s n ph m qu c n i, ộ ả ố ấ ự ộ ỹ i lao đ ng ch ph i đóng góp m t kho n nh nh ng khi g p r i trong đó ng ặ ủ ỏ ộ ườ ộ ả ủ t qua khó khăn, ho n n n. K t qu c a ro đ c c c ng đ ng tr giúp đ v ạ ượ ả ộ ầ c s bình đ ng h n v thu nh p gi a các t ng s phân ph i l i đó t o ra đ ề ự ượ ự ạ đó góp ph n tái s n xu t gi n đ n và tái l p dân c trong xã h i. Chính t ả ầ ớ ừ ộ ẩ ả c nhi u đi u ki n thúc đ y s n s n xu t m r ng s c lao đ ng, t o thêm đ ệ ề ượ ạ ộ ở ộ ả c nhi u công ăn vi c làm, tăng thu nh p đ ng xu t có hi u qu , t o thêm đ ồ ượ ậ th i phát tri n t ế , i nh y t ị ư ườ ạ i nh n mà ho t giáo d c, văn hoá... Ho t đ ng BHXH không vì m c tiêu l ậ ạ ộ ụ ầ đ ng vì m c đích b o đ m s phát tri n lâu b n c a n n kinh t , góp ph n ả ộ ế ể ự n đ nh và ti n b xã h i. BHXH mang tính ch t nhân đ o, nhân văn, dùng ộ ổ ti n đóng góp khi còn tr kho đ dùng vào lúc tu i già, đau y u. Xét v lâu ẻ ề i lao đ ng trong xã h i đ u có quy n tham gia BHXH. Và dài, m i ng ọ i lao đ ng và c l ng ộ ọ ể ượ ạ gia đình h , k c khi h đang còn trong đ tu i lao đ ng. ộ ổ i, BHXH ph i có trách nhi n b o hi m cho m i ng ọ ể ả ọ ộ

ặ ớ ụ ủ

Tính xã h i c a BHXH luôn g n ch t v i tính d ch v c a nó. Khi n n ề ủ – xã h i ngày càng phát tri n thì tính d ch v và tính xã h i hoá c a ế ộ ủ ộ ị ụ ắ ể ộ ị

kinh t BHXH cũng ngày càng cao.

II . NH NG N I DUNG C B N C A BHXH

Ơ Ả

Ộ

Ữ

Ủ

1. Khái ni m v BHXH ệ ề

5

Chuyên đ th c t p ề ự ậ

ự ả ầ ặ ộ

ả ọ ặ ắ ế ố ặ ả

ả ơ ở ử ụ ộ ấ ệ

ờ ố ườ ả ằ ộ

ố ớ BHXH là s đ m b o thay th ho c bù đ p m t ph n thu nh p đ i v i ậ ế i lao đ ng khi h g p ph i nh ng bi n c làm gi m ho c m t kh năng ng ả ấ ườ ữ t p ỹ ề ệ ậ lao đ ng, m t vi c làm trên c s hình thành và s d ng m t qu ti n t ộ ộ ầ trung nh m đ m b o đ i s ng cho ng i lao đ ng và gia đình h , góp ph n ọ ả đ m b o an toàn xã h i. ả ả ộ

2. Đ i t ố ượ ng c a b o hi m xã h i ộ ủ ả ể

ể ờ

ự ượ ể ả c trên th gi ế ớ

ng th h ượ

ư ng đ ự ụ ưở ể

ớ B o hi m xã h i là m t trong nh ng lo i hình b o hi m ra đ i khá s m ữ ộ ộ ạ ả i. Tuy BHXH ra t c các n c th c hi n t và đ n nay đã đ ướ ệ ở ấ ả ế đ i s m nh v y nh ng m t s khái ni m c b n c a chúng nh : đ i t ư ố ượ ng ộ ố ư ậ ơ ả ủ ệ ờ ớ ề ợ ả i b o c b o hi m, đ i t tham gia, đ i t ố ượ ể ả ố ượ hi m đôi khi còn có s nh m l n và có nhi u quan đi m ch a th ng nh t. Có ấ ề ẫ ầ ng BHXH v i đ i t nhi u lúc còn l n l n gi a đ i t ng quy n l ố ư ng tham gia BHXH. ữ ố ượ ớ ố ượ ể ề ẫ ộ

ế ư ộ ệ ố ả ả ả

ặ ị ấ ị ả ườ ấ ặ ộ

ư ố ả ế ệ ạ

ườ ậ ộ

ấ ố ượ ả ả ặ ậ ấ ể ấ ủ ả ặ ộ

ậ t, BHXH là m t h th ng đ m b o kho n thu nh p Nh chúng ta đã bi b gi m ho c b m t đi do ng i lao đ ng b gi m ho c m t kh năng lao ị ả đ ng, m t vi c làm vì các nguyên nhân nh : m đau, tai n n, già y u...Chính ộ ị ng b o hi m xã h i chính là thu nh p c a ng vì v y, đ i t i lao đ ng b ộ bi n đ ng gi m ho c m t đi do b gi m ho c m t kh năng lao đ ng, m t ấ ị ả ộ vi c làm . ế ệ

ộ ừ ệ

ườ ng đ ng quy n l ượ

i lao đ ng trong quan h BHXH v a là đ i t ố ượ ng đ ượ ọ ợ ừ c b o hi m và h cũng là đ i t ố ượ ườ ng tham gia, v a là i ề ợ c h ưở ệ ng h p phát sinh trách nhi m ể ầ ớ ả ế

Ng đ i t ố ượ BHXH (chi m ph n l n trong các tr BHXH).

Đ i t ộ ườ ố ượ

ự

ự

ạ cách là: ch s

ả c thì khác, h tham gia BHXH v i t ớ ư ữ ứ

t c công nhân viên ch c và nh ng ng ố ớ ấ ả ộ ướ ừ

ườ ả ộ ng t ộ ị ủ ủ ự

ng tham gia BHXH không ch có ng ườ i i lao đ ng mà còn có ng ỉ c. S dĩ ng s d ng lao đ ng và Nhà n i s d ng lao đ ng tham gia vào ở ườ ử ụ ướ ộ ử ụ ộ ộ BHXH là vì ph n h th y đ c l i ích thi t th c khi tham gia BHXH, m t ọ ấ ượ ợ ầ ế ph n là do s ép bu c c a Nhà n c thông qua các văn b n quy ph m pháp ộ ủ ầ ướ lu t. Đ i v i Nhà n ủ ở ọ ướ ố ớ ậ i h h u lao đ ng đ i v i t ườ ưở ng ộ ữ ụ ể i b o h cho qu BHXH mà c th là ngân sách. Nhà n l ỹ ươ b o h giá tr c a qu BHXH, b o h cho s tăng tr ạ ng c a qu nh m t o ằ ỹ ưở ỹ ả s n đ nh cho qu và s phát tri n xã h i. ự ổ c là ng ả ể ự ộ ỹ ị

ng đ c b o hi m xã h i trong quan h BHXH ngoài ng ả ể ượ ố ượ ộ

ệ i s d ng lao đ ng. B i vì, khi ng ộ ườ ặ ủ ộ

ệ ề ả

ự ế ư

Đ i t i lao i lao đ ng g p r i ro đ ng còn có ng ộ ườ ở i s d ng lao đ ng ph i có trách nhi m giúp đ . Đi u này có nghĩa thì ng ỡ ườ ử ụ chi phí là h ph i b ra m t kho n chi phí cho ng òi lao đ ng, nh ng th c t ư ả ỏ ọ này nhanh chóng đ c c quan b o hi m hoàn tr l i. ườ ử ụ ộ ả ộ ượ ơ ộ ả ạ ể ả

6

Chuyên đ th c t p ề ự ậ

ng đ Đ i t ng quy n l i BHXH là ng òi lao đ ng trong tr ề ợ c h ượ ưở ư ộ

ư ố ệ ả ạ

ườ ặ

ộ i lao đ ng b t ộ ị ử i là thân nhân c a ng ộ ạ ườ ng ề vong ho c sinh ườ i ủ

ố ượ h p h g p r i ro nh : m đau, thai s n, tai n n lao đ ng và b nh ngh ọ ặ ủ ợ nghi p, h u trí. Nh ng trong tr ng h p ng ư ư ợ ệ i b o hi m xã h i l ng quy n l ng h đ thì đ i t ể ưở ố ượ ẻ lao đ ng nh : b , m , con, v ( ch ng). ồ ẹ ư ố ộ ườ ề ợ ả ợ

3. Ph m vi b o hi m xã h i ộ ả ể ạ

c 102 tháng 6 năm 1952 t ạ ơ ơ ủ ổ ứ ộ ch c lao đ ng

qu c t Theo công ướ ạ i Gi nev c a t ILO ph m vi c a BHXH là tr c p cho 9 ch đ sau: ế ộ ợ ấ ủ ố ế

- Chăm sóc y t ế

- Tr c p m đau ợ ấ ố

- Tr c p th t nghi p ệ ợ ấ ấ

- Tr c p tu i già ợ ấ ổ

- Tr c p tai n n lao đ ng và b nh ngh nghi p ộ ợ ấ ệ ề ệ ạ

- Tr c p gia đình ợ ấ

- Tr c p thai s n ả ợ ấ

- Tr c p khi tàn ph ế ợ ấ

- Tr c p cho ng i còn s ng( tr c p m t ng i nuôi d ng) ợ ấ ườ ợ ấ ấ ố ườ ưỡ

Tuỳ đi u ki n kinh t xã h i mà m i n c tham gia công ệ ỗ ướ ướ c Gi nev ơ ơ

ề th c hi n ki n ngh đó ế ế ộ m c đ kác nhau. ở ứ ộ ự ệ ị

c ta theo đi u l BHXH Vi n ở ướ ướ ệ ệ

ề ệ ế ộ ợ ấ ố ả

c ta hi n nay bao g m 5 ch đ : ch đ tr c p m đau, ch đ tr c p thai s n, ch đ tr ế ộ ợ ồ tu t . c p tai n n lao đ ng, b nh ngh nghi p, ch đ h u trí và ch đ t ấ ệ ấ t Nam, BHXH n ế ộ ợ ấ ế ộ ư ế ộ ạ ế ộ ử ệ ề ộ

4. Qu b o hi m xã h i ỹ ả ộ ể

4.1. Khái ni m qu BHXH ệ ỹ

Qu BHXH là qu tài chính đ c l p, t p trung n m ngoài ngân sách Nhà ộ ậ ậ ằ ỹ ỹ

n c.ướ

ề ậ

ợ ườ ử ụ ướ

ỹ hi m: ng ườ tr cho các ch đ BHXH và đ m b o ho t đ ng c a h th ng BHXH. ả ả Qu BHXH là t p h p đóng góp b ng ti n c a các bên tham gia b o ủ ằ c nh m m c đích chi i s d ng lao đ ng, Nhà n ụ ằ ệ ố ủ i lao đ ng, ng ộ ế ộ ộ ạ ộ ể ả ả

4.2. Đ c đi m ặ ể

- Là m t qu ti n t ộ ữ ị

t p trung, gi ổ ứ ằ

ch c tài chính Nhà n v trí là khâu tài chính trung gian trong ch c tái chính n m giao thoa gi a ngân sách c, tài chính doanh nghi p và sau đó ỹ ề ệ ậ ố ổ ứ ữ ệ ướ

h th ng tài chính qu c gia. Là t ệ ố nhà n cv i các t ướ ớ là tài chính dân c .ư

7

Chuyên đ th c t p ề ự ậ

ỹ ố

ả ả ừ ụ ừ ả ủ ườ ỹ

c áp d ng đ i v i ng ượ ư ố ớ ố ố ộ

- Phân ph i qu BHXH v a mang tính hoàn tr , v a mang tính không i đã hoàn tr . Tính không hoàn tr c a qu BHXH đ tham gia BHXH trong su t quá trình lao đ ng nh ng không m đau, tai n n ạ lao đ ng, sinh con. ộ

ự ứ

c là vì quy n l ườ ề ứ

ờ ể ủ i c a ng ề ợ ủ ụ

ủ ừ ử ừ ờ

ự ề ệ ả

ề ơ

ố i và phát tri n c a BHXH g n li n v i ch c năng v n ớ ắ i lao đ ng ch không vì m c đích ụ ộ ộ xã h i ế ể ộ ế ố c th c hi n, và b n thân ượ c áp d ng r ng rãi h n, nhu c u tho mãn v BHXH ầ ộ c nâg caovà h càng có kh năng tham gia ả ả ọ

- S ra đ i, t n t ờ ồ ạ có c a nhà n ướ ủ ki m l i, đ ng th i nó cũng ph thu c vào trình đ phát tri n kinh t ộ ồ ờ ế và đi u ki n l ch s trong t ng th i kì c a t ng qu c gia. Khi n n kinh t ệ ị ề ề càng phát tri n thì càng có nhi u ch đ BHXHđ ế ộ ể t ng ch đ cùng đ ế ộ ừ ụ ượ i lao đ ng càng đ đ i v i ng ượ ườ ố ớ ộ vào nhi u ch đ b o hi m xã h i. ộ ế ộ ả ể ề

- M t m t, qu BHXH mang tính tiêu dùng đ ỹ ộ ặ ượ

ể ệ ư

ế ộ ườ

ả vì thông th ườ ỹ ượ c th hi n thông qua m c ụ i ạ ặ ỹ ủ ộ ặ ủ ả ả

tiêu, m c đích c a nó là chi tr cho các ch đ BHXH. Nh ng m t khác nó l ủ ụ i lao đ ng đóng góp vào qu ng, khi ng mang tính d tr ự ữ BHXH thì h không đ c qu này chi tr ngay khi g p r i ro mà ph i có đ ọ th i gian d b . ự ị ờ

t y u ch đ ấ ế ầ ỹ

ặ ủ t ki m b t bu c c a xã h i và ng ộ ủ - Ho t đ ng c a qu BHXH đ t ra yêu c u và hình thành t ố ạ ộ ắ ườ ư ế ệ ộ

i thu nh p c a cá nhân và c ng đ ng. ế ộ i lao đ ng dành cho m đau, h u trí. ậ ủ ti ộ Đó cũng là quá trình phân ph i l ố ạ ộ ồ

4.3. Ngu n hình thành qu BHXH ồ ỹ

ậ ằ ộ ỹ

Nhà n Qu BHXH là m t qu tài chính đ c l p, t p trung n m ngoài ngân sách ỹ ộ ậ c. ướ

Qu BHXH đ c hình thành ch y u t ỹ ượ ủ ế ừ các ngu n sau đây: ồ

- Ng i s d ng lao đ ng góp. ườ ử ụ ộ

- Ng ườ i lao đ ng góp. ộ

- Nhà n c góp và h tr thêm. ướ ỗ ợ

- Các ngu n thu khác( nh cá nhân và các t thi n ng h , lãi do ư ch c t ổ ứ ừ ệ ủ ộ

ồ ph n nhàn r i...) ỗ đ u t ầ ư ầ

Qt

BH = ĐLĐ + ĐSDLĐ+ ĐNN + TĐT + TTT +TK

Trong đó : QT

BH : Ngu n hình thành qu b o hi m.

ỹ ả ể ồ

ĐLĐ : Đóng góp c a ng i lao đ ng ủ ườ ộ

ĐSDLĐ : Đóng góp c a ch s h u lao đ ng ủ ở ữ ủ ộ

ĐNN : Đóng góp và h tr c a nhà n c ỗ ợ ủ ướ

TĐT : Thu t ho t đ ng đ u t ừ ạ ộ ầ ư

8

Chuyên đ th c t p ề ự ậ

TTT : Thu t vi n tr ừ ệ ợ

TK : Thu khác

ế ệ

i s d ng lao đ ng và ng ượ ườ ườ ử ụ

ộ ự c phân chia cho c ng ộ ả

ệ i ích gi a hai bên. V phía ng ợ Trong n n kinh t ề i lao đ ng đ ộ ơ ở ữ

i lao đ ng s tránh đ c thi ườ

ề ộ ủ ẽ ả

ự ộ t h i kinh t ế ệ ạ ườ ộ ạ ượ ố ớ ớ ầ

ữ ủ ề ố ợ

c m i quan h t ầ ườ ệ ự ự ệ ố ẹ ể ể ộ

ừ ộ

hàng hoá, trách nhi m tham gia đóng góp BHXH cho i lao ng ả ườ đ ng trên c s quan h lao đ ng. Đi u này không ph i là s phân chia r i ro, ề ủ ộ ộ i s d ng lao đ ng, s đóng góp m t mà là l ườ ử ụ ph n BHXH cho ng do ph i chi ra ầ ả i lao đ ngmà mình thuê m t kho n ti n l n khi có r i ro x y ra đ i v i ng ề ớ ả ộ ế ạ m n. Đ ng th i nó còn góp ph n gi m b t tình tr ng tranh ch p, ki n t o ấ ả ờ ồ ướ i lao đ ng, s đóng t đ p gi a ch – th . V phía ng đ ự ộ ượ gánh ch u tr c ti p góp m t ph n đ BHXH cho mình v a bi u hi n s t ế ự ị ừ ộ i m t r i ro c a chính mình,v a có ý nghĩa ràng bu c nghĩa v và quy n l ề ợ ụ ủ ủ cách ch t ch . ẽ ặ

M i quan h ch - th trong BHXH th c ch t là m i quan h l ố ố ấ ự ệ ợ

ệ ủ ề

ệ c. Tr ướ

ả ộ

ắ

ợ ự c s tham gia đóng góp c a Nhà n ữ ề ơ ở ữ ướ

ể ả ỉ ỗ ự ể ả ạ ộ

i ích. Vì ể th , cũng nh nhi u lĩnh v c khác trong quan h lao đ ng, BHXH không th ư ộ ế ậ ệ ủ c h t các lu t l c a thi u đ ượ ự ướ ủ ế ế i lao đ ng và c v BHXH là nh ng chu n m c pháp lí mà c ng Nhà n ộ ướ ườ ả ự ề ẩ i s d ng lao đ ng đ u ph i tuân theo, nh ng tranh ch p ch th trong ng ủ ợ ấ ữ ườ ử ụ ề i quy t. Ngoài ra, b ng nhi u lĩnh v c BHXH có c s v ng ch c đ gi ằ ự ế hình th c khác nhau, Nhà n c không ch tham gia đóng góp và h tr thêm ứ ỗ ợ cho qu BHXH, mà còn tr thành ch d a đ đ m báo cho ho t đ ng BHXH ở ỹ ch c ch n và n đ nh. ắ ắ ổ ị

Ph n l n các n c trên th gi i, qu BHXH đ u đ c hình thành t các ầ ớ ướ ế ớ ề ỹ ượ ừ

ngu n nêu trên. ồ

ng th c đóng góp và m c đóng góp c a các bên tham gia ứ ủ ứ

Tuy nhiên, ph ươ BHXH có khác nhau.

ng th c đóng góp BHXH c a ng ứ ủ

ươ ệ V ph ề ộ ườ ể

ẫ ứ ươ ơ

ể ng cá nhânvà qu l ỹ ươ ứ ườ ả ạ

c cân đ i chung trong toàn b n n kinh t ủ ệ i nêu lên, ph i căn c vào m c thu nh p c b n c a ng ứ ị ộ ề ể ố ố

ườ ủ ụ i s d ng i lao đ ng và ng ộ lao đ ng hi n v n còn hai quan đi m. Quan đi m th nh t cho r ng, ph i căn ả ằ ứ ấ ng c a c quan, doanh nghi p. Quan c vào m c l ứ i lao đi m th hai l ậ ơ ả ủ ứ ể ứ qu c đ xác đ nh m c đ ng đ ế ượ ộ đóng góp.

ườ ử ụ

ộ

ế

ề ứ ả và tr c p gia đình, các ch đ còn l ộ c quy đ nh ng ị ộ ạ i c ng ườ ạ ả ằ ầ

ị ợ ấ ộ ị ủ ặ ỹ ị

i s d ng lao V m c đóng góp BHXH, m t s n ộ ố ướ đ ng ph i ch u toàn b chi phí cho ch đ tai n n lao đ ng. Chính ph tr chi ủ ả ế ộ ộ phí y t i ườ i lao đ ng và ng ế ộ ộ ộ ố ướ s d ng lao đ ng cùng đóng góp m i bên m t ph n b ng nhau. M t s n c ỗ ử ụ i quy đ nh, Chính ph bù thi u cho qu BHXH ho c ch u toàn b chi khác l ộ ế ạ phí Qu n lí BHXHv..v... ả

9

Chuyên đ th c t p ề ự ậ

N c ta, t năm 1962 đ n năm 19987, qu BHXH ch đ ỹ ế ừ ỉ ượ

ấ ậ ệ ả ướ ồ

i do ngân sách Nhà n ầ ệ ọ

ỹ ạ ộ ậ c hình thành t ỹ ươ ấ ị ả ấ ướ ế

ng c a đ n v . Sau khi n n kinh t ự ơ ề ủ ơ

ấ n ế ướ ị ể

ề ệ

ị ủ BHXH Vi ệ ả ề ỹ

c hình thành t ừ ng c a xí hai ngu n: các xí nghi p s n xu t v t ch t đóng góp 4,7% qu l ủ ồ c đài th . Th c ch t là không t n nghi p, ph n còn l i qu BHXH đ c l p. T năm 1988 đ n nay, các đ n v s n xu t kinh t ừ ạ c ta doanh đóng góp 15% qu l ỹ ươ ng, Chính ph đã ban hành r ng rãi Ngh đ nh chuy n sang n n kinh t th tr ị ộ ế ị ườ ề ị t Nam ban hành kèm theo Ngh 43/CP ngày 22/ 06/ 1993 và Đi u l đ nh 12 /CP ngày 26/ 01/1995, trong các văn b n này đ u quy đ nh qu BHXH ị ị đ ượ các ngu n sau đây: ồ ừ

ớ ổ ộ

ỹ ề ươ ể ả

ơ ị ế ộ ồ ể ả ạ ộ

- Ng ườ ử ụ nh ng ng ườ ữ đ h u trí, t ộ ư b nh ngh nghi p . ề ệ ủ ng c a i s d ng lao đ ng đóng góp 15% so v i t ng qu ti n l ế i tham gia BHXH trong đ n v . Trong đó 10% đ chi tr các ch tu t và 5% đ chi các ch đ m đau, thai s n, tai n n lao đ ng, ử ấ ệ

i lao đ ng đóng b ng 5% ti n l - Ng ề ươ ằ ộ ế ộ ư ng tháng đ chi các ch đ h u ể

trí và t ườ tu t. ử ấ

thêm đ đ m b o th c hi n các ch đ ể ả ế ộ ự ệ ả ướ ỗ ợ

- Nhà n BHXH đ i v i ng c đóng và h tr i lao đ ng. ố ớ ườ ộ

- Các ngu n khác. ồ

ấ ế ố

M c đóng góp BHXH th c ch t là phí BHXH. Phí BHXH là y u t ứ ự ậ ỹ

ả ượ ộ ệ ọ

ườ ủ ọ

ứ ể ể ị

quy t ế ự ộ c tính toán m t đ nh s cân đ i thu chi qu BHXH. Vì v y, qu này ph i đ ỹ ố ị , vi c tính phí BHXH là m t nghi p v chuyên cách khoa h c. Trong th c t ệ ụ ự ế ng s d ng các ph sâu c a BHXH và ng ng pháp toán h c khác i ta th ươ ử ụ ườ nhau đ xác đ nh. Khi tính phí BHXH, có th có nh ng căn c tính toán khác ữ nhau:

- D a vào ti n l ươ ng đ xác đ nh m c tr c p BHXH, t ứ ợ ấ ể ị ừ

ng và thang l ề ươ đó có c s xác đ nh m c phí đóng. ứ ị ự ơ ở

đó m i xác đ nh m c h ng. - Quy đ nh m c phí BHXH tr ứ ị c r i t ướ ồ ừ ứ ưở ớ ị

ủ ộ

m c h ng BHXH này có th xác đ nh đ - D a vào nhu c u khách quan c a ng ự ng, r i t ồ ừ ứ ầ ưở ứ i lao đ ng đ xác đ nh m c ị ể ả c m c phí ph i ượ ườ ể ứ ị

h ưở đóng.

ỉ ậ ầ ư

- M c dù ch thu n tuý mang tính kĩ thu t nh ng xác đ nh phí BHXH l ườ

ả ế ả ậ ủ

i lao đ ng, ng ộ c. Liên quan đ n kh năng cân đ i thu nh p c a ng ố xã h i c a đ t n ế ề

ể ả ả ả

ẫ ự ưở ị

ặ khá ph c t p vì nó liên quan c đ n ng ứ ạ và nhà n ế ướ đi u ki n phát tri n kinh t ệ BHXH v n ph i đ m b o các nguyên t c: cân b ng thu chi, l y s đông bù s ít và có d phòng. M c phí xác đ nh ph i đ ứ nhu c u BHXH và đi u ch nh sao cho t ề i ạ ị ộ i s d ng lao đ ng ườ ử ụ i lao đ ng và ộ ườ c. Tuy nhiên, khi xác đ nh phí ộ ủ ấ ướ ị ố ấ ố ắ ằ ớ c cân đ i v i m c h ng, v i ứ ố ớ ả ượ i u nh t. ấ ố ư ầ ỉ

Phí BHXH đ c xác đ nh theo công th c: ượ ứ ị

10

Chuyên đ th c t p ề ự ậ

P = f1+f2+f3

Trong đó : P : Phí BHXH

f1: phí thu n túy tr c p BHXH ợ ấ ầ

f2 :phí d phòng ự

f3: phí qu n líả

ắ ạ ạ

ạ ệ ế ộ ưở

ả

ườ ố

ạ ả i nuôi d ố ợ ấ ườ ưỡ ư ấ

ậ ế ộ ộ ặ

ặ ng BHXH t ươ ề ố ộ ậ ễ

ưở ằ

ả ầ

Phí thu n tuý tr c p BHXH cho c ch đ ng n h n và dài h n. Đ i ố ả ợ ấ ầ ng BHXH x y ra trong th i ờ v i các ch đ BHXH ng n h n vi c đóng và h ắ ả ế ộ ớ ộ gian ng n ( th ng là m t năm ) nh : m đau, thai s n, tai n n lao đ ng ộ ắ ư ố nh ... Vì v y, s đóng góp BHXH ph i đ cho s phát sinh chi tr trong năm. ẹ ả ủ Đ i v i ch đ BHXH dài h n nh : h u trí, tr c p m t ng ng, ư ố ớ ạ tai n n lao đ ng ho c b nh ngh nghi p n ng v..v...quá trình đóng và quá ệ ệ ạ ng đ i đ c l p v i nhau và di n ra trong kho ng th i trình h ờ ớ ả ng BHXH ph i gian nh t đ nh. Cho nên s cân b ng gi a đóng góp và h ả ữ ự ự c dàn tr i trong c th i kì dài. Vì th , ngoài phí thu n tuý ph i có phí d đ ế ả ờ ượ phòng đ đ m b o qu BHXH có d tr đ l n. ự ữ ủ ớ ỹ ưở ấ ị ả ể ả ả

4.4. M c đích s d ng qu BHXH ử ụ ụ ỹ

ỹ ậ ả ầ ộ

ư ậ ụ ả ỹ

ỹ ự ệ ậ

Qu BHXH bao g m 3 b ph n: phí thu n, phí qu n lí và phí d tr . ự ữ ế ộ Nh v y qu BHXH đ BHXH cho vi c qu n lí h th ng BHXH và chi trích l p qu d phòng cho nh ng tr ữ ồ c s d ng cho 3 m c đích: chi tr , cho các ch đ ượ ử ụ ệ ố ả ng h p t n th t l n. ợ ổ ấ ớ ườ

QC

BH = CTC + CQL + CDP+ CĐT+ CK

Trong đó:

QC

BH : t ng chi BHXH

ổ

CTC : chi cho b máy qu n lí ả ộ

CDP : chi l p qu d phòng ỹ ự ậ

CĐT : chi đ u tầ ư

CK : chi khác

ả ả ệ ứ

ớ ệ ụ ư ả ộ

ồ ả ể ộ ở ộ ườ ầ

ứ ụ ụ ươ ề ộ

ộ ệ ể ặ ớ

ộ ậ ự ệ ệ ắ

Kho n chi th hai trong BHXH là chi cho vi c qu n lí nghi p v BHXH. Đây là ngu n chi không l n trong c c u chi b o hi m xã h i nh ng nó cũng ể ơ ấ ượ c là m t kho n chi ngày càng tăng. B i vì các ch đ BHXH ngày càng đ ế ộ ở ộ m r ng đ đáp ng nhu c u ngày càng cao c a ng i lao đ ng, do đó đ i ủ ộ ng cán b ngày ngũ cán b ph c v BHXH ngày càng nhi u d n đ n chi l ế ẫ càng l n. M t khác, xã h i ngày càng phát tri n thì nhu c u v đi u ki n làm ề ề ầ vi c ngày càng tăng. Vì v y, chi phí cho vi c xây d ng c b n, mua s m máy ơ ả móc, trang thi t b văn phòng ngày càng tăng lên. ế ị

11

Chuyên đ th c t p ề ự ậ

ủ ứ ự ấ

ỹ ử ụ ị

ả ộ ế ộ

ườ

ỹ ủ c s d ng trong tr ặ ỹ ụ ả ớ ế ộ

M c đích th ba c a qu BHXH là chi d tr . Th c ch t đây là quá trình ụ ự ữ tích lu trong quá trình s d ng b o hi m xã h i. Đ nh kì hàng tháng (quý, ỹ ộ ể ể năm) c quan b o hi m xã h i ti n hành gi i m t ph n qu c a mình đ l ữ ạ ả ơ ầ ể ợ ng h p thành l p nên qu d tr BHXH. Qu này ch đ ỉ ượ ử ụ ỹ ự ữ ậ nhu c u chi tr ồ l n d n đ n thâm h t qu b o hi m xã h i ho c lúc đ ng ể ỹ ả ẫ ầ ti n m t giá. ấ ề

S đ 1 ơ ồ : Ngu n hình thành và s d ng qu BHXH ử ụ ồ ỹ

Đóng góp t Đóng góp t ừ

ch s d ng lao đ ng ng ừ i tham gia BHXH ủ ử ụ ộ ườ

Ph t H tr c a NN Thu nh p t đ u t ạ ỗ ợ ủ ậ ừ ầ ư

Qu BHXH ỹ

Phí đ u t ả ợ ấ ả ầ ư ầ Tài s n đ u ả Chi tr tr c p Phí qu n lý tư

ạ ắ ợ ấ ợ ấ ợ ấ ạ ạ

ộ ế Ố ấ ứ ạ ấ ứ ợ ấ ấ ứ ổ ấ ườ ả Tr c p ng n h n: Tr c p dài h n Tr c p tai n n lao đ ngộ - Chăm sóc y t - M t s c lao đ ng - M t s c t m th i ờ - m đau - Tu i già - M t s c vĩnh vi n ễ i ăn - Thai s n - Tu t - Tr c p ng theo

- Mai táng

5. Trách nhi m và quy n h n các bên tham gia b o hi m xã h i ộ ể ề ệ ạ ả

12

Chuyên đ th c t p ề ự ậ

BHXH đ i v i ng ị

ườ i thì quy n h n và trách nhi m c a các ề ề ề ệ ạ ố ớ ệ ủ ế

Theo Ngh đ nh 12/CP ngày 26/1/1995 v Đi u l ị lao đ ng trong các thành ph n kinh t ầ ộ bên tham gia BHXH nh sau: ư

a. Ng ườ ử ụ ộ . i s d ng lao đ ng

* Trách nhi m:ệ

- Đóng b o hi m xã h i đúng quy đ nh. ể ả ộ ị

- Trích ti n l i lao đ ng đ đóng BHXH đúng quy đ nh. ề ươ ng c a ng ủ ườ ể ộ ị

- Xu t trình các tài li u, h s và cung c p thông tin liên quan khi có ệ ấ

ki m tra, thanh tra v BHXH c a c quan Nhà n c có th m quy n. ề ể ề ẩ ồ ơ ủ ơ ấ ướ

* Quy n h n: ề ạ

- T ch i th c hi n nh ng yêu c u không đúng v i quy đ nh c a Đi u l ừ ố ề ệ ủ ự ữ ệ ầ ớ ị

c a BHXH . ủ

ướ ề ẩ ơ

- Khi u n i v i c quan Nhà n ạ ớ ơ ế hành vi vi ph m Đi u l ề ệ ả b o hi m xã h i. ể c có th m quy n khi c quan BHXH có ộ ạ

b. Ng i lao đ ng ườ ộ

* Trách nhi m:ệ

- Đóng b o hi m xã h i theo quy đ nh. ể ả ộ ị

ng ch đ - Th c hi n đúng các quy đ nh v vi c l p h s đ h ị ồ ơ ể ưở ề ệ ậ ự ệ ế ộ

BHXH.

