Tỉ lệ lo âu của người nhà người bệnh ung thư đường tiêu hóa và các yếu tố liên quan

Ung thư đường tiêu hóa (UTĐTH), một trong những loại ung thư phổ biến toàn cầu, ngày càng được xem là bệnh mạn tính đòi hỏi chăm sóc lâu dài và gây gánh nặng đáng kể về sức khỏe, tài chính và tâm lý cho cả người bệnh và người nhà. Tình trạng lo âu ở người nhà có thể ảnh hưởng tiêu cực đến chất lượng chăm sóc. Tuy nhiên, dữ liệu về vấn đề này tại Việt Nam vẫn còn hạn chế. Nghiên cứu này đặt mục tiêu xác định tỉ lệ lo âu của người nhà người bệnh ung thư đường tiêu hóa tại Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM và các yếu tố liên quan, từ đó cung cấp cơ sở khoa học để xây dựng các chương trình can thiệp hỗ trợ tâm lý hiệu quả.

Đối tượng độc giả mục tiêu bao gồm các nhà nghiên cứu y học, chuyên gia y tế (bác sĩ, điều dưỡng, tâm lý học), nhà hoạch định chính sách y tế, và các tổ chức hỗ trợ bệnh nhân ung thư, đặc biệt là những người quan tâm đến sức khỏe tâm thần của người chăm sóc bệnh nhân.

Nghiên cứu này đã khảo sát tỉ lệ lo âu ở người nhà người bệnh ung thư đường tiêu hóa (UTĐTH) và các yếu tố liên quan, một vấn đề sức khỏe tâm thần quan trọng thường bị bỏ qua. Bối cảnh nghiên cứu nhấn mạnh rằng UTĐTH là một căn bệnh mạn tính gây ra gánh nặng lớn về thể chất, tài chính và tâm lý, không chỉ cho bệnh nhân mà còn cho người nhà, đặc biệt là tình trạng lo âu có thể ảnh hưởng đến chất lượng chăm sóc. Tại Việt Nam, dữ liệu về khía cạnh này còn rất hạn chế. Sử dụng phương pháp mô tả cắt ngang, nghiên cứu được tiến hành từ tháng 01/2025 đến 05/2025 với 523 người nhà của bệnh nhân UTĐTH tại các khoa Hóa trị Ung thư và Ngoại Tiêu hóa thuộc Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM. Mức độ lo âu được đánh giá bằng thang đo GAD-7, và các phép kiểm hồi quy đơn biến, đa biến Poisson được sử dụng để phân tích dữ liệu. Kết quả cho thấy tỉ lệ lo âu ở người nhà người bệnh UTĐTH rất cao, lên đến 67,5% với điểm cắt GAD-7 là 5. Các yếu tố liên quan bao gồm việc là bố/mẹ ruột của bệnh nhân, theo tôn giáo khác Phật giáo, có gia đình riêng, uống rượu bia ở mức nguy hại, sống xa cơ sở y tế, có tình trạng kinh tế đủ sống hoặc dư dả, tự đánh giá tình trạng thể chất và tinh thần tốt, thường xuyên luyện tập thể thao, hiếm khi thiếu ngủ, có gia đình chia sẻ việc chăm sóc và được nhiều người động viên. Nghiên cứu này có ý nghĩa quan trọng trong việc cung cấp bằng chứng cho thấy cần tăng cường hỗ trợ tâm lý – xã hội, giảm gánh nặng chăm sóc, tư vấn lối sống lành mạnh và cải thiện khả năng tiếp cận dịch vụ y tế. Từ đó, giúp giảm bớt lo âu và nâng cao chất lượng cuộc sống cho người nhà người bệnh ung thư đường tiêu hóa, đóng góp vào việc cải thiện chất lượng chăm sóc toàn diện cho bệnh nhân.