- B o qu n, s d ng s BHXH và h s v BHXH theo đúng quy đ nh. ồ ơ ề ử ụ ả ả ổ ị

* Quy n h n: ề ạ

- Đ c nh n s b o hi m xã h i. ậ ổ ả ượ ể ộ

- Đ c nh n l ậ ươ ượ ư ệ ặ ậ

ầ ủ BHXH. ị i Đi u l ng BHXH theo quy đ nh t ng h u ho c tr c p k p th i, đ y đ , thu n ti n khi có ờ ề ệ ợ ấ ị ạ đ đi u ki n h ủ ề ệ ưở

i s d ng lao ướ ẩ ườ ử ụ

c có th m quy n khi ng BHXH. ế đ ng ho c t ộ - Khi u n i v i c quan nhà n ề ạ ớ ơ ch c BHXH có hành vi vi ph m Đi u l ề ệ ặ ổ ứ ạ

c. C quan b o hi m xã h i ộ ả ể ơ

* Trách nhi m:ệ

- T ch c thu, qu n lí, s d ng qu BHXH đúng quy đ nh. ổ ứ ử ụ ả ỹ ị

- Th c hi n các ch đ BHXH đúng quy đ nh t i Đi u l BHXH. ế ộ ự ệ ị ạ ề ệ

13

Chuyên đ th c t p ề ự ậ

- T ch c vi c tr l ổ ứ ả ươ ệ ậ ng h u và tr c p BHXH k p th i, đ y đ , thu n ợ ấ ủ ư ầ ờ ị

ti n. ệ

- Gi ả i quy t các tranh ch p, khi u n i v b o hi m xã h i. ế ạ ề ả ế ể ấ ộ

ự ệ ể ề ả

- Thông báo đ nh kì hàng năm v tình hình th c hi n b o hi m xã h i ộ ộ i lao đ ng và s d ng lao đ ng. ử ụ ị ộ ườ đ i v i ng ố ớ

* Quy n h n: ề ạ

- Trình Th T ủ

ng đ ng Chính ph ban hành ho c ban hành theo th m quy n ề ặ ượ c ể ẩ ố ượ ệ ậ ị

ả ng các ch đ BHXH quy đ nh t i Đi u l các quy đ nh đ qu n lí vi c thu, chi BHXH và đ xác nh n đ i t h ưở b o hi m xã h i. ể ề ệ ả ủ ướ ể ế ộ ạ ộ ị

-T ch c ph ng th c qu n lí qu BHXH đ đ m b o th c hi n các ổ ứ ứ ể ả ự ệ ả ả ỹ

ươ ch đ b o hi m xã h i có hi u qu . ả ế ộ ả ệ ể ộ

- Tuyên truy n, v n đ ng đ m i ng ậ ể ọ ề ộ ườ i tham gia th c hi n BHXH. ự ệ

ng đ ng ch ệ ừ ố

-T ch i vi c chi tr ch đ BHXH cho các đ i t ả ế ộ ậ ủ ơ ướ ế ế c h ượ ưở c có th m quy n v hành vi ề ề ố ượ ẩ

đ BHXH khi có k t lu n c a c quan Nhà n ộ h s tài li u. man trá làm gi ả ồ ơ ệ

6. T ch c qu n lý b o hi m xã h i ộ ổ ứ ể ả ả

ị

ị ặ ướ ự ỉ ạ ủ ế ủ ự ả

ủ ệ ố ủ ự ả ộ ơ

ch c công đoàn. Theo ngh đ nh 19/CP ngày 16/2/1995 c a Chính ph , h th ng BHXH i s ch đ o tr c ti p c a Chính ph , s qu n lí Nhà c thành l p đ t d đ ượ ậ c c a B lao đ ng- th n ướ c ng binh xã h i và các c quan qu n lí Nhà n ươ ộ ộ ướ ủ có liên quan, s giám sát c a t ủ ổ ứ ự

Chính phủ S đ 2: ch c BHXH vi t nam. ơ ồ Mô hình c c u t ơ ấ ổ ứ ệ

B LĐTB VÀ XH

Ộ

BHXHVN

H i đ ng qu n lý BHXH ộ ồ ả

Bhxh t nh, thành ph s LĐTBXH t nh, t.ph ở ố ỉ ỉ ố

14

Chuyên đ th c t p ề ự ậ

Bhxh qu n, huy n phòng lđtbxh qu n, huy n ệ ệ ậ ậ

c s Ghi chú: đ i di n c a bhxh ệ ủ ở ơ ở ạ : Quan h tr c ti p ngành ệ ự ế

d cọ ( chi nhánh bhxh xã, ph ng) : Quan h ngành ngang ườ ệ

H i đ ng qu n lí BHXH Vi ả ệ ấ ủ t Nam là c quan qu n lí cao nh t c a ả ơ

BHXH Vi t Nam. ộ ồ ệ

t Nam đ ch c thành h th ng t c t Trung ệ ượ ổ ứ ệ ố ừ ươ ng ả ộ

B o hi m xã h i Vi ng, g m có: đ n đ a ph ồ ị ế ể ươ

ng Tr t Nam. ở ươ ươ ng : B o hi m xã h i Vi ể ả ộ ệ

ng( g i chung là t nh) là Ở các t nh, thành ph tr c thu c Trung ươ ọ ỉ

ố ự BHXH t nh tr c thu c BHXH Vi ộ t Nam. ỉ ự ệ ộ ỉ

ố ự ộ ỉ ậ ọ ị

ệ huy n) là BHXH huy n tr c thu c BHXH t nh. Ở các qu n, huy n, th xã thành ph tr c thu c t nh( g i chung là ệ ự ệ ộ ỉ

ả ệ ộ ự t Nam do T ng giám đ c qu n lí và đi u hành th c ề ả ố ổ

B o hi m xã h i Vi ề ể ệ hi n các nhi m v , quy n h n sau: ụ ệ ạ

ổ ứ ể ệ ệ ộ ị

- Ch đ o và t ỉ ạ ộ ộ ậ c a B lu t lao đ ng, Đi u l ủ ch c th c hi n vi c thu b o hi m xã h i theo quy đ nh ả BHXH và các quy đ nh c a Chính ph . ủ ị ự ề ệ ủ

i tham gia ệ ườ

BHXH đ - Qu n lí qu BHXH và t ch c vi c chi tr BHXH cho ng ả ổ ứ ỹ c đ y đ , thu n ti n và đúng th i h n. ệ ả ượ ầ ủ ờ ạ ậ

ch i vi c chi tr các ch đ BHXH cho các đ i t ượ ề ừ ố ế ộ ả

h s , tài li u đ đ c h ậ ủ ơ ệ

ng ố ượ c có th m quy n ề ẩ ướ ể ng ch đ b o hi m ế ộ ả ự ng s , ch i chi tr đó cho đ ươ ả ờ ộ

- Đ c quy n t ệ ng ch đ BHXH khi có k t lu n c a c quan nhà n h ế ế ộ ưở v hành vi man trá, làm gi ể ượ ưở ả ồ ơ ề xã h i, đ ng th i ra văn b n thông báo vi c t ệ ừ ố ả c quan s d ng lao đ ng và c quan pháp lu t. ậ ộ ơ ồ ử ụ ơ

- B i th ồ ườ ủ ả ị

ng tham gia BHXH và ch u trách nhi m tr ề c v ướ c pháp ng m i kho n thu chi sai các quy đ nh c a Nhà n ọ ố ượ ệ ị ướ

BHXH cho các đ i t lu t.ậ

ổ ứ ch c th c hi n d án và bi n pháp đ b o t n giá tr và ệ ể ả ồ ị

tăng c - Xây d ng và t ự ườ ự ng qu BHXH theo quy đ nh c a Chính ph . ủ ệ ự ủ ỹ ị

- Trình th t ủ ướ ề ứ ủ ả ị

ế ỹ ị

ch c th c hi n các quy đ nh nói trên. ng Chính ph quy t đ nh v m c chi phí qu n lí, đ nh ế ị phí thu, chi qu BHXH và các quy đ nh khác có liên quan đ n ho t ạ ị m c l ệ ứ đ ng BHXH và t ộ ổ ứ ự ệ

15

Chuyên đ th c t p ề ự ậ

ế ị ớ ủ ơ

ể ớ

c trong t ng giai đo n. - Ki n ngh v i Chính ph và các c quan Nhà n ệ c có liên quan vi c ướ s a đ i, b sung các chính sách, ch đ b o hi m xã h i phù h p v i tình ổ ợ ộ ổ ử hình c a đ t n ủ ấ ướ ế ộ ả ạ ừ

h s , c p và qu n lí s BHXH. - L u gi ư ữ ồ ơ ấ ả ổ

ổ ứ ự ế ạ

ng d n ẫ ứ ch c ổ ệ ả ố ộ ự ụ ể

ệ i thích các ch đ , chính sách v BHXH. - T ch c th c hi n công tác th ng kê, h ch toán, k toán; h ướ nghi p v , thu, chi b o hi m xã h i và ki m tra vi c th c hi n; t ệ ệ công tác thông tin, tuyên truy n, gi ề ả ế ộ ể ề

- Ki m tra vi c th c hi n các ch đ thu, chi BHXH. ế ộ ự ệ ệ ể

i quy t k p th i các khi u n i c a ng ả ạ ủ ế ờ ườ ề ệ i tham gia BHXH v vi c

th c hi n các ch đ , chính sách BHXH. - Gi ệ ế ị ế ộ ự

- Th c hi n vi c h p tác qu c t ệ ợ ố ế ề ự ủ v s nghi p BHXH theo quy đ nh c a ệ ệ ị

ự Chính ph .ủ

ch c, viên ch c, tài chính, c s v t ch t c a BHXH Vi ơ ở ậ ấ ủ ệ t

- Qu n lí t ả Nam theo quy đ nh c a Nhà n ị ổ ứ ủ ứ c. ướ

ạ ộ ề ệ ị

ệ ự cho B lao đ ng - th ươ - Th c hi n vi c báo cáo đ nh kì v thu, chi và các ho t đ ng v BHXH ề ng binh và xã h i và B tài chính. ộ ộ ộ ộ

ả ể ệ ự ế ệ

- B o hi m xã h i Vi c và các đoàn th nhân dân t Nam đ ở ơ ớ ị

ớ ươ ế ế

ượ Trung ươ ề ấ BHXH. c quan h tr c ti p v i cá c quan Nhà ộ n ng, v i các bên ng và đ a ph ể ướ tham gia BHXH đ gi i quy t các v n đ có liên quan đ n BHXH theo quy ể ả đ nh c a B Lu t lao đ ng, Đi u l ộ ậ ộ ị ề ệ ủ

- Th c hi n các nhi m v khác đ c Th T ng Chính ph giao cho. ự ụ ệ ệ ượ ủ ướ ủ

C c u t t Nam nh sau: ơ ấ ổ ứ ộ ch c b máy giúp T ng giám đ c BHXH Vi ổ ố ệ ư

- Ban qu n lí ch đ chính sách BHXH ế ộ ả

- Ban qu n lí thu BHXH. ả

- Ban qu n lí chi BHXH. ả

- Ban ki m tra – pháp ch . ế ể

- Ban k ho ch—tài chính. ạ ế

- Ban t ổ ứ ch c cán b . ộ

- Văn phòng.

- Trung tâm thông tin- khoa h c.ọ

Nhi m v , quy n h n và biên ch c a các đ n v nói trên do T ng giám ế ủ ụ ề ạ ơ ổ ị

ệ ị đ c quy đ nh. ố

ch c nói trên ệ ổ ứ ụ ạ ủ ệ ệ ổ ứ

do T ng giám đ c quy t đ nh. Vi c b nhi m, mi m nhi m ch c v lãnh đ o c a các t ổ ễ ế ị ố

16

Chuyên đ th c t p ề ự ậ

ả ệ ể ự ệ ỉ

ị ủ ộ ỉ ổ ụ ề ộ ể ả ố

ề ả ố ộ

ố ố ố ỉ

B o hi m xã h i t nh th c hi n các nhi m v v BHXH trên đ a bàn t nh ị t Nam. B o hi m xã theo quy đ nh c a T ng giám đ c b o hi m xã h i Vi ả ệ ể h i t nh do m t giám đ c qu n lí và đi u hành. Giúp vi c giám đ c có 1 – 2 ệ ố ộ ỉ phó giám đ c. Giám đ c, phó giám đ c BHXH t nh do T ng giám đ c BHXH ổ Vi t Nam b nhi m và mi m nhi m. ố ổ ệ ễ ệ ệ

Nhi m v , quy n h n, biên ch các phòng chuyên môn nghi p v nói ụ ệ ế ề ạ

ụ trên do T ng giám đ c BHXH Vi t Nam quy t đ nh. ệ ổ ố ệ ế ị

B o hi m xã h i huy n có nhi m v ti p nh n đăng ký h ộ ệ ể

ả ể ệ ể ự ệ

ậ ệ ườ ộ

ụ ế ế ộ i ho c tr c ti p chi tr các ch đ BHXH cho ng ộ ố ớ ướ ế ộ ả

ng trên đ a bàn huy n. ế ộ ng ch đ ưở b o hi m xã h i do BHXH t nh chuy n đ n; th c hi n vi c đôn đ c, theo dõi ố ả i lao đ ng trên đ a bàn; n p BHXH đ i v i ng i s d ng lao đ ng và ng ị ộ ch c m ng l t ườ ượ c i đ ạ ổ ứ h ưở ỉ ườ ử ụ ặ ế ự ệ ị

ộ ệ ề ả

ệ ể ố ượ ộ ề ể ệ ệ ố

ủ ễ ệ ấ

ổ ệ t Nam. B o hi m xã h i huy n do m t giám đ c qu n lí và đi u hành. Các ố ả ng công vi c nhi u có th có phó giám đ c giúp vi c do huy n có kh i l ổ giám đ c BHXH huy n b nhi m và mi n nhi m theo phân c p c a T ng ệ ố giám đ c BHXH Vi ố ệ

ả ứ ộ

ể ệ ạ ổ

ế ủ ch c phòng. Biên ch c a BHXH huy n do giám đ c BHXH t nh quy t đ nh trong ph m vi t ng biên ch c a BHXH t nh đ ố B o hi m xã h i huy n không có c c u t ơ ấ ổ ệ ế ị ố ỉ c T ng giám đ c phân b . ổ ế ủ ượ ổ ỉ

ạ ụ ể ủ ừ Giám đ c BHXH huy n quy đ nh nhi m v , quy n h n c th c a t ng ụ ệ ề ố ị

viên ch c thu c quy n qu n lí. ứ ề ộ ệ ả

ậ ệ ệ ổ

ố ượ ườ ơ

Vi c thành l p BHXH huy n do T ng giám đ c BHXH Vi ng công vi c, s l ơ ố ng ng ủ ề ữ ị

i đ i di n t ệ ạ ệ ệ ố ỉ

t Nam quy ệ đ nh căn c vào kh i l i và đ n v tham gia ị ệ ố ượ ứ ị BHXH trên đ a bàn. T i nh ng n i ch a có đ đi u ki n thành l p BHXH ậ ư ệ ạ huy n thì giám đ c BHXH T nh c ng ệ i huy n đ th c hi n ườ ạ ử ể ự vi c chi tr và đôn đ c theo dõi vi c thu chi, n p BHXH trên đ a bàn. ộ ệ ố ệ ả ị

III. QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRI N C A B O HI M XÃ H I.

Ộ

Ủ

Ả

Ể

Ể

1. Trên th gi i ế ớ

r t lâu mà m m m ng c a nó t ể ố

ả ấ Nam Âu khi n n công nghi p và kinh t

B o hi m xã h i đã xu t hi n t ệ ừ ấ ộ ệ ở ỉ ắ ầ ạ

ề ầ ế

ộ ố ề ệ ọ

ế ỉ ạ ộ ở ỡ ẫ ằ

ừ ế ỉ th k ầ ủ hàng hoá đã b t đ u phát XIII ế ỏ tri n. Tuy nhiên ban đ u BHXH ch mang tính ch t s khai, v i ph m vi nh ớ ấ ơ ể h p . T th k XVI đ n th k XIII m t s nghi p đoàn th th công ra đ i, ờ ợ ủ ệ ẹ ỹ đ b o v l n nhau trong ho t đ ng ngh nghi p h đã thành l p nên các qu ậ ể ả ng tr đ giúp đ l n nhau. t ữ Anh năm 1973 đã thành l p h i “b ng h u” ươ ộ ậ đ giúp đ các h i viên khi b m đau, tai n n ngh nghi p. ị ố ộ ể ừ ế ỉ ệ ẫ ợ ể ỡ ề ệ ạ

ướ ứ ộ

ấ ự ổ ầ

i và đ lu t b o hi m m đau đ u tiên trên th gi B o hi m xã h i đã tr thành m t trong nh ng quy n c a con ng ộ c Ph ( C ng hoà liên bang Đ c ngày nay) đã ban hành i, đánh d u s ra đ i c a BHXH. ế ớ ượ c ữ Năm 1883, n ể ố ộ ậ ả ể ả ờ ủ ườ ề ủ ở

17

Chuyên đ th c t p ề ự ậ

ộ ậ ừ ề ủ ợ ố

ấ ả ọ ộ

ứ

ộ

i v i t ườ ớ ư ng BHXH”. Ngày 4/6/1952, t ổ c Gi nev (102) v “B o hi m xã h i cho ng ể ả ề c ph i ti n hành BHXH cho ng ả ế

ộ ộ ổ ứ ạ ơ

(ILO) ph m vi c a BHXH là tr c p cho 9 ch đ sau: xã h i th a nh n. Tuyên ngôn nhân quy n c a Liên H p Qu c ( 10/12/1948) ề cách là thành viên c a xã h i có quy n đã nghi: “ T t c m i ng ủ (ILO) đã kí công h ch c lao đ ng qu c t ố ế ộ ưở ẳ i lao đ ng” đã kh ng ơ ơ ướ i lao đ ng và gia đình t y u các n đ nh t ấ ế ị h . Theo công ộ i Gi nev c a T ch c lao đ ng ướ ọ qu c t ạ ố ế ướ c 102 tháng 6 năm 1952 t ợ ấ ườ ườ ơ ủ ế ộ ủ

- Chăm sóc y tế

- Tr c p m đau ợ ấ ố

- Tr c p th t nghi p ệ ợ ấ ấ

- Tr c p tu i già ợ ấ ổ

- Tr c p tai n n lao đ ng và b nh ngh nghi p ệ ộ ợ ấ ệ ề ạ

- Tr c p gia đình ợ ấ

- Tr c p thai s n ả ợ ấ

- Tr c p khi tàn ph ợ ấ ế

- Tr c p cho ng i còn s ng( tr c p m t ng i nuôi d ng) ợ ấ ườ ợ ấ ấ ố ườ ưỡ

ư ự ế ả ướ ự

ế ộ

ỹ ố ạ ệ ự ệ

c nào cũng th c hi n đ ệ c nào cũng có ph m vi, đ i t ố ượ ở ướ ệ ụ ể ủ ừ ề

ộ c toàn b 9 ượ ng, ngu n hình ồ c khác nh ng n ướ ữ ả c và và hoàn c nh c có hình th c áp d ng khác ụ ỗ ướ ứ ể ỗ

không ph i n Nh ng trên th c t ch đ trên và không ph i n ả ướ thành qu gi ng nhau. Có nghĩa là vi c th c hi n BHXH nhau thì khác nhau, tuỳ theo đi u ki n c th c a t ng n c th c a m i giai đo n phát tri n mà m i n ạ ụ ể ủ nhau cho phù h p.ợ

i có 35 n Trên th gi ế ớ ự ệ

c 9 ch đ , 37 n ế ộ ướ c th c hi n đ ấ ượ ệ ướ c ch a th c hi n đ ự c ch a th c ự ư ượ c ệ

ướ c ch đ th 3 ( tr c p th t nghi p), 67 n hi n đ ư ợ ấ ch đ th 3 và th 6 ( tr c p th t nghi p, tr c p gia đình). ệ ượ ế ộ ứ ế ộ ứ ứ ợ ấ ợ ấ ệ ấ

t Nam 2. T i Vi ạ ệ

ộ ầ ể ế ộ

ệ

ướ ướ c Vi ệ ủ ộ

B o hi m xã h i có m m m ng d ố ả ạ ủ ướ c C ng Hoà Xã H i Ch Nghĩa Vi ộ ệ ắ ệ ư ể ố ự ả ộ

c th c hi n đ i v i nh ng ng ố ớ ượ ườ ệ ơ

ế ộ c s đ n Trung ệ ng. i th i phong ki n Pháp thu c. Sau ờ t Nam Dân Ch C ng Hoà -nay cách m ng tháng 8/1945 Chính ph n ủ ộ t Nam, đã ban hành s c l nh 29/SL là n ngày 12/3/1947 th c hi n b o hi m m đau, tai n n lao đ ng và h u trí. Các ạ ch đ này đ i làm vi c trong các c quan ữ t ừ ơ ở ế ự ươ

có h n nên ch m t b ế ế ỉ ộ ộ ạ

Tuy nhiên, do chi n tranh và kh năng kinh t c h ng quy n l i BHXH. ả ề ợ ộ ượ ưở ph n lao đ ng xã h i đ ộ ậ

ậ ạ ướ ị ị

Sau khi hoà bình l p l 128/CP c a Chính ph v “Đi u l ủ ề i, ngày 27/12/ 1961 Nhà n ệ c ban hành Ngh đ nh ố t m th i th c hi n các ch đ BHXH đ i ề ệ ạ ế ộ ự ủ ờ

18

Chuyên đ th c t p ề ự ậ

c th c hi n t ứ ượ

ự ơ ể

ố ớ ế ề ạ

ị ị ố ớ

ộ ng BHXH. v i công nhân viên ch c” và đ ngày 1/1/1962. Sau h n 20 ệ ừ ự ớ năm th c hi n BHXH đ i v i công nhân viên ch c, các ch đ b o hi m xã ế ộ ả ệ ứ nhi u h n ch . Do đó ngày 18/9/1985 Chính ph (lúc đó là H i h i đã b c l ộ ủ ộ ộ ộ ổ ng) đã ban hành Ngh đ nh 236/HĐBT v vi c s a đ i, b Đ ng B Tr ề ệ ử ưở ộ ồ ổ sung chính sách và ch đ BHXH đ i v i ng ủ ế i lao đ ng. N i dung ch y u ộ ườ ế ộ c a Ngh đ nh này là đi u ch nh m c đóng và h ề ủ ưở ứ ỉ ị ị

ế ẫ ạ ở

Tuy nhiên chính sách BHXH ợ

ớ ơ ế ớ ạ ị

t Nam v n còn nhi u h n ch không Vi ề ệ ị phù h p v i c ch m i. Vì v y, ngày 22/6/1993 Chính ph đã ban hành Ngh ủ đ nh 43/CP quy đ nh t m th i v các ch đ BHXH áp d ng cho các thành ụ ị t Nam. ph n kinh t c đ i m i c a BHXH Vi ậ ờ ề ộ ướ ổ , đánh d u m t b ấ ế ộ ớ ủ ệ ế ầ

c Qu c H i n Tuy v y, ch khi B lu t lao đ ng đ ỉ ượ ộ ậ ộ ướ ộ ố

ộ t Nam thông qua ngày 15/6/1994, đi u l ệ ủ ề ệ ạ

ủ ủ ị ị ị

ố ượ

ự ự ổ ể ả

ưở ệ ch c qu n lý. ng th c ho t đ ng cũng nh t ộ c c ng hoà xã h i ậ t m th i v BHXH ch nghĩa Vi ờ ề theo Ngh đ nh 12/CP c a Chính ph ban hành ngày 26/1/1995 và Ngh đ nh ị ng BHXH là công nhân 45/CP ban hành ngày 15/7/1995 cho các đ i t ớ viên ch c và l c l t Nam th c s đ i m i ứ n i dung, ph ả ộ ng vũ trang, b o hi m xã h i Vi ự ượ ứ ng h ộ ư ổ ứ ạ ộ ươ

c áp Các văn b n trên đã quy đ nh c th các ch đ b o hi m xã h i đ ụ ể ế ộ ả ộ ượ ể ả

c. d ng qua các giai đo n phát tri n kinh t ụ ạ c a đ t n ế ủ ấ ướ ị ể

ch c qu n lí: V h th ng t ề ệ ố ổ ứ ả

ươ ộ

ự - Tr ộ c năm 1995 do hai nghành qu n lí. Ngành Lao đ ng Th ả ế ộ ư

ệ ả ử ấ ả ộ

ạ ậ ậ

ộ ch c m i đó là BHXH Vi

ệ ớ c p t nh và huy n ệ ở ọ ở ấ ỉ

ng. V ngu n tài chính hình thành qu BHXH chia làm hai giai đo n: ng binh ướ tu t, còn liên đoàn lao Xã h i qu n lí vi c th c hi n ch đ h u trí và t ả ệ ỉ đ ng Vi t Nam qu n lí chi tr ch đ m đau, thai s n, tai n n lao đ ng, ngh ả ế ộ ố ệ ộ ng i. T năm 1995 đ n nay Chính ph đã cho phép sát nh p b ph n làm ế ủ ừ ơ t Nam, là i thành t hai ngành l công tác BHXH ổ ứ ạ các đ a c quan tr c thu c Chính ph có h th ng d c ị ệ ố ủ ơ ph ạ ở ộ ồ ự ề ươ ỹ

ờ ạ ượ

ị ề ỉ

c hính thành t ộ ươ

ế ộ ư ể ộ

ớ ng, trong đó :1% do ngành lao đ ng Th ử ấ ế ộ ợ ấ ố ể ộ

ạ ộ

ả

t Nam qu n lí. ừ - Th i kì 1962- 1993: trong giai đo n này, qu BHXH đ ỹ i s d ng lao đ ng đóng ngu n thu ti n đóng BHXH v i quy đ nh ch có ng ườ ử ụ ồ ng binh đóng là 4,7% qu l và t l ộ ỹ ươ ỉ ệ xã h i và B tài chính qu n lí đ chi tr các ch đ h u trí, t tu t; 3,7% do ả ả ộ T ng Liên Đoàn Lao đ ng qu n lí đ chi tr các ch đ tr c p m đau, thai ả ả ổ c nâng lên 15%, trong đó 8% do s n, tai n n lao đ ng. Đén năm 1987 đ ượ ả nghành lao đ ng TBXH qu n lí, 2% đ l ộ i đ n v đ tr c p khó khăn đ t ể ạ ơ xu t, 5% do T ng Liên đoàn lao đ ng Vi ệ ị ể ợ ấ ả ộ ổ ấ ộ

đóng góp th p, s ng ặ ổ ậ l ỷ ệ ố

c nâng lên song s ng ấ ỗ ợ i h ướ ố ườ ưở

i ườ ụ c h tr cho m c ng tăng năm 1990 v i vi c th c hi n các Quy t đ nh 176/ HĐBT và ể h ế ộ ưở tiêu này l n. Sau năm 1987 t ớ lên, đ c bi t t ệ ừ ặ Đ c đi m n i b t là tr ướ ng ch đ BHXH ít song t l ỷ ệ ớ c năm 1987 t tr ng ngân sách Nhà n ỷ ọ này đ ệ ượ ự ế ị ệ

19

Chuyên đ th c t p ề ự ậ

c nên s ng ủ ề ả ủ ố ườ i

ế ng BHXH tăng đòi h i ngân sách Nhà n c ph i chi bù r t l n. 111/CP c a Chính ph v gi m biên ch khu v c nhà n h ưở ự ả ướ ỏ ướ ấ ớ

Th i kì 1993 đ n nay đ ờ ấ ế ượ ị ị

ủ ằ ị ứ ỹ ị

ủ c nâng lên 20% trong đó m t s thay đ i căn b n đó là: ng ộ ự ổ

ườ ỹ ả ộ ạ

ồ

i s d ng lao đ ng đóng. Qu BHXH tr ng đ i đ c l p v i ngân sách Nhà n ớ ố ộ ậ ừ ệ ử ụ ượ

vi c s d ng ti n nhàn r i đ u t ề i. Kho n đ u t ầ ư ả ờ ấ ả

c đánh d u b ng vi c ban hành Ngh đ nh ệ 43/CP ngày 1/4/1993 c a Chính ph . Theo Ngh đ nh này m c thu qu BHXH i lao đ ng đ ộ ượ ph i đóng 5%, 15% còn l ở i do ng ả ườ ử ụ ướ c. thành ngu n tài chính t p trung t ươ ậ ỗ ầ ư Ngoài ra qu BHXH còn đ c b sung t ổ ỹ vào ho t đ ng s n xu t kinh doanh sinh l này đang th p và ấ ạ ộ c tăng d n trong các năm ti p theo. s đ ẽ ượ ế ầ

ồ

ề ổ ỗ ợ ườ

ả ị ử ụ ệ ự ề ệ ạ ộ ủ ả

ộ ệ ố ệ ớ ị

ả ầ ị

ờ ngân sách Nhà n cho nh ng ng ữ ồ ừ ướ ể ả

c tháng 1 năm 1995. T ng các ngu n thu BHXH tăng nhanh do c hai ngu n ngân sách Nhà ồ c h tr và ti n đóng BHXH c a đ n v s d ng lao đ ng và ng i lao n ộ ơ ủ ướ đ ng. Đó là k t qu ho t đ ng c a vi c th c hi n đi u l BHXH ban hành ệ ế ộ ch c m i. Vi c hình thành m t h th ng BHXH theo Ngh đ nh 12/CP theo t ị ổ ứ t p trung đ m b o thu phí BHXH k p th i và đ y đ h n làm tăng khá nhanh ủ ơ ả ậ qu BHXH. Ngu n t ườ i c đ chi tr ỹ ng BHXH tr h ưở ướ

ự ầ ầ ổ

ậ

ướ ả ầ

Nhìn chung s hình thành qu BHXH đã d n d n đi vào n đ nh, mang c ph i ả ỹ qu ừ ả i v ngh h u sau 1/1/1995) s tăng lên do v y c n ph i ướ ng gi m d n, còn chi BHXH t ầ ư ỉ ư ẽ ậ

ữ i pháp đ tăng nhanh ngu n thu BHXH. ị ỹ tính quy lu t chung. Tuy nhiên do nhi u nguyên nhân ngân sách nhà n ề h tr kéo dài nhi u năm, nh ng xu h ề ỗ ợ (chi cho nh ng ng ườ ề có các gi ể ả ồ

Hi n nay các ho t đ ng đ u t đ ạ ộ ầ ư ượ ệ c Chính ph cho phép: ủ

c và các ngân hàng ủ ế ạ ướ

c. th - Mua trái phi u tín phi u c a kho b c Nhà n ng m i Nhà n ạ ế ướ ươ

Qu c gia vay, ỹ ỗ ợ ầ ư ố

các ngân hàng th c vay), qu h tr đ u t c vay. - Cho vay( Ngân sách Nhà n ng m i Nhà n ạ ươ ướ ướ

vào m t s d án và Doanh nghi p l n c a Nhà n c đ ộ ố ự ệ ớ ủ ướ ượ c

- Đ u t ầ ư Chính ph cho phép. ủ

Ti n sinh l c s d ng nh sau: i đ ề ờ ượ ử ụ ư

- Trích 50% trong 5 năm đ b sung v n đ u t t ể ổ ầ ư ừ ố ơ ở ậ xây d ng c s v t ự

ch t toàn h th ng. ệ ố ấ

- Trích 2 qu khen th ng và phúc l i b ng 3 tháng l ng th c t toàn ỹ ưở ợ ằ ươ ự ế

ngành.

-Ph n còn l i b sung vào qu BHXH. ầ ạ ổ ỹ

Ố

Ệ Ữ

Ớ

Ộ

IV. M I QUAN H GI A BHXH V I CHÍNH SÁCH XÃ H I VÀ CHÍNH SÁCH KINH T .Ế

20

Chuyên đ th c t p ề ự ậ

1. M i quan h gi a BHXH v i chính sách xã h i ộ ệ ữ ố ớ

c c th hoá và th ớ ộ ề ộ

ồ ậ ằ ượ ụ ể ủ ộ ệ Chính sách xã h i là m t v n đ r ng l n, đ ả

ộ ấ ằ ụ

ậ ữ ề ờ ố

ộ ọ ủ

ệ ố ấ ộ ố ộ

ố ộ

ỗ ợ ẫ ế

ự

i th c hi n t t các chính sách xã h i s góp ph n th c hi n t ộ ẽ c l ượ ạ

ư ề ươ ả ả ạ ứ ị

ủ ầ ộ

ự ệ ể ầ ả ợ

ể ộ ấ ch hoá b ng pháp lu t, ph n ánh l i ích và trách nhi m c a c ng đ ng xã ợ ế ả h i nói chung và t ng nhóm xã h i nói riêng, nh m m c đích cao nh t là tho ừ ộ mãn nh ng nhu c u ngày càng tăng v đ i s ng v t ch t, văn hoá, tinh th n ầ ầ ườ i. c a nhân dân... chính sách xã h i bao trùm lên m i cu c s ng c a con ng ủ Trong h th ng các chính sách xã h i thì BHXH là m t chính sách quan tr ng. ọ ộ Chính sách BHXH và các chính sách xã h i khác có m i quan h bi n ch ng ứ ệ ệ ộ i quy t các v n đ xã h i. v i nhau, các chính sách này h tr l n nhau đ gi ề ấ ể ả ớ t chính sách Th c hi n t ự ệ ố ầ ệ ố t chính sách BHXH s góp ph n th c hi n BHXH và ng ệ ự ự ầ ẽ ệ ố ơ ở ng là c s t t các chính sách xã h i khác. Ch ng h n nh chính sách ti n l ề ươ ẳ ộ ố đ xác đ nh m c đóng BHXH, vì v y m c ti n l ng ph i đ m b o đ trang ậ ứ ể ủ ả tr i các nhu c u c b n c a ng i lao đ ng và ph n đóng BHXH do đó ơ ả ườ ầ ả ng h p lí s góp ph n th c hi n chính sách b o hi m xã chính sách ti n l ẽ ề ươ h i .ộ

Chính sách vi c làm có liên quan đ n chính sách BHXH đ ế

i làm vi c ngày càng nhi u và m c thu nh p n đ nh s ố ệ ứ ệ ườ

ổ ề c l ượ ạ

ả ồ ộ ế ị

ượ ậ ổ ả ư ỉ ế ộ ệ ườ ề ị ệ ẫ ế ị ố

ư ệ ả ấ ồ

ế i tham gia chi n tr ườ ố ớ ộ ữ ế

ể ệ c th hi n ẽ khá rõ nét, s ng ị ế t o cho BHXH có ngu n thu n đ nh; ng i chính sách gi m biên ch , ạ chính sách gi m lao đ ng làm vi c trong các doanh nghi p nh quy t đ nh i v ngh ch đ ...làm 176/HĐBT, quy t đ nh 111/CP... d n đ n tăng s ng ế tăng ngu n chi BHXH nh hi n nay ngân sách hàng năm ph i c p bù r t l n. ấ ớ ố ế Ngoài ra chính sách BHXH cũng có tác đ ng l n đ n chính sách dân s k ớ ho ch hoá gia đình, chính sách đ i v i nh ng ng ườ ng ạ B,C,K.

2.M i quan h gi a BHXH v i chính sách kinh t ệ ữ ố ớ ế

M i quan h gi a chính sách BHXH v i chính sách kinh t đ ế ượ

c th ị ệ ữ ạ

ợ ẽ ẫ

ả ế ộ

ặ ế ể ế

ả ộ

ở ậ ệ ố ấ ổ ộ

ự ả ấ

ệ ấ ổ

ớ ng kinh t ể ệ ưở ế ố

thân nó không d n t ệ ữ ng kinh t ể ố ớ i h n h p lí. N u không xác đ nh ch hai lo i chính sách này có gi hi n ế ớ ạ ỗ ệ ở ợ i h n h p lí này s d n đ n ho c là xây d ng m t h th ng BHXH đ c gi ộ ệ ố ớ ạ ặ ượ ự làm cho chính không phù h p kh năng và trình đ phát tri n c a n n kinh t ế ợ ể ủ ề sách BHXH th c thi không cao, tác đ ng tiêu c c đ n n n s n xu t xã h i. ộ ế ự ự ấ ả ề ộ ộ Ho c n u ch t p trung phát tri n kinh t năng su t lao đ ng , coi tr ng y u t ỉ ậ ấ ế ố ọ tho đáng cho chính sách xã h i trong đó có chính sách mà không đ u t ầ ư t chính sách BHXH BHXH s làm m t n đ nh xã h i. B i v y th c hi n t ẽ ị ự ộ i phóng năng l c s n xu t, t o năng su t lao đ ng s t o đi u ki n đ gi ể ả ấ ạ ề ẽ ạ cao, s n xu t n đ nh. M i quan h gi a chính sách BHXH v i chính sách ệ ữ ố ị và th c kinh t ự ẫ ớ hi n ti n b công b ng xã h i. Tăng tr i ằ ệ ả còn th hi n thông qua m i quan h gi a tăng tr ế ế t ế ự ưở ộ ộ

21

Chuyên đ th c t p ề ự ậ

ộ ằ ẫ ớ

ẩ ự ế

ưở ng kinh t ng kinh t ế

ớ ộ ợ ư

ề ớ ể ự

ưở ệ

ế

ả

ấ ị ợ ẽ ạ ệ ữ ế ả

ế

th ế ườ ự

ứ ứ ư

ị ả ạ ợ ộ

ắ ệ ế ệ

ệ ị ự ấ ộ

ệ ố ư ự ế ợ ự ề

ồ ạ ả ụ c trong vi c t o đi u ki n t ướ ệ ạ ệ ộ ắ ế ề

ti n b xã h i và càng không d n t ế i công b ng xã h i m t cách tr c ti p, ế ộ ộ ộ m c dù tăng tr m t m c đ nào đó có th thúc đ y ti n b xã ặ ể ế ở ộ ộ ứ ộ h i. Tăng tr ph i qua khâu phân ph i m i đ a các chính sách ưở ộ ớ ư ả ố BHXH nói riêng và phúc l i các t ng l p dân c . tăng i xã h i nói chung t ầ là m t đi u ki n quan tr ng đ th c hi n chính sách BHXH có ng kinh t tr ọ ệ ộ ế ệ hi u qu . Ng i góc đ m t chính c l i khi xem xét chính sách BHXH d ộ ộ ượ ạ ả ướ ứ khi ho ch đ nh chính sách BHXH không h p lí, xây d ng m c sách kinh t ự ạ ợ ả đóng BHXH không phù h p s làm nâng giá thành s n ph m lên cao, hi u qu ẩ ng kinh t s n xu t kinh doanh gi m, h n ch tăng tr . Tuy nhiên gi a tăng ưở ế ả và chính sách BHXH cũng có s mâu thu n. Qúa trình nâng cao ng kinh t tr ẫ ưở ự ệ ng xu t hi n các hi n t hi u qu kinh t ng c tình không th c hi n ố ệ ượ ệ ấ ả ệ i lao đ ng nh đóng BHXH không đ ng m c thu chính sách BHXH cho ng ộ ườ nh p, kí h p đ ng lao đ ng ng n h n, trang b b o h lao đ ng không đ m ả ộ ộ ậ i quy t hài hoà m i b o gây ra tai n n lao đ ng- b nh ngh nghi p. Vi c gi ố ề ả ộ ả ả quan h này ph thu c vào b n ch t ch đ chính tr xã h i và năng l c qu n ộ ế ộ ệ i u s k t h p s phát tri n lí c a Nhà n ể ủ kinh t ộ ả ầ ủ i. xã h i v i s phát tri n toàn di n con ng ể v i vi c tho mãn ngày càng cao nhu c u c a xã h i g n li n ti n b ườ ế ớ ộ ớ ự ệ

22

Chuyên đ th c t p ề ự ậ

CH

NGII

TH C TR NG TH C HI N BHXH TRÊN Đ A BÀN

ƯƠ

Ự

Ự

Ạ

Ệ

Ị

THÀNH PH VINH ( T 1995 Đ N 2002)

Ố

Ừ

Ế

I. Đ C ĐI M T NHIÊN, KINH T XÃ H I NH H

Ộ Ả

Ự

Ặ

Ế

Ể

ƯỞ

Ệ NG Đ N TH C HI N

Ự

Ế

CÔNG TÁC BHXH TRÊN Đ A BÀN THÀNH PH VINH. Ị

Ố

1. Đ c đi m v t nhiên. ề ự ể ặ

ủ ỉ ệ ế

2, v i c c u 18 ph

ườ

ơ ở ạ ầ ế

ỉ

, chính tr văn hoá c a t nh Ngh An, Thành ph Vinh là trung tâm kinh t ị ố ng và 5 ng xã( g m 13 ph có di n tích t nhiên 64km ồ ườ ớ ơ ấ ự ệ ấ i. C s h t ng còn th p xã). Dân s tính đ n 31/12/2002 là: 224.536 ng ườ ố kém. Phía nam giáp sông Lam t nh Hà Tĩnh, phía đông, phía b c giáp huy n ệ ắ Nghi L c, phía Tây giáp huy n H ng Nguyên. ư ệ ộ

Vinh n m vùng khí h u chuy n ti p B c Nam phân bi ằ ở ế ắ ậ

ng có gió bão và lũ l t. t b n mùa rõ ệ ố ể r t, mùa hè có gió Tây nam nóng và khô kéo dài, mùa thu và đ u mùa đông ệ ầ th ườ ụ

ậ ợ ề ằ

i v giao thông, n m trên tuy n giao l u kinh t ớ

ng thu , g n sân bay, có c ng B n Thu , n u đ ng b , đ Vinh có v th thu n l ị ế ế ỷ ầ ế ệ ố ỷ ế ế ng s t, ắ ầ ư , ộ ườ ế ả

ư B c nam, Đông-Tây tuy n đi Lào và Thái Lan. V i h th ng đ ườ ắ c đ u t đ ượ ườ c i t o s có tàu l n vào đ v n chuy n hàng. ả ạ ẽ ể ậ ể ớ

ệ ế ẫ

Là trung tâm kinh t ủ ấ ể ồ ư ố

ắ , văn hoá c a t nh Ngh An song Vinh v n mang s c ủ ỉ thái c a thành ph công nông nghi p, nh ng cũng có đ t đ tr ng lúa, rau và ệ cây công nghi p.ệ

Tóm l ư ạ

thành m t trong nh ng trung tâm giao l u kinh t ệ nhiên nh trên, Vinh hoàn toàn có đ đi u ki n ủ ề văn hoá c a t nh ủ ỉ ư ế ớ ộ

c nói chung. đ tr ể ở Ngh An nói riêng và c n ệ i, v i đi u ki n t ệ ự ề ữ ả ướ

xã h i. 2. Đ c đi m kinh t ể ặ ế ộ

ố ề ể ể ế

ạ ự ượ

ữ ế

Thành ph Vinh có nhi u th m nh đ phát tri n kinh t ế ạ ế ề ư c xây d ng l ự ế ấ ủ

ả ớ ả ướ ư ậ ộ

2 v a đ ừ Song trên th c t c c i thi n so v i tr năm đ t th p. Đ i s ng c a dân c tuy có đ ệ ạ nh ng v n thu c d ng có m c thu nh p th p so v i c n ấ ứ thành u , UBND thành ph Vinh cùng v i ban ngành và các ph ị ạ , là đô th lo i ề i sau chi n tranh, đ t đai cho quy ho ch là nhi u. ạ ấ khai thác nh ng ti m năng còn h n ch . Thu ngân sách hàng ạ c đây ớ ướ ượ ờ ố c. Th i gian qua ờ ạ ng xã đã có ẫ ỷ ườ ố ớ

23

Chuyên đ th c t p ề ự ậ

ề ố ắ ế ố ớ

. Đ i v i vùng n i thành ộ ố ơ ở ị ể ơ ở ả ệ ộ ở ộ ơ ấ ấ ệ ủ ế

nhi u c g ng trong vi c chuy n d ch c c u kinh t khuy n khích các h m r ng c s s n xu t th công nghi p c ng c c s ủ d y ngh nh m t o ra nhi u c s làm vi c m i. ạ ề ơ ở ệ ề ằ ạ ớ

ố ố

Thành ph Vinh có dân s 224.536 ng ị ố ấ ớ ố ạ ồ ổ

ư i, là thành ph có s dân ch a ườ đông so v i lo i đô th . Ngu n b sung lao đ ng hàng năm r t l n, kho ng ả ộ 2.000 ng ớ i. ườ

Thành ph Vinh nói riêng, Ngh An nói chung là quê h ố

ọ ế ề ươ ề

nh ng v trí quan tr ng trong h th ng chính tr kinh t ị ọ ữ ị

c nhi u nhân tài, nhi u tr trong n ế ở ề

ố ị i s c c a đ ườ ứ ủ ượ ỷ ứ ố ộ ị

ặ c huy đ ng m t cách t ớ ộ ủ ế ộ

ọ ộ ọ ự ề

ổ ệ ấ ổ ề ể ố

ề ạ ự ụ ớ ấ ả ệ

ng có truy n ề ệ th ng hi u h c, đã đóng góp cho đ t n ng h p ợ ấ ướ ố ườ c. Tuy gi ướ ệ ố ữ v y trong chi n tranh, Vinh là thành ph b tàn phá n ng n , các c s s n ơ ở ả ậ ế xu t đ u b phá hu , s c ng ệ i đa. Hi n ấ ề ế ọ nay v i ngu n b sung lao đ ng hàng năm l n ch y u là h c sinh h t h c ồ ớ ph thông và di n hoàn thành nghĩa v quân s v . Trình đ h c v n tay ấ ụ ậ ngh còn th p. V n đ t o công ăn vi c làm đ s lao đ ng này có thu nh p ộ ệ nuôi s ng b n thân và th c hi n các nghĩa v v i nhà n ặ c đang là gánh n ng ướ ố đ i v i c p u và chính quy n thành ph Vinh. ề ố ớ ấ ố ỷ

Ạ Ộ

Ệ Ố

Ộ

Ủ

Ả

II. H TH NG QU N LÝ VÀ B MÁY HO T Đ NG C A BHXH TP VINH .

1. H th ng qu n lý. ệ ố ả

ố ể ấ ơ

ự ả

BHXH Thành ph Vinh là c quan b o hi m c p huy n do đó, theo quy ệ ả ế t Nam nó ch u s qu n lý tr c ti p ủ ị ự ệ ng ng là BHXH t nh Ngh An, theo ngành d c và ủ ấ ỉ ươ ệ ọ ỉ

đ nh chung c a Chính ph và BHXH Vi ị c a BHXH c p t nh t ứ ủ c a phòng LĐ&TBXH thành ph vinh theo ngành ngang. ủ ố

ố ị ự ỉ ạ ự

ề ế ố ượ ạ

ỉ

Hàng năm, BHXH thành ph Vinh ch u s ch đ o tr c ti p t ế ừ ng tham gia. Ng ệ ắ ệ đó đ ra các ch tiêu cho nh ng năm t ng tham gia và đ ng t BHXH ượ ạ i, c l c s đ i ượ ố ố ớ i ố c h ưở ượ ừ ề ỉ

Ngh An v k ho ch thu, chi BHXH cho các đ i t thông qua BHXH thành ph Vinh mà BHXH t nh Ngh An n m đ t ữ ượ chính xác h n.ơ

24

Chuyên đ th c t p ề ự ậ

S đ 3: ơ ồ v trí c a BHXH TP Vinh trong h th ng t ệ ố ủ ị ổ ứ ch c qu n lý BHXH ả

Chính phủ

H i đ ng qu n lý BHXH ộ ồ ả

B LĐTB VÀ XH

Ộ

BHXHVN

BHXH t nh Ngh an s LĐTBXH t nh Ngh an ở ệ ệ ỉ ỉ

BHXH TP Vinh phòng LĐTBXH TP Vinh

Ghi chú: đ i di n c a BHXH c s ở ơ ở ệ ủ ạ : Quan h tr c ti p ngành ệ ự ế

d cọ ( chi nhánh BHXH xã, ph ng) : Quan h ngành ngang ườ ệ

ạ ộ 2. B máy ho t đ ng ộ

2.1 Ch c năng, nhi m v c a BHXH thành ph Vinh ụ ủ ứ ố ệ

ế ị ủ ỉ

ệ ự ệ ằ ậ

Theo quy t đ nh s 01 ngày 16/07/1995 c a BHXH t nh Ngh An, BHXH ố c thành l p và đi vào ho t đ ng nh m th c hi n các thành ph Vinh đã đ ạ ộ ượ ố nhi m v do BHXH t nh Ngh An giao cho bao g m: ồ ỉ ụ ệ ệ

ử - L p k ho ch thu, chi BHXH, chi qu n lý b máy theo quý, năm g i ế ạ ả ộ

BHXH t nh. ậ ỉ

- Theo dõi k t q a đóng BHXH trên t ng đ n v , t ng ng ế ủ ị ừ ừ

ơ ế ộ ườ ố ơ ở ự ệ

ộ i lao đ ng trong t ng tháng. Trên c s đó th c hi n 3 ch đ BHXH là: m đau, thai ừ s n và ngh d ả ng s c. ứ ỉ ưỡ

ướ ố ẫ ơ ơ ị ườ

i tham gia BHXH trên i lao - Đôn đ c, h ộ ầ ủ ị ng d n các c quan, đ n v và ng ổ ậ ờ ố ườ

đ a bàn n p đ y đ , k p th i ghi s xác nh n s thu BHXH cho ng ị đ ngộ

25

Chuyên đ th c t p ề ự ậ

c p cho các đ i t ổ ứ ự ệ ệ ợ ấ ố ượ ng

h ng và tr - T ch c th c hi n vi c chi tr ng BHXH đ m b o an toàn, đ y đ , đúng h n. ạ ả l ả ươ ầ ủ ả ưở

ườ ệ ể ả

thu h i các kho n chi sai ch đ và báo cáo c quan BHXH c p trên. ng xuyên ki m tra, giám sát vi c chi tr BHXH c a đ n v c s , ị ơ ở ơ ủ ơ ấ - Th ồ ế ộ ả

ng đ - Theo dõi di bi n đ ng các đ i t ế ố ượ ộ c h ượ ưở ừ ng BHXH theo t ng

tháng.

ng đ - L u tr h s các đ i t ữ ồ ơ ố ượ c h ượ ưở ấ ủ ng BHXH theo phân c p c a

ư thành ph .ố

ậ ề ế ả ộ

- L p báo cáo quy t toán quý, năm v thu, chi BHXH, chi qu n lý b ử máy g i BHXH t nh, thành ph . ố ỉ

2.2 B máy ho t đ ng. ạ ộ ộ

ệ ơ

ư ố ơ c chia thành 3 b ph n: cách pháp nhân không có t Là c quan BHXH c p huy n, BHXH thành ph Vinh là đ n v có t ấ ch c phòng ban mà nó đ ậ ổ ứ ị ộ ượ

a. B ph n k ho ch tài chính (Do ông Nguy n Đình Chân ph trách) ậ ế ụ ễ ạ ộ

B ph n này có ch c năng: ứ ậ ộ

ồ ơ ỉ

ồ c h ườ ượ ưở ể ả

ậ - Ti p nh n h s danh sách chi tr và ngu n kinh phí do BHXH t nh l p ả ậ ế chuy n v , t ệ ng, ki m tra giám sát vi c i đ ề ổ ứ ể chi tr và thanh quy t toán v i c p trên. ế ả ch c chi tr cho ng ớ ấ

ậ ố ợ ớ ộ ế ộ ể ế ậ

ồ ơ ị ử ụ ứ

i đ ườ ượ ả ộ ị

- Ph i h p v i b ph n thu và b ph n ch đ đ ti p nh n h s chi 3 ộ ậ ng s c). Thông qua đ n v s d ng lao ch đ ( m đau, thai s n và ngh d ỉ ưỡ ế ộ ố ơ ả ng. N p k p th i ti n thu BHXH vào c h đ ng đ chi tr cho ng ờ ề ưở ể ộ tài kho n c a BHXH t nh. ỉ ả ủ

ệ ự - Th c hi n ch đ , tiêu chu n đ nh m c chi tiêu tàI chính, ch đ k ị

ủ ứ ướ ẩ ủ ơ ơ ị

ị ế ộ ề ả ị

ế ộ ế ế ộ c và c quan BHXH c p trên. toán c a đ n v theo quy đ nh c a nhà n ấ Th c hi n nghiêm túc ch đ giao nh n và qu n lý ti n m t theo quy đ nh ặ ậ ệ ự c a b tài chính. ủ ộ

- Theo dõi l u tr ư ừ ổ ế ộ

ch ng t ứ ữ ả ủ ơ ủ ụ ị ệ ự ệ ả

s sách k toán theo quy đ nh c a b tài chính. qu n lý tài s n c a c quan và th c hi n m t s nhi m v khác do ộ ố giám đ c giao. ố

ố b. B ph n qu n lý thu(Do ông Ngô Phúc Đ ng, phó giám đ c ườ ậ ả ộ

ph trách) ụ

B ph n này có ch c năng: ứ ậ ộ

ẫ

ướ ộ ộ ấ

ờ ề

ng d n c a các b , các ngành và c quan BHXH c p trên. - H ng d n đ nv s d ng lao đ ng l p danh sách lao đ ng, ti n l ng ề ươ ậ ộ t v i các ngành, các c p đ a ph đăng ký n p BHXH. T ch c ph i h p t ươ ng ố ợ ố ớ ị BHXH và các văn đ thu đúng, thu đ , thu k p th i ti n BHXH theo đi u l ề ệ ủ ể b n h ấ ả ướ ơ ị ử ụ ổ ứ ị ộ ẫ ủ ơ

26

Chuyên đ th c t p ề ự ậ

ứ ệ ồ ơ ủ ề ấ ỉ

ấ ổ ỉ ươ ả

ổ ề ươ ả ộ

ộ ự ế ậ ế ế ổ ờ

ị - T ch c xét duy t h s theo phân c p c a BHXH t nh và đ ngh ì lao đ ngtham gia BHXH. Qu n lý BHXH t nh xét c p s BHXH cho ng ng, theo dõi s bi n đ ng tăng gi m. Hàng quý danh sách lao đ ng, ti n l ộ ti n hành đ i chi u công n v i đ n v , xác nh n k p th i trên s BHXH khi ị ị ố có thay đ i ch c danh, đ a đi m và m c đóng BHXH. ứ ợ ớ ơ ể ứ ổ ị

ị ơ ợ

ị ế ộ ể ệ ủ ớ ộ ổ ỉ ậ ố

ng 3 ch đ ( m đau, thai s n, ngh d - Đ nh kỳ hàng quý t ng h p tình hình th c hi n c a các đ n v báo cáo giám đ c và trình BHXH t nh xét duy t. Ph i h p v i b ph n ch đ đ xét ệ h ỉ ưỡ ưở ự ố ợ ng s c). ứ ế ộ ố ả

ề ườ

- Tuyên truy n ch tr ủ ươ ể i lao ng chính sách BHXH cho các đ n v và ng ơ ự các đ n v và th c ị ộ ở ị ơ ự ệ

đ ng, đôn đ c thu n p, ki m tra vi c th c hi n trích n p ộ ệ hi n m t s nhi m v khác do giám đ c giao. ệ ố ộ ố ộ ụ ệ ố

c. B ph n qu n lý ch đ ( do bà Bùi Thi Kim Oanh ph trách) ế ộ ụ ậ ả ộ

B ph n này có nhi m v : ụ ệ ậ ộ

ả ưở ạ

ồ ơ ố ượ ỉ - Qu n lý h s đ i t ể ng h ề ộ

ế ủ ừ ạ ậ

ố ượ ng ch t và h t h n h ng. ậ ng BHXH dài h n trên đ a bàn, ti p nh n ị ạ h s do BHXH t nh chuy n v . Theo dõi bi n đ ng tăng gi m c a t ng lo i ả ế ồ ơ đ i t ng và b ph n k ho ch tài chính ế ố ượ đ c t gi m k p th i đ i t ể ắ ng tham gia, thông báo cho đ i t ờ ố ượ ả ộ ế ạ ưở ế ị

ể ế ả ạ ộ

ồ ơ ng khi có quy t đ nh c a BHXH t nh. h - Cung c p h s cho b ph n k ho ch tài chính đ tăng, gi m m c ứ ấ ng c a đ i t ủ ủ ố ượ ậ ế ị ỉ ưở

- T ng h p các ki n ngh , đ xu t nh ng b t h p lý v m c h ị ề ữ ế ấ ề ứ ưở

ổ ng, h ấ ợ ph ả ườ ng c a ủ ồ ơ ấ ng, xã l p h s tu t ậ ợ ướ

i quy t. đ i t ố ượ trình c p trên xét duy t gi ấ ng d n đ i t ẫ ệ ố ượ ả ng và ban chi tr ế

- Xét duy t 3 ch đ m đau, thai s n và ngh d ả

ẻ ệ ố ượ ơ

ộ ng đ ng s c ph c h i s c ụ ồ ứ ế ộ ố các đ n v . T ng h p cung c p h s cho b ph n ậ ng ở ượ c ể ứ ỉ ưỡ ấ ồ ơ cho đ i t ả ố ượ ạ

ng, ki m tra vi c th c hi n chi tr kho cho các đ i t k ho ch tài chính chuy n ti n cho đ n v đ chi tr ế h ưở ợ ị ể các đ n v . ị ơ ị ổ ơ ả ở ề ệ ự ệ ể

- Th c hi n m t s nhi m v khác do giám đ c giao. ộ ố ụ ự ệ ệ ố

ố ế ễ ả

ụ ố

ậ ộ

c giám đ c phân công ch đ o m t s khâu t ả ỉ ạ c phân công t ừ ệ

BHXH thành ph Vinh do giám đ c , ông Nguy n Quang Quy t qu n lý ố đi u hành, giúp vi c giám đ c có Phó giám đ c ph trách qu n lý thu và ố ộ ố tr ố m t công tác và ch u trách nhi m v nhi m v đ ổ ụ ượ ệ ch c th c hi n đ n vi c giám sat ki m tra. ệ ng các b ph n. Phó giám đ c đ ố ượ ề ị ể ề ưở ặ ứ ự ệ ệ ế

27

Chuyên đ th c t p ề ự ậ

S đ 4: ơ ồ T ch c b máy ho t đ ng c a BHXH TP Vinh ổ ứ ộ ạ ộ ủ

Giám đ cố

Phó Giám đ cố

QL thu ế ạ QL ch đế ộ

K ho ch tài chính

III. TÌNH HÌNH CÔNG TÁC QU N LÝ THU BHXH C A BHXH THÀNH PH VINH

Ố

Ủ

Ả

GIAI ĐO N 1995-2002.

Ạ

Ngày 16/02/1995 Chính ph ra Ngh đ nh s 19/CP thành l p t ị ố ủ

ệ ơ ở ậ ổ ủ ậ ộ

ứ ộ

ớ ệ ệ ậ ỉ

ư

c thành l p và chính th c di vào ho t đ ng t ượ ừ ứ ứ

tháng 10/1995. ứ ch c ị t Nam, trên c s tách b ph n làm công tác BHXH c a 2 ngành BHXH Vi ch c m i. Theo quy đ nh, LĐTB&XH và liên đoàn lao đ ng thành m t t ị ộ ổ t Nam có 3 c p: TW; t nh, thành ph ; qu n, huy n, thành ph tr c BHXH Vi ố ự ấ ố ế thu c t nh. Nh ng mãi đ n tháng 7/1995 BHXH thành ph Vinh m i có quy t ớ ố ế ộ ỉ tháng 10/1995, t c là đ nh đ ị c quan ch th c hi n nghi p v thu BHXH t ơ ạ ộ ừ ệ ụ ậ ệ ỉ ự

khi BHXH thành ph Vinh đ ỉ ố ộ

ơ Ch sau m t th i gian ng n k t ờ ậ ụ ệ

ụ ở

ỹ ươ

ả ườ ự

ệ

t ph i làm t ế ấ

ng hàng tháng c a ng ườ ủ ủ

ượ c ắ ể ừ ộ thành l p, c quan BHXH đã th c s ti n hành nghi p v thu BHXH m t ự ự ế ế ự c đây do s tài chính và C c thu th c cách nghiêm túc. Công tác này tr ướ hi n, vi c thu BHXh ph i căn c vào danh sách lao đ ng, t ng qu l ng, ệ ệ ổ ộ ứ ặ ấ ng c a t ng ng c đ u th c hi n c quan g p r t i lao đ ng nên b m c l ướ ầ ệ ơ ộ ủ ừ ứ ươ c m t cách đ y đ công tác thu nhi u khó khăn. Do v y, đ th c hi n đ ể ự ậ ủ ầ ộ ượ ề công đo n đ u tiên là thi BHXH thì nh t thi t l p danh sách lao ừ ế ậ ầ ạ ả đ ng c a các đ n v , cùng v i t ng qu l i lao ỹ ươ ớ ổ ị ơ ộ đ ng.ộ

ề ệ ả ượ

ả ủ ừ ị ị ừ Theo đi u l ế ộ

ơ ỹ ề ươ ườ ộ ị

ủ ữ

ứ c t ể ằ ỉ

c theo dõi, BHXH quy đ nh thì vi c đóng BHXH ph i đ ệ ủ ử ụ i lao đ ng. Theo đó, ch s d ng ghi chép k t qu c a t ng đ n v , t ng ng ườ i lao đ ng đóng 5% lao đ ng đóng 15% qu ti n l ng c a đ n v và ng ơ ộ ng làm căn c đóng BHXH. Nh ng năm qua và năm 2002 v i các hình ti n l ớ ề ươ th c, bi n pháp đ ch c tri n khai nh m hoàn thành ch tiêu thu BHXH ứ ượ ổ ứ ệ i BHXH thành ph Vinh là: t ạ ố

- Rà soát n m l i s c s đóng trên đ a bàn t ng ph ắ ạ ố ơ ở ừ ị ườ ng thu c thành ộ

ph qu n lý. ả ố

ừ ự ề ả

ấ ị ệ ộ ằ ự ệ ố ị

- Phân công cán b chuyên qu n qu n lý t ng khu v c nh t đ nh v các ả đ n v trên đ a bàn nh m đôn đ c và n m tình hình th c hi n vi c trích đóng ắ ị ơ BHXH theo lu t đ nh. ậ ị

28

Chuyên đ th c t p ề ự ậ

i thành 4 nhóm, m i nhóm t ổ ỗ

ế

ầ

ượ ướ ể

ệ ạ

ố ế ừ ng hi n h ệ ưở c đ u đ ượ ề ự ế ặ ỹ ơ ở ự ệ ế ả

ụ i lao đ ng. - BHXH thành ph đã t ch c l 2 đ n 3 ừ ứ ạ ế cán b viên ch c, đ n t ng c s đ đ i chi u danh sách t ng ng i lao ườ ừ ơ ở ể ố ứ ộ ng, đ i chi u v i ph n đã đóng, s còn n đ ng ợ ọ đ ng v i b c l ộ ố ớ ế ố ớ ậ ươ ắ c đôn đ c nh c c chuy n sang năm 2002 và đ nh ng năm tr t ố ữ ừ nh b ng công văn ho c tr c ti p làm vi c v i lãnh đ o đ có bi n pháp th c ự ở ằ ể ệ ớ hi n nghĩa v trích đóng qu BHXH làm c s th c hi n gi ề i quy t quy n ệ i c a ng l ợ ủ ườ ộ

- Vào s c p nh t theo dõi đ i chi u vi c th c hi n trích đóng BHXH ế ự ệ ệ ố

c a t ng đ n v k p th i. ơ ủ ừ ị ổ ậ ị ậ ờ

ế ệ ể ạ

ệ ch c ki m tra vi c th c hi n ự ng công tác lãnh - Có k ho ch ph i h p v i các ngành t ố ợ ị ỉ ớ BHXH theo ch th 15 c a B tài chính v tăng c ủ ườ

ổ ứ ề i lao đ ng. đi u l ề ệ đ o th c hi n các chính sách BHXH v i ng ự ạ ộ ớ ệ ườ ộ

ch c v n đ ng các doanh nghi p t ể ự ệ

ộ i lao đ ng, h ộ ứ ẫ

i cho ng - Tri n khai t ký đóng BHXH cho ng các quy n l ườ ệ ư ổ ứ ậ ng d n c s t ơ ở ổ ườ ướ i lao đ ng theo lu t đ nh và đi u l ề ệ ậ ị nhân th c hi n đăng ệ ố ch c th c hi n t t ự BHXH quy đ nh. ị ề ợ ộ

C th BHXH thành ph Vinh đã t ch c quá trình thu BHXH thành 4 ụ ể ố ổ ứ

b c:ướ

1.Quá trình th c hi n nghi p v qu n lý thu BHXH thành ph ụ ự ệ ệ ả ở ố

Vinh

B c 1: N m đ i t ng ướ ố ượ ắ

ng ph I n p BHXH. B c này BHXH thành ph Vinh c n xác đ nh đ i t ố ố ượ ướ ầ ị ả ộ

- Có 2 loai đ i t ng ph i n p BHXH là: ố ượ ả ộ

+ Ng i s d ng lao đ ng ườ ử ụ ộ

+ Ng i lao đ ng ườ ộ

- Ph ng: ươ ng pháp n m đ i t ắ ố ượ

ng pháp năm đ i t ng là ph ươ ố ượ ươ ng pháp ch đ ng và ph ủ ộ ươ ng

Có 2 ph pháp th đ ng ụ ộ

+ Ph ậ ệ ự

ng pháp ch đ ng: là d a vào lu t l ộ ẩ ủ ơ ề ả

ế ướ ề ố ượ ổ ứ ộ ả ắ

i thì tìm cách tác đ ng đ h ị , các tiêu chu n c a đ n v i lao đ ng ph i tham gia b t bu c. T ch c đi u tra ộ ắ ng ph i đóng BHXH b t bu c, ch đ ng ủ ộ ể ọ ế ộ

i lao đ ng. ươ s d ng lao đ ng và ng ử ụ n m tình hình, bi t tr ắ m i h t ờ ọ ớ ộ th c hi n nghĩa v n p BHXH cho ng ụ ộ ệ ự ủ ộ ộ ườ c v đ i t i đăng ký n p BHXH. N u h không t ớ ộ ọ ườ

ườ

ụ ộ ng và s ng ng pháp th đ ng là ch ng ố ố ượ ờ ộ i tham gia BHXH ch khi h t ườ i lao đ ng đ n đăng ký n p ộ ế ọ ự ế đ n ỉ ố

+ Ph ươ BHXH. N m s đ i t ắ đăng ký n p BHXH. ộ

29

Chuyên đ th c t p ề ự ậ

ng ph i tham gia BHXH b t bu c ta có ủ ộ ắ ắ ả ộ

Mu n ch đ ng n m đ i t th thu th p thông tin qua các c quan sau: ố ượ ơ ố ậ ể

và các s ch qu n n i c p gi y phép thành l p các -S k ho ch đ u t ạ ở ế ầ ư ở ủ ả ơ ấ ấ ậ

đ n v , doanh nghi p. ơ ệ ị

-Chi c c thu t nh n i c p gi y phép kinh doanh, đăng ký n p thu . ế ơ ấ ế ỉ ụ ấ ộ

- C p u , UBND t nh, thành ph , huy n n i qu n lý hành chính t ố

ệ ả ơ ỷ ỉ ạ ị i đ a

ấ ng. ph ươ

-Liên đoàn lao đ ng t nh, thành ph . ố ộ ỉ

-B u điên: h u h t các đ n v hi n nay mu n ho t đ ng đ u ph i có ạ ộ ị ệ ư ế ề ả ầ ố ơ

đi n tho i. ệ ạ

B c 2: ướ L p k ho ch thu ế ạ ậ

Hi n nay, k ho ch thu BHXH đ c l p theo 2 b c: ệ ế ạ ượ ậ ướ

+ B c 1: L p và giao s ki m tra. ổ ể ướ ậ

+ B c 2: Đi u ch nh k ho ch và giao chính th c. ướ ứ ề ế ạ ỉ

Mu n l p đ c k ho ch ph i n m đ c: ố ậ ượ ế ả ắ ạ ượ

- S lao đ ng tham gia BHXH ố ộ

- M c l i lao đ ng và m c l ng bình quân c a đ n v ứ ươ ng c a t ng ng ủ ừ ườ ứ ươ ộ ủ ơ ị

- M c thu t ng đ i t ng ố ượ ứ ừ

- T l tăng l ng t nhiên ỷ ệ ươ ự

- Kh năng tăng gi m lao đ ng và thu h i n BHXH

ồ ợ ả ả ộ

B c 3: Tri n khai th c hi n k ho ch thu BHXH. ướ ế ạ ự ệ ể

a. thu nh n ti n: ề ậ

c và ngân ả ạ ể ả ằ ở i kho b c nhà n ạ ướ

- Thu b ng chuy n kho n: M tài kho n t hàng nông nghi p và phát tri n nông thôn. ể ệ

ấ ạ ề ằ ả

ặ - Thu b ng ti n m t: R t h n ch , n u phát sinh ph i thu b ng ti n m t ế ế thì ph i đ m b o n p vào tài kho n trong ngày. ằ ả ả ặ ộ ề ả ả

b. Th i đi m thu ti n: ể ề ờ

ố ớ ả ộ ự ệ ệ

- Đ i v i các doanh nghi p, c quan hành chính s nghi p: ph i n p hàng ng cu i cùng trong tháng. tháng va kỳ phát l ơ ơ ố ươ

i Vi t Nam làm vi c t c ngoài: Đóng BHXH 6 tháng ườ ệ i n ệ ạ ướ

- Đ i v i ng ố ớ 1 l n.ầ

c. Chuy n ti n thu BHXH lên c p trên:

ề ể ấ

- M i tháng chuy n 3 l n vào các ngày 10, 20 và cu i tháng. ể ầ ỗ ố

30

Chuyên đ th c t p ề ự ậ

ị

ộ ố ề t Nam ph I chuy n toàn b s ti n ể i h th ng kho b c nhà - Đ nh kỳ 15 ngày 1 l n BHXH Vi ệ ỹ ề ưỉ ả ở ạ ệ ố ạ

ầ BHXH đã thu vào tài kho n ti n g qu BHXH m t ả c.ướ n

d. Xác đ nh s thu n p và công n BHXH ộ

ố ợ ị

ộ ầ ậ ả ơ ỗ ị

- Cùng đ n v s d ng lao đ ngđ nh kỳ m i quý m t l n l p b ng đ i ố ế chi u n p BHXH, xác đ nh s ph i n p, đã n p và s còn n . ợ ị ử ụ ị ộ ả ộ ộ ố ố ộ

ố ớ ố ệ ấ ỗ ộ

- Cu i m i quý, BHXH c p trênki m tra s li u thu n p đ i v i BHXH ố ể i. c p d ấ ướ

e. Báo cáo k t qu thu n p: ế ả ộ

- L p báo cáo k t qu thu n p BHXH theo bi u m u n p cho BHXH t nh

ể ế ả ậ ẫ ộ ỉ

vào các ngày 12, 22 và ngày 2 c a tháng li n k . ề ề ộ ủ

B i lao đ ng: c 4ướ : Xác nh n s đã thu(n p) đ i v i ng ậ ố ố ớ ộ ườ ộ

Căn c s ti n đã thu BHXH c a t ng đ n v s d ng lao đ ng sau khi ị ử ụ ủ ừ ộ ơ

đã đ i chi u, ti n hành: ế ố ứ ố ề ế

ừ ề ề i lao đ ng khi có bi n đ ng v ti n ế ộ

i quy t ch đ (v i ng ổ ng, ph c p và gi ụ ấ - Ghi s BHXH cho t ng ng ả ườ ế ộ ớ ế ộ i đã có s BHXH). ổ ườ l ươ

- Ghi gi y xác nh n đã n p BHXH cho ng i lao đ ng ch a có s ậ ườ ư ộ ổ

BHXH khi h di chuy n đi làm vi c n i khác. ể ộ ệ ở ơ ấ ọ

BHXH thành ph Vinh, ể ạ ở ố

Đ đánh giá đúng th c tr ng công tác thu ự chuyên đ t p trung phân tích trên các n i dung sau: ề ậ ộ

- Qu n lý đ i t ng tham gia ố ượ ả

- Qu n lý qu l ỹ ươ ả ng trích n p ộ

- Qu n lý ngu n thu BHXH ồ ả

2. Qu n lý đ i t ng tham gia ố ượ ả

2.1 Đ i t ng ph i n p BHXH ố ượ ả ộ

a. Ng i s d ng lao đ ng ườ ử ụ ộ

- Doanh nghi p qu c doanh ph i đóng 15% t ng qu l ỹ ươ ệ ả ố ổ ng c a đ n v . ị ủ ơ

ử ụ ả ộ

ố i tham gia. 15% t ng qu l - Doanh nghi p ngoài qu c doanh s d ng trên 10 lao đ ng: Ph i đóng ổ ệ ng c a ng ủ ỹ ươ ườ

n ố c ngoài, khu ch xu t, khu công ế ấ

nghi p: Ph i đóng 15% t ng qu l i tham gia. - Doanh nghi p có v n đ u t ệ ỹ ươ ầ ư ướ ng c a ng ủ ệ ả ổ ườ

ổ ứ ệ ch c kinh doanh, d ch v thu c c quan hành chính, s nghi p, ộ ơ ự ụ ị

i tham gia. c quan đ ng, đoàn th : Ph i đóng 15% t ng qu l ơ ỹ ươ ể ả ổ ng c a ng ủ ườ - Các t ả

31

Chuyên đ th c t p ề ự ậ

ơ ị ự ưở ệ ơ

ồ ng ngu n ệ ng cho công nhân viên ch c trong ứ l ể ả ươ ệ

i tham gia. ị ự thu b ng vi n tr n ợ ướ đ n v : Ph i đóng 15% t ng qu l ả ơ - Các đ n v s nghi p gán thu bù chi, đ n v s nghi p h ằ ị c ngoài đ tr ỹ ươ ổ ng c a ng ủ ườ

- Các c quan qu n lý nhà n ướ ệ

ơ ể ộ ả ầ c, c quan hành chính s nghi p, c quan ự TW đ n c p huy n ph i đóng ấ ơ ử ừ ơ ả ế ệ

i tham gia. đ ng, đoàn th , h i qu n chúng , dân c t ả ng c a ng 15% t ng qu l ủ ỹ ươ ườ ổ

đ t t i Vi ố ế ặ ạ ệ t

ch c Qu c t i tham gia BHXH. - Các c quan, t ch c n ổ ứ ướ ơ Nam ph i đóng 15% t ng qu l ỹ ươ ổ ả c ngoài ho c t ng c a ng ủ ặ ổ ứ ườ

- UBND xã, ph ng ph i đóng 10% t ng qu sinh ho t phí c a ng ườ ủ ả ạ ổ ỹ ườ i

tham gia BHXH.

b. Ng Ng i làm vi c t i: ườ i lao đ ng: ộ ườ ệ ạ

- Doanh nghi p qu c doanh ph i đóng 5% ti n l ng tháng. ề ươ ệ ả ố

- Doanh nghi p ngoài qu c doanh có s d ng t 10 lao đ ng tr lên ử ụ ệ ố ừ ộ ở

đóng 5% ti n l ng tháng. ề ươ

n ố ầ ư ướ c ngoài, khu ch xu t, khu công ế ấ

ng tháng. - Doanh nghi p có v n đ u t ệ nghi p đóng 5% ti n l ề ươ ệ

ự ị

ụ (g i là đ n v có thu ) ph i đóng 5% ti n l ệ ch c kinh doanh, d ch v thu c c quan hành chính s nghi p ộ ơ ng tháng. - Các t ổ ứ ị ơ ề ươ ả ọ

ơ ướ ơ

- Các c quan hành chính s nghi p (qu n lý nhà n ể ộ c, c quan Đ ng, ả ề ươ ng ự ử ế ả ệ ệ ấ ầ ả

đoàn th , h i qu n chúng, dân c đ n c p huy n ) ph i đóng 5% ti n l tháng.

- Cán b ch ch t xã, ph ộ ủ ố ở ườ ng ph i đóng 5% m c sinh ho t phí hàng ứ ạ ả

tháng.

- Ng i Vi ườ ệ ả

ộ c khi ra n ng đã đóng BHXH tr cs ngoài làm vi c đ i v i ng t nam lao đ ng ướ ố ớ

trong n ệ ướ

ề c ngoài ph i đóng 15 % m c ti n ứ i lao ườ ố ớ ố c. Còn đ i v i đ i c ph i đóng 15% trong n n ở ướ ươ ắ ắ ướ ả

ộ ở ng lao đ ng ch a tham gia BHXH b t bu c ộ ở ng t l ươ đ ng đã có quá trình tham gia BHXH b t bu c ộ t ư ượ c a 2 l n m c ti n l ủ ộ ứ ề ươ i thi u. ể ầ ố

2.2K t qu đ t đ c ả ạ ượ ế

Qu n lý đ i t ố ượ ề ấ

ả ụ

i lao đ ng. Nh đã bi i cho ng ệ ủ ọ ể ệ ư ơ ở ệ ộ

ạ ộ ố

c là BHXH m r ngđ i v i m i ng i dân do đó: càng m r ng d ệ ả ự ở ộ ụ ở ộ ố ườ

ng tham gia BHXH t t. Qua theo dõi đ i t ng tham gia càng t ố ớ ố ố ượ

ủ ng tham gia BHXH là m t v n đ quan tr ng c a ộ nghi p v thu BHXH. Đây là c s hình thành ngu n thu cũng là th hi n vai ồ ế t, trò c a BHXH trong vi c b o v quy n l ườ ề ợ BHXH là ho t đ ng d a trên nguyên t c “s đông bù s ít” và m c tiêu c a ủ ắ c nhà n ượ ọ ướ ạ i di n đ i t ố ượ ệ thành ph Vinh nh sau: ố ư

32

Chuyên đ th c t p ề ự ậ

năm 1997 và ạ ừ ộ

ề 2002 gi m và năm 2001 tăng m nh h n. ơ Lao đ ng nhìn chung là tăng đ u qua các năm ngo i tr ả ạ

ề ỉ ả

ế

ự ộ ố ớ ị ỉ

ơ Nguyên nhân: Năm 1997 thành ph đã bàn giao v t nh qu n lý 63 đ n ố i bàn v v i t ng s lao đ ng là 12.808 ng i và đ n năm 2002 thành ph l ố ạ ườ ị ớ ổ giao thêm m t s đ n v thu c kh i xây d ng có quy mô l n cho t nh qu n lý ả nên s lao đ ng tham gia trong 2 năm này có gi m đ . ị ộ ố ộ ố ơ ộ ả ố

ạ ề i, nhìn chung lao đ ng tham gia BHXH hàng năm đ u tăng là đi u ề ộ

Còn l đáng m ng.ừ

ố ố ố ế ệ ướ

ố ớ ố

ố ổ

ủ ộ ổ

ố

ư ố

ể ả

i chi m 59,9% so v i t ng th . Đ n năm 1999 s ng ề i là 15.060 ng ố

ườ ạ ế

i, chi m 58%. Đ n năm 2002 s i chi m 48.6%. + Đ i v i kh i doanh nghi p Nhà n c: Kh i này luôn chi m đa s trong t ng s lao đ ng tham gia ộ BHXH thành ph Vinh. Lao đ ng tham gia thu c ở ộ ổ ộ ố kh i này th ng chi m h n 50% t ng s lao đ ng tham gia trên đ a bàn. Tuy ế ơ ườ ố ị i có xu h nhiên, t i tham gia c a kh i trong t ng th l tr ng ng ả ng gi m ườ ể ạ ố ỷ ọ ướ i chi m 74,5% so qua các năm. C th : năm 1996 s tham gia là 27.228 ng ườ ế ụ ể ườ v i t ng toàn b nh ng đên năm 1997 s tham gia còn l i i là 15.296 ng ạ ộ ớ ổ ượ ng l n ng chi m 61,7% m c dù trong s đó có m t l c l c i tham gia đ ườ ộ ự ượ ớ ố ặ ề chuy n v cho BHXH t nh qu n lý. đ n năm 1998 s lao đ ng tham gia còn ố ế ộ ườ i l ế ớ ổ ạ tham gia gi m m nh xu ng còn 14.859 ng ố ườ tham gia c a kh i này ch còn là 13.404 ng ườ ể ế ế ỉ ế ố ỉ ả ủ ố

c quan BHXH, đ i t Qua s li u theo dõi và báo cáo thu đ

ả ủ ướ c t ượ ừ ơ ộ ố

ư

ướ ệ ủ ế ậ

ấ

ướ ỗ ự

ế ả c, các doanh nghi p thu c kh i này ti n hành c ộ ệ ệ ế

ậ ố ệ ổ

ả ố

ộ

ỗ ỏ ẹ

ườ ủ ờ ộ ố

ả ườ ể ở

i gi m đi do Thành ph chuy n m t s năm 2001 là 16.214 ng ủ ể ố

ng ố ượ ố ệ ầ ng gi m vì m t s nguyên nhân nh : ban đ u tham gia c a kh i này có xu h ư ố c, do t duy i các doanh nghi p thu c doanh nghi p nhà n ch y u là t n t ệ ệ ộ ồ ạ c, các doanh nghi p thu c kh i l c h u, trông ch vào s h tr c a nhà n ố ờ ộ ướ ự ỗ ợ ủ ạ ạ ộ ng s n xu t kinh doanh nên ho t đ ng này không ch u v n đ ng, tìm tòi h ả ộ ậ ị kém hi u qu . Đ c s ch đ o và kinh doanh tr nên đình tr , thua l ệ ỉ ạ ượ ở ổ phía nhà n khuy n khích t ố ướ ừ ph n hoá đ i m i ho t đ ng vì v y s doanh nghi p nhà n c trên đ a bàn có ị ướ ạ ộ ớ ầ ng gi m và tăng s doanh nghi p ngoài qu c doanh. M t s doanh xu h ố ướ ộ ố ệ ệ i th . S còn l kéo dài nên bu c ph i gi nghi p do thua l i tuy đi u ki n ạ ể ố ả ả ề ệ s n xu t còn nh h p, máy móc còn l c h u nh ng cũng c g ng tham gia ố ắ ư ậ ạ ấ ả i lao đ ng trong kh i đã tăng BHXH và nh đó mà k t qu tham gia c a ng ế i chi m 58% so v i t ng th . Tuy nhiên s lao lên ế ố ớ ổ ộ ố đ ng tham gia năm 2002 c a kh i l ả ố ạ ộ doanh nghi p thu c kh i cho t nh qu n lý. ả ộ ệ ố ỉ

ố ớ ườ ể ả

ng đ i n đ nh, m c dù c gi m ặ ị

+ Đ i v i kh i HCSN, Đ ng, đoàn th và ph ố ổ ố ượ ng xã: Kh i này có s ố ố ả ở ộ ố ỉ

ố ố m t s năm: 1997, ng tham gia t đ i t ươ ố ượ i, 2001 và 2002 do chuy n đ i t ạ ể ậ s lao đ ng tham gia có tăng nh qua các năm. kh i này có đi u ki n thu n ố ng tham gia cho BHXH t nh qu n lý. Còn l ẹ ả ề ệ ộ ố

33

Chuyên đ th c t p ề ự ậ

ượ ố

ố ng tham gia cao th c UBND thành ph giao cho cân đ i thu chi, ứ ố ượ ấ ấ ố

l i khi tham gia BHXH do đ ợ thi u t nh c p bù. Qua s li u ta th y kh i này có đ i t ố ệ ế ỉ 2 trong t ng th . ể ổ

ệ ố ị

ố ộ

ng tham gia thu c kh i này cũng có xu h c thu hút vào ngành này hàng năm t ươ ố ự ố ượ ượ

ọ + Đ i v i kh i s nghi p có thu: Kh i này cũng có v trí khá quan tr ng ng tăng do ướ ng đ i l n và ố ớ ng tham ố ượ ổ ị

ố ủ ng tăng. ố ớ trong ngu n thu. Đ i t ồ ng lao đ ng đ l c l ộ ự ượ kh năng v m t tài chính c a kh i cũng khá n đ nh do đó đ i t ề ặ ả gia c a kh i cũng có xu h ố ướ ủ

ố ể ế ề

ạ ể ố ớ ế ố ớ ổ ỷ ọ ủ ể ằ

ư ấ ấ

ộ ế

+ Đ i v i kh i ngoài qu c doanh: Đây là kh i có nhi u chuy n bi n và ố tr ng c a nó trong t ng chuy n bi n m nh nh t so v i t ng th tuy r ng t ổ ấ ủ th là th p nh t. Qua s li u ta th y: 2 năm 1996, 1997 ch a có lao đ ng c a ố ệ ấ kh i này tham gia, năm 1998 b t đ u tham gia v i 140 lao đ ng chi m 0.6% ắ ầ nh ng đ n năm 2002 thì s tham gia là 4.279 chi m 15,5% t ng th . ể ể ố ư ộ ổ ớ ế ế ố

ồ So v i 4 kh i thì t c đ tăng c a kh i này là cao nh t th hi n ngu n ể ệ ủ ấ ố ớ

ố l c có th khai thác đ i v i kh i này. ự ố ố ớ ọ ố ể

Đ i t B ng1: ả ố ượ ng tham gia BHXH trên đ a bàn TP Vinh qua các năm ị

Năm HCSN ĐVSN T ngổ

DN ngoài Qu c doanh DN Nhà N cướ ố có thu

Đ ng- Đoàn ả th -PXể

Ng % % % Ng iườ % iườ

Ngườ i Ngườ i Ngườ i

1996 74,5 8.156 22,0 1.174 3,2 0 36.562 0

27.22 8

0 1997 61,7 7.394 29,8 2.087 8,4 0 24.777

15.29 6

1998 59,9 7.527 29,9 2.248 8,9 140 0,6 25.134

15.56 0

1999 58,0 7.616 29,7 2.312 9,0 821 3,2 25.608

14.85 9

2000 56,0 7.704 29,5 2.373 9,1 1.396 5,3 26.130

14.65 7

2001 16.21 58,0 7.666 27,6 2.300 8,3 1.558 5,6 27.738

34

Chuyên đ th c t p ề ự ậ

4

2002 48,6 7.538 27,4 2.339 8,5 4.279 15,5 27.560

13.40 4

(Ngu n: Báo cáo thu các năm c a BHXH thành ph Vinh) ủ ồ ố

35

Chuyên đ th c t p ề ự ậ

ng tham gia BHXH trên đ a bàn thành ph ả Tăng gi m đ i t ả ố ượ ị ố

B ng 2: Vinh

Đ i t Năm ứ ố ộ

ố ượ gia(ng M c tăng liên hoàn T c đ tăng liên hoàn( %) ng tham i)ườ

1996 36.562 - -

1997 24.777 -11.785 -32,2

1998 25.134 357 1,4

1999 25.608 474 1,9

2000 26.130 522 2,0

2001 27.738 1.608 6,2

2002 27.560 -178 -0,6

(Ngu n: Báo cáo thu các năm c a BHXH thành ph Vinh) ủ ồ ố

ố ượ ế ớ

ẽ ế ng tham gia BHXH trên đ a bàn ng trích n p trên đ a bàn ộ ỹ ươ ị ị

Trên đây ta m i ch xem xét đ n đ i t ỉ TP Vinh và ti p theo chúng ta s theo dõi qu l thành ph .ố

3. Qu n lý qu l ỹ ươ ả ng trích n p BHXH ộ

3.1 Ti n l ng làm căn c đóng BHXH và cách xác đ nh t ng qu ề ươ ứ ổ ị ỹ

ti n l ng làm căn c đóng ề ươ ứ

Ti n l ứ ề ươ ươ ậ ấ

ụ ấ

ả

ị c đóng đ tính vào ti n l ứ ử ả ư ộ ng h ề ươ

ng làm căn c đóng BHXH là l ng c p b c, ch c v , h p ụ ợ đ ng và các kho n ph c p: ch c v , đ t đ , thâm niên, tái c , b o l u(n u ế ả ứ ụ ắ ỏ ồ ệ có) c a t ng ng i. Các kho n phu c p ngoài quy đ nh trên không thu c di n ấ ườ ủ ừ ph i đóng BHXH và cũng không đ ưở ng ể ượ ả BHXH.

Đ i v i đ n v s n xu t kinh doanh đ t hi u qu th p, ti n l ấ ị ả

ạ i lao đ ng không đ m c l ộ ườ

i lao đ ng nh ng m c l ừ

ư ể

ứ ươ i thi u do Nhà n ẫ ướ ự ệ

ng t ể ố ị

ng ề ươ ố ớ ơ ả ấ ệ cho ng ụ ủ ng c p b c, ch c v c a tháng tr ủ ứ ươ ả ứ ậ ấ i đ dăng ký đóng BHXH theo m c ti n l ng đ n v th c tr cho t ng ng ề ươ ứ ườ ể ả ị ự ơ ừ ơ i không đ ng đóng cho t ng ng c tháp h n ng ườ ộ ượ ườ i thi u theo thông ng t c quy đ nh. M c l ng t m c l ướ ể ố ứ ươ ị ố ứ ươ ế ngày 01/04/1993 đ n ng d n th c hi n ngh đ nh 25/CP, 26/CP t 06 h t ị ừ ị ư 30/12/1996 là 120.000đ/tháng và m c l i Ngh đ nh i thi u quy đ nh t ị ị ạ ứ ươ 06/CP ngày 21/1/1997 và ngh đ nh 28/CP ngày 28/3/1997 là 144.000đ/tháng. ị ị

36

Chuyên đ th c t p ề ự ậ

ị ị ế ị

ị ị ấ ị

Ngh đ nh 175/CP ngày 15/12/1999 là 180.000đ/ tháng đ n ngh đ nh 77/2000/NĐ-CP ngày 15/12/2000 là 210.000đ/ tháng và g n đây nh t ngh đ nh i thi u là 290.000đ/tháng. 03/CP ngày 15/1/2003 đi u ch nh m c ti n l ng t ứ ề ươ ầ ể ề ố ỉ

ủ ườ

i thi u c a ng n ệ ạ

c ngoài ho t đ ng t

ộ ấ ế t Nam có thuê lao đ ng Vi i Vi ệ ạ c quy đ nh trong quy t đ nh s ượ ộ ế ị ề ươ ằ ị

i lao đ ng làm vi c trong các doanh ng t M c l ệ ể ố ứ ươ c ngoài, khu ch xu t, các văn phòng đ i di n kinh nghi p có v n đ u t ầ ư ướ ố ệ ệ t ng m i n th t ạ ướ ế ươ Nam ti n l ố ng tính b ng đô la M (USD) đ 385/LĐ- TBXH ngày 01/4/1996 c a b LĐTB&XH. ạ ộ ỹ ủ ộ

i lao đ ng có th i gian đi làm vi c t i n ộ ườ ệ ạ ướ ờ

n ệ ở ướ

c ngoài theo ể ừ c ngoài hàng tháng t Nam quy i thi u do chính ph Vi ườ ng t i đi làm vi c ể ố ổ ứ ợ ầ ủ ệ ả

Đ i v i ng ố ớ thông t 05/LĐ-TBXH ngày 16/1/1996 c a liên đoàn tài chính- TBXH k t ủ ư ch c h p tác đ a ng tháng 1/1996 t ư ph i đóng 15% c a 2 l n m c l ứ ươ đ nh trong t ng th i kỳ. ừ ị ủ ờ

Theo thông t ư ố ớ

17/TT-LĐTBXH ngày 24/1/1997 thì đ i v i ng ng đóng BHXH tr ườ ướ

i lao c khi ệ c ngoài bao g m: l ong c p b c, ch c v , h p đ ng, h s chênh l ch ệ ố ấ ồ

đ ng có quá trình tham gia đóng BHXH thì ti n l ộ ra n ư ướ b o l u và các kho n ph c p ch c v ...(n u có). ụ ấ ả ư ề ươ ứ ụ ợ ế ậ ứ ụ ồ ả

Đ n v Tham gia đóng BHXH c ng ti n l ơ

i lao đ ng trong đ n v s đ ị ườ ơ

c t ng qu l t t ng qu l ố ộ ề ươ ị ẽ ượ ổ ế ổ ỹ ươ ỹ ươ

ả ơ ế ị ng làm căn c đóng BHXH ứ ị ng c a đ n v ủ ứ ng làm căn c t ph i l p danh sách thu c di n đóng ệ ộ ả ậ

c a t ng ng ơ ộ ủ ừ làm căn c đóng BHXH. Nh v y, mu n bi ư ậ ứ đóng BHXH c a c đ n v , nh t thi ấ BHXH theo m u C45-BH. ủ ẫ

ứ ủ ả ơ ị

ườ ị

ị

ng làm căn c Cách xác đ nh m c đóng BHXH c a c đ n v khi đã có danh sách lao ị ng làm căn c đóng BHXH c a t ng ng i trong đ n v . Ta ủ ừ ơ ề ươ ng làm căn c đóng BHXH c a đ n v nhân v i 20% trong đó ủ ơ ỹ ươ ứ i lao đ ng đóng 5% m c l ớ ứ ươ ị ử ụ ườ ộ

đ ng và ti n l ứ ộ l y t ng qu l ấ ổ ứ đ n v s d ng đóng 15% và ng ơ đóng.

3.2 K t qu đ t đ c ả ạ ượ ế

ộ ủ ệ

ơ ở ơ ẻ ế ậ ạ

ng trích n p th hi n qua b ng s li u sau: ng trích n p là c s quan tr ng mà trách nhi m c a BHXH Qu l ọ ỹ ươ c p huy n ph i thu nh m làm c s cho BHXH c p t nh l p k ho ch thu ả ệ ấ cho năm t ố t i. Trong nh ng năm qua, BHXH thành ph Vinh đã hoàn thành t ớ công tác qu n lý qu l ả ằ ữ ỹ ươ ấ ỉ ố ả ể ệ ố ệ ộ

37

Chuyên đ th c t p ề ự ậ

B ng 3: T ng qu l ng trích n p c a các đ n v trên đ a bàn ả ỹ ươ ổ ộ ủ ơ ị ị

(Đ n v tính:1000 đ ng) ơ ị ồ

Năm ỹ ươ ng ổ ộ

ả T c đ tăng gi m ố (%) T ng qu l trích n pộ ả M c tăng gi m ứ tuy t đ i ệ ố

1996 117.669.710 - -

1997 99.487.548 -18.182.162 -15,5

1998 133.471.492 33.983.944 34,2

1999 166.921.700 33.450.209 25,1

2000 175.091.179 8.169.497 4,9

2001 192.649.956 17.558.777 10,1

2002 170.784.654 -21.865.302 -11,3

(Ngu n: Báo cáo thu các năm c a BHXH thành ph Vinh) ủ ồ ố

ố ổ ả ộ

ỹ ươ ỹ ươ ộ ấ ị ứ ươ

ng tham gia tăng, m c l ng c a chính ph , khai báo c a ch s d ng lao đ ng… qu l ủ ỹ ươ

ừ

mà các c ủ ử ụ i lao đ ng đ ủ ộ ườ ượ t ti n l ng trên gi y t ố ề ươ ể ắ ỉ

ấ ờ ng không kê khai chính xác qu l ng có xu h ng tăng qua các năm ướ ố ng thay đ i là do các y u t : Đ i ế ố ổ ng trích n p tăng thông qua các quy t tăng ế ng tăng là ộ ủ c nâng lên. Nh ng ư ờ ố ơ ự ng th c ỹ ươ ườ ị

. Đi u này gây nhi u khó khăn cho c quan BHXH. Qua b ng s li u ta th y: Qu l ố ệ nh ng t c đ tăng không n đ nh. Qu l ư t ượ l ủ ươ đi u đáng m ng th hi n đ i s ng c a ng ề ể ệ c quan BHXH ch có th n m t th c t ự ế ơ quan đ n v tham gia BHXH th ơ t ề ế ề ơ

ủ ơ

ậ các ch doanh nghi p th ấ ườ cũng có doanh nghi p kê khai cao h n thu nh p th c t ự ế ỹ ươ ậ

ng th p h n thu . Nhi u ề ươ ng ệ ệ ơ ề ầ ậ ỉ

ng kê khai qu l Th c t ự ế nh p th c t ơ ự ế cao h n nhi u l n nh ng ch đăng ký đóng l đ n v có thu nh p th c t ư ự ế ị ơ c b n. Nguyên nhân d n đ n tình tr ng trên là do: ế ẫ ơ ả ạ

Xu t phát t phía ng i lao đ ng: ấ ừ ườ ộ

ứ ượ ư

ườ ợ ộ ủ ọ ọ

ườ ờ

ế ố ư ưở

ợ ấ ạ

ầ c đúng ho c ch a đ y i lao đ ng nh n th c ch a đ ặ ư ậ ộ ộ i ích c a h khi h tham gia BHXH. Đ c b t có m t b ặ ệ ố ỷ ạ i l ấ i không mu n đóng góp. ố ạ ấ i do tâm lý s m t vi c làm nên không giám đ u i s d ng lao đ ng ph i đóng BHXH cho Có m t s ng ộ ố i và l đ v quy n l ề ợ ủ ề i lao đ ng v n còn thói quen, n p s ng th i bao c p mu n ph n ng ộ ậ ẫ ng BHXH nh ng l ngân sách nhà n c, mu n h ướ ố ng h p khác l M t s tr ệ ợ ộ ố ườ i, bu c ng tranh đòi quy n l ộ ộ ề ợ ườ ử ụ ả

38

Chuyên đ th c t p ề ự ậ

i lao đ ng l ạ ộ ố ườ ộ ố

i mu n tham gia BHXH, đ ạ ị ứ ư

ủ ấ ả ọ

ượ c mình. Bên c nh đó có m t s ng i không có ý đ nh tham gia vì m c thu nh p ch s d ng cho phép nh ng l ậ ủ ử ụ ạ hi n tai c a h quá th p, không đ cho h trang tr i các chi phí sinh ho t ạ ọ ủ ệ hàng ngày.

Xu t phát t i s d ng lao đ ng: ng ấ ừ ườ ử ụ ộ

ị ơ ơ ệ

ậ ằ ố ầ ư ả

ạ ứ

ậ ạ ạ ệ ụ ả ậ

ọ ơ ướ ề ộ ả i nhi u l ề ợ ư

ộ ạ ố

ờ

ề

i 3 tháng ho c trên 3 tháng nh ng l ệ ướ ồ i lao đ ng v các văn b n quy ph m pháp lu t v ả ườ ặ ả ọ ị

ộ ư ử ệ ạ ộ i lao đ ng là h ộ ườ ộ ố ệ ớ

ư

ề i lao đ ng nh ng th c t ườ ơ ố i tham gia BHXH cho ng ể ư

ị ố ữ ạ ơ

ườ ố

ả

ả ờ ạ ơ ề i không th c hi n đ ự ầ ủ ạ ự ặ

i lao đ ng. Có r t nhi u c quan đ n v , doanh nghi p không mu n đóng BHXH ấ s n xu t i lao đ ng nh m t n d ng ngu n kinh phí này cho đ u t cho ng ấ ườ ồ đ ng th i làm gi m giá thành s n ph m, tăng s c m nh c nh tranh trên th ị ồ ờ ẩ i nhu n h n cho doanh nghi p. Vì v y mà h luôn ng, mang l tr ọ ườ tìm m i cách né tránh nh : Thuê m n công nhân, lao đ ng theo tính th i v , ờ ụ thuê lao đ ng làm vi c d i c tình ch m ậ ặ ọ ợ ụ i d ng tr trong vi c ký k t h p đ ng v i lý do đó là th i gian th vi c. H l ớ ế ợ ệ ễ ậ ề t c a ng s kém hi u bi ộ ể ế ủ ự i d ng vi c không có ch tài quy đ nh ch t ch bu c h ph i tham BHXH, l ẽ ế ệ ợ ụ gia BHXH. M t s doanh nghi p v n tuyên truy n v i ng ọ ẫ là s đ m b o quy n l ự ế ộ ề ợ ả ẽ ả ả i tham gia lo i hình b o hi m khác có s chi phí ít h n nh mua b o h l ạ ọ ạ hi m sinh m ng có th i h n…Bên c nh nh ng đ n v c tình không đóng ạ ể i lao đ ng BHXh thì cũng có nhi u đ n v mong mu n đóng BHXH cho ng ộ ị ữ nh ng l c do tình hình s n xu t kinh doanh trên nh ng ấ ượ ệ ư ng không n đinh, ngu n lĩnh v c g p đ y r i ro nên kh năng tài chính th ồ ườ ả v n kinh doanh không đ đóng BHXH liên t c cho ng ườ ủ ố ổ ộ ụ

4. Qu n lý ngu n thu BHXH . ồ ả

4.1 Tình hình th c hi n k ho ch thu ệ ế ạ ự

ố ứ C vào cu i m i năm, căn c vào tình hình thu, chi BHXH ứ

ỗ ỉ thành ph ở ự ự ệ ế ả

trên đ a ph ị ố ệ ủ

ng, s li u c a phòng đăng ký kinh doanh, s k t nh Ngh An…đ đ ra k ho ch thu cho BHXH thành ph ươ ệ ể ề ể ạ ế ạ

i. ố báo cáo lên, BHXH t nh Ngh An xem xét d a vào k t qu đó, d báo phát ở ế tri n kinh t ế ho ch và đ u t ố ầ ư ỉ trong nh ng năm t ớ ữ

Trong nh ng năm qua: tình hình th c hi n k ho ch c a BHXH thành ự ủ ữ ệ ế ạ

ph Vinh nh sau: ư ố

39

Chuyên đ th c t p ề ự ậ

B ng 4: ả Th c hi n k ho ch thu BHXH ế ạ ự ệ

(Đ n v tính: T ị ơ ỷ

đ ng)ồ

K ho ch Hoàn thành(%) Năm ế ạ Th c hi n ệ ự

1996 16,00 19,70 123

1997 19,00 19,60 103

1998 19,90 23,32 107

1999 25,09 24,59 98

2000 28,67 28,97 100

2001 35,71 35,90 100

2002 35,50 35,20 99

(Ngu n: Báo cáo thu các năm c a BHXH thành ph Vinh) ủ ồ ố

ả ố

ạ ố ệ ỉ ơ

ế ề ả ỹ

ượ ệ ặ

ố t có m t s năm, còn v ộ ố ự đ ng. Đ c bi ề ự ỉ

ỉ ộ ố ả ị ậ ượ ầ ắ

Nhìn vào b ng s li u trên ta th y BHXH thành ph Vinh luôn hoàn ấ ướ thành k ho ch do BHXH t nh giao và s thu năm sau luôn cao h n năm tr c. ố ế Đ n 31/12/2002 BHXH thành ph Vinh đã thu v cho qu kho n ti n là ề t ch tiêu. Tuy nhiên ch tiêu 187,28 t ỷ ồ ỉ đ nh do đó con do BHXH t nh đ ra là ch tiêu d báo và d a vào m t s gi ỉ s k ho ch không đ c chính xác l m. BHXH t nh c n thu th p nh ng con ữ ỉ ạ ố ế s chính xác thông qua công tác thanh tra ki m tra ch t ch . ẽ ố ể ặ

40

Chuyên đ th c t p ề ự ậ

4.2 Tình hình n đ ng phí BHXH. ợ ọ

B ng5: ả Tình hình n đ ng phí BHXH c a các kh i ố ợ ọ ủ

(Đ n v tính: 1000 đ ng) ơ ị ồ

Năm

HCSN

ĐVSN

DN Nhà N cướ

T ngổ

có thu

Đ ng- Đoàn th - ể

DN ngoài Qu cố doanh

ả PX

1000đ

%

1000đ

%

1000đ

% 1000đ % 1000đ

1996

4.994.482

83,0

1.019.928

27,0

-

-

0

6.014.410

0

1997

6.005.094

93,2

224.286

3,5

217.089

3,3 0

6.446.469

0

1998

4.074.697

95,5

171.866

4,0

13.280

0,3 4.884

0,2 4.264.727

1999

2.492.976

93,4

159.548

6,0

14.467

0,5 2.288

0,1 2.669.267

2000

1.987.047

90,9

184.230

8,4

12.579

0,6 1.676

0,1 2.185.532

2001

1.305.869

86,4

193.350

12,8

10.238

0,6 1.796

0,1 1.511.253

2002

1.065.732

88,2

132.915

11,0

7.249

0,6 2.417

0,2 1.208.313

(Ngu n: Báo cáo thu hàng năm c a BHXH thành ph Vinh) ủ ồ ố

B ng 6: Bi n đ ng ngu n n phí ả ồ ợ ế ộ

(Đ n v tính: 1000 đ ng) ơ ị ồ

tăng Năm T ng n M c tăng gi m ộ ợ ổ ả ứ

ố ả

1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 6.014.410 6.446.469 4.264.727 2.669.267 2.185.532 1.511.253 1.208.313

T c đ gi m(%) - 7,2 -33,8 -37,4 -18,1 -30,9 -20,0 (Ngu n: Báo cáo thu hàng năm c a BHXH thành ph Vinh) - 432.058 -2.181.742 -1.595.460 -483.735 -674.279 -302.940 ủ ồ ố

ổ ế ở ệ ượ ả ố

ng khá ph bi n BHXH. Kh i HCSN, Đ ng, đoàn th v n n BHXH lý do UBND thành ph giao cho thành ph cân đ i thu ố N BHXH là hi n t ợ ợ ể ẫ ố ố

41

Chuyên đ th c t p ề ự ậ

ạ ẫ

ị ự

ố ộ ơ ế ỉ ạ ữ ộ ố ơ ừ

ộ ị

ộ ố ơ ạ ủ ế ế ể ợ ủ ườ ơ

ư ạ ắ

ủ ấ

ầ ỉ ạ ầ ị ị ỉ

ố ớ ệ ị ớ ủ ắ ị

ế do tình hình thu thu không đ t d n đ n chi thi u t nh c p bù. Song th c t ế ự ế ấ t m t s đ n v s nghi p gán thu bù chi tình tr ng b i chi ngân sách. Đ c bi ệ ệ ặ ng n đ ng và nh ng đ n v thu c kh i giáo d c l y th a biên ch th ợ ọ ế ườ ụ ấ ị ứ BHXH. M t s đ n v HCSN c p TW đ n BHXH ch y u là do nh n th c ậ ấ ng chi m d ng ngu n làm c a lãnh đ o các đ n v này ch a đ y đ , th ủ ồ ụ ầ ị ố vi c khác. Đ kh c ph c tình tr ng này, th i gian g n đây BHXH thành ph ờ ể ụ ệ ng xuyên báo cáo và xin ý ki n ch đ o c a c p u và chính Vinh đã th ỷ ế ườ ng đ i v i các đ n v theo tinh th n Ch th 15 c a b chính quy n đ a ph ủ ộ ơ ươ ề tr . Đ ng th i th c hi n nguyên t c có đóng đ BHXH m i gi i quy t các ế ả ự ờ ồ ch đ BHXH cho đ n v . ị ế ộ ơ

ố ế ố ớ

ố ệ ủ ữ

ố ơ ị ố ệ ợ ư

ạ ạ ộ ị ệ ơ

ỉ ơ ơ ị

ạ ộ ố ườ ủ ề ừ ư ệ

ể ậ ố ỉ ị

ả ế ườ ợ

thành Đ i v i các đ n v ngoài qu c doanh theo báo cáo c a Ban kinh t ệ ph : Trên thành ph hi n có 451 công ty trách nhi m h u h n doanh nghi p ngoài qu c doanh và h p tác xã có đăng ký kinh doanh ho t đ ng nh ng th c ự t ạ i , ch có 270 doanh nghi p ho t đ ng trong đó, 65 đ n v đã tham gia còn l ế ộ 205 đ n v ch a tham gia. Trong s 65 đ n v tham gia thì có 2.231 lao đ ng ị ư i đ đi u ki n và đã tham gia BHXH. V a qua nh ng ch có 1.016 ng ỉ ế UBND thành ph Vinh đã có ch th thành l p đoàn ki m tra liên ngành. k t i tham gia và n phí qu đ n 31/12/2000 kh i này đã có 4.279 ng ố là2.417.000đ ng.ồ

ơ

ạ ủ ướ ị ả ổ ấ ẫ ố

ị ế ể c. Tình tr ng n đ ng c a kh i này chi m 90% t ng s ơ ờ

ủ ủ ợ ị ơ ồ

ế ủ ợ

ự ộ ố ế h n 6 t

ế ắ ỉ

ỷ ồ đ ng. Đây là k t qu t ả ố ố ỷ ồ ủ ể ặ ơ ả ậ

ố ớ ỉ ạ ự ế ậ ố

ấ Trong công tác thu BHXH, khó khăn nh t v n là các đ n v s n xu t ố kinh doanh nhà n ợ ọ n BHXH c a các đ n v trên đ a bàn. Qua phân tích th i đi m 32/12/2002 ta ợ ế th y t ng n BHXH c a các đ n v qu c doanh là: 1.065.732.000đ ng chi m ị ố ấ ổ 88,2% t ng n . Do th c hi n t l t công tác qu n lý thu nên BHXH thành t ả ệ ố ổ ợ ỷ ệ ph Vinhđã đ t đ c m t s k t qu đáng khích l : S ti n n thu c a các ệ ố ề ả ạ ượ ố ố đ ng năm 1996 nh ng đ n 31/12/2002 thì s kh i đã gi m m nh, t ế ư ừ ơ ạ ả ố t bi u hi n tính đúng đ n trông n ch còn h n 1 t ệ ợ ố công tác qu n lý thu c a BHXH thành ph . M c dù v y, BHXH thành ph c n quan tâm t p trung ch đ o thu đ i v i 2 khu v c kinh t : qu c doanh và ầ HCSN.

III. TÌNH HÌNH CÔNG TÁC QU N LÝ CHI BHXH TP VINH

Ả

.

ế BHXH TP Vinh ti n hành nh n bàn giao danh sách chi tr ậ

t ả ừ ơ ổ ứ ế

ạ ộ ự ả

ả ừ ệ ồ ả ả

ngành LĐTB&Xã H i và ti n hành t tháng 10/1995. Sau h n 8 năm ch c chi tr t ộ ho t đ ng, BHXH thành ph Vinhđã th c hi n chi tr 626.821.469.000đ ng ồ ố trong đó qu đ m b o73.913.313.000đ ng, ngân sách đ m b o ả ả ỹ 552.908.156.000đ (chi m 88.2%) ế

Trong th i gian đ u, công tác chi tr cho các đ i t ầ

ờ MSLĐ, TNLĐ, t ố ượ tu t, BHXH thành ph Vinh áp d ng ph ụ ử ấ ả ố ng h u trí, tr c p ợ ấ ư ạ ng th c m ng ứ ươ

42

Chuyên đ th c t p ề ự ậ

i chi tr t ả ạ ự ệ ộ

ề i các ph ườ ệ ự ề ệ

ụ ệ ệ ạ

ườ ệ

c đ i t tđ l c đây. ướ M c dù trong đi u ki n có nhi u khó khăn, v a th c hi n nhi m v thu v a ừ ệ ặ ỉ th c hi n nhi m v chi, song BHXH thành ph đã tranh th s lãnh đ o, ch ủ ự ự ng, xã công tác chi đ o c a thành u và UBND thành ph đ c bi ố ặ ỷ ạ ủ tr ti n hành khá t ồ ả ề ng xã do Ban lao đ ng LB&XH th c hi n tr ướ ừ ụ ố t là các ph ủ ng đ ng tình ng h . ộ ố ượ ố ượ

ả ề ả

ế

ố ủ ố ượ ậ ả ơ ở ư

ế

ệ ượ ể ố ề ệ

ậ ủ ố ủ ồ ơ ể ế ộ ồ ơ ự ậ

ỏ ch c quy trình chi tr c th nh sau: V n đ khó khăn trong công tác qu n lý và t ch c chi tr là BHXH ổ ứ ấ ti p nh n toàn b danh sách chi tr do LĐ&THXH l p tr c đây. Danh sách ướ ậ ộ ậ ng xã sau đó đ a vào này g c c a n đ c l p trên c s kê l p c a các ph ườ ậ qu n lý trên máy vi tính nên tính chính xác c a n không cao. Khi ti p nh n ả ệ ch a có đi u ki n đ đ i soát danh sách và h s do đó hi n t ng sai l ch ư l ng th c nh n và ch đ h s là không th tránh kh i. Trong nh ng năm ượ g n đây, BHXH thành ph Vinh đã t ầ ữ ả ụ ể ư ổ ứ ố

1. Quy trình chi tr tr c p. ả ợ ấ

1.1 Đ i v i 3 ch đ ng n h n( m đau, thai s n, ngh d ế ộ ắ ố ớ ạ ố ỉ ưỡ ả ng s c) ứ

c1: ướ Xác đ nh phân c p qu n lý 3 ch đ c a BHXH thành ph ế ộ ủ ấ ả ị ố

B Vinh

- Chi tr c p m đau, thai s n, ngh d tr ng s c thu c các đ n v do ỉ ưỡ ứ ộ ơ ị

ả ợ ấ ố ả BHXH thành ph tr c ti p qu n lý thu. ố ự ế ả

tu t cho đ i t ả ươ ư ợ ấ ử ấ ố ượ ng

đ - Chi tr l c h ượ ưở ợ ấ ng trên đ a bàn qu n lý ả ng h u, tr c p MSLĐ, TNLĐ, tr c p t ị

B Ti p nh n và th m đ nh h s (ch ng t ồ ơ ứ ẩ ị ừ ế ộ ố ) 3 ch đ m

ậ ng s c. c 2: ế ướ đau, thai s n, ngh d ỉ ưỡ ả ứ

- Đ i v i đ n v s d ng lao đ ng ố ớ ơ ị ử ụ ộ

- Đ i v i c quan BHXH ố ớ ơ

B c 3: Quy trình c p kinh phí đ thanh toán 3 ch đ ướ ế ộ ể ấ

- Không thanh toán cho ng i lao đ ng mà ph i thông qua đ n v s ườ ị ử ả ộ ơ

d ng lao đ ng ụ ộ

Có 2 cách thanh toán:

- K toán đ n v nh n ti n tr c ti p t ơ ậ ị ế ừ ơ ề

ậ c quan BHXH đ a v nh p c c quan BHXH ch p thu n, ti n hành chi ậ ấ ư ế

ề ự qu , căn c vào danh sách đã đ ượ ơ i lao đ ng(h n ch ) tr cho ng ế ế ứ ườ ỹ ả ạ ộ

ề ể ị

- C quan BHXH chuy n ti n qua tài kho n c a đ n v căn c vào danh cho đã ch p nh n ti n hành làm th t c rút ti n m t đ tr ả ủ ơ ủ ụ ứ ặ ể ả ơ ứ ế ề ấ ậ

ừ i lao đ ng. sách, ch ng t ng ộ ườ

43

Chuyên đ th c t p ề ự ậ

Hàng quý đ n v ti n hành t ng h p báo cáo quy t toánchi 3 ch đ trên ế ộ ế ơ ổ ợ

bi u quy đ nh g i cho c quan BHXH. ử ể ị ị ế ơ

1.2 Đ i v i ch đ dài h n(h ng th ng xuyên hàng tháng). ố ớ ế ộ ạ ưở ườ

B c1: ướ Công tác chu n bẩ ị

- Trách nhi m c a BHXH thành ph : L p k ho ch in và ki m tra danh ố ậ ủ ệ ế ể ạ

sách chi tr .ả

ể

ạ c l p và in chi ti ế

t cho t ng ph ừ ng. Riêng danh sách chi tr ỹ ừ ồ

Đ u tháng BHXH có trách nhi m l p k ho ch in và ki m tra danh sách ế ậ ệ ầ ườ ng ả ượ ậ ả ế c in ừ ả , 1 b n đ ả ượ ữ ả ộ

ng xã gi chi tr . K hoach và danh sách chi tr đ xã, t ng ngu n qu , t ng lo i đ i t ạ ố ượ thành 2 b có ch ký và đóng d u c a BHXH( 1 b n cán b BHXH gi ấ ủ ộ ) k toán chi tr c a ph ữ ế ữ ả ủ ườ

và ủ ệ ườ ng xã: Ch n b đ a đi m chi tr ị ể ẩ ị ả

thông báo l ch phát ti n cho đ i t - Trách nhi m c a UBND ph ng. ề ố ượ ị

ứ ệ ế ạ ố

ả ề và thu n l ườ ố ượ i cho đ i t Căn c vào k ho ch chi tr , UBND ph đ a đi m và thông báo l ch phát ti n cho đ i t ị ể ị ph i đ m b o an ninh tr t t ậ ự ả ả ng xã có trách nhi m b trí ng. Đ a đi m nhân, phát ti n ề ị ng đ n nh n ti n. ậ ố ượ ậ ợ ể ế ề ả

B c2: ướ T ch c chi tr ổ ứ ả

- Trách nhi m c a BHXH: ủ ệ

ệ ề ế ậ ả ả ị

phát ti n theo đúng l ch đã thông báo. + BHXH có trách nhi mv n chuy n và b o qu n ti n đ n đ a đi m ể ể ề ị

ỹ ả ủ ế ề ế

ể ố ượ ề

ườ ng ng. và cu i tháng đóng thành t p đ thanh toán ủ ề ể ậ ố

căn c vào phi u nh n ti n do k toán ph + Th qu chi tr ậ ứ chuy n sang ki m tra l n cu i v i dang sách đ phát ti n cho đ i t ầ ể ể ố ớ Phi u lĩnh ti n do th qu l u gi ữ ỹ ư ế v i c quan BHXH thành ph Vinh. ố ớ ơ

- Trách nhi m c a UBND ph ng xã ủ ệ ườ

ế ế

ể ề ậ ậ ng xã căn c danh sách chi tr đ i chi u v i s nh n ứ ả ố trong s nh n ti n sau đó ng đ ghi đ y đ các y u t ậ ầ ủ ớ ổ ề ổ

ế ố ng. + K toán ph ườ ti n, nh n di n đ i t ố ượ ệ chuy n sang th qu đ phát ti n cho đ i t ủ ỹ ể ề ể ố ượ

B c 3: Thanh quy t toán ướ ế

t Nam, sau 5 ngày k t ủ ể ừ ệ

- Theo quy đ nh c a BHXH Vi ỹ ị ế ủ ả ả ố ậ ngày nh n ph i hoàn ch nh th t c thanh ủ ụ ỉ

l ươ quy t toán v i BHXH. Th t c thanh quy t toán bao g m: ủ ụ ng cu i cùng, k toán và th qu chi tr ế ế ớ ồ

+ B ng thanh toán và chi tr l ng h u và tr c p BHXH ả ươ ả ợ ấ ư

+ Danh sáchđ i t ng ch a nh n l ng h u và tr c p BHXH ố ượ ậ ươ ư ợ ấ ư

44

Chuyên đ th c t p ề ự ậ

+ Danh sách chi tr l ng h u và tr c p BHXH và phi u lĩnh ti n. ả ươ ợ ấ ư ế ề

t Nam v công tác chi tr ch đ 2. Quy đ nh c a BHXH Vi ủ ị ệ ả ế ộ ề

2.1 Ch đ tr c p m đau: ế ộ ợ ấ ố

*Ng ỉ ộ ườ

m ( đ i v i con d ố ớ

ố

ườ i lao đ ng ph i ngh vi c vì m đau, tai n n r i ro, ngh trông con ố ỉ ệ ả i 7 tu i), ngh th c hi n các bi n pháp k ho ch hoá ạ ế ỉ ự ổ ướ ế ng ch c h ch c y t ượ ưở ế ế ậ ủ ổ ứ hu ho i s c kho , do i lao đ ng ngh vi c do t ẻ ạ ứ ộ

u dùng ch t ma tuý thì không đ ạ ủ ệ quy đ nh đ ị ự ỷ ng tr c p. ợ ấ ố dân s mà có xác nh n c a t đ tr c p m đau. Ng ộ ợ ấ ố say r ượ

*H s xét h ồ ơ ế ồ ề ố

ề ố ườ

ợ ấ ả

ứ ế ấ

xác nh n c a c quan y t ậ ủ ơ ị ố ề ạ ị

ộ ỉ ố ộ ệ

ưở ệ ượ

i lao đ ng đăng ký theo h ướ ị

*Quy đ nh v th i gian t i đa ng c h ệ do B Y t ộ ỉ ệ c h ượ ưở ng ch đ bao g m: h s thanh toán ti n m đau theo quy ồ ơ i lao đ ng khi thanh toán ti n m đau ộ ng tr c p BHXH m u C03 – BH( Theo Quy t đ nh ẫ ế ị ỉ : Gi y ch ng nh n ngh ậ ơ i các c ạ ủ ng BHXH ho c ra vi n do bác s , y ỹ ứ ặ ế ơ n i i các c s y t c phân công khám b nh, ch a b nh t ơ ở ạ ệ ữ i thông t ng d n t liên t ch s 11/1999 ố ư ẫ ạ và BHXHVN. ế ủ ượ ấ ồ ưở đ nh 115/BHXH ngày 24/06/1995. Ng ị ph i có phi u ngh h ỉ ưở ế 1124/BTC) và các gi y t ấ ờ i lao đ ng b m đi u tr ngo i trú, n i trú t ng BHXH c a ng h ườ ưở . Gi y ch ng nh n ngh m h s y t ậ ấ ế ở ng y đ s , l ỹ ươ ng ộ ườ TTLT – BHYT – BHXH ngày 26/06/1999 c a B Y t ộ i lao đ ng đ ộ ng tr c p trong ợ ấ ề ờ ườ ưở ố ị

th i gian 1 năm: ờ

- Trong đi u ki n lao đ ng bình th ệ ề ườ

ng: ộ + Ngh 30 ngày n u đóng BHXH d i 15 năm. ướ ề + Ngh 40 ngày n u đóng BHXH t 15 năm đ n 30 năm. ế ừ ế +Ngh 50 ngày n u đóng BHXH trên 30 năm. ế

ộ ạ ụ ấ ệ ố ệ ặ ộ

ỉ ỉ ỉ ự - Trong đi u ki n lao đ ng n ng nh c, đ c h i có h s ph c p khu v c ọ ề 0.7 tr lên: ở t ừ

ướ ừ i 15 năm. 15 năm đ n 30 năm. ế

Danh m c ngh ho c công vi c n ng nh c đ c h i do BLĐTB&XH và +Ngh 40 ngày n u đóng BHXH d ề + Ngh 50 ngày n u đóng BHXH t ế +Ngh 60 ngày n u đóng BHXH trên 30 năm. ế ặ ỉ ỉ ỉ ụ ệ ặ ề ọ ộ ạ

BYT ban hành. Ng ườ ộ ụ

ệ c h ầ ng tr ắ ượ

ưở ờ t th i gian đóng BHXH nhi u hay ít. i lao đ ng m c b nh c n đi u tr dài ngày theo danh m c BYT ị ề i đa là 180 ngày trong năm, c p t ợ ấ ố ề ờ

ệ ng h p ngh chăm sóc con m thì th i gian t i đa đ ng tr c h ượ ưở ợ ố ờ ố ợ

ban hành thì th i gian đ không phân bi - Tr ườ ể ỉ ư

ổ

ố ớ ớ

ườ ứ ứ

+ Ngh 20 ngày trong năm đ i v i con d +Ngh 15 ngày trong năm đôí v i con t ổ ừ ằ ế ộ c khi ngh vi c. Trong tr ỉ ệ ộ ướ

c p đ chăm sóc con nh sau: ấ ỉ ỉ *M c tr c p cho ng ợ ấ ng làm căn c đóng BHXH tr ộ i 3 tu i. ướ 3 đ n 7 tu i. ế ề i lao đ ng trong ch đ này b ng 75% m c ti n i l ườ ươ ị ế lao đ ng ph i đi u tr dài h n đã ngh quá 180 ngày mà còn ph i đi u tr ti p ỉ ng h p ng ợ ườ ề ả ứ ề ả ạ ị

45

Chuyên đ th c t p ề ự ậ

c h c p 70% n u đóng BHXH t 30 ề ượ ị ế ừ

ợ ấ i 30 năm. ng tr ướ

ờ ở ế 2.2 Ch đ tr c p thai s n: thì th i gian đi u tr thêm đ ưở năm tr lên và 65% n u đóng BHXH d ế ộ ợ ấ

ả *Lao đông n có thai, sinh con th nh t, th hai thu c đ i t ng h ứ ứ ấ ộ ố ượ ưở ng

ả

ng căn c vào Quy t đ nh s 115/BHXH ngày 260/04/1996 *H s xét h ế ị ố tr c p c a ch đ thai s n ứ ợ ấ ủ ồ ơ ữ ế ộ ưở

bao g m:ồ

ng BHXH m u C03/BHQĐ 1424/BTC. ỉ ưở

ế ư ẫ ẻ

- Phi u ngh h ế - Phi u khám thai, s y thai, đ thai ch t l u. ẩ ế - Gi y khai sinh, gi y ch ng sinh. ấ ấ

ờ

ỉ ệ ộ

ườ ườ ợ

*Trong th i gian có thai đ ng h p ng ợ ườ i mang thai có b nh lý, thai không bình th ệ ng tr c p hai ngày trong m i l n khám thai. Tr c ngh h ứ ỗ ầ c ngh vi c đ khám thai 3 l n, m i l n ầ ể ượ ế i lao đ ng có thai làm vi c xa t ch c y t ổ ứ ườ ệ ỉ ệ ng thì đ c ngh vi c ượ ng h p b s y thai thì ị ả i 3 tháng và 30 ngày n u thai ng tr c p 20 ngày n u thai d ỗ ầ ế ợ ấ ướ ế

ư ị

m t ngày. Trong tr ộ ho c ng ườ ặ h ợ ấ ưở đ ỉ ưở ượ 3 tháng tr lên. t ở ừ ng tr c p đ *Th i gian h ưở ờ - Ngh 4 tháng đ i v i ng ỉ ố ớ ợ ấ ượ ườ c quy đ nh nh sau: i lao đ ng làm vi c trong đi u ki n bình ệ ề ệ ộ

th ng. ườ

- Ngh 5 tháng đ i v i ng ộ ặ

ơ ệ ệ ợ ấ ườ ế ộ

ặ

- Ngh 6 tháng đ i v i ng ụ ấ

i làm ngh ho c công vi c đ c bi ụ ườ ứ ặ ườ ặ ố ớ ề i làm vi c ệ ở ệ ự nh ng n i có ph c p khu v c ơ t theo danh m c do ệ

ặ i lao đ ng làm ngh ho c công vi c n ng ố ớ ỉ ề nh c, đ c h i, làm vi c theo ch đ 3 ca, làm vi c nh ng n i có tr c p khu ữ ệ ạ ộ ọ v c h s 0.5 ho c 0.7. ự ệ ố ỉ h s 1, ng ệ ố BLĐTB&XH ban hành. - N u sinh đôi tr ở ế ứ

ị ỉ

ế

ừ

ộ c c ng ươ ợ ng h p ườ ng h p đ thai ch t l u) thì ế ư ẻ ngày sinh. N u con ế ế khi con ch t ừ ỉ

ợ ấ c ngh 15 ngày tính t ượ ị

lên thì tính con th hai tr đi, m i đ a đ ỗ ứ ở thêm 30 ngày ngh ( ngoài th i gian quy đ nh thông th ng). Trong tr ờ ườ i 60 ngày tu i b ch t ( k c tr n u con d ướ ổ ị ợ ế ể ả ườ ì m đ c ngh vi c h ng tr c p 75 ngày tính t ng ẹ ượ ỉ ệ ưở ươ 60 ngày tu i tr t lên b ch t thì đ ị ở ế ổ ừ t quá th i gian đã quy đ nh. nh ng không v ượ ờ ư t n u h t ngày ngh có th ngh thêm n u đ ệ ế ế ỉ

ẫ

ư ả ầ ỉ

ứ ẻ

ặ ng l ươ ậ ủ ả ể ạ c m t tu n l ầ ễ ữ ộ

c ngh vi c và h ỉ ệ ợ ấ ượ ưở

c ch s d ng lao Đ c bi ủ ử ụ ế ượ ỉ ặ ể ng ch đ ho c n u có th đi làm s m n u đ ng đ ng ý và không đ ế c h ớ ể ồ ế ượ ưở ộ ế ộ ng và tr c p thai s n đ n đã ngh đ ế c 60 ngày tr lên v n đ c h ợ ấ ượ ưở ỉ ượ ả ở ở ạ i hêt th i gian ngh , nh ng ph i có ch ng nh n c a th y thu c v vi c tr l ề ệ ố ứ ờ i s d ng lao làm vi c s m không có h i cho s c kho và ph i báo cho ng ườ ử ụ ệ ớ i lao đ ng khi đ ng bi t tr . Ngoài ra không k nam, n ng ườ ộ ế ướ ộ ủ ng tr c p cho đ n khi con đ 4 nh n con nuôi cũng đ ế ậ tháng tu i.ổ

*Ti n tr c p thai s n hàng tháng đ i v i ng ợ ấ ả ố ớ ế ộ

ng đóng BHXH tr ng ch đ làm100% i h ườ ưở ượ c c khi ngh đ , đ ng th i khi sinh con đ ờ ỉ ẻ ồ

ng đóng BHXH. ề ề ươ ợ ấ m c ti n l ứ h ưở ướ ộ ng tr c p m t l n b ng m t tháng ti n l ằ ộ ầ ề ươ

46

Chuyên đ th c t p ề ự ậ

ệ ế ộ ợ ấ

ườ ố ượ

ệ

ệ

ầ ị

ạ ợ ấ ủ ệ ạ ườ ử ụ đ n n i làm vi c ệ

ệ . 2.3 Ch đ tr c p tai n n lao đ ng và b nh ngh nghi p ề ộ i lao đ ng b tai n n ng h ạ - Đ i t ng tr c p c a ch đ này là ng ưở ị ộ ế ộ ầ i n i làm vi c k c làm vi c ngoài gi theo yêu c u trong khi làm vi c, t ờ ể ả ạ ơ ệ làm vi c khi th c hi n công c a ch s d ng lao đ ng; b tai n n ngoài gi ủ ị ệ ự ờ ộ ủ ử ụ i s d ng lao đ ng hay b tai n n trên tuy n vi c theo yêu c u c a ng ế ủ ạ ộ ệ n i đ ơ ề ừ ơ ở ế ườ ng bao g m: ồ ạ ề ả ẫ

ng đi và v t - H s h ồ ơ ưở +Biên b n xác đ nh tai n n lao đ ng ( M u 05 ) ho c biên b n đi u tra ả ả i đi u 108 b lu t lao đ ng(B n ặ ộ ậ ộ ị ề ạ ạ ộ ộ

ị tai n n lao đ ng ( M u 06 ) theo Quy đ nh t ẫ chính )

ấ ặ ả

ứ t c a H i đ ng Ykhoa c p t nh, thành ả ị ộ ổ ậ ủ ấ ỉ ươ

ả ph ho c ngành (B n chính). ố

ủ ử ụ ả ủ ỗ

ỉ ế ộ ợ ấ ộ ộ ộ ố

+Gi y ra vi n ( B n chính ho c b n sao có công ch ng). ệ ng t +Biên b n giám đ nh th ặ +Công văn c a ch s d ng lao đ ng g i BHXH t nh, thành ph ho c ặ ộ ử ạ ng ch đ tr c p tai n n BHXH thu c B Qu c Phòng, B N i V v h ụ ề ưở ộ lao đ ng theo m u ( B n chính). ẫ ộ

ng ch đ tr ế ộ ợ ấ c p tai n n lao đ ng hàng tháng thì ộ ạ ả +N u v ngh h ỉ ưở ề

ng tr c p tuỳ thu c vào m c đ ạ ộ ưở ộ

ng t Ng ả ượ ựơ c h ợ ấ c tính theo m c ti n l ứ ộ ứ ể i thi u ề ươ ố

5% đ n 30% kh năng lao đ ng đ ả ế ộ ượ ộ ầ c tr c p m t l n ợ ấ

theo quy đ nh d ế kèm theo s BHXH. ổ i b tai n n lao đ ng đ ườ ị suy gi m kh năng lao đ ng và đ ộ ả chung do chính ph công b . ố ủ + B suy gi m t ả ừ i đây. ướ ị ị

B ng 7: ả M c tr c p m t l n ợ ấ ộ ầ ứ

ả ả ộ ứ

M c tr c p 1 l n ợ ấ 4 tháng ti n l 8 tháng ti n l 12 tháng ti n l M c suy gi m kh năng lao đ ng T 5% đ n 10% ế T 11% đ n 20% ế T 21% đ n 30% ế ứ ừ ừ ừ ầ i thi u ng t ố ề ươ ể i thi u ng t ể ố ề ươ i thi u ng t ể ố ề ươ

(Ngu n BHXH Vi t Nam) ồ ệ

c h ừ ả ị ượ ưở ợ ấ ng tr c p

ở i đây: hàng tháng k t + B suy gi m t ể ừ ộ ả ngày ra vi n theo quy đ nh d ướ 31% kh năng lao đ ng tr lên, đ ị ệ

47

Chuyên đ th c t p ề ự ậ

B ng 8: M c tr c p hàng tháng ả ợ ấ ứ

ộ ả ứ

ứ 0,4 tháng ti n l 0,6 tháng ti n l 0,8 tháng ti n l 1,0 tháng ti n l 1,2 tháng ti n l 1,4 tháng ti n l 1,6 tháng ti n l ng t ng t ng t ng t ng t ng t ng t M c suy gi m kh năng lao đ ng ả T 31% đ n 40% ế ừ T 41% đ n 50% ế ừ T 51% đ n 60% ế ừ T 61% đ n 70% ế ừ T 71% đ n 80% ế ừ T 81% đ n 90% ế ừ T 91% đ n 100% ế ừ M c tr c p 1 l n ầ ợ ấ ố ề ươ ố ề ươ ố ề ươ ố ề ươ ố ề ươ ố ề ươ ố ề ươ i thi u ể i thi u ể i thi u ể i thi u ể i thi u ể i thi u ể i thi u ể

(Ngu n BHXH Vi t Nam) ồ ệ

2.4 Ch đ h u trí. ế ộ ư

Ng c h ng ch đ hàng tháng khi ngh vi c mà có ườ i lao đ ng đ ộ ượ ưở ế ộ ỉ ệ

m t trong các đi u ki n sau đây: ề ộ

- Nam đ 60 tu i, n đ 55 tu i và có th i gian đóng BHXH đ 20 năm ệ ổ ữ ủ ủ ủ ổ ờ

tr lên. ở

- Nam đ 55 tu i, n đ 50 tu i và có đ 20 năm đóng BHXH tr lên ổ ủ ủ ữ ủ

mà trong 20 năm đó có th i gian làm vi c thu c 1 trong các tr ờ ườ

ộ ệ ặ ộ ạ

0.7 tr ủ ủ ệ ố ừ ọ ự ợ ấ ở

c 30/04/1995 ho c mi n nam, Lào tr ướ ặ ở ủ ề ở ở

c ngày 31/08/1989. ướ

ng ch đ h u trí hàng tháng v i m c l ế ộ ư ứ ươ ng

ở ổ ng h p sau: ợ ệ + Đ 15 năm làm ngh ho c công vi c n ng nh c, đ c h i. ặ ề + Đ 15 năm làm vi c n i có tr c p khu v c có h s t ệ ở ơ lên. + Đ 10 năm công tác Campuchia tr ườ ơ i lao đ ng đ ộ ế ộ ư ớ ệ ề ộ

Ng ấ - Nam đ 60 tu i, n đ 55 tu i và có th i gian đóng BHXH đ 15 năm trên khi có m t trong các đi u ki n sau: ủ c h ượ ưở h u th p h n ch đ h u trí ở ư ữ ủ ủ ổ ờ ổ

i 20 năm. đ n d ế ướ

- Nam đ 50 tu i, n đ 45 tu i và có th i gian đóng BHXH đ 20 năm ủ ủ ờ

61% tr lên. ở ữ ủ ả ừ ở

ổ ộ i lao đ ng có ít nh t 15 năm làm công vi c đ c bi ổ tr lên mà b suy gi m kh năng lao đ ng t ả ộ ị ườ ấ

ọ t n ng nh c, ệ ặ t đ c h i và đóng BHXH đ 20 năm tr lên mà b suy gi m kh năng ả ả ệ ặ ị ạ ở

- Ng ệ ộ ừ đ c bi ặ lao đ ng t ộ ộ ở ủ ụ

ặ 61% tr lên ( không ph thu c vào tu i đ i). ộ ổ ờ ọ ệ ặ t n ng ạ ặ ặ

ụ t đ c h i do BLĐTB&XH và BYT ban hành. ọ

ng ch đ h u trí hàng tháng đ c h ề ệ ộ ạ i lao đ ng h ộ ế ộ ư ưở ượ ưở ề ng quy n

l ợ

ng h u hàng tháng tính theo s năm đóng BHXH và m c bình ố ứ

Danh m c ngh ho c công vi c n ng nh c, đ c h i, đ c bi ệ nh c, đ c bi ặ Ng ườ i sau đây: - L ư ươ ng làm căn c đóng BHXH nh sau: quân c a ti n l ủ ề ươ ứ ư

48

Chuyên đ th c t p ề ự ậ

+ Ng ờ ằ

ủ ộ ề ươ

i lao đ ng có th i gian đóng BHXH đ 15 năm tính b ng 45% ủ ng tháng làm căn c đóng BHXH, sau đó c thêm ứ ứ i đa b ng 75% ng hàng tháng t ằ ứ ươ ố

ng hàng tháng làm căn c đóng BHXH. ứ ỗ ứ

i lao đ ng h ộ ơ ạ

ng l ườ m c bình quân c a ti n l m i năm đóng BHXH tính thêm 2%. M c l m c bình quân c a ti n l ủ ề ươ + Đ i v i ng ườ ố ớ ấ ư ư ư ỉ ệ

ứ ế ộ ư ưở ng h u th p h n theo quy đ nh t i đi u 26/Đi u l ề ị ng h u nh trên. Nh ng c m i năm ngh vi c h ứ ỗ ư i kho n 1.2 Đi u 25 - Đi u l ề ệ ề ả ổ ố ớ ng ch đ h u trí hàng tháng đ i v i BHXH thì cách ề ệ ng h u ư ưở ươ ả BHXH thì gi m ạ

ứ

m c l ứ ươ tính l ươ c tu i so v i quy đinh t tr ớ ươ 2% m c bình quân c a ti n l ứ Tuy nhiên m c l ng t ng tháng làm căn c đóng BHXH. ủ ề ươ ng h u th p nh t cũng b ng m c ti n l ư ứ ươ ứ ấ ấ ằ ề ươ ố i

thi u.ể

- Ngoài l ng h u hàng tháng, đ i v i ng ư ườ ờ

ợ ấ ượ ư

ậ ỗ

i lao đ ng có th i gian đóng ố ớ ộ c tr c p 1 l n theo cách tinhs nh sau: ầ ộ c nh n b ng m t ằ ượ ố i ng làm căn c đóng BHXH, nh ng t ề ươ ở ứ ứ ư

ng h u hàng tháng, đ c BH Y t - Ng ươ BHXH trên 30 năm khi ngh h u đ ỉ ư T năm 31 tr lên m i năm ( 12 tháng ) đóng BHXH đ ừ n a tháng m c bình quân c a ti n l ủ ử đa không quá 5 tháng. i lao đ ng h ộ do qu BHXH ỹ ườ ưở ượ ư ế

tr .ả

- Ng ng ch đ ộ ườ ư ủ ổ ờ ể ưở i lao đ ng ngh vi c nh ng ch a đ tu i đ i đ h ư

i các đi u 25, 26 Đi u l ề

ộ ằ ợ ấ

ể ứ ề ươ ộ ầ ủ

ưở ế ộ ượ c BHXH thì đ ề ệ c tính b ng m t tháng ượ ờ ế ng tháng làm căn c đóng BHXH có th ch đ n ế ộ ư

ứ ể

ng h u hàng tháng, tr c p m t l n khi ngh h u quy đ nh t ỉ ệ h u trí hàng tháng quy đ nh t ạ ị ư h ng tr c p m t l n c m i năm đóng BHXH đ ưở ứ ỗ m c bình quân c a ti n l ứ khi đ tu i đ i thì h ủ ổ ờ ứ ư

ng làm căn c đóng BHXH đ làm ạ i ộ ầ ỉ ư i đi u 28 Đi u l ị BHXH nh sau: ng ch đ h u trí hàng tháng. Cách tính m c bình quân c a ti n l ủ ề ươ ợ ấ ạ c s tính l ơ ở đi u 27 và tr c p m t l n quy đ nh t ề ư ề ị

ườ

ng do Nhà n ươ ề ệ ợ ấ i lao đ ng đóng BHXH theo các m c ti n l ề ươ ị ộ ầ ộ ng, b ng l ả ươ

ng tháng làm căn c đóng BH trong 5 năm cu i tr ng tháng trong các ứ c quy đ nh thì tính bình quân ướ ố ướ c ứ

ướ

ng trong các h th ng thang l ươ

ị ệ ố ề ướ

- Ng h th ng thang l ươ ệ ố gia quy n các m c l ứ ươ ề khi ngh h u. ỉ ư - V a có th i gian đóng BHXH theo ti n l ờ ừ ề ươ ng, b ng l ng do Nhà n thang l ừ ươ ả ươ không theo các m c l ư ươ Nhà n c đóng BHXH chung c a các th i gian. ứ ệ ố ng trong các h th ng c quy đ nh, v a có th i gian đóng BHXH ờ ng, b ng l ng do ươ ả c quy đinh thì tính bình quân gia quy n các m c l ng tháng làm căn ứ ươ ờ

ủ tu t.

ườ ưở

i lao đ ng ngh vi c ch gi ờ ả ỉ ệ ng l ợ ấ ặ i lo mai táng đ ệ i quy t ế ộ ạ ng h u ho c tr c p tai n n ươ ượ c ế ườ

ng t ườ ề ằ ề ươ ố

2.5 Ch đ t ế ộ ử ấ i lao đ ng đang làm viêc, ng - Ng ộ ườ i lao đ ng đang h ch đ h u trí, ng ư ộ ế ộ ư lao đ ng, b nh ngh nghi p hàng tháng khi ch t thì ng ệ ộ nh n ti n mai táng b ng 8 tháng ti n l ộ ề ậ - Ng ườ i thi u. ể ủ ờ ở

i lao đ ng có th i gian đóng BHXH đ 15 năm tr lên, ng đ ng ngh vi c ch gi ế ộ ư ờ ả ỉ ệ ộ ng l đang h ư i lao ườ i lao đ ng ộ ế ng h u ho c tr c p tai nan lao đ ng, b nh ngh nghi p ch t i quy t ch đ h u trí hàng tháng, ng ườ ề ế ợ ấ ưở ươ ệ ệ ặ ộ

49

Chuyên đ th c t p ề ự ậ

i thân nhân do h nuôi d ng sau đây đ c h ườ ọ ưỡ ượ ưở ấ ng ti n tu t ề

thì nh ng ng ữ hàng tháng:

ổ ẻ ồ ợ

ượ ư ủ ậ

c pháp lu t công nh n, con đ mà khi ng ậ c h + Con ch a đ 15 tu i ( Bao g m con đ , con nuôi h p pháp, con ngoài giá ườ ợ i v i ch ng ch t ng ẻ ế ng ti n tu t hàng tháng ấ ườ ưở ồ ề ượ ế ọ

thú đ đang mang thai ). N u con còn đi h c thì đ đ n khi đ 18 tu i . ủ ế ổ

ưỡ ườ ồ ợ ng h p

pháp đã h t tu i lao đ ng ( nam đ 60 tu i tr lên, n đ 55 tu i tr lên ) + B m (c bên v và bên ch ng), v ho c ch ng, ng ữ ủ ố ẹ ả ổ ợ ộ ế

ồ ủ ố ớ i nuôi d ổ ở ư

ng t i thi u. Trong tr ặ ợ ổ ở ỗ ườ ố ể ề ấ ề ươ

ứ - M c ti n tu t hàng tháng đ i v i m i thân nhân quy đ nh nh trên b ng ằ ị ồ ng h p thân nhân không có ngu n ề ng thì m c ti n ưỡ

ấ

ứ 40% m c ti n l ứ thu nh p nào khác và không có ng ườ ậ tu t hàng tháng b ng 70% m c ti n l ứ ề ươ ằ ề

ng k t c h ưở ượ ngày ng i và t do ế ưở - S nhân thân đ ố c h ể ừ ự ng tôí thi u. ấ ộ ườ ệ ườ ặ ợ

đ ượ BLĐ&TBXH xem xét và gi ả

ợ i thân tr c ti p nuôi d ế ể ng ti n tu t hàng tháng không quá 4 ng i lao đ ng ch t. Tr ng h p đ c bi ườ i quy t. ế ệ

i lao đ ng đang làm vi c ; ng i lao đ ng đang h ỉ ệ ặ ườ ưở ư ộ

ệ ệ ệ ộ

ệ ề ệ

ườ ề ặ ấ ộ ề ộ ầ

ố ớ

ộ ầ ề i lao đ ng ngh vi c ch gi ờ ả ỉ ệ ấ ộ ế

ế ằ ứ

ng tháng làm căn c đóng BHXH theo quy đ nh t i đi u 29- Đi u l ứ ỗ ứ ề ạ ị

ế i quy t i lao đ ng ngh vi c ch gi - Ng ộ ờ ả ộ ườ ng h u ho c tr c p tai nan ch đ h u trí; ng ng l ươ ế ộ ư ợ ấ ị lao đ ng, b nh ngh nghi p hàng tháng và ng i lao đ ng đang làm vi c b ườ ộ ộ tai n n lao đ ng ho c b nh ngh nghi p ch t mà không có thân nhân thu c ế ạ c h ng ti n tu t hàng tháng thì gia đình đ di n h ng ti n tu t m t l n. ệ ưở ượ ưở ề ấ - M c ti n tu t m t l n đ i v i gia đình ng ệ i lao đ ng đang làm vi c ườ ứ ộ ho c ng i quy t ch đ h u trí ch t, tính theo ế ộ ư ườ ặ th i gian đã đóng BHXH, c m i năm tính b ng 1/2 tháng m c bình quân c a ủ ờ ti n l ề ệ ề ươ BHXH nh ng không quá 12 tháng. ư

i lao đ ng đang h ề ườ ộ

ứ ư ấ ợ ấ

ệ ế

ươ ươ ặ ặ ấ

ế ng, nh ng t ố ớ ộ ng h u ho c tr c p, n u ch t trong năm th ế ng, n u ch t t ng h u ho c tr c p đang h ưở ố ộ ươ ư ỗ

ưở - M c ti n tu t m t l n đ i v i gia đình ng ng ộ ầ ng h u, tr c p tai n n lao đ ng, b nh ngh nghi p hàng tháng ch t thì l ề ạ ươ ế ệ ứ tính theo th i gian đã h ng l ợ ấ ưở ờ ế ừ nh t thì tính b ng 12 tháng l ằ ợ ấ năm th hai tr ể i thi u ở ứ b ng 3 tháng l ươ ằ ư ư đi thì m i năm gi m đi m t tháng l ả ng h u ho c tr c p ợ ấ ặ ư

3. K t qu công tác chi tr ế ả ả

Chi tr ả ưở

ệ i cho ng BHXH cho đ i t ố ượ ằ ộ ng đ ả c h ượ ả ng là nhi m v quan tr ng sau ọ ụ i tham gia, góp ườ ề ợ

công tác thu n p BHXH, nh m đ m b o quy n l ph n n đ nh tình hình chính tr trên đ a bàn. ầ ổ ị ị ị

ả ố ớ Đ i v i công tác chi tr ch đ dài ngày, đây là nh ng ng ế ộ

ề ữ c quan v gia đình, ngu n thu nh p chính là đ ng l ồ ậ ồ

ấ ừ ỉ ế ệ

ươ ầ

ươ ố ặ ờ ả

k p th i cho đ i t ch c chi tr i đã ngh vi c ỉ ệ ườ ợ ấ ng h u và tr c p ư ở ơ t là c p u và t nh đ n thành ph đ c bi BHXH. Th i gian qua, các c p t ỷ ấ ờ ủ ế ng h t s c quan tâm ch đ o. Th i gian đ u ch y u chính quy n đ a ph ỉ ạ ế ứ ị ề d a vào chính quy n các ph ng xã thông qua ban chi tr . Hàng tháng, sau khi ườ ự ề ng. đ u t c ti n, ban chi tr nh n đ ả ề ổ ề ậ ố ượ ả ị ượ ứ ờ

50

Chuyên đ th c t p ề ự ậ

ư ươ

ệ ạ ủ ươ ng th c này bên c nh các u đi m v n còn t n t ượ ự ủ ẫ ỉ

ờ ả

ạ ượ ồ ố i h n ch . T tháng ế ừ ồ ạ ạ c s quan tâm ch đ o c a ỉ ạ ủ ph i ng pháp chi tr ố ươ ể c nh ng k t qu đáng k ế ữ ả

Ph ể ứ ng c a BHXH t nh, đ 5/1998 th c hi n ch tr ự c quan c p trên có liên quan đ ng th i áp d ng ph ấ ụ ơ h p trên đ a bàn, BHXH thành ph Vinh đã đ t đ ị ợ sau h n 8 năm ho t đ ng. ạ ộ ơ

C th : đ n 31/12/2002: BHXH thành ph vinh đã ti n hành chi tr tr ả ợ ế ố

i tham gia là 626.821.469.000đ ng ụ ể ế ườ c p cho ng ấ ồ

: Ngu n chi tr c p B ng 9ả ợ ấ ồ

Năm Ngân sách quỹ T ngổ

1000đ 1000đ

Tỷ tr ng(%) Tỷ tr ng(%) ọ ọ

1996 59.227.843 96,2 2.356.374 3,8 61.584.217

1997 70.100.678 93,8 4.644.897 6,2 74.754.576

1998 69.530.508 93,6 4.753.420 6,4 74.283.928

1999 71.397.419 93,0 5.373.999 7,0 76.771.419

2000 85.582.965 87,3 12.450.213 12,7 98.033.179

2001 83,2 20.308.108 16,8 121.262.641

100.954.53 3

2002 96.105.207 80,0 24.026.302 20,0 120.131.509

(Ngu n: báo cáo k t qu chi các năm c a BHXH thành ph Vin h) ủ ế ả ồ ố

51

Chuyên đ th c t p ề ự ậ

B ng 10 ả : Chi tr ng n h n ả ắ ạ

Ốm đau

Năm Thai s nả

1996 643.293 429.102

1997 1.114.411 693.576

1998 625.501 615.137

1999 832.405 783.719

2000 1.039.309 952.301

2001 1.425.287 1.263.738

2002 1.418.302 1.319.139

(Ngu n: báo cáo k t qu chi các năm c a BHXH thành ph Vinh) ủ ế ả ồ ố

B ng 11 ả : Chi tr dài h n ả ạ

(Đ n v tính: Ng i) ơ ị ườ

MSLĐ TNLĐ+BNN Năm H u trí ư Tu tấ

1998 20.041 1.712 229 1.603

1999 20.108 1.724 258 1.565

2000 20.175 1.737 273 1.527

2001 21.253 1.790 302 1.490

2002 21.938 1.847 343 1.431

(Ngu n: báo cáo k t qu chi các năm c a BHXH thành ph Vinh) ủ ế ả ồ ố

Ho t đ ng chi cho b máy qu n lý c a BHXH thành ph Vinh. ả ạ ộ ủ ộ ố

ủ ạ ộ ồ

ơ ượ ỉ

ồ ế ị ng, c p b c, ch c v , công c ấ

ưở ừ ố ị ả ả

ệ ứ ụ ở ề ướ ấ

i s gi m xu ng 0,4% nh đi u l BHXH đã quy đ nh. Hi n nay, b máy ho t đ ng c a BHXH TP Vinh g m có 26 đ ng chí, ộ ệ t Nam và BHXH t nh Ngh An quy t đ nh c BHXH Vi hàng năm c quan đ ệ ụ ng, th trích chi phí qu n lý bao g m: L ậ ươ ồ ả c là 0,6% qu n lý, tàI s n c đ nh… theo đ nh m c. T năm 2002 tr v tr ứ ị t ng phí thu hàng năm, năm 2003 là 0,5% và đang ph n đ u trong nh ng năm ữ ổ t ớ ẽ ả ư ề ệ ấ ị ố

4. Nh ng b t c p trong công tác chi tr . ả ấ ậ ữ

52

Chuyên đ th c t p ề ự ậ

* M c h ng các ch đ BHXH là quá cao ứ ưở ế ộ

ng trong công c 102, ho c so v i các n ớ ưở ướ ặ

ớ c ta là quá cao. Đi u này d ứ ứ ưở ế ớ ợ ấ c trên ượ c ề

th gi minh ho thông qua b ng s li u sau: So v i các m c h i thì m c h ạ ướ ng tr c p BHXH c a n ủ ướ ả ố ệ

B ng 12 : M c h ng BHXH theo công c 102 ả ứ ưở ướ

Ch đế ộ cướ N c ta ướ

Công 102

m đau 45 % ng 30-50 ngày / năm ố 75%, th i gian h ờ ưở

45 % ng 4-6 tháng Thai s nả 100%, th i gian h ờ ưở

40 % 75%, có 3 năm đóng BHXH H u trí ư

40 % ng t T tu t ử ấ ươ ố i thi u/đ nh su t, không quá 4 ấ ể ị

40 – 70% l đ nh su t ấ ị

(Ngu n BHXH Vi t Nam) ồ ệ

ứ

ng t ướ i công c ta. Ví d ướ

ủ ưở ườ ấ ng 50% l c h c khác thì m c h c 102 và th ưở ượ

c ngh 3 tháng. ỉ

ng c a h th ng xuyên xoay Còn v i các n ọ ườ ớ ng th p h n c a n ụ quanh m c h ơ ủ ướ ạ ứ ưở ng, ch đ thai s n là Thái Lan ch đ m đau đ nh ả ế ộ ươ ế ộ ố ư ở ượ ưở c h Ở Pháp ch đ h u trí đ ng nh ng ch đ 50% l ng ươ ế ộ ư ỉ ượ ư 50% l ng làm căn c đóng BHXH... Đây là nguyên nhân quan tr ng nh t làm ươ ấ ọ ứ m t kh năng cân đ i c a qu BHXH. ố ủ ả ấ ỹ

* Các ch đ BHXH còn có nh ng b t c p. ấ ậ ế ộ ữ

- Ch đ m đau: ế ộ ố

ự ế ế ố ờ Ốm đau dài ngày đ i v i m t s b nh th c t ố ớ

ấ

ườ ưở

i không có ch đ ộ ườ ạ

ế ườ ặ ạ

ướ ề

ng tr ờ ừ

ợ ấ ố ề i 5 năm, h ườ ng tr c p h u 45 % đ n 55% ti n l ề ươ ư ế

ng cao h n so v i ng ớ c h i lao đ ng đ ựơ ưở ộ ứ ơ ấ ố

ế ộ ưở ị

i đi u 7 c a NĐ 12/CP thì ng ị ưở ợ ấ ố i có th i gian đóng BH t ợ ấ ợ ấ ố ề ố ị c ngh m h ỉ ố ủ ạ

c ngh t i đa là: là tàn ph su t đ i nh : ư ộ ố ệ ớ i Xu t huy t não, tâm th n... áp d ng ch đ m đau dài ngày lkhông có gi ầ ế ộ ố ế ụ ườ ử ụ i s d ng i lao đ ng, ng ng, gây khó khăn cho ng h n v th i giam h ộ ề ờ ạ ế ộ i lao đ ng m dài ngày l lao đ ng và c quan BHXH. Ng ơ ố ộ ng tr c p m đau không quy đ nh đóng BHYT n u nh khám BHYT vì h ư ị ưở i th i gian l y gi y ngh m ho c đi u tr bênh khác là m t tr ng i. Có ng ờ ộ ở ỉ ố ấ ấ c p m dài ngày nhi u năm, có m c ứ đóng BHXH d ế 15 năm đ n 20 năm h t h ế ơ ưở ng bình quân 5 t ưở năm cu i th p h n m c tr c p m đau dài ngày. Ch đ này còn có s b t ự ấ ờ ng BHXH so v i th i h p lý khác là quy đ nh v s ngày đ ớ ượ ợ gian đóng BHXH. Theo quy đ nh t ộ i lao đ ng ườ ề s đ ẽ ượ ỉ ố

53

Chuyên đ th c t p ề ự ậ

i 15 năm. + Ngh 30 ngày n u đóng BHXH d ế ỉ ướ

+ Ngh 40 ngày n u đóng BHXH t ế ỉ ừ 15 năm đ n 30 năm. ế

+ Ngh 50 ngày n u đóng BHXH trên 30 năm. ế ỉ

c ngh h ỉ ưở ớ

đây là quá l n ( 15 năm ) đ đ c ngh thêm 10 ngày cho m i l n tham gia BHXH đ ổ ở ượ ng BHXH ủ ể ượ ỗ ầ ỉ Kho ng cách t ỉ ố

ả 30 ngày ngh m và đ 15 năm ti p theo. ế

- Ch đ thai s n: ế ộ ả

ệ ế ệ ưở

ự ề ề Ngh th c hi n bi n pháp k ho ch hoá gia đình h ả ế ộ

i. Trên th c t ấ ễ ị

ệ ữ ỉ ự ợ ờ ủ

ệ ể ả ủ ch c, cá nhân tr c l ụ ợ ặ ớ ướ ụ ể ệ ư

ỉ ượ ộ ớ ệ

c có 1 tháng đã ngh đ đ ợ ỉ

ượ ng ch đ thai s n v i ít nh t là 5 tháng ti n l ề ươ

ề ỹ

ng ch đ m đau ế ộ ố ạ là không h p lý vì đây th c ch t là v n đ v thai s n. Trong ch đ này ấ ự ế không có th i gian d b nên d b các t ổ ứ ự ị ạ c ngoài ho c văn phòng đ i có nh ng ch doanh nghi p liên doanh v i n nhân tuy n d ng lao đ ng có thai 5 ho c 6 di n, k c ch doanh nghi p t ặ c 3 đ n5 tháng vào làm vi c, th i gian tham gia đóng BHXH m i ch đ ế ờ ỉ ẻ ể ng h p m i ch đóng đ tháng, th m chí có tr ớ ườ ậ ế ụ h ng, sau đó không ti p t c ấ ớ ả ế ộ ưở tham gia đóng BHXH, gây thi t h i cho Qu BHXH. Đây là đi u không công ệ ạ b ng trong ch đ BHXH. ằ ế ộ

- Ch đ h u trí: ế ộ ư

Trong ch đ này vi c tr c p trong tr ệ ườ ợ ấ ng h p ng ợ

ị ượ ườ ể ừ ứ

c tính thêm 1 tháng l c quy đ nh: C 1 năm đóng thêm k t ả ươ

ớ

ng hàng năm khi v ng 1 l n v i 2% h ầ ộ ầ ưở ợ ấ ệ ớ ưở ế

ườ ế ề ộ ố

i lao d ng đóng ộ ế ộ ẽ BHXH trên 30 nămđ năm th 30 s ứ ng(đây là kho n tr c p 1 l n ngoài 75%). Đi u đ ề ượ ợ này không h p lý so v i ch đ tr c p thôi vi c m t l n và càng không h p ế ộ ợ ấ ợ ề ng h lý n u so sánh vo i tháng l ứ ầ ươ h u. Đi u này d n đ n tình tr ng ng i lao đ ng không mu n tham gia ạ ẫ ư BHXH khi đã có 30 năm đóng BHXH.

Có m t th c t ộ ặ ườ ộ

ế ớ ế ấ ổ

ộ ộ ườ ổ

ng h p b đ i ngh h u t ỷ ớ ự ả ợ ấ ọ ủ ạ

ng khách quan là trên th gi ướ i tu i ngh h u có xu h ổ ự ế ỉ ư ệ tăng lên, ho c h t tu i lao đ ng v n khuy n khích ng i lao đ ng làm vi c ẫ ộ ế ổ trong khi đó thì c ta tu i ngh h u là r t th p, bình quân là 48 tu i, trong n ấ ỉ ư ổ ở ướ i 38. N u l y tu i th bình quân là 68 nhi u tr t ọ ế ấ ỉ ư ừ ổ ợ ề i đó trong 30 năm, m t s ti n quá Tu i thì qu BHXH ph i tr c p cho ng ộ ố ề ườ ổ này đã t o ra cao so v i s đóng góp c a h trong vòng 20 năm. Th c t ự ế nhi u khó khăn cho vi c cân đ i qu BHXH. ố ệ ề ỹ

- Ch đ tai n n lao đ ng: ế ộ ạ ộ

Ch đ này có quy đ nh tr c p cho ng ợ ấ ộ

ệ ọ ị ợ

ị n i làm vi c. Nh v y, trong tr ề ừ ơ ế ế

ng mà ng r t ít ng ườ ư ậ ườ ườ

ng đi và v t ượ c l ượ ạ ở ng duy nh t t nhà đ n c quan. Ngoài ra, vi c phân ph i nhóm t ế ộ trên tuy n đ ế ườ khó xác đ nh đ ị quan và ng tuy n đ ườ ế c đâu là tuy n đ ườ i b i vì trên th c t ự ế ấ ơ ế ấ ừ i lao đ ng khi h b tai n n ạ ng h p này r t ấ ườ ơ nhà đ n c i lao đ ng đi t ừ ộ i ngày nào cũng đi trên m t ộ ỷ ệ ố

54

Chuyên đ th c t p ề ự ậ

ỉ ầ suy gi m kh năng lao đ ng nh hi n nay là ch a h p lý b i vì ch c n ư ệ ư ả ả ộ ợ ở

l ệ khác nhau 1% là m c h ng đã khác nhau l n. ứ ưở ớ

suy gi m kh năng lao đ ng t 11% đ n 20% thì đ ụ ỷ ệ ộ ừ ế ượ c

ả ng. h Ví d : T l ả ng tr c p b ng 8 tháng l ằ ợ ấ ươ ưở

21% đ n 30% thì đ c h ả ộ ừ ế ượ ưở ng

suy gi m kh năng lao d ng t ả ng. T l ỷ ệ tr c p b ng 12 tháng l ằ ợ ấ ươ

Nh v y, không đ m b o công b ng gi a ng ư ậ ộ

ằ ng tr c l ả ệ ượ i lao đ ngb suy gi m ả ữ ị ườ ộ i lao đ ng i b o hi m khi ng ườ ể ụ ợ ả ả ế

20% và 21% và d d n đ n hi n t khai tăng t ễ ẫ ả suy gi m kh năng lao đ ng. ả l ỷ ệ ộ

- Ch đ t tu t: ế ộ ử ấ

ề ể ữ ứ ằ

ng t ể ọ ả

ợ ấ ợ ấ ữ ề ươ ợ ấ ứ

ủ ể

i quy t khó khăn trong cu c s ng khi ng ộ ố ụ ệ ế ả

+ V mai táng phí: có th gi ề nguyên m c tr c p b ng 8 tháng ti n ợ l i thi u. Nh ng nên có thêm m t kho n tr c p n a, có th g i là “tr ư ố ộ ươ ể c p là 3 tháng ti n l c p lúc qua đ i” v i m c tr ng bình quân tham gia ớ ờ ấ ng. M c đích c a kho n tr c p là đ giúp cho thân nhân BHXH c a đ i t ợ ấ ả ủ ố ượ c a đ i t ườ i ng có đi u ki n gi ố ượ ề ủ thân m i qua đ i. ớ ờ

ộ

ế ầ ng xuyên, thì đ c p 1 l n: N u thân nhân c a đ i t ượ ố ượ ầ ứ ỗ

ượ ươ

ng h u mà b ch t. V m c h ị ế ư ẫ ặ

ố ượ ế ố ờ

+ V tr ề ợ ấ ủ h ng tu t th c h ườ ấ ưở ợ ấ ưở gia đóng BHXH thì đ c thanh toán b ng 1 tháng l ằ đ i t ng v n đang làm vi c ho c ch l ố ượ ờ ươ ệ không kh ng ch t ng h p đ i t i đa, tr ợ ườ ố ch a đ n 1 năm thì cũng ch tính b ng 1 năm tr c p. ằ ỉ ệ ng không thu c di n ng tr c p 1 l n: C m i năm tham ng tham gia BHXH, n u ế ề ứ ưở ng ng có th i gian tham gia BHXH ợ ấ ư ế

V. CÔNG TÁC QU N LÝ H S H

Ồ Ơ ƯỞ

Ả

Ấ NG CH Đ BHXH VÀ CÔNG TÁC C P

Ế Ộ

S CHO NG

I THAM GIA.

Ổ

ƯỜ

. 1. Công tác qu n lý h s h ả ồ ơ ưở ng ch đ BHXH ế ộ

đúng ch đ BHXH cho đ i t ả ể ố ượ

c h ng h ả ự

ả ế ộ

ờ ượ ồ ơ ủ ố ượ ọ c đây, lúc còn ở ướ ế ồ ơ ẫ

ư ủ ủ ậ

ể ờ ố

ệ ề

ả ườ ổ ố

i, MSLĐ+TNLĐ: 1.774 ng ườ

ườ ứ ườ ố ưỡ ườ ả

i, d ố ổ ầ ệ

i, thai s n: 1.033 ng ng h p có sai sót tên, s s , g n 500 h s i BHXH thành ph , phát hi n th a 200 h s . Hi n t ng, công tác Đ chi tr ng đ ưở ế ộ ứ ng là ch ng qu n lý h s cũng c c kỳ quan tr ng. H s c a đ i t ưở ồ ơ ngành LĐTB&XH m c dù lý pháp lý đ chi tr ch đ . Tr ặ ể ư năm 1987 song cho đ n năm 1995 h s v n ch a đã có th i gian phân c pt ấ ừ qu n lý không quy c do v y lúc bàn giao cho đ y đ . Công tác l u tr ả ữ ầ c. Th i gian qua, BHXH thành ph Vinh đã đ u ầ BHXH không ki m đ m đ ượ ế nhi u th i gian đ i soát v i danh sách hi n đang chi tr . Qua đ i chi u t ế ố ớ ờ ư ố i đang tham gia ngày 31/12/2002 thi u 1.500 h s trên t ng s 38.468 ng ồ ơ ế ấ i, Tu t: công tác chi tr (h u trí:21.932 ng ả ư 1.847 ng ng s c: 3.385 ồ ơ ng ườ ố ch a đ y đ các y u t ủ ư ầ i, m đau: 8.497 ng i), phát hi n h n 2.000 tr ơ ế ố ườ ườ ệ ợ ừ ệ ạ ồ ơ

55

Chuyên đ th c t p ề ự ậ

i đang th c hi n ch đ ả ườ ế ộ ự ệ

ườ i đang th c hi n ch đ dài ngày. đang qu n lý 53.118 ng ng n ngày, 25.558 ng ườ ắ i trong đó 27.560 ng ế ọ ệ ự

c sao l ườ ượ ạ

ồ ơ ng n u có h s g c xin đ ồ ơ ố ặ

ệ ợ ồ ơ ườ ừ ả ầ ị

i h s qu n lý theo v n và theo đ n v ph ng đ ti n cho vi c tra c u. Đ b sung h s BHXH TP Vinh đã dùng bi n pháp thông báo cho đ i ố ể ổ ụ ng h p không có thì xin sao l c i, tr t ế ượ t nh ho c TW. NgoàI công tác b sung h s , BHXH TP đã cho s p h s ắ ổ ồ ơ ở ỉ ạ ng xã và theo t ng lo i x p l ơ ế ạ ồ ơ đ i t ố ượ ể ệ ứ ệ

i tham gia. 2. Công tác c p s BHXH cho ng ấ ổ ườ

ổ ấ ơ ở ề ợ ề

S BHXH là c s pháp lý ghi nh n quá trình tham gia BHXH và đ gi ậ ổ ế ậ

ả ề ấ

ả ỷ ự ị ể ấ ạ ờ

ể t thòi cho đ i t ệ ườ ể

ng l i tránh thi ợ ụ ướ ồ ơ ố ủ ậ ố ượ ờ ng, nh ng cũng không đ ượ ự ệ ị

ủ ệ ố

ng d n cho các đ n v th c hi n. Nh ng tr ị ự ồ ơ ấ ệ ườ ế ơ ợ

ậ ả ơ ị ị

ề ơ ướ ậ ỉ

ng ch a xác nh n đ các y u t ậ ư ủ ế

ể ả i quy t các quy n l i v BHXH. Trong công tác c p s BHXH thì vi c ghi ệ c năm 1995 là c c k khó khăn. Nguyên nhân là nh n th i gian công tác tr ờ do quá trình qu n lý h s g c c a các đ n v đ th t l c nhi u. V n đ đ t ề ặ ơ c đúng th i gian tham gia c a t ng ra là ph i làm sao có th ghi nh n đ ủ ừ ượ ố c đ cho đ i ng ư i d ng khai tăng th i gian công tác và tu i đ i. Th c hi n quy đ nh t ổ ờ ượ c a BHXH Vi t Nam và phân c p c a BHXH t nh, BHXH thành ph đã ỉ ủ ng h p thi u h s thì cho h ữ ẫ ướ ng v đ n v cũ xác nh n và đ n v đang qu n lý làm cam đoan ch u đ i t ị ố ượ c pháp lu t, BHXH TP s xem xét trình BHXH t nh c p s . trách nhi m tr ấ ổ ẽ ệ ế ố Tuy v y đ n nay v n còn m t s đ i t . ộ ố ố ượ ẫ ậ i ch a đ V n còn 1.616 ng ườ c duy t c p s . ệ ấ ổ ư ượ ẫ

Trong 8 năm ho t đ ng, BHXH TP đã duy t và c p đ ệ ạ ộ ấ ượ

ạ ể ẩ ấ

ệ ồ ơ ạ

ẫ ụ ể ổ ứ ậ ề ơ

ệ c 1.605 tr ằ ớ ượ ế ệ ấ ệ ố ạ

ợ ổ

ư ậ ườ ố

c c p s BHXH là 25.944 ng i. i, s đã đ c c p s là 1.616 ng cho ng ườ t là xét duy t h s t m tính, BHXH TP đã t đ c bi ệ ặ v h ng d n c th cho các đ n v còn có h s t m tính v ph ồ ơ ạ ị ụ ướ và th t c c n thi ủ ụ ầ TP đã xét duy t c p m i đ ch nh 482 tr ườ ỉ đ ng tham gia là 27.560 ng ộ lao đ ng ch a đ ư ượ ấ ổ c 25.944 s BHXH ổ i tham gia. Trong năm 2002 đ đ y m nh công tác c p s BHXH, ổ ệ ch c t p hu n nghi p ấ ng pháp ươ t nh m hoàn thi n h s t m tính. Trong năm 2002 BHXH ồ ơ ạ ng h p, duy t s t m tính lên hoàn ợ ườ ng h p. Nh v y tính đ n th i đi m 31/12/2002: t ng s lao ố ể ờ ế ườ ố i, s ượ ấ ổ ườ ộ

Bên c nh nh ng vi c làm đ ữ ệ ạ ượ ộ ố ồ c, công tác thu và c p s v n còn m t s t n ấ ổ ẫ

t i:ạ

ị ơ ề ậ

- Hi n t ấ ặ ổ ế ề ơ ư ư ợ

ể ệ ỡ ị

ị ả ng các đ n v đóng ch m BHXH là ph bi n. Nhi u đ n v s n ệ ượ ả xu t g p nhi u khó khăn nên đã chuy n n dây d a nhi u năm ch a có gi i ể ề pháp tháo d . Tiêu bi u là: Công ty may, công ty du l ch Ngh An, công ty th c ăn chăn nuôi gia súc, xí nghi p m c th ng nh t… ộ ứ ệ ấ ố

ệ ạ ố

- Các doanh nghi p ngoài qu c doanh tham gia BHXH đang h n ch , ph n ầ ế ạ ộ l n là các doanh nghi p kinh doanh d ch v s d ng ít lao đ ng, ho t đ ng ị ớ ụ ử ụ ệ ộ

56

Chuyên đ th c t p ề ự ậ

i lao đ ng ch a giám đòi h i ch ổ ườ ấ ị ư ộ ỏ ủ

không n đ nh, mang tính ch t gia đình, ng s d ng lao đ ng ph i tham gia BHXH cho mình. ả ử ụ ộ

- Công tác l u tr ữ ồ ơ ủ ơ ộ

ệ ượ ồ ơ ệ ề

hi n t tính ch a đ c gi h s c a các đ n v s d ng lao đ ng còn xem nh , ẹ ị ử ụ ạ ng th t l c h s còn nhi u. Hi n nay, v n còn 152 h s đang t m ẫ ồ ơ i quy t ế ư ấ ạ ả ư ợ

VI. ĐÁNH GIÁ CHUNG V QUÁ TÌNH TH C HI N C A BHXH TP VINH.

Ự

Ủ

Ệ

Ề

1. u đi m. Ư ể

Qua th i gian h n 8 năm ho t đ ng, BHXH TP Vinh đã đ t d ạ ộ ạ ượ ờ ơ ộ c m t

s thành t u đáng k : ể ự ố

ượ c m r ng t ổ ộ ươ ng đ i l n so v i m t c quan ớ ộ ơ ố ớ

ơ BHXH c p huy n. ấ - Quy mô c quan d ệ

- Cán b công tác đ ộ ượ c đào t o cao. ạ

- Luôn hoàn thành k ho ch thu do t nh đ ra. ế ề ạ ỉ

- Th c hi n t t công tác chi tr cho đ i t ng đ ng. ệ ố ự ố ượ ả c h ượ ưở

- Đóng góp nhi u sáng ki n kinh ngi m đ th c hi n t t h n công ẻ ự t t ệ ố ố ơ ế ệ

ề tác BHXH trên đ a bàn. ị

Nh ng bên c nh đó BHXH TP còn m t s t n t i đáng l u ý: ộ ố ồ ạ ư ạ ư

2.Nh ng t n t i. ồ ạ ữ

ờ ạ ộ ạ ơ

ế ế ữ ữ ế ế

ả ạ Trong th i gian h n 8 năm ho t đ ng, bên c nh nh ng k t qu đ t nhi u h n ch y u kém, th m chí nh ng y u kém đã ụ ậ ạ c s a đ i kh c ph c. ả ượ ử ổ đ ề ượ tr nên c p bách c n ph i đ ở c, cũng đã b c l ộ ộ ầ ấ ắ

ị ệ ử ụ

ả ậ

t Nam đ hình thành qu BHXH, các kho n chi c a các đ a ph ể ụ ồ ỹ ủ ộ ệ c qu n lý t p trung t ượ ả ủ ị

ạ ồ

ượ ồ ỉ

chi t ồ

ng ti n làm vi c và xây d ng tr s . T ng h p s ươ ự ệ ắ

ử ụ i t ể ạ ự ụ ở ổ ị

ề ỉ ệ ồ ậ ư ể ự ằ ạ ố ổ

ng ng: 200 tri u đ ng. t - Vi c s d ng sai m c đích các ngu n kinh phí theo quy đ nh c a chính ủ ồ i BHXH ph , b tài chính, các ngu n thu BHXH đ ạ ượ ng đ Vi c ươ c p phát theo k ho ch và theo các ngu n kinh phí, song trong nh ng năm ữ ế ấ c BHXH t nh đ ng ý đã s d ng ngu n thu 1996 và 1997 BHXH TP Vinh đ ồ i đ n ngu n thu BHXH không n p v t nh và TW mà đ l đ ạ ơ c t ượ ừ ộ ợ ố v dùng đ mua s m ph ể ị ti n đã s d ng sai m c đích: 700 tri u đ ng. Ngoài ra theo quy đ nh BHXH ề ử ụ ệ ụ i thu b ng v t t c thu b ng ti n song l ch đ đ xây d ng. T ng s đã thu ằ ề ỉ ượ b ng v t t ệ ậ ư ươ ứ ằ ồ

ắ ố ượ ị

ẫ

ng ng ả ườ ử ụ ư ố

i tham gia trên đ a bàn các đ n v kê - Không n m ch c s l ườ ơ ị ắ khai đăng ký không chính xác c ng ng đóng BHXH. i tham gia l n m c l ứ ươ M t s DN ngoài qu c doanh s d ng trên 10 lao đ ng v n ch a tham gia ẫ ộ ộ ố BHXH.

57

Chuyên đ th c t p ề ự ậ

ủ ư ệ ả

ượ ị nhi u th i gian. m c dù đã đ u t - Ch a xác đ nh đ ề ầ ư c tính chính xác c a danh sách hi n đang chi tr ờ ặ

ư ế ả ả ẫ

- M c dù đã có nhi u c g ng song thu v n ch a h t kho n ph i thu ế ng n đ ng BHXH hàng năm l n đ n ở ớ

ợ ọ đ ng. ặ hàng năm 31/12/2002 các đ n v còn n h n 1 t ơ ề ố ắ các đ n v , s l ị ố ượ ơ ợ ơ ị ỷ ồ

t còn có tr ậ ỷ ệ ườ ợ ng h p

ề đi tù ho c đã ch t song gia đình v n nh n ch đ . ế ộ ng nh n thay không có u quy n, cá bi ệ ượ ế - Hi n t ặ ẫ ậ

- H s đ i t ng ch đ còn thi u, nhi u tr ồ ơ ố ượ ế ộ ế ề

ng đang h nhân không có, t nh không có nh ng ch a sao l c đ ườ BHXH Vi c ưở ư ư ỉ ụ ượ ở ng h p cá ợ t Nam. ệ

3. Nguyên nhân c a nh ng t n t i h n ch ồ ạ ạ ữ ủ ế

ậ i lao đ ng và ng ộ ề ộ

ệ - Nh n th c c a ng ườ ệ

nh m và quy n l lo đ ng còn có t lao đ ng vì cái l i lao đ ng i s d ng lao đ ng v trách ứ ủ i c a vi c tham gia BHXH còn h n ch , nhi u ch s d ng ủ ử ụ ề ề ợ ủ t ng trông ch s thay đ i đ xóa n , nhi u ch s d ng ủ ử ụ ổ ể ờ ự ề ư ưở c m t đã b qua quy n l i tr ề ợ ủ ỏ ợ ướ ườ ử ụ ế ạ ợ i c a ng ườ ộ ộ ắ ộ

ầ ấ ơ ở ề ả

ề ể ệ ầ

ặ ể ự ế ừ ỉ ế ả ả

ư ả ị ề ế ệ ố ư ắ ứ ụ ủ ắ

- C s vât ch t ban đ u g p quá nhi u khó khăn, ch a đ m b o nh ng ữ ộ i thi u ban đ u đ th c hi n nhi m v chính tr . Trong khi đó đ i đi u ki n t ụ ệ ệ ố ngũ cán b qu n lý t t nh đ n thành ph còn y u kém v ki n th c qu n lý ộ tài chính. Đ i ngũ cán b chuyên môn ch a n m ch c nghi p v c a ngành, ộ ch a có ngh thu t ti p c n c s . ậ ế ậ ơ ở ộ ệ ư

ủ ự ệ ệ ể ị

ng xuyên và nghiêm túc. - Công tác ki m tra giám sát vi c th c hi n các quy đ nh c a BHXH ư ườ t nh ch a th ỉ

- Vi c ban hành các văn b n c a BHXH Vi ệ ệ ả

t Nam và h ướ ẫ ế ệ ờ ồ ị

ng d n c a ủ ẫ ủ BHXH Ngh An thi u k p th i và có lúc ch ng chéo mâu thu n nhau, nhi u ề văn b n ban hành không chính xác. ả

ư ườ ộ

ậ ầ ủ - Ch a có lu t BHXH do đó ng ườ ử ụ ề ự

ố ệ ư ộ ọ

i laođ ng ộ i s d ng lao đ ng và ng ộ giác. Nhi u doanh nghi p ngoài qu c doanh thu c ch a tham gia đ y đ và t ư ệ di n tham gia BHXH b t bu c nh ng tìm m i cách trì hoãn vi c đóng BHXH ắ ệ cho ng i lao đ ng. ộ ườ

ướ ả

ơ t là ch a đ BHXH ch a rõ ràng, đ c bi c th ch - M i quan h c a các c quan qu n lý nhà n ể ế ở ấ ệ ủ ặ ư ượ c đ i v i c quan ố ớ ơ ệ c p huy n, thành th . ị ố ư ệ

- Ho t đ ng s n xu t kinh doanh c a các doanh nghi p, đ c bi ủ ệ ấ

ặ ề ệ ơ

c. t là các ạ ộ ả tri n miên, nhi u đ n v có ng quá y u kém, thua l doanh nghi p đ a ph ế ị ị ề ươ ệ ỗ i th nhi u năm v n ch a th c hi n đ ng án gi ph ệ ượ ẫ ề ươ ư ự ể ả

ể ơ ị

ệ ậ ộ ơ

- Công tác thanh tra ki m tra ngành LĐTB&XH đ i v i các đ n v trong ị ợ ạ ế ự ộ ơ vi c th c hi n b Lu t Lao đ ng còn h n ch . M c đ x lý các đ n v n ệ đ ng BHXH còn th p ch a đ s c đ bu c đ n v ph i th c hi n. ọ ố ớ ứ ộ ử ự ộ ư ủ ứ ể ệ ấ ả ị

58

Chuyên đ th c t p ề ự ậ

ng ch a h p lý, nhi u tr ư ề ợ ườ ự ế

cao h n l ng c p b c nhi u nh ng l i ch đóng theo l - Ch đ ti n l ậ ơ ươ ế ộ ề ươ ấ ư ề ạ ỉ ng h p thu nh p th c t ậ ợ ng c b n. ơ ả ươ

ủ ụ ế ấ

ơ ở ậ ả ữ ư ế ế ế ơ

t công tácBHXH. - Kinh phí ho t đ ng c a ngành th p, thi u c s v t ch t ph c v , ụ ấ ạ ộ ơ thi u kinh phí đào t o và ch a có c ch khuy n khích tho đáng nh ng đ n ạ v , cá nhân th c hi n t ệ ố ị ự

59

Chuyên đ th c t p ề ự ậ

NG VÀ NH NG BI N PHÁP ƯƠ ƯƠ ƯỚ Ữ Ệ

CH Ủ Ế NG III: Ằ Ủ

Ạ Ộ . PH NG H CH Y U NH M TH C HI N T T HO T Đ NG C A BHXH Ệ Ố Ự THÀNH PH VINH Ố

I. PH

NG H

NG HO T Đ NG.

ƯƠ

ƯỚ

Ạ Ộ

ng ho t đ ng c a BHXH Vi t Nam . 1.Đ nh h ị ướ ạ ộ ủ ệ

Trong nh ng năm t ữ ớ ể ự ủ

BHXH Vi t Nam có đ ra m t s đ nh h ụ ng sau: ệ ề i, đ th c hi n m c tiêu c a công tác BHXH, ộ ố ị ệ ướ

- M r ng đ i t ng tham gia BHXH: ở ộ ố ượ

ố i lao đ ng làm vi c trong các doanh nghi p ngoài qu c ệ ệ

+ Đ i v i ng ườ ộ ố ớ 5 đ n 9 lao đ ng. doanh có s d ng t ừ ử ụ ế ộ

+ Lao đ ng làm vi c trong khu v c kinh t trang tr i. ự ệ ộ ề ạ

+ Lao đ ng trong ngành nông nghi p. ệ ộ

+ Sáp nh p BHYT sang BHXH (m r ng s tham gia c đ i t ả ố ượ ở ộ ự ắ ng b t

bu c và đ i t nguy n) ộ ự ệ ậ ng t ố ượ

- M r ng ch đ : ế ộ ở ộ

BHXH Vi t Nam đang chu n b ti n hành 2 ch đ BHXH m i là: ệ ế ộ ị ế ẩ ớ

+ B o hi m th t nghi p ệ ể ả ấ

+ B o hi m h u trí cho ng i nông dân. ư ể ả ườ

ữ

c nh ng đ nh h ị ộ ố ướ ệ t Nam và ế ệ ề ị

Nhà n phát tri n, h c h i nghiên c u kinh nghi m c a các n Đ th hi n đ ể ự ệ ượ cmph i th c hi n m t s b ự ướ ể ướ c chu n b nh : thúc đ y n n kinh t ệ ng trên đòi h i BHXH Vi ỏ ư ướ ẩ c đã ti n hành... ế ả ọ ỏ ẩ ủ ứ

2 . Ph ng h ng nhi m v c a BHXH TP vinh ươ ướ ụ ủ ệ

ổ ứ ệ

ị - T ch c qu n lý đ i t ị ả ấ ả ệ ộ

ộ

ch c y t ng thu c di n b t bu c tham gia BHXH theo ộ ố ượ ắ ắ ng thu c di n b t t c các đ i t ố ượ ả ệ ng tham gia BHXH trong các doanh nghi p ố ượ , giáo d c văn hoá ngoài công l p theo quy ế ố ứ ụ ậ

ộ ả Ngh đ nh 12/CP trên đ a bàn, đ m b o t ị bu c tham gia và m r ng đ i t ở ộ ngoài qu c doanh, các t ố đ nh c a chính ph . ủ ị ủ

- T ch c qu n lý ti n l ng đóng BHXH c a các đ i t ề ươ ả ố ượ ủ

ủ ố ả ổ ứ ả ả ng tham gia ch thu ổ ứ

BHXH, đ m b o xác đ nh chính xác, đúng đ s ph i thu BHXH, t BHXH theo đúng quy đ nh c a nhà n c. ướ ị ị ủ

- T ch c qu n lý đ i t ứ ố ượ ị

ủ ng ch đ BHXH theo quy đ nh c a ng ch đ BHXH theo ng đ ả ả ế ộ c h ượ ế ộ ưở

c. ổ BHXH Vi ệ đúng quy đ nh c a nhà n ị ng h ưở t Nam đ m b o các đ i t ố ượ ả ướ ủ

60

Chuyên đ th c t p ề ự ậ

ổ ứ ả ươ ư ợ ấ ả ố ượ ng

- T ch c chi tr l ủ ị ả ng h u và các kho n tr c p BHXH cho đ i t ờ đ m b o chi đúng đ , k p th i và an toàn. ả

ứ ng đ y đ thu n ti n cho vi c tra c u ệ ủ ệ ậ ầ

gi - T ch c qu n lý h s đ i t ổ ứ ả i quy t khi nhà n ướ ế ồ ơ ố ượ c thay đ i ch đ . ế ộ ổ ả

- T ch c c p phát và qu n lý s BHXH cho đ i t ả ấ

ổ ầ ố ượ ế ễ ổ ổ ầ ứ ủ ị ủ ị ờ ờ

ng th m gia ạ ề ươ ng BHXH đ y đ k p th i, theo dõi ghi s đ y đ k p th i di n bi n ti n l đóng BHXH cho t ng ng i. ườ ừ

- T ch c qu n lý ngu n kinh phí, đ m b o s d ng đúng m c đích các ả ả ử ụ ụ ả ồ

ổ ứ ngu n kinh phí ồ

ầ ậ

ơ ả ụ ả

ứ ự ố

ắ ộ ố ớ ụ ủ

ờ ố ệ ộ

ệ ể

i b nh vi n. - Năm 2003 là năm đ u tiên sáp nh p BHYT vào BHXH vì v y ngoài ậ nhi m v thu BHXH c quan BHXH còn ph i thu thêm c phí BHYT là 3% ệ ệ ng căn c đóng BHXH. Hi n t i BHXH thành ph Vinh đang th c hi n l ệ ạ ươ ng tham gia BHXH. Nhi m v c a BHXH thu b t bu c đ i v i nh ng đ i t ố ượ ệ ữ t vi c thu BHXH và BHYT cùng i là th c hi n t TP Vinh trong th i gian t ệ ệ ố ự ớ ng tham gia, m t lúc và làm t t vi c c p th khám ch a b nh cho đ i t ữ ẻ ố ượ ệ ấ chu n b các đi u ki n đ khi đ ẽ ự c phân c p c a BHXH Nghên An s th c ị ấ ủ ượ ề ẩ nguy n và công tác giám đ nh chi t t BHYT t hi n t ị ự ệ ố ạ ệ ệ ệ

- Ti p t c ph i h p v i các c quanđài, báo và các ph ố ợ ớ

ng ti n thông ệ ươ ị ố ơ ữ ề ề ạ

ơ ế ụ tin đ i chúng đ tuyên truy n v chính sách BHXH, phê phán nh ng đ n v c ể tình dây d a n BHXH. ư ợ

II. M T S GI

Ủ I PHÁP CH Y U NH M TH C HI N T T HO T Đ NG C A

Ủ Ế

Ộ

Ố

Ự

Ạ

Ằ

Ệ

Ộ Ố Ả BHXH TP VINH.

ng thu và qu n lý thu. 1 Th c hi n đ ng b các bi n pháp tăng c ộ ệ ồ ự ệ ườ ả

ố ượ ng thu c di n b t bu c tham ệ ắ ộ ộ

gia BHXH và qu l i pháp qu n lý đ i t 1.1 Nhóm các gi ả ả ng trích n p BHXH. ộ ỹ ươ

ộ ả ố ượ

ả ữ ệ ề

ế ệ

ế ạ ạ ộ

ộ ề ả i các doanh nghi p còn h n ch , ng ườ ệ ộ ệ ả

ạ ượ ề ả ộ

ấ ệ c quan tâm. trên c s qu n lý qu l ơ ở ứ ầ ượ ả

ộ ộ

- Qu n lý đ i t ng tham gia đóng BHXH là m t trong nh ng n i dung quan tr ng c a công tác thu và qu n lý thu BHXH. Trong đi u ki n n n kinh ủ ọ ậ đ a ph ng còn y u kém, các doanh nghi p làm ăn không hi u qu , nh n t ệ ươ ế ị i lao th c c a đ i ngũ cán b qu n lý t ả ứ ủ ộ i các doanh gnhi p đ ng không có vi c làm... Công tác qu n lý lao đ ng t ệ ộ ng thu c di n b t ch a đ ắ c quan tâm đúng m c thì v n đ qu n lý đôí t ư ượ ỹ ươ ng bu c tham gia BHXH cũng c n đ ộ trích n p BHXH m t cách chính xác là m t y u t quan trong tr ng công tác ọ qu n lý ngu n thu BHXH. Gi ộ ế ố i pháp cho v n đ này c n ph i: ề ấ ả ả ầ ả ồ

ụ ế ả ộ

+ Tăng c ơ ộ ộ

ộ ng c a tùng ng ố ớ ng công tác phân công cán b chuyên qu n, tr c ti p đ i v i các đ n v s d ng lao đ ng, năm ch c tình hình bi n đ ng lao đ ng, tình ắ i lao ng, n m b t th i đi m nâng l hình bi n đ ng qu l ờ ườ ị ử ụ ộ ế ươ ỹ ươ ườ ủ ế ể ắ ắ

61

Chuyên đ th c t p ề ự ậ

ươ ng c a ng ủ ườ i lao đ ng, có nh v y m i qu n lý t ư ậ ả ộ ớ ố t

đ ng, th i h n nâng l ờ ạ ộ ng trích n p BHXH. qu l ộ ỹ ươ

ẩ ệ ụ

ệ ng làm căn c đóng BHXH c a t ng ng ả ủ ừ + Đ y m nh các bi n pháp nghi m v qu n lý đ i t ứ ố ượ ườ

ờ

ể ả ậ ỹ ươ ộ

ố ộ

ở ầ ộ ế ị ể ự ẩ ơ

ơ ọ ươ ụ ứ ệ ả

ng tham gia ạ ạ i lao đ ng t BHXH, l y ti n l i ộ ề ươ ấ các th i đi m k t thúc và m đ u năm tài chính. Hàng năm ch s d ng lao ủ ử ụ ế ng trích n p BBHXH theo m u đ ng ph i l p danh sách lao đ ng và qu l ẫ ộ C45-BH ban hành theo quy t đ nh s 1124 ngày 12/12/1996 c a b tài chính ủ ạ g i cho c quan BHXH đ theo dõi th c hi n. C quan BHXH đ y m nh ử ệ th c hi n ch ng trình ng d ng công ngh tin h c trong qu n lý lao đ ng, ệ ộ ự ng làm căn c trích n p BHXH. qu l ỹ ươ ứ ộ

ườ ng công tác tuyên tuy n ch đ chính sách BHXH cho ch ế ộ

ổ ứ ề ự ạ ộ

ch c công đoàn t ứ i lao đ ng ph i đ i lao đ ng. D a vào t ộ ườ t b ng cách hàng năm ng ủ ơ i các đ n i lao đ ng. Công khai hoá m c tham gia BHXH ể c ki m ả ượ ườ ộ

+ Tăng c s d ng lao đ ng và ng ườ ộ ử ụ v s d ng lao đ ng và ng ộ ị ử ụ i lao đ ng bi cho ng ế ằ ộ ườ tra s BHXH c a mình m t l n. ủ ổ ộ ầ

ộ

c đ t ệ ự ộ ậ ạ ộ

ể ệ ớ ệ ự ử

ố

i và x ộ ủ ừ ố ử ế ầ

ộ

ầ t phân đ nh rõ trách nhi m c a t ng ng ị ủ ử ụ ế ố ớ ủ ệ ố ớ ộ ớ ầ

+ Ph i h p v i thanh tra lao đ ng và liên đoàn lao đ ng, thanh tra nhà ố ợ ộ ị ử n ch c vi c ki m tra th c hi n b lu t lao đ ng t i các đ n v s ể ổ ứ ướ ơ d ng lao đ ng. Th c hi n x lý nghiêm minh đ i v i các ch s d ng lao ủ ử ụ ộ ụ ng. đ ng c tình tr n tránh vi c khai báo không đ y đ laođ ng và qu l ỹ ươ ệ ộ Trong công tác x lý c n thi ử ườ ệ lý theo lu t đ nh đoói v i ch s d ng lao đ ng. Đ i v i các doanh nghi p ậ ị ngoài qu c doanh yêu c u n u không đăng ký trích n p BHXH thì không c p ấ ố đăng ký kinh doanh.

+ Bên c nh đó c n có các ch ạ ệ ầ

ng trình ph i h p th c hi n chính sách ề ố ợ ể ắ ớ ị

ươ BHXH v i các ban ngành liên quan trên đ a bàn đ n m b t các thông tin v tăng gi m đ u m i ph i tham gia, tình hình lao đ ng, qu l ng... ự ắ ỹ ươ ầ ả ả ố ộ

1.2 Nhóm các gi ả ả i pháp đôn đ c th c hi n trích n p BHXH và qu n ự ố ộ ệ

lý ti n thu BHXH. ề

Công tác qu n lý đ i t ng thu c di n b t bu c tham gia BHXH và qu ộ ả ố ượ ệ ắ ộ

ộ ệ ạ ố

ơ ở ể ẩ ả ơ ở ộ

ỹ ng trích n p BHXH là c s đ đ y m nh các bi n pháp đông đ c th c ự ẽ ặ ộ ng trích n p ệ ắ ộ ộ

l ươ hi n trích n p BHXH và qu n lý ti n thu BHXH. Trên c s qu n lý ch t ch ệ đ i t ố ượ BHXH c n đ y m nh các bi n pháp đôn đ c th c hi n trích n p BHXH. ề ng thu c di n b t bu c tham gia BHXH và qu l ầ ả ỹ ươ ộ ự ệ ệ ẩ ạ ố

ng xuyên bám các ch s d ng lao ườ ả ủ ử ụ

- Phân công cán b chuyên qu n th ộ đ ng đ đôn đ c ti n đ th c hi n n p BHXH. ộ ự ộ ệ ế ể ố ộ

ị ế ợ ở ơ

- Đ nh kỳ hàng quý ti n hành thông báo n BHXH ộ ơ ở ồ ủ ị ớ ố

ị ử ụ các đ n v s d ng ờ lao đ ng n BHXH l n cho giám đ c, ch t ch công đoàn c s , đ ng th i báo cáo v i c quan ch qu n và đ ng u c p trên c s đó làm rõ chính sách ợ ớ ơ ỷ ấ ơ ở ủ ả ả

62

Chuyên đ th c t p ề ự ậ

c do đó ph i đ ủ

ướ ế ả ự ọ

ch c c s đ ng. BHXH là chính sách l n c a Đ ng và nhà n c xem xét là ả ượ ớ m t ch tiêu quan tr nh trong vi c đánh giá k t qu th c hi n nhi m v chính ộ ụ ệ ệ ỉ tr ị ở ỗ ơ ả ệ ỗ ổ ứ ơ ở ả m i đ n v và m i t ị

ự

ặ ệ ệ ủ ự ủ ề ấ

ườ ỉ ạ ủ ề ấ

ố ợ ế ệ ệ ơ ể ế ơ

t. ọ - Coi tr ng công tác th c hi n chính sách BHXH là công tác c a m i ọ t tranh th s quan tâm c a các c p chính quy n. Coi ngành, m i c p, đ c bi ủ ọ ấ ấ ng xuyên c a các c p công tác th c hi n chính sách BHXH là công tác th ủ ự t tranh th s ph i h p ch đ o c a các c p chính chính quy n. N i nào bi ủ ự ế quy n, đoàn th thì n i đó ti n đ th c hi n k ho ch thu hàng năm đ t k t ạ ế ạ ộ ự ề qu t ả ố

- Tăng c ử ể

ư ợ ọ

ườ ị ố ự ể ư ươ ệ ố ố

ng công tác ki m tra, thanh tra liên ngành và x lý nghêm ệ nh ng đ n v c tình dây d a n đ ng BHXH. Trên c s thanh tra phát hi n ơ ở ữ yu kém đ đ a lên ph ng ti n thông tin nhân t ế ữ đ i chúng gây s c ép cho các đ n v th c hi n. ị ự ạ ơ tích c c và nh ng nhân t ơ ứ ệ

i pháp tăng c ng qu n lý chi BHXH . 2.Th c hi n đ ng b các gi ệ ồ ự ộ ả ườ ả

Qu n lý chi BHXH là m t trong nh ng nhi m v quan tr ng c a c ả ữ ụ ủ ệ ộ ọ

ữ ệ ấ ổ ỹ

ộ ả ự ế ệ ầ ạ ả ộ

ơ quan BHXH, là m t trong nh ng bi n pháp tránh t n th t cho qu BHXH. ệ t ph i th c hi n m t lo t các bi n Trong công tác qu n lý chi BHXHc n thi pháp đ ng b sau: ộ ồ

2.1 Các bi n pháp tăng c ng qu n lý chi các ch đ BHXH dài ệ ườ ế ộ ả

h nạ .

ng BHXH và danh sách chi - Ti n hành rà soát, đ i chi u gi a h s h ố ữ ồ ơ ưở

ng, lo i tr c p BHXH. ế tr c v ti n l ả ả ề ề ươ ế ạ ợ ấ

ả ề ặ ả ồ

ẽ ả ủ ừ ế ố

ấ ề - Qu n lý ch t ch ngu n ti n m t trong chi tr hàng ngày xu t ti n ặ m t cho các đi m chi tr đ chi trong ngày, cu i ngày n u còn th a ti n thì ề ph i nh p qu đ qu n lý. ể ỹ ể ặ ả ả ậ

i pháp đ m b o an toàn ti n m t trong quá trình v n chuy n t ặ ể ừ ề ả ả ậ

kho b c v c quan BHXH ho c t ặ ừ ơ c quan BHXH đ n đ a đi m chi tr . ả ế ể ị - Có gi ả ạ ề ơ

ạ ệ ố ả

t tình công tác. Các đi m chi tr i h th ng chi tr : t ả ừ ự ườ ệ ả

i có năng l c, nhi ố ban chi tr cho đ n các đi m chi tr , ả ế ể ả ể ử ụ ng xã ch nên s d ng ườ ố ỗ ỉ

- Soát xét l ban chi tr ph i là ng ả không nên quá phân tán sâu xu ng các kh i. M i ph t ừ 1 đ n 2 đi m chi tr . ả ể ế

ng ph i đ n tr c ti p t

ậ ắ ợ ả ế ả ự ế ạ ơ i n i ả i trình rõ m i chi tr . ớ

t c các ph ng xã. ế chi tr đ nh n ti n, tr ề Chi tr đi m danh đ ượ - Ti n hành chi tr đi m danh, các đ i t ố ượ ả ể ng h p v ng m t thì ph i gi ặ ả ể ườ ả t c ti n hành theo th t ứ ự ấ ả ế ả ể ườ

- Th c hi n đúng quy đ nh trong chi tr , hàng tháng, sau 5 ngày k t ự ệ ị ả

ể ừ ả ộ ng ch a nh n ban chi tr ph i n p ư ả ậ ngày nh n ti n cu i cùng n u có đ i t ố ố ượ ề ế ậ

63

Chuyên đ th c t p ề ự ậ

i cho BHXH không đ c đ t n qu ti n m t t i các ban chi tr ượ ỹ ề ể ồ ặ ạ ả

ng xã. ti n l ề ạ ph ườ

2.2 Các gi i pháp tăng c ả ườ ắ ng qu n lý chi các ch đ BHXH ng n ế ộ ả

h n.ạ

ả ơ ị ị

- Các đ n v ph i đăng ký tài kho n giao d ch c a đ n v cho c quan ả ị ể ị ế ộ ơ ạ ủ ắ ơ

BHXH chuy n kho n kinh phí thanh toán 3 ch đ ng n h n cho đ n v đ chi tr cho đ i t ả ng h ng. ơ ể ố ượ ưở ả

ự ệ

ế ộ ệ ệ ế ệ ấ

- Nghiêm ch nh th c hi n các quy đ nh v thanh toán 3 ch đ , làm vi c ệ ề ị ấ v i ngành y t ch đ o các b nh vi n th c hi n nghiêm túc vi c c p gi y ự ớ phép ngh m cho b nh nhân vì đó là ch ng t g c đ thanh toán. ệ ừ ố ể ỉ ỉ ạ ệ ỉ ố ứ

ớ ơ ố ợ ấ ấ

ị ể ố

ả ươ ừ ấ

ạ - Ph i h p v i c quan tài chính các c p trong c p phát kinh phí ho t đ ng c a b máy và kinh phí chi BHXH. Hàng quý c quan BHXH thông báo ủ ộ ộ ơ ơ ở c chi 3 ch đ c a t ng đ n v đ các c s cho tài chính s kinh phí đ ế ộ ủ ừ ơ ượ ng. Tránh c p trùng gây lãng phí ngân kh u tr kinh phí ngân sách c p tr l ấ ấ sách nhà n c.ướ

- Đ nh kỳ ki m tra vi c chi tr ng c a đ n v ể ả ị ủ ơ ị

ệ nh m đ m b o các ch đ đ ả các ch đ cho đ i t ố ượ ế ộ i lao đ ng. c chi đ n t n tay ng ộ ế ậ ế ộ ượ ườ ả ằ

ố ợ ớ ự

t công tác l u tr h s , ph i h p v i BHXH t nh ỉ ệ ố ạ ề i quy t d t đi m các đ xu t klhi u n i v ậ ữ ồ ơ ể ư ế ứ ề ế ả ấ

3. Th c hi n t và các ngành pháp lu t gi BHXH.

t v i BHXH t nh và đ i t ng đang h ố ợ ố ớ ỉ ưở

ưở ồ ơ ợ ắ

ng đang h ừ ng đ sao l c đ y ụ ầ ạ ố ng. S p x p h s h p lý theo t ng lo i đ i ầ ng xã đ ti n cho tra c u đi u ch nh khi c n ứ ố ượ ế ể ệ ể ừ ỉ ề ườ

- Ph i h p t đ h s đ i t ủ ồ ơ ố ượ ng, t ng v n, t ng ph t ầ ừ ượ t.ế thi

ố ượ ả

ạ ấ ứ ị

- Có s theo dõi đ i t ộ ổ ng c a đ i t dõi h n h ạ ể ủ ố ượ ưở ng và b ph n k ho ch tài chính đ c t gi m. cho đ i t ậ ộ ố ượ ng t ng lo i, theo dõ bi n đ ng tăng gi m, theo ế ng tu t và m t s c laođ ng đ thông báo k p th i ờ ộ ế ừ ấ ạ ể ắ ả

ữ ấ

i quy t t ả ề ị

ấ

ng nh ng v n đ thu c t đ xu t khi u n i c a đ i t - Gi ộ ế ố ề ấ ạ ủ ố ượ ế ả ờ i quy t c a BHXH thành ph , ph i ki m tra và x lý k p th i th m quy n gi ử ẩ ể ả ế ủ ề nh ng v n đ ph i báo cáo xin ý ki n c a c p trên thì cũng ph i k p làm văn ả ị ả ề ữ b n báo cáo c p trên x lý. Tránh đ các v vi c dây d a kéo dài. ấ ả ố ế ủ ấ ể ụ ệ ư ử

4. Đ m b o nh ng đi u ki n c n thi ệ ầ ữ ề ả ả t đ đ t đ ế ể ạ ượ c các bi n pháp ệ

trên.

4.1 Nâng cao trình đ cán b . ộ ộ

ộ

ch đ BHXH. Đ th c hi n t ữ t các gi ế ố i pháp tăng c Trình đ cán b là m t trong nh ng y u t ộ ệ ố ộ ể ự quan tr ng đ th c hi n t ể ự ọ ng th c hi n ch đ ệ ự ườ ệ ố t ế ộ ế ộ ả

64

Chuyên đ th c t p ề ự ậ

i cán b nâng cao trình đ cho đ i ngũ cán b ầ ậ ạ ạ ộ ộ ộ

BHXH c n t p trung đào t o l ộ qu n lý và cán b chuyên môn trên các ph ng ti n. ả ộ ươ ệ

- Nh ng nghi p v c b n trong tác nghi p BHXH. ệ ụ ơ ả ữ ệ

ệ ữ ụ ơ ả

ệ ả ữ ự ơ ị

ệ ụ ơ ả ủ ị ử ụ ế ơ

- Nh ng nghi p v c b n trong qu n lý tài chính trong cac doanh nghi p, các đ n v hành chính s nghi p, Nh ng nghi p v c b n trong phân ệ tích ho t đ ng kinh t , phân tích tình hình tài chính c a các đ n v s d ng lao ạ ộ đ ng.ộ

- Qu n lý qu BHXH. ả ỹ

- C s khoa h c c a vi c ho ch đ nh ch đ chính sách c a BHXH. ị ọ ủ ế ộ ơ ở ủ ệ ạ

ọ ệ ả

ả ế ạ ị ử ụ ơ

ự ệ ộ

ệ ố ộ ế ộ ộ ộ ị

ầ - Công ngh thông tin(tin h c trong qu n lý BHXH). Bên c nh đó c n t ph i đào tao cán b làm công tác BHXH trong các đ n v s d ng lao t các ch đ BHXH đ i ố ữ ượ i lao đ ng c a đ n v mình. hàng năm đ i ngũ cán b này c n đ c ng v pháp lu t , các chính sách ch đ BHXH, c ch qu n lý tài ế ộ ầ ả ế ề ơ

thi ộ đ ng. Nh ng cán b này có trách nhi m th c hi n t ộ v i ng ườ ớ b i d ồ ưỡ chính BHXH và m t s nghi p v khác v công tác qu n lý BHXH. ủ ơ ậ ộ ố ệ ụ ề ả

4.2 Đ u t c s v t ch t ph c v công tác qu n lý BHXH . ầ ư ơ ở ậ ụ ụ ả ấ

c c kỳ quan tr ng đ th c thi có hi u qu ơ ở ậ ế ố ự ể ự ệ ấ ả

công vi c. Trong đi u ki n hi n t ọ i c n ph i trang b các y u t sau: C s v t ch t là y u t ề ệ ế ố ệ ạ ầ ệ ả ị

ế ặ ề

cho vi c xây d ng c s h t ng công ngh tin h c toàn đ n v , toàn ngành. - Đ u t ệ c s làm vi c và các trang thi ầ ư ơ ở ự ệ ơ ở ạ ầ ệ t đ t n n móng ị t b c n thi ế ị ầ ơ ọ

ị ể ừ ừ ộ

c đ a toàn b danh ậ ặ ng tham gia, h s đang qu n lý vào máy vi tính đ qu n lý ch t ả ướ ư ể ộ ả ồ ơ

- Trang b máy vi tính cho t ng b ph n đ t ng b sáchđ i t ố ượ ch và ti n vi c tra c u. ệ ứ ẽ ệ

ặ - Trang b xe ô tô chuyên dùng đ làm nhi m v chuyên ch ti n m t ở ề ụ ể ệ

ng. đ chi tr cho đ i t ả ể ị ố ượ

ự ố ệ ặ

ẽ ớ ủ ấ t là s ề ỉ ạ ủ ỷ

ự 4.3 Xây d ng m i quan h ch t ch v i các ngành, đ c bi ệ ặ ị lãnh đ o, ch đ o c a BHXH c p trên, c a c p u và chính quy n đ a ấ ạ ng. ph ươ

ả ự ệ ờ

ị ươ ạ ỷ ị

ủ ữ ả

Hàng tháng ph i báo cáo k p th i tình hình th c hi n công tác BHXH ng đ tranh th s ch đ o, lãnh đ o. Đ i cho c p u và chính quy n đ a ph ố ủ ự ỉ ạ ề ể ấ v i nh ng đ n v n đ ng ph i thông qua c p u và công đoàn c a các đ n ơ ị ợ ọ ỷ ớ ng xuyên. v qu n lý tr c ti p đ đôn đ c nh c nh th ể ị ả ấ ở ườ ơ ự ế ắ ố

ả ụ ể

ị ả ướ ng, chính sách ủ ươ ng d n t o đi u ki n cho BHXH ệ ờ ẫ ạ

t Nam ph i c th hoá k p th i các ch tr - BHXH Vi ệ c b ng các văn b n h c a đ ng và nhà n ề ướ ằ ủ ả TP Vinh th c hi n m t cách chính xác. ộ ệ ự

ị ướ ố ớ ị ng m c Trong công tác BHXH đ i v i đ a ắ

- K p th i x lý các v ờ ử ng. ph ươ

65

Chuyên đ th c t p ề ự ậ

KI N NGH Đ I V I BHXH VI T NAM, BHXH NGH AN VÀ NHÀ N

C

Ị Ố Ớ

Ệ

Ế

Ệ

ƯỚ

ơ ề ị ặ ự ự

ố ớ ể

ổ ơ ợ

ấ ả ấ ả ị ả ầ ả ờ ả ổ ị ế ả

1. Đ i v i các đ n v g p nhi u khó khăn th c s trong s n xu t kinh doanh có th cho d ng đóng BHXH m t th i gian, sau khi s n xu t kinh ộ doanh n đ nh thì b t đ u tham gia ti p. Kho n n cũ cho đ n v tr d n váo ế các năm ti p theo đ đ m b o k t c u phân b phí trong giá thành s n ph m ẩ ế ấ th tr ng ch p nh n d c và có lãi. ừ ắ ầ ể ả ậ ượ ị ườ ấ

ng ngân sách nhà n ơ 2. Đ i v i nh ng đ n v th h ữ ướ ặ

ố ớ ấ ạ ộ

ể

ủ ử ụ ạ ị ư ử ộ ị

ạ ộ

i là do ch s d ng lao đ ng. c ho c nh ng đ n ơ ị ụ ưở ữ ầ v s n xu t kinh doanh nh ng th c s có ho t đ ng và có k t c u ph n ư ự ế ấ ự ị ả BHXH đã trích thì chính ph cho phép ngành BHXH ki m tra x ph t theo ủ ử quy đ nh nh ng ph n x ph t này ch s d ng lao đ ng đó ph i ch u trách ầ ả ạ nhi m n p ph t. N u tính vào đ n v thì vô hình dung Nhà n i ph t Nhà c l ế ệ ạ ướ ạ c, trong khi đó l n ỗ ướ ơ ị ủ ử ụ ộ

ả ườ ệ ộ

ế ạ ự

3. T ng k t mô hình chi tr BHXH cho ng ổ ế ộ ố ề

ả ặ th ng nh t toàn ng ầ ươ ị ạ c s v t ch t ban đ u l n đ xây d ng các tr m ầ ớ t là chi tr i lao đ ng d c bi ấ ố ả ng m t ph n t ộ ự ả

ch đ dài h n. Trên c s đó xây d ng mô hình chi tr ơ ở qu c. Mô hình này có th tách kh i chính quy n đ a ph ươ ỏ ể đ i. Song ph i có đ u t ầ ư ơ ở ậ ể ố t ng khu v c nh t đ nh. ho c nhà phát ti n ự ề ở ừ ấ ấ ị ặ

ả ể ủ ộ

4. Xây d ng m t kho n chi d phòng r i ro trong quá trình chi tr , đ bù i qu ho c ti n rách nát ự ề ư ế ể ế ề ạ ặ ỹ

ả đ p các lo i r i ro nh thi u ti n do ki m đ m t ắ không đ i đ ự ạ ủ c. ổ ượ

ớ ự ậ ố ộ

Vi 5. S m xây d ng lu t BHXH đ trình qu c h i thông qua, làm c s pháp ệ t ộ ơ ở ở ự ệ ệ ệ ả

ể lý cho vi c th c hi n m t cách đ ng b có hi u qu công tác BHXH ồ ộ Nam nói chung và BHXH thành ph Vinh nói riêng. ố

ế ể

6. BHXH Vi ệ ế ươ ứ ng th ch hoá khuy n khích tho đáng t p th e cá nhân th c hi n t ả ầ ế ơ ẻ ự ể

t Nam c n nghiên c u xây d ng c ch chung đ các đ a ị ự ệ ố t ậ ế ộ ưở ng ố ớ ầ

ph công tác BHXH. Đ i v i cán b trong ngành BHXH c n có ch đ th thích h p đ đ ng viên đ ng th i t o đi u ki n cho cán b an tâm công tác. ộ ờ ạ ể ộ ề ệ ồ ợ ộ

7. BHXH Vi tin ệ ầ

h c cho công tác BHXH k c đào t o con ng ọ t Nam và BHXH t nh c n xây d ng ch ỉ ạ ng trình đ u t ự ầ ư ươ i và cung c p máy vi tính. ấ ể ả ườ

ả ẫ

ả ng trong vi c th c thi các ch đ BHXH trên đ a bàn. đ a ph n 8. Chính ph có văn b n h ủ c ươ ướ ở ị ng d n có vai trò c a c quan qu n lý Nhà ủ ơ ướ ự ế ộ ệ ị

9. Vi c tri n khai thu BHXH, BHYT ở ể ố

ề ơ ị ổ ế ộ

ệ ố ơ ậ ậ ố

ị ử ỉ ạ ộ ệ

ộ ự ệ ở ơ

các đ n v qu c doanh trên đ a bàn ổ thành ph đang g p nhi u khó khăn, sau khi ph bi n lu t lao đ ng s a đ i ặ ồ cho các đ n v , đ ngh UBND thành ph Vinh cho thành l p ban ch đ o g m ị ị ề ch c lao đ ng, phòng thanh tra, liên đoàn lao đ ng thành đ i di n phòng t ổ ứ ạ ố các đ n v ngoài qu c ph , BHXH TP đ ch đ o th c hi n công tác BHXH ị ể ỉ ạ ố doanh.

66

Chuyên đ th c t p ề ự ậ

K T LU N Ậ Ế

BHXH c ta đã th c hi n theo c ch m i đ c 8 năm. Tuy nhiên ch ự n ở ướ

ự ế ệ ả ớ ố

ầ

ơ ế ệ ướ

ế ơ ế ớ ượ đ chính sách BHXH không ph i xây d ng m i hoàn toàn mà là s ti p n i có ự ộ s a đ i m t ph n chính sách BHXH đã có trong c ch tâp trung quan liêu bao ộ ử ổ c đây. Chính vì vây, chính sách BHXH hi n hành không tránh kh i c p tr ỏ ấ nh ng b t c p c n tháo g . ỡ ấ ậ ầ ữ

ọ ạ ộ ế ớ

ả ệ ụ ằ Trong c ch m i, nhi m v quan tr ng c a ho t đ ng BHXH là ph i t ứ ượ

ồ ả ổ ứ

t ngu n tài chính BHXH và t ng đ y đ k p th i, đúng ch đ ti n t ế ộ ế ớ ầ

t Nam cân đ i đ c ngu n qu thay th đ ỹ ầ ố ượ

ế ượ ự ỗ ợ ủ ng, chuyên đ đã nêu lên đ ề ờ ồ ươ ướ ượ

i pháp ch y u nh m th c hi n t ự ạ ủ ế ệ ố ự ữ ằ ả

ả ổ ệ ủ ơ c tham ch c khai thác các đ i t ng n m trong di n ph i tham gia BHXH d ố ượ ế ộ ch c chi tr các ch đ gia đ y đ , qu n lý t ả ố ủ ầ i góp ph n cùng BHXH cho đ i t ủ ị ố ượ c s h tr c a Ngân sách Vi ệ c m t s v n đ ề nhà n ộ ố ấ c b n v BHXH, ti n hành phân tích th c tr ng công tác BHXH trên đ a bàn ị ơ ả thành ph ki n ngh nh ng gi t công tác BHXH trên đ a bàn thành ph Vinh c. V i k t c u 3 ch ớ ế ấ ế ề ố ế ị ị ố

ộ ờ ứ ạ

ỏ ế ữ Do th i gian và trình đ nh n th c còn h n ch nên bài vi ậ ấ ậ ậ

ủ ế ộ

ầ ứ ệ ơ

n ể ư ỏ ể ầ t t ế ớ ị ệ ệ ả

ể t không th ế ế tránh kh i nh ng thi u sót. Em r t mong nh n đ c s nh n xét, góp ý b ổ ượ ự ế c ti p thu ý ki n và ti p sung c a th y cô giáo trong b môn. Em mong đ ế ượ t c nghiên c u đ có th đ a ra các ki n ngh nh m hoàn thi n h n trong bài ằ ế ụ vi ở ướ c i và góp ph n nh vào vi c nâng cao hi u qu công tác BHXH ta.

Đ hoàn thành đ t, em xin chân thành c m n s giúp đ ể ế

ượ ạ ầ ỡ ả ơ ự ạ ng d n: th y M c ẫ ầ ướ

c bài vi c a các cô, chú công tác t i BHXH TP Vinh, th y giáo h ủ Văn Ti n và các th y giáo, cô giáo trong b môn. ộ ế ầ

Vinh, ngày tháng năm 2003

Sinh viên th c hi n ự ệ

67

Chuyên đ th c t p ề ự ậ

TÀI LI U THAM KH O Ả Ệ

1. Giáo trình kinh t b o hi m ĐHKTQD ế ả ể

2. Giáo trình kinh t b o hi m Đ i h c Tài chính k toán ế ả ạ ọ ế ể

3. Báo cáo tài chính BHXH Thành Ph Vinh. ố

4. Đi u l t Nam ề ệ ho t đ ng c a BHXH Vi ủ ạ ộ ệ

5. Các văn b n lu t c a m t s lo i hình b o hi m. ộ ố ạ ậ ủ ể ả ả

6. T p chí b o hi m xã h i Vi t Nam. ể ả ạ ộ ệ

7. M t s tài li u khác. ộ ố ệ

68

Chuyên đ th c t p ề ự ậ

M C L C Ụ Ụ

L i m đ u ờ ở ầ ....................................................................................................1

Ch ng I. Lý lu n chung v BHXH ............................................................2 ươ ề ậ

I. BHXH và s c n thi t khách quan c a BHXH ..................................2 ự ầ ế ủ

t 1. S c n thi ự ầ ế .................................................................................................2.

2. B n ch t ả ấ 3

3. Ch c năng c a b o hi m xã h i ủ ả ộ ..................................................................4 ứ ể

4. Tính ch t c a b o hi m xã h i ấ ủ ả ộ ....................................................................5 ể

II. Nh ng n i dung c b n c a BHXH ...........................................................5 ơ ả ủ ữ ộ

1. Khái ni m v BHXH ................................................................................... 5 ệ ề

2. Đ i t ng c a b o hi m xã h i ố ượ ủ ả ộ ..................................................................6 ể

ể

3. Ph m vi b o hi m xã h i ả 4. Qu b o hi m xã h i ể ộ .............................................................................6 ộ ...................................................................................7 ạ ỹ ả

..............................................................................7 4.1. Khái ni m qu BHXH ệ ỹ

4.2. Đ c đi m ặ ể ...................................................................................................7

4.3. Ngu n hình thành qu BHXH ...................................................................8 ồ ỹ

..................................................................11 4.4 M c đích s d ng qu BHXH ử ụ ụ ỹ

5. Trách nhi m và quy n h n các bên tham gia b o hi m xã h i ộ ................12 ề ể ệ ạ ả

6. T ch c qu n lý b o hi m xã h i ổ ứ ộ .............................................................14 ể ả ả

III. Quá trình thành và phát tri n c a b o hi m xã h i ể ủ ả ộ .................................17 ể

1. Trên th gi i ế ớ ...............................................................................................17

t Nam ..............................................................................................18 2. T i Vi ạ ệ

IV. M i quan h gi a BHXH v i chính sách xã h i và chính sách kinh t ệ ữ ố ộ ớ ế. 20

1. M i quan h gi a BHXH v i chính sách xã h i ệ ữ ộ .......................................20 ố ớ

2. M i quan h gi a BHXH v i chính sách kinh t ệ ữ ố ớ ế......................................21

Ch ng II. Th c tr ng th c hi n BHXH trên đ a bàn thành ph Vinh ươ ự ự ố ệ ạ ị

(t .......................................................................................23 ừ 1995 đ n 2002) ế

I. Đ c đi m t nhiên, kinh t ng đ n th c hi n công tác ể ặ ự ế xã h i nh h ộ ả ưở ự ế ệ

BHXH trên đ a bàn thành ph Vinh ................................................................23 ố ị

1. Đ c đi m v t nhiên ................................................................................23 ề ự ể ặ

69

Chuyên đ th c t p ề ự ậ

xã h i 2. Đ c đi m kinh t ể ặ ế ộ ...........................................................................23

II. H th ng qu n lý và b máy ho t đ ng c a BHXH TP Vinh .................24 ệ ố ạ ộ ủ ả ộ

1. H th ng qu n lý ........................................................................................24 ệ ố ả

2. B máy ho t đ ng .....................................................................................25 ạ ộ ộ

.................................25 2.1. Ch c năng, nhi m v c a BHXH thành ph Vinh ụ ủ ứ ệ ố

2.2. B máy ho t đ ng ạ ộ ...................................................................................26 ộ

III. Tình hình công tác qu n lý thu BHXH c a BHXH thành ph Vinh giai ủ ả ố

đo n 1995 -2002 .............................................................................................28 ạ

1. Quá trình th c hi n nghi p v qu n lý thu BHXH thành ph Vinh .....29 ệ ụ ả ự ệ ở ố

2. Qu n lý đ i t ng tham gia .......................................................................31 ố ượ ả

2.1. Đ i t ng ph i n p BHXH ....................................................................31 ố ượ ả ộ

2.2. K t qu đ t đ c ả ạ ượ ....................................................................................32 ế

3. Qu n lý qũy l .........................................................35 ả ươ ng trích n p BHXH ộ

3.1. Ti n l ng làm căn c đóng BHXH và cách xác đ nh t ng qu ti n l ề ươ ỹ ề ươ ng ứ ổ ị

làm căn c đóng ..............................................................................................35 ứ

3.2. K t qu đ t đ c ả ạ ượ ....................................................................................36 ế

4. Qu n lý ngu n thu BHXH ..........................................................................38 ả ồ

4.1. Tình hình th c hi n k ho ch thu ...........................................................38 ệ ế ự ạ

..................................................................40 4.2. Tình hình n đ ng phí BHXH ợ ọ

.......................................41 III. Tình hình công tác qu n lý chi BHXH TP Vinh ả

1. Quy trình chi tr tr c p ả ợ ấ .............................................................................42

1.1. Đ i v i 3 ch đ ng n h n ố ớ ế ộ ạ ...................................................................42 ắ

1.2. Đ i v i ch đ dài h n ố ớ ế ộ ạ ...........................................................................43

t Nam v công tác chi tr ch đ 2. Quy đ nh c a BHXH Vi ủ ị ệ ả ế ộ.....................44 ề

..........................................................................44 2.1. Ch đ tr c p m đau ế ộ ợ ấ ố

2.2. Ch đ tr c p thai s n ế ộ ợ ấ ả ..........................................................................45

2.3. Ch đ tr c p tai n n lao đ ng và b nh ngh nghi p ế ộ ợ ấ ệ .......................46 ệ ề ạ ộ

2.4. Ch đ h u trí .........................................................................................47 ế ộ ư

2.5. Ch đ t tu t ế ộ ử ấ .........................................................................................48

3. K t qu công tác chi tr ế ả ả.............................................................................49

70

Chuyên đ th c t p ề ự ậ

4. Nh ng b t c p trong công tác chi tr ấ ậ ữ ả........................................................52

V. Công tác qu n lý h s h ng ch đ BHXH và công tác c p s cho ng ồ ơ ưở ả ấ ổ ế ộ ườ i

tham gia...........................................................................................................54

..........................................54 1. Công tác qu n lý h s h ả ồ ơ ưở ng ch đ BHXH ế ộ

i tham gia .............................................55 2. Công tác c p s BHXH cho ng ấ ổ ườ

VI. Đánh giá chung v quá trình th c hi n c a BHXH TP Vinh ..................56 ệ ủ ự ề

1. u đi m Ư ể ......................................................................................................56

i 2. Nh ng t n t ữ ồ ạ .............................................................................................56

3. Nguyên nhân c a nh ng t n t i h n ch ồ ạ ạ ữ ủ ế..................................................57

Ch ng III. Ph ng h ươ ươ ướ ự ng và nh ng bi n pháp ch y u nh m th c ủ ế ữ ệ ằ

hi n t t ho t đ ng c a BHXH thành ph Vinh ......................................59 ệ ố ạ ộ ủ ố

I. Ph ng h ng ho t đ ng ươ ướ ạ ộ ...........................................................................59

ng ho t đ ng c a BHXH Vi t Nam ..........................................59 1. Đ nh h ị ướ ạ ộ ủ ệ

2. Ph ng h ng nhi m v c a BHXH TP Vinh .........................................59 ươ ướ ụ ủ ệ

II. M t s gi i pháp ch y u nh m th c hi n t t ho t đ ng c a ộ ố ả ủ ế ệ ố ự ằ ạ ộ ủ

BHXH TP Vinh...............................................................................................60

ng thu và qu n lý thu ...........60 1. Th c hi n đ ng b các bi n pháp tăng c ộ ự ệ ệ ồ ườ ả

1.1. Nhóm các gi ả i pháp qu n lý đ i t ả ố ượ ng thu c di n b t bu c tham gia ắ ệ ộ ộ

BHXH và qu l ...........................................................60 ỹ ươ ng trích n p BHXH ộ

1.2. Nhóm các gi ả ề i pháp đôn đ c th c hi n trích n p BHXH và qu n lý ti n ự ệ ả ố ộ

thu BHXH........................................................................................................61

2. Th c hi n đ ng b các gi i pháp tăng c ng qu n lý chi BHXH ...........62 ự ệ ộ ồ ả ườ ả

2.1. Các bi n pháp tăng c ng qu n lý chi các ch đ BHXH dài h n ệ ườ ế ộ ạ ......62 ả

2.2. Các gi i pháp tăng c ng qu n lý chi các ch đ BHXH ng n h n ả ườ ế ộ ạ ....62 ắ ả

3. Th c hi n t t công tác l u tr h s , ph i h p v i BHXH t nh và các ngành ệ ố ự ữ ồ ơ ố ợ ư ớ ỉ

pháp lu t gi i quy t d t đi m các đ xu t khi u n i v BHXH ................63 ậ ả ế ứ ạ ề ế ề ể ấ

4. Đ m b o nh ng đi u ki n c n thi c các bi n pháp trên ....63 ệ ầ ữ ề ả ả t đ đ t đ ế ể ạ ượ ệ

4.1. Nâng cao trình đ cán b ộ ộ........................................................................63

4.2. Đ u t c s v t ch t ph c v công tác qu n lý BHXH .......................64 ầ ư ơ ở ậ ụ ụ ấ ả

71

Chuyên đ th c t p ề ự ậ

4.3. Xây d ng m i quan h ch t ch v i các ngành, đ c bi ẽ ớ ự ệ ặ ặ ố ệ ạ t là s lãnh đ o, ự

ch đ o c a BHXH c p trên, c a c p u và chính quy n đ a ph ng ỉ ạ ủ ủ ấ ề ấ ỷ ị ươ ........64

t Nam, BHXH Ngh An, và Nhà n Ki n ngh đ i v i BHXH Vi ị ố ớ ế ệ ệ ướ ...65 c

K t lu n ậ .........................................................................................................66 ế

Tài li u tham kh o ả .......................................................................................67 ệ

